Haarlem's Dagblad
Dirigentenkamp.
Nederlandsch meisje in
Zwitsersche Alpen
omgekomen.
Onregelmatigheden bij
uitgifte van erfpachts-
gronden?
Justitie stelt een
onderzoek in
Ons Klimaat.
Het belangrijkste
56e Jaargang No. 17039
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
DrukkerijZuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, HoofdredL 13054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Adniin. 10724', 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
De Fransche minister-president Daladier tijdens de ontvangst door den Bey
van Tunis (tweede van links).
De Haarlemsche Orkest Vereeniging heeft
een aanvang gemaakt met de twaalf concer
ten waarin zes jonge Nederlandsche gastdiri
genten hun kunnen zullen toonen tegenover
deskundige adviseurs, bestuur, critici, leden
en verdere aanwezige muziekminnaars. Want
deze zes, met den tweeden dirigent Marinus
Adam die al vele concerten in dit seizoen heeft
geleid en er nog meer leiden zal, vormen de
groep waaruit de nieuwe eerste dirigent van
de H. O. V., opvolger van Frits Schuurman,
zal worden gekozen. Hier volgen de
zeven namen, alfabetisch gerangschikt ten
bewijze van mijn volstrekte onpartijdigheid:
Marinus Adam, Jan van Epenhuysen, Kees
Hartvelt, Bertus van Lier, Klaas de Rook,
Robert de Roos, Anton Verhey.
Het eerst is Robert de Roos aan den start
verschenen. Hij heeft zijn eerste concert al
achter den rug. Voor de overige elf wil ik
trachten de bizondere belangstelling van het
publiek uit Haarlem en omgeving te prikkelen
en daarbij de aandacht vestigen op den kamp,
die hier feitelijk gestreden wordt: op het wed
strijd-element dat de H. O. V. zijn hoorders
aanbiedt.
Ik hoop dat mij dit niet euvel geduid zal
worden. De kans bestaat. „Hoe nu", zullen
ernstige muziekliefhebbers wellicht uitroepen,
„is deze journalist dan geen ernstig muziek
liefhebber zooals wij? Is het hem niet genoeg,
zich te laten verrukken door de scheppingen
van de Grooten der Toonkunst? Laat hij zich
afleiden niet alleen door de vraag wie daar
voor het orkest staat, dat dit schoons tot uit
voering brengt, maar erger ook nog door
een wedstrijdgedachte, herinnerend aan het
voetbalveld, de tennisbaan, de populaire Iet
van Feggelen (die de statige Nieuwe Rotter-
damsche Courant evenwel Irène noemt) of, op
zijn best, het schaaktournooi te Hastings?
Helaas, ik vrees dat ik dit alles toegeven
moet ofschoon ik mijzelf toch een ernstig
muziekliefhebber vind. Maar er zijn veront
schuldigingen voor mijn houding. De eerste is,
dat het bestaan der H.O.V. zoo moeilijk blijft
al heeft zij 125 jaar achter den rug, dat niets
onbeproefd gelaten mag worden om het pu
bliek concertzaal-waarts te lokken in de
dichtst-denkbare drommen. En wie weet of
het wedstrijd-element, aldus' nieuwe belang
stellenden lokkend, het kunst-element niet
dienen zal? Of zij, eenmaal bekoord door het
spel der klanken, niet blijven zullen en het
symphonie-orkest zijn vaste plaats in hun
leven gunnen?
Wij zijn voorts allemaal maar menschen en
kunnen ons, het optreden van een der zeven
bijwonend, toch moeilijk onttrekken aan de
gedachte dat er iets bijzonders aan verbonden
is. Dat hij daar, keurig gerokt en den indruk
wekkende alsof slechts zijn Kunst hem ver
vult, zich niettemin welbewust moet zijn van
het dingen naar de eerepalm, de Olympische
lauwertak, de zege in nobelen strijd! Ja, het
is tenslotte een -nobele strijd. Ook kan de
hoorder zich niet onttrekken aan de verlei
ding vergelijkingen te maken en misschien
zelfs cijfers toe te kennen. En natuurlijk leest
hij aandachtig de critieken om daaruit te
pogen te doorvorschen, hoe de criticus de kan
sen noteert.
