MET AUTO EN TENT DOOR ZUID-AFRIKA
Ochtendbeurs Amsterdam
DONDERDAG 2 MAART 1939
HAARD EM'S DAG BK AD
10
Bij den dokter op het Hooge Veld.
Het Hooge Veld bij Ermelo (Transvaal). De boomenrijen zijn pas in de laatste
jaren geplant.
Door
Dr. W. C. N. VAN DER SLEEN
Bij den dokter op het Hooge Veld.
Wij hadden hem ontmoet in het Kruger-
Wildpark. waar hij op onze Hollandsche vlaggen
was afgekomen. Hij zat vol verhalen over
jachtavonturen, den Boerenoorlog, zijn boerde
rij en de Afrikaanders, en tracteerde op lams
bout, hoofdkaas en mieliespap. „En vast een paar
dagen komen logeeren als jullie langs komt". En
zoo reden we zuidwaarts van Carolina, richting
Ermelo. Piet Retief, Vrijheid, over boomlooze
oneindigheden van het Hooge Veld. Bijna alles
is grasland, natuurlijk in dezen tijd geel en bruin
verdord door maandenlange droogte, heeten zon
neschijn en kouden sterken wind. Want de
Augstusmaand zet in zooals het behoort, met
sterke windvlagen uit het Zuidwesten, die het
stof doen opdwarrelen over de landwegen en
achter de lange spannen ploegende ossen, die
zich hier en daar afteekenen tegen den horizon,
gewoonlijk gevormd door een dichtbijzijnd, gol
vend heuvelruggetje. Even later kijken we dan
weer ver uit over geweldige kale vlakten, met
hier en daar een boomsingel rondom' een boer
derij. Tot wij weer een iets hoogeren heuvelrug
passeeren en m'n buurvrouw zegt: „Wat staan
hier veel boomen", en ik antwoord: „Mensch,
dat zijn eiken". Daarop moest de conclusie zijn:
„dan zwaaien we het eerstvolgende hek in,
want hier moet de groote man wonen." En het
was zoo en we vonden een prachtig oud Hol-
landsch heerenhuis, omgeven door dennenbosch,
met een heerlijk uitzicht over het golvende
hooge veld, dat hier overal door boomengroe-
pen afgebroken is. En we wandelen rond over
de boerderij en zagen, wat er met een beetje
moed en volharding van het Hooge Veld te ma
ken is. Bijvoorbeeld: De slechtste plek van de
heele plaats was een twintigtal jaren geleden
omgeploegd en toen had men er gewoon met de
hand eikels in uitgestrooid. Even ondergeëgd en
nooit meer naar omgekeken. Tot na een jaar
of tien de eiken vrucht begonnen te dragen.
Toen werden aan de vier hoeken van het bosch
lage, met zand en zoden gedekte varkensver'
blijfplaatsen gemaakt, 's Morgens worden de
hekken geopend en trekken de varkens het
bosch in en eten zich vet aan de eikels en wat
ze er nog meer uit den grond halen. Tegen den
avond komen ze vanzelf naar de stallen terug,
want dat is de eenige plek in den omtrek, waar
water te krijgen is! Het eikenbosch levert nu
plantenmateriaal voor eikengordels, die als wind
breker dienst doen en bovendien worden er heel
wat boompjes uit verkocht ook. En de varkens
hebben prachtig doorregen spek, echte bacon-
varkens, die toch lang niet kunnen opbrengen
wat de brave dokter aan zijn boerderij span-
deert. Maar die eigen boomen bezorgen hem toch
menig voordeeltje en het is te gek om los te loo-
pen, dat niet alle boeren op liet Hooge Veld zijn
voorbeeld hebben gevolgd. Maar de Afrikaansche
boer schijnt wat bang te zijn voor iets nieuws,
anders zou het alleen aan luiheid of laksheid
moeten worden toegeschreven en dat klinkt weer
zoo onaardig.
Bij den dokter thuis.
