Indië is men optimistischer
dan in Europa.
Ook wordt er met meer opgewektheid gewerkt.
Zorg voor de defensie.
Regeering bestelde twee
kruisers.
M. VISSERS
Moeder liet haar
kind onverzorgd
achter
VRIJDAG 24 FEBRUARI 1539
HSSREEM'S DAGBEAD
8
Vr. W. G. F. Jonge jan:
Verschillende Sociale
maatregelen.
ET het Indië-vliegtuig der K. L. M.
„Uil" is hedenmiddag van een verblijf
van ruim drie maanden in Neder-
landsch-Indië op Schiphol teruggekeerd de
voorzitter van den onderdemersraad voor Ne-
derlandsch-Indië, rar. W. G. F. Jongejan.
Mr. W. G. F. JONGEJAN.
Mr. Jongejan is in 1933, toen hij als voor
zitter van de Beniso heeft medegewerkt aan de
oprichting van de Nivas, het laatst in Neder-
lanasch-Indië geweest. Toen in 1937 mr. Weiter
minister van koloniën werd, volgde hij dezen
op als voorzitter van den ondernemersraad voor
Nederlandsch Indië en in deze functie voelde
hij meer en meer de noodzakelijkheid opnieuw
contact te zoeken met verschillende kringen en
personen in Nederlandsch Indië om zich van de
toestanden aldaar, zooals deze sedert 1933 zich
ontwikkeld hadden, op de hoogte te stellen.
Mr. Jongejan, die de heenreis per boot maak
te, arriveerde 10 November te Batavia en heeft
heel Java bezocht alsmede de belangrijkste
streken van Sumatra. Zijn algemeene indruk
van den toestand in Nederlandsch Indië was,
dat er geen reden tot somberheid bestond, hoe
wel men een te rooskleurige voorstelling gaf als
men beweerde, dat alles gunstig was. Op het
gebied der cultures echter kon men zich in het
algemeen eveneens handhaven, al bevonden
enkelen daarvan zich ook in zorgelijlcen staat.
Opvallend en in frappante tegenstel
ling met Europa noemde mr. Jongejan
echter de opgewektheid, waarmede
iedereen in Indië aan het werk is. Na
tuurlijk is het verschil te begrijpen.
Indië is een jong land, waar tal van
mogelijkheden bestaan, men ziet er de
resultaten van zijn werk en de verhou
dingen zijn er minder gecompliceerd,
zoodat er een vlottere manier van wer
ken mogelijk is. Vandaar ook, dat men
er vele dingen optimistischer bekijkt
dan in Europa.
Toch kent Indië zijn moeilijkheden. Als
exportland, ondergaat men den invloed van de
huidige economische inzinking en van de ge
spannen internationale verhoudingen op politiek
en economisch gebied, die o.a. tot uiting komen
in de vele handelsbelemmeringen, waaronder
Indië heeft te lijden.
Einde 1941 moeten zij gereed zijn.
Wij vernemen, dat thans een defi
nitieve beslissing is genomen over
den bouw van de twee vervangende
kruisers, welke op het aanbouw-plan
der regeering staan.
De regeering heeft naar wij in een
deel onzer vorige oplage reeds hebben
gemeld, één der kruisers in bestelling
gegeven bij de werf Wüton-Feijen-
oord te Schiedam en de andere bij
de Rotterdamsche Droogdok Maat
schappij.
Beide werven zullen bij den bouw
samenwerken, waardoor kostenbespa
ring zal worden bereikt.
De machine- en ketelinstallaties
zijn besteld bij de Koninklijke Maat
schappij „De Schelde" te Vlissingcn.
De electrische installaties zullen wor
den geleverd door de Rotterdamsche
firma's N.V. Rotterdamsche Electri-
citeïtsmaatschappij v.h. H. Croon en
Co. en de N.V. van Rietschoten en
Houwens.
Het is de bedoeling, dat de eerste
kruiser in September 1941 en de
tweede op het einde van dat jaar
voor de proefvaart gereed zal zijn.
