|Pe fpeguwkorjirygifl
iwt kiem kaadsia#!
D n \-TN P P o c 17 7 \T TJ A -p T lg39
HAASLHM'S DAGBLAD
4
Nieuwe begrippen op onderwijs
gebied.
Een frisch woord van een Hoofdinspecteur L.O.
Het Centraal Comité voor Onderwijsvraag
stukken voor Haarlem en omstreken hield
Woensdagavond in „De Leeuwerik" een bij
eenkomst, die zeer druk bezocht was.
Aanwezig waren de wethouder voor het
onderwijs, de heer A. G. Boes en het lid van
den Onderwijsraad de heer Th. Lancée. De
Inspecteur van het L. O., de heer H. v. d.
Weyer, had bericht van verhindering wegens
ziekte gezonden.
De Hoofdinspecteur van het Lager Onder
wijs in de derde Inspectie, de heer L. Welling,
uit Groningen, sprak over de „Beginselen die
ten grondslag liggen aan de leidraad voor de
vakken: lezen, schrijven, rekenen, Ned. taal.
welke leidraad is samengesteld door de ge
noemde Inspectie".
Nadat de voorzitter, de heer C. Schreuder.
een inleidend woord had gesproken, waarin
hij mededeelde dat thans zeven instanties zich
by het Centraal Comité hebben aangesloten
en dat misschien nog meer zullen volgen en
waarin hij ook zeide, dat B. en W. van Haar
lem besloten hebben, genoemden leidraad
aan alle scholen toe te zenden met verzoek
tot bespreking op de schoolvergaderingen, was
het woord aan den heer Welling.
Leerstof en didactiek van ons L. O., zoo be
gon spr., komen in vergaderingen en bij het
Schooltoezicht telkens ter sprake en men is
het er over eens dat er veel niet goed in is.
Er rijzen voortdurend klachten, over te veel
„zitten-blijvers" b.v. en zooveel andere dingen
en om aan deze klachten tegemoet te ko
men heeft de Inspectie haar leidraad samen
gesteld.
Er moest een „alarmkreet" geslaakt wor
den. De resultaten die men bereiken wilde op
de school bereikte men niet. Maar men dacht
niet over middelen ter verbetering; er was ook
geen belangstelling aan den kant der onder
wijzers. Doch die is er nu w e 1. De leerstof
moest herzien worden, want men was er mee
vastgeloopen. De school staat zoowat geheel
vreemd tegenover het leven. Kijk maar naar
plant- en dierkunde op de lagere school. Wat
is er van terecht gekomen? Men weet er geen
raad mee! En bij andere vakken? Er wordt
hard gewerkt door de onderwijzers. Maar de
resultaten zijn grootendeels onbevredigend.
Begrip ontbreekt bij de leerlingen; hieruit
blijkt dat de manier van behandelen verkeerd
is geweest.
Spr. en zijn medestanders nu hebben het
in de eerste plaats gezocht in de stof en die
vereenvoudigd, b.v. bij rekenen. Een zeker deel
van de stof moeten allen kennen; vie beter
kan rekenen kan de moeilijker stof aanpak
ken. De resultaten er zijn proeven geno
men waren schitterend. Rekenen wordt
altijd op de Lagere School beschouwd als het
hoofdvak: daar worden de meeste uren aan
besteed. Niet aJzoo de leidraaddie be
schouwt taal als hoofdvak en besteedt er
meer uren aan dan aan rekenen.
Wat schrijven aangaat: het kind moet goed
en met zorg schrijven in een behoorlijk tempo,
maar wanneer men zich gaat toeleggen op
calligrafisch schrijven is dat tijdverlies. Schrij
ven is geen doel maar middel. In behoorlijk
schrijven moeten de kinderen getraind wor
den, niet „afgericht". Juist voor training in
verschillende dingen in de school blijft te
weinig tijd over omdat er zooveel tijd ver
knoeid wordt. Na het vierde jaar laat de
leidraad het eigenlijke schrijfonderwijs ophou
den, daarna komt het „verkeersschrift".
