Haarlem's Dagblad HOE Amerika's Slagveld. Huisarrest. RECHTSBIJSTAND Twee dooden bij verkeersongeluk Urk uit zijn isolement verlost. „Bodegraven" Het Haarlemsche rioleeringsplan. Drie R.K. raadsleden weigeren nieuwe candidatuur. Het belangrijkste 56e Jaargang No, 17049 Uitgave Lonrcns Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Croote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Woensdag 18 Januari 1939 Abonnementen per week f0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per poet f3.55. losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-t regels f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentjes tic rubriek. Pas heb ik geschreven over de gegevens, die ons Centraal Bureau voor de Statistiek over de verkeersongelukken heeft verstrekt. Die betroffen het jaar 1937. In Engeland werkt de statistiek sneller en heeft zij nu al bekend gemaakt, wat er in 1938 gebeurde. 6595 men sehen kwamen om het leven, vijf meer dan het vorige jaar, en er werden 226.854 menschen gewond, vijfhonderd meer dan het vorige jaar. In verhouding tot ons land zijn die cijfers hoog, waaruit wij troost kunnen putten. Maar alweer niet teveel, want Engeland bezit meer groote verkeerscentra, zoodat het ver schil te onzen voordeele niet zoo licht te ver klaren is uit beter veiligheidsmaatregelen in ons land. Het vervaarlijke verkeerscentrum „Grooter Londen", dat ruim tienmaal zooveel inwoners telt als Amsterdam, dus ongeveer evenveel als ons heele land, zet alle vergelij kingen op losse schroeven. Veel erger is het in de Vereenigde Staten gesteld. In dat geweldige land, grooter dan Europa maar met een veel lager bevolkings dichtheid, telt men een fantastisch aantal auto's. Het is zoo overweldigend dat de Ame rikaan J. George Frederick in het tijdschrift „Forum" ronduit om ordening vraagt. Het jaarlijksche aantal dooden in het Amerikaan- sche verkeer heeft de veertigduizend bereikt, hetgeen iets meer is dan het aantal Ameri kanen dat in den wereldoorlog sneuvelde. Er zij aan herinnerd dat de Vereenigde Staten daaraan gedurende anderhalf jaar deelna men. Het aantal gewonden in het verkeer overschrijdt in één jaar tyds het millioen. Dat zijn wel heel ontstellende cijfers, zelfs op een bevolkingstotaal van 130 millioen. En aange zien het in dezen tijd gebruik is geworden, op ieder denkbaar gebied van menschelijke acti viteit ordening te bepleiten, ligt het dus wel voor de hand dat J. G. Frederick vraagt: „Is de tijd niet gekomen dat men den auto met klem zijn plaats moet wijzen en hem daarop houden?" Hij wil het vierwielige gevaar dat hij zoo afschrikwekkend afschildert bij deze „plaats-aanwijzing" uitsluitend behandelen, en dus ook beperken, als factor van openbaar nut. Uit zijn statistieken put de Amerikaansche journalist griezelige gegevens. In het jaar 1937 doodde de auto in zijn land 1600 men schen meer dan in 1936. Het doodencijfer is nu 62 pCt. hooger dan in 1925 en 30 pOt. hooger dan in 1933. Waar moet dat naar toe? Bijzonder opvallend is, dat op het platteland het aantal verkeersongelukken sinds 1924 met 180 pCt. blijkt te zijn toegenomen. En hij vergelijkt, echt .op- z'n Amerikaansch, met den slag bij Gettysburg waarin zevenduizend dooden vielen en met den Amerikaanschen burgeroorlog, welks totale doodencijfer over eenkomt met de prestaties van het auto verkeer in twaalf jaar tijds. Frederick schrijft alles toe aan het te groote aantal auto's. Hij noemt den auto „een Ame rikaansche obsessie" en brengt zijn veelvul digheid