"AKKERTJES"
HanrDe fturoper
D T X S n A G 13 DECEMBER 1938
HAARLEM'S DAGBEAD
4
R.-K. Diocesane Land- en
Tuinbouwbond.
Extra-steun voor den tuinbouw gewenscht.
Gistermorgen werd in gebouw St. Bavo te
Haarlem de algemeene vei-gadering van den
R.K. Dioc. Land en Tuinbouwbond geopend
met een rede van den voorzitter, den heer
G. W. Kampschoer.
Ten aanzien van het land- en tuinbouw
onderwijs hebben wij een belangrijke taak te
vervullen, aldus spreker.
De stuwende kracht van den voorzitter van
onderwijsvereeniging, prof. A. Cleophas, is
voor ons een waarborg, dat in deze niets wordt
nagelaten.
Naast onze twee middelbare land- en tuin'
bouwscholen hebben wij momenteel vier
lagere land- en tuinbouwscholen, terwijl in
November 1937 in gebruik werd genomen
onze prachtige landbouwhuishoudschool te
Poeldijk. Een model inrichting en toch sober
en eenvoudig.
Drie lar.dbouwhuishoudcursussen worden
gegeven in Kethel. Lisse en Halfweg.
De akkerbouw staat in vergelijking met de
andere bedrijftakken als tuinbouw, veehou
derij, bloembollen en boomkweekerij in de
meer gunstige positie. Goede oogstjaren en
de beschermende regeeringsmaatregelen
hebben een gunstige uitwerking gehad.
Dit neemt niet weg, dat er nog verschillende
desideratie zijn, die de voortdurende aandacht
blijven vragen van het hoofdbestuur.
Een loonende prijsvorming voor de produc
ten is de vitale factor, die allen beheescht.
De buitenlandsche graanprijzen zijn angst
wekkend gedaald met als gevolg verhoogde
monopolieheffing op den invoer van buiten
landsche granen.
De veehouderij gaf in 1937 een hoopvolle
opleving, maar* heeft in 1938 weer groote te
leurstellingen gebracht, door de verlaagde
zuivel- en veeprijzen en de ontzettende ge
volgen van het mond- en klauwzeer. Wij zijn
diep doordrongen van deze feiten. Onze sterke
aandrang op melkprijsverhoogingen is niet
zonder succes gebleven.
Maar wij kunnen niet verhelen, dat dit nog
geen afdoende hulp heeft gebracht in de zoo
door mond- en klauwzeer geteisterde be
drijven.
Toch zullen wij actief blijven en onze prae-
adviezen bewijzen, dat het hoofdbestuur een
open oog heeft om in de huidige moeilijke om
standigheden verbetering te verkrijgen.
De tuinbouw blijft ons zorgenkind en het
hoofdbestuur zal er bij de regeering aan
houdend op aan dringen, om die maatregelen
te verkrijgen, welke uitvoerbaar zijn. Reeds is
vanwege het hoofdbestuur extra-steun ver
zocht voor die streken, welke door misoogst
zoo zwaar zijn getroffen.
De L.T.B. is een organisatie, die bij de
regeering en haar vertegenwoordigende amb
tenaren een goeden naam heeft. De L.T.B.
gaat in belangstelling bij zijn leden winnen
en het aantal leden is stijgende naar de
9.000.
Er is in het afgeloopen jaar veel en goed
werk gedaan, naast het gewone organisatie-
werk. Een groot aandeel hebben wij in de
stichting van de C.M.C.
Voorts staan wij aan de vooravond van de
overneming van crisismaatregelen o.m. de
stichting van een bloembollenorgaan.
Vervolgens werden eenige huishoudelijike
zaken der agenda behandeld terwijl de gees
telijk adviseur prof. A. H. P. Cleophas een
rede hield. Gistel-middag vergaderden de Boe
renvakbond en de Tuindersvakbond apart.
De gebruikelijke jaarstukken evenals de be-
grooting voor 1939 werden vervolgens goedge
keurd.
De aftredende leden van het hoofdbestuur,
de heeren J. D. Kok uit Loosduinen, H. G
Maskot uit Boskoop en Joh. van der Zwaan uit
Amstelveen werden herkozen.