Taal is het machtige middel om tot ont
wikkeling te komen. Daarom moet er véél aan
gedaan worden; maar het accent bij het
taalonderwijs moet verlegd worden. Geen les-
jesoverschrijverij meer. Daardoor neemt het
kind het woordbeeld niet in zich op. 1-Iet kind
moet het woord eerst goed aankijken, van de
eerste klas af. Dan wordt het woord uitge
veegd. „En schrijf het nu eens op!" Dat is
oefening! En de resultaten vallen ontzettend
mee.
Onderwijzers en onderwijzeressen, die de
leidraad op hun scholen volgen, zeggen nu:
„Het is een bevrijding!" en „Wat heb ik een
spijt dat ik deze manier niet eerder ben gaan
volgen!"
Van de activiteit der kinderen moet op de
school gebruik gemaakt worden, maar zij
drukt helaas die activiteit juist den kop in.
Dit moet veranderen. Het kind moet vooral
ook gelegenheid krijgen, zich te uiten, zij dat
dan in dialect. Alleen bij het lezen mag
geen dialect worden toegelaten.
Voor de uiteengezette beginselen moet pro
paganda worden gevoerd, niet alleen onder de
onderwijzers, maar ook, en vooral: onder
de ouders. Want bij de ouders heerscht nog
zooveel wanbegrip op onderwijsgebied. Hier
ligt een taak voor. de onderwijzers. Zij kun
nen de ouders op de ouderavonden met de
nieuwe begrippen op de hoogte brengen.
En niet alleen de leerstof moet herzien wor
den, er is ook een herziening noodig van het
onderwijzend personeel. Laat hen eens pro-
beeren, het zoo lang betreden pad te ver
laten
Nadat verschillende vragen waren gedaan
en opmerkingen gemaakt, die door den inleh
der werden beantwoord, sloot de voorzitter
de vergadering met een woord van hartelijken
dank aan den inleider.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP VRIJDAG 13 JAN.
Progr. 1: Jaarsveld.
Progr. 2: Hilversum I en II
Progr. 3: 8Keulen 9.20 Parijs Radio 9.30
Radio P T. T. Nord 9 50 Pauze 10 Parijs Radio
10.20 Radio P. T. T Nord 11.20 Keulen. 12.20
Ned. Brussel 2.20 Danmarks Radio of Diversen
2.40 Radio P. T. T. Nord 3.20 Keulen 4.20 Diver
sen pl.m. 4.30 Keulen 5.20 Fransch Brussel 6.20
Keulen 7 20 Ned Brussel 7.50 Straatsburg 8.20
Keulen 10.20 Ned. Brussel 10.30 Leipzig 11.20
Parijs Radio.
Progr. 4: 8.— Ned. Brussel 9.20 Diversen 10.35
London Regional 2.35 Parijs Radio pl.m. 2.50
Droitwich 3.45 London Regional 5.20 Droitwich
pl.m. 6.35 Ned. Brussel 7.20 Droitwich 9.45 Di
versen of Gram. muziek pl.m. 10.Droitwich
11.10 London Regional 11.25 Droitwich.
Progr. 5: 8.007.00 Diversen. 7.008.00 Eigen
gramofoonplatenconcert. Populair Programma.
1. Pariser Einzugsmarsch, Groot Odeon orkest
2. Six Hits of the day, Pr. Scala's Acc. Band.
3. Waarom kleine vrouw, Bob Scholte.
4. Hot Dog, S. Torch.
5. Eine lustige Schlagerfahrt, O. Joost.
6. Tango Bolero, B. van Geczy.
7. Sweet Sue, Joe Daniels.
8. Pipsy, Hans Bund.
9. Horsey Horsey, Big Bill Campbell.
10. Shadows on the moon. H. Hall.
11. Dance of the blue Marionettes, S. Torch.
12. Zwarte Natascha, B. Scholte.
13. Victoria Regia, B. von Gcczy.
14. St. Louis Blues. Joe Daniels
15. Zwei Guitaren, Hans Bund.
16. I like mountain music. Big Bill Campbell.
17 Cry Baby Cry, H. Hall.
18. Unter dem Siegesbanner, Groot Odeon Or
kest.
g.OO12.00 Diversen.
