Haarlem's Dagblad
DUIVENBODEN
IJSBAAN
IJSBAAN
Bedden-Reparatie
SMIT's
Het Engelsche Beleid.
Slagwerk.
Besluit van Mr. Oud
heeft goedkeuring
der regeering.
Weet wat U eet!
WEiHNACHTS
STOLLEN
KERSTKRANSEN
BERICHT
Het belangrijkste
56e Jaargang No. 17023
Uitg&ve Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37, Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zou- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 17 December 1938
aand
per
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Abonnementen per week f 0.25. p t
f 1.10 per 3 maanden f 3.25. trant
post t 3.55 losse nummer* 6 cent per ex.
Advertentiën 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.85 Heclame* f 0.60 per regeL
HegelabonnenienLstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elk*
regel meer f 0.15. Groentje» «ie rubriek.
Onze Londensche correspondent heeft in
den loop dezer week een uiteenzetting gege
ven van het in Engeland groeiende verzet
tegen Chamberlain's internationale politiek.
Dat verzet komt, zooals bekend is, niet alleen
in de oppositie-partijen tot uiting. In de Con
servatieve partij zelf krijgt Chamberlain meer
tegenstand. Niet alleen Winston Churchill, de
thans in Amerika vertoevende Anthony Eden
en de afgetreden minister van Marine Duff
Cooper maar ook anderen zitten hem dwars.
Bij eenige tusschentijdsche verkiezingen heeft
zijn partij zetels verloren en er is nu weer
groote belangstelling voor een dergelijke ver
kiezing in het Schotsche district West
Perthshire. Dat werd vertegenwoordigd in het
Lagerhuis door de Duchess of Atholl. Zij kon
zich niet langer met de politiek van Cham
berlain vereenigen, trad uit de partij, legde
haar lidmaatschap van het Lagerhuis neer en
liet zich opnieuw in de vacature in haar eigen
district candidaat stellen als „onafhankelij
ke". De liberalen steunen haar candidatuur
en hebben terwille van de hertogin hun eigen
man teruggetrokken. Haar eenige tegenstan
der is nu de conservatief Mc.Nair Snadden en
de felle verkiezingscampagne in het Schotsche
district is in den loop dezer week beïnvloed
door een incident in Londen. Daar sprak im
mers Neville Chamberlain voor de vereeniging
van buitenlandsche journalisten, de Foreign
Press Association, en in zijn rede, die tevoren
aan een aantal genoodigden ter inzage was
gegeven, liet hij eenige scherpe woorden aan
het adres, der Duitsche pers hooren omdat deze
zich veroorloofd had zijn partijgenoot en
voorganger-als-premier Lord Baldwin uit te
schelden. Er waren dergelijke termen gebe
zigd dat het voor de hand lag dat Chamber
lain ze niet zonder protest zou laten gaan. Hij
schold overigens niet terug; hij zei alleen
zijn meening. Dit bleek evenwel voor de Duit
sche diplomaten en journalisten en voor een
Duitschen ambtenaar, die juist voor deze bij
eenkomst naar Londen was gekomen, al
voldoende reden om weg te blijven van het
diner van de Foreign Press Association. Deze
houding trok natuurlijk sterk de aandacht en
de Britsche gevolgtrekkingen waren niet
malsch. In West Perthshire zei de hertogin van
Atholl tot haar kiezers, dat nu bewezen was
dat de Duitschers censuur uitoefenden op de
uitingen van Britsche staatslieden in hun
eigen land. Haar tegenstander Mc.Nair Snad
den beproefde niet het geval goed te praten
maar zweeg er maar liever over. Tijdens de
rede van Chamberlain zelf was sterk opge
vallen dat hetgeen hij zeide over de overeen
komst van München en over zijn aanstaande
reis naar Rome volstrekt geen applaus uit
lokte, terwijl daarentegen zijn woorden over
de innige samenwerking met de Fransche re
geering tot stoi-machtigen bijval leidden. Ver
scherping van de tegenstellingen in Europa
vond op deze wijze weer eens uiting.