De beide schepen zullen de grootste zijn
van onze marine. De tonnage zal 8350 ton be
dragen. De gecontracteerde snelheid is 33 mijl
De bewapening zal bestaan uit 10 kanonnen
van 15 cM„ twaalf dubbelmitrailleurs van 40
en acht 12.7 m.M. en zes torpedolanceer-
buizen in twee groepen van drie van 53 cM
Belde schepen zullen beschikken over een
draaibaren catapult en zullen twee vliegtuigen
■san boord hebben.
De tien kanonnen van de beide nleuwr
kruisers zullen worden geplaatst in twee
tweelingtorens en twee drielingtorens.
Wat deze internationale verhoudingen be
treft wordt Indië natuurlijk in de eerste plaats
geraakt door de spanningen in het verre Oosten.
Men voelt er de beteekenis van het Japansche
vraagstuk veel dichterbij en dus als belangrijker
dan hier te lande en men maakt zich zorg over
de verdediging van het uitgestrekte eilanden
rijk.
Men vraagt zich af of het geheele Nederland-
sche volk wel beseft, dat Nederlandsch Indië
een integreerend deel is van het grondgebied
van het koninkrijk der Nederlanden, welks ver
dediging opofferingen van het geheele Neder-
landsche volk eischt. Men vraagt zich af of men
in Nederland wel voldoende de noodzaak inziet
om alle krachten in te spannen.
Niettemin houdt men zich niet alleen met
defensiekwesties bezig, doch juist den laatsten
tijd toont het gouvernement ook activiteit o\
sociaal gebied. Dank zij overleg met alle belang
hebbenden en een goede voorbereiding is thans
een ongevallenverzekering zoo goed als tot stand
gekomen, terwijl andere maatregelen als parti
culiere pensioenen en werkloosheidsverzekering
in voorbereiding zijn. Mr. Jongejan gaf als zijn
meening te kennen, dat het gewenseht is, dat
men voorloopig op dit gebied gematigdheid zal
blijven betrachten.
Wat de controle op het loonpeil betreft, waar
over wel gesproken is, meende mr. Jongejan,
dat van controle in den eigenlijken zin geen
sprake is. De regeering is bezig met de voorbe
reiding van een budgetonderzoek, ten einde na
te gaan wat de beteekenis is van het loon al;
deel van het volksinkomen. Men moet afwach
ten wat hiervan het resultaat is.
Wij vroegen mr. Jongejan verder naar den
stand en de mogelijkheden der industrialisatie
in Nederlandsch Indië. Ook op dit gebied achtte
hij tal van mogelijkheden aanwezig, die onder
zocht dienen te worden alvorens men conclusies
trok. Men moest zich niet door vaste formules
laten leiden doch incidenteel de gebleken mo
gelijkheden benutten.
Mr. Jongejan waarschuwde ten zeerste
tegen het kweeken van of spreken over
een belangentegenstelling tusschen Ne
derland en Nederlandsch Indië. Hij
achtte het verkeerd deze twee gebieds-
deelen tegenover elkaar te stellen alsof
hier werkelijk van een botsing van be
langen sprake was. Soortgelijke tegen
stellingen vond men immers ook in
Nederland zelf, waar op het gebied der
industrialisatie twee provincies, ge
westen, of zelfs steden meenden dat
hun belangen met elkaar in botsing
kwamen.
Door Indië te beschouwen als een
ondeelbaar deel van het rijk en door een
goede coördinatie zou ook door in
dustrialisatie blijken, dat slechts het
algemeen belang van het Koninkrijk
der Nederlanden zou worden gediend.
Geheim zinnige arrestatie aan tie
Fransche grens.
Aan de Fransch-Luxemburgsehe grens bij
Mondorf zijn drie inzittenden van een Duit-
sche auto gearresteerd en overgebracht naar
Metz. Men weet niet waarom deze drie per
sonen zijn gearresteex-d. De autoriteiten be
waren het grootste stilzwijgen.
Twee vliegtuigen in Britsch-Indië
verongelukt.
