Uit Haarlem's Gemeenteraad Behandeling der begrooting 1939. (Vervolg van pag. 6). Alleen staat vast, dat er kans is dat er een nieuwe gemeentelijke inkomstenbelasting komt in gemeenten die noodlijdend zijn. Dat zou vooi die gemeenten heel erg zijn. Haarlem zou ook wel eens gedwongen kunnen worden om die be lasting in te voeren. Anders krijgen wij alleen d< gewone bijdrage uit het Werkloosheidssubsidie- fonds. Daarbij moet men bedenken dat die extra inkomstenbelasting niet progessief zal zijn. Haarlem zou in dit geval zeker evenveel uit die extra inkomstenbelasting moeten halen als nu de 75 opcenten op de Gemeentefondsbelas ting opbrengen. De Haarlemmers zouden dus zeer veel belasting moeten opbrengen. En dan dreigt er ook nog meer. O.a. ook een vermindering van de opcenten op de Vermo gensbelasting. Men moet ook rekening houden met de aan kondiging van de huurbelasting (2 pro cent van de huur). Daardoor zal Haar lem ook zwaar getroffen worden, want de gemeente moet het tekort op de Woningbouw- vereenigingen dekken. Er is nu al te Haarlem een tekort op de exploitatie van f 94.000 Die tekorten worden dan nog grooter. Ook de te korten van de middenstandsvereenigingen zul len vergroot worden. Zullen de gemeentebedrijven ook in 10 van de winst aan het rijk moeten afstaan? Het is niet zeker, maar het zou voor Haarlem, dat 2 millioen winst uit de bedrijven haalt, heel erg zijn. Haarlem heeft een sombere financieele toe komst, blijvende noodlijdendheid dreigt. Finan cieele afhankelijkheid van den Haag is in haar gevolgen zeer ernstig. In het verleden hebben wij dit al ervaren. De brief van de drie ministers aan Haarlem om nieuwe bezuinigingen op te leggen is zeer te betreuren. De regeering zegt zonder meer: de kweekelingen met akte moeten maar op straat gegooid worden. Dat is niet Christelijk. De voorzitter: dat mag u niet zeggen. De heer Westerveld: zeggen of niet; zeg gen is niet zoo erg als het doen. Het bijzonder onderwijs zal ook lijden dooi den eisch van de regeering om de kweekelingen met akte bij het openbaar onderwijs af te danken. Spreker is het eens met hetgeen de heer Van Dam heeft gezegd over den eisch der regeering om de subsidie aan den cursus voor de rijpere jeugd af te schaffen. Het is de schuld van de regeering dat de ge meenten, ook Haarlem, in financieele moeilijk heden zitten. Teveel van de werkloozen-last wordt op de schouders der gemeenten gelegd. De kosten voor armenzorg zijn voor de ge meente Haarlem in 5 jaar gestegen met 100 pet. Voor 1939 zal niet minder dan f 1.425.000 noo- dig zijn. Gelukkig is de hulp voor de armen goed. Zij is inderdaad Christelijk te noemen in den goe den zin van het woord. Het is te betreuren dat in de meeste particu liere bedrijven niet gezorgd wordt voor pensioen voor de oude werkers en de weduwen en wee zen. Een bedrijf is pas gezond als het ook daar voor zorgt. De inkomsten der gemeente Haarlem zijn sterk achteruitgegaan, allereerst door de vermin dering van de uitkeering uit het Gemeentefonds. Sinds 1934 is de uitkeering per inwoner ver minderd met f 6 per inwoner. Dat scheelt de ge meente dus f 800.000. Bovendien zijn door de regeering aan de ge meente verschillende belastingontvangsten ont nomen ten bate van het Werkloosheidssubsidie- fonds. Daardoor ging Haarlem in inkomsten f 900.000 achteruit. Tezamen dus f 1.700.000, wat meer is dan het tekort over 1939. De indirecte belastingen drukken evenredig zwaar op de kleine inkomens. Ook door de crisisheffingen waardoor vele levensmiddelen duurder geworden zijn. Ook de gemeente Haarlem heft zeer hooge indirecte belastingen