,,De legende van den wandelenden
Jood in verhand met het
Jodenprobleem".
Lezing van Ds. A. K. Straatsma.
Woensdagavond hield de afdeeling Haarlem en
omstreken van den Nederl. Christ. Vrouwenbond
haar derde winterlezing in het Wijkgebouw aan
de Ged. Oude Gracht. De voorzitster mej. mr. J.
d. Molen opende de bijeenkomst met gebed,
waarna Ds. A. K. Straatsma uit Den Haag sprak
over het onderwerp „De legende van den wan
delenden Jood in verband met het Jodenpro
bleem". De legende werd in het Oosten geboren,
aldus spr., en gaat door de wereld als de wan
delende Jood zelf. In de middeleeuwen werd de
wandelende Jood in vele landen gezien. De le
gende werkte op de volksfantasie, die er het
hare aan toevoegde. In Frankrijk en Duitschland
en Vlaanderen zijn verdichtsels van de legende
geschreven ,die echter niets met het wezen van
den wandelenden Jood te maken hebben. Want
met dezen wandelenden Jood wordt immers het
Joodsche volk zelf voorgesteld, zooals het vroe
ger leefde, aan den doodloopenden kant van de
Middellandsche Zee, zonder in strategisch of
SANOSTOL is zijn
„wintersport"
Zonnevitaminen in den winter zijn
noodzakelijk, ook voor hèm! Koop
een flesch „zon", maak Sanostol
tot zijn „wintersport" en zie hem
genieten van dit overheerlijke
levertr aanproductZie hmn «roeien
vooral dank zij de levertraan
vitaminen A en D, vitamine C van
het toegevoegde sinaasappelsap,
vitamine B van het gehalte aan
mout. Sanostol per gewone flacon
f. 1.40. De voordeelige. 2K maal zoo
groote .familieverpakking" (ook
voor Uzelf is Sermstol uitstekend 1
kost slechts f 2.75.
SANOSTOL
„Het lékkere levertraan-product!''
ER O CADES SIHliMAN PHARMACIA
(Adv. Ingez. Med.)
cultureel opzicht iets te beteekenen. In den loop
van zijn lezing vertelde Ds. Straatsma de legende
uitvoerig; hoe Ahasverus de wandelende
Jood werd toen hij Jezus op weg naar Golgotha
verloochende en deze hem zei' „Ik zal rusten
als Ik wil, maar gij zult nooit rusten"
Een Engelsch schrijver heeft 't begin van den
eindeloozen tocht van 't Joodsche volk getee-
kend toen de Joden in ketenen naar Rome wer
den gevoerd. Er is in eiken Jood, ook tegenwoor
dig, iets raadselachtigs, iets bovennatuurlijks.
Het is een volk, dat niet leven en niet sterven
kan, dat altijd maar achter den rug van Christus
loopt, zooals Ahasverus achter den Heiland liep
naar Golgotha.
Kunnen wij in den huldigen tijd echter nog
spreken van het Joodsche volk?
Er zijn verschillende types gekomen. Daar zijn
de orthodoxe en de liberale Joden. Ook in het
uiterlijke zijn groote verschilllen tusschen de
Joden ontstaan.
Spr. stelde de vraag: Zal Ahasverus ooit tot
rust komen? Als het Joodsche volk geen volle
meer is zal er dan nog een toekomst voor zijn?
In dit verband sprak Ds. Straatsma over de
Zionisten en Palestina. Na den wereldoorlog was
Palestina door het wanbeheer der Turken ver
armd. Het was Engelsch bezit geworden, en na
de verklaring van Balfour dat de Joodsche vesti-
f mgsrechten in Palestina erkend werden, mits met
inachtneming van de rechten der Arabieren, ko
loniseerden vele Joden in Palestina. En het is
merkwaardig te zien dat de,Joden daar eigen
schappen, waaraan we ze hier herkennen, ver
liezen; zij worden stoere werkers, van dag tot
dag met de spa ?n de hand.