Naar aanleiding van een voorstel van de afd.
Obdam hield de geestelijke adviseur van den
bond, prof. Cleophas een inleiding over do kin
derbijslagregeling. waarin hij aanspoorde tot
fondsvorming in de afdeelingen.
De kring Delft en de afdeeling Obdam brach
ten de beschikbaarstelling van gronden in den
Wieringermeer ter sprake. Men had den indruk
gekregen, dat de droogmaking van de Wie
ringermeer ten aanzien van het scheppen van
bestaansmogelijkheden niet aan de verwach
tingen heeft beantwoord. De uitgifte der gron
den geschiedt in zeer groote complexen, zoodat
slechts weinig gegadigden kunnen worden ge
plaatst en het overcompleet van jonge boeren
nagenoeg niet. vermindert.
Het hoofdbestuur deelde mede, dat reeds in
den geest van het voorstel is gewerkt en dat
ook in regeeringskringen vele voorstanders van
verpachting der gronden te vinden zijn.
Een voorstel van de afdeelingen Gouda en
Purmerend om actie te voeren voor afschaffing
van den zomertijd werd zonder discussie aan
genomen.
Tenslotte hield de kernleider der R.K. orga
nisaties, Pater Alexander, een rede over de
taak der propagandaclubs.
Uiteenzetting van ir. Louwes
op Boerenvakbond der L.T.B.
In de gistermiddag gehouden algemeene
vergadering van den Boerenvakbond van den
L.T.B. in gebouw St. Bavo, welke onder leiding
stond van den heer A. J. Verkley heeft ir. S.
L. Louwes, regeeringscommissaris voor den
akkerbouw en de veehouderij een uiteenzet
ting gegeven van het landbouwcrisisbeleid
van de regeering.
Spreker gaf eerst een terugblik op de toe
standen vóór de crisis, toen de export nog
onbelemmerd was; de ingetreden moeilijk
heden hebben echter een radicalen ommekeer
teweeggebracht. In 1930 dacht iedereen, dat de
crisis wel spoedig voorbij zou zijn en de crisis
maatregelen waren ook op deze gedachte ge
baseerd.
Maar thans, na acht jaar, blijkt, wel dat de
huidige toestand voorloopig als de normale
beschouwd moet worden. Het crisisbeleid in
die eerste jaren was: stoppen, waar gaten ont
stonden. Na den steun aan de tarwe ge
raakte de veehouderij in de knel. Bij de steun
verlening paste men het principe toe, dat de
Nederlandsche consument zelf de productie
kosten moet betalen. Om de prijs van het
resteerende productiedeel op peil te houden,
gebruikte men een deel van de voordeelen. die
de consument kreeg van de daling der wereld-
prijzen. Dit systeem heeft vrij behoorlijk ge
werkt,
De derde categorie, die in moeilijkheden
kwam, was de varkenshouderij. In 1932 waren
er ruim twee millioen varkens, hetgeen de
markt niet kon verdragen. Hier moest een
nieuw principe worden ingevoegd, n.l. de teelt
regeling. Dit was een absolute noodzaak, want
als men door den steun de varkenshouderij
loonend had gemaakt, zou iedereen varkens
zijn gaan houden en was men van den wal
in de sloot geraakt.
Alle maatregelen zijn aanleiding geweest tot
een massa critiek. maar spreker was verbaasd,
dat de regelingen nog zoo goed gegaan waren,
aangezien het systeem niet voor zeven a acht
jaren bedoeld was geweest.
Na de varkens ging het ook met de koeien
mis. Exportmogelijkheid voor rundvleesch was
vrijwel uitgesloten. Door afslachting heeft de
regeering toen krachtdadig moeten ingrijpen.
Een groote moeilijkheid is, dat de regeering
zelf de maatregelen moet doorvoeren, hetgeen
een enorme organisatie vereischt. Daarom
streeft de tegenwoordige minister er naar, deze
aan de landbouworganisaties over te dragen,
hetgeen ook een betere verhouding tusschen
regeering en volk zal scheppen. Het bedrijf
moet zelf de vormen vinden voor aanpassing
aan abnormale toestanden. De tijd van vrije
productie en concurx-entie is voorbij. Autarkie
zou voor ons land een enorme daling van het
levenspeil beteekenen.