in verband met het groote aantal mis daden. Dat lijkt overigens wel een beetje gezocht en men zou er bij kunnen opmerken dat in het oude Europa de jonge Vereenigde Staten altijd beschouwd worden als kampen de met een „teveel". Een teveel niet alleen aan auto's en aan misdaden maar ook aan luidruchtigheid, aan zonderlinge nieuwig heden, aan die al te groote en daardoor vaak als poliep werkende ondernemingen bekend als „trusts" en zoo meer. Daartegenover staat dan een surplus aan energie dat men niet als een nadeelig teveel kan beschouwen en dat Europa den Amerikanen vaak benijdt. Onlo gisch is dat alles niet: is „teveel" niet een van de kenmerken van de jeugd, die ook een natie heel wel kunnen aankleven? Merkwaardig is dat de crisis- en malaise- jaren geen einde hebben kunnen maken aan de enorme auto-uitgaven van de Vereenigde Staten. De ontvangsten van de benzinestations waren in 1937 veertig procent hooger dan in 1929 en beliepen tweeënhalf milliard dollars. Van de totale ontvangsten van den Ameri kaanschen middenstand was in 1937 20 pCt. besteed voor auto's, auto-onderdeelen en ben zine en alleen de uitgaven voor levensmidde len waren hooger. Zoo gaat het door De Amerikaansche er varingen met teveel auto's zullen in Europa wel tot nadenken stemmen. Wellicht ook in Duitschland, dat voornemens is met zijn „Volkswagen" denzelfden kant op te gaan. Frederick doet een heele reeks ordenings- voorstellen, waarvan de voornaamste hier volgen: „Laten wij: Een einde maken aan de al te gemakkelijke verkoopen op afbetaling van auto's, het op dringen van wagens aan de wederverkoopers, het forceeren van den afzet. Voor een groot aantal zorgvuldig gekozen „expres"-straten onzer steden een parkeer verbod uitvaardigen: het zoomaar naar de stad rijden ontmoedigen. Van vrachtauto's en autobussen de afme tingen beperken; er zwaarder belasting van heffen. Ophouden met den bouw van auto's met supersnelheid; vertraging brengen in de modelveranderingen. De rijvaardigheidsproeven verscherpen en een doktersattest eischen; automobilisten onder 18 jaar weren. Dronken en roekelooze bestuurders hard aanpakken. De wegmisbruikers strenger straffen; de controle op de auto's verscherpen, waardoor (Bij de berechting van vier inbre kers in het oosten van ons land is den jongste een voorwaardelijke straf van zes maanden o-pgelegd, met de toegevoegde conditiedat hij gedurende een proeftijd van drie jaar tusschen 11 uur 's avonds en 7 uur 's ochtends thuis moet zijn). Die jongste van dat fraai kwartet Mag zich wel erg gelukkig prijzen, Maar 't wordt hem toch betaald gezet Op een oorspronkelijke wijze. Van elf tot zeven eiken nacht, Moet hij drie jaar lang binnen blijven, Opdat hem geen verleiding wacht, Om weer iets duisters te bedrijven. De rest van 't etmaal is hij vrij, Dat durft men wel met hem te wagen, Zijn actie in de maatschappij Zal 't daglicht goed moeten verdragen. Ik hoop wel zeer dat overdag Het lot het hem niet zwaar zal maken, En dat het hem bespaard zijn mag, Om tot „dagdieverij" te raken. Geen nachtelijke tochten meer, Geen vieren meer van booze lusten, Zooals zoo menig vorig keer, Maar; elf uur thuis en welterusten. Dit is nu waarlijk huisarrest, Naar 'k meen niet eerder voorgekomen, Naar men mag hopen, werkt het best. Nu er de proef mee wordt genomen. Ik zie tenslotte zoo 't geval, Als 't op den keper wordt bekeken: Opdat hij niet inbreken zal, Is 't hem verboden uit te breken. Strafzaken, dagvaarding, contract enz. Adviezen. JACOBIJNEST RAAT 10 