Films van
„Wildeman".
De rebel van Texas
„Zeesch
uimers
De rol van de vrouw
fUmijttstHHseuiH
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1939
H A A R E E M'S D A G B E A D
8
t
o^wustem^ets
Een Fransch regisseur
en een Duitsche filmster
Er zijn menschen, die met Hans Albers
wegloopen en er zijn anderen, die wild worden
bij het noemen van zijn naam. Tot de eerste
categorie behoeft men geen goed woord over
den „Draufganger" te zeggen; zij gaan toch
wel al zijn films zien. Maar voor de laatsten
zij vormen weliswaar een kleine minderheid,
maar zijn daarom niet minder belangrijk
kan een kleine aansporing misschien geen
Het programma van Palace heeft deze week
vele merkwaardige kanten. „Holland spreekt
een woordje mee" om eens een sportterm in
filmland toe te passen. In „Nanon" zien we
onzen Nederlandschen acteur Johan Heesters
naast de vermaarde Duitsche zangeres Erna
Sack optreden, en ook in „De Wildeman" is
ons kikkerlandje hoewel in veel bescheide
ner mate vertegenwoordigd in de persoon
van Dolly Mollinger. Daarenboven speelt de
geschiedenis van dezen „Wildeman" zich af
op één van de kleine eilanden van Neder-
landsch Oost-Indië, en de Hollanders, die in
Indië zijn geweest, en in dit geval inzonderheid
de Haarlemmers, zullen in dit filmwerk be
kende klanken van de Maleische taal opvan
gen, en zelfs den vermaarden acteur Charles
Laughton zich van de Maleische taal hooren
bedienen, wanneer
hij een menigte in-
Hans Albers vervult de hoofdrol in de door
den vermaarden Fratischen regisseur Jacques
Feyder vervaardigde film „Circusreizigers".
(Rembrandt).
kwaad. En man kan dat bij de nieuwste Al-
bersfilm met een gerust hart doen. Want zij
is tevens zijn beste. „Circusreizigers" is een
film over het circusleven. Daar zijn meer films
over gemaakt. Meestal waren ze sentimenteel,
een enkele maal goed en bij hooge uitzonde
ring zeer goed. Welnu, deze film over het
circus is uitstekend. Er zit een meesleepende
vaart in, ze is spannend en er wordt nergens
gestreefd naar die zoete sentimentaliteit en
goedkoope romantiek, waartoe de te verfilmen
stof zoo gemakkelijk aanleiding had kunnen
geven. Hans Albers
landers met de woor
den: Dièm, dièm. tot
zwijgen brengt. Naar
ik meen is voor een juiste weergave van de
locale kleur, d.w.z. van de zeden der Inland-
sche bevolking en de gewoonten van het Ne-
derlandsche koloniale bestuur, zoomede de
juiste uitspraak van het Maleisch, indertijd
bij het vervaardigen van de film contact ge
zocht met Hollanders, die in Indië gewoond
hebben, en daarom verbaast het me niet dat
we in de film o.a. een zeer getrouwe copie van
onzen in Indië zoo bekenden „Oppas" (politie
agent) tegen komen.
Dit zijn allemaal min of meer pikante bij
zonderheden, welke de nieuwsgierigheid van
het publiek zullen prikkelen. Doch het is aan
genaam te constateeren dat „De Wildeman"
zooal geen werk. dat met kop ^n schouders
boven het gemiddelde filmwerk uitsteekt, dan
toch een bijzondere film is, waarop de aan
dacht gevestigd dient te worden. De persoon
lijkheid van Charles Laughton komt in al haar
kracht tot uiting in de creatie van den wilde
man, een wrak van een mensch, dat op het
kleine eiland van een kleine toelage leeft,
d.w.z. leeft is eigenlijk een groot woord, hij
maakt er de omgeving onveilig, en luiert en
Rembrandt
speelt de hoofdrol
en hij doet dat
goed zonder in een
hinderlijk „te veel"
te vervallen. Naast hem staat Frangoise Rosay
en het is een genot d-eze knappe Fransche
actrice weer eens te zien. De film wordt echter
beheerscht door het stempel, dat de geniale
regisseur, die Jacques Feyder heet, erop heeft
gezet.
