RENAULT
NIEUWE PRIJZEN
FL 1150.-
fl1250.-
BRINKMANN
Uit Haarlem's Gemeenteraad.
BERICHT VOOR
DE ABONNE'S
Begrooting voor 1939.
KARSOTE
JUVAQUATRE
NOVAQUATRE-
PRIMAQUATRE
zlTERDAG 4 FEBRUARI 1939
HAAREEM'S DAGBEAD'
TI
Breedloopende discussies over werkloozen- en
armenzorg. De wethouder constateerde dat er in
den Raad algemeen waardeering bestaat voor de
werking dezer diensten. Beschouwingen over de
tarievenpolitiek der bedrijven. Hoe het met de
quaestie der vuilverbranding staat?
Vrijdagmiddag zette de Raad de behandeling
der begrooting 1939 voort.
Aan de orde was de verdere discussie over
Werkloozen- en Armenzorg.
De heer Wolzak (A.-R.) wees op het feit,
dat, hoewel het aantal armlastigen verminderd
is, het totaal der uitkeerïngen toch vermeerderd
is. B. en W. hebben daarvoor in de Memorie van
Antwoord een verklaring voor gegeven. Daar
mee zullen wij genoegen dienen te nemen. Het
gemiddelde steunbedrag te Haarlem is evenwel
hoog, wij volgen op Amsterdam. B. en W. heb
ben toegegeven dat er reden is deze quaestie
nader te bekijken. Spreker heeft de gemeente
verslagen over 1937 eens nagekeken en gezien
dat in 1937 f 1.388.000 is uitgegeven, terwijl er
gemiddeld 2791 werkloozen waren. Als wij het
verhaal er afrekenen, is de gemiddelde steun per
week f 8.78. Het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek gaf op f 10.18. Dat klopt dus niet. Wij
kunnen niet zeggen dat de steun die te Haarlem
gegeven wordt, te hoog genoemd kan worden.
In 1937 is aan voorschotten uitgekeerd f 59000,
waarvan f 23000 is terug ontvangen. Het bedrag
dat aan voorschotten gegeven is vindt spreker
hoog. Kan die quaestie niet eens in de commissie
van bijstand besproken worden.
Maatschappelijk Hulpbetoon ondervindt dat
sommige gesteunden hun inkomsten niet eerlijk
opgeven. Maar dat komt in de beste kringen
voor. Personen met hooge inkomens geven soms
ook hun inkomen te laag op en bestelen daar
door den fiscus. Spreker hoopt, dat de controle
bij Maatschappelijk Hulpbetoon zóó goed zal
worden, dat bedrog niet meer kan voorkomen.
De heer Noordewier (communist) her
innerde aan zijn schriftelijke vragen over af
vloeiing van gesteunden en werkloozen van
den crisisdienst naar Maatschappelijk Hulpbe
toon. Spr. heeft gehoord dat dit in verschillende
gevallen is uitgegaan van de gemeente, omdat ge
vreesd werd, dat anders de rijkscontroleurs het
toch zouden eischen. Spreker meent dat men dit
had kunnen afwachten, temeer omdat de ge
meente er financieel nadeel van heeft. Ook de
betrokken werkloozen kregen er minder steun
door.
Het is verkeerd, dat de directeur van den
Werkloosheidsdienst werkloozen die in steun
verlaagd werden omdat zij afgevoerd waren van
de werkloozenkassen, geadviseerd heeft om
maar te bedanken van hun vakorganisatie om
het verlies te compenseeren. De arbeiders zijn
niet alleen georganiseerd omdat daaraan een
verzekering tegen werkloosheid verbonden is.
De heer Mars (s.d.a.p.) zei, dat eenige vak
organisaties overleg gepleegd hebben met den
*Werkloosheidsdienst, wat tengevolge heeft ge
had, dat verzekerden niet behoefden af te
vloeien naar Maatschappelijk Hulpbetoon. Het
afvloeien van verschillende gesteunden van de
v'èrzekering naar den crisisdienst was niet te
voorkomen omdat hier een voorschrift der rëgee-
ring moest wórden uitgevoerd.