Kantoor 9—5 7—8 Adviseur van diverse Ned. Bonden. (Adv. ingez- Med.) althans een deel der 5.000.000 ondeugdelijke wagens op het autokerkhof terecht zou komen, Het onevenredig veel ruimte geven door de dagbladen aan den autohandel, waardoor de auto-industrie een troetelkind op het gebied der reclame wordt, tegengaan". En hij eindigt met een kwaden uitval tegen „den obscenen god Beweging", die elke dertien minuten, dag en nacht door, een Amerikaan van het leven berooft. R. P. Bestuurder van auto plotseling onwel geworden Op den rijksweg Tilburg's Herto genbosch is Dinsdagmiddag een ernstig verkeersongeluk voorgevallen dat aan twee personen het leven heeft gekost. Omstreeks drie uur reed op dezen weg, ter hoogte van de grens tusschen de gemeente Udenhout en Haaren de 55-jarige reiziger I. Hollosy uit Amsterdam met zijn personenauto in de richting 's Hertogenbosch. Ver moedelijk doordat de heer Hollosy plotseling onwel werd, veranderde de wagen opeens van richting en zwenk te naar links, waar hij op het rijwiel pad terecht kwam. Daar reed de 18- jarige boodschappenjongen Jos. Hamers, die van zijn dienst bij den kruidenier Danklos de Jong, te Uden hout, huiswaarts keerde. De jongeman, die in de richting Tilburg reed, kreeg een hevigen slag van de auto en werd 25 meter verder in een sloot geslin gerd. Hij was op slag dood. De auto botste na de aanrijding tegen een boom, waardoor zij aan de voorzijde geheel werd vernield. Den bestuur der werd de borstkas ingedrukt, waar door de dood onmiddellijk intrad. Eerst na heel veel moeite kon men de ongelukkige bevrijden. P. T .T. maakt radio verbinding. In verband met de gestoorde telefoon- gemeenschap met Urk heeft de P. T. T. dadelijk gepoogd de verbinding met het eiland langs radiotelegrafischen weg te herstellen. Dit is gelukt. Maandagavond vertrok ken twee P. T. T. ambtenaren naar Kampen met een paar 5 Meter zend- installaties, waarvan er cén in den vroe gen ochtend van Dinsdag naar Urk werd overgebracht. Enkele uren na de aankomst aldaar, had men reeds ver binding met Kampen, zoodat Urk al thans radiotelegrafisch, van Dinsdag af weer gemeenschap heeft met den waL op een rif geloopen. Water zal waarschijnlijk het voorschip binnendringen. LIMA, 17 Januari (A.N.P.) De „Bodegraven", een vrachtschip met passagiers-accomodatie van de Kon. Ned. Stoomboot Maatschappij is in den mist op een rif bij het eiland Ma- zorca nabij de baai van Callao ge loopen. In het voorschip ontstond een scheur, welke doet vreezen dat het water de ruimen zal binnendringen. Deze zijn evenwel door waterdichte schotten beschermd. De „Bodegraven" meet 5541 bruto- registerton en 3336 netto reg. ton. Het schip is in 1929 bij Van der Giessen te Krimpen gebouwd. Ernstige aanrijding te Aerdenhout. Motorrijder gedood. Dinsdagavond omstreeks half tien heeft op den Zandvoorterweg te Aerdenhout een zeer ernstig verkeersongeluk plaats gehad. Gerekend uit de richting Heemstede stond op den Zand voorterweg voor perceel 155 rechts van den weg een vrachtauto, welke voorgeschreven verlich ting voerde. Bestuurder van de vrachtauto was de heer W. M. T. wonende te Aerdenhout, die ter plaatse eenige goederen loste. Een uit de richting Heemstede komende mo torrijder, W. H. E. V., 34 jaar oud, wonende te Aerdenhout, merkte de vrachtauto blijkbaar niet op en reed tegen den linkerkant van de vrachtauto aan. De motorrijder viel op den weg en bleef zwaar gewond liggen. Dr. Bartels die spoedig ter plaatse was, ver leende de eerste hulp. Op diens