Het had een gewone avonturenfilm kunnen
worden van 13 in een dozijn en het werd iets
bijzonders.
Circus Barlay slaat zijn tenten op; werklie
den hameren de ijzeren palen in den grond,
dreunend stappen de olifanten even later door
de arena en boven hen vliegen de trapeze-
ar tisten van ring tot ring. Meesterlijk is de
circussfeer aangevoeld, en meesterlijk is ze
weergegeven. Deze Fransch-Duitsche samen
werking heeft gunstige resultaten gehad. Hans
Albers heeft zich volkomen weten aan te
passen zonder zijn markante persoonlijkheid
te verliezen. Sommige scènes uit de film, o.a.
de intocht van het circus in een klein stadje
met de doceerende schooljuffrouw, die vertelt,
dat dit nu de olifanten zijn, die op bladzijde
22 van het schoolboekje staan zijn vol van
kostelijke humor, die men dikwijls te veel in
andere Albers-films miste
Fransche esprit en Duitsche degelijkheid
vermengen zich tot een kleurig boeiend en
afwisselend circusverhaal, dat ook zij, die nu
niet altijd de Hans Albersfilms gaan zien, dit
maal niet mogen missen. Zij zullen zich bij
deze „Circusreizigers" niet vervelen!
Op het tooneel treden op „Joe Tanton en Co"
en wat zij aan de ringen presteeren is werke
lijk fantastisch. Zakken zand van twee hon
derd kilo vallen naar beneden en de artisten
springen naar boven of het niets is. Ge houdt
uw adem in, maar ongerust behoeft ge u niet
te maken, Joe Tanton en zijn partner komen
steeds weer daar terecht waar ze hooren: met
hun voeten In. de ringen. Het Jackson orkest
heeft in Haarlem reeds een reputatie gekregen
en die zal na deze week zeker niet minder
worden. De volle maat ontbreekt dus nergens.
Ook niet bij de teekenfilm. Want Donald Duck
is grappiger dan ooit.
Opmerkelijke creafie van
Charles Laughton als
Cinema
drinkt voorts zonder weerga. Hij is hier aange
spoeld als een stuk wrakhout en schijnt voor
bestemd om zijn verdere leven te wiegen op
de kabbelende golfjes van het nietsdoen; en
niets doen houdt altijd in: kwaad doen. Zóó
maakt hij het ook te bont met een paar in-
landsche scholieren, hetgeen hem in conflict
brengt met de zendelinge Martha Jones (ge
speeld door Elsa Lanchester, die in het werke
lijke leven mevrouw Laughton is). Pas aan het
eind van de film blijkt Ted's (zoo heet deze
wildeman) reden, waarom hij geworden is wat
hij is. Ook achter het leven van de zendelinge
schuilt een drijfveer, die haar gedrag tenslotte
evenzeer logisch verklaart. Nogmaals: Laugh-
ton's spel is bijzonder boeiend, prachtig is zijn
weerzin tegen het stichtelijke spel van de zen
delinge en haar broer, en tochLaughton
maakt geen caricatuur van zijn wildeman,
steeds blijft het warme menschelijke hart
onder de ruwe bolster kloppen, al hooren we
het niet altijd. Treffend is bijv. het moment,
waarop Ted zijn vriend, den resident, die hem
te vriend houdt, omdat hij de eenige afwisse
ling voor hem vormt, de eenige man is, waar
mee hij gezellig een glaasje kan drinken, een
opstopper verkoopt, wanneer deze spot met
het begrip liefde. Er is in deze film veel, wat
men niet licht vergeten zal. En Laughton's
persoonlijkheid opzichzelf reeds blijkt ook
thans weer een evenement. Dolly Mollinger,
onze landgenoote, speelt de rol van een In-
landsch meisje.
In de film „Nanon" kunnen we genieten van
de phenomenale zangtalenten van Erna Sack.
Johan Heesters staat haar op zeer verdienste
lijke wijze terzijde. Hij blijft, ook in de Duit
sche film, wat men noemt „de mooie jongen",
doch voor hen, die van zoo'n type houden, zijn
er vele aardige momenten in deze film.
