Haarlem's Dagblad
Het Conclave.
F. H. de Hoog overleden
Ochtendbeurs Amsterdam
Maart.
Fransche en Britsche
Vechtpartij in de
Tweede Kamer
Het Belangrijkste
56e Jaargang No. 17085
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitga veil en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofd redacteur: ROBERT PEEREBOOM
Woensdag 1 Maart 1939
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franro per
post f3.55. losae nummer* 6 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarirven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentje» zie rubriek.
Vandaag begint in het Vaticaan te Rome
het Conclave, de vergadering van de kardi
nalen der Roomsch-Katholieke Kerk die tot
taak heeft een nieuwen Paus te kiezen. De
naam dier vergadering duidt de gestrenge
afzondering al aan, waarin de Kerkvorsten,
bevrijd van iedere mogelijkheid tot beïnvloe
ding door de buitenwereld, tot hun besluit
moeten komen. Want het woord Conclave is
afgeleid van cum clavemet sleutel. Moge
de prachtige zaal in het geweldige gebouwen
complex van het Vaticaan, waarin de twee
enzestig kardinalen tijdens hun bijeenkom
sten op tronen gezeteld zijn, een indruk van
schittering en praal wekken, deze vindt zijn
tegenhanger in hun persoonlijke verblijven:
in de sobere kleine cellen, waarin zij buiten
de vergaderuren vertoeven en in het gebed
sterkte vinden voor de zoo verantwoordelijke
taak, hun door de Kerk opgelegd.
De Pauskeuze geschiedt volgens de voor
schriften der constitutie „Vacante Sede Apos-
tolica", waarbij bepaald is dat alle kardinalen
stemgerechtigd zijn en waarin hun feitelijk
volkomen vrijheid omtrent de keuze is gelaten,
zoodat in theorie zelfs een leek verkiesbaar is.
Maar sinds de veertiende eeuw is steeds een
kardinaal gekozen en sinds den dood van Paus
Adrianus VI in 1522 van den eenigen Ne
derlander die ooit Paus was is het altijd een
Italiaansche kardinaal geweest. Tweemaal per
dag worden stemmingen gehouden en het
Conclave zet zijn taak voort tot een der can-
didaten minstens tweederden der stemmen op
zich heeft vereenigd. Na iedere stemming wor
den de gebruikte stembriefjes meteen ver
brand en als zwarte rook uit den schoorsteen
opstijgt, tengevolge van de vermenging van
het papier met vochtig stroo, beteekent dit dat
nog geen resultaat is bereikt.Stijgt witte rook op
dan beduidt dit dat de vereischte meerderheid
van twee derden is uitgebracht en dan wordt
den gekozene gevraagd of hij zijn benoeming
aanvaardt. Het staat hem vrij te weigeren.
Niemand kan voorzien hoe lang het Con
clave zal duren. De historie vermeldt dat het
langdurigste, dat ooit gehouden werd, 106
dagen vorderde. Maar een Conclave van zulk
een langen duur is als een hooge uitzondering
en dus ook nu als een onwaarschijnlijkheid te
beschouwen.
De oogen van tientallen millioenen geloo-
vige Katholieken %in de gansche wereld zijn
thans op het Conclave gevestigd. Maar ook
de belangstelling van andersdenkenden is zeer
groot en dat verschijnsel behoeft eigenlijk
geen verklaring. Te minder in dezen tijd. Aan
Paus Pius XI, die is heengegaan, is van vele
zijden de eerenaam van Vredespaus gegeven
en ook niet-Katholieken gedenken hem met
grooten eerbied. Op zeer hoogen leeftijd, tel
kens weer op het ziekbed geworpen door licha
melijk lijden, toonde Paus Pius XI een zoo
hoog plichtsgevoel en een zoo bewonderens
waardige energie dat men daarvan niet dan
met diep respect en ontroering kennis kon
nemen. Telkens weer overwon hij zijn zwakte
en pijnen om zijn zware taak te vervullen en
zijn woord, zijn overtuiging, zijn bemoediging
tot een in tegenstellingen en in strijd ver
dwaasde, zwaarbewapende wereld te richten.
De invloed ten gunste van den vrede die van
den heengeganen Paus is uitgegaan is zonder
eenigen twijfel zeer groot geweest. Het besef
van de waarde van zulk een invloed is alom
levendig en daarom wacht men in des te
grooter spanning op hem, die geroepen zal
worden tot voortzetting van zijn taak.