advies, is V. per ziekenauto naar het Diaconessenhuis te Haar lem overgebracht, waar de patient een uur na het ongeluk is overleden. Tijdens het ongeluk viel een stortbui en reed de motorrijder tegen den wind in. Dit is ver moedelijk de reden waardoor hij de vracht auto niet heeft opgemerkt. De politie stelde een onderzoek in. Dr. L. C. Kersbergen in den Haarlemschen Raad Candidaat van den Vrijzinnig-Democratischen Bond. Zooals men weet heeft de heer A. G. Boes, wethouder van Onderwijs, medegedeeld, dat hij, wegens zijn ouderdom, bij de aanstaande raads verkiezingen geen nieuwe candidatuur zal aan vaarden. Wij vernemen dat Dr. L. C. Kersbergen, die dezen zomer zal aftreden als geneesheer-direc teur van het St. Elisabeth's Gasthuis, uitgenoo- digd is door het bestuur van den Vrijzinnig- Democratischen Bond om een candidatuur voor den Raad te aanvaarden. De heer Kersbergen bleek daartoe niet ongenegen te zijn. Er is nog geen beslissing genomen over de vraag welke plaats aan Dr. Kersbergen op de candidalenlijst van deze partij gegeven zal wor den, omdat over de volgorde van de lijst die 20 namen zal bevatten nog een advies door het bestuur aan de ledenvergadering moet wor den opgemaakt. Eerst daarna volgt een beslis sing der ledenvergadering en een referendum onder de leden. Tot 31 Januari kunnen de leden bovendien nog namen opgeven voor de candi- datenlijst. Wij hebben evenwel redenen om te veronder stellen, dat het de bedoeling van het bestuur is aan Dr. Kersbergen zoo'n plaats op de lijst te geven, dat zijn verkiezing tot raadslid zeker kan worden geacht. Over de verdere samenstelling van de can- didatenlijst der Vrijzinnig-Democraten is nog niet veel mede te deelen. Alleen is zeker dat Mr. L. G. van Dam. aftredend raadslid, zich be reid verklaard heeft een nieuwe candidatuur te aanvaarden. Er is ook sprake van geweest dat Mr. M. Slingenberg weer lijstaanvoerder zou worden. Wij hebben nu evenwel vernomen dat het zeer waarschijnlijk daartoe niet zal komen in verband met het feit dat het vrij zeker is dat Mr. Slin genberg tot lid van het college van Ged. Staten van Noord-Holland zal worden gekozen. VERWACHT IJ EEN BABY BABY-UITZETTEN deze maand EXTRA LAGE PRIJZEN. VAN WEERT - Anegang 46 (Adv. Ingez. Med.) krijg ik die vlek er nu weer uit? Dit probleem, dat U, keurige huisvrouw, zoo vaak gesteld wordt, vindt zijn beantwoor ding in het handige boekje VLEKKEN, door C. Hoeing (uitgave Haarlem's Dagblad) Verkrijgbaar aan de kantoren van Haarlem's Dagblad, Groote Houtstraat 93 en Soenda plein 37. Prijs slechts 10 cent. In dit voorjaar de eerste bestekken. Stank der grachten zal spoedig verminderen. Onze lezers weten dat het gemeentebestuur van Haarlem overeenstemming verkregen heeft met het Werkfonds over de financiering van het groote rioleeringsplan. Voor de bestrijding der werkloosheid is dit een project van groote be teeken is, maar om de bevordering van de volks gezondheid, is het toch te doen. Het werk wordt natuurlijk niet aangepakt om de werkgelegen heid te bevorderen, maar wel om Haarlem te bevrijden van den ongewenschten toestand, dat onze singels en grachten open riolen zijn. Het is intusschen en gelukkige omstandigheid dat de gemeente de hulp van het Werkfonds kon in roepen en het daardoor mogelijk maken, dat dit groote werk juist uitgevoerd kan worden in een tijd van groote werkloosheid. Er zijn reeds eenige kleine stukken rioleering gelegd die passen in het groote plan. (O.a. in het geannexeerde tuindorp nabij Óverveen). Maar