(Is reeds In een deel eener vorige oplaag
opgenomen.)
De heer Klein (r.k.) zei, dat Haarlem alles
doet wat mogelijk is om het lot der werkloozen
en armlastigen zoo goed mogelijk te maken.
Maar de gevolgen daarvan zijn natuurlijk, dat
de steunnorm ook aan den hoogen kant is
Het feit, dat er bij de steunregeling geen af
trek meer wordt toegepast voor de verdiensten
van dochters van werkloozen als die als dienst
boden werken, is in het belang der werkloozen.
In vele gezinnen is het inkomen daardoor be
langrijk vermeerderd. Er worden dus, mijnheer
Noordewier, niet alleen de mevrouwen door ge
holpen.
Thans wordt overwogen ook de verdiensten
van verpleegsters vrij te stellen van aftrek.
De heer Visser heeft nu gezegd, dat hij bij de
algemeene beschouwingen niet heeft aange
drongen op verlaging van den steun der arm
lastigen. Maar hij draagt zelf de schuld dat vele
leden dien indruk gekregen hebben, want uit
zijn rede kon geen andere conclusie getrokken
worden.
De heer Van der Veldt (r.k.) meende dat
het plan Westhoff wel beteeken is voor Haarlem
kon hebben, want het is mogelijk het aan te
wenden om arbeiders uit het bloemisten- en
kweekersbedrijf die te Haarlem niet meer aan
het werk kunnen komen, naar elders over te
brengen. De bedrijven uit Haarlem gaan weg,
maar het nadeel is, dat zij hun arbeiders hier
laten.
Spreker vond het heel goed, dat de inkomsten
van dienstboden worden vrijgelaten. Het lot der
werkloozen wordt er weer door verbeterd en
de meisjes kunnen nu voor zichzelf gaan zorgen.
De heer Van der Winden (s.d.a.p.): het is
verkeerd, dat slechts een deel der werkloozen
er voordeel van heeft.
De heer v. d. Veldt: u hebt gezegd, dat het
een politiek is, die wel eens tot gezagsonder
mijning kan leiden. Maar ik zeg uw houding
leidt tot gezagsondermijning van deze regee
ring. Indertijd is door uw partij ook ongerecht
vaardigde critiek geoefend op de spaarregeling.
De heer Peper (communist) erkende dat er
wat goeds is in het laten vervallen van den af
trek van dienstboden-inkomsten, want een deel
der werkloozen profiteert er van. Maar het
moet er toe leiden, dat daardoor ook de andere
werkloozen worden opgetrokken. Ook de ver
diensten van vrouwen van werkloozen als werk
sters moet vrijgesteld worden.
Het is zeer noodig dat zoo spoedig mogelijk
een betere huisvesting wordt gegeven aan Maat
schappelijk Hulpbetoon. Door de bekrompen
heid der huisvesting lijdt de goede gezondheid
van het personeel en dat is ten nadeel e van
de gesteunden.
Spreker heeft den laatsten tijd nog al eens
met den directeur van Maatschappelijk Hulp
betoon gesproken over klachten die bij hem in
kwamen. Hij heeft de grootste waardeering voor
de wijze waarop de directeur als dit kan aan die
klachten tegemoet kwam. Maar het moest niet
voorkomen dat er zulke klachten bij hem komen,
want dat wijst er op, dat er onjuiste beslissin
gen genomen worden.
(De voorzitter riep spreker tot de orde
toen hij eenige gevallen besprak om aan te too-
nen dat personeel van Maatschappelijk Hulpbe
toon wel eens minder tactvol zou zijn opge
treden).
De heer Peper vervolgde met te zeggen, dat
de directeur eens per jaar zijn personeel toe
spreekt en zegt, dat elk ambtenaar verheugd
en dankbaar moet zijn dat hij aan den goeden
kant van de loketten staat, maar het zou nog
beter zijn als het personeel daarvan vaker door
drongen werd.
De heer Van Liemt (r.k.), wethouder,
dankte de leden van den raad die waardeering
hebben uitgesproken tegenover B. en W. en de
diensten van Werkloozen- en Armenzorg. Deze
diensten wonen in een glazen huisje. Ook
dat werk is niet volmaakt, er kleven fouten aan.
Maar men moet bedenken dat er bij die diensten
zeer veel werk te doen is, zoodat in een snel
tempo moet gewerkt worden. Uit de waardee
ring die hier is geuit, mag wel geconstateerd
worden dat men het in het algemeen eens is met
den gevolgden gang van zaken.
Door den steun aan kleine tuinders wordt een
goed werk gedaan. Er wordt vaak op een tuin
een heel jaar gewerkt terwijl de inkomsten toch
geringer zijn dan werkloozensteun. Daardoor
hebben nu 30 werkloozen uit Haarlem arbeid
gekregen. Het is niet zoo heel erg als daardoor
eens aan eenige arbeiders van de buitengemeen
ten werk ontnomen wordt, want de buitenge
meenten hebben nog al eens de gewoonte werk
loozen op Haarlem af te schuiven.
Wat de gemiddelde steun van Armenzorg
betreft, is het uitgesloten dat men vergelijkingen
met andere gemeenten kan maken. Ook aan die
statistieken is geen waarde te hechten.
B. en W. zullen overwegen of het mogelijk is
voor werklooozen, die door ziekte van de steun
regeling tijdelijk overgaan naar Armenzorg, in
dien tijd ook te laten profiteeren van de guns
tige regeling inzake het nalaten van aftrek van
verdiensten van dochters als dienstboden.
Er worden te Haarlem zoo min mogelijk ge
steunden afgevloeid naar Armenzorg. Haarlem
steekt gunstig af bij verschillende andere steden.
Het is geen beleid af te wachten tot de rijks
dienst met aanmerkingen komt, want „katjes"
hebben altijd een ongunstige uitwerking.
Het is niet te ontkennen dat de regeering in
sommige gevallen soepeler tegenover de aller
grootste gemeenten is dan tegenover Haarlem
en andere minder-groote gemeenten. Spreker
heeft wel eens gezegd: „hoe kaler hoe royaler".
Maar verkeerd is het, ook al kan Haarlem er
niets aan doen.
De vrijstelling van de verdiensten van dienst
boden bij het berekenen van het inkomen van de
gezinnen der werkloozen die in de rijkssteun
regeling 'zijn, komt vele werkloozen ten
goede. Bovendien profiteeren er de meisjes zelf
l, want die worden opgeleid tot goede huis
vrouwen.
Spreker begrijpt niets van de houding van den
heer Visser wat zijn critiek betreft op de per
soneelsuitgaven van Maatschappelijk Hulp
betoon.
De uitlating van den directeur van den
Werkloosheidsdienst is door den heer Noorde
wier geheel verkeerd uitgelegd. Het gold hier
'n werklooze die in 8 jaar niets heeft uitgevoerd.
De heer Wolzak sprak over de voorschotten
van 1937. Toen was f 59.000 aan voorschotten
gegeven, waarvan f23.000 is teruggekomen.
Maar over 1938 is slechts f 29.000, waarvan
f 26.000. teruggekomen is. In 1937 werkte even
wel nog niet het Bprgstellingsfonds,. Door het
geven van die voorschotten is bereikt, dat velen
buiten den steun konden blijven.
Er wordt veel fraude gepleegd door gesteun
den, maar dank zij de goede controle wórden
veel gevallen achterhaald.
Het personeel van Maatschappelijk Hulpbe
toon treedt in het algemeen tactisch op, de ver
wijten van den heer Peper zijn ongegrond.
Tenslotte wees spreker er op, dat heden afge
komen is een aanschrijving van de regeering
over de wijziging van het karakter der Werk
verschaffing. Zijn indruk is, dat die belangrijk
is voor de werkloozen.