En toch zijn we verder dan ooit van een op
lossing van het Joodsche probleem verwijderd.
Want de Arabieren zeggen: 2000 jaren geleden
zijn de Joden uit hun land getrokken, wij heb
ben ervoor gezorgd, men kan toch niet denken
dat we er nu meteen uit zullen weggaan. Op de
vraag: Wat zal 't einde zijn van den tocht van
den wandelenden Jood? Welke zal de oplossing
zijn van het Jodenprobleem? antwoordde spr.:
een oplossing in politieken zoowel als in gods-
dienstigen zin." Politiek zag spreker de
moeilijkheden der Engelschen in Palestina. Mus
solini heeft zich opgeworpen als beschermer van
het Mohammedanisme. De sympathie van Enge
land gaat ongetwijfeld naar de Joodsche kolo
nisatie in Palestina uit; er is daar de laatste ja
ren ook zeer veel Britsch kapitaal geinvesteerd.
Maar Engeland moet voorzichtig zijn met de
Arabieren. Spr. hoopte dat zou blijken dat hij
het thans te somber had ingezien maar uitte nu
toch de overtuiging dat er voor de oplossing van
het Jodenvraagstuk veel zal afhangen van een
komenden wereldoorlog. Daarin wordt beslist
over Palestina en het Joodsche volk.
In godsdienstig opzicht zag hij als eenige
oplossing die van Christus. Als de rustelooze
trek van het Joodsche volk daar in Palestina be
gonnen is zal deze ook eindigen wanneer dat
volk daar voor zijn Christus knielt.
Na de lezing beantwoordde Ds. Straatsma vra
gen der aanwezigen.
ENGLISH ASSOCLATIOX.
Voor de leden der afd. Haarlem van de
English Association zal Woensdagavond 18
Januari de heer Leslie Palmer in de boven
zalen van de Kroon een voordracht houden:
„Shakespearean and Modern. Dramatic Re
cital".
H J).-Vertelling
Verhaal zonder draad.
door JAAP STIGTER
TOEN ik het licht in mijn kamer aan
draaide, keek ik vol verbazing naar
het voorwerp, dat met een vaas bloe
men op tafel een merkwaardig stil
leven vormde: een browningrevolver. Het le
ven plaatst iedereen wel eens voor verras
singen maar een zoo in alle eenzaamheid
wachtend vuurwapen was voor een jong-
mensch, dat juist bij kennissen voor het eerst
in zijn leven groot slem met drie down had
gespeeld (het geheel prettig opgeluisterd door
twee glazen roode Bordeaux) toch wel heel
erg.
Ik liep een paar maal om de tafel heen,
keek eens onder de tafel maar werd daar
weinig wijzer van. Het geheel leek precies op
het pakkende begin van een slechten detec
tiveroman. Het is een grap en nog niet eens
een goede, overwoog ik en toen haalde ik er
mijn hospita bij. Mejuffrouw Boenders kwam
en informeerde met haar trage stem naar
mijn wenschen. Ten einde haar gezonde
nachtrust niet in gevaar te brengen, liet ik
de revolver haastig in een van mijn zakken
glijden.
„Is er vanavond iemand op mijn kamer ge
weest?" vroeg ik.
Zij dacht zeer lang na. Toen: „Niet dat ik
weetmaar waarom vraagt u dat?"
„Nou jazoo maar", was mijn nu niet
bepaald scherpzinnig antwoord.
Het was voor haar evenwel voldoende: „Dan
ga ik slapengoedennacht, mijnheer. U
laat toch niet te lang het licht branden? Kost
allemaal geld".
En zij slofte heen. Ik legde de revolver weer
op tafel, precies zooals het ding gelegen had
en bleef er eenigen tijd naar staan kijken
Het metaal glansde dof-blauwig; het wapen
was splinternieuw.
