Haarlem's Dagblad Bemoedigende Taal. Gecamoufleerde stad. Nieuw handelsverdrag met Duitschland. Goede maand voor de Schatkist Landelijke verduisterings proef te wachten. Het Belangrijkste 56e Jaargang No. 17075 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 AcLmin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EIS ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Vrijdag 17 Frhrtiari 1939 Abonnementen per week f 0.25. p. maand fl.10. per 3 maanden f3.25. franco per post f3.55. losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek. De Engelsche minister van Financiën, Sir John Simon, heeft gisterenavond uitgeweid over het toenemend vertrouwen, zoowel in handels- als in financiëele kringen, dat het gevolg is van de vredespolitiek der Engelsche regeering. Dit toenemend vertrouwen is waar neembaar in het geheele land. Het geloof in den vrede is hechter geworden. Men voelt het als het ware in de atmosfeer. Men weet dat Engeland met den dag sterker wordt, dat het nauw verbonden is met Frankrijk, dat de be trekkingen met Amerika zeer vriendschappe lijk zijn en dat de Spaansche burgeroorlog spoedig zal eindigen zonder dat het gevaar zich buiten de Spaansche grenzen heeft uitge breid. Wij zijn zelf met heel ons hart aan den vrede verknocht. Onze herbewapening is niet van agressieven aard en zal nimmer worden gebruikt om den vrede te verstoren. En wij zullen den dag loven waarop een algemeene vermindering der bewapening door interna tionale overeenkomsten verzekerd zal worden. Aldus Sir John Simon, wiens vroeger beleid als minister van Buitenlandsche Zaken men zich herinneren zal. Die herinnering is dus danig dat men wel eenigszins verrast moet opkijken als juist hij zich zoo blijmoedig uit laat. Daar volgt dan vanzelf de gedachte „Des te beter" op en aangezien men hem moeilijk als een volksredenaar kan beschouwen en hij bovendien in een kring van grootindustriëelen sprak, niet in „een meeting", is niet aan te nemen dat dit betoog alleen maar als een propaganda voor het regeeringsbeleid werd gehouden. Inderdaad is er, niet alleen in Engeland maar in vele landen, ook in het onze, toene mend vertrouwen merkbaar. Ik heb dat ook op deze plaats onlangs al kunnen vaststellen, al was het met zekere reserve omdat zich tel kens weer kleine verschijnselen voordoen, die twijfel wekken en waarop met name de door Sir John genoemde handels- en beurskringen zeer haastig plegen te reageeren. Van het grootste belang is en blijft dan ook inderdaad de laatste hierboven aangehaalde uitlating van den Britscherx minister: „Wij zullen den dag loven waarop een algemeene verminde ring der bewapening door internationale over eenkomsten verzekerd zal worden". Wat men nu bereikt heeft, en een zekere geruststelling heeft gewekt, is niets anders dan het „gewapend evenwicht",., dat de wereld vóór 1914 kende en dat in dat jaar ineen stortte. Het is mogelijk dat zulk een toestand gedurende jaren een uitbarsting verhoedt, omdat de grootmachten eikaars macht te zeer vreezen. Maar aangezien voortdurende weder- zijdsche opvoering der bewapening er gepaard mee blijft gaan herbergt deze situatie tege lijkertijd de grootste gevaren in zich. Pas als men beseft dat dit gewapend evenwicht niet door wederzij dsche bewapenings-verhooging en daarmee samengaande economische uit putting maar door onderling overleg en be wapening-vermindering gevolgd moet worden, zal van een vast, werkelijk herstel van ver trouwen sprake kunnen zijn. Eerder niet. De genen die mochten