Naar aanleiding van een aantal uit de ver
gadering gestelde vragen, zeide ir. Louwes
nog. dat bij de crisismaatregelen de belangen
van de verschillende groepen belanghebben
den sterk uiteenloopen. De regeering moet
steeds zoeken naar den grootsten gemeenen
deeler.
Nadat de voorzitter ir. Louwes dank had
gebracht voor zijn uiteenzetting, werden nog
enkele agendapunten afgehandeld.
H. O. V.-opvoering van de
„Lustige Witwe".
Dinsdag- en Woensdagavond voert het H.O.V.-
orkest met de Middenstandsoperette in den
stadsschouwburg de operette „Die lustige Witwe"
op voor werkloozen.
&at wo\dt gxi&pf
Als hij niet oppast, ja. Maar als hij
dadelijk een "AKKERTJE" neemt
en voor het naar bed gaan nog een,
dan is hij morgen weer de oude!
Voor den Politierechter.
INCIDENT BIJ COLPORTEEREN.
Het gebeurde op 4 November te Zandvoort.
In de hal van het station stond een colporteur
der N.S B. met „Volk en Vaderland". Een 31-
jarige handelsreiziger had op dien morgen de
kranten uit de handen van den colporteur
gerukt en ze vernield.
Waarom deed u dat? vroeg de politierechter.
De verdachte antwoordde met een stortvloed
van woorden, die hierop neer kwamen dat de
colporteur zijn been zou hebben uitgestoken
waardoor hij was gevallen. Daarop was hij zoo
kwaad geworden dat hij de kranten had ver
scheurd.
De colporteur, een 34-jarige behanger even
eens uit Zandvoort, vertelde dat er geen sprake
van struikelen was geweest. De verdachte was
hem eerst voorbijgeloopen en had zich toen
plotseling omgedraaid en de kranten ver
scheurd. De Officier vond het optreden van
den handelsreiziger zeer ernstig. In tijden van
politieke spanning moet men er zeker van
kunnen zijn, dat het colporteeren zonder in
cidenten kan geschieden. Misschien zijn er
voor den verdachte redenen om dat weekblad
met schele oogen aan te zien, maar dat geeft
hem niet het recht ze te verscheuren. Dit feit
heeft een politieken achtergrond. De houding
van den verd. is bovendien laf. De Officier
eischte tenslotte 14 dagen gevangenisstraf. De
Politierechter veroordeelde tot 8 dagen, waar
na de handelsreiziger aankondigde dat hij
meteen in hooger beroep zou gaan.
KENNEMER BRIDGE BOND.
De helft van de wedstrijden der K.B.B.-com-
petitie om het clubkampioenschap van Noord-
Holland is thans achter den rug; de stand
is nu-
Hoofdklasse:
Beverwijk I 386339; 6 m.p.
Bloemendaal I 236246; 2 m.p.
Alkmaar I 247227; 2 m.p.
Haarlem I 334381; 0 m.p.
Eerste klasse:
IJmuiden I 437305; 6 m.p.
BCHN I 451—387; 4 m.p.
Haarlem n 328391; 2 m.p.
't Bolwerk I 339472; 0 m.p.
Tweede klasse:
Alkmaar H 297215; 4 m.p.
IJmuiden n 242261; 2 m.p.
BCHN II 226—289; 0 m.p.
Bloemendaal n 004006; 0 m.p.
K.T. klasse:
Haarlem IH 159100; 4 m.p.
Rosehaeghe I 125128; 2 m.p.
BCHN ni 112—168; 0 m.p.
Santpoort I 002006; 0 m.p.
IJ Huk* 12 staivers - 2 stuk» 2
Let op het AKKïR-raexk
(Adv. Ingez. Med.)