door de tarieven voor gas, electriciteit en water. Er wordt door de gemeen te ongeveer 25 pet. winst gemaakt en die winst drukt in verhouding het sterkst op menschen met kleine inkomens, want de tarieven zijn niet progessief. De regeering steunt op de politieke partijen, dus in feite zijn de politieke partijen ver antwoordelijk voor het verkeerde regeerings- beleid. Bij de komende verkiezingen zal de S.D.A.P. daarop zeker de aandacht vestigen. Het advies van B. en W. om zijn motie, inzake de dekking van de tekorte»n van de gemeenterekeningen 1936 en 1937 niet aan te nemen, begrijpt spreker niet. Wil men daar mee zeggen, dat het college het niet met die motie eens is? Dat kan toch niet, want de wethouders mosten van de juisthiel overtuigd zijn. Het feit is alleen dat een deel der motie door de feiten achterhaald is. Daarom had den B. en W. kunnen adviseeren de motie te wijzigen. Het is verkeerd dat een tekort over een be paald jaar over 10 jaar verdeeld wordt dooi er een leening voor te sluiten. Er is namelijk niets op tegen dat de Raad aan de regeering verzoekt haar standpunt te wijzigen en maatregelen te nemen om die te korten voortaan voor rekening voor het rijk te nemen. Het spijt spreker voor den burgemeester, dat de soc. dem.-fractie niet kan meegaan met het voorstel van de meerderheid van B. en W. om f 1000 subsidie aan de Burgerwacht te geven. In het algemeen is spreker het eens met de bestrijding van 'het voorstel door Mr. van Dam. De commandant van de Bur gerwacht te Haarlem roept steeds spoken op en doordringt zijn mannen van de gedachte, dat er wel eens een volksoproer kan komen. De geschiedenis der politieke partijen in ons land toont aan dat zulke gevaren niet be staan. Er is alleen een partij, de N.S.B., die daarop een uitzondering maakt. En nu is het juist zoo eigenaardig, dat het N.S.B.-element in de Burgerwacht nog al invloed heeft, ge tuige nu weer het gebeurde in Amsterdam. Wij willen niet naast het leger, naast den landstorm en naast de politie nog een ander corps hebben, want dat is onnoodig. Om zakelijke overweging is spreker en zijn fractie voor het voorstel tot afschaffing van de zakelijke belasting. In beginsel is het niet onbillijk dat bedrijven mee betalen aan de kosten vain de overheid. Als er werkloosheid is, komen de arbeiders die werkloos zijn niet ten laste van de bedrijven, maar van de Overheid. Ook zoo als de arbeiders oud wor den. De zakelijke belasting is niet zwaar. De s.d.a.p. is alleen voor de afschaffing omdat gezegd wordt dat het bestaan van die belas ting de vestiging van nieuwe bedrijven tegen houdt. Wat willen de scc.-democraten voor de toe komst, wat de financiën van Haarlem be treft. De 75 opcenten op de Gemeentefonds belasting worden veel te zwaar geacht. Nieuwe blastingen moeten voorkomen worden als daardoor het gevaar zou komen dat de beste betalers de gemeente verlaten. Een Indischman zei spreker eens, dat hij t 80.000 aan belastingen moest betalen. Maar het bleek dat die man nog f 100.000 overhield, Een inkomen waarvan hij toch nog behoor lijk kan leven. Als het mogelijk is, moetjzoo gauw mogelijk een verbetering ingevoerd worden in de sa larissen van het personeel van het voorbe reidend onderwijs. Ook de kweekelingen met akte moeten zco spoedig mogelijk verdwijnen en vervangen worden door boventallige onderwijzers. Indien het slechts eenigszins uit te voeren is, moeten de ingevoerde onderwijsverslechte- ringen ongedaan gemaakt worden. Wanneer de s.d.a.p. mee strijdt voor een betere financieele verhouding tusschen rijk en gemeenten dan is dat ook omdat het