Chamberlain heeft zijn beleid „a policy of
appeasement" genoemd. De beste vertaling is:
een politiek van kalmeering. Hij beproeft nog
immer, al erkent hij dat de teleurstellingen
na München groot zijn geweest en al heeft
Engeland zijn tempo van bewapening ver
sneld, de gemoederen zoo rustig mogelijk te
houden en over alles te onderhandelen. Zijn
tegenstanders wenschen dit beleid niet. Zij
eischen een krachtiger houding, een openlijk
verzet van Engelsche zijde tegen de vele am
bities en eischen van de totalitaire staten.
Huns inziens is het gevolg van Chamberlain's
beleid dat zoowel Duitschland als Italië dit
laatste vooral in zijn verregaande eischen
jegens Frankrijk steeds'verder gaan. Daar
tegenover is de Britsche premier van meening
dat men zich wel voorbereid moet houden op
alle mogelijkheden en zijn bewapening ver
sterken, maar in de geladen sfeer van Europa
alle gevaar yoor een noodlottige ontploffing
tot het uiterste dient te vermijden. Hij en
zijn medestanders zien in een verdere toe
spitsing van de verhoudingen oorlogsgevaar
en de oppositie wordt er hunnerzijds dan ook
van beticht dat hun politiek dit zou aanwak
keren. Harerzijds noemt de oppositie haar
eigen inzichten „een actieve vredespolitiek",
omdat zij van meening is dat Chamberlain's
vredespolitiek, die zij passief acht, een toe
stand zou kunnen scheppen waarin Engeland
niet anders meer zou kunnen doen dan ten
oorlog tijgen.
Intusschen blijft de Fransche regeering
Chamberlain's beleid volgen. Het is nu wel
duidelijk geworden dat Daladier zelf invloed
heeft doen gelden op de merkwaardig-kalme
houding en de zelfbeheersching, die de Fran
sche pers eigenlijk al sinds maanden aan den
dag legt.
In de Britsche tegenstellingen moeten wij,
als behoorend tot een klein volk dat zelf op
een zeer gevaarlijk punt in Europa woont en
dat zich voor de prestige-kwesties van groote
mogendheden niet warm behoeft te maken,
wel beseffen, dat er ten allen tijde een groot
verschil is tusschen de posities van de man
nen die regeeren en degenen die hen aanval
len. De eerstgenoemden dragen de verant
woordelijkheid, de laatstgenoemden zijn daar
geheel vrij van en kunnen zich dus gemakke
lijk laten gaan. Het is vrijwel zeker dat de
Britsche oppositie, als zij morgen aan het be
wind kwam, zelf onmiddellijk de noodzaak
zou voelen om te kalmeeren, alle onnoodige
tegenstellingen te vermijden en tot het uiter
ste te onderhandelen. Want de volken willen
geen oorlog; de Engelschen zeer zeker even-
(In Amerika is een vereeniging
gevormd van orkestleden die de
instrumenten van het slagwerk
bedienen. Het doel is meer waar-
deering op te wekken voor de mu
zikale waarde van het slagwerk.)
De slagwerkspecialisten zijn zich gaan
organiseeren,
Zij worden naar hun meening niet
voldoende gewaardeerd,
In beste slagorde gaan zij zich slag op
slag verweren,
Opdat hun slag (in dubblen zin) naar
waarde wondt geëerd,
't Is vreemd dat zij dit moeten doen,
nietwaar, want onder allen
Zijn zij de menschen juist van 't krachtig
roeren van de troon,
Zij zitten echter in het hoekje, waar de
slagen vallen,
Al doen zij daar ook nog zoo wel, men
ziet niet naai* hen om.
Wanneer zij vol slagvaardigheid hun
batterij bewerken,
Besteedt men, muzikaal gezien, daar
weinig aandacht aan,
Het smart hen om bij het publiek een
houding op te merken.
Alsof zij niet veel anders doen, dan er
een slag naar slaan.