BADHUIZEN „WITTE KRUIS" HAARLEM
Het aantal genomen baden in de afgeloopen
maand November was: Badhuis Koudenhorn
978 m., 411 vr. 110 werkl. baden totaal 1499:
Badhuis Leidscheplein 1570 m., 710 vr., 735
schoolbaden 230 werkl. baden, totaal 3245; Bad
huis Schotersingel 1621 m., 819 vr., 1124 school
baden, 166 werkl. baden, totaal 3730; Badhuis
Hofdijkplein 1614 m., 600 vr., 1533 schoolbaden,
324 werkl. baden, totaal 4071; Badhuis van Eg-
mondstraat 2056 m., 930 vr., 1355 schoolbaden,
491 werkl. baden, totaal 4832
(IIN/T IN IITTIEIN
MUZIEK
Muziekschool van,.Toonkunst'
Uitvoering door Leeraren.
De eerste uitvoering door leeraren van de
Muziekschool „Toonkunst" had dezen winter,
zooals vorige jaren, plaats in het Schoolgebouw
der Maatschappij tot bev. der Toonkunst, aan de
Nieuwe Gracht. De pianist Jacob Bijster en de
violist Fr. Althuizen voerden een drietal wer
ken uit, waaronder twee in samenspel: een
Mozart-sonate en de sonate van César Franck.
Hiertusschen maakten we kennis met Jac. Bijs-
ter's vierdeelige klaviersuite.
Mozart's Sonate in e-klein, een der schoonste
Mozartsonate s naar den vorm, wordt door de
meeste violisten al te licht ge'teld, maar zij zit
technisch vol moeilijkheden, waarbij vooral de
violist geducht heeft te waken, dat hij er niet
de dupe van wordt. Staat hij er technisch boveo,
dan kan hij van de verrassende uitwerking ver
zekerd zijn, indien ook spel en opvatting van
den pianist niet beneden de zijne blijven.
Het was al dra te merken, dat beide uitvoe
renden een gelijke visie op het werk hadden, al
trachtte (in den aanvang) de violist het tempo
eenigszins terug te houden. Maar spoedig was
daar het vlotte Mozarttempo van 't eerste Alle
gro, waarbij een enkele maal bovenbedoelde
.geniepigheden" den violist parten speelden en
de trefzekerheid op die plaatsen even in 't ge
drang dreigde te komen. Ik heb de overtuiging
dat de groote muzikale waarde dezer sonate den
violist deden besluiten, dit werk te kiezen, en
niet het gemakkelijker succes van b.v. de
sonate in G, of in F. Die keuze mag dus prijzens
waardig genoemd worden, en er waren momen
ten te over, waarin de schoonheid ongerept aan
't licht kwam en de luisteraar zich dus over die
keuze niet had te beklagen. De Mozart-sfeer
kwam prachtig uit in de tegenstellingen tus
schen hoofd- en neventhema van 't eerste
Allegro, en in de doorvoering: een keurig staal
van filigraan-arbeid.
Toch bleef bij dezen Mozart het spel van den
violist het kenmerk dragen van voorzichtig
heid. Hoe verraste hij ons daarom bij César
Franck, waar de heer Althuizen (om eens een
versleten uitdrukking te gebruiken), zich zeiven
ovex-trof. Hier was op eenmaal alle berekendheid
weg. Een spontane, door en door muzikale weer
gave in grooten stijl, waar-bij men verwonderd
en bewonderend toeluisterde. Het wonder dezer
muziek: de opbloei uit die enkele celluie (de
torculus-groep d-fis-d) sloeg ons in den ban.
In 't hoofdallegro, waar het den vorm a-b-c-c-b
aanneemt, was er die meesleepende vaart, die
even in de Fantaisie geremd wordt, om straks
in de finale te voex-en tot het hoogtepunt, het
tweede refrain in gis mineur (as mineur), een
echt-Beethovensche doorvoering. En de pianist?
Geen moment verslapte de „émotion intense"
die de ziel is van Franek's muziek. En het zou
niet de organist Bijster zijn, wanneer niet een
heel bijzondere registratiekunst (die reeds bij
Mozart's Minuetto was opgevallen), het eigen
coloriet dezer muziek naar voren bracht.