Weer een sportieve term. Maar is wedkamp
der Muze vreemd? Geenszins. In den loop der
eeuwen hebben haar trouwe dienaren er zich
vaak in begeven. Onlangs nog hebben vijf
organisten te Utrecht gestreden in een tour-
nooi, dat ten doel had op opgegeven thema's
te improviseeren in bepaalde muzikale vorm
gevingen en nog praat de muziekwereld over
de wondere daden, door onzen oud-stadgenoot
Hendrik Andriessen bij die gelegenheid vol
bracht. Moet ik gaan uitweiden over den Prix
de Rome en andere prijzen? Heeft de voor
treffelijke jonge pianist Cor de Groot, die
Woensdag met de H. O. V. het Vierde Pia
noconcert van Beethoven speelde, mij niet
verteld dat hij te Weenen in een pianisten
wedstrijd met dertig deelnemers was uitge
komen?
Ik heb nog een verontschuldiging voor mijn
aanbeveling van het sportieve element. Pas
heeft de geleerde Huizinga zijn werk Homo
Ludens, de Spelende Mensch, doen verschij
nen als „proeve eener bepaling van het spel
element der cultuur". Verklaart hij daar niet
in dat het maar niet zoo bij toeval is dat
iemand piano, viool, fluit of welk instrument
of welke rol op het tooneel ook heet te spelen?
Het spelelement is in ons allen en ook in
de kunst die wij beoefenen, leert ons de ge
leerde Huizinga en alzoo zijn wij eigenlijk
heel goed gerechtvaardigd als wij den diri
gentenkamp gaan bijwonen, niet slechts
terwille der Kunst maar ook om de spanning
en het wie-zal-'t-winnen?
Een Engelschman zou er natuurlijk op gaan
wedden. 31 op Bertus, 10012 Klaas, 74
Anton enzoovoorts. Ik noem nou maar wat. ik
bedoel er niets mee. Maar ik raad u dit toch
ook niet aan. Toch, als het de H. O. V. nou
hielp
R. P.
De Landarbeidersbond 25 jaar.
De afdeeling Haarlem van den Ned. Bond
van Arbeiders in Landbouw-, Tuinbouw, en
Zuivelbedrijf zal op Zaterdag 14 Januari haar
25-jarig bestaan herdenken. Het bestuur heeft
besloten, op dien dag een feestavond te be
leggen in het gebouw van den Haarlemschen
Kegelbond, waar de heer Akkerman, hoofd
bestuurder van den Bond, een feestrede zal
uitspreken
Door lawine
bedolven.
Op de Schwarzwaldalp in het Berner Ober
land ten westen van Meiringen is de 18-jarige
Atie Gonstandse uit Gorinchem tijdens een ski
tocht door een lawine bedolven. Onmiddellijk
poogde men het slachtoffer te bevrijden. Toen
men tenslotte daarin slaagde, bleek het meisje
reeds te zijn overleden.
Het meisje maakte deel uit van een groep
jeugdleden van de Ned. Reisvereeniging, die
onder leiding van een gediplomeerden gids een
tochtje maakten, dat zonder eenig gevaar
scheen
Onderweg brachten echter eenige gemzen, die
boven op een berg liepen, onvoorziens een
sneeuwstorting teweeg, met het reeds gemelde
noodlottige gevolg.
De overige leden van het gezelschap bleven
geheel ongedeerd.
Officieel Duitsch protest op
Roosevelt's boodschap niet
verwacht.
Hitier zal waarschijnlijk in zijn aanstaande
Rijksdagrede antwoorden.