Drie dooden.
Gisterochtend zijn twee toestellen van de
Indian National Airways in Britsch-Indië
tegen elkaar gebotst en neergestort in het
oerwoud ruim 50 K.M. ten noorden van Ka
rachi. Twee Britsch-Indische piloten en een
Amerikaansche passagier zyn om het leven
gekomen. De vliegtuigen waren op weg naar
Lahore,
Duitsche Joden moeten kostbaar
heden inleveren.
Het „Reichsgesetzblatt" van 21 Februari
publiceert een verordening, waarin gezegd
wordt, dat alle Duitsche of statenlooze Joden
verplicht zijn binnen twee weken al hun
voorwerpen van goud, zilver en platina en al
hun edelsteenen en paarlen in te leveren. De
inlevering geeft recht op schadevergoeding
volgens de aanwijzingen van den minister van
economische zaken.
Een fraaie inzending voorjaarsbloemen van de Tuinbouw Studieclub te Beverwijk
voor de in het veilinggebouw „Centrum" aldaar gehouden keuring.
OVERHEMD
toch precies een maat-overnemd
VLISCO BOORDEN zitten altijd keurig en
blijven ook in de wasch correct.
Verlaagde prijs 7 3.50
Ruime keuze in VLISCO OVERHEMDEN bij
Kruissfraaf 2 (hoek N. Gracht) Haarlem
(Adv. ingez. Med.)
Göring naar Italië.
Generaal Göring, die binnenkort vacantie
neemt, zal die zeer waarschijnlijk doorbrengen
in Zuid-Italie en van de gelegenheid gebruik
maken om Italiaansche regeeringspersonen te
ontmoeten. Een officieele bevestiging van Gö
ring' s reis, die in begin Maart zou vallen, is nog
niet verkregen.
Nieuwe Syrische regeering.
BEYROETH (Havas). Onder voorzitter
schap van Loefti Haffar is een nieuwe regee
ring in Syrië samengesteld.
Nieuwe eisclien der Duitsche
minderheid in
Tsjecho-Slowakije?
De „Daily Telegraph" meldt uit Praag, dat
Kundt, de leider der Duitsche minderheid in
Tsjecho Slowakije, na zijn bezoek aan Berlijn
met de volgende eischen komt:
Meer rechten voor de Duitsche bevolkings
groep, die zouden naderen tot een vorm van
capitulaire rechten.
Benoeming van Kundt tot Duitsch minister
in het Tsjecho Slowaaksche kabinet, opdat
hij het oog kan houden op de eerbiediging
dezer rechten.
Vergunning tot het oprichten van een na-
tionaal-socialistische partij, waarvan Tsjecho
Slowaaksche burgers lid kunnen worden. Zoo
als bekend, heeft de regeering liet bestaan
eener nationaal-socialistische partij, waarvan
alleen Duitschers lid kunnen zijn, goedge
keurd.
Herbenoeming van ambtenaren van Duit
sche afkomst, die voorheen goede betrekkin
gen te Praag en in andere centra bekleed
rebben.
Volgens de schatting van Kundt zijn 450.000
Duitschers in Tsjecho-Slowakije gebleven,
terwijl de Tsjecho Slowaaksche regeering
spreekt van 170.000 tot 180.000.
Echt
EMSER-WATER
Vermengd met warme melk het van
ouds beroemde middel bij
Hoest - Verkoudheid - Griep
(Adv. Ingez. Med.j
Nieuw marinematerieel.
Vele booten in aanbouw.
We ontleenen aan een schema over in aan
bouw zijnd marine-materieel, welk schema
is bewerkt door den luitenant ter zee der le
klasse B. G. van der Werff en is opgenomen
in het „Marineblad", dat 2 kanonneerbooten
van 1268 ton zullen woi-den gebouwd bij P.
Smit te Rotterdam. De proeftochten van deze
booten zullen vermoedelijk plaats hebben
onderscheidenlijk in September en November
van het volgend jaar.