En, trommel-nog-an-toe zij slaan zich
moeizaam door het leven,
Het slagwerk eischt beduidend meer dan
enkel maar een slag,
Zij eischen dat de slagboom voor hen eens
wordt opgeheven.
De slagwerker wil ook uit zijn slagschaduw
voor den dag.
Zoo zal de werker aan den slag ook eens
zijn recht verwerven,
Bij 't leven dat hij leidt (en maakt) niet
slechts geduld, doch meer.
En als, zooals ook hij moet, de slagwerker
eens zal sterven,
Dan zij 't in welverdienden roem op het
slagveld van eer.
P. GASUS.
BREDERODE GEOPEND.
Toegangsprijs werkdagen 30 cent. werkdagen
's avonds 40 cent, Zondags 40 cent. Kinderen
beneden 14 jaar 20 cent. Rijwielstalling gratis.
Telefoon Brederode, Santpoort 340.
Inlichtingen SPORTHUIS HAARLEM,
Telefoon 12215.
(Adv. lngez. Med.)
CENTRALE RADIO-ONTVANGST
In Uw kamer komt de tcereld
Als U daarop bent gesteld
Bij Uw Kerstfeest en Oudejaarsavond
Wanneer U thans de Centrale belt.
HAARLEM - TELEFOON 10010.
(Adv. Ingez. Med.)
min als de andere volken. En die verantwoor
delijkheid zou zich onmiddellijk zwaar doen
geldenHet valt trouwens op dat de Fran
sche oppositie dit beter schijnt te voelen dan
de Engelscheongerekend dan de Fransche
communisten.
Chamberlain wil tijd winnen door onder
handelen. Ik geloof dat Europa hem daar nog
steeds dankbaar voor mag zijn. Ik geloof ook
dat vele menschen al te zeer vastzitten in
prestige-begrippen van een vroegeren tijd, dat
velen niet inzien dat het vermijden van den
Europeeschen oorlog het geweldigste aller be
langen is en dat men wèl moet begrijpen dat
voorzoover de aanhangige zaken erkende
fouten uit het Verdrag van Versailles betref
fen toegeven inderdaad de eenige methode is
om een beteren toestand te scheppen. Na
tuurlijk geldt dat niet de Italiaansche
„eischen" voor Tunis, Savoye en Corsica. Maar
de vraag is nog of die ooit serieus zullen wor
den. De vraag is nog of verstandig beleid het
niet wint.
R. P.
EINDENHOUT GEOPEND.
Toegangsprijs werkdagen 40 cent, werkdagen
's avonds 50 cent, Zondags 50 cent. Kinderen
beneden 14 jaar 25 cent. Rijwielstalling gratis.
TELEFOON EINDENHOUT 17997.
InlichtingenSPORTHUIS HAARLEM,
Telefoon 12215.
(Adv. Ingez. Med.)
en Uw VEEREN BED driedeelig maken.
Alles in één dag retour.
HET VERTROUWENSADRES
GED. OUDE GRACHT 108—110 TEL. 17165
(Adv. Ingez. Med.)
MODERNE WONINGEN.
TE HUUR over de nieuwe brug aan de
Delftlaan, onmiddellijk naast Siat. Bloe-
mendaal, bevatt. 7 kam., koelkast, vanaf
ƒ38.grootere typen met centr. verw.
ƒ55.p. mnd. U kunt nu reeds kiezen en
huren voor het komende voorjaar. Bevr.:
S. VELDKAMP, Van Dortstraat 90,
Telefoon 16373.
(Adv. Ingez. Med.)
Dc schulden der gemeente Haarlem
Zijn niet hoog in vergelijking met de andere
groote gemeenten.
Tot heden werden door de verschillende ge
meentebesturen alleen de schulden gepubli
ceerd waarvoor geldleeningen gesloten zijn.
Maar dat is niet alles, er zijn ook nog andere
schulden waarvoor kasgeldleeningen zijn aan
gegaan of waarvoor op andere wijze geld ver
kregen is.