Vooral de weelderige costumeerïng is wat
men noemt af. Een amusant werk. Zóó ziet
men een dosis amusement van Nanon, een hoe
veelheid problemen en ernst van den Wilde
man (en daar komt nog een scheut weten
schap bij in een interessante voorfilm „Natuur
en techniek") en dat is bij elkaar genomen een
programma „voor elck wat wils" dat de be
titeling -van Palace als „familietheater" eer
aandoet.
Een hoofdstuk uit
Amerika's historie:
In „De Rebel van Texas" is het of onze
jeugd herleeft. Onze jeugd, waarin we droom
den van avonturen met Comanchen, met
cowboys, waarin we sneeuwstormen en zand
stormen trotseerden in de prairiën, waarin we
in de huifkarren van de voortrekkers mee
reden en al hun avonturen meebeleefden. Dit
alles toovert „de Rebel van Texas" in de
meest schrille werkelijkheid voor oogen en al,
naar onze aanleg is, genieten we er van.
De verbitterde strijd tusschen Noord en Zuid
m Amerika heeft al menigeen stof geleverd
voor een boek of een film. Deze Rebel brengt
ons in het jaar 1865, toen Noord Zuid over
wonnen had en de Zuidelijken op alle moge
lijke manieren tot
Frans Hals
De Nederlandsche filmacteur Johan Heesters
zien we in de film. Nanontezamen met de
befaamde Duitsche zangeres Erna Sack.
(Palace).
.het uiterste ge
plaagd en uitgezo
gen werden. De be
lastingdruk was ge
weldig, geld was er bijna niet, daar er toch
verlangd werd, dat er betaald werd, moesten
de Zuidelijken soms met land betalen, wat
zij niet en de Noordelijken juist graag wilden.
Op een ranch woont Oma Preston en haar
kleindochter, die. omdat ze zich aan den druk
niet langer willen onderwerpen onder leiding
van den bisonjager Kick Jordan (Randolph
Scott) naar Mexico zullen trekken, waar zij
veilig zijn.
Op dezen tocht met duizenden stuks vee en
ettelijke huifkarren worden alle hierboven
aangehaalde avonturen doorworsteld, daarbij
komt nog. dat de karavaan achtervolgd wordt
door de Noordelijken, maar zij zijn gelukkig
nog net bijtijds den breeden stroom over, waar
ze veilig zijn. Een ontzagwekkend gezicht is
dat, het overtrekken van die duizenden run
deren over dat breede water. Weer later
Een beeld wit de film „De rebel van Texas".
(Frans Hals).
trachten wraakzuchtige Indianen hun den
pas af te snijden, door het gras in brand te
steken. Het is steeds een redding op het uiter
ste nippertje, waardoor een geweldige span
ning ontstaat.
De beste figuur is Oma Preston van May
Robson. Uit dat hout werden de voortrekkers
gesneden. Zij zet de temperamentvolle ener
gieke Oma volkomen op pootjes, het is een
prachtrol van haar. Kleindochter van Joan
Bennett is wat eigengereidheid en wilskracht
betreft een waardige nazaat van Oma. Kick
Jordan wordt door Randolph Scott op die
prettige overtuigde manier gespeeld, die wij
van hem kennen.De andere medespelers zijn
precies de ruige kerels, zooals we ze ons voor
stelden. Ruig, humoristisch en goedhartig.
Zangfilm vanjoseph Schmidt
Er is in Moviac Theater deze week zeer veel
schoons te genieten. De bewonderaars van de
de stem van Joseph Schmidt en wie is dat niet,
hebben volop gelegenheid om in de film „Ein
Lied geht und die Welt" zijn prachtig mooie
stem in verschillende van zijn meest bekende
liederen weer eens te hooren.
Men kent den inhoud van deze film: In het
kleine onaanzienlijke mannetje, dat Ricardo
is, huist een stem,
Moviac
zoo wondermooi,
en teeder, dat al
wat vrouw is, op
die stem verliefd
wordt. Maar de stem kan het onaantrek
kelijke van zijn uiterlijk ten slotte toch
niet over het hoofd doen zien, zoodat lïij,
wat de liefde betreft, toch eenzaam blijft.