In de groote hall van het huis hangen tal van
Jachttropheeën, maar ons interesseert meer, dat
er een groot houtvuur brandt. Naast de enorme
schouw ligt het zware hout in een dubbele rij
tot bijna tegen de zoldering opgestapeld. Dat
had de oude kafferknecht gedaan, de twee laat
ste dagen voor hij den dienst verliet, „want de
dokter kon toch, als hij weg was, niet in de kou
zitten." Aardig trouw volk toch, die kaffer
bedienden! En zoo, bij de warmte van het haard
vuur, tusschen een symphonie van Beethoven en
een Strausswals, komen de verhalen los van een
merkwaardigen levensloop. Onze dokter had
juist zijn studie in Leiden beëindigd, toen de
Boerenoorlog uitbrak. Hij besloot dadelijk, zich
óp te geven voor een ambulance, die zou ver
trekken, maar moest al spoedig merken, dat
hiervoor uitsluitend de „vriendjes" in aanmer
king kwamen en een buitenstaander geen kans
kreeg. Maar onze dokter was er de man niet naar
om zich door zoo'n kleinigheid te laten weerhou
den. Hij wilde de arme gewonde boeren helpen
en hij zou ze helpen. Binnen veertien dagen had
hij op eigen kosten een eigen ambulance voor
elkaar en scheepte zich tegelijk met de Neder-
landsche ambulance te Napels in, met als ba
gage verbandmiddelen, medicijnen, instrumen
ten en wat er nog meer noodig kon zijn. Per
soneel had hij niet, vervoermiddelen ook niet,
maar toen de Nederlandsche ambulance nog met
douaneformaliteiten in Lorenzo Marquez bezig
was, reed hij al met een aantal vrijwilliger en
een paar ezelwagens Pretoria uit. En den heelen
verderen oorlog door was zijn ambulance altijd
vlak achter het front. Vaak reed hij zelfs te
paard met het commando mee, wanneer een
achtervolging in ruw terrein het onmogelijk
maakte, zoo snel met de wagens te volgen. Zoo
bijvoorbeeld toen generaal Botha French op de
hielen zat en voortjoeg juist door deze streek.
Toen zwierf onze dokter met het commando
Boeren rond, zijn zadeltasschen met medicijnen
en verbandmiddelen gevuld, overal helpende,
waar hulp noodig was. En een boerenplaats met
name Uitkomst bracht uitkomst, hier kon 'n klein
hospitaal worden ingericht, waar de tegenwoor-,
dige doktersvrouw den scepter zwaaide, waar
soms gebrek was aan zout en suiker en andere
levensbehoeften, maar waar geholpen werd, waar
liefdewerk in den ruimsten zin des woords werd
verricht. En op verzoek der omringende boeren
bleef de Hollander ook na den oorlog en vestigde
zich als dokter-chirurg in hetzelfde gebied. Hij
vertelt graag aan het haardvuur van de moei
lijke dagen, toen 'n heldhaftig volk onder be
droevend slechte leiding zijn wanhopigen strijd
streed tegen een óók bijzonder slecht geleid,
maar overtalrijk leger van tegenstanders, die zoo
slecht op de hoogte waren van toestanden en
vraagstukken, dat ze stom verbaasd keken, toen
de eerste Boerengevangenen werden binnenge
bracht en deze blanken bleken te zijn!
Een veelzijdig man.
De dokter bleef en bouwde zijn huis. Verza
melde een geweldige bibliotheek en studeerde
geschiedenis der middeleeuwen, ging op jacht
in Portugeesch Afrika en probeerde jonge neus
hoorns levend te vangen en ze te binden met zijn
geweerriem. En hij bouwde zijn plaats uit tot
een modelboerderij en probeerde de Boeren ook
zoo te helpen, door hun te leeren, datgene te
verbouwen wat ze zelf noodig hadden. Niet al
leen eikels voor de varkens, maar ook sojaboo-
nen, om de eiwithoeveelheid. in het voedsel aan
te vullen. Maar landbouw en landbouwweten
schap staan op een te laag peil in de Unie om
met één sprong tot een modern bedrijf te kun
nen worden opgevoerd. Het bedrijf in zijn geheel
is te extensief. Kolossale lappen grond, zoodat
een minimale opbrengst voldoende is, dat
altijd het ideaal van den Zuid-Afrikaanschen
boer geweest, en daarvan is men zoo maar niet
ineens af te brengen, door het beste voorbeeld
niet. En daartusschen heeft de dokter nog zijn
drukke praktijk, voor de helft van niet betalen
de patiënten natuurlijk, en was hij een prachtig
voorbeeld, zijn heele leven door, van hoe geld in
goede handen een zegen kan zijn voor een ruime
omgeving. Maar wat onze dokter en zijns gelij
ken men den besten wil niet kunnen veranderen,
is, wat uit zijn verhalen ook weer zoo verbazend
duidelijk blijkt, dat Zuid-Afrika steeds droger
en droger wordt. Het is heel moeilijk, een juist
oordeel over veranderde klimaatstoestanden te
vormen uit de verhalen van zwervers, zooals de
Voortrekkers en echte Boeren waren en vele
Boeren r.og zijn, die elk jaar hun kudden in den
drogen tijd naar betere weideplaatsen drijven.