En den violist verzekeren wij nogmaals, dat wij
Copyright P. I. B- Boa 6 Coponhog*
Er was nog iets, waardoor de trouwlustige mannen zich niet op II zaal heerschte, waar de koningsdochter hen ontving. Een lakei,
hun gemak gevoelden, namelijk de zeer groote hitte, welke in de die daarvoor was aangewezen, moest er steeds voor zorgen, dat
de groote kachel in de zaal geen oogenblik zonder kolen zou blijven.
Toen de eerste geleerde broer van Hans de Stumper binnen
kwam en de hitte voelde, zei hij direct, dat het geweldig heet in
de zaal was. „Daar is een goede reden voor", antwoordde de
dochter van den koning, „want mijn vader moet dadelijk een aantal
jonge haantjes braden!" Dit antwoord had de jongeman niet ver
wacht. Hij wist niet meer wat hij zeggen moest. Sprakeloos en
verbaasd keek hij de prinses aan. Een koning, die zelf jonge
haantjes braadde? Daar had hij nog nimmer van gehoord.
brengt hulp In gezinnen, waar
door geboorte, onvolwaardig
heid of ziekte van kinderen bij
zondere rooden zijn ontstaan.
Zendt Uw bijdrage op Postgiro
75000 Den Haag.
iSfigg
(Adv. Ingez. Med.)
deze verrassende weergave van Franek's
sonate in herinnering behouden.
Daarvóór had de pianist ons doen kennisma
ken met zijn hoogstbelangrijke Suite, die hij,
prachtig gedisponeerd, ons voorspeelde. De Pre
lude, die wij niet anders hadden verwacht dan
in de rijke kleuren van het Grand Jeu, con
trasteerde heel mooi tegen de teere una corda-
effecten der Fai-lane. In de Menuet treffen de
sappige terts-kwart-harmonieën die o.a. aan de
muziek van Fauré zulk een eigen cachet geven.
Bij een solieden thematischen bouw treffen
doorloopend interessante harmonische vondsten,
die echter nei-gens de welluidendheid in 't ge
drang brengen. Een werk, dat de belangstelling
geboeid houdt. Voor den pianist echter, die niet
tevens het orgelspel beheerscht, zal een bril
jante weergave een heele opgaaf blijken.
Dit eerste leerarenconcert is door de luis
teraars ik zei het reeds bewonderend
aanvaard.
G. J. KALT.
Ledenconcert der H. O. V.
Een verslag van het Maandagavond gegeven
concert der H.O.V. mag wel beginnen met een
huldebetuiging aan het adres van den solist Carel
van Leeuwen Boomkamp. Zijn vertolking der
solopartij van Haydn's Celloconcert was een
kunstpx-estatie van den eersten rang. Tempera
ment verlangt dit klassieke, grootendêels zich
binnen de grenzen van welluidende samenklan
ken. vlotte tonenreeksen en zoete melodieën be
wegende muziekstuk veel minder dan schoon
heid van toon, vaardigheid in de beweging van
strijkstok en vingers en zuiverheid van intona
tie, maar al deze factoren dan ook in zoo hooge
mate, dat alleen een volbloed-virtuoos aan die
eischen kan voldoen. Van Leeuwen Boomkamp
voldeed er aan. We hadden ook niet anders ver
wacht, want we hadden reeds vaak gelegenheid
van zijn cellospel te genieten en zijn groot talent
als virtuoos te bewonderen. De klank van zijn
prachtig instrument was in elke toonshoogte, in
eiken sterktegraad even mooi, zijn techniek vol
komen gaaf.
Men hoort van Haydn's Celloconcert gewoon
lijk de bewerking van Gevaert. die aan de or
kestpartituur eenige blaasinstrumenten toege-
oegd en de solopartij van cadenzen voorzien
heeft. Ditmaal echter werd het werk in zijn oor
spronkelijke gedaante voorgedragen. Het orkest
lelde nu behalve de strijkers alleen hobo's en
hoorns. De orkestpartij toonde dus nu wat min
der verscheidenheid van kleur dan de door Ge
vaert bewerkte, maar heel belangrijk is het ver
schil niet, en het feit dat Gevaert's bewei-king
hoewel zij hier en daar een ander coloriet
schept dan het in Haydn's tijd bij een dergelijk
stuk gebruikelijke, nooit als een hinderlijk
anachronisme gewerkt heeft, bewijst wel met
hoeveel smaak en inzicht Gevaert zich van zijn
vrijwillige taak gekweten heeft.