meenen dat nu Engeland en Frankrijk ook weer sterk zijn en Amerika hun materiëelen steun heeft toegezegd de vrede wel gewaarborgd is maken de oude fout en gronden hun meening opnieuw op de drogreden: „si vis pacem para bellum" als gij den vrede wilt, bereidt u ten oorlog. Neen! Als gij den vrede' wilt, bereidt u tot den vrede Gelukkig weten de meeste menschen dit nu wel. Gelukkig blijft de intense afkeer van den oorlog zich bij de volken doen gelden. Maar toch moet de waarschuwing, vooral te genover de jongeren, telkens weer herhaald worden. Geloof niet in den ouden schijn en in de oude leugens! Zie de werkelijkheid! Weet dat het opbouwen van den vrede een groote en zeer moeilijke taak is, waarvoor men om met Chamberlain te spreken hard werken moet. R. P. De „Sibajak" in aanvaring met Engelschen torpedobootjager. Schade van zeer lichten aard. Het Nederlandsche mailschip „Siba jak" van de Rotterdamsche Lloyd, dat zich op de thuisreis bevindt, is Donder dagmiddag in de straat van Gibraltar tijdens een hevigen storm in aanvaring gekomen met den Engelschen torpedojager „Somali", waarbij de Sibajak averij zou hebben opgeloopen aan stuurboordzijde van het voorschip en de oorlogsbodem aan den bakboordboeg. De botsing ge schiedde doordat de Sibajak als gevolg van den krachtigen wind uit de koers liep. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor. Bij de Rotterdamsche Lloyd zijn de gewone telegrammen van den gezagvoerder van de Siba jak ontvangen, waaruit blijkt, dat het schip op de normale, in de dienstregeling vastgestelde tijden, Gibraltar en Tariger heeft aangedaan en Don derdagavond om zes uur weer van laatstge noemde plaats vertrokken is. Aangezien de ka pitein geen melding maakt van het ongeval, mag worden aangenomen, dat dit niet van ernstigen aard is geweest. (De gemeenteraad van Stamboel heeft besloten alle gebouwen der stad, aJs voorzorg tegen lucht aanvallen in dezelfde grijze kleur van het asfalt te schilderen). Als oorlogsvliegers boven Stamboel vliegen, In d' onverhoopten oorlog, zal misschien. De grauwe kleur der huizen hen bedriegen. Zullen zij Stamboel niet als Stamboel zien. Opdat zij zich niet kunnen oriënteeren, Als voorzorgsmaatregel voor veiligheid, Is dit het nieuwste, steden camoufleeren. Het grauwe beeld van een „verlichten" tijd. De drang der menschen is om kleur te geven Aan dingen om zich heen, in klein en groot, Want kleur brengt glans en vreugde in het leven, Grauwgrijze tinten beelden slechts den dood. Het grijs zal Stamboel's burgers blijvend drukken, Hoezeer de vredesdrang der menschen stijgt, Zij zullen zich niet aan 't gevoel ontrukken: Zie om u heen. wij worden staag bedreigd. Voor d' eerste maal is een besluit genomen, Dat 's menschen levensvreugd dwingt tot zoo'n prijs, Zoover is het met onzen tijd gekomen, Wie schreeuwt het uit: dit wordt toch al te grijs! P. GASUS. Onderhandelingen beginnen Maandag a.s. 'S-GRAVENHAOE, 17 Februari. Op 20 Februari a.s. zullen hier ter stede de onderhandelingen over een nieuw handelsverdrag tusschen Ne derland en Duitschland worden be gonnen, in verband met het afloopen van het bestaande verdrag op 1 April a.s. De leider der Duitsche delegatie, ministe- rialdirektor dr. Walter, is met eenige leden dezer delegatie bereids hier te lande gearri veerd en in hotel Paulez afgestapt. Valsch geld uitgegeven. AMSTERDAM, 17 Februari. De rechtbank veroordeelde vandaag twee zusters, die zich resp. hadden schuldig gemaakt aan het uit geven van valsche guldens en het