om cultureele waarden gaat. De heer We us tink (r.k.) drong er op aan enkele geschriften meer in de openbare leeszaal te leggen. Van de 135.000 inwoners is 40.000 ongeveer 13 R.K. Daarmee wordt niet voldoende rekening gehoudeni bij de keuze van de lectuur; boeken bladen en tijdschrif ten. Er ligt slechts 1 R.K. blad tegen 33 bladen van andere richtingen. Dat is geen billijke verhouding. Ook zijn er veel te weinig R.K. studieboeken en werken van lectuur. Waarom, zal men zeggen, waarom die R.K. lectuur in de gemeentelijke leeszaal, terwijl de R.K. zelf een leeszaal hebben, die de ge meente ook subsidieert? Maar die redeneering is niet juist, want de gemeente is verplicht die R.K. lectuur ook in haar leeszaal te heb ben, anderen kunnen ook voordeel hebben van de R.K. lectuur. Een bibliotheek is pas nationaal als zij ook een evenredig deel R.K. lectuur bezit. Een zoekende die op de ge meentelijke bibliotheek komt, moet daar ook Katholica vinden. De heer Van Kessel (r.k.) was overtuigd dat de begrooting administratief goed in el kaar zit. Niemand zal dan ook een aanval op de posten doen. Er zal dus vooral over het beleid van B. en W. gesproken worden. Nu mag men het doen, als een raadslid het in een gewone zitting doet, heet het wantrouwen tegen het college van B. en W. Dit is een houding die spreker niet begrijpt. Wil een bevolking belasting kunnen beta len, dan moet er welvaart zijn. De midden stander heeft er belang bij dat de arbeiders een behoorlijk loon verdienen. Spreker betwijfelt of er door het gemeente bestuur en het bedrijf van Openbare Wer ken wel steeds getracht wordt zooveel moge lijk spoed te betrachten zij de voorbereiding van werken. In een jaar is niets gedaan om een plan voor te bereiden om een groentehal te stich ten. Als het personeel van Openbare Werken het werk niet af kan, moet men eens op drachten aan particuliere architecten geven. Het is noodig, dat de toestand op de groen temarkt spoedig verbeterd wordt. Er is ook groote behoefte aan een behoorlijk koelhuis in onze stad. De Voorzitter: Het koelhuis is niet iri de afdeelingen besproken. De heer Van Kessel: Andere heeren be spreken wel de buitenlandsche politiek, mag ik het nu niet hebben over een koelhuis te Haarlem? De Voorzitter: Dan kort. De heer Van Kessel: Wij moeten aan dacht geven aan de noodzakelijkheid te Haar lem een koelhuis te bouwen. Er is al ge bleken, dat men het niet in het Slachthuis kan maken. Twee jaar geleden is al een onderzoek inge steld naar het aantal winkels te Haarlem. Ver leden jaar is door B. en W. gezegd, dat B. en W. het rapport bestudeeren, maar in dat jaar is niets gebeurd. Ligt het rapport, dat sinds dien al verouderd is. onder het stof begraven? Mijn indruk is. dat er niet altijd voldoende tempo is in het werk van B. en W. Zoo hier en daar kan het tempo en het initiatief wel wat opgevoerd worden. De heer Peper ('com munist* zei. dat het elk bekend is. dat de fi nancieele positie van Haarlem slecht is. Veel perspectief voor de toekomst is er niet. De adviezen van de bezuinigingscommissie uit Den Haag hebben een dwingend karakter. Op de onbeduidendste dingen moet de ge meente bezuinigen. Als spreker precies zou zeggen wat hij over deze commissie denkt, dan zou hij van den voorzitter niet mogen doorgaan. De gemeente had forscher tegen deze commissie moeten optreden om haar te overtuigen van haar ongelijk. Maar die com missieleden willen niet overtuigd worden. Men denkt slechts aan het feit, dat de gemeente Haarlem's Bloei niet behoorlijk mag steu nen. Ook de nu weer geëischte onderwijsbezuini- gingen zijn sterk