De snelheid zal 18 mijl bedragen, terwijl de
wapening zal bestaan uit 4 kanonnen van 12
c.M. in 2 dubbele toi'ens, 4 mitrailleurs van
40 m.M. op dubbele affuit en 4 Mitrailleurs
van 12.7 eveneens op dubbelen affuit.
Verder zal eenzelfde kanomxeerboot worden
gebouwd op de werf Gusto te Schiedam, van
welke boot de proeftocht waarschijnlijk zal
worden gehouden op 2 Januari 1941.
Voorts komen nog in aanbouw 20 motor-
torpedobooten van ongeveer 30 ton met een
snelheid van plus minus 42.5 mijl en een
vermoedelijke bewapening van 4 torpedoka
nonnen en 2 mitrailleurs.
Een van deze booten wordt in Engeland
gebouwd, terwijl de overige welke hier te
lande in licentie worden gebouwd, op stapel
zullen worden gezet bij de werf Gusto te
Schiedam.
Van het verdere reeds in aanbouw zijnd
nieuw-materieel kan worden medegedeeld,
dat de vermoedelijke proeftochten zullen wor
den gehouden: in Juni 1-940 van den bij de
Nederlandsche Scheepsbouw Mij. te Amster
dam in aanbouw zijnden flottieljeleider; resp.
op 1 Mei en 1 September 1940 van twee bij
de Rotterdamsche Droogdokmaatschappij in
aanbouw zijnde torpedobootjagers en op resp.
1 Juli en 1 November van het volgend jaar
van t\vee torpedobootjagers, waarvan de bouw
geschiedt door de Schelde te Vlissingen; be
gin Maart van den O 20, die op stapel staat
bij Wilton-Fijenoord; 10 December 1939 van
den D 21 (De Schelde); 10 Maart 1940 van
den O 22 (De Schelde); 10 Maart 1940 van
de O 23 (Rott. Droogdijk Mij.); 10 Juni 1940
van den O 24 (Rott. Droogdok Mij.); 10 Oc
tober 1940 van den O 25 (Wilton—Fijenoord)
10 September 1940 van den O 26 (Rott. Droog
dok Mij.)1 Februari 1941 van den O 27 (Rott.
Droogdok Mij.); en op 25 Augustus a.s. van
een motorloodsvaartuig (hulpmijnenlegger),
dat in aanbouw is op Boele's scheepswerven.
Tenslotte zal het bij de Rotterdamsche
Droogdok Mij. sinds 11 September 1937 in
aanbouw zijnd artillerie instructie schip „Van
Kinsbergen" dat 5 Januari te water is gelaten,
waarschijnlijk begin April van dit jaar zijn
proeftocht houden, terwijl de proeftocht van
het op 15 December j.l. bij de Ned. Droogdok
Mij. te Amsterdam te water gelaten mijnen
legger-instructieschip „Willem v. d. Zaan" op
1 April a.s. is vastgesteld.
Toen de Chineesche soldaten voor de Japanners uit Kanton wegvluchtten staken zij de
gebouwen van de waterleidingmaatschappij in brand en gooiden tonnen zand over en in
de machines, zoodat zij totaal onbruikbaar waren geworden
Avontuurlijke autorit.
Chauffeur verdacht van onttrekken van
minderjarigen jongen aan het gezag.
AMSTERDAM, 23 Februari. Een 17-jarige
Haarlemsche jongen, die in de zaak van zijn
vader werkzaam was, toog op 8 Februari van
het vorige jaar op avontuur uit. Hij bestal zijn
vader voor een bedrag van bijna f 400 en met
dit geld ging hij naar zijn vriend, een chauffeur,
met wien hij dikwijls reed.
