Haarlem's Dagblad Volledig trouw aan as-politiek Memel afgestaan aan Duitschland Bestemming van de Vleeschhal. Verklaring van Mussolini in Grooten Fascistischen Raad. Autobus-exploitant uit Heemstede tot 300 boete veroordeeld Het Belangrijkste Spreeuwenstrijd. Overdracht reeds 'n feit Duitsche troepen heden in het Memelgebied 56e Jaargang No. 17103 Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Woensdag 22 Maart 1939 Abonnementen per week f 0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per post f3.55. losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel. Regelabonueinentstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentje* rie rubriek. In den loop van dit jaar zal de restauratie van een der kostbaarste juweelen van oude bouwkunst die Haarlem rijk is, de Vleesch hal. voltooid worden. En dan rijst vanzelf de vraag, welke bestemming het gemeentebestuur aan dit gebouw zal geven. Daaromtrent is nog geen beslissing genomen. Het gebouw heeft Rijks- en Provinciale Archieven geherbergd, die naar het oude Provinciale Gouvernements gebouw in de Jansstraat zijn verhuisd en daar zullen blijven Er is later overwogen een filiaal van de gemeente-bibliotheek, die tekort aan ruimte heeft, in de Vleeschhal te vestigen, maar het gebouw bleek daar niet geschikt voor te zijn om technische redenen, voorna melijk de fundeering betreffend. Het staat leeg en opent mogelijkheden. En aangezien het zoo mooi is en zoo de aandacht trekt van iederen bezoeker van onze stad, niet het minst van den vreemdeling die Nederland bereist, lijkt het wel heel geëigend om die bezoekers naar bin nen te lokken en hun iets belangwekkends te toonen. Als ik in een andere stad, in binnen- of buitenland, een gebouw zie dat mij door zijn schoonheid of historische waarde of beide treft voel ik altijd den wensch opkomen, het ook „van binnen te zien". En ik geloof dat het den meesten menschen zoo gaat. Krijg ik dan te hooren, dat het niet te bezichtigen is om dat men er een of ander kantoor in heeft ge vestigd of het tot pakhuis van stoffige oude dossiers heeft bestemd, dan stelt mij dat teleur. En dan denk ik bovendien: daar was toch heel wat beters mee te bereiken geweest. Nu heb ik geen reden om te veron derstellen dat ons gemeentebestuur van de Vleeschhal een ontoegankelijk kantoor of door-zeldzame-snuffelaars-bezocht pakhuis zou willen maken, maar ik vestig er de aan dacht op dat Haarlem met de Vleeschhal iets veel beters zou kunnen doen dan zoovele andere steden in binnen- en buitenland met vele oude gebouwen hebben gedaan. De Haarlemsche kunstschilder George Gussenhoven heeft daar een idéé voor. In een brief aan B. en W. heeft hij voorgesteld er een museum van bij zonderen aard van te ma ken: een museum dat veel menschen zou trekken. Daarbij heeft hij eraan herinnerd dat Haarlem in luttele jaren tijds veel verlo ren heeft door de verdwijning van drie mu sea: het Museum voor Kunstnijverheid, het Koloniaal Museum en het Museum Stolk. Nu ië de Vleeschhal niet geschikt voor schilde rijen-museum vanwege den onvoldoenden licht-inval. Maar wel voor het tentoonstellen van teekeningen en velerlei andere beziens waardigheden en ook voor het houden van le zingen en voordrachten. Voor schilderijen tentoonstellingen is trouwens de expositie zaal van het Frans Hals Museum beschik baar. Als men nu aan teekeningen denkt komt meteen de gedachte op aan een prachtig Haarlemsch bezit: de Platenatlas, die zelfs maar zoo weinig Haarlemmers uit eigen aan schouwing kennen. Zij bevat een buitenge wonen historischen rijkdom, telt vele teeke ningen van bijzondere kunstwaarde en is zoo uitgebreid dat men er een lange reeks tijde lijke tentoonstellingen mee in de Vleeschhal zou kunnen houden. Behalve dat zijn er vele voorwerpen uit Haarlem's historie, ook in particulier