DUITSCH PROTEST
krachtig door Washington
afgewezen.
VRIJDAG 23 DECEMBER 1938
H XX RE EM'S DAGBEAD
5
Woorden vanickes vertolkende meening
van het Amerikaansche volk.
Kloof tusschen Amerika
en Duitschland weer
verbreed.
De Amerikaansche onderminister van
Buitenlandsche Zaken, Sumner Welles,
heeft bekend gemaakt, dat de Verecnig-
de Staten den Duitsclien eisch, dat of
ficieel verontschuldigingen worden aan
geboden voor de door Minister Ickes te
Cleveland gehouden rede, waarin hij,
zooals men weet de dictaturen scherp
aanviel, hebben afgewezen.
Sumner Welles heeft Thomsen, den Duitschen
zaakgelastigde, medegedeeld, dat de opmerkin
gen van Ickes de meening vertolkten van de
overgroote meerderheid van het Amerikaansche
volk, dat diep geschokt was door de jongste ge
beurtenissen in Duitschland.
De verklaring van Welles aan Thom
sen is volgens Reuter gesteld in krach
tige en onverzoenlijke bewoordingen,
zooals de Vereenigde Staten in diplo
matieke besprekingen met een bevrien
de regeering zelden gebruiken. Welles
waarschuwde Thomsen, dat uitingen
van publieke verontwaardiging zooals
van Ickes onvermijdelijk waren.
Hij zeide verder, dat zoolang de aanvallen op
Amerikaansche autoriteiten voortduurden
Duitschland en de Duitsche regeering niet het
recht hadden te veronderstellen, dat aanvallen
van denzelfden aard in de Vereenigde Staten
niet zouden voortduren. Welles verklaarde dat,
zoolang de aanvallen in de Duitsche pers, die
ongetwijfeld door de Duitsche autoriteiten wer
den goedgekeurd voortduurden, hij een Duitsch
protest tegen de rede van Ickes niet op zijn
plaats achtte. Toen Thomsen hiertegen in bracht,
dat naar zijn meening de in de Duitsche pers
gepubliceerde critieken niet vergeleken konden
worden met de critiek van een lid van het
Amerikaansche kabinet, zeide Welles, dat hij de
laatste paar maanden opmerkingen had gelezen
van Duitsche regeeringspersonen, welke verne
derend waren voor president Wilson, en hij gaf
Thomsen te verstaan, dat deze moest inzien dat
de nagedachtenis van Wilson bij het Ameri
kaansche volle in hoog aanzien stond, en dat der
gelijke aanvallen Amerika diep hadden geschokt.
Aan het einde van het onderhoud gaf Welles
als zijn persoonlijke meening te kennen, dat het
niet bevorderlijk was voor de goede verstand
houding tusschen de volken der wereld, wan
neer eenig land in het openbaar beschuldigin
gen uitte tegen een ander land.
De betrekkingen tusschen Duitschland en de
Vereenigde Staten zoo constateert Reuter
hebben opnieuw scherp geleden door de afwij
zing van het Duitsche vei-zoek.
Inmiddels hebben de Amerikaansche senato
ren King en Hatch hun instemming met de ver
klaring van Welles betuigd. King, die 'n vooraan
staand aanhanger van Roosevelt is, zeide: „We
gens de schandelijke vervolging der Joden in
Duitschland ben ik er voorstander van de di
plomatieke betrekkingen met dit land te ver
breken en er geen handel meer mede te drij
ven". Hatch, eveneens een vooraanstaand de
mocraat, zeide: „Ik geloof, dat Ickes de gevoe
lens van het Amerikaansche volk heeft ver-
Hertogin van Atholl niet gekozen.
West Perthshire kiest den regeerings-
candidaat.