Natuurlijk wemelt het van geruchten over
de Pausverkiezing. Namen van kardinalen die
als mogelijk verkiesbaar beschouwd worden
men duidt hen in Italië met het woord „papa-
bili" aan nemen in aantal toe. De meeste
aandacht is gevestigd op kardinaal Pacelli,
staatssecretaris van Pius XI en thans kardi
naal camerlengo, sinds vele jaren bekend als
een man van buitengewone gaven. Maar de
staatssecretaris pleegt in de buitenwereld uit
den aard van zijn hooge positie de bekendste
der kardinalen te zijn en overigens is het hoo
ge uitzondering dat degeen die deze functie
bekleed heeft tot Paus verkozen wordt. Ook
hebben vorige Conclaves bewezen dat het
meermalen gebeurt dat tenslotte een kardi
naal gekozen wordt, wiens naam bij den aan
vang van het Conclave niet onder de „papa-
bili" naar voren kwam. Daarom hebben deze
voorspellingen maar heel geringe waarde.
Maar het is te verwachten dat zij in de eerst
volgende dagen in aantal en vooral in afwis
seling zullen toenemen. De wereld is nieuws
gierig en zou die nieuwsgierigheid niet ge
prikkeld worden door de gedachte aan de 62
kardinalen die in zoo volkomen afzondering
bijeengekomen zijn om een belangrijke keuze
te doen?
R. P.
Opnieuw naar den Zuidpool.
SYDNEY. (Nieuw Zuiw Wales) 28 Febr..
—Lincoln Ellsworth is voornemens in Januari
1941 een nieuwe expeditie naar het Zuidpool
gebied te ondernemen. Hij wil een kamp op
slaan bij de Zuid-Pool en hier den geheelen
winter blijven, teneinde met twee metgezellen
waarnemingen te deen. De expeditie zal ver
moedelijk met twee vliegtuigen van Walvisch-
baai vertrekken.
Ook is Ellsworth voornemens het 81.000
vierkante mijl groote gebied ten Zuiden van
Prinses Elisabeth land. dat hij onlangs heeft
opgeëlscht voor de Vereenigde Staten „het
Amerikaansche Hoogland" te noemen.
Voorzitter van het Indo-Europeesch
Verbond.
BATAVIA, 1 Maart (Aneta). De voor
zitter van het Indo-Europeesch Ver
bond, de heer F. H. de Hoog, is in het
ziekenhuis te Bandoeng, waar hij, na
dat hij door een beroerte was getroffen,
werd opgenomen, overleden.
De heer De Hoog die zeven-en-vijftig jaar oud
is geworden, was een van de markantste figu
ren in Nederlandsch-Indië.
Als voorzitter van het I.E.V.. welke functie hij
sinds 1928 bekleedde, heeft hij dag en nacht ge
werkt voor die organisatie, welke onder zijn lei
ding uitgroeide tot een zeer krachtige, welke de
belangen van den Indo-Europeaan voorstond zoo
als tevoren nooit het geval was geweest. Er
ren wel heftiger bewegingen geweest van de
zijde der Indo-Europeanen, doch geen zoo hecht
en zoo sterk en ook geen welke zóó trouw aan
de zijde der regeering stond.
De Hoog ijverde voortdurend voor zijn ver-
eeniging. En dat niet alleen. Hij voerde daar
nevens nog een uitgebreide correspondentie met
de zeer velen die hem om raad, hulp en steun
verzochten. Men stelde een onbeperkt vertrou
wen in den voorzitter en hij, van zijn kant, deed
alles om zich dat vertrouwen waardig te maken.
Het is dan ook voor een zeer groot deel aan
hem te danken dat de status van den Indo-
Europeaan is gekomen op het peil, thans bereikt.
De Hoog zelf was een voorbeeld voor zijn vele
volgelingen.
Hij bezocht de H.B.S. te Soerabaja en deed
daar reeds als knaap van zestien jaar een suc
cesvol eindexamen. Al spoedig kwam hij bij de
S.S. in dienst. Zijn eerste Europeeseh verlof be
steedde hij aan zijn verdere ontwikkeling. Hij
bekwaamde zich toen namelijk voor het zooge
naamd groot-ambtenaarsexamen, dat hij ook
met succes aflegde. Dit ontsloot voor hem de
poort naar een hooger positie. Mede door zijn
intelligentie en nauwgezette plichtsbetrachting
bereikte hij dan ook bij de S.S. de functie van
hoofd-ambtenaar.