bezit, die voor zulke tentoonstel lingen in aanmerking zouden komen. De heer Gussenhoven heeft in zijn brief de aandacht gevestigd op oude kleederdrachten, op al wat tot de historie van de bloembollencultuur in betrekking staat o.a. de periode van den windhandel in tulpen en op allerlei curio siteiten uit de provincie Noord-Holland. Ja, inderdaad: Haarlem is de provinciale hoofd stad en dus de aangewezen plaats om de velerlei merkwaardigheden uit de historie der provincie in het licht te stellen. Ik denk aan een nog pas herdachte gebeurtenis die in onze onmiddellijke nabijheid plaatsgreep: de drooglegging van de Haarlemmermeer. Maar ook aan het historisch bezit van zulke oude stadjes als Hoorn en Enkhuizen, waar men ongetwijfeld bereid zou zijn tot tijdelijk af staan van die dingen voor een tentoonstel ling. De heer Gussenhoven heeft zeer terecht ook de producten der Haarlemsche nijverheid te berde gebracht. De groote benedenzaal van de Vleesch hal eigent zich uitstekend voor tentoonstel lingen van dezen aard die in het gebouw een steeds-wisselend en dus bijzonder levend museum zouden scheppen. Groote kosten zijn aan de uitvoering van dit plan niet verbon den: verlichting en verwarming dit laatste als men het gebouw ook buiten de zomer maanden voor het doel zou willen gebruiken zouden niet veel geld vorderen in ver houding tot de 80 mille, aan de restauratie besteed. Door de heffing van een lagen entrée- prijs zouden de exploitatiekosten kunnen worden bestreden. En men zou het vreemde lingenverkeer ten zeerste dienen met deze be stemming aan de Vleeschhal te geven. Ik ben dan ook geneigd bij voorbaat aan te nemen dat de Vereeniging Haarlem's Bloei groote belangstelling voor deze zaak zal hebben. En er zit voor mijn gevoel al iets bijzonder aantrekkelijks in, zoo'n oud gebouw een nieuwe, levende functie te geventemeer catdat het door zijn gelukkige ligging en zijn ROME. 22 MAART (Stefani) Gisteravond heeft de Groote Fascistische Raad onder voorzitterschap van Mussolini de vierde zitting van het zeventiende jaar der fascistische jaartelling gehouden. De Duce besprak de jongste gebeurtenissen en gaf een uitvoerige uit eenzetting van den internationalen toestand. Na de besprekingen nam de Groote Fascistische Raad de volgende dagorder aan „De Groote Fascistische Raad verklaartten aanzien van de dreigende vorming van een „democratisch eenheidsfront, verbonden met het bolsjewismetegen de autoritaire staten een eenheidsfront dat geen vrededoch oorlog brengt, dat hetgeen in Centraal Europa is geschied, in de eerste plaats een gevolg is van het Verdrag van Versailles en, vooral op dit oogenblik, hij zijn volledige aanhankelijkheid aan de politiek van de as-Rome—Berlijn bevestigt Voor het begin der besprekingen heeft de Duce een dagorder voorgelezen, waarin wordt verklaard, dat de Groote Raad, aan den vooravond van den twintigsten verjaardag van de stichting der fasces met dankbaarheid de in den strijd gevallen kameraden herdenkt en de kameraden, die van het begin af deel hebben uitgemaakt van de beweging, begroet op de groote bijeenkomst te Rome, waar zij door hun tegenwoordigheid aan de geheele wereld bewijzen, dat de leuze van het fascisme thans nog, evenals toen was en zal blijven „gelooven, gehoorzamen, strijden". De Groote Raad juichte deze dagorder van den Duce toe. In hun commentaar op de verklaringen van den grooten fascistischen raad wijzen de Ro- meinsche bladen op de volgende drie punten: 1. De dreigende vorming van een eenheids front van democratieën verbonden met de Sov jets tegen de totalitaire staten beteekent, dat de democratieën een oorlog voorbereiden. 2. De huidige gebeurtenissen zijn het onver mijdelijke gevolg van de vergissingen en ver keerdheden in het verdrag van Versailles. 