De heer Van der Winden (s.d.a.p.) zei in
antwoord op hetgeen de heer v. d. Veld gezegd
heeft, dat hij steeds een voorstander van de
spaarregeling van minister Romme is.
Een incident.
De heer Visser (C. H.) vroeg inlichtingen
over een post.
De heer R e in a 1 d a (s.d.a.p.), wethouder,
zei dat daarop geen antwoord gegeven kon wor
den, omdat die vraag niet in de afdeelingen is
gesteld.
De heer Visser: hoe kan ik dan antwoord
krijgen, ik wil graag antwoord.
De voorzitter: u hebt antwoord, van de
wethouder ze was duidelijk. Ik ontneem u het
woord.
De heer Visser bleef doorspreken.
De voorzitter (hamerend): als ik spreek,
zwijgt u. U moest het college eerder verontschul
diging aanbieden voor het stellen van een vraag
die niet in het afdeelingsverslag staat.
De heer Vi s s e r: ik ben het niet met u eens.
(Hierop verliet de heer Visser blijkbaar ont
stemd de raadszaal om in de anti-chambre te
gaan zitten).
Bedrijven.
De heer Blokdijk (s.d.a.p) wees op de toe
nemende winsten van de bedrijven. De hooge
tarieven drukken het zwaarst op de menschen
met kleine inkomsten. Het is bovendien een ge
vaar om ooit tot een goede financieele verhou
ding tusschen rijk en gemeenten te komen.
Een hoog tarief maakt ook dat het verbruik
vermindert. De verlichting van de arbeiderswo
ningen is in het algemeen onvoldoende, maar
dat komt omdat men te veel voor electriciteit
moet betalen. Kunnen de directies niet eens een
onderzoek instellen? Als er lagere tarieven wa
ren zou ook meer gebruik gemaakt worden van
koelkasten, kooktoestellen, warmwaterreser-
voirs, enz.
De bedrijven maken bovendien te weinig re
clame. Vooral het electriciteitsbedrijf moet
meer doen. Het is verkeerd, dat de toonkamer
opgeheven is. In de wijken der stad zouden ge
regeld tentoonstellingen gehouden kunnen wor
den van nieuwe vindingen op electriciteitsgebied.
Het P.E.N. der provincie doet op dit gebied veel
meer. In den Wieringermeerpolder kookt men al
gemeen op electrische toestellen, hier doen velen
het nog met petroleum.
De prijs van onze electriciteit staat, niet in
een goede verhouding tot den kostenden prijs.
De tarieven moeten naar de laagte en dan zal
op den duur de winst, die eerst natuurlijk zal
dalen, weer naar boven gaan.
Het gasbedrijf ondervindt veel concurrentie
van de petroleum. Daarom is het verkeerd ook
nog uit het gas een hooge winst te halen. Beter
is, om met succes den concurrentiestrijd te kun
nen voeren, in den eersten tijd het gas voor den
kostenden prijs te geven.
De soc.-dem. fractie zal nu met voorstellen
komen om de tarieven te verlagen, maar B. en
W. moeten aandacht aan deze quaestie wijden.
W(j moeten komen tot een commercieele prijzen-
nolitiek.
De heer Van Kessel (r.-k.) wees er op dat
te Haarlem door de marktkooplieden veel be
taald moet worden aan marktgelden en voor de
electrische verlichting. In Amsterdam zijn de
marktkooplieden veel goedkooper uit. Er be
staat vooral over de tarieven der verlichting veel
ontstemming. De marktkooplieden zouden gaar
ne zien dat de gemeente deze verlichting niet
meer zou verpachten, maar zelf ter hand nemen.
In elk geval moet het contract van den pachter
der lichtinstallatie grondig herzien worden.
De heer Peper (communist): dus het is niet
altijd verkeerd als een gemeente particuliere ex
ploitatie overneemt!
Spreker vond het verkeerd, dat de gemeente
zachte drang uitoefent op gebruikers van kwart
jesmeters te vervangen door guldensmeters. B
en W. doen dat omdat sommige menschen als zij
geen kwartje hebben, een cent in den meter
gooien
De voorzitter: u wil het ingooien van een
cent verdedigen?