Hierna nam ik het'initiatief, de heele ka
mer eens te doorzoeken. Achter de gordijnen
bevond zich niemand en onder de divan
ja waarempel, daar lag iets onder.
„Kom eens te voorschijn", zei ik moedig en
steunde moeilijk op het tafelblad, de revolver
voor alle eventualiteiten in de hand houdend
Een gestommel was het antwoord. Ik hak-
kelds iets over verschrikkelijk en politie
niet alle menschen zijn op critieke oogenblik-
ken even dapper.
Toch was ik hoogst benieuwd wie er te voor
schijn zou komen. Mijn vriend Ben. een angst
aanjagende boeventronie of nog iemand an
ders
Ineens keek een guitig vrouwenkopje met
platinakleurige krullen en vergeet-mij-niet-
oogen mij geheel uit de diepte aan. Zij lachte
spottend, als of zij geheel heer en meester was
van deze merkwaardige situatie. Ik herkende
haar dadelijk: het was Annie Vanders, ook een
van de trouwe pensiongasten van juffrouw
Boenders, kantoorjuffrouw met een serie di
ploma's én een baantje met vooruitzicht.
„Wat moet dat beteekenen?" vroeg ik, weer
geheel mijzelf.
Zij schaterde, steunde beide ellebogen op
den grond en liet haar vergeet-mjj-nietjes op
volle kracht schitteren.
„Wat beteekent deze dwaze comedie?" her-
Copyright P. I. 8. 8o» 6 Copenhagen
Den volgenden dag mocht ze weer tusschen de bloemen
in de warme zon spelen. Zoo vlogen de dagen om. Gerda kende
tenslotte elke bloem, maar hoeveel er ook waren,
alsof er één ontbrak. Welke dit was wist zij
toch was het net
echter niet.
Op zekeren dag, juist toen Gerda weer aan de ontbrekende
bloem had gedacht, ging zij naast de oude vrouw op de bank voor
het huis zitten. Zij keek aandachtig naar den tuinhoed die de oude
vrouw op het hoofd droeg en vooral naar de daarop geschilderde
bloemen, waarvan de mooisteeen roos was. Het oudje had
vergeten deze roos er af te halen, toen zij de rozen in den tuin liet
verdwijnen. „Wat", zei Gerda, „zijn er geen rozen in den tuin?"
Meteen sprong zij op om naar rozen te zoeken. Maar er was er
Toen ging zij zitten schreien, juist op een plekje, waar eens een
rozenstruik in den grond was weggezonken. Toen haar tranen op
den grond vielen, kwam ineens de rozenstruik naar boven, nog
met evenveel bloemen beladen als toen hij verdween. Gerda sprong
verheugd op, kuste de rozen en dacht meteen weer aan haar eigen
tuintje op het dak enaan den kleinen Karei.
Wordt vervolgd).
vS
DE MAN DIE 'T
MOET BETALEN
denkt er anders over
hij kiest het beste
voor zijn geld
HAARLEM - Telef. 10070
(Adv. ingez. Med.)
haalde ik kwaad, daar ik vermoedde, dat ik
door een zonderlinge vrouwelijke intrige
die voorloopig nog niet te begrijpen was
hoogst belachelijk was geworden.
„Kalm aan", zei zij nu ernstig, „doe maar
niet zoo overdreven. Heb je een sigaret voor
mij?"
„Doe mij een genoegen en neem de moeite
te voorschijn te komen", aldus ik op strengen
toon, „je bent mij een verklaring schuldig.."
Zij kwam, streek met haar spitse vingers
de kreukels uil haar zeegroene japon en legde
toen de volgende verklaring af „Als jij met
mij spreekt, vraag je steeds weer om een idee
voor een goed kort verb-?! Ik 'neb gedacht,
dat dit nu maar eens uit moest zijnhier
is je idee".
Ik was even als versteend. Wat zijn vrouwen
toch hoogst merkwaardige wezens!
„Zoo. noem jij dit een idee", zei ik toen, „er
zit anders heelemaal geen verband in
tusschen haakjes- waar heb je die revolver
vandaan gehaald?"