BERLIJN 5 Januari (Reuter)- Ter
wijl diplomatieke kringen ontstemd
zijn over de gisteren door Roosevelt
gehouden rede, wordt, naar Reuter
meerit te weten, niet verwacht, dat een
een officieel protest of iets dergelijks
het gevolg er van zal zijn.
Het waarschijnlijkst is, dat Hitier op
de boodschap van Roosevelt zal ant
woorden in de rede, die hij ter gelegen
heid van de opening van den Rijksdag
op 30 dezer zal houden.
Terwijl het ministerie van propganda den
Duitschen bladen heeft laten weten, dat zij niet
spaarzaam behoeven te zijn in hun critiek, is
de Deutsche Diplomatisch-Politische Korres-
pondenz opvallend tam in haar commentaar en
in politieke kringen krijgt men den indruk, dat
dit officieuze orgaan meer dan de andere bla
den de eigenlijke officieele meening weergeeft.
Een verbreking der diplomatieke betrekkin
gen wordt nog steeds als uitgesloten beschouwd.
Er wordt op gewezen, dat Amerika is begon
nen te twisten en zich te mengen in iets, dat dit
land niet aangaat en dat Duitschland slechts
zichzelf verdedigt.
Twee dooden bij brand op
Montmartre.
Kerstboom in nachtgelegenheid in brand
geraakt.
PARIJS, 6 Januari 'Havas/A.N.P.) Casa
nova, een restaurant en nachtgelegenheid op
Montmartre, is vannacht uitgebrand. Er zijn
twee dooden en twee ernstig gewonden.
Eer kerstboom was in brand geraakt. De
vlammen deelden zich mede aan het behang
en de met zijde bespannen muren. Toen de
brandweer om half twee ter plaatse aankwam
was er van de gelegenheid al niet veel meer
over. De opwinding op Montmartre was zeer
groot. De vermoedelijke oorzaak van den
brand is kortsluiting.
Aantal opvarenden van de
„Vulcano" gewond.
Schip werd door projectielen van de
„José Luis Diez" getroffen.
GIBRALTAR, 6 Januari (Reuter/A.N.P.) -
Admiraal Basterreche, leider van de rechtsche
vlootbasis te San Fernando, heeft in een ver
klaring toegegeven, dat de rechtsche mijnen-
legger „Vulcano" tijdens een gevecht met de
„Jose Luis Diez" verleden week beschadigd
werd en dat leden der bemanning werden ge
wond. Hij ontkent echter, dat er dooden zou
den zijn.
Basterreche zeide, dat de hut van den kapi
tein, de verblijven der officieren en minderen,
de reddingsbooten en de brug door verschei
den machinegeweerschoten werden getroffen.
Amsterdamsche wethouder
dient aanklacht tegen
dagblad in-
AMSTERDAM, 6 Januari. De
rijks-recherche is op last van de justitie
alhier reeds geruimen tijd bezig met
het instellen van een onderzoek naar de
omstandigheden, waaronder in de
hoofdstad erfpachtsgronden worden uit
gegeven.
Dit onderzoek wordt ingesteld op grond
van geruchten als zouden bij de uitgifte
van deze erfpachtsgronden onregelmatig
heden hebben plaats gehad. Het onder
zoek is nog in vollen gang en in dit sta
dium kon de justitie geen nadere in
lichtingen verstrekken.
Een aanklacht tegen de hoofd
redactie van „De Telegraaf
Wethouder S. R. de Miranda heeft ons het
volgende communiqué ter publicatie verstrekt:
In „De Telegraaf" van hedenochtend wordt in
een artikel over onregelmatigheden bij de uit
gifte van bouwgrond te Amsterdam medege
deeld, dat door de rijksrecherche in opdracht
van de justïtie-autoriteiten te Amsterdam, een
breed opgezet onderzoek daarnaar wordt in
gesteld.