Als vertegenwoordiger van het I.E.V. in den
volksraad sinds 1923 heeft hij de belangen van
Indië en van het I.E.V. verdedigd waar hij hier
toe maar gelegenheid vond. Slagvaardig en goed
spreker als hij was, had hij steeds de aandacht
van dit college. Wijlen De Hoog had tevens zit
ting in het college van gedelegeerden.
De overledene was ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw en officier in de orde
van Oranje-Nassau.
Zijn verscheiden is voor het Indo-Europeesch
Verbond een uitermate gevoelig verlies.
Haarlemsche Reiniging.
Geen vuilnisemmers reeds des avonds
op straat.
De directeur der Gemeentereiniging te
Haarlem schrijft ons:
Door het toenemende euvel om de vuilnis
emmers reeds den avond voor den dag waarop
de ophaler komt op den openbaren weg te
plaatsen, zijn reeds eenige malen, vooral bij
gladheid en bij donkere nachten, kleine onge
lukken veroorzaakt. Bovendien worden de
straten herhaaldelijk moedwillig verontrei
nigd door het omwerpen der emmers door
baldadigen.
In verband hiermede vestigt de directeur
der Gemeentereinnging de aandacht van het
publiek op artikel 184 der Algemeene Politie
Verordening, waarbij het den avond te voren
op den openbaren weg plaatsen der vuilnis
emmers strafbaar is gesteld.
Ter voorkoming van moeilijkheden voor be
trokkenen, als ook in het algemeen belang,
wordt de medewerking van het publiek inge
roepen.
Koersen van de Ochtendbeurs te Amsterdam
van heden van 10.30 uur tot 11,25 uur.
Kon. Olie 322-345y2.
H.V.A. 432—4.
Vergde Vorstenlanden 82'/23V2.
Amst. Rubber 2iOJ/211.
Philips 207—9'/2.
AKU 40-34—r/2.
Unilever 13734—'7».
Beth. Steel 55 7/8—6 1/8.
U. S. Steel 48V2—7/8.
Republic Steel 16 11/16—13/16.
Anaconda 23 11/167/8
Shell 10 Va—34.
Tidewater Ass. Oil 10 Va-
RUIME 8 PERSOONS WAGENS.
TELEFOON 15013.
Mr. CORNELISSTRAAT 52—58, HAARLEM.
Dr. D. BAKKERLAAN 12—18, BLOEMENDAAL.
(Adv. ingez. Mea.t
Vaticaan wordt vanmiddag
gesloten.
Eenige plechtigheden voor het conclaaf
hebben reeds plaats gehad.
VATICAANSTAD, 1 Maart. Van
morgen heeft de eerste plechtige acte
van het conclaaf plaats gehad. In de
Paulinekapel is nl. de H. Mis aan den
H. Geest opgedragen, opdat het ver
stand van de kardinalen gedurende het
conclaaf worde verlicht. Om 4 uur van
middag zullen de gouverneur en de
maarschalk van het conclaaf in de Six-
tijnsche kapel den plechtigen eed van
geheimhouding voor het college van
kardinalen afleggen.
Daarna zullen de gouverneur en de maar
schalk van het conclaaf alsmede de ceremonie
meester en de architecten, die de cellen voor
het conclaaf ontworpen hebben, met hun ge
volg den inspectietocht door de vertfekken aan
vangen om zich te overtuigen van de algeheele
isolatie. Dan gaat de commissie naar het vertrek
van den maarschalk, waar de deken van de
R.-K. kerk een acte zal voorlezen, waarin ver
klaard wordt, dat het gebied van het conclaaf
gesloten wordt.
Deze acte wordt door den maarschalk onder
teekend.
Van dat oogenblik af zal het nie
mand van de personen, die in dat ge
bied achter blijven, worden toegestaan
om dit te verlaten, alvorens de opvol
ger van Paus Pius XI gekozen zal zijn.
(United Press).
Alle kardinalen aangekomen.
NAPELS, 1 Maart (Havas). Vanochtend zijn
de kardinalen O'Cónnel, aartsbisschop van
Boston, Leme da Silveira, aartsbisschop van Rio
de Janeiro en Copello, aartsbisschop van Buenos
Aires, te Napels aangekomen. Zij werden be
groet door den adjudant van den kroonprins,
generaal Gamera en talrijke andere religieuse
en burgerlijke autoriteiten.
Thans zijn alle kardinalen in Italië aangeko
men.
Lentemaand is weer begonnen,
Er is weer een stap gewonnen
Op den grauwen wintertijd:
Nuchter officiéél bekeken.
Nog een luttel drietal weken.