af te keuren. Haarlem moet er tegenin gaan. Wij be hoeven niet bang te zijn voor de komst van een regeeringscommissaris, want zooals het nu is hebben we al verscheidene regeerings- commissarissen. Er is gezegd dat men te Haarlem veel groo te werken uitvoert. Dat is niet waar. er worden wel veel groote werken ontworpen, maar de uitvoering wordt sterk vertaagd. Daaraan heeft het gemeentebestuur schuld. Spreker herinnert aan de verkeersverbetering bij den Verspronckweg. De voornaamste taak van B. en W. in dezen tijd moet zijn groote werken voorbereiden, want alleen daarmee zijn de arbeiders ge diend. Werkloozen hebben ook recht op het respect van het gemeentebestuur, In een vorige zitting is besloten de waar borgsommen voor gas en electriciteit terug te betalen. Nu is door Haarlem's Dagblad mee gedeeld, dat de gemeente die f 2.50 of f 5 ach terhoudt van alle menschen die nog een schuld aan de gemeente hebben. Geroep: Dat is toch billijk. De heer Peper: Neen het is hard. In vele gezinnen had men al gehoopt, dat van dit geld wat kleeren konden worden gekocht. Spreker hoopt alsnog, dat dit achtergehou den geld alsnog zal worden uitbetaald. Er is hier vanmiddag gesproken over de hooge steunbedragen van Armenzorg te Haarlem. Het is vreemd dat ook de heer Vis ser daarover gesproken heeft. Hij is een vreemd natuurverschijnsel, hij doet altijd al les wat vijandig is aan de arbeiders. Er kan niet aan gedacht worden om de steunbedragen te verlagen. Ik wil den heer Visser wel eens meenemen naar een gezin waar de kinderen toegedekt worden door de kleeren van de ouders. Er loopt een arme dooi de stad met een lange jas omdat die zoo goed de scheuren bedekt in de eenige broek die de man heeft. Een gevaar van het plan-Westhof is, dat ar beiders uit de steden naar het platteland zullen worden gestuurd. Het is een verlaging van het Plan van den Arbeid het in één naam te noemen met het Plan Westhoff. Spreker hoopt dat het N.V.V. en de S.D.A.P. zich als nog zullen keeren tegen het Plan Westhoff. Het lijkt onschuldig wat de burgemeester met de Burgerwacht wil doen, maar op de Bur gerwacht rust de vloek van haar geboorte! Zij is opgericht tegen een eventueel optreden der arbeidersmassa. Telkens treden de fascis tische neigingen van de Burgerwacht naar voren. Daarom is niet te verwachten dat de com munisten zullen stemmen voor een subsidie aan de Burgerwacht. L. Peper. De communisten zullen voor de motie-Vlie gen stemmen. De geëischte bezuinigingen zul len moeten worden afgewezen. De R.K. moeten nu eens ophouden met hun actie tegen den Nieuw Malthusiaanschen Bond. In de R. K. kringen heeft men zich ook vertrouwd gemaakt met de beginselen die overeenkomen met die van dezen bond. Het blaadje dat de heer Bijvoet uit de lees zaal wil verwijderen kent spreker niet. Spre ker vindt het jammer dat de heer Van Dam in zijn bijzondere tegemoetkomendheid die hem den laatsten tijd typeert, hem bijgeval len is (gelach). De heer Bijvoet heeft over een artikel in dat blaadje over homo-sexueele neigingen gesproken, maar (De voorzitter hamert en roept eenige kee ren den naam van den heer Peper, die even wel doorgaat). „Ja, óf ze kraakten", zei de kraai. „Hij ging welgemoed recht op de prinses af. Zij zat op een parel, die zoo groot was als een spinnewiel. De geheeie hofhouding stond om haar heen: alle hof dames, met haar kameniers en de dienstmeisjes van de kameniers en alle kamerheeren, met hun lakeien en de knechts van de la keien, die zelf ook nog een jongen onder zich hadden. Zij zagen er allemaal heel voornaam uit. En hoe dichter ze bij de deur