In dit artikel wordt verder vermeld, dat, zoo
als de zaken thans staan, de verdenking zich
concentreert op twee figuren. Een der beiden is
de wethouder S. Rodriguez de Miranda. Deze
zou, buiten den dienst van Publieke Werken om,
grond hebben toegewezen aan den autohande
laar T. Fuldauer, die deze terreinen weer met
een winst van f 10.000 aan de bona fide bouwers
Venemans, Kop en Vetter te Amsterdam hebben
verkocht.
Vervolgens wordt gemeld, dat de transactie
tot stand kwam door bemiddeling van mr. A. Ro
driguez de Miranda, zoon van den wethouder,
die evenals de heer Fuldauer, een winst van
f 5000 zou hebben gemaakt.
Men neemt aan, zoo luidt het bericht verder,
dat mr. de Miranda zijn vader heeft overge
haald op onregelmatige wijze in te grijpen om
hem dit voordeel te verschaffen.
Tenslotte wordt in dit bericht vermeld, dat de
verhouding tusschen den wethouder en hoofd
ambtenaren van publieke werken zoodanig zou
zijn geschokt, dat ieder mondeling verkeer tus
schen beide partijen is afgebroken en alles
schriftelijk wordt afgedaan.
Naar aanleiding van dit bericht zij het vol
gende medegedeeld:
1. tot vandaag is den wethouder van een jus
titioneel onderzoek niets gebleken;
2. Noch door den wethouder noch door den
dienst van publieke werken is den heer Ful
dauer grond toegewezen. De uitgifte van be
doelde terreinen geschiedde op normale wijze
tegen den normalen canon aan de bonafide
bouwers Venemans c.s.;
3. Nimmer heeft tusschen den wethouder en
zijn zoon eenige bespreking plaats gevonden
omtrent uitgifte van grond;
4. De verhouding tusschen den wethouder en
de hoofdambtenaren is volkomen normaal. De
directeur van publieke werken, zoomede de
hoofdambtenaren, plegen dagelijks met den
wethouder mondeling overleg.
De wethouder heeft naar aanleiding van bo
venbedoeld artikel bij de justitie een klacht in
gediend tegen de hoofdredactie van „De
Telegraaf".
Ons vreemde Nederiandsch klimaat,
Zoo schaars geloofd en veel gesmaad,
Wij voelen 't aan den lijve.
Weet ook in dezen raren tijd,
Beheerscht door veel onzekerheid,
Kordaat zichzelf te blijven.
Geen wonder, want onzekerheid
Is basis zelf van zijn beleid,
Waar niets op valt te bouwen;
Het is een soort van avontuur,
Waarop je zelfs van uur tot uur,
Geen kijk hebt of vertrouwen.
Vanochtend, toen de dag begon,
Was alles grauw, nu schijnt de zon,
Straks kan de regen stroomen,
Of daalt een nieuwe sneeuwbui neer.
Het is ondoenlijk met dit weer,
Te spelen op zien-komen.
Wij moeten maar zoo goed en kwaad,
Als 't in d' omstandigheden gaat.
Het samen zien te rooien;
En wat u ook voorspellen hoort.
Houd u maar aan 't wijsgeerig woord:
't Kan vriezen en 't kan dooien.
P. GASUS.
Wie het slippen wil weren,
Laat zijn banden aderiseeren.
ABSOLUUT SLIP VRIJ.
SHELL-SERVICE-STATION,
Amsterdamsche Vaart 322 Telef. 13773.
DAG EN NACHT GEOPEND.
(Adv. ingez. Med.)
ERNSTIG INCIDENT AAN DE
IIONGAARSCH-TSJECHO-
SLOW AAKSCHE GRENS.
Veertien dooden?
Aanval op de Hongaarsche stad Munkacs.
BOEDAPEST, 6 Januari (D.N.B.) Het
Hongaarsche Telegraafagentschap bericht, dat
Vrijdagochtend van Tsjecho Slowaaksche zijde
een aanval is gedaan op de Hongaarsche grens
stad Munkacs.