3. Italië bevestigt opnieuw duidelijk zijn vol ledige aanhankelijkheid aan de politiek van de as. De „Messagero" zegt hiervan, dat dit aan dui delijkheid niets te wenschen overlaat. De her nieuwde bevestiging van trouw aan de as-politiek beteekent eenerzijds, dat de as vastbesloten het bolsjewisme te weerstaan want elke over eenkomst tusschen de democratieën en het bols jewisme zou leiden tot een overwicht van het communisme en duidt anderzijds op de on schendbaarheid van het geduchte bolwerk dat zich keert tegen elke poging tot oorlog. architecturale schoonheid reeds de belang stelling van alle bezoekers der stad trekt. Met den bouw van de Vleeschhal werd in het laatst van de zestiende eeuw begonnen. De schepper was de vermaarde architect Lie ven de Key, zooals onderzoekingen van wijlen den gemeente-archivaris C. J. Gonnet heb ben aangetoond. Door de eeuwen heen heb ben Haarlem's stadsbesturen het gebouw hun zorg en aandacht gegeven: het is steeds goed onderhouden en daarom is zijn schoonheid in drieënhalve eeuw tijds zoo wonderlijk be waard gebleven. Toch is er in vroeger tijd wel eens twijfel aan zijn architectonische waarde tot uiting gekomen en de verguizing van den Italiaan Amices kan men geen twijfel meer noemen. Hij schreef en wij lezen het met verbazing over zulk wanbegrip: „Naast de hoofdkerk staat een buiten sporig gebouw, bestemd voor het houden van openbare verkoopingen; een ge- denkteeken van grillige bouwkunst, half wit, half rood, een verzameling van trap jes, geveltoppen, obelisken, pyramide'tjes, bas-reliefs, versiersels zonder naam in den vorm van tafelstukken, luchters en dompers, welke er lukraak schijnen neer gesmeten en alle tezamen het beeld op leveren van een Indische pagode, met eenige afdwalingen in den Spaanschen smaak tot een Hollandsche woning her schapen door een door jenever opgewon den bouwmeester". Zulk een oordeel uit vroeger tijd moge ons tot voorzichtigheid stemmen bij onze vaak zoo overhaaste meeningen over Amsterdam- sche Stadhuisplannen en andere voortbreng selen van min of meer moderne architectuur. Men moet wel heelemaal in zijn tijd staan en leven om er alle schoonheid van te door- vorschen. En men moet zich vaak inspan ning getroosten en laten voorlichten door anderen om erin door te dringen. Maar dat is een ander chapiter. Ik hoop veler aandacht te hebben gewonnen voor een nieuwe, levende bestemming van onze oude „buitensporige Indische pagode" op de Groo te Markt! R. P. Haarlemsche kantonrechter verklaart art. 39 R.A.P. bindend Tot f 300 boete sub. 1 maand ver oordeelde de Haarlemsche kantonrech ter hedenmorgen den 45-jarigen autobus-exploitant L. A. Kors uit Heemstede, die een z.g.n. wilden auto busdienst had onderhouden tusschen Haarlem en Amsterdam. Hij had voor dezen dienst een vergunning indien hij de bussen doorde Haarlemmermeer liet rijden maar door de concurrentie van andere autobusdiensten, die zonder vergunning over Halfweg naar Amster dam reden, was hij genoodzaakt gewor den om ook deze route te volgen. HF.DEN12 PAGINA'S HAARLEM EN OMGEVING. Pag. Benoeming van een adjunct-hoofd van de Luchtbescherming te Haarlem te ver wachten. 1 Een kistje met f 100 in de Spaarnwouder- straat te Haarlem gestolen. Waarom vrijwel geen bekeuringen gemaakt worden tegen fietsers die geen brandend achterlicht hebben. BINNENLAND. Twee personen, die in verband met den ju weelendiefstal in den Haag zijn gearres teerd, zijn in vrijheid gesteld. Ingewikkelde geschiedenis voor het Amster- damsche Hof. BUITENLAND. Mussolini zegt, dat Italië volkomen trouw blijft aan de as-politiek. President Lebrun is gisteren op enthousiaste wijze te Londen ontvangen. Roemenië zendt troepenversterkingen naar de grenzen. Ook Amerika schijnt zich bij de „Anti- agressieverklaring" te willen aansluiten. ARTIKELEN, enz R. P.: Bestemming