Na zijn laatste groote deceptie be
grijpt hij, dat zijn kunst voortaan zijn
eenige minnares zal zijn.
Het is een genot naar de heerlijke stem
te luisteren.
Charles Laughton en Elsa Lanchester vervul
len de hoofdrollen in de film „Wildeman".
(Palace).
Spaame-tJieater
Een film van de Stille Zuidzee met zijn para
dijs-eilanden, zijn blanke stranden en koraal
riffen, waar zich op het witte doek althans
zoovele romantische en avontuurlijke gebeur
lijkheden plegen af te spelen, hebben voor ons,
bioscoopgangers in dit land van mest en mist,
altijd een aparte bekoring.
Het Spaame Theater geeft ditmaal een reprise
van „zee
schuimers"
(„Ebb tide")
een Stille-
Zuidzee-film
geheel in technicolor opgenomen.
De wilde furie van 'n tropischen storm, de ro
mantische bekoring van de Zuidzee, voor de eer
ste maal in warme, levende kleurenhet is
een sensatie op zichzelf! Voeg daarbij de eerste
Amerikaansche filmrol van Oscar Homolka, be
kend uit tal van Europeesche films, die zichzelf
overtreft in zijn pakkende creatie van den aan
drank verslaafden scheepskapitein in een span
nend verhaal van den Engelschen schrijver Ro
bert Louis Stevenson en U hebt een boeiende
film. die de bezoeker zeer zeker met plezier
zien zal.
De tweede film is een goede sensatiefilm: zij
draagt den veelbelovenden titel „De waaghalzen
van de racebaan."
WEEK-ABONNEMENTEN
dipnen ilterlljk Ml/oensda Qsavonrv
betaald te zijn daa< de be/orge»s op
Donderdag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
ZONDAG 5 FEBRUARI 1939.
n.
HILVERSUM I 1875 en 301.5 M.
8.55 VARA, 12.00 AVRO, 5.00 VPRO, 5.30
VARA, 6.30 VPRO. 8.00—12.00 AVRO.
8.55 Gramofoonmuziek. 9.01 Sportnieuws.
9.05 Tuinbouwpraatje. 9.30 Gramofoonmuziek.
9.45 Causerie „Van Staat en Maatschappij".
9.59 Sportnieuws. 10.00 Gramofoonmuziek. 10.0(1
Bach-cantale. 10.30 Declamatie en gramofoon
muziek. 11.00 Esmeralda en VARA-Kinderkoor
„De Krekeltjes". 1200 Causerie „Levenswaar
den, die terzake doen". 12.20 Gramofoonmu
ziek. 12.45 AVRO-Amusementsorkest en solist.
1.30 Causerie „Weersvoorspellingen in Indië".
I.50 Gramofoonmuziek. 2.00 Boekenhalfuur.
2.30 Omroeporkest en leden van „Musica Anti-
qua". 3.30 Reportage. 3.50 Bram Kwist's Tok-
kelorkest en soliste 4.30 Dansmuziek (gr.pl.).
4.55 Sportnieuws ANP. 5.00 Gesprekken met
luisteraars. 5.30 Kinderhalfuur. 6.00 Sport
nieuws ANP, gramofoonmuziek. 6.30 Gramo
foonmuziek. 6.40 Wijdingswoord. 7.00 Neder
landse!) Hervormde Kerkdienst. 8.00 Berichten
ANP, Radiojournaal, mededeelingen. 8.20 Con
certgebouw-Strijkorkest en soliste. 9.00 Her
sengymnastiek. 9.30 Gramofoonmuziek. 10.00
Radiotooneel. 10.15 Omroeporkest en solist.
II.00 Berichten ANP, hierna: Het AVRO-Dans-
orkest. 11.40—12.00 Orgelspel.
HILVERSUM II 415,5 M.
8.30 KRO. 9.30 NCRV, 12.15 KRO. 5.00
NCRV. 7 45—11.00 KRO.