Maar onze dokter zit nu ruim twintig jaar op
hetzelfde plekje en wijst ons groote open ruim
ten aan in zijn eiken- en dennenbosschen, waar
de zaden indertijd gewoonweg verdronken zijn
en waar tegenwoordig nooit meer water staat en
zelfs van moerassigen grond geen sprake meer
kan zijn. En als dat zoo is, dat de grootste vijand
van Zuid-Afrika, de droogte, nog steeds in kracht
toeneemt, dan ziet het er met de toekomst van
den landbouw in dit werelddeel wel heel treu
rig uit. Thans wordt er nog over gedacht en aan
gewerkt, om door groote irrigatiewerken verbe
tering in den toestand te brengen, maar als de
waterbronnen opdroge, valt er niets meer af te
demmen of te bewaren. Veelal behelpt men zich
tegenwoordig met windmolens, de zoogenaamde
aëromills, maar de voorbeelden zijn al zeer tal
rijk, dat deze na korten tijd, óf, niets meer, öf
wat nog veel erger is. brak water gaan opleveren.
Terwijl onze dokter zoo experimenteerde op
mensch en dier en veld, bracht hij met zijn
brave vrouw, die hij als verpleegster in den
boerenoorlog had leeren waardeeren, nog zes
flinke kinderen groot, die meerendeels hun weg
in de wereld alweer hebben gevonden, zoodat
moeder de vrouw zich weer geheel kan wijden
aan den huiselijken pot. Die buitengewoon goed
is enwe kregen nog een fijn stel heerlijke
„Geldersche" rookworsten mee, geheel Zuid-
Afrikaansch fabrikaat
Weer verder.
Zoo bezwaard ging het weer verder over het
Hooge Veld, uren lang, met steeds hetzelfde
beeld. Onafzienbare grasvlakten, slechts onder
broken door de door menschenhand geplante
boomrijen rondom de boerderijen. Ook hier moet
het vroeger hebben gewemeld van zebra's en
antilopen en moet de leeuw zijn prooi hebben
geslagen uit de groote kudden wilde beesten. En
hoewel de mensch zeer zeker voor een groot
deel aansprakelijk moet worden gesteld voor den
ondergang van den eens zoo rijken wildstand,
heeft de natuur tot die ontvolking van Afrika
toch ook zeer veel bijgedragen.
Zoo moeten juist in deze streken tusschen 1880
en 1890 duizenden en nog eens duizenden anti
lopen omgekomen zijn, omdat 2 jaren achtereen
een zoo strenge winter heerschte, dat zware
sneeuw, die weken lang bleef liggen, zoowel het
voedselzoeken als het uitwijken naar gunstiger
streken onmogelijk maakte. En dan de droogte!
In 1935 nog was het in het overigens zoo gunstig
bekende Zoutpansberg-district zóó droog, dat de
wilde dieren alle vrees voor den mensch moes
ten terzijde stellen en op de boerenplaatsen ko
men drinken, om niet geheel van dorst om te
komen. Voeg daar nog bij, dat een ingewands
worm, die onder de schapen nogal wat narig
heden kan veroorzaken, tevens oorzaak was van
een groote sterfte onder de kleinere antilopen-
soorten, dan hebt ge al een drietal verschillende
oorzaken, waardoor het wild in deze streken in
de laatste eeuw zeer sterk moet zijn verminderd.
En misschien is er nog een reden. Afrika
droogt langzaam uit, dat weten we, maar er zijn
ook aanduidingen, dat de winters kouder wor
den. En het kan verschrikkelijk koud zijn op
het boomlooze Hooge Veld. Weet ge bijvooi-beeld,
dat in de oude huizen, zooals Groote-Constantia
en Groote Schuur, maar ook in de eigenlijke
Transvaal, nergens stookplaatsen te vinden zijn
behalve dan natuurlijk in de keuken? Tegen
woordig moeten meer en meer hotels centrale
verwarming aanleggen en brandt ook in Kaap
stad in de winterdagen menig houtvuurtje
een groote schouw, terwijl door minder ruim
behuisden al heel wat petroleumkacheltjes
dergelijke worden aangeschaft!