met de uitvoering van 't groote werk kan pas in het begin van den aanstaanden zomer begonnen worden. In het a.s. voorjaar zullen de eerste bestekken gereed zijn, zoodat dan ook de aanbesteding tegemoet gezien kan worden. Verloopt dan alles zooals ver wacht wordt, dan kan in het begin van den zomer met de uitvoering begonnen worden. Men behoeft geen vrees te hebben dat in eens op alle plaatsen der gemeente straten en wegen open gebroken zullen worden. Er zijn verschil lende straten waar in het geheel niet gewerkt behoeft te worden, omdat daar het bestaande riool geschikt is om aan te sluiten op het net van stamriolen dat door de gemeente zal worden aangelegd. Waar de stamriolen komen wordt natuurlijk de weg open gebroken. Dat zal eenigen tijd rom mel en overlast geven, maar het is aan te ne men dat de uitvoering van het werk zoo ge schieden zal dat het verkeer en ook de bewoners er zoo weinig mogelijk last van zullen ondervin den. Bovendien komt men overal slechts één keer, dat kan een gedachte zijn die troost geeft! Uitvoering van het geheele rioleeringsplan zal ongeveer 5 millioen gulden kosten. In den Raad is indertijd van de tafel van B. en W. me degedeeld, dat het de bedoeling is dit bedrag in acht jaar te verwerken. Dat wil natuurlijk niet zeggen, dat in de acht nu komende jaren telkens het achtste deel van die 5 millioen besteed zal worden. Het eene jaar kan het meer zijn dan het andere. Dat hangt van het werkschema af en van het verloop op de arbeidsmarkt. Als er in de naaste toekomst een belangrijke daling van het werkloozencijfer zou komen, is aan te nemen, dat voor dat jaar slechts een klein -ge deelte van het werkschema ter uitvoering komt. Behalve een centraal rioleringsstelsel in de geheele gemeente zal er op het voormalige Phoenixterrein (nabij de spoorbrug over het Noorder Buiten Spaarne) en aan den Spaarn- dammerweg ten zuiden van de Jan Gijzenvaart een pompstation gebouwd worden. De zuive ringsinstallatie komt aan den overkant van het Spaarne. Het ligt in de bedoeling voorloopig het cen trale rioleeringsstelsel tc maken. Nu zou het evenwel zeer verkeerd zijn te veronderstellen, dat men in Haarlem pas succes zal boeken van het rioleeringswerk als de 8 jaar verstreken zijn en het rioolvocht ook gezuiverd zal kunnen wor den. Integendeel. Van jaar tot jaar zal men, al naar het aanleggen van het centraal rioleerings stelsel vordert, in de stad van de verbetering iets gaan bemerken. Als over eenige jaren vrijwel de ge heele oude binnenstad van een goed rioleeringsstelsel is voorzien, waarvan de verzamelplaats het Phoenixterrein is (waar zooals wij hierboven schreven later dan een pompstation komt) kan daar in het Spaarne geloosd worden en komt er dus geen rioolvocht meer in de singels en grachten. Dat zal dan op zichzelf reeds een zeer groote verbetering zijn, hoewel het duidelijk is, dat de toestand die dan verkregen wordt ook slechts van tijdelijken aard kan zijn, daar op den duur bezwaar gemaakt zou moeten worden tegen de verontreiniging van het Spaarncwater. Anders zou Haarlem immers niet zijn dure zuiverings installatie behoeven te bouwen! Maar voor een tijdelijke oplossing is het beter dat de loozing direct in het Spaarne geschiedt, want dan is men de last in de binnenstad kwijt. Nu komt tenslotte immers ook alles in het Spaarne. De mogelijkheid is overwogen om nu Haar lem een groote hoeveelheid rioolbuizen moet hebben deze in onze gemeente te laten vervaar digen. Dit zou voor de werkverruiming in onze gemeente