Thans heeft het Centraal Bureau voor de
Statistiek een opgaaf gegeven van alle schul
den der gemeenten. Het blijkt daaruit dat die
belangrijk grooter zijn. Haarlem staat in het
lijstje met een schuld op 1 Januari 1937 van
f 57.035.076, terwijl de geconsolideerde schuld
op dat moment f 46.680.000 bedroeg.
Daarom is het interesstant de volledige
schulden der groote gemeenten met elkaar te
vergelijken.
Deze waren:
schuld
Amsterdam
Rotterdam
Den Haag
Utrecht
Haarlem
Groningen
Eindhoven
f 550.485.218
f 423.710.133
f 256.694.342
f 71.215.207
f 57 035.076
f 52.991.802
f 45.932.691
Deze zeven gemeenten hadden bij elkaar
2.281.000 inwoners. Per inwoner berekend was
de schuld f 619.19.
Als wij Haarlem nu afzonderlijk nemen,
blijkt de toestand, in vergelijking met de an
dere groote gemeenten, niet slecht te zijn.
Haarlem had op 1 Jan. 1937 133.305 inwoners,
per hoofd was de schuld dus f 427.87. Dit steekt
in het bijzonder gunstig af bij Amsterdam en
Rotterdam, want daar was de schuld per
hoofd respectievelijk f 715 en f 709.
De gemeenten met 50.000100.000 inwoners
hadden gemiddeld en schuld van f 385.83 per
hoofd. Haarlem komt daar dus niet veel boven
uit.
J^T A Hans de Stumper, die zijn
beide geleerde broers zoo
mooi de loef afstak, vervolgen wij
Maandag onze serie geïllustreerde
A n d e r s e n-sprookjes met „DE
SNEEUWKONINGIN".
De ministers Colijn, Patijr. en Van Boeijen
hebben het Eerste Kamerlid mr. Van Vessem
van antwoord gediend op zijn vragen over een
publicatie in de „Times" volgens welke de
Duitsche regeering zich in Den Haag beklaagd
zou hebben over de onvriendelijke houding van
de Nederlandsche pers, en volgens welke dr
Colijn in een persconferentie met vertegenwoor
digers van Nederlandsche bladen daarop gead
viseerd zou hebben deze campagne te staken.
Tevens had de heer Van Vessem bij deze vra
gen den verboden voetbalwedstrijd Nederland
Duitschland ter sprake gebracht.
Van het bericht in de „Times" van 9 Decem
ber j.l. over een inderdaad op 3 December te
voren plaats gevonden hebbende vertrouwelijke
conferentie tusschen den voorzitter van den
Raad van Ministers en vertegenwoordigers van
een aantal Nederlandsche dagbladen, hebben de
ministers aldus antwoorden zij kennis
genomen. Zij schrijven dat de regeeringspers-
dienst in verband met de verbazingwekkende
onjuistheid van het „Times"-bericht in op
dracht van den voorzitter van den Raad van
Ministers een communiqué aan de Nederland
sche dagbladpers verstrekte, dat in de bladen
is opgenomen. Elke band tusschen de op 3 De
cember plaats gehad hebbende vertrouwelijke
conferentie tusschen den voorzitter van den
Raad van ministers en vertegenwoordigers van
een aantal Nederlandsche bladen en de uit
vaardiging van het verbod van den voetbalwed
strijd NederlandDuitschland, ontbreekt, aan
gezien tot de persconferentie reeds begin
November was besloten.
Op de vraag van den heer Van Vessem of dc
ministers niet van meening zijn dat 's lands
belang een openlijke afkeuring door de regee
ring eischt van de geste van den burgemeester
van Rotterdam, antwoordde de minister dat het
tegendeel het geval is. Het besluit van den bur
gemeester van Rotterdam tot verbod van den
voetbalwedstrijd NederlandDuitschland heeft
de volledige goedkeuring der regeering.