De donkere mannen van
Zuid-Afrika.
Maar eigenlijk is er thans in de meeste deelen
van de Unie van Zuid-Afrika geen plaats meer
voor de dieren des velds. De mensch heeft alles
opgeëischt voor de paar diersoorten, die vriend
schap met hem hebben gesloten, of beter, die
hy aan zich onderworpen heeft. En zoo is het
cok met de menschen uit dit gebied. De Bosjes
mannen, de Hottentotten en de Bantoes, tot
welke laatste ook de Zoeloes van Dingaan en
Tsjaka gerekend moeten worden, zij allen heb
ben het onderspit gedolven in den strijd tegen
den blanke, die niet zoozeer door zijn physieke
kracht, als wel door zijn uitvindingen en zijn
verstand overwon. En thans nemen de donkere
mannen van Zuid-Afrika bijna overal de tweede
plaats in. Ze doen het eenvoudige werk op de
boerderij, bij wegenaanleg, in de mijnen, en ver
dienen daar een karig loon, want het zijn men
schen zonder behoeften en dat is maar goed ook.
Zij zouden niet gelukkiger worden als ze onze
behoeften leerden kennen, naar bezit, naar rijk
dom leerden haken, die toch meestal voor hen
onbereikbaar zouden zijn. 't Gelukkigst leeft de
kaffer, een verzamelnaam voor al wat zwart is,
nog in zijn natuurstaat, als eigenaar van een
kleine kudde vee, van een stuk of wat vrouwen
en een bende kinderen. En zoo kunnen wij hem
nog aantreffen in de Native Reserves, in de ge
deelten, die aan bepaalde stammen als woon
plaats zijn aangewezen. Zoo leven de Swasies in
Swasieland, tusschen Natal met Durban als
hoofdplaats en Portugeesch Oost-Afrika met Lo
renzo Marques. Daar leeft de Swasie nog als
echte onbedorven Bantoe, alleen, hij mag geen
assegaai meer dragen als hij naar een vergade
ring gaat, omdat de heeren anders te graag de
deugdelijkheid hunner wapens op elkaar probee-
ren. En dat Swasieland ligt juist oostelijk van
Ermelo en Piet Retief, waar het zoo koud was,
een kleine tweeduizend meter lager, grooten-
deels ook in de heuvels, die het Hooge Veld
langzaam en geleidelijk in het Lage Veld doen
overgaan. Dus zwaaien we maar eens linksaf en
hobbelen omlaag, langs heuvelhellingen, waar
steeds meer eucalyptus en acacia's staan. Al
gauw komt de warmte ons tegen, de acacia's be
ginnen te bloeien en vullen de lucht met hun
zoeten geur. We gaan omlaag, de lente tegemoet.
Want die is allang ingetreden in Natal, als op de
hooge vlakten de winter nog in volle kracht
woedt.
(Nadruk verboden).
HET TOONEEL
CREMER
Westerman en Zoon.
H. A. N. O. reclame-actie.
Winkeliers in Haarlem-Noord willen koopers
trekken.
De winkeliers in Haarlem-Noord hebben een
reclame-actie ingezet, en deze den toepasse-
lijken titel van „HANO" gegeven, welke een
afkorting van Ha(arlem) No(ord) beteekent.
Het bestuur van de winkeliersvereeniging
„Generaal Cronjéstraat" heeft zich voor deze
actie gespannen, welke zich echter niet tot
de Gen. Cronjéstraat beperkt doch zich over
;eheel Haarlem-Noord uitstrekt; alle winke
liers, die in het register van de Kamer van
Koophandel ingeschreven staan, werden aan-
eschreven om mee te doen en ook andere
winkels kunnen hun medewerking aan de
H.A.N.O.-actie verleenen.