in voorraad hebben van deze valsche geldstukken tot an derhalf jaar gevangenisstraf. De jongste zuster een 27-jarige gehuwde vrouw, te Haarlem woonachtig, had de nage maakte guldens waaraan het randschrift ontbrak uitgegeven in verschillende winkels in de Kinkerbuurt op 16 November j.l. De oud ste zuster die 36 jaar is, had de geldstukken in voorraad gehad. Zij bevindt zich in te genstelling tot haar zuster nog in hechte nis en de rechtbank bracht deze voorarrest in mindering. De vrouwen verklaarden het valsche geld gevonden te hebben, doch aanvankelijk had de jongste verdachte gezegd ze van haar zwa ger te hebben gekregen. DE TOESTAND VAN DEN SOESOEHOENAN ZEER CRITIEK. DJOKJAKARTA, 17 Februari (Aneta/A.N.P.). Om 12.30 werd officieel medegedeeld, dat de toestand van den Soesoehoenan zeer critiek was. Alle familieleden en de betrokken autori teiten zijn gewaarschuwd. De vorst had eeni ge opvolgende flauwtes. De geneesheer van den kraton stelde zich in verbinding met den consulteerenden geneesheer uit Soerabaja, dr. Bloch. Hooge opbrengst der rijksm iddelen in Januari Omzetbelasting overtreft alle verwachtingen Aan het overzicht van den stand der rijksmiddelen op ultimo Januari jl. wordt ontleend, dat het zuiver bedrag der kohieren van de directe belastingen op dien datum f 39.897.912 bedroeg te genover f 36.810.194.op ultimo Jan. van het vorig jaar of f 3.087.718 meer. Deze toeneming is uitsluitend te dan ken aan de inkomstenbelasting, welke in vergelijking met het vorig jaar f 4.500.988 hooger staat genoteerd. Alle andere belastingen waren lager dan het vorig jaar en wel: de grondbelasting f 769.584, de vermogensbelasting f 84.319, de verdedigings belasting f 278.194 en de belasting van de doode hand f 281.172. De overige middelen. Al kan na het einde van de eerste maand van het loopende dienstjaar uit de opbrengst van deze middelen nog geen enkele conclusie worden getrok ken, voor het verdere verloop van deze inkomsten toch mag het als een verheu gend verschijnsel worden aangemerkt, dat Louwmaand het bedrag van de ra ming ad. f 36.810.416, met f 1.591.870 heeft overschreden en gekomen is tot een opbrengst van f 38.402.286. Des te verheugender moge dit stemmen, wan neer we daartegenover stellen de opbrengst van Jan. van het vorig jaar, welke toen f 33.340.621 bedroeg en daarmede f 2.428.138, bleef beneden de raming voor die maand ad f 35.768.750 en f 5.061.674 beneden de opbrengst van thans. Nog duidelijker komt de vooruitgang van de afgeloopen maand naar voren wanneer we in herinnering brengen, dat de opbrengst in Jan. 1937 heeft bedragen f 30.364.281 en in Januari 1936 f 27.743.568. Tot het zoo juist genoemde gunstige resultaat heeft voornamelijk bijgedragen de omzetbelas ting, welke met een opbrengst van f 9.736.681, ruim 2.9 millioen boven de raming kwam en zelfs f 5.379.635 boven de opbrengst van Januari 1938 Gemeentefonds. Wat de inkomsten ten bate van het gemeente fonds betreft, deze waren voor den dienst 1938 1939 tot en met ultimo Jan. jl. f 68.302.240 bij een raming van f 68.700.000. Werkloosheidssubsidiefonds. De inkomsten ten bate van dit fonds waren voor den dienst 1938 tot en met de maand Jan. jl. f 51.444.950 bij een raming van f 52.300.000. Wat betreft den dienst 1939 was het zuiver be drag der kohieren op ultimo Januari f 1.372.716. Vcrkeersfonds. De opbrengst van de inkomsten ten bate van dit fonds heeft over de maand Januari jl. be dragen f 1,729.036, waarvan f 1.717.218 aan mo torrijtuigenbelasting en f 