Haarlems Dagblad Tom Mooney. Visschersschuit vermist. Raadscommissie voor erfpachtskwestie? Autoverlichting. Prinses Beatrix ingeënt 56e Jaargang No. 17042 Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor Cournnt-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplcin 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Dinsdag 10 Januari 1939 Abonnementen per week f 0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per post f3.55. losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek. In 1916, vlak voordat de Vereenigde Staten aan den oorlog gingen deelnemen, werd een parade in San Francisco gehouden. Die parade was het hoofdnummer van een „Preparedness Day", een Paraatheids-Dag, en zij werd nood lottig voor verscheidene menschen. Want ter wijl de troepen door de stad trokken werd ergens een bom in de menigte geworpen. Er vielen negen dooden. En het zou niet blijven bij dit symbool van de paraatheid zich te laten dooden. De politie arresteerde, als verdacht van den aanslag, verscheidene menschen waaronder twee bekende arbeidersleiders: Tom Mooney en Warren Billings. Zij stonden te recht en Mooney werd ter dood veroordeeld, Billings tot levenslange gevangenisstraf. Maar binnen enkele maanden rees al zeer ernsti ge twijfel aan de betrouwbaarheid der tegen hen ingebrachte getuigen-verklaringen. Een aanklacht wegens meineed werd,tegen de ge tuigen ingediend. De rechter die de zaak geleid had drong aan op revisie van het pro ces, de Attorney-General deed een aanvraag in dien zin bij het hoogste Gerechtshof van den staat Californië. Maar het Bof weigerde, het standpunt innemend dat er geen wets bepaling in Californië bestond die het veroor loofde kennis te nemen van nieuwe bewijs stukken. Alleen de regeering kon hier, volgens de opvatting van het Hof, uitkomst verschaf fen. Daarop bemoeide president Woodrow Wilson zich met de zaak. Hij zond een commissie van onderzoek naar Californië, die vaststelde dat meineed gepleegd was en drong er daarna persoonlijk bij den republikeinschen gouvgr- neur van den staat (Wilson zelf was demo craat) op aan, dat een revisie van het proces zou plaats hebben en althans onmiddellijk gratie worden verleend aan Mooney. De gouverneur verleende Mooney gratie en wij zigde de doodstraf in levenslange gevange nisstraf maar gaf geen bevel tot revisie. Vele republikeinsche gouverneurs kwamen na hem en ontvingen het eene verzoek na het andere, maar de revisie bleef uit. Gesteund door juris ten gaven de familieleden der onschuldig- veroordeelden hun pogingen nimmer op maar het tweetal bleef in de gevangenis, tweeën twintig jaren lang. Niettemin hadden allen die met de zaak uitstaande hadden gehad, met uitzondering alleen van den District Attorney die de vervolging gelast en doorgezet had, hun overtuiging uitgesproken dat de twee mannen onschuldig waren. Tot hen behoorden behalve de rechter de chef-detective die het onderzoek der politie •geleid had, de commissaris van politie, alle juryledenop één na en de Attorney-General van Californië. In het geval-Billings was er, zooals de Manchester Guardian meedeelt, een hoofdgetuige geweest die aan morphine ver slaafd was en die later verklaarde dat de District Attorney haar met dreigementen en geld tot het geven van een valsche getuigenis had bewogen. Omtrent den hoofdgetuige tegen Mooney bleek, dat hij tijdens den aanslag niet in San Francisco was geweest. En meer van dien aard. Er waren foto's die den twee gevangenen een volledig alibi gaven. Maar ex- waren machten die hen maar liever opge sloten hielden, uit politieke