De samenwerking tusschen solist en orkest
was uitstekend, op één enkel oogenblik na, aan
het einde der cadens van het eerste hoofddeel.
Die eindigde zóó onverwacht, dat de inval
van het orkest uitbleef en de solist door een
blik, die ongeveer zooveel beteekende als: „Adam
waar zijt gij?" den dirigent moest dirigeeren. En
binnen den tijd van een seconde had deze het
passende antwoord gegeven: de vreedzame inval
had plaats.
De eerste uitvoering door ons orkest van J.
Chr. Bach's Symphonia in Bes gr. t. heeft den
hoorders het enorme verschil tusschen den stijl
van Johann Sebastiaan en dien van zijn jong-
sten zoon duidelijk kunnen toonen. Deze laatste
vertegenwoordigt een heel ander periode in de
muziekgeschiedenis. In zijn Symphonia hoort
men eenigszins een primitieven Haydn en ook
in het Andante een voorlooper van Mozart.
Het rijkelijke gebruik van blaasinstrumenten in
dit werk doet vermoeden dat we ook in dit ge
val niet met de oorspronkelijke bezetting te
doen hadden, maar dat aan de partituur een en
ander toegevoegd is.
Brahms' Vierde Symphonie nam. het tweede
deel van den avond in beslag. De uitvoering er
van was vlot, maar m.i. wat vlak. Om dit werk
te doen inslaan, schijnt het me wenschelijk om
het óf in strakke lijn maar dan met. de hel
derheid, die een Toscanini er aan weet te geven
óf wel in de romantische bewogenheid en le
nigheid die een specialiteit van een Mengel
berg is te doen klinken. Men houde mij de
aanhaling dezer twee grootheden ten goede: zij
is alleen als navolgenswaardig voorbeeld naar
de eene of de andere zijde bedoeld. De door ons
orkest gegeven auditie was me wat te onzijdig.
Intusschen is het reeds verdienstelijk om deze
lastige partituur behoorlijk correct uit te voeren
en waar verschillende momenten in Andante en
Finale daar een heel eind boven uit kwamen en
door klankschoonheid troffen, mogen we orkest
cn dirigent toch een woord van lof toekennen.
Voor hun werk in Bach's Symphonia en Haydn's
Concert verdienen zij dat nog meer.
Carel van Leeuwen Boomkamp had een wel
verdiende ovatie in ontvangst te nemen.
K. DE JONG.
Het zwijgen duurde enkele oogenblikken. Vergeefs pijnigde hij
zijn hersens om iets verstandigs te zeggen. En ja, daar ging de
arm van de prinses al omhoog. Zij wees naar de deur, waar hij zoo
even nog vol moed doorgekomen was. „Er deugt niets van! Ga
maar weg", klonk de stem van de prinses in zijn ooren, toen hij
met gebogen hoofd plaats maakte voor den tweeden geleerden
broeder, die buigend binnenkwam.
iWordt vervolgd).
IIAARL. WEER- EN STERRENKUNDIGE
KRING.
De Haarlemsche Weer- en Sterrenkundige
Kring, afdeeling van de Nederlandsche Vereeni-
ging' voor Weer- en Sterrenkunde houdt Vrij
dagavond 16 December een bijeenkomst in het
gebouw Ged. Oude Gracht 104, waarin Dr. J.
Casparie een lezing zal houden over het onder
werp: „De Tijd".
KINDERVOEDING
Door „Kindei-voeöing" werden in de week van
5—9 December 1938 verstrekt 4803 porties warm
eten. n.l. in lokaal: Eemstraat 691, Overtonstraat
1176, Zoetestraat 896, Kamperstraat 711, Haar-
lemmerliedestraat 624, Buitengew. onderwijs 155,
voorm. Spaarndam 550.