11.817 aan rijwielbe lasting. De totale raming van deze inkomsten bedraagt f 32.000.000. EEN TWEEDE „LAWRENCE". Op de Palestina-conferentic te Londen is een mysterieuze figuur op het appèl verschenen, die voortdurend door de Britsche afgevaardig den wordt geraadpleegd. Het is een Schot, genaamd Daniel Olivier, die al 50 jaar lang in Syrië onder de Arabieren leeft en hun vol komen vertrouwen geniet. Sedert 50 jaar draagt hij Arabische klcercn en eet hij Ara bische spijzen. Hij is alle Arabische dialecten machtig en werd voor de Palestina-confc- rentie naar Londen ontboden om ale raad gever van de Britsche regecring op te treden. De bezetting van Hainan. LONDEN, 17 Febr. (Reuter). Ten aanzien van de bezetting van Hainan door de Japansche troepen schrijft de „Times" o.a. dat dit een blijk van wantrouwen is waar over de Fransche regeering een weinig verwon derd kan zijn. Het is twijfelachtig of de huidige regenten van Japan zich x-ealiseeren hoe hun luchthartig optreden in deze zaak schadelijk zal blijken voor hun land en den keizer, dien zij dienen. Wat betreft de verdere strategische verwikke lingen is de bezetting van Hainan op het oogen- blik niet alarmeerend. De ..Times" besluit met de verklaring, dat zelfs de meeste roekelooze Japanner zich er soms over moet verwonderen, hoe Japan nog langer kan vertrouwen op de lankmoedigheid van Groot-Brittannïë en Amerika om niet in antwoord op de tallooze kwellerijen die econo mische wurging toepassen, welke voor Japan het grootste gevaar beteekent. TOKIO, 17 Februai-i. (Domei). De Japansche max-ine-autoriteiten hebben op 15 Februari het buitenlandsche consulaire corps te Sjanghai er van in kennis gesteld, I dat de vloot binnenkort zal optreden te Hai- men, gelegen aan de monding van de rivier Lingkiang. in de provincie Tsjekiang. In de me- dedeeling wordt gezegd, dat „militaire nood zaak'' Japan tot dit optreden zal dwingen. Het consulaire corps wordt verzocht den buitenland- •-chen schepen te adviseeren zich tot 30 mijl van Kaimen terug te trekken, en wel voor Vrijdag 17 Februari. De Japansche vloot neemt geen verantwoording op zich voor schade welke bui tenlandsche schepen die deze waarschuwing in den wind slaan, zouden oploopen. Haimen vormt een belangrijke haven voor den aanvoer van wapenen en munitie voor Tsjang Kai Sjek, daar het vex-bindingen heeft met Ningpo en met Nantsjang. Tevens ligt het aan een drukken in ternationalen handelsweg. ONTPLOFFING EISCHT VIER LEVENS. In de mijn Sint Albert te Peronnes-les- Binche in België zijn bij een ontploffing van mijngas vier ai-beiders om het leven gekomen. DE BELGISCHE KABINETSCRISIS. De heer Pierlot, de huidige Belgische kabinets formateur, legt een verklaring af voor de journalisten. Japansche perscampagne raakt Nederlandsche belangen. Verkoop van Nieuw Guinea voorgesteld. In de Japansche bladen is een campagne be gonnen om de Japansche regeering er toe te brengen Hainan te gebruiken als middel om •druk uit te oefen op Frankrijk en Engeland. Te- zelfdex-tijd wordt Arita heftig gecritiseerd door zekere bladen wegen de gematigdheid van zijn antwoord op de stappen van den Franschen ambassadeur, Jules Henry, en den ambassadeur van Engeland, Craigie, gedaan na de ontsche ping van troepen op Hainan. De Osaka Asaki laat zijn gebruikelijke re- sei-ve varen en schrijft: „Met Hainan bezet te houden, bezitten wij het recht van leven en dood over Hongkong en brengen wij Indo China in onze werkingssfeer. Frankrijk en Engeland zijn voortaan niet meer in