8.30 Morgenwijding. 9.30 Orgelspel. 10.10
Gramofoonmuziek. 10.20 Evangelisch Luther-
sche Kerkdienst. Hierna: Gewijde muziek (gr.
pi.). 12.15 Causerie „De Katholieke Pers". 12.35
Gramofoonmuziek. 12.40 Het Koninklijk 's-Her-
togenbosch' Mannenkoor. 1.00 Boekbespreking.
1.20 KRO-Melodisten en solist. 2.20 Religieuze
vragenbeantwoording. 2.45 Gramofoonmuziek.
3.00 Pianovoordracht en het KRO-Kamer-
orkest. 4.00 Ziekenlof. 4.55 Berichten. 5.00 Ne
derlandse!) Hervormde Kerkdienst. Hierna:
Gewijde muziek (gr.pl.). 7.45 Berichten. 7.50
Gramofoonmuziek 8.00 Berichten ANP, mede
deelingen. 8.15 Gramofoonmuziek. 8.45 Radio-
tooneel. 9.15 Amerikaansche muziek (opn.).
9.40 Causerie „Onder dwergen en oerwoud
negers van de Motaba-rivier". 10.00 KRO-
orkest. 10.30 Berichten ANP 10.40—1100 Epi-'
loog.
DROITWICH 1500 M.
12.35 Het Enfield Central-orkest en solist.
1.20 Negermuziek (gr.pl.). 1.50 Gramofoon
muziek met toelichting. 2.20 Voor tuinliefheb-
bers. 2.40 Versterkt BBC-Welsch-orkest. 3.40
Frank Walker en zijn kleinorkest. 4.20 Cau
serie over de Conferentie te Madras 4.40 Mario
de Pietrc en zijn Estvidiantlna 5 20 Religieuzp
causerie. 5.40 Het BBC-Harmonie-orkest. 6.20
Boekennieuws. 6.40 Orgslspel. 7.05 Declamatie.
7.30—8.10 Het Joseph Lewis-orkest. 8.15 Kerk
dienst. 9.05 Liefdadigheidsoproep. 9.10 Berich
ten. 9.25 Radiotooneel met muziek. 9.55 BBBC-
Theater-orkest en soliste. 10.50 Epiloog.
RADIO-PARIS 1648 M-
9.00 Gramofoonmuziek. 10.00 Ellis-orkest.
10.25 en 11.20 Gramofoonmuziek. 12.30 Orgel
concert. 1.00 Gramofoonmuziek. 1.20 Zang. 1.35
Visciano-orkest. 2.35 Gramofoonmuziek. 3.20
Chansons. 3.35 Duetten. 3.50 Zang. 5.20 Chan
sons. 5.35 Léon Raiter et ses Musicomédiens.
6.05 Gramofoonmuziek. 6.35 Radiotooneel. 7.30
Zie Droitwich. 8.10 Gramofoonmuziek. 8.35
zang. 8.50 „La recontre imprévue", opera. 10.50
Gramofoonmuziek. 11.2012.50 Jo Bouillon en
zijn orkest
KEULEN 456 M.
5.20 Havenconcert. 7.35 Concert. 8.50 Gramo
foonmuziek. 11.20 Militair concert. 1.20 Wil]
G'.ahe en zijn orkest en solisten. 3.20 Hermann
Hagestedt's orkest en solisten. 6.50 Gramo
foonmuziek. 730 „Das Spitzentuch der Kö-
nigin", operette. 9.50 Dansmuziek (gr.pl.).
11.20—1.20 Nachtconcert.
BRUSSEL 322 M-
9.20 Gramofoonmuziek. 10.20 Zie Brussel 484
M. om 9.40, 12 50 Populair concert. 1.30—2.05
en 2.35 Gramofoonmuziek. 3.20 De Lassalle-
kring en gramofoonmuziek. 4.20 Omroepdans-
orkest. 5.50 en 6.55 Gramofoonmuziek. 7.20
Piano, hobo en fagot. 8.20 Bonte avond. 10.30
Omroepdansorkest. 11.2012.20 Gramofoon
muziek.
BRUSSEL 484 M.
9.20 Gramofoonmuziek. 9.40 Vandervelde-
herdenking. 12.50 Gramofoonmuziek. 1.05 en
1 30 Max Alexys' orkest. 2.202.35 en 3.00 Gra
mofoonmuziek. 3.05 Symphonieconcert mmv.
solist. 5.30 en 6.00 Het Choura Kouznetzoff-
orkest. 7.35 Gramofoonmuziek. 8.20 Cabaret
programma. 9.20 Omroepsymphonie-orkest.
10.30 Jean Omer en zijn orkest. 11.2012.
Gramofoonmuziek.
DEUTSCHE ANDSENDER 1571 M.
7.30 Gevarieerd concert. 9.20 Berichten.
10.2012.10 Carnavalspogramma (opn.)
MAANDAG 6 FEBRUARI 1939.
HILVERSUM I 1875 en 301.5 M.
Alcemeen programma, verzorgd door
dc AVRO.
8.00 Gramofoonmuziek. (Om 8.15 Berichten).
10.00 Morgenwijding. 10.15 Gewijde muziek.
10.30 Voor de vrouw. 10.35 Het AVRO-Aeolian-
ovkesl (Opn 11.15 Declamatie. 11.35 Het Syl-
vestre-trio. (Om 12.15 Berichten). 12.20 Ensem
ble -Tetty Cantor 1.00 Gramofoonmuziek. 1.45
Vervolg concert 2.30 Omroeporkest en soliste.
(3.15 Lezing over Vincent van Gogh). 4.30 Disco
causerie. 5.30 AVRO-Amusementsorkest. 6.15
Viool, zang en orgel. (Om 6.25 Berichten). 7.00
Pianovoordracht. 7.30 Friesch boekenhalfuur.
8.00 Berichten A.N.P. 8.15 Concertgebouworkest
9.15 Radiotooneel. 10.20 De Twilight Serenaders.
11.00 Berichten A.N.P. hierna tot 12.00 Dans
muziek 'er pl.
HILVERSI M II 415.5 M.
NCRV-uitzending.
8.00 Schriftlezing en meditatie. 8.15 Berichten,
gramafoonmuziek. (9.30 Gelukwenschen). 10.30
Morgendienst. 11.00 Christelijke lectuur. 11.20
Gramofoonmuziek. 12.00 Belichten. 12.15 Gra
mofoonmuziek. 12.30 De Eemlanders en gramo
foonmuziek. 2.00 Voor de scholen. 2.35 Gramo
foonmuziek 3.00 Keukenwenken. 3.30 Gramo
foonmuziek. 3.45 Bijbellezing. 4.45 Gramofoon
muziek. 5.15 Voor de kinderen. 6.15 Gramofoon
muziek. 6.30 Berichten, vi-agenuurtje. (7.00 Be
richten). 7.45 Gramofoonmuziek. 8.00 Berichten
A.N.P., herhaling SOS-berichten). 8.15 Gramo
foonmuziek. 8.30 Orgelspel. 9.30 Causerie „Klei.
ne wonderen". 10.00 Berichten A.N.P., actueel
halfuur. 10.30 Gramofoonmuziek. 10.45 Gym
nastiekles. 11.00 Alt en piano. 11.30 Gramofoon
muziek. 11.50 Schriftlezing.
DROITWICH 1500 M.
11.35 Zang. 12.10 Gramofoonmuziek. 12.20 Re
ligieuze causerie. 12.45 Orgelconcert. 1.20 Het
BBC-Schotschorkest. 2.00 Declamatie 3.20 Geiger
en zijn orkest. 4.15 Viola en piano. 4.50 Gramo-
foqnmuziek met toelichting. 5.20 Het Leslie
Bridgewater Harpkwintet. 5.50 Zang. 6.20 Be
richten. 6.40 Muzikale causerie. 7.00 Gramofoon
muziek, met toelichting. 7.20 Variété-program
ma. 8.20 Causerie „Are scholarships value for
money?" 8.40 Reginald Purslove en zijn orkest
en solisten, 9.20 Berichten. 9.45 Buitenlandsch
overzicht. 10.00 Radiotooneel. 10.40 Het Calvet-
strijkkwartet. 11.45 Harry Evans en zijn dans-
orkest.. 11.50 Jazzmuziek. (Gr.pl.)