rancune, en geen vertoogen baatten. Tot onlangs een democratische gouverneur van Californië werd gekozen, die tijdens zijn verkiezingscampagne had beloofd dat hij recht zou doen als hij won. Gedeeltelijk deed hij dat Zaterdag, want hij stelde Mooney in vrijheid. Na tweeëntwintig jaar vielen de gevangenis deuren eindelijk achter hem dicht. Zijn moe der was inmiddels gestorven. Zijn vrouw, hui lend van blijdschap, haalde hem af. Hij is nu zesenvijftig jaar oud; hij was 33 toen hij vex-- oordeeld werd. En hij heeft gezegd dat hij nu alles in het werk zal stellen voor de bevrijding van zijn vriend Warren Billings, die nog steeds gevangen zit. Zelfs in dezen tijd, waarin zoo tallooze menschen onschuldig veroordeeld, gevangen gezet en ter dood gebracht zijn, wekt een historie als deze nog ontroering. Het is ver schrikkelijk dat zooiets mogelijk is geweest en het bewijst dat aan de i-echtspraak in een Statenbond als die van Noord-Ameirika nog heel wat hapert ondanks alle idealen van de mocratie en vrijheid. De onafhankelijkheid der achtenveertig Staten van de federale regeering in Washington is ten aanzien van de rechtsbedeeling groot en als in eenigen staat waar feodale toestanden heei-schen vei-keei-de personen hun macht doen gelden zijn blijkbaar dingen mogelijk, die in andei-e staten der V.S. ondenkbaar zouden zijn. Dit moet men wel in aanmex-king nemen en dus niet zeggexx: „in de Vereenigde Staterx lijkt de rechtspraak naar niets", of „het is in Amerika een knoeiende bende" of dergelijke algexxxeen- heden, want die zijn xxiet iix ovex-eenstexnming met de waarheid. Het federale stelsel heeft hier eexi hiaat getoond, dat Washington be lette in te grijpen. Een dergelijke historie heeft zich indertijd in de zaak-Sacco en Van- zetti afgespeeld. Wellicht zal, als ook eenmaal Billings vrij gelaten is, deze geschiedenis tot herziening der fedex-ale wetgeving leiden. Maar de molens van 48 staten, ook als zij in een Bond vex-eexid zijn. kxmnen zeer langzaam en zeer weinig productief malen, zooals ons in Europa ook niet onbekend is. In elk geval zullen Mooney en Billings, als het zoover komt. er een groot deel van hun levexis voor hebben moeten of feren R. P. Een sleepboot van de reederij Gebrs. Goedkoop, die bij Enkhuizen in het ijs zat, kreeg de volgende vragen, hem in opdracht van zijn reederij gedaan door een vlieger van de Nat. Luchtvaartschool, te beantwoorden „Kun je varen?" en: „Heb je stoom?". Op beide vragen antwoordde hij met A. en C., hetgeen „Ja" beteekende. De antwoorden werden met asch en koolzwart in het ijs „geschre ven", zooals bovenstaande reproductie van een luchtfoto aantoont. De schipper „had geen kolen meer" maar „wachtte op anderen wind". Vermoedelijk gezonken. Twee opvarenden verdronken? Aan den Dollarddijk bij Termun- ten zat reeds eenige dagen in het ijs vastgevroren een visschersschuit met een garnalendrogerij aan boord, toe- behoorende aan den visscher P. J. Bakker. Zondagavond hebben twee zoons van visscher Bakker, die op den Dollard dijk woont, zich aan boord van de schuit begeven. Zij hadden opdracht van hun vader, om, zoodra het vaar tuig losraakte, dit aan den wal te meren. Maandagochtend ontdekten de ouders, dat de schuit was verdwenen. Van de jongens was evenmin een spoor te ontdekken. Men heeft hiervan onmiddellijk de politie in kennis gesteld. Het vermoe den gestond, dat de schuit was af gedreven in de richting Emden (Duitschland), zoodat het onder zoek zich in deze x*ichting uitstrekte. v Er is echter geen spoor van de schuit en haar bemanning gevon den, zoodat men vreest, dat het vaar tuigje is gezonken, waarbij de jongens zijn omgekomexi. Chamberlain en Halifax naar Rome vertrokken. LONDEN, 10 Jan. (Reuter). Mi nister-president Chamberlain en de minister van buitenlandsche zaken, Lord Halifax, zijn vanochtend elf uur met de Golden Arrow naar Rome ver trokken. Zij werden uitgeleide gedaan door Sir John Simon en een aantal andere ministers. Bij zijn vertrek leg de de minister-president geen verkla- rixxg af. Twee voorstellen daartoe. Naar het A.N.P. verneemt, heeft in een Maandag gehouden vergadering van het college van B. en W. van Amsterdam wethouder De Miranda een voorstel aanhangig gemaakt om den raad uit te noodigen uit zijn mid den een commissie te benoemen, welke tot taak zal hebben te onderzoeken de wijze, waarop en de omstandigheden waaronder in de laatste jaren gronden in erfpacht zijn uitgegeven of ver kocht De heer J. W! Matthijsen heeft het volgende voorstel bij den Amstex-damschen raad inge diend: „De gemeenteraad besluit tot het instellen van een commissie van zes leden uit zijn midden met opdracht eexi onderzoek in te stellen naar en op korten termijn een rapport omtx-ent haar bevindingen uit te brengen aan den raad over de wijze, waarop de uitgifte van erfpachtsgronden heeft plaats gehad en wat daarmede in den ruimsten zin genomen vex-band houdt". Nu dit laatste voorstel is verschenen, zullen B. en W. der hoofdstad zeer waarschijnlijk hun voorstel wel intrekken. De aanklacht tegen het dagblad „De Tele graaf", welke wethouder De Miranda in zijn communiqué van j.l. Vrijdag heeft aangekon digd. is Maandag volgens „Het Volk" officieel bij den officier van justitie te Amsterdam inge diend. Het betreft een aanklacht wegens smaad naar aanleiding van de publicatie in dit dagblad van Vrijdagmorgen j.l. Inbraak aan den Kinderhuis- singel. Voor 500.aan sieraden gestolen. Inbrekers hebben te Haarlem weer een goeden slag geslagen. De bewoner van een perceel aan den Kinderhuissingel, die Maan dagavond zeven uur zijn woning had verlaten en te kwart over elf daarin terugkeerde, be merkte hij zijn thuiskomst, dat inbrekers van zijn afwezigheid gebruik hadden gemaakt om een bezoek aan zijn woning te brengen. Hij waarschuwde dadelijk telefonisch de politie, die een onderzoek instelde. Het bleek dat de inbrekers (het kan er ook een geweset zijn) door aan den achterkant van het huis over een schutting te klimmen naar binnen waren gekomen. In huis was alles overhoop gehaald. De buit aan geld was niet groot; die bedroeg slechts acht gulden. Maar het bedrag aaxx sieradexi, die gestolen werden, was nie'. gering. Behalve zilveren lepels en vorken werden o.a. ontvreemd: gouden armbanden horloges, broches met parels bezet, twee goudexx heeren-horlogékettingen, twee dia- xnanten oorknopjes tot een waarde van f 60; gouden ringen exxz. De totale waarde is on geveer f 500. Aan de politie weer de taak, de inbx*ekers en het gestolene op te sporen. Straatroof te Haarlem. Op het eenzame tegelpad, dat indertijd tus- schen de Van 't Hoffstx-aat en de spoorbaan was aangelegd ten dienste van de bewoners, die achter in genoemde straat wonen, is Maandagmiddag vier uur eexx 70-jaxüge bewo ner van de Houtvaart beroofd van zijn acte- tasch, waarin een portemonnaie met 1.30 en een loterij briefje zaten. De dader was een ongeveer 15-jarige wielrijder met blond of rossig haar. De recherche stelde onmiddellijk een onderzoek in, tot dusver echter zonder resultaat (A.N.W.B., B.B.N., KJl.A.C. en K.N. M.V. wijzen op verschillende ver lichtingsvoor schriften van auto's die thans reeds van kracht zijn, terwijl de