staat een krachtige houding tegen ons te heb ben. Zij zullen meer en meer gevoelen, welken hinder de bezetting van Hainan door de Japan- neezen voor hun rijken beteekent. Een ander land zal het eveneens voelen: Neder land, dat zich meester maakte van Nedei-landsch Indië zonder met de minste opoffering voor de verwei'ving er van te betalen. Laat ons afwachten totdat dat land zich be wust van den nieuwen toestand ons den ver koop van Nieuw Guinea zal voorstellen". De Asahi (Tokio) juicht toe, dat Hongkong, Indo China. Singapore en Birma binnen het be- ï-eik der Japansche luchtmacht liggen. De zeer bekende publicist Tokoedomi, die lid is van het Hoogerhuis, schrijft in de Nitsji Nitsji, wij moeten Hainan zoo weten te verdedigen, dat wij het nimmer meer zullen verliezen. Waar is de weduwe van Erich Miihsam Nadat de Duitsche dichter en pacifist Erich Mühsam door de autoriteiten van het derde Rijk was gearresteerd en naar een concentra tiekamp overgebracht, waar hij inmiddels is overleden, verliet zijn weduwe Duitschland cn vestigde zich in de Sovjet Unie, waar zij eenigen tijd later, volgens bei'ichten die haar vrienden en geestverwanten uit Rusland ontvingen, werd gearresteei-d. Sedert October 1937 hebben dezen niets meer van haar gehoox'd, terwijl evenmin inlichtingen omtrent haar verblijfplaats werden verstrekt. Thans hebben mevr. Henr. Roland Holst te Bloemendaal en prof. G. Mannoux-y te Amster dam zich telegrafisch tot het presidium dei- Sovjet Regeering te Moskou gewend met de vraag, of mevr. Mühsam nog in leven is en, zoo ja, waar zij vertoeft. In een tegelijkertijd eveneens aan het presi dium verzonden aangeteekenden expi-esse-brief schrijven de beide afzenders, dat het hun voor- komt dat een vex-dex-e weigering der Sovjet- regeering om in dezen inlichtingen te vex-strek- ken niet slechts in strijd is met de voor alle vormen van samenleving onontbeex-lijke begin selen van menschelijkheid en gex-echtigheid, doch ook het gevaar meebrengt de Sovjet-Unie in de oogen der geheele wereld te verlagen tot een reusachtige en gruwelijke „verdwijnkelder". De griep. Te Haarlem geen ernstige gevallen. Zooals in bijna eiken winter komen er ook nu te Haarlem nog al wat griep-gevallen voor. De directeur van den Geneeskundigen Dienst vei-zekerde ons evenwel dat het aan tal niet bijzonder groot is. Bovendien kan ge constateerd worden dat er geen ernstige ge vallen zijn vooi-gekomen. Meestal zijn de zie ken na enkele dagen al weer aan het op knappen. NIEUWE ZENDINGSCONSUL TE BATAVIA Mr. M. DF. NÏF.T Gzn. BENOEMD. AMSTERDAM. 17 Febr. Door het hoofdbe stuur van het Nederlandsch Bijbelgenootschap, daartoe gemachtigd door de voor het zendings- c-onsulaat samenwei-kende zendingscorporaties, werd benoemd tot zendingsconsul te Batavia mr. M. de Niet Gzn. in de vacature ontstaan door het aftreden van dr. N. A. C. Slotemaker de Bruine, die sedert dien nog niet vervuld werd. PRESIDENT ROOSEVELT NAAR DE VLOOTMANOEUVRES. WASHINGTON, 17 Febr. (Reuter). Gister avond heeft president Roosevelt Washington verlaten om de manoeuvres van de Ameri- kaansche vloot in den Atlantischen Oceaan bij te wonen. Het woord is aan Bernard Shav/: Het Jiastreven van geluk en schoonheid als direct doel is dwaasheid. Geluk en schoonheid zijn bijproducten. Bij de behandeling van de begrooting voor Binnenlandsche Zaken heeft mi nister van Boeijen Donderdag in de Eerste Kamervergadering medegedeeld, dat in den loop van dit jaar onver wachts een landelijke verduisterings proef zal worden gelast en dat dan wel zal blijken, hoever men met de luchtbe schermingsorganisatie Is gevorderd. Spoorweg-jubileumpostzegel op komst. (Van onzen G.P.D.