RADIO PARIS 1648 M.
9.00 en 10.00 Gramofoonmuziek. 11.20 Hel
Cantrelle-orkest. 12.30 Zang. 1.05 Het Blareau-
orkest. 2.35 Pianovoordracht. 2.50 Gramofoon
muziek. 3.35 Zang. 4.40 Gramofoonmuziek. 5.05
Zang. 5.25 Gramofoonmuziek. 6.35 Zang. 6.50
Gramofoonmuziek. 7.20 Het Dei-veaux-orkest.
8.50 Operette „Ali-Baba". 10.50 en 11.20 Gra
mofoonmuziek.
KEULEN 456 M.
5.50 Gramofoonmuziek. 6.30 Orkest van den
Rijksarbeidsdienst. 7.50 Trioconcert. 11.20 Mili
tair concert. 12.35 Het Dresdensch orkest en so
list. 1.30 Populair concert. 3.20 Het Rhein-Mai-
nische Landesorkest. 5.30 Blaasconcert. 6.10 Gra
mofoonmuziek. 7.50 Het Omroeporkest en soliste
9.50 Leo Eysoldt's orkest, het Keulsch pianoduo
en solist.
BRUSSEL 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Om
roeporkest. 1.50 Gramofoonmuziek. 5.20 Piano-
voordracht en Gramofoonmuziek. 6.00, 6.50 en
7.20 Gramofoonmuziek. 8.20 en 9.20 Omroepor
kest en soliste. 10.30 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL 484 M.
12.20 Omroepdansorkest. 12.50 Gramofoonmu
ziek. 1.30 Omroepdansorkest. 1.50 Gramofoon
muziek. 5.20 en 6.00 Omroepdansorkest. 6.35
Zang. 7.05 Pianovoordracht. 7.35 Gramofoonmu
ziek. 8.20 Operette „Le petit Due". 10.30 Gramo
foonmuziek met toelichting. 11.00 Omroepdans
orkest.
nEUTSCÏÏLANDSENDER 1571 M
7.30 Berlijnsch Philharmonisch orkest. (8.2i
Vroolijke voordracht). 9.40 Berichten. 10.40 Otta
Dobrindt's orkest.
in de Middeleeuwsqhe
literatuur.
M. Jacques Boulenger bij
de Alliance Francaise.
Voor de afdeeling Haarlem der
Alliance Frangaise, hield de literator
Jacques Boulenger, redacteur
van de „Temps" en directeur van
„1' Opinion", Vrijdagavond in de
voorzaal van „De Kroon" een causerie
over het onderwerp: „L'amour est il
une invention du XHe siècle?"
De voorzitter der afdeeling, de heer J. H.
Sauveur leidde den spreker in, dien hij schetste
als een letterkundige van groote begaafdheid.
M. Boulenger heeft zich naam gemaakt als
romanschrijver, literair criticus en historicus.
De heer Sauveur herinnerde o.a. aan een
knappe studie van zijn hand over Rabelais.
Verder heeft de heer Boulenger, die Gabriele
d'Annuzio tot zijn intieme vrienden kon
rekenen, zich voor zijn vaderland verdienste
lijk gemaakt als oorlogsvlieger. Gedurende
de wereldoorlog werd hij verscheidene malen
gewond.
De heer Boulenger, die hierna het woord,
nam, zeide, dat men uit den titel van zijn
onderwerp wellicht zou kunnen opmaken, dat
hij de liefde in den letterlijken zin van het
woord als een „uitvinding" van de twaalfde
eeuw beschouwde. Zoo diende men dezen zin
echter niet op te vatten. Spreker wilde de
vraag stellen of de oorsprong van het „begrip
liefde", zooals wij dat kennen, feitelijk niet
in de twaalfde eeuw gezocht moet werden.