„Piet, ik heb mijn spaarpot geleegd, we gaan
wat rijden". Men ging buiten Haarlem een paar
cafés bezoeken. Te Haarlem teruggekomen durf
de de jeugdige doordraaier zijn vader niet on
der de oogen komen en de chauffeur, die wel
eens poolshoogte zou gaan nemen, zette hem te
Haarlem in café „IJmuiden' af. Toen de man met
zijn auto in de garage terugkwam, verscheen
daar weldra de recherche, die door den vader
van de feiten op de hoogte was gesteld en die
per radio de opsporing van den jongen had ver
zocht. In de garage hadden andere chauffeurs
gezien, dat het jongmensch en zijn vriend waren
vertrokken, zoodat de politie er weldra achter
was, in wiens gezelschap de gezochte was. Hij
werd verhoord en hij verklaarde, d.at hij den
jongen naar Den Haag had gereden. Toen zij in
Haarlem terugkwamen, durfde hij niet naar huis
zoo vertelde hij hij had zijn cliënt naar
een café te IJmuiden gebracht. De politie, volg
de vol vertrouwen dit dwaalspoor en zocht te
IJmuiden. De chauffeur reed in tusschen naar het
café „IJmuiden" te Haarlem en vertelde wat hij
van de politie gehoord had. De jongen bekende
toen f 400 te hebben gestolen en na rijp overleg
vertrok het tweetal naar Amsterdam. Op raad
van den chauffeur was de 17-jarige vluchteling
onder de bank van de auto gekropen. In Am
sterdam werd een hotel in de Warmoesstraat op
gezocht, waar de jeugdige avonturier zich onder
een valschen naam liet inschrijven.
Intusschen kwam het berouw: hij gaf den
chauffeur f 300 met het bevel dit geld aan zijn
vader te Haarlem terug te brengen. Ook de
chauffeur kreeg het benauwd. Hij waarschuwde
een nachtwaker en deze stelde op zijn beurt de
politie van het bui-eau Warmoesstraat met het
geval in kennis. Intusschen reed de chauffeur
naar Haarlem terug en betaalde het geld aan den
vader. De jongen was enkele oogenblikken na
het vertrek van zijn vriend gearresteerd,
De chauffeur, die reeds dertien veroordeelin
gen achter den rug heeft, wei'd vervolgd wegens
het onttrekken van een minderjarige aan het
wettig gezag en wegens heling. De chauffeur was
nl. door den jongen onderweg vrijgehouden. De
Tijdens felle koude
maar één dun dekentje
Fel requisitoir van den
Officier van Justitie
De rechtbank te Rotterdam heeft Donderdag
de zaak behandeld tegen de 21-jarige N. V. B.
Deze is moeder van een meisje, dat in Maart
twee jaar moet worden.
Op 31 December is zij met haar man van
Krimpen aan de Lek, waar zij woonden, per mo
tor naar Rotterdam vertrokken, waar zij haar
ouders heeft bezocht. De man bracht een be
zoek aan eenige cafés. Ondertusschen stond hun
kindje in een houten ledikantje op den zolder,
waar het zeer koud was, want in dien tijd
heerschte juist de groote vorstperiode.
Op 1 Januari zeer vroeg was zij in haar wo
ning teruggekeerd, had toen op een stoel een
paar uur geslapen en was vervolgens weer naar
Rotterdam gegaan, om haar man te zoeken, die
nog niet was komen opdagen. Daardoor was zij,
naar zij zeide, zeer in de war. Al dien tijd, bijna
19 uur, had de arme kleine boven op den kou
den zolder gelegen, onverzorgd en zonder an
dere dekking dan een klein, dun dekentje.
Toen de vrouw dan ook voor de tweede maal
naar Rotterdam vertrok en het kind hard ging
schreeuwen, waardoor buren er op opmerk
zaam gemaakt werden en de politie waarschuw
den, is een zwager van verd. met den veld
wachter naar boven gegaan. Men vond daar het
verkleumde kind met voetjes, waarvan enkele
teenen door de koude bevroren en blauw-zwart
gekleurd waren. Het kind is toen naar het kin
derziekenhuis te Rotterdam vervoerd, waar het
weer is genezen en thans nog verblijf houdt,
omdat de algemeene voedingstoestand te wen-
schen overliet. Bovendien zal het daar blijven,
totdat de voogdijraad de beide ouders uit de
ouderlijke macht heeft ontzet.