Thans zijn reeds 60 winkeliers bij de actie
aangesloten; het systeem is al in werking ge
treden en binnenkort zal de eedste der weke-
lijksche uitkeeringen van premies plaats vin
den. Het publiek dat in de „H.A.N.O."-winkeLs
(die met een H-A.N.O.-bord te onderscheiden
zijn) koopt, ontvangt bij aankoop van hetzij
;roote hetzij kleine bedragen, bonnen met
punten. Deze bonnen kunnen wekelijks in
een enveloppe aan het perceel Generaal
Cronjéstraat 78 bezorgd worden. Er zijn series
van 25. 50 en 100 punten (in overeenstem
ming met de waarde, waarvoor gekocht werd)
en de inzenders van het hoogste aantal pun
ten in elk der series, krijgen de eerste prij
zen, op één na de hoogsten de tweede prij
zen, zoodat dus zoowel kleine als groote koopers
prijzen kunnen verdienen. Wanneer men met
een punteninzending geen prijs gewonnen
heeft worden de bonnen geretourneerd en kan
men deze gebruiken voor een volgende inzen
ding.
OPBRENGST BAZAR.
Dezer dagen heeft de afd. Haarlem van de
Vereeniging tot bevordering der gezond
heid in de Grafische vakken in Nederland hier
een bazar gehouden. Het batig saldo daarvan
bedraagt f 300.98.
Het huis van den dokter op het Hooge Veld.
Dat een schrijver in zijn eigen stuk de hoofd
rol speelt is meer gebeurd, maar dat twee auteurs
die in collaboratie een tooneelspel hebben ge
schreven, ook beiden de hoofdrollen vervullen,
dat mag zeker een unicum worden genoemd. Dit
uitzonderingsgeval hebben wij gisteren bij Cr
mer gezien, waar Mevrouw Christien van Bom-
mel-Kouw en Henk Bakker de rollen van moe
der en zoon creëerden in het door hen geschreven
tooneelspel „Westerman en Zoon". Het meest
verheugende van dezen avond is wel geweest,
dat de opvoering een in alle opzichten artistiek
groot succes voor onze Koninklijke Letterlie
vende Vereeniging is geworden en wij deze voor
stelling dan ook een evenement in de dilettanten
wereld mogen noemen.
In December heb ik „Westerman en Zoon'
een boekbespreking in ons blad reeds besproken
en toen al gezegd, dat dit het beste stuk is, het
welk Christien v. Bommel-Kouw en Bakker samen
hebben geschreven. Ik wil hier nog eens den in
houd van dit zeer knappe tooneelstulc laten
volgen.
Martha Westerman is een vrouw van bij de 70
jaar, die aan het hoofd van het Warenhuis „Wes
terman en Zoon" staat. Zij heeft zich met al haar
energie en vitaliteit aan de zaak gegeven en deze
groot gemaakt en voor haar bestaat op de wereld
dan ook eigenlijk niet anders dan „Westerman
en Zoon". Daar offert zij alles voor op, tot zelfs
het geluk van haar zoon toe. Want ook haar zoor
mag volgens haar slechts één levensdoel heb
ben en dat is: de groei en bloei van Westerman
en Zoon. Dat zijn huwelijk daardoor ongelukkig
wordt, hindert haar weinig of niet. Zij stapt over
alle bezwaren heen, wanneer het de „zaak" be
treft.
Deze zakenvrouw is in haar onverzettelijkheid,
hardheid en heerschzucht tot in de kleinste de
tails door de twee auteurs prachtig geteekend.
Het is een karakterrol van groot formaat. Die
vrouw is misschien een uitzondering, maar zij
leeft van haar voetzolen tot haar haarwortels. Zij
zegt geen woord te veel of te weinig, want ook
haar taal is zoo efficient, als wij enkel van zulk
een zakenvrouw kunnen verwachten.
Sympathiek is deze Martha Westerman niet.
maar zij wordt in onze oogen een andere
guur, zoodra wij weten, waarom zij haar leven
offert voor „Westerman en Zoon". Want als zij
op het punt staat haar zoon te verliezen, biecht
zij hem, waarom zij dag en nacht werkt voor de
zaak. Het is om de belofte te vervullen, die zij
haar man op zijn sterfbed heeft gedaan, Wester
man en Zoon groot te maken.
Deze belofte beheerscht haar leven en zij
brengt er alle offers aan, zelfs dat van het op
geven van haar levenswerk, wanneer zij tot de
ontdekking komt, dat zij te oud is geworden om
de zaak nog in haar geheel te leiden. Dan treedt
zij vrijwillig af en dat offer maakt haar aan het
slot tot een werkelijk tragische figuur. Want zij
is zoo samengegroeid met het warenhuis, dat zij
haar leven breekt met deze abdicatie voor haar
zoon ter wille van de zaak.