De heer Peper: dat niet, maar het middel
dat B. en W. toepassen is niet het goede. Wie
geen kwartje heeft, heeft ook geen gulden.
De heer Albrecht (s.d.a.p.) drong er op
aan meer reclame te maken voor den stortings-
en ophaaldienst. Die dienst is in het belang der
inwoners, maar ook van de gemeente. Sinds 1934
is 't aantal aangeslotenen niet vermeerderd, ter
wijl het aantal inwoners wel gestegen is.
Gebruikers voelen het als een tekortkoming,
dat de dienst slechts twee keer in het jaar een
afrekening geeft.
De heer Van der Winden (s.d.a.p.) pleitte
er voor om aan de particuliere bedrijven electri
citeit te leveren tegen een zoo'n laag mogelijken
prijs, omdat het van belang is de industrie te be
vorderen. B. en W. rekenen in 1939 13.000.000
K.W.U. te leveren over de bijzondere contrac
ten, tegen 8.000.000 in 1938. Die vermeerdering
zal wel zitten in een grootere afneming door het
grootbedrijf. De gemiddelde prijs is ook gedaald.
In die prijsvermindering vrijwillig door B. en
W. toegepast, of is het gedwongen gegaan, uit
vrees, dat gi^tote gebruikers anders zullen over
gaan tot het zelf opwekken van electriciteit?
Is de prijs nu ook voor den kleinen afnemer
verminderd? Er moet voor gezorgd worden, dat
die ook stroom krijgen tegen een redelijken prijs
want ook de werkverruimng zal daarmee gebaat
zijn.
De heer Van der Wall (c.-h.) wethouder,
zei dat bij het electriciteitsbedrijf een demon
stratielokaal is, waar ook les gegeven wordt in
electrisch koken. Zoo mogelijk zal nog meer op
dit gebied gedaan worden.
Het gasgebruik neemt weer toe. Sinds de af
schaffing der waarborgsommen zijn er 300 aan
vragen gekomen tot gas-aansluiting.
B. en W. willen wel eens laten onderzoeken
hoeveel gas en electriciteit de inge
zetenen zouden kunnen gebruiken als er lagere
tarieven waren.
Door de bedrijven wordt geregeld propaganda
gemaakt. Zoo mogelijk zal dit nog vermeerderd
worden.
B. en W. zullen onderzoeken hoe het staat met
het contract van den pachter der marktverlich-
ting. Tot heden waren over de werking van
het pachtcontract geen klachten ingekomen.
Menschen die in plaats van een kwartje een
cent. in den meter gooien toonen dat zij hun
plicht niet nakomen.
De tarieven in Haarlem zijn in het algemeen
niet aan den hoogen kant.
B. en W. geven den heer Albrecht toe, dat de
stortings- en ophaaldienst meer aangeslotenen
zou kunnen hebben. Als het kan zal in het ver
volg vaker een afrekening aan de aangeslote
nen gegeven worden.
Met de verschillende industrieën zijn contrac
ten afgesloten voor electriciteit. Het is verblij
dend dat hierbij een stijging is te constateeren.
Juist door die groote leveringen is het moge
lijk aan particulieren stroom te leveren tegen
een betrekkelijk laag- tarief.
De heer Van Liemt (r.-k.) wethouder, zei
in antwoord op vragen bij de algemeene be
schouwingen gesteld, dat het gemeentebestuur
de quaestie der vuilverbranding in studie heeft.
Thans vervoert de gemeente het vuil naar el
ders tot ophooging van landen. Bij verschillende
groote gemeenten is de stichting van verbran
dingsinstallaties aan de orde. Er is een lande
lijke commissie benoemd om de zaak te bestu-
deeren. De Haarlemsche directeur zit in die com
missie, zoodat het gemeentebestuur volledig op
de hoogte blijft. Er wordt ook onder oogen ge
zien of het vuil niet nog meer dan nu gebruikt
kan worden voor het in cultuur brengen van
land. Als het rapport der commissie uitkomt kan
de aangelegenheid nog eens nader in den raad
besproken worden.