-redacteur). UTRECHT, 17 Februari. Naar wij van welingelichte zijde vernemen overweegt het Hoofdbestuur van P.T.T. momen teel om ter gelegenheid van het 100-jax-ig be staan der Nederlandsche Spoorwegen een jubi leumpostzegel uit te geven. Hoewel een defini tieve beslissing hiei'omtrent nog niet is genomen, kan verwacht worden, dat P.T.T. binnen niet al te langen tijd gereed zal zijn met de voor bereidingen voor een dei'gelijke uitgave. Over den vorm, de uitvoering en de waarde van dezen zegel is nog niets met zekerheid te zeggen. Wanneer P.T.T. inderdaad besluit om ter ge legenheid van het eeuwfeest van Nederland's grootste vervoersorganisatie een jubileumpost zegel uit te geven, zal dit ongetwijfeld een bij zonder accent aan de viei-ing van het 100-jarig bestaan der N.S. geven. En niet alleen in Spoor wegkringen zal de verschijning van een derge- lijken zegel met vreugde begroet worden, ook anderen met name de ))hilatelisten zullen het op hoogen prijs stellen, dat het Hoofdbe stuur van P.T.T. op deze wijze uiting wil geven van zijn belangstelling voor een bedrijf, waar mede het zelf in zoo nauw contact staat. (Nadruk verboden). Vliegtocht van Kous en Heymans begon niet gelukkig. De Amsterdamsche sportvliegei's W. D. Rous en Justus Heymans zijn Donderdag van Schiphol per sportvliegtuig naar Nederlaxidsch Indië vertrokken. De tocht wordt gemaakt langs vrijwel de normale route van de K.L.M., doch zal meer tijd in beslag nemen dan wan neer zij gemaakt wordt door de K.L.M.-Indië- vliegtuigen. De heeren Rous en Heymans den ken ongeveer elf vliegdagen noodig te hebben. Zij nemen onderweg één dag volledige rust en hopen 1 Maart op Java aan te doen, waar zij eenige maanden denken te blijven. Het ligt in de bedoeling omstreeks midden Juni weer in Holland terug te zijn. Het begixx van den tocht was niet fortuin lijk, want wegens het slechte weer boven Bel gië heeft men een tusschenlanding te Vlissin- gen gemaakt, vanwaar men Donderdagmiddag weer is opgestegen. Daarheen zijn zij echter nogmaals terug gekeerd. Hedenmorgen zijn zij opnieuw opge stegen. WIJ WERKEN VOOR DEN VREDE. 7 x per dag naar DEN HAAG en ROTTERDAM. Alléén Reisbureau PULLMAN, Groote Hout straat 48 - Telcf. 11006. (Adv. ingez. MedJ HEDEN: 14 PAGINA'S. HAARLEM EN OMGEVING. Pag- Te Haarlem komen geen ernstige griepge vallen voor. 1 BINNENLAND. Januari is een goede maand voor de Schat kist geweest. 1 De „Sibajak" heeft een lichte aanvaring ge had met een Engelschen torpedojager. 1 Minister van Boeyen in de Eerste Kamer over de financieele zelfstandigheid der ge meenten. 3 De handelsvaart moet zich zelf leeren be schermen. 3 De Regeering wacht inzake de Spaansche vluchtelingen af. 5 BUITENLAND. Azana wil niet naar Madrid terug. 5 Bérard vertrekt heden weer naar Burgos. 5 Graaf Teleki volgt Imrcdy als minister-pre sident op. 5 Dc Belgische kabinetsformatie kost moeite. 5 ARTIKELEN, enz. R. P.: Bemoedigende taal. 1 J. B. Schuil over ,,'n Zomerzotheid". 2 J. H. de Bois over de Tentoonstelling der Raadhuisontwerpen. 2 Vr. S.: In Engeland. 2 Voor de Jeugd. H Van onzen correspondent in Genève: De win- terzitting van het Internationale Arbeids bureau. 12 Van een bijzondcrcn correspondent: De eindstrijd in Spanje. 13 Dc Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op 9

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1