Henk Bakker en Christien van Bommel-Kouw
hebben dit gegeven prachtig uitgewerkt. Niet
alleen in de teekening van Martha Westerman,
die voluit voor ons staat als het vrouwelijke en
harde zakengenie, maar ook in de schildering
van het milieu van het warenhuis en het hu
welijksleed van de jonge mevrouw Westerman
En dat het stuk waarvan alle bedrijven bij
zonder knap en sterk sluiten, ook voortreffelijk
en boeiend tooneel is, heeft de voorstelling van
gisteren wel overtuigend bewezen. Geen oogen-
blik verslapt de spanning, aldoor zien wij „too
neel" en toch en dat is het mooie blijven
het steeds levende menschen voor ons, worden
zij nooit abstracties of louter tooneelfiguren.
Dat dit stuk aan dilettanten uitzonderlijk hoo
ge eischen stelt, zal men zeker uit de bespre
king wel hebben begrepen en een zoo verblij
dend goed resultaat als gisteren zou niet moge
lijk zijn geweest zonder zeer ernstige voorberei
ding, artistieke leiding en goede speelkrachten.
Over „werken in den vrijen tijd1' gespreken,
wat moet er door deze liefhebbers gestudeerd,
gerepeteerd, in het kort gewerkt zijn
om tot een zoo voortreffelijk geheel te komen!
Wat was alles tot in de details uitstekend ver
zorgd, wat werden ook de kleine rollen bijzonder
goed gespeeld! Ik denk hier bijvoorbeeld aan
het luisteren der employés aan het slot. Zou dat
ontroerende tooneel ooit een zoo diepen indruk
hebben gemaakt, wanneer de sfeer van het ge
heel door de „figuratie" ook niet zoo uitnemend
getroffen ware geweest.
En nu het spel der hoofdpersonen. Wij hoor
den, dat mevr. Van Bommel in geen 15 jaar had
gespeeld. Haar laatste rol was „robbedoes", het
meisje van 17 jaar in het stuk van dien naam;
gisteren was zij de vrouw van 70 in „Westerman
en Zoon". Wanneer men dit weet, zal de bewon
dering voor haar prestaties in de rol van Mar
tha Westerman zeker nog meer stijgen. Kortweg
voortrffelijk was zij in het eerste bedrijf, waarin
zij deze kordate zakenvrouw in alles in haar
kort-af spreken, de resolute gebaren, en het
krachtig loopen werkelijk prachtig uitbeeld
de. Daar dachten wij nauwelijks meer
aan dilettanten-werk. En ook in het
derde bedrijf heeft zij getoond de zware rol,
ook in het meest dramatische moment te kun
nen dragen. Men zag haar daar op het tooneel
ouder worden en zij wist aan het slot diepen in
druk te maken zonder een moment melodrama
tisch te worden.
Alleen de biecht in het tweede bedrijf ging
althans voorloopig nog boven haar kracht
Toen werd zij mevrouw Christien v. Bommel en
bleef zij niet Martha Westerman. Deze door het
leven geharde vrouw zou zelfs in die biecht
niet sentimenteel zijn geworden, wij zouden geen
tranen in haar stem hebben gehoord. Ook werd
de stem van mevrouw v. Bommel in dat tooneel
wat te ijl. Maar overigens, alle hulde voor haar
zeer knappe creatie, waarvoor ik niet anders
dan respect kan hebben. Het moet voor haar
gisteren, toen zij haar eigen stuk naar het suc
ces droeg, wel een heerlijke avond zijn geweest.
Henk Bakker speelde den zoon. Ik wil niet
zeggen, dat deze rol Bakker op het lijf is ge
schreven. Integendeel, dergelijke figuren zijn
feitelijk geen rollen voor Bakker, die in de
eerste plaats karakterspeler is. Bakker moei
zich voor zijn stukken en zijn vereeniging wel
eens offers getroosten, omdat er bij Cremer nu
eenmaal geen spelers zijn, die over voldoende
routine en speelkracht beschikken om dergelijke
rollen op te brengen. Hij speelde Jos beheerscht,
met overtuiging en wanneer het zijn moest met
kracht een enkelen keer, bijvoorbeeld in zijn
eerste uitbarsting tegen zijn moeder zelfs met
even ongemotiveerde explosieve hevigheid
maar wij wenschen Cremer toch een speler toe,
die alles medebrengt om de jonge mannenrollen
geheel gaaf en overtuigend te spelen.