Het O.M. noemde deze vrouw hoogst
onverschillig, onmeedoogend en hard
vochtig en iemand, die de zegen van
het moederschap niet waardig heeft
kunnen dragen. Het speet den Officier,
dat hij den vader niet kon laten ver
volgen. Deze heeft zich op buitengewoon
schandelijke wijze tegenover zijn eenig
kind gedragen.
Spr. was van oordeel, dat er gevaar
voor het leven van het kind had ge
dreigd, hetgeen hij uit de verklaringen
van de getuigende dokters concludeer
de. Zijn eisch voor het opzettelijk als
moeder onverzorgd achterlaten van een
kind luidde negen maanden gevangenis
straf.
De verdediger van verdachte wees er op, dat
het eigenlijk de man is, die het leven van deze
vrouw heeft bedorven. Verd. is geen ontaarde
moeder, eerder een heel primitieve vrouw. Daar
om bepleitte hij uiterste clementie.
De rechtbank zal op 9 Maart uitspraak doen.
De barometer staat op regen.
Het alarmsignaal voor rheumatiek heeft ge
slagen. Neem' Uw veiligheidsmaatregelen als
duizenden anderen, die slechts één middel
kennen, dat hen in het vochtige Hollandsche
klimaat tegen rheumatiek beschermt. Zet Uw
gezondheidsbarometer weer op „zonnig" en
gebruik Kruschen. Eiken morgen „de kleine,
dagelijksche dosis" in Uw eersten kop thee of
op een glas warm water en het kan regenen
zooveel het wil. Rheumatiek behoeft bij U niet
aan te kloppen. Kruschen Salts is uitsluitend
verkrijgbaar bij alle apothekers en drogisten
a ƒ0.40, ƒ0.75 en 1.60 (extra gi*oot pak).
(Adv. Ingez. Med.)
consumpties waren betaald van het gestolen
geld.
De rechtbank te Haarlem veroordeelde hem
tot zes maanden gevangenisstraf. Donderdag
diende de zaak in hooger beroep voor het Am-
sterdamsche Hof.
Verdachte was in hooger beroep gekomen,
omdat hij de straf erg zwaar vond. Bovendien
zoo zeide hij ben ik mijn vergunning om
als taxi-chauffeur te Haarlem te rijden door
deze geschiedenis kwijt geraakt en steun van
mijn organisatie krijg ik niet.
De jongen, die thans scholier is, deed vervol
gens het vei'haal van zijn misdrijf en den auto
tocht. Na de behandeling van de zaak voor de
rechtbank te Haarlem had de chauffeur hem
bedreigd en gepoogd hem omver te rijden, ter
wijl hij had geroepen: „Pas op, ik krijg je wel,
en ik snijd je je nek af".
De chauffeur ontkende dit, hij gaf echter toe
opzettelijk de politie onjuist te hebben ingelicht,
omdat hij bang was zijn loon niet te zullen krij
gen.
De procureur-generaal eischte bevestiging van
het vonnis (zes maanden gevangenisstraf).
De verdediger pleitte vrijspraak, subs, drong
hij op clementie aan.
Arrest 9 Maart.
Zweden helpt buitenlandsche
vluchtelingen.
Het Zweedsche pai'lement heeft een crediet
van 500.000 kronen toegestaan tot hulp aan
buitenlandsche vluchtelingen. Deze gelden
kunnen gebruikt worden om de vluchtelingen
in Zweden te helpen, om hun mogelijk te
maken het land te veidaten en om hun vak
onderwijs te geven, zoodat zij hun levenson
derhoud kunnen verdienen.
HUISZOEKING IN PRAAG.
De Tsjecho Slowaaksche politie heeft op
nieuw een onderzoek ingesteld in het hoofd
kwartier der fascistische partij .van den ge
wezen generaal Gayda te Praag. Er werd ge
zocht naar geheime documenten. Ook in de
provincie zijn huiszoekingen verricht.