stonden, hoe grootscher ze zich hielden. De jongens, die de knechts van de lakeien moesten bedienen, waren niet om aan te zien, zoo voornaam was hun houding." „Dat moet verschrikkelijk geweest zijn", zei Gerda. ..Maar Karei heeft toch de prinses gekregen?" „Als ik geen kraai was geweest, dan zou ik haar zelf genomen hebben, ook al was ik ge trouwd. De jongeman moet net zoo verstandig gesproken hebben als ik het kan in de kraaientaal. Hij was vrijmoedig en erg aardig. Hrj was heelemaal niet gekomen om de prinses ten huwelijk te vragen. O, neen, hij wilde alleen maar eens hooren, hoe verstandig zjj wel was. Nu, haar verstand was in orde enzij vond dat hij het er ook uitstekend afbracht." „O, dat móét Karei zijn geweest", zei Gerda. „Hij was altijd al zoo knap. Hij kon prachtig uit het hoofd rekenen, zelfs met breuken. Och toe, lieve kraai, breng mij naar het paleis?" „Ja, dat is gemakkelijker gezegd, dan gedaan", zei de kraai. „Maar hoe moeten wij dat aanleggen Weet je wat, Ik zal er eens met m'n vrouw over spreken. Zij zal er wel raad op weten, want 'i weet zeker, dat ze zoo'n meisje als jij nooit toestemming zouden geven om naar binnen te gaan." „O, die krijg ik zeker", zei Gerda. „vooral wanneer Karei hoort, dat ik er ben. Dan komt hij direct naar buiten en haalt mij binnen." „Weet je wat", zei de kraai, „ik ga nu eerst maar Wacht maar op me bjj de heg (Wordt vervolgd.) Zelfs al is men de twee kruisjes gepasseerd - ook dan doet men er goed aan, levertraan te nemen Maar dan Jecovitol. Want Jecovitol - de beste levertraan - verhoogt Uw weerstandsver mogen en beschermt U tegen griep en verkoudheid t 5' per flesch. 75 (Adv. Ingez. Med.) De voorzitter: ik noem uw naam drie keer, hoort u dat niet? De heer Peper: Neen. De voorzitter: Nu, ik verzoek u niet verder op dit onderwerp door te gaan. De heer Peper: dat had u dan aan den heer Bijvoet moeten zeggen. Wat de samenstelling van het nieuwe col lege van B. en W. betreft, heeft het spreker verwonderd, dat de S.D.AP. samen wil werken met de R.K.. Die partij is voor de S.D.AP. niet allereerst aangewezen voor samenwerken. De SJD.AP. kan een betere samenwerking zoeken. Dan moet zij kijken naar de menschen die wil len opkomen voor het ware arbeidersbelang. Bij hun strijd tegen het fascisme kan de S. D. A. P. beter samenwerking zoeken met de communisten die een eenheidsfront willen vormen om een scheiding te maken tusschen democratie en reactie. De communisten zullen bij de a.s. verkiezingen ijveren voor het vor men van een arbeidsfront. Dan zal de SJJ.A.P. niet meer behoeven te hengelen naar de gunst der R.K. De heer Drilsma (S.D.A.P.)) vraagt ver ontschuldiging voor zijn zachte stem. omdat zijn keelaandoening nog niet geheel genezen is. (Geroep van de rechterzijde: kom bij ons staan, hier is plaats en ben je welkom. Gelach.) De heer Drilsma voldeed aan dit verzoek. Hij vroeg aandacht voor de quaestie van de Open bare leeszaal, in verband met het tempera mentvolle betoog van den heer Bijvoet. Met de strekking van zijn betoog is hij het niet eens. Het bewuste blaadje heeft spreker nooit gelezen. Als wij de zaak scherp stellen, dan is "t toch zoo, dat hij de maatstaf over morali teit verkeerd stelt en wel zoo, dat het kren kend is voor andersdenkenden. Het is een voorschrift, dat een openbare leeszaal de lec tuur van alle partijen moet bevatten, dus ook van de vrijdenkers. Als de inhoud van het blaadje „De Vrijdenker" zoo erg zou zijn als de heer Bijvoet zegt, zou de commissie van toezicht en de inspecteur van de leerzalen die het rijk subsidieert, het zeker niet goed keuren, dat het in eenige leeszaal is en blijft. Men moet In een democratischen staat in een openbare leeszaal ook die lectuur vinden die onwelgevallig is aan sommige richtingen. Men kan ook slechte lectuur willen lezen om die te bestrijden. Een goed bestrijder moet immers feiten hebben. Een blaadje mag na tuurlijk niet op grove wijze de gevoelens van andersdenkenden aanranden, maar als „De Vrijdenker" daaronder zou vallen zou de justitie zeker wel optreden. De drukpersen zouden wel in beslag genomen zijn. Wij respecteeren de opvattingen van de R.K., maar de R.K. moeten nu ook eens de gedachten van anderen respecteeren. Velen erkennen niet de R.K. opvatting, dat het staatsgezag berust op de souvereiniteit Gods. Onze Grondwet doet het trouwens ook niet. Velen nemen ook de volkssouvereiniteit aan. Wij hebben nu wel een positief Christelijke regeering. maar daarom hebben wij nog geen Christelijken staat. Onze Koning (of Koningin) behoeft bij de troonbestijging niet den eed af te leggen, hij of zij kan met de belofte volstaan. De R.K. decreteeren eerst wat zedelijk en wat moreel is en alles wat daarvan afwijkt wordt bestempeld als afkeuringswaardig. Dat is een verkeerd beginsel. Het gaat naar tyran- nie, het is zedenbedervend. Het lijkt op dic tatuur, 't lokt anti-papisme uit. Het lokt een wisselwerking uit, die niet aan de R.K. ten goed komt. Het betoog van den heer Weustink wil spreker steunen, als menschen kennis willen nemen van de R.K. lectuur, dan moeten zij die kunnen vinden in de openbax-e leeszaal. De rede van den heer Bijvoet doet kwaad. Evenals de redevoeringen van zijn partijge- nooten in andere raden. Dat lijkt op ophit sing. (De heer B ij v o e t protesteert tegen die uitdrukking). Die sterke uitdrukking neem ik terug, maar ik blijf die redevoeringen sterk afkeuren. Zij lokten verzet uit. De Christelijke moraal staat niet vast onder de verschillende Christelijke groepen. Men zij in zijn daden positief christelijk, maar daar onder behoort ook de meening van anderen te respecteeren. Men heeft de geestelijke herbe wapening er bij gehaald, maar die beteekent ook zelfinkeer. Wij moeten hier de vinger leggen op de wondeplek in het optreden van de R.K. Zij moeten anderen geen moraal willen opdringen. Hierna werd de vergadering verdaagd tot Donderdagmiddag. PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE RADIO CENTRALE OP VRIJDAG 27 JAN. Progr. 3: 8.— Keulen 9.20 Parijs Radio 9.30 Radio P. T. T. Nord 9.50 Parijs Radio 10.40 Ra dio P. T. T. Nord 12.20 Ned. Brussel 2.20 Motala of Diversen 3.20 Keulen 4.20 Droitwich 4.50 Keulen 5.20 Ned. Brussel 6.20 Keulen 7.15 Diver sen of gramofoonmuziek 8.20 Keulen 9.50 Leip zig 10.20 Ned. Brussel 10.30 Boedapest 11.20 Pa rijs Radio Progr. 4: 8.Ned. Brussel 9.20 Diversen 10.35 London Regional 1.05 Parijs Radio 2.05 London Regional 5.20 Droitwich 6.40 London Regional 7.20 Droitwich 9.45 Diversen of gramofoonmuziek 10.05 Droitwich. Progr. 5: 8.00—7.00 Diversen. 7.00—8.00 Eigen gramofoonplatenconcert. Potpourriën. 1. Six Hits of the day, Primo Scala's Ace. ork. 2. Marschenpotp. van Sousa, Jack Hilton. 3. Popular Melodies, Harold Ramsay. 4. Quick Step Medley, I. Morton and D. Key. 5. Medley of Stephen Forster Melodies, Para mount Theatre Orch. 6. Klange um Johann Strauss, Ilja Livschakoff 7. Shirley Temple Songs, Henderson Twins. 8. Studentenliederen, Studenten v. d. Univer siteit v, Kaapstad. 9. Ernst en Luim, Pol. Strijkorkest. 10. On with the waltz, Don Sebastian's Gipsy Orkest. DONDERDAG 26 JANUARI 1939 HAAREEM'S DAGBEAD

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 11