De literatuur der Middeleeuwen verschaft
ozis hierover belangrijk documentair materiaal
Tot omstreeks de heift van de twaalfde eeuw
werd deze beheerscht door het heldendicht de
„chanson de geste", waarvan de „Chanson de
Roland" de meeste vermaardheid verkreeg. En
deze ridderepiek licht ons zeer duidelijk in
over de ideeën, welke te dien tijde over de
liefde en de rol der vrouw, gangbaar
waren. Mogen wij de onbekende schrij
vers der chansons gelooven, dan nam de
liefde in het leven van den man een zeer on
dergeschikte plaats in. Voor den „heer der
schepping" beteekenden moed en dapperheid
het allerhoogste ideaal en stond de genegen
heid voor de vrouw zoo ongeveer gelijk met
die, welke hij vcor 't spel en den wijn koester
de. Wanneer er sprake van liefde was, vormde
bovendien de man het passieve element, ter
wijl het juist de vrouw was, die de „avances"
maakte. In de „chanson de geste" komen vele
„amoureuses" voor, maar geen „amoureux".
In dat cultuurbeeld nu bracht de 12de eeuw
een fundamenteele verandering. Zoowel in
het noorden als in het zuiden van Frankrijk
valt een ware revolutie in de zeden te con
stateeren en een der kenmerkende verschijn
selen daarbij is, dat de vrouw uit het ge-
isoleerde vrouwenvertrek wca'dt gehaald en
naar den voorgrond verhuist. Geleidelijk
wordt zij het middelpunt van het ridderlijke
leven der Middeleeuwen.
In het zuiden des lands, de Midi, verschijnen
mede onder Italiaanschen en Spaanschen in
vloed, de troubadours, die de vrouw als bron
voor hun inspiratie kiezen. In hun liederen
zien de ridders de vrouw niet langer als een
schepsel van den tweeden rang, maar als hun
beter-ik, het beeld der volmaaktheid.
Enkelen zijn er, die zich in hun zangen
beklagen, omdat zij in het voorwerp hunner
adoratie tenslotte met dat ideaal vinden, dat
zij zochten
Een tweede voorbeeld van de toenemende
beteekenis van de vrouw kan men in de
Bretonsche cyclus van de Ridders der Tafel
ronde waarnemen. „L'amour courtois" is
hierin een factor van grcot belang. De vrouw
is voor de ridders van koning Arthur de ver
persoonlijking van het goede en het schoone
der wereld. De edellieden dragen het beeld
van hun uitverkorenen als een kostbaar
kleinood by zich en beschouwen zich als haar
dienaren. Het is begrijpelijk, dat op deze
wijze de platonische liefde zijn intrede in
deze sagen kon doen.
M. Boulenger zette voorts uiteen, dat de
toenemende vereering voor de vrouw nog een
andere oorzaak had, n.l. de grootere beteeke
nis, die de figuur van de Maagd Maria in het
religieuze leven was gaan innemen.
In zijn slotwoord, waarin hij den spreker
alle lof toezwaaide voor zijn belangwekkende
causerie, sprak de heer Sauveur de hcop uit,
dat M. Boulenger in de toekomst nogmaals
te Haarlem zou spreken.
GEVONDEN VOORWERPEN EN DIEREN.
Inlichtingen aan het Bureau van Politie, Sme-
destraat, uitsluitend tusschen 11 en 13 uur.
Kinderbril in étui, Brunst, Bantamstr. 102;
Leesboek (Engelsch), Bureau van Politie,
Smedestraat; Prijscourant, Bureau van Politie,
Smedestraat; Veldflesch in étui, Plomp, Hod-
sonstraat 12; Hond, de Vos, Pijnboomstr. 101;
Handschoenen, Sikkers, Spaanschevaartstr. 95;
Regenpijpen, Heijman, Ant. v. d. Goesstr. 26;
Portemonnaie met inhoud; Visser, de Ruijter-
plein 1; Parapluie, Bureau van Politie, Sme
destraat; Rijwielbelastingplaatje, Deen, Sla-
matstraat 15; Fantasieschort, v. Leeuwen,
Byzanthiumstraat 10 rd Kinderwanten, Wij-
deman, Ursulastraat 10 F,
Uit het
Dit keer vertoonen we uit het Filmr\jksmuseum
de beeltenis van een merkwaardig acteur:
Donald Duck. U kunt dezen hoofdrolvertolker
van vele teekenfilms deze week o.a. zien in het
voorprogramma van het Rembrandt theater.