Zij glimlachte: „Oh.... die is van juffrouw
Boenders. Die heb ik namelijk in het complot
betrokken. Het goede mens'ch leest al jaren
slechts in de krant de rubriek inbraken en
andere gruwel ükhed en zoodat zij zich ten
slotte een revolver heeft aangeschaft,..."
„Dan geloof ik, dat ik maar een ander pen
sion opzoekwant dan voel ik mij hier niet
meer veilig...."
Zij kwam naast mij staan: „Toe zeg nou
hoe vind je mijn idee?."
„Heel slecht. Kijk eens.... de eerste ver-
eischte voor een verhaal is, dat er een draad
in zit
„Dan is dit er eens een zonder draad. Dat is
weer eens wat anders
„Jij denkt er makkelijk over En bovendien,
moet er een clou inzitten.... een pointe".
„Jouw fout is, dat je teveel in systeem wilt
werken. Daarom heb ik ook nog nooit een goed
verhaal van jou gelezen".
„En jouw fout is. dat de logische orde in
'ouw denken ontbreekt", zei ik scherp, want
'k ben gauw beleedigd.
Zij legde haar hand op mijn schouders en
baar ver«eef-rp;i-nietjes twinkelden mii droo-
merig aan. Ook voor zooiets ben ik zeer ge
voelig.
„Komt er nou verband in?" vroeg zij zacht
en haar band streek voorzichtig over mijn
vlasblonde krullen.
„Misschien", zei ik erg verteederd.
„Kijk - het gaat er maar om, dat je dit ge
heel nu beschrijft", aldus zij. „je kunt er des
noods zelf nog wat bij maken...."
„Dat zal ik wel moeten, anders begrijpt nie
mand er iets van", aldus ik, opnieuw geneigd,
nijdig te worden.
Haar hand bleef vol liefkoozende streeling
in mijn haar en haar gezicht kwam nog dich
terbij de vergeet-mij-nietjes waren van
een zeldzame schoonheid.
„Ik vind het anders een heel mooi ver
haal". opperde zij.
„Hm", zei ik, „ik ben anders bang, dat het
geretourneerd wordt
(Nadruk verboden. Auteurs
recht voorbehouden).
BADHUIZEN „WITTE KRUIS"
HAARLEM.
Het aantal genomen baden in de afgeloopen
maand December was:
Badhuis Koudenhorn 1004 mannen, 390
vrouwen, 108 werkl. baden, totaal 1502.
Badhuis Leidscheplein 1650 mannen, 755
vrcuwen. 588 schoolbaden, 150 werkl.baden
totaal 3143.
Badhuis Schotersingel 1716 mannen, 874
vrouwen. 985 schoolbaden, 130 werkl.baden,
totaal 3705.
Hofdijkplein 1749 mannen. 737 vrouwen,
720 schoolbaden, 339 werkl.baden, totaal
3545.
Badhuis van Egmondstraat 2052 mannen,
924 vrcuwen, 858 schoolbaden, 528 werkl.baden
totaal 4362
OPMERKINGEN VAN LEZERS.
OVER HET WN BOOMEN EN
HEESTERS.
Een onzer lezers, die in de buurt van de Mar-
nixstraat en de Van Dortstraat woont, zendt ons
een stukje, waarin bil' er de aandacht op vestigt,
dat de jeugd eerstdaags weer m de schoolwerk-
Uiinen aan het werk gaat. Hij had het vorig jaar
genoten van den aanblik van de rnrv»'» hoornen
en heesters, die deze tuintjes omgaven. Nu is
men daar met 7on« «rhaar bezig natuur
te vernielen en dit geschiedt volgens inzender,
vanwege de gemeente.
Tot zoover dit stukje.
We hebben hierover inlichtingen ingewonnen
hij den directeur van den dienst Hout en Plant
soenen. die ons mededc^de. dat hier van ver
nieling geen sprake is. Hier is een deskundige
aan het werk en dit kan door een leek niet be
oordeeld worden.