Dan verliest hij weer het pleit.
Maart, de maand van lentebodes,
Trotsch voor de voorjaarsmodes,
Waar «Je vrouw al lang naar haakt,
Nieuwe jonge dierenlevens,
En de eerste zwaluw tevens,
Die nog lang geen zomer maakt.
Maart, de zangmaand voor de katten.
Maand van groote regenspatten,
Waar je 't voorjaar aan herkent;
Maand van negen milde dagen.
Die de zomer, moog' 't behagen,
Ons als eerste voorproef zendt.
Maart, de schoonmaak komt weer spoken,
Elke vrouw wordt aangestoken
Door de reinigingsbacil;
Mannen moeten weer verwijlen,
Tusschen emmers, zeep en dweilen,
Dragen 't meer of minder stil.
Maart, de tijd is niet te stuiten,
Er vaart kriebel in de kuiten.
Ook al zijn ze soms nog koud;
Nog een luttel drietal weken
En ik kan de vlag uitsteken,
Als de lente intocht houdt.
De Engelsche legerbegroofing
Bijna 47 millioen pond hooger
dan het vorige budget.
LONDEN, 1 Maart (Reuter). Vandaag
is de begrooting voor het leger gepubli
ceerd, welke in totaal 161.133.000 pond
sterling bedraagt, hetgeen 46.714.000
pond meer is dan het vorig jaar.
66.232.000 pond sterling zal worden
gedekt door een leening.
Het maximum van het personeel zal
185.700 bedragen, 15700 meer dan bij de
vorige begrooting.
U N 1938 werden 47068 Groentjes aan
Haarlem's Dagblad ter plaatsing op
gegeven.
Wij vertrouwen dat 1939 weder een
hooger aantal te zien zal geven, want
jaar in jaar uit stijgt dit toch al for
midabele getal nog.
Werkt U er aan mee? Niet voor onze
statistiek, maar in Uw eigen belang.
De opvolger van den heer G. H. Vallo in den
Zandvoortschen Raad de heer M. Kemp, die
zitting neemt voor Algem. Zandv. Belang.
oorlogsschepen te Valencia
en Carthagena
PARIJS. 1 Maart Havas t. De speciale
correspondent van de „Matin" te Burgos
schrijft ten aanzien van het aftreden van
Azana. dat dit te Burgos reeds lang werd ver
wacht en thans dan ook geen reactie heeft
gewekt. Men stelt veel meer belang in de ge
ruchten, volgens welke Fransche en Britsche
oorlogsschepen zouden zijn aangekomen te
Valencia en Carthagena, teneinde de eva
cuatie van de leiders van het republikeinsche
Spanje te vergemakkelijken.
De „Jour" en de „Echo de Paris" berichten,
dat maarschalk Pétain gisteren op het mi
nisterie van Oorlog is ontboden en langen tijd
gesproken heeft met den minister-president.
Men vraagt zich af.-of hij misschien de nieuwe
ambassadeur van Frankrijk bij Franco moet
worden.
Onderhandelingen te Sjanghai
vlotten.
Resultaat over enkele dagen bekend.
TOKIO. 1 Maart (Domei). De woord
voerder van het ministerie van buitenlandsche
zaken deelt mede. dat de onderhandelingen
tusschen den gemeenteraad der internatio
nale concessie en de Japansche autoriteiten
in Sjanghai betreffende de handhaving van
de veiligheid in de internationale concessie
vliot verloopen Het resultaat der besprekin
gen zal over eenige dagen in Sjanghai of Tokio
bekend worden gemaakt.
Het woord is aan
Otto Weiss:
„Je weet wel wat ik meen",
zegt menigeen, die zelf niet
iveet ivat hij meent.
Mr. Rost v. Tonningen
en de heer Woudenberg
uit de zaal verwijderd
Onze Haagsche correspondent telefoneert
ons hedenmiddag:
Zoojuist heeft zich in 's Lands ver
gaderzaal een in de historie vrijwel
ongekend tooneel afgespeeld.
Toen mr. Rost van Tonningen (N.S.B.) zijn
verzoek om over Oss te mogen interpelleeren
toelichtte en hij daarbij onder herhaalde
waarschuwingen van den voorzitter voortging
met volgens den voorzitter ontoelaatbare uit
drukkingen te bezigen, ontnam de president
hem het woord en ontzegde hem het recht
heden de zitting verder bij te wonen, terwijl
hij tevens de vergadering schorste.