Bij de tusschen tij dsche verkiezing in
het Schotsche district Kinross en
West Perthshire, welke noodzakelijk
was geworden door het aftreden van
de hertogin van Atholl, die haar zetel
in het Lagerhuis heeft opgegeven,
aangezien zij zich niet langer kon ver
eenigen met de buitenlandsche poli
tiek van den minister-president in
het bijzonder met zijn politiek ten
aanzien van Spanje is de de con
servatief W. McNair Snadden gekozen
met 11.808 stemmen, terwijl de onaf-
hankelijk-conservatieve hertogin
Atholl 10.495 stemmen behaalde. De
regeering behaalde dus een meer
derheid van 1313 stemmen.
De zestigjarige hertogin verliest
.hiermede haar zetel in het Lagerhuis,
welke zij sedert 1923 heeft gezet.
Naar United Press meldt heeft 65.3 procent
van het totale aantal kiezers gestemd. McNair
Snadden verklaarde an de pers: Het resul
taat der verkiezing toont duidelijk aan, dat
de kiezers willen, dat Chamberlain „zijn
prachtig werk voortzet, om de naties in Europa
tot elkander te brengen en een duurzamen
vrede te scheppen".
Havas meldt nader uit Londen:
De nederlaag van de hertogin heeft alge
meen verrassing gewekt in Engelsche poli
tieke kringen. Hoewel de hertogin aan deze
verkiezing een symbolische beteekenis wilde
hechten, wijten de persoonlijkheden, die op
de hoogte zijn van den politieken toestand in
de streek van Kinross en West Perthshire den
uitslag aan plaatselijke, meer dan aan alge-
meene redenen en aan het feit, dat de her
togin in den kieskring niet zoo populair is als
men te Londen meende. Niettemin compen
seert de uitslag voor de regeering het verlies
van Bridgewater, waar Vernon Bartlett haar
candidaat versloeg. De vrij duidelijke verstevi
ging van de houding der regeering in de
laatste weken heeft wellicht eenigen invloed
uitgeoefend op dit succes van het orthodoxe
conservatisme.
CSAKY UITGENOODIGD VOOR TEGEN
BEZOEK AAN CIANO.
BOEDAPEST, 21 Dec. (Hong. Tel. Ag. A.NP.
De Italiaansche minister van buitenlandsche
zaken, graaf Ciano, heeft den Hongaarschen
minister van buitenlandsche zaken, graaf
Csaky, uitgenoodigd te Rome bij hem op be
zoek te komen.
tolkt". Ook de Amerikaansche bladen keuren
de door Welles aangenomen houding goed.
In welingelichte kringen te Washing
ton gelooft men, dat het jongste „inci
dent" zuiver te beschouwen is als een
uit de reeks gebeurtenissen der laatste
dagen, welke duiden op een straffere
politiek tegen de mogendheden van
het antikominternpact. Andere gebeur
tenissen van dezen aard waren:
Het verleenen van credieten aan Chi
na en het zenden van levensmiddelen
naar Spanje.
President Roosevelt heeft gisteravond geheel
onverwachts minister Ickes in zijn woning be
zocht. Het doel van zijn bezoek is niet onthuld.
BRAND IN HET H6TEL DES
INVALIDES.
Vuur woedde in de archieven.
DöME ZELF NIET AANGETAST.
Vrijdagavond is brand ontstaan in
den kap van het Hotel des Invalides,
het bekende gebouw te Parijs, waarin
het legermuseum gevestigd is en waar
ook het stoffelijk overschot van
Napoleon rust.
De onmiddellijk gewaarschuwde
brandweer stond voor ernstige moei
lijkheden bij de bestrijding van het
vuur, aangezien door de vorst leiding
buizen bevroren waren, zoodat men
met watergebrek te kampen had.
Om 9 uur had een politiebeambte gezien, dat
uit het dak van het gebouw vonken opstegen.
Deze vonken werden weldra tot vlammen, die
den geheelen gevel, welke een lengte van
verscheidene tientallen meters beslaat, aan
tastten. Onmiddellijk werd alarm gemaakt,
waarop materiaal van alle Parijsche brand
weerkazernes ter plaatse kwam.