Veel kouder opeens
Dat befeekent: behoefte
aan meerbrandstof,ook
voor de Stille Armen.
Helpt mede, voor hen 't
Kerstfeest te verwar
men. Stort uw gift aan
onze loketten of zendt
haar op Postgiro 38810
van Haarlem's Dagblad
Het bestuur der afdeeling Haarlem van den Prot. Christ. Bond van Spoor- en
Tramwegpersoneel hield Vrijdagmiddag in Hotel „Lion d'Or" ter gelegenheid van
het 25-jarig bestaan dezer afdeeling een receptie. De directeur der N. Z. H. T. M.,
ir. W. J. Burgersdijk, wenscht den voorzitter, den heer L. Silvis, geluk.
Twaalfde verantwoording van bij ons blad
binnengekomen giften.
Mevr. H. A. T.—V. f 2.50, Dames H. f 1.50.
N. N. f 10, van Riekje f 0.50, J. J. S. f 2.50, fam
Sch. f 1, W. F. f 1. M. V. f 1, Mevr. B. f 1. M.
K. f 1. B. N. f 2 50. Dames L. f 5, V- f 100. S. A.
D. G. f 2, Mevr. N. f 1, C. V. f 2. Z. B. f 1. An
tiquair f 1. N. N. f 0.50. N. N. f 5, G. B. f 0 75.
L. W.. Bl'daal f 1. H. M. f 2.50, L. v. d. V. te
O'veen f 2.50, Mevr. T. 't H. f 2.50. Jan f 0.50.
Mej. N.'N. f 1, S. R. f 1, v. N. v. M. f 5. Mej
C. H. f 2.50. N. N. f 0.50, C D. f 1, A. D. f 2.50.
J. H. M. f 1. E. M. f 1. N. N. f 1, P. v. d. W. f 5.
Dames B. M. J. f 3, van Hans f 0.30, Mevr. C
S. f 5. C. C. f 1, W. v. R. f 1.50. N. B. f 1. N. R.
Aerd. f 2.50. Mevr. A. F. f 1. Mej. M v. O. f 1,
van Stucadoor f 1. H. E. f 5, v. d. M. f 2.50, J.
C. H. R. f 2.50, B V. f 1, P. H. F. f 2.50, A. N.
f 1.20. C. A. f 0.05, Dames V. f 2.50. F. K. f 2.50,
Zusters v. d. C. f 2. J. D. H. f 2.50. G. H. f 0.50.
d. H. f 1. T. f 1, Uit de spaarpot van Freddie
en Nettie f 0.50, N. N. f 1, In enveloppe f 0.25.
N. N. f 2.50. J. W. G. f 1. De SIJ.V. club f 1.
G. d. G. f 20, N. V. J. A. B. f 25. Mevr. R. W J.
f 1. Mevr M. C. K.—J. f 15, Mr. M. A. v, E. f 10.
E. de W. f 10, R. R. f 10, J. C. A. S. f 7.50, B. F.—
W. f 6, Mevr. v. T. v. H. f 5.10, A C. F. f 5, Dr.
C. J. f 5. R. A. K. f 5, M.—T. f 5, K. D. S. f 5.
H. B. f 5, W. A. f 5, Mevr. J. H. C. B.—B. f 5,
Z. de R. f 3.50, L. T. v. Z. f 3, Ir. Ch. F. v. H.
f 3, Dr. J. J. P. v. R. f 2.50, Ir. K. W. H. L, f 2.50,
A. J. L f 2.50, J. J. P. f 2.50, C. K. B. f 2.50. J.
K. f 2.50, d. K. f 2.50, A. G. M. f 2.50, C. K. T.
f 2.50, J. V. f 2.50. Mevr. A. B.—van C. f 2.50,
T. B.—H. f 2.50, A. H. f 2, W P. f 1. G. R. f 1,
G. G. f 1, M. f 1, C. H. V. f 1, L. S. f 1, fam. H.
f 1, J. A. S. f 1.