Naar verluidt zou de aanval zijn geopend
door een pantserwagen, welke evenwel buiten
gevecht zou zijn gesteld en waarvan de be
manning gevangen zou zijn genomen.
Het Hongaarsche bureau bericht verder, dat
de Tsjecho Slowaaksche artillerie van de heu
vels af Munkacs onder vuur heeft genomen.
Van Hongaarsche zijde is versterking ge
zonden, de aanval is naar verluidt ten koste
van zware offers afgeleid.
De Hongaarsche regeering heeft onmiddel
lijk geprotesteerd bij de gezanten van Duitsch
land en Italië te Boedapest tegen dezen aan
val van Tsjecho Slowaaksche troepen en
Oekraïnsche vrijscharen op Munkacs. Ook te
Praag is ernstig geprotesteerd. De Hongaarsche
regeering wijst iedere verantwoordelijkheid
voor mogelijke gevolgen van de hand.
Van officieuse Hongaarsche zijde
wordt gemeld, dat bij het incident
negen Hongaren werden gedood, waar
van vier officieren en vijf manschap
pen. De Tsjechen lieten vijf dooden
achter.
Chamberlain's reis naar Rome.
Geen bemiddelingsactie tusschen Fransche en
Italiaansche regeering.
Chamberlain heeft gistermiddag in Dow-
ningstreet een onderhoud gehad met Halifax
ten vervolge op de Donderdagavond door de
beide ministers gevoerde besprekingen, die zelf
weer voorafgegaan waren door een bezoek
van den Franschen ambassadeur Corbin.
Wat Italië betreft, blijft men in diplomatieke
Engelsche kringen verklaren.- dat. in overeen
stemming met de door de Fransche regeering
uitgesproken wenschen. de Britsche regeering
niet alleen geen bemidde'ingsactie tusschen
Parijs en Rome in de kwestie der Italiaan
sche eischen zal ondernemen, maar vooral
zich niet zal ieenen tot een Italiaansche
manoeuvre, die er uit zou bestaan Chamber
lain tot tolk of pleitbezorger te maken van
een Romeinsche these, hoe gematigd die ook
moge zijn.
Bank van Engeland en Bank van
Frankrijk blijven samenwerken.
PARIJS 6 Januari (Reuter). Het „Agence
Economique" deelt mede: „Wij zijn gemachtigd
mede te deelen, dat de Fransche bank, evenals
in het verleden, door zal gaan met het verlee-
nen van doeltreffenden en vertrouwenwekken-
den steun aan de^Bank of England en dat de
groote Fransche banken van hun kant tezamen
met het centrale lichaam zich solidair zullen
toonen en zullen samenwerken met de Londen-
sche autoriteiten".
Du moord in de Oude Doelenstraat
te Amsterdam.
AMSTERDAM, 6 Januari. Vanmorgen is de
sigarenwinkelier B., die door de politie was ge
arresteerd, omdat hij verdacht werd, betrokken
te zijn bij den dubbelen moord, die Woensdag
jl. gepleegd is in het. perceel Oude Doelenstraat
no. 20, voor den Officier van Justitie
geleid. B. is in vrijheid gesteld, daar zijn schuld
niet gebleken is. Het onderzoek van de politie
duurt nog voort.
Vrijdag 6 Januari 1939
Ahonnemmtrn per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Ad verten t iën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regcL
Regelabonucmentstarieven op aanvraag.
Vraag eo aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Het woord is aan
Hebbel:
Volgens het nuttigheids
beginsel, dat velen huldigen,
moest de korenbloem voor
het gerecht gebracht worden,
omdat zij de aren besteelt.
Aristoteles:
Overal naar het nuttige te
vragen posf allerminst een
vrij en edeldenkend mensch.