Het vuur deelde zich mede aan de archie
ven, die sedert vele jaren op de dakverdieping
bewaard worden. Ondanks de moeilijkheden
met den watertoevoer slaagde men er in het
vuur krachtig te bestrijden. De haard scheen
zich te bevinden in den linkervleu
gel, die aan de Boulevard des Inva
lides ligt. Althans werd de Dömes des In
valides zelf niet bedreigd.
Het blusschingswerk werd bijgewoond door
minister-president Daladier, den minister van
binnenlandsche zaken Sarraut, en den minis
ter van onderwijs, Jean Zay.
Te kwar* over elf in den avond was
men den brand meester. Het vuur
woedde toen nog in de archieven en
verteerde de oude dakbalken.
Daladier begin Januari naar
Corsica en Tunis.
Escorte van oorlogsschepen en
watervliegtuigen.
PARIJS, 21 December (Havas). Le Jour
bericht nadere bijzonderheden inzake de reis
van minister-president Daladier naar Corsica
en Tunis. Daladier zal zich op 2 Januari aan
boord van een slagschip begeven, vermoede
lijk de „Foch" welke geëscorteerd zal worden
door de „Emile Bertin" en de „Algérie", een
smaldeel torpedojagers en onderzeeërs en een
escadrille watervliegtuigen. De minister
president zal worden vergezeld door vlce-
admiraal Darlan, een generaal van de lucht
macht en van het leger Deze beide opper-
officieren zijn nog niet aangewezen.
Te Ajaccio zal Daladier worden ontvangen
door den minister van marine en de parle
mentsleden van Corsica. Hij zal korten tijd
op het eiland blijven en hier vermoedelijk
een rede uitspreken. Vervolgens zal hij naar
Bizerte gaan. De „Jour" veronderstelt, dat de
minister-president in Tunis de verdedigings
werken, in het bijzonder de Maginot-linie
aan de grens van Libye, zal inspecteeren.
Schuschnigg trad niet
vrijwillig af.
Onthulling van gouwleider Rainer.
In een te Salzburg gehouden vergadering
van leiders der S.A. heeft gouwleider Rainer
medegedeeld, dat president Miklas en bonds
kanselier Schuschnigg op 11 Maart j.l. gewei
gerd hebben vrijwillig af te treden. Hierop
hebben 6.000 man van de Oostenrijksche S.A.
de kanselarij belegerd en alle verbindingen
met de buitenwereld afgesneden, waardoor
beiden tenslotte gedwongen werden af te
treden.
Londen werd door dooi verrast.
Onaangename gevolgen bleven niet uit.
Het verkeer in Engeland is gisteren gedu
rende verscheidene uren in wanorde geraakt,
in het oosten door ijs, mist en sneeuw, in het
noorden door storm. Vooral te Londen onder
vond het verkeer moeilijkheden. De Kerstpost
wordt vertraagd, doordat de vliegbooten en de
andere vliegtuigen niet op tijd zijn. Op den
Theems werd de scheepvaart geleidelijk onmo
gelijk gemaakt door den mist.
Gisteren zijn negen menschen om het leven
gekomen, zoodat het totale aantal slachtoffers
van de koude is gestegen tot over de vijftig.
Laat in den avond was de temperatuur tot even
boven het vriespunt gestegen.
Intredende dooi leidde tot vele overstroo
mingen binnenshuis tengevolge van gebarsten
waterleidingen.
Iersche republikeinen van samen
zwering beschuldigd.
Groot aantal arrestaties verricht.
Het ministerie van Binnenlandsche Zaken van
Noord-Ierland heeft gisteren een verklaring ge
publiceerd, waarin gezegd wordt:
„Het was de politie ter oore gekomen, dat het
Iersche republikeinsche leger plannen had be
raamd voor aanvallen op personen, die vooraan
staande functies bekleeden en op regeerings- en
andere eigendommen, te plegen in de periode
van omstreeks Kerstmis tot Nieuwjaar. De re
geering besloot dat er, om de volvoering van
zulke uitwassen en de ernstige ordeverstorin
gen, die er uit zouden voortvloeien, te voorko
men, geen andere keuze was dan de bekende
leiders en de vooraanstaande leden van deze on
wettige organisaties te arresteeren en te inter
neeren. Ingevolge dit besluit zijn tot dusver 34
leiders en leden van de organisaties in hechte
nis genomen".