van beteelcenis zijn. Het denkbeeld is dan ook met het Werkfonds besproken, maar er is gebleken, dat de uitvoering op overwegende bezwaren stuit. Er zouden een groot aantal ge reedschappen voor moeten worden aangeschaft (beton-machines, hei- en stampwerktuigen, enz.) terwijl het beoogde doel (veel meer werk voor de Haarlemsche arbeiders) toch niet be reikt zou worden, daar bij de fabricage van rioolbuizen het materiaal hoofdzaak is en het arbeidsloon slechts een ondergeschikte factor vormt. Bovendien zou voor do fabricage een ter rein van zoo'n groote oppervlakte noodig zijn dat het niet in onze gemeente te vinden is. Chamberlain krijgt steun van Dawes. CHICAGO, 18 Jan. (Reuter). In een hier ge houden rede heeft de thans 73-jarige bankier en staatsman, generaal Dawes, het accoord van München en de politiek van Chamberlain krach tig verdedigd. Hij meende, dat uit de bespre kingen tusschen Engeland, Frankrijk, Duitsch land en Italië een duurzame vrede zou te voor schijn komen. Het woord is aan De Zakenwereld: Luisteren beteekent volgens de meeste menschen niet anders dan xoachten tot de ander heeft uitgesproken. Het politiek advies van het bestuur van de R.K. Staatspartij voor de samenstelling van de candidatenlijst voor de a.s. gemeenteraads verkiezingen zal over enkele dagen gereed zijn. Reeds thans kunnen wij mededeelen dat drie R.K. raadsleden voor een nieuwe candi datuur bedankt hebben. Het zijn de heeren G. H. Weustink. en P. J. M. van Tetering en mevrouw H. Weber-Strik. G. H. Weustink. De heer Weustink, de onderwijs-deskundige in den Raad van de R.K., heeft sinds 30 Juni 1931 zitting. Wegens zijn hoogen leeftijd acht hij thans de tijd gekomen, om plaats te ma ken voor een jongere kracht, temeer omdat hij een goeden opvolger ais onderwijs-deskundige kan aanbevelen. Dit is de heer Brandenburg, een hoofdambtenaar van de afdeeling Onder wijs van de gemeente Amsterdam. P. J. M. van Tetering. De heer Van Tetering zit eveneens sinds 30 Juni 1931 in den Raad. Hij is daar de verte genwoordiger van de middenstandsbelangen. Ook hij acht thans de tijd gekomen zijn werk in den Raad aan een jongere kracht over te geven. Mevrouw H. Weber-Strik kwam 14 Septem ber in den Raad als opvolgster van den heer H. J. Kuiper, die naar Utrecht vertrok. HEDEN12 PAGINA'S HAARLEM EN OMGEVING. pag. Hoe het groote rioleeringsplan tc Haarlem zal worden uitgevoerd. Betrekkelijk spoe dig zullen de grachten niet meer stinken. 1 Dr. L. C. Kersbergen lid van den Haarlem schen Gemeenteraad? 1 Ook te Haarlem zijn kogelgaatjes geconsta teerd. 8 BINNENLAND. De vorstscliade blijkt in Zeeland zeer groot te zijn. 3 Drie leden van de Amstcrdamsche burger wacht zijn geroyeerd. 3 BUITENLAND. Scotland Yard is een intensief onderzoek be gonnen naar de aanslagen in Engeland. 5 Dc debatten in de Franschc Kamer waren gisteren voornamelijk aan de non-inter ventie gewijd. 5 De troepen van Franco maakten in Catalo- nië nieuwe vorderingen: de republikeinen blijven eveneens groote activiteit ont wikkelen. 5 SPORT. Schaakrubriek. 7 ARTIKELEN enz. R. P.: Amerika's slagveld. 1 J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar buiten. 3 Mr. E. Elias: Van tijdgenooten en Peking- mannen. 3 J. B. Schuil: ..'n Wespennest" door de too- ncelvereeniging Herman Heyermans. 8 in onzen correspondent te Boedapest: Hongarije aan den vooravond der anti- Semictische wetgeving. 3 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op Q

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1