Hierop ontstond een gevecht in de
zaal tusschen mr. Rost van Tonningen
en zijn partijgenoot Woudenberg
eenerzijds en eenige anderen ander
zijds.
Mr. Rost van Tonningen en de heer
Woudenberg werden daarop uit de zaal
verwijderd.
Op het moment, dat dit getelefo
neerd wordt, duurt de schorsing nog
steeds voort.
In den tuin der sociëteit „Amicitia te i_eiden werd Dinsdag namens de burgerij
een rijtuig aangeboden als geschenk aan het Leidsch Studenten corps bij zijn
100-jarig bestaan
Formeele besprekingen tusschen
Britsche en Joodsche gedele
geerden nog niet hervat.
Houten banken verdwijnen uit de
derde klasse-wagens.
Banken met leeren bekleeding, komen er
voor in de plaats.
UTRECHT, 1 Maart. Naar wij vernemen
ligt het in de bedoeling van de directie der
Nederlandsche Spoorwegen de accomodatie
der derde klasse-rijtuigen aanmerkelijk te ver
beteren. De houten banken zullen vervangen
worden door banken met leeren bekleedingen.
In de centrale werkplaatsen der Nederland
sche Spoorwegen te Utrecht wordt hieraan op
het oogenblik intensief gewerkt.
Zoo zullen vóór 15 Mei a.s. reeds een tiental
rijtuigen gereed zijn, die van eerste en tweede
klasse tot derde klasse zijn verbouwd Het zijn
vierassige rijtuigen, die 54 ruime plaatsen zul
len bevatten, onderverdeeld in zes coupés voor
acht- en een coupé voor zes personen. De
banken en rugleuningen zullen met leder be
kleed zijn. terwijl in de hoeken armleuningen
worden aangebracht. Ook de derde-klasse toi
lette zullen belangrijke verbeteringen onder-
§aan-
Tot 15 Mei a.s. doen eenige dezer rijtuigen
dienst in de bootsneltreinen tusschen Amster
dam en Enkhuizen.
Daarna zullen zij gebruikt worden voor den
sneltreindienst Vlisssingen—Leeuwarden v.v.
Arnhem.
Naast de verbetering der derde-klasse-acco-
modatie is de behoefte aan meer vier-asssige
rijtuigen derde klasse aanleiding tot deze ver
bouwingen. Na aflevering der tien rijtuigen
zullen er nog veertig worden veranderd in den
zelfden geest als hierboven omschreven.
HEDEN: 12 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
De kosten van Armenzorg te Haarlem ver
geleken met andere gemeenten.
pag.
2
BINNENLAND.
Engelsch plan voi
wijziging vatbaar?
LONDEN. 28 Febr. (Reuter-A.N.P.) Ook na
de informeele bijeenkomst van de Britsche en
Joodsche gedelegeerden van hedenmiddag is in
den toestand geen wijziging gekomen. De twee
informeele conferenties van vandaag en giste
ren hebben niet geleid tot het gewenschte re
sultaat, t.w. een einde te maken aan den stil
stand in de formeele besprekingen, welke ver
oorzaakt is door het besluit der Joden, dat de
voorstellen der Britsche regeering geen basis
vormen voor verdere onderhandelingen. Reuter
meent te weten, dat de informeele besprekingen
tusschen de Britsche en de Joodsche gedelegeer
den voor onbepaalden tijd zijn uitgesteld, ten
einde de Britsche delegatie in de gelegenheid te
stellen, na te gaan. of haar voorstellen gewij
zigd kunnen worden en zoo ja in welk opzicht.
De B. V. L. moet de nieuwe lcgermotoren
inrijden. 2
Dc Tweede Kamer verwerpt de gewijzigde-
motie-Stokvis. 3
BUITENLAND.
Chamberlain heeft in het Lagerhuis de er
kenning van Franco verdedigd. Het Huis
verwierp een Labourmotie. 5
Porto Rico wordt defensiebasis der Ver.
Staten. 5
Senator Soudan is belast met de vorming van
van een nieuw Belgisch kabinet. 5
De Joden in Palestina sluiten zich aaneen. 5
SPORT.
Schaakrubriek. 6
Smitshuyzen vestigt een record op de 500 M.
schoolslag. 6
ARTIKELEN, enz.
R. P.: Het conclave. i
K. de Jong: Kerkconcert. 2
J. B. Schuil over: „De trein naar Venetië" 2
Ruiterlijke Bekentenissen. 3
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten. 3
Vr. S.: Nóg een goede gever. 3
v. II.: Meneer Zukor uit Hollywood. 7
Dc Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op Q