De Belastingen.
De heer Van der Storm (partijloos) wees
op den zwaren belastingdruk, die in het bijzon
der gevoeld wordt door de middenstandei's.
De voorzitter: dat zijn eigenlijk algemee
ne beschouwingen.
De heer Van der Storm: Voor het café-,
restaurant- en hotelbedrijf moet tegemoet geko
men worden. Laten B. en W. eens overwegen
wat het college in deze kan doen. Eenige jaren
geleden heeft de raad 't vergunningsrecht ver
hoogd. Kan de oude heffing niet hersteld wor
den? Ook de muziekbelasting dient verlaagd te
worden.
De heer Van der Wall (c.-h.) wethouder,
verzekerde, dat B. en W. aandacht schenken aan
de belangen van de geheele gemeente, niet al
leen aan die van de middenstanders. De vraag
van de verlaging der muziekbelasting zal onder
oogen gezien worden.
De heer Re in aid a (s.d.a.p.) wethouder, zei
dat het college aandacht wijdt aan de belangen
der middenstanders. Aan de Middenstandscen
trale is advies gevraagd hoeveel winkels er moe
ten zijn in de nieuwe wijken.
Het eindresultaat.
De heer Van der Wall wethouder van Fi
nanciën, constateerde, dat alleen de subsidie van
Haarlem's Bloei met f 1500 is verhoogd. De post
onvoorzien wordt met dit zelfde bedrag verlaagd.
De begrooting werd daarop met algemeene
stemmen op die van de communisten na goed
gekeurd.
De heer DeBraal (a.-r.), nestor bracht hul
de aan het college voor de wijze van behande
ling der begrooting. Ook aan de ambtenaren die
aan deze begrooting meegewerkt hebben brengt
de raad gaarne hulde. (Applaus).
De voorzitter (in het laatste uur had de
burgemeester wegens ambtsbezigheden den
voorzittershamer overgegeven "aan den heer Van
Liemt) dankte voor die woorden. B. en W. dan
ken den raad voor de aangename wijze van be
handeling 'der begrooting. Allen beoogen het
belang der gemeente. (Applaus).
Zware verkoudheid
onmiddellijk verlicht door in-
haleeren van de bacteriën-
doodende Karsote-dampen.
F 0.70 en F 1.— per flacon.
(Adv. Ingez. Med.j
„MOREELE HERBEWAPENING".
De minister van Financiën maakt bekend, dat
van een onbekende onder het motto „Moreele
herbewapening" ten behoeve van 's rijks schat
kist is ontvangen een bedrag van f 200,
Geheel stalen carrosserie met vier
royale zitplaatsen en onsplinterbaar
glas rondom. Onafhankelijk geveerd.
Benzinetank achter. Draaibare venti-
latlerultjes in de portieren - Flinke
kofferruimte. Snelheid 100 KM. per uur.
Benzineverbruik 1 L. op 13 a 14 KM.
Wegenbelasting F 16.per kwartaal.
Standaard-uitvoering
Grand Luxe-uitvoering
Vier-deurs sedans. Vijf royale zit
plaatsen Onsplinterbaar glas rondom.
Snelheid tot 130 KM. per uur. Enorm
optrekver mogen. Servo-remmen.
Benzineverbruik I L. op 8 a 9 KM.
Aangebouwde koffer. - Draaibare
ventilatieruitjes in de portieren.
Grand Luxe-uitvoering
Nova FL 1550.-
Grand Luxe-uitvoering
Prima FL 1650.-
HOOFDAGENT HAARLEM EN OMSTREKEN
Garage
ebr.
TELEFOON 11025
SMEDESTRAAT 22
(Adv. Ingez. Med.)
Bond van Jonge Liberalen.
De heer C. Stapel over evenredige
vertegenwoordiging.