Het meest volmaakte spel hebben wij giste
ren van Ekie Bouwer gezien. Wat is deze actrice
onder de leiding van Bakker bij Cremer ge
groeid! Ik durf haar nu een der beste krachten
van het dilettanten-tooneel van heel Nederland
te noemen. Bij haar denkt men zelfs niet meer
aan liefhebberij tooneel. Zooals zij gisteren
Aimée speelde in het tweede bedrijf, zoo zou het
door geen actrice van beroep verbeterd hebben
kunnen worden. Het was spel, dat geheel van,
binnen uitkwam en prachtig van techniek,
omdat men niet meer aan tooneelspel dacht.
Mijn welgemeend compliment!
Crombouw gaf in de scène met Aimêe als
Max Holdert eenvoudig, gereserveerd en sym
pathiek tegenspel. Een zeer goed gespeelde rol.
Wat werd ook Hansen, de procuratiehouder, niet
voortreffelijk gegeven door den heer Nottelman.
Ook deze man leefde volkomen. En wat heeft
Nottelman het stuk niet zuiver afgesloten met
die zeer gevoelig gezegden slotzin! Huib Tui-
ninga maakte iets heel goeds van het korte
scènetje van den kunstschilder en de kleinere
rollen werden door de dames Annie Hensen,
Anneke de Wilde, Jo Bremer en de heeren
Oostwald, Stroman en Luü zeer consciëntieus
gespeeld.
Zoo werd het als geheel een zeer mooie avond,
welke Cremer alle eer aandeed. Dit begreep ook
de heer Kruishoop, die bij de huldiging van
Christiene v. BommelKouw en Henk Bakker
daarvan uiting gaf. En toen mevr. van Bommel
daarna de spelers, het publiek en vooral den re
gisseur Bakker dankte, volgde er een ovatie,
zooals wij maar zelden bij Cz-emer hebben bij
gewoond. Mijn gelukwenschen!
En wanneer zullen wij dit stuk nu eindelijk
eens bij het beroepstooneel zien? Het is eigen
lijk een schande voor ons tooneel, dat een zoo
sterk, Hollandsch stuk alleen door dilettanten
gespeeld wordt. Welk een prachtige rol zou deze
Martha Westerman voor Magda Janssen zijn!
Laten wij hopen, dat Westerman en Zoon
nog eenmaal te Amsterdam op het groote tooneel
zal woi'den opgevoerd.
J. B. SCHUIL.
Zevende Haarlemsche Voorjaars-
beurs.
80 firma's nemen deel.
Het actieve bestuur van de afdeeling Haar
lem en omstreken van de Nederlandsche Ver
eeniging van Huisvrouwen organiseert van
Donderdag 16 Maart tot en met Donderdag
23 Maart voor de zevende maal haar jaar
lij ksch terugkeerende Voorjaarsbeu rs
De Voorjaarsbeurs zal weder 7 werkdagen en
telkens nam. van 1.30 tot 5.30 en van 7.30 tot
11 uur gepoend zijn. Op Zondag 19 Maart
is zij gesloten.
De belangstelling voor deelneming van de
zijde der fabrikanten en winkeliers is weer
bijzonder groot geweest en we kunnen gerust
zeggen, dat deze elk jaar grooter wordt, want
nu reeds zijn alle beschikbare plaatsen in de
groote zaal, vestiaire en bijzalen, zoowel be
neden als boven besproken.
Veel nieuws zal er te zien zijn en alle be
zoekers zuilen zich een of meer middagen en
avonden best kunnen amuseeren.
De gezellige thee- en koffieschenkerij op het
podium van de firma v. Nelle zal niet ontbre
ken. De firma Franken zal in de vestiaire het
geheele bakkersbedrijf in werking hebben, ter
wijl aan de overzijde de wasscherij „Het Kle
verpark" de bezoekers zal laten zien hoe haar
bedrijf werkt.
In de bijzaal beneden zal door de oliefabrie-
ken Calvé-Delft doorloopend gebakken en
gebraden worden voor iedereen die maar proe
ven wil.