na 31 December inge voerde auto's reeds direct met van rijkskeur voorziene lampen moeten zijn uitgerust). Automobilistelingen, Denk niet licht over uw licht, 't Is bij vele andre dingen In uw auto, van gewicht. Zet het, als g' uit autorijden Op een duistren avond gaat, Ook al is dat erg bescheiden, Niet onder een korenmaat. Zonder nog zoo sterk te spreken, Nu reeds eischt de Motorwet, Dat gij bij het lichtontsteken, Op nog menig lichtpunt let. Ik noem slecht de „bundelrichting" En een „afgevlakten" top, Steek, ook voor uw zelfvexiichting, Daar uw licht eens over op. Neem den lichtdruk niet lichtvaardig, Maar toon wel lichtvaardigheid, In het juiste licht, zorg waardig. Dat gij een goed licht verspreidt. Zorg, dat het u straks niet opbreekt, Wijdt dus aandacht aan den schijn, Als ge nu een nieuw licht opsteekt. Moet het ook (rijks)keui'ig zijn. Utrecht's station krijgt een modernen bovenbouw. Uitwerking der plannen in vollen gang. UTRECHT, 10 Januari. Naar wij van de directie der Nederlandsche Spoorwegen vernemen, kan thans als vaststaand worden aangenomen, dat de herbouw van de bovenverdieping van het Utrechtsche Cenfci-aal Station in modernen stijl zal geschieden, zoo dat een harmonieus geheel zal worden vex-kregen. Reeds is men druk bezig met de uit- werking der plannen. De Haarlemsche financiën. Indruk over resultaat van 1938 niet ongunstig. Het jaar 1938 is verstreken. Dat wil evenwel nog xxiet zeggen, dat reeds nu de uitkomsten van de gemeenterekeningen over 1938 be kend zijn. Meestal wox-dt het zomer voor mede- deelingen daarover gedaan kunnen worden. Wel beschikken natuurlijk de gemeentebe sturen over gegevens die het mogelijk maken eexi voorloopigen indruk te verkrijgen. Wij vernemen, dat tc Haarlem de overtuiging bestaat, dat de eerste resultaten van de reke ning over 1938 er niet ongunstig uit zien, zoodat er reden is te vei'onder- stellen, dat de rekening over dat jaar, als zij eenmaal opgemaakt zal zijn, niet zoo'n belangrijk tekort zal aan wijzen als over 1936 en 1937. Verschillende ontvangsten zijn meegevallen; o.a. brengt de belasting over het thans loo- pende belastingjaar 1938/1939 meer op dan over 1937/1938. HET OFFENSIEF DER REPUBLIKEINEN IN ESTRAMADURA DOOR DE REPUBLIKEINEN HEROVERD I IAIA WHAL EH KM Het front ten noorden van Cordova is steeds een der minder sterke punten van Franco ge weest. Wanneer deze een offensief ontketende kon men er steeds op rekenen, dat de republi keinen de kans waarnamen in Estramadura een afleidingsoffensief te beginnen. Op 28 Juli j.l. veroverden de Nationalisten den z.g. „zak" bij Don Benito, rukten in de richting van Almaden op, maar moesten dit pogen sta ken na Cabeza del Buey te hebben ingenomen Zij verbeterden hun positie tot over de Zujar en konden de spoorwegverbinding tusschen Cor dova en Badajoz herstellen. Sinds Franco in Catalonië een voorsprong ge kregen heeft, boeken de republikeinen aan het Cordovafront eveneens succes. Valsequillo was liet eerste uitgangspunt. Sinds dien is het republiekeinsche front uitgebreid tot over de rivier de Zujar. Tw>j colonnes trek ken deze rivier over in de ricirting van den straatweg naar Castuera. Twee andere colonnes richten zich zuidwaarts, omsingelden Penarx'oya en trachten stelling te nemen op de heuvelkam men van de Sierra de les Santos. Een derde colonne beweegt zich in de richting van Espiel, zoodat de geheele beweging een weloverwogen plan inhoudt. Men verwarre hier niet in deze streek de in dustriesporen met die van den gewonen hoofd- spoorweg. Het industriespoor is gedeeltelijk in handen der