Vrijdag heeft de Bond van Jong Liberalen zijn
clubavond gehouden in restaurant Munniks. De
heer C. Stapel sprak over: „Afschaffing dei-
evenredige vertegenwoordiging".
Na een korte inleiding, waarin de noodzake
lijkheid betoogd werd, tegenover de vele econo-
misch-sociale „plannen" ter verbetering van
onze nationale samenleving langademige en
onoverzienbare experimenten ook zuiver
staatkundige hervormingsmogelijkheden te be
zien, hield spr. eerst een beschouwing over ons
huidig kiesstelsel, de z.g.n. „evenredige ver
tegenwoordiging", waarvan hij de werking
uiteenzette. De argumenten vóór dit stelsel aan
te voeren, (billijkheid, rechtvaardigheid, vrijwel
geen waardeloosheid van stemmen) werden aan
een critisch onder-zoek onderworpen, waarbij
bleek dat in de praktijk deze vermeende voor-
deelen leiden tot een hoogst onrechtvaardige en
ondemocratische werkwijze, partijbesturen ver-
deelen de zetels, en enkele partijleiders maken
daarna uit, door het vormen van een „coalitie"
welke politiek gevoerd zal worden. Niet het
land heeft de beslissing over de richting der
politiek, wat toch waarlijk democratisch zou
zjjn, neen, het land heeft de beslissing uit han
den gegeven en moet maar afwachten aan welke
regeeringsmeerderheid het de volgende vier
jaar overgeleverd zal zijn. In dit verband werd
scherpe critiek geoefend op de formatie van het
huidig kabinet, dat in geenen deele aan den uit
gesproken volkswil beantwoordt.
Volgens spr. was zoowel in Italië als in
Duitschland, alsook in Oostenrijk het stelsel der
E. V. één van de hoofdoorzaken dat extremisti
sche partijen langs legalen weg het heft in
handen konden krijgen. In alle gevallen bleek
dit systeem als laatste consequentie de dicta
tuur mee te brengen.
De E. V. deugt dus niet, wat dan? Meer dan
vijf jaar geleden werd door prof. Huizinga, in
zijn, onder de jongeren veel te weinig bekende,
brochure „Nederlands Geestesmerk", het ant
woord gegeven: „de stemming bij eenvoudige
meerderheid, zonder compensatie door herstem
ming". Het stelsel, dat men in Engeland heeft,
en dat wij in 1917 „te onzaliger ure" verlieten.
Spr. hield een vurig pleidooi voor dit „majority
system", dat noodzakelijkerwijs een eind maakt
aan ons teveel aan partijen, dat en dit werd
zeer belangrijk geacht juist door het stelsel
van niet te groote districten, het weer aan alle
Nederlanders mogelijk maakt zich werkelijk
„staatsburgers" te voelen, waardoor dan ook de
innerlijke kracht van onze democratie ten
zeerste zal groeien.
Tenslotte volgde een preciseering van de maat
regelen, die zouden moeten worden genomen,
die spr. verdedigde als zuiver liberale eischen.
Na deze inleiding volgde een geanimeerd
debat.
Alg. Vereen, van Ned. Reserve-
Officiert 4 n.
„Een hoog moreel, de beste uitrusting
voor den strijd."
Voor de Alg. Vereen, van Ned. Res.-Officieren
sprak Vrijdagavond in Hotel Lion d'Or kol. A.
de Vries, commandant VUIe Infant. Brigade te
Amersfoort, over het onderwerp: „Een hoog
moreel, de beste uitrusting voor den strijd".
Alle Res.-Officieren in Haarlem en omstreken
waren voor deze vergadering uitgenoodigd en
velen hadden aan deze uitnoodiging gehoor ge
geven.
In zijn openingswoord herinnerde de voorzit
ter, de res.-kap. D. Blanksma, aan de blijde ge
beurtenis, die het Prinselijk Paar in Augustus
a.s. wacht.
KoL de Vries begon met er de aandacht op te
(Adv. Ingez. Med.)