Frankrijk koint op voor het
Verdraa; met Italië.
Liquidatie van tal van geschillen was er het
gevolg van.
Havas meldt uit Parijs 22 December: Zeer
onlangs heeft Ciano den Franschen ambassa
deur te Rome laten weten, dat zijn regeering
de Fransch-Italiaansche overeenkomsten van
1935, die, naar haar voorkomt, niet meer in
overeenstemming zijn met den tegenwoordigen
toestand, niet meer als geldig beschouwt.
Deze opvatting der Italiaansche re
geering wordt in Fransche politieke
kringen niet gedeeld. Men is er van
meening, dat indien bij een uitblijven
der uitwisseling der ratificatie-oorkon
den de overeenkomst van 1935 niet
van kracht is geworden, deze toch de
liquidatie beteekent van alle tusschen
Frankrijk en Italië hangende ge
schillen.
Men is van meening, dat Frankrijk door
deze overeenkomsten, zich getrouw heeft be
toond aan den geest en letter van het verdrag
van Londen van 1935 en dat het toegestemd
heeft in belangrijke concessies ter wille van
een herstel der Fransch-Italiaansche vriend
schap.
De „Petit Parisien" schrijft over deze
kwestie: „Mussolini heeft de Fransch-Italiaan
sche overeenkomsten ongeldig verklaard. De
Romeinsche diplomaten zullen thans ongetwij
feld voorstellen formuleeren, welke het voor
naamste onderwerp van gesprek zullen vor
men met Chamberlain, wanneer deze in de
tweede helft van Januari de eeuwige stad be
zoekt. De Fransche regeering zal zich strict
van elk initiatief onthouden."
Het „Journal": „De Fransche regeering
heeft van tevoren de deur voor capitulaties
gesloten. Green duimbreed grondgebied zal
worden afgestaan. Die woorden vinden hun
steun in een legermacht welke in staat is zich
te doen eerbiedigen, alsmede in de solidari
teit van Engeland".
De .„Populaire": Het beste middel voor de
Fransche regeering om de crisis snel en zonder
schade te sluiten is. Mussolini onverwijld het
bewijs leveren van zijn onvoorzichtigheid door
de voorrechten der Italianen in Tunis te be
korten."
De Amerikaansche minister van binnenlandsche zaken Harold L. Ickes (geheel
rechts) in gezelschap van v. 1. n. r. Eden en de Amerikaansche ministers
Cummings en Farley.
In een Weensch park.
Een Ghetto-episode.
(Van een correspondent).
WEENEN, December 1938
Ik zat op het gras van een afgelegen open
plek in de Prater, het groote Weensche park,
en hield het oog op mijn fox-terrier, die daar
zonder muilband rondliep. Daarom was ik
niet vriendelijk gestemd, toen ik bemerkte,
dat twee personen ons verblijf binnentraden.
Doch de vrouw in het zwart zag er zoo ver
moeid uit, en het kind was zoo bleek, dat ik
tegen hen glimlachte toen zij mijn bescha
duwd plekje bereikten. En toen zij twijfelend
vroeg: „Wilt u mij toestaan, mevrouw, hier
te gaan zitten?", antwoordde ik in mijn beste
Duitsch: „Maar natuurlijk, mevrouw! Gaat
u zitten en rust wat uit: het gras is vrij voor
ons allen".
Zoo raakten wij in gesprek. Ik ben er zeker
van. dat mijn buitenlandsch accent de vrouw
op haar gemak stelde, en mijn woorden haar
een uitgangspunt gaven. Toen zij was gaan
zitten, barstte zij uit: „Ja, het gras is God zij
dank vrij. Ik heb vandaag dwars door de
stad geloopen, en toen ik even wilde gaan
zitten, was er nergens een bank waarop ik
plaats mocht nemen, geen enkele".