republikeinen. De vitale belan gen der Nationalisten worden hierdoor ernstig geschaad, zoodat Franco zich genoodzaakt heeft gezien versterkingen uit het zuiden te laten aanrukken teneinde den republikeinschen op- mai'sch te stuiten. Op de kaart overziet men het offensief in zijn geheel. Voor de laatste bex-ichten van het front zie men pag. 5. Het woord is aan Smiles: Verandering van werk is reeds ontspanning. Vrijgelaten Arabische leiders 'mogen zich naar den Libanon begeven. Vier voorwaai'den. JERUZALEM 10 Januari (Reuter/A. N. P.) De vijf leidei-s der Palestijnsche Arabieren, die onlangs van de Seychellen zijn losgelaten om de confei-entie van Londen bij te wonen, zullen vergunning krijgen zich van Egypte naar den Libanon te begeven voor een vei-blijf van vijf dagen. Aan deze toestemming zijn echter de volgen de voorwaai'den verbonden: 1. Zij zullen een paspoort en visa moeten be zitten voor terugkeer naar Egypte. 2. Zij zullen moeten toestemmen in tevoren aangegeven verblijfplaatsen. 3. Zij zullen zich niet met andere Arabische leidei-s dan den moefti van Jeruzalem in verbin ding mogen stellen. 4. Zij zullen geen politieke verklaringen mo gen afleggen in het openbaar, noch tegenover de pers. De Italiaansche verliezen in Spanje Luchtmacht verloor 83 toestellen. In een officieel te Rome gepubliceerd com muniqué wordt medegedeeld, dat de verliezen der Italiaansche luchtmacht in Spanje op 1 Januari 1939 72 jagers, 9 bommen werpers en 2 verkenners bedroegen. Op denzelfden datum had de luchtmacht der legionnaires volgens het communiqué 834 vijan delijke vliegtuigen, benevens 2 luchtschepen en een kabelballon neergehaald. 's-GRAVENHAGE, 10 Januari. De behandelende geneesheer van Prinses Beatrix heeft de volgende verklaring ge publiceerd: Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix is op 24 December j.l. door mij tegen de pokken gevaccineerd. De entpokken hebben zich goed ont- xoikkeld en het proces is behoudens koorts gedurende enkele dagen zonder ernstige reactie verloopen, zoodat de Prinses thans weder volkomen welva rend is. Zij ontwikkelt zich lichamelijk en geestelijk zoo goed als men op Haren leeftijd mag wenschen". (get.) CARSTENS, kinderarts. HEDEN: 12 PAGINA'S HAARLEM EN OMGEVING. De verwachting is dat de Haarlemsche re kening over 1938 gunstiger zal zijn dan over 1936 en 1937. 1 Worden de taxi-tarieven te Haarlem ver hoogd? 8 BINNENLAND. Er is een voorstel bij den Amstcrdamsclien raad ingediend om een raadscommissie de erfpachtkwestie te doen onderzoeken. 1 Een visschersschuit met twee opvarenden uit Termunten wordt vermist. 1 Tegen de plegers van een moordaanslag op een veldwachter te Waddinxveen is tien en zes jaar gevangenisstraf geëischt. 3 Het 125-jarig bestaan van onze weermacht. 3 BUITENLAND. Een gemengde grenscommissie heeft tusschen Hongarije en Roethenië een neutrale zone ingesteld. 5 Generaal Franco zendt versterkingen naar het front van Estramadura om den repu blikeinschen opmarsch te stuiten. 5 De Engelsche regeering heeft het optreden der Britsche troepen in Palestina toege licht. 5 SPORT. Damrubriek. fl De IJsclub Haarlem en Omstreken bestaat 70 jaar. 7 ARTIKELEN enz. R. P.: Tom Mooney. 1 J. B. Schuil over „De Thompson Brothers" 2 Speciale correspondentie uit Brussel: België aan het begin van 1939. 5 J. B. Schuil over: „Je kunt 't toch niet mee nemen". g K. de Jong over het concert van „Het Ne derlandsche Kamerkoor". 5 Dr. G. J. van Ledden Hulsebosch over ver- gift. 9 De Burgerlijke Stand van Haarlem Is opge nomen op in

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1