Onze abonnés, wien allen een dezer dagen
per post de gele kaart van de „Geluksrace 1939"
is toegezonden, worden er aan herinnerd deze
kaart, ingevuld, zooals duidelijk staat aange
geven ,in te zenden aan het adres van het
„Comité tot Verzorging van Daklooze Vrouwen
en Meisjes van alle Gezindten" te Utrecht,
postbus 2004.
Alléén de abonnés, die hun kaart inzonden,
trekken met de daarop gereserveerde nummers,
mede in de Groote Nationale Loterij (Geluks
race 1939), waarvan de trekking reeds 28 Fe
bruari a.s. ten overstaan van notaris Merens,
te Utrecht, zal plaats vinden.
Hoofdprijs is, zooals bekend: 3 jaar zonder
zorgen 5.000. Totaal ruim f 10.000 aan prijzen.
Abonnés, die aan deze origineele „Geluks
race" deelnemen, ontvangen 8 dagen na de
trekking gratis en franco een officieele
trekkingslijst.
Hun. die nog geen kaart ontvingen, raden
wij aan een of meer kaarten aan te vragen,
welke kosteloos door het comité, Postbus 2004
te Utrecht, worden toegezonden.
vestigen dat bij het uitbreken van eiken oorlog
naar leuzen wordt gezocht. Het is, van oorlogs
standpunt gezien, van belang de juiste leuzen te
kiezen, die er bij het volk ingaan. Is met die
leuzen bereikt dat de troep met geestdrift ten
strijde trekt, dan kan men zeker zijn van een
goed moreel. Maar: aan den anderen kant wor
den ook leuzen aangeheven en dikwijls werkt
zoo'n leuze als „tegengif". Het moreel kan ook
gebroken worden door invloed van het achter
land, waar men den moed verloren heeft, be
zoeken van verlofgangers aan dat achterland.
Hiervan gaf spr. verschillende voorbeelden, aan
den wereldoorlog 19141918 ontleend. Is het
moreel eenmaal gebroken, dan trachten de mi
litairen door allerlei middelen, zelfs door zelf-
mishandeling, van het front weg te komen.
Stakingen en oproeren in het achterland kun
nen rebellie bij de troepen en op de vloot ten
gevolge hebben.
Spr. gaf vervolgens een indruk van de ontzag
lijke moeilijkheden, die de officieren hebben, om
het moreel bij den troep te handhaven en schil
derde de ontzettende zenuwspanning en de el
lende, die aan het front onder een granaataan-
val van den vijand heerscht. Veel hangt voor
het moreel af van de kalmte en de zelfbeheer-
sching der leiders. Nimmer moeten van den
troep offers worden gevergd, als niet volkomen
vast staat, dat het doel deze offers wettigt. Bo
vendien is samenwerking tusschen den staf en
het front een eerste vereischte. Contact tusschen
chef en troep is het eerste en misschien het
eenige noodige. De minderen moeten respect
kunnen hebben voor het kennen en kunnen van
hun superieuren. Deze achting en ook kame
raadschap en het gevoel van samenhang moe
ten in den oefentijd in vredestijd worden aange
kweekt. Hiervoor is zeker een oefentijd van 11
maanden noodig. Hoe langer de oefentijd, des te
hooger zal het moreel in oorlogstijd zijn. Tus
schen den staf en de troepencommandanten is
contact, liefst persoonlijk contact, noodzakelijk.
Zij die psychisch niet geschikt zijn. moeten
werkzaam worden gesteld achter het front. Aan
de psyche van den soldaat moet dan ook alle
aandacht worden gewijd.
De Nederlandsche soldaat is steeds een pracht
kerel geweest en er bestaat geen reden, te ver
onderstellen, dat dit in de toekomst anders zou
zijn.
Op de leiders rust de plicht uit de gevechts-
psyche van den soldaat alles te halen wat er in
zit. En de leuze moet steeds zijn: „Oranje en
Nederland één!''
De voorzitter sloot de bijeenkomst met een
woord van dank aan den inleider.