Het vorige totaal bedroeg f 3720.40. Thans
zijn in het geheel bij ons blad binnengekomen
927 giften tot een bedrag van f 4144.05. Giften
kunnen worden afgegeven aan onze bureaux
Groote Houstraat 93 en Soendaplein 37 of
overgeschreven worden op onze postgiroreke
ning no. 38810 onder vermelding „Voor de sti'.le
armen".
Door het Comité is ontvangenals opbrengst
collecte Korps Motordienst f 24.82. Een firma
hier ter stede stelde 10 duinkonijnen ter be
schikking.
Ten behoeve van het Comité wend bij de
Twentsehe Bank gestort: J A. F f 25. w. D
f 2. Mej. A. de G. f 10. Mw. J. J. M f 1.50.
J. J. B. f 10, Th. M. J. D. f 5, P. L. v. B„ Bl'daal
f 20.
Het
woo
rd
is aan
Shotwell:
De wereld moet weten dat
indien zij vrede toil zij hard
daarvoor zal hebben te wer
ken.
Ned. Herv. Kerk.
Ds. I. P. van der Waal komt niet naar
Haarlem.
Ds. I. P. van der Waal, predikant bij de
Ned. Herv. Kerk te Hengelo, die in de vaca
ture van Ds. K. H. Miskotte naar de Ned.
Herv. Kerk te Haarlem beroepen was, deelde
ons hedenmorgen mede, dat hij voor dit be
roep bedankt heeft.
(Adv. Ingez. Med.)
UITSLUITEND MET
ROOMBOTER BEREID
LUXE-BAKKERIJEN
TELEFOON 10876
13714-11643-12193
(Adv. Ingez. Med.)
IETS FIJNS VOOR DE KERSTDAGEN!!!
Chocolade Kerstkransen gevuld met de be
roemde Room Nougat van WILLEM STUVé.
Ook Gelukshoeven. gevuld met zeer fijne
Bonbons. GROOTE HOUTSTRAAT 179,
bij de Houtbrug.
(Adv. Ingez. Med.)
PHILIPS - SPLENDOR - OSRAM
GLOEILAMPEN
in alle kaarssterkten.
PHILIPS - TUNGSRAM RADIOLAMPEN.
„ALBA"
158 GROOTE HOUTSTRAAT 158
TELEFOON 1-5-4-2-6.
(Adv. Ingez. Med.)
Zij, die lich met ingang van 1 Januari
per kwartaal abonneeren, ontvangen
de in December nog te verschijnen
nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
HEDEN16 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
De schulden der gemeente zijn betrekkelijk
laag vergeleken bij enkele andere groote
gemeenten des lands. 1
BINNENLAND.
Het noodwetje inzake de autobussen is inge
diend. 3
Minister Rommc overweegt inzake den ar
beid der gehuwde vrouw. 3
Vrijdag heeft een ernstige stagnatie het
verkeer op de spoorlijn Amsterdamden
Haag getroffen. 3
BUITENLAND.
Bij een vliegramp in Italië zijn zeven per
sonen om het leven gekomen. 5
Koning Alfonso is nog niet officieel in ken
nis gesteld met het besluit van Burgos. 5
ARTIKELEN enz.
R. P.: Het Engelsche beleid. 1
P. v. d. Hem: Afzwaaien? 3
Van een spccialen verslaggever: Met de
Reiger" naar Zuid-Afrika. 5
K. de Jong over den derden Kamermuziek
avond van Toonkunst. 6
G. J. Kalt: Concert der H. O. V. 6
J. H. de Bois: Litteraire Kantteekeningen 7
Gabriel Smit: Boeken uit het buitenland. 7
H. St.: Kerstgang. 7
K. de Jong: Concert Oosterkerkkoor. 8
Financieel Economisch Weekoverzicht: Vrij
gunstige economische berichten uit Ame
rika. F.ngeland en Frankrijk. 9
Gelukkig dank zij nuttig besteden
vrijen tijd. j|
Voor dc Jeugd. 13
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op 2