Zij nam haar hoed af en streek haar don
ker haar glad. Zij was een Jodin. „Hebt u ver
van uw huis moeten loopen om hier te ko
men?", vroeg ik haar. „O ja, wij wonen in
Hietzing, aan den anderen kant van de stad;
en ik nam de stilste straten, begrijpt u; kleine
verwijderde steegjes en kronkelwegen o,
ik ken Weenen zoo goed!"Dan, zich
richtende tot het kind, dat apathisch naast
ons zat, zeide zij met geforceerde vroolijk-
heid: „Neem je bal, Annie, en ga wat met
het hondje spelen. Toen Annie was wegge
gaan, zette de moeder haar mededeeling
voort, kennelijk verlicht doordat zij eens kon
uitpraten.
„Ja zeide zij ik neem het kind mee
naar buiten wanneer ik kan; zij heeft een
zwakke borst en zij heeft frissche lucht en
zonlicht noodig. Ik breng haar dan naar een
rustige plaats zooals deze; ik ken elk hoekje
van de Prater nog uit mijn eigen jeugd. Annie
is klein en teer en men merkt haar niet op.
Met mijn jongen is dat wat anders".
Zij hield plotseling op, en, denkende aan
de lange wandeling, die zij door de groote
stad had gemaakt, antwoordde ik: „Maar
er is toch zeker wel een park dichter bij uw
huis, waarheen u haar kunt brengen?" Zij
keek mij aan met een blik, die ik nooit zal
vergeten en zeide rustig: „Mevrouw, het park
bij ons in de buurt is het park van Schön-
brunn. Het is een van de mooiste plekjes van
Weenen. Het is gesloten voor ons Joden. Het
zelfde is het geval met de mooie parken in
de stad; en de andere tuinen zijn zoo klein
dat men daar moet opvallen en daardoor
aan beleedigingen is blootgesteld. Alleen
hier, waar het zoo uitgestrekt is, kunnen wij
wanneer wij gelukkig zijn, soms wel eens
naar binnen komen. Maar wanneer ik even
wil gaan zitten om uit te rusten, is vrijwel
elke bank gemerkt met het opschrift „Aleen
voor Ariërs', terwijl op een aantal zelfs de
woorden „Niet voor Jodenzwijnen" ise aange
bracht
Ik kon mij niet meer inhouden en barstte
uit: „Dat is afschuwelijk. Ik verzeker u, dat
ik juist op een van deze banken zou zijn
gaan 'zitten. Ik zou vlak bij een „Ariër" gaan
zitten en eenvoudig weigeren, neg een vin te
verroeren".
.Beste mevrouw, u zoudt dat één keer kun
nen doen, maar nooit twee keer. Een van mijn
vriendinnen probeerde het, maar zij moest
ervaren, dat het niet prettig is om op handen
en knieën naar huis te kruipen. Neen. het
was niet prettig en sedert dien dag is zij niet
meer zich zelf geweest. O. u kunt geen idee
hebben van deze atmosfeer; men ruikt zelfs
den haat en de wreedheid in de lucht. Het is
een plaag, die deze stad heeft vergiftigd"
Ik kon geen enkel woord van troost vinden
dat zou kunnen helpen; doch toen zij uitriep:
..Ik verveel u misschien met ons ongeluk!" zei
de ik plotseling: „Nee, vertel mij wat u wilt. U
kunt mij vertrouwen, en ik wilde, dat ik iets
voor u zou kunnen doen".
Denk uzelf in mijn plaats, ging zij voort.
Misschien hebt u een man en kinderen, van
wie u houdt. Stel u voor, dat u hen beroofd
ziet van alles, wat aan het leven een betee
kenis geeft, van nationaliteit, van hun tehuis,
van de mogelijkheid om een levensonderhoud
te verdienen, zelfs van de vrijheid om in hun
geboortestad te wandelen. Mijn man was arts;
hij was overwerkt, hij zag deze gevreesde ver
volging aan komen, en hoe moet ik u dat
eigenlijk zeggen? toen hem werd verbo
den, praktijk uit te oefenen, en wij als lepro
zen uit ons huis werden gezet, was zijn geest
niet meer in staat, den toestand te beheer-
schen. Hij had geen relaties in het buitenland
hij zag geen mogelijkheid om te ontsnappen en
hij kon niet het hoofd bieden aan de vreese-
lijke leegheid van de toekomst. Nadat hij in
het geheim mijn broer had verzocht, voor mij
en de kinderen te zorgen, nam hij vergift in.
Weken lang kon ik zijn lichaam niet bij het
crematorium onderbrengen, zóóvele honder
den hadden dezelfde keuze gedaan snelle
vergetelheid inplaats van langzaam verhon
geren in de volle bewustheid van het leed.
Wat mij betreft, ik wilde niet mijn broe
der tot last zijn. Mijn oude moeder woont bij
hem in. Mijn andere broeder, die een zaak
had in de voorstad Mödling, werd uit zijn
huis gezet, en met zijn kinderen ging hij
eveneens naar den eerste. In diens kleine wo
ning is geen centimeter ruimte meer overge
bleven; en indien dit wel het geval zou zijn
welke zekerheid hebben zij?"
„Doch wat ter wereld hebt u gedaan, toen
u dakloos achter bleef?
„God zij dank had ik een idee; vele jaren
werkte ik voor een kleermaker, die in een rus
tige buurt woont in een gebouw, dat Joodsch
eigendom is. Hij verloor zijn niet-Joodsche
werklieden, die niet voor hem mochten wer
ken. Daar ik vakkundig naaister ben, smeekte
ik hem, ons bij hem op te nemen, waartegen
over ik het naaiwerk in de zaak zou verrich
ten. Ik heb nog iets overgespaard en zoo zijn
wij voor het heden gered. Doch denkt u eens
aan de duizenden Joden die niet dit ge
luk hebben, hun huis moeten verlaten en wan
hopig van de eene kamer naar de andere
trekken, en wien het is verboden, genoeg te
verdienen om hun kinderen te voeden. Denkt
u eens aan de werklieden, die niemand in
dienst zal nemen omdat Joden geen geld meer
over hebben om loonen te betalen. Denkt u ook
aan hen, die alles hebben gereed gemaakt om
het land te verlaten, doch zich wekenlang
moeten verbergen om aan arrestatie te ontko
men; en aan hen, die elk stuk brood moeten
vragen aan andere Joden, vrienden of onbe
kenden
En dan hebt u nog onze kinderen, mevrouw
Ik heb een zoon. een jongen van 12 jaar. Hij
ziet er kennelijk Joodsch uit en ik durf hem
niet uit 't huis te laten. Eiken dag weer moet
hij thuis blijven en moet ik hem laten lezen of
spelletjes voor hem bedenken. Ziet hoe vroo-
lijk Annie met uw hondje speelt. Maar mijn
jongen kan ik niet buiten laten. Hij is een
echte jongen, en wanneer hij zou worden be-
leedigd zou hij zijn vuisten gebruiken, en dat
zou voor de jonge nat.-soc. straatschenders
een verontschuldiging zijn, op hem los te
;laan, hem wellicht voor zijn leven te vermin
kenJ
Plotseling vielen twee lange schaduwen
over het pad. Een politie-agent, die zijn ron
de deed, met zijn onvermijdelijken metgezel,
een S. S.-man.
Zoc snel ik kon, liep ik op hen toe en ver
hinderde hen zoo. verder te gaan. terwijl ik
mijn verontschuldiging aanbood voor het zon
der muilkorf loopen van mijn hond. Dit duur
de vijf minuten: daarna keerde ik mij om, in
de hoop. dat mijn beide vrienden kans hadden
gezien te verdwijnen. Er was niets meer van
hen te zien; zij waren teruggegaan naar hun
ghetto
iThe Jewish Chronicle, December 1938.)
Franco beschuldigt Frankrijk van
inmenging.
Fransche manschappen op José Luis Diez?
De regeering van Franco heeft, naar
Reuter meldt, aan het Foreign Office een
nota doen toekomen, waarin de beschuldiging
wcxdt geuit, dat torpedo's, munitie en vooral
luchtdoelprojectielen te Gibraltar uit twee
Fransche lichters zijn overgeladen in den tor
pedojager Jose Luis Diez van de Spaansche
regeering.
In dezelfde nota wordt ook beweerd, dat de
bemanning van de Jose Luiz Diez is aange
vuld met Fransche matrozen, afkomstig van
verscheidene Fransche torpedojagers dat het
in de bedoeling ligt, het vertrek van de Jose
Luis Diez van Gibraltar te dekken met een
heden van de Fransche vloot.
In de nota wordt gezegd, dat de
Nationalistische regeering van plan
is, het bovenstaande als een flag
rante schending van de ncninter-
ventie-overeenkomst aan de kaak te
stellen.
JRALie^
PRDORAMMA
ZATERDAG 24 DECEMBER 1938.
HILVERSUM 1, 1875 en 415.5 M.
KRO-Uitzending:.
8.00—9.15 Gramofoonmuziek (c.a. 815 Ber.)
10.00 Gramofoonmuziek. 11.30 Godsdienstige
causerie. 12.00 Berichten. 12.15 Gramofoonmu
ziek. 2.00 Voor de rijpere jeugd. 2.302.40 Gra
mofoonmuziek. 2.45 Kinderuurtje (ca. 4.00 Ber.)
■1.00 KRO-Melodisten en solist. (4.455.00
Gram.pl.). 5.00 Esperantonieuws. 5.45 KRO-
Nachtegaaltjes. 6.15 Gramofoonmuziek. 6.20
Journalistiek weekoverzicht. 6.45 Berichten, gra
mofoonmuziek. 7.00 Berichten. 7.15 Declamatie.
7,35 Actueele aetherflitsen. 8.00 Berichten A.
N. P., KRO-Mededeelingen. 8.15 Meditatie met
muzikale omlijsting. 8.35 Gramofoonmuziek.
8.45 KRO-Kamerorkest, solisten en gramofoon
muziek. 10.15 Gramofoonmuziek. 10.30 Berich
ten A. N. P. 10.40 Internationale sportrevue.
10.55 Gramofoonmuziek. 11.0012.00 Advents-
programma (gr.pl.) en declamatie.
HILVERSUM II, 301,5 M
VARA-Uitzending. 10.00—10.20 v.m. cn 7.30
—8.00 VPRO.
8.00 Gramofoonmuziek (ca. 8.16 Ber.) 10.00
Morgenwijding. 10.20 Voor Arbeiders in de Con
tinubedrijven. 12.00 Gramofoonmuziek. (ca.
12.15 Ber.). 1.00 Orgelspel. (In de pauze: gra-
mofoonpl.). 2.00 Causerie „Waarom met Kerst
mis hulst, sparregroen en kaarsen". 2.203 00
Gramofoonmuziek. 3.05 Reportage. 3.30 Gro
ninger Orkestvereeniging (opn.) 4.20 Gramo
foonmuziek. 4.30 Esperanto-uitzending. 4.50 De
Stem des Volks, de Arnhemsche Orkestvereeni
ging en solisten (opn.). 5.30 Filmland. 6.00 Or
gelspel en zang. 6.20 Friesche uitzending. 7 00
VARA-kalender. 7.05 Gramofoonmuziek. 7.10
Politiek radiojournaal. 7.30 Bijbelvertellingen.
8.00 Herhaling SOS-Berichten. 8.03 Berichten
A. N. P., VARA-Varia. 8.15 Voor schakers. 8 16
VARA-orkest en solist. 9.00 Causerie „Opnieuw
de VARA vooruit!", hierna: Gramofoonmuziek.
9.15 „En nuOké". 10.30 Berichten A. N. P.
10.35 Community-Singing (opn.). 11.00 De Ram
blers. 11.30—12.00 Gramofoonmuziek.
DROITWICH, 1500 M.
11.20 BBC-Schotsch orkest. 12.00 Radiotooneel
met muziek 12.20 Pianovoordracht. 12 50 Gra
mofoonmuziek. 1.20 Leonardi en zijn Weensch
orkest en soliste. 2.20 Orgelspel. 2.50 Falkman
en zijn Apache-orkest, en soliste. 3.25 Het
Blech strijkkwartet. 4.00 Sportreportage. 4.30
Harry Roy en zijn band, en solisten. 5.20 Radio
tooneel met muziek. 6.20 Berichten. 6.50 Sport-
praatje. 7.05 BBC-orkest. 7.50 Actueele uitzen
ding. 8.20 Variété-programma. 9.20 Berichten.
9.45 Amerikaansch overzicht. 10.00 BBC-Thea-
ter-koor en -orkest, en solisten. 11.05 Declama
tie. 11.25—12.20 Billy Bissett en zijn Canadians
en solisten.
RADIO PARIS, 1648 M.
9.00, 10.00 en 11.20 Gramofoonmuziek. 12.30
Zang. 1.05 Het Marlev-orkest. 2.40 Gramofoon
muziek. 2.50 Zang. 3.30 Gramofoonmuziek. 3 50
5.20 en 7.15 Gramofoonmuziek. 7.20 Fernand
5.20 en 7.15 Garmofoonumuziek. 7.20 Fernand
Warms' orkest. 8.35 Pianovoordracht. 8.50 Kerst
programma. 10.5010.55 Gramofoonmuziek.
I.203-20 Dansmuziek.
KEULEN, 456 M.
5.50 Gramofoonmuziek. 6.30 Walter Raatke's
orkest. 7.508.35 Het Danziger Landesorkest.
II.20 Omroep amusementsorkest, vocaal kwar
tet en solisten. 1.30 Gramofoonmuziek. 3.20 Leo
Eysoldt's orkest, en solist. 5.20 Kinderkoor, or
gel en zang. 6.20 Klokgelui en Kerstmuziek.
7.20 Toespraak. 7.40 Jeugdkoor. 8.20 Omroep
koor en -orkest, en soliste. 9.20 Het Rheinische
Kamerorkest, en soliste (in de pauze; Radio
tooneel). 11.201.20 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL, 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.501.30 Omroep-
dansorkest. 1.50 Gramofoonmuziek. 2.25 Orgel
spel. 2.50 Pianoduetten. 3.05 Vervolg van 2 25.
3.50 Vervolg pianoduetten. 4.05 Gramofoonmu
ziek. 6.20 Omroepdansorkest, en solist. 8.20 Om-
roepsymphonieorkest, en soliste. 9.00 Radiotoo
neel. 9.40 Gramofoonmuziek. 9.55 Vervolg con
cert. 10.3012.20 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL, 484 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Omroep
orkest. 1.50 en 2.55 Gramofoonmuziek. 3.20 en
3.55 Omroepkleinorkest. 4.20 en 5.20 Gramo
foonmuziek. 5.35 Omroeporkest. 5.50 Gevaert-
Herdenking. 6 35 Gramofoonmuziek met toe
lichting. 7.35 Gramofoonmuziek. 8.20 Het Om
roepkoor. 8.50 Cabaret-programma. 9.35 Jan
Stems' Musette-ensemble. 9.50 Sarba-orkest.
10.30 Omroepkoor en Kleinorkest. 11.05 Fud
Candrix en zijn orkest. 11.20 Gramofoonmuziek.
12.20 Middernachtsmis.
DEUTSCHLANDSEMDER, 1571 M.
7.20 Otto Dobrindt's orkest. (8,208.40 Toe
spraak). 9.20 Hoorbericht. 9.35 Fehse-kwartet.
10.05 Berichten. 10.2011.20 Barnabas von
Geczy's orkest en spreker.