De expositie van de leden der Haarlemsche
Broodbakkerspatroons V.reeniging belooft
iets buitengewoons te worden.
Waren het verleden jaar de slagers en de
vischhandelaren die hun beste beentje
voorzetten, ditmaal zullen het de bakkers zijn.
Alle deelnemende bakkers-patroons is de
zelfde tafelruimte 2 M2 toegewezen en
daarop mogen zij hun artikelen étaleeren.
Het publiek zal door stemming uitmaken wel
ke inzending naar hun oordeel het mooist is.
De stembus zal dus alweer vroeg aanwezig
zijn. De bakkerspatroon die de meeste pun
ten krijgt heeft den eersten prijs, de tweede
den tweeden prijs. enz. Zoo zijn er zes prijzen
voor de mooiste inzendingen. De prijzen voor
de bakkers bestaan uit fraaie bekers met
inscriptie, welke reeds gereed zijn en in za
ken in velschillende deelen der stad tentoon
gesteld zullen worden. Op het oogenblik ech
ter staan zij in de étalage van den heer H.
van Rigteren, Gen. Cronjéstraat 40, de le
verancier der bekers.
Voor de goede beoordeelaars hebben de
bakkers echter wederkeering prijzen beschik
baar gesteld en zoo zal op 22 Maart, wanneer
de uitslag bekend wordt gemaakt menig be
zoek (st) er der Voorjaarsbeurs verrast worden
op een heerlijke taart, cake. tulband, krente-
brood of een andere lekkernij.
Ook het muzikale gedeelte wordt weer goed
verzorgd en zoo zullen twee orkesten de vroo-
ijke stemming er wel inhouden. Voor het eerst
zal op de gaanderij gelegenheid geboden wor
den daar een poosje te vertoeven, opdat de be
zoekers ook eens rustig de drukte in de groote
zaal kunnen aanschouwen.
Tal van attracties zijn er verder aan de
Voorjaarsbeurs verbonden. Eerste klas artis-
ten zijn voor dat doel geëngageerd t.w. Tholen
en Van Lier, Paul Ostra, Wiesje Bouwmeester
Anny Prins en de telepaath Maloïtz. Op Don
derdagavond 16 Maart geeft het mannenkoor
Proza en Poëzie" haar medewerking.
Ook voor de kinderen is gezorgd. Prof Ben-
Ali-Libi en Hermas' poppenkast met opvoe
ring van „Sneeuwwitje en de zeven dwer
gen" zullen de Zaterdag- en Woensdagmiddag
op 18 en 22 Maart verzorgen. Het kinderkoor
„Inter Nos" zal aanwezig zijn op 22 Maart.
Op Vrijdag 17 Maart zoowel des middags als
's avonds wordt door Stoutenbeek's Modehuis
van het Houtplein een modeshow gegeven.
Het gemeentelijk gasbedrijf geeft op Maan
dag 20 Maart een kookdemonstratie en op
Donderdagmiddag 23 Maart een kook-
wedstrijd. ditmaal door leerlingen van de
huishoudscholen. Het geheel belooft dan ook
weer heel aardig te worden en op zeer druk
bezoek wordt dan ook weer gerekend.
Tenslotte vermelden wij nog, dat door de
deelnemende firma's vele verrassingen, ge
heel kosteloos zullen verstrekt worden, welke
door de bezoekers direct in ontvangst kun
nen worden genomen, tegen overlegging van
het bonnetje, hun volgnummer, hetwelk zij
bij het binnenkomen uit de automaat ontvan
gen.
Koersen van de Ochtendbeurs van
heden van 10.30 uur tot 11.25 uur.
Kon. Olie 321
H.V.A. 429—30.
Java Cultuur 81 3/4.
AKU 40V2—3/4.
Beth. Steel 55 3/4.
U.S. Steel 48 3'8—V2.
Republic Steel 16 9/165/8.
Paramount 8 1/4—3/8.
H. O. V.
Vrijdagavond a.s. zal het eerste concert van
de Beethoven-cyclus worden gegeven.
Op dit concert dat door Marinus Adam
wordt geleid en waaraan de Russische
pianist Edouard Darsky medewerkt, zal wor
den uitgevoerd, de Ouverture Leonore I en n
en de 8e Symphonie.
De solist zal het 4e pianoconcert spelen.