Laurillard-
Hij die vraagt bij alles wat
hij doet.; wat zal ik er aan
hebben? vraagt aan 't eind
van zijn leven: wat had ik
er aan?
Ernstig voorval in deii staat
Ranpoer.
Britsch politie-officier door opstandige
menigte gedood.
CUTTACK (Orissa) 6 Januari (Reuter-A. N.
P.). De Britsche officier majpor Bazalgette
die politiek agent was in den staat Orissa, is
door het gepeupel gedood in de buurt van het
paleis van den radja van Ranpoer. Hij was daar
gisteren aangekomen, nadat hij berichten had
ontvangen over een dreigenden toestand als
gevolg van de arrestatie van eenige leden van
de Praja Mandal (een politieke organisatie ter
verzekering van een grootere deelneming der
staten en bevolking aan de regeering) en de
verklaring, dat de Praja Mandal onwettig is.
Bazalgette zag zich in gezelschap van een
Indischen officier tegenover een menigte ge
plaatst welke het paleis, naderde. Toen het volk
weigerde uiteen te gaan en dreigde hem te zul
len aanvallen, schoot hij. .Het gepeupel, gewa
pend met staven, sloot hen in en sloeg Bazal
gette dood, terwijl de Indische officier ernstig
gewond werd.
Nader meldt Reuter, dat twee personen uit de
menigte gedood werden, toen Bazalgette aan
gevallen werd.
Luitenant-kolonel Robbon, de resident van
de oostelijke staten, is uit Calcutta naar Ranpoer
vertrokken, zoodra hij het nieuws van het inci
dent ontving.
Hugh Johnson versus Roosevelt.
Vroegere leider der N. R. A. tegenstander der
„uitgavenpolitiek".
CHICAGO, 6 Januari. (A.N.P.) Generaal Hugh
Johnson, de vroegere leider van de N.R.A.. heeft
gisteren de uitgavenpolitiek van president Roo
sevelt. zooals uiteengezet in diens jongste bood
schap aan het congres, aangevallen. In het bij
zonder bestreed hij de noodzakelijkheid om
zulke enorme bedragen uit te trekken voor de
bewapening.
E beste, eenvoudigste en goed
koopste weg. Dat Is een combinatie
die niet veel voorkomt. Maar zij be
staat en heet:
Een Groentje In Haarlem's Dagblad.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
De heer Krclage wordt Zaterdag 28 Januari
70 jaar. 2
Het a.s. jubileum van de Eerste H. B. S. 2
Door de Haarlemsche rechtbank is tweedui
zend gulden boete geëischt wegens over
treding der landbouwcrisiswet 3
De samenstelling van het dag. bestuur der
Middenstands Centrale voor Haarlem en
omstreken voor 1939. 7
BINNENLAND.
De justitie onderzocht of bij de uitgifte van
erfpachtsgronden te Amsterdam onregel
matigheden zijn gepleegd. 1
De Nederlandsche vrouw en het Roode Kruis
in oorlogstijd. 3
Mr. J. C. A. Everwijn is plotseling overleden. 7
Vier arbeiders raakten onder vallende spie
gelruiten. 7
BUITENLAND.
De Poolsche minister van buitenlandsche
zaken. Beek, heeft gisteren te Berchtesga-
den een onderhoud gehad met Hitier. 5
De Amerikaansche begrooting voor 1940 wijst
weer een aanmerkelijk hooger bedrag voor
bewapening aan. 5
De troepen van Franco hebben gisteren
Borjas Blancas bezet. 5
SPORT.
Het sportgesprek van de week gaat over bil
jarten. e
ARTI (ELEN enz.
R. P.: Dirigentenkan:p. i
Jhr. dr. J. C. Molle-us: K. L. M. vervoert
steeds meer goede .en. 4
K. de Jong over h'-t concert van Philippe
Newman en Theo van der Pas 7
v. H.: Over de Fransche film „De Wapen-
zusters" 7
Voor de Jeugd. jj
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen on g