van de vleeschhal J. B. Schuil over den dansavond van „La Argentinita". J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar buiten. Jhr. dr. J. C. Mollerus: 1938 was voor den tuinbouwexport geen gunstig jaar B. A.: Modeshow van magazijn ..De Bijen korf". De Burgerlijke Staud van Haarlem is opge nomen op Litausche regeering willigt de Duitsche verlangens in (De gemeenteraad van Schellink hout heeft een verordening aan genomendie het verstoren van spreeuioennestcn in den broeitijd regelt, op grond van de steeds toenemende schade die deze vogels aan de vruchtboomen aan brengen). De vroede raad van 't plaatsje Schellinkhout. Heeft dezer dagen een besluit genomen. Dat ieder spreeuwenpaar dat nesten bouwt In die contreien kwalijk zal bekomen, De spreeuw wordt daar als ware plaag beschouwd. Daar hij den pik op vruchten heeft in boomen. Wij zien den spreeuw als welkom lentegast, Maar hij komt niet slechts om ons oor te streelen. Met schoon gezang dat goeden vogels past, Hij komt om ons heerlijk fruit te stelen En wordt den kweekers daardoor tot een last. Dien zij in 't vruchtbaar werk niet kunnen velen. Zfj broeien straks weer op hun nest en op De schade die zij later zullen maken. De kweekers, niet gediend van dezen strop, Verstoren dus hun nesten op de daken, Waai-door de spreeuwen, oud en in den dop, Figuurlijk slechts in nesten zullen raken. U ziet hoe men die kleine roovers ducht, En hoe men duchtig op hen is gebeten. Men wacht van deze actie goede vrucht, Ook in dien zin. dat deze vogels weten. Als zij zich haastig redden in de vlucht: Met groote heeren is 't kwaad kersen eten. P. GASUS. Het woord is aan.... Leo Tolstoi: Wetten maken is gemak kelijker dan regeer en. (Adv. ingez. Med.) De luchtbescherming te Haarlem. Benoeming van een adjunct-hoofd. Zooals men weet is de Commissaris van Po litie. de heer E H. Tenckinck, indertijd benoemd tot hoofd van de Luchtbescherming te Haarlem. Het werk heeft in den laatsten tijd evenwel zoo'n omvang genomen, dat het gewenscht is eenige verandering in den bestaanden toestand te brengen. Het ligt in de bedoeling binnenkort een adjunct-hoofd van de Luchtbescherming aan te stellen die zich dan onder leiding van den heer Tenckinck geheel zal kunnen wij den aan zijn taak. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat de ministerraad van Litauen, nadat de minister van buitenlandsche zaken, Urbsys, verslag bad uitgebracht van zijn onderhoud met den Duit- schen minister van buitenlandsche zaken, Von Ribbentrop, waarbij Von Ribbentrop bad voorgesteld het Memelgebied vrijwillig aan Duitschland terug te geven, besloten heeft dit verzoek in te willigen. Dit besluit is nog denzelfden dag ter kennis van de Litausche Sejm (parlement) gebracht. Hitier zal de troepen vermoedelijk vergezellen MEMEL, 22 Maart. (Reuter). Men acht de overdracht van het Memelge bied aan Duitschland sedert hedenoch tend acht uur officieel geschied. Overal zfin de hakenkruisvlaggen uitgestoken ter eere van de Duitsche troepen, welke naar men verwacht omstreeks twaalf uur zouden binnenrukken. De Litausche troepen hebben in den afgeloopen nacht het gebied verlaten. Alle fabrieken en scholen zijn gesloten en de mannen, vrouwen en kinderen loopen lachend en zingend door de straten, getooid met bloe men. Vanochtend was de telefoonverbinding tus schen Memel en Kaunas verbroken. Het bericht over de aansluiting van Memel bij Duitschland heeft te Berlijn de bevolking ver rast, aangezien men niet was voorbereid door een campagne van voorbereidende maatregelen, zoo meldt Reuter uit Berlijn. De bevolking stak onmiddellijk de vlaggen, welke eerst gisteren waren ingehaald na de viering van de inlijving van Bohemen en Moravië, weer uit In officieele Duitsche kringen verwacht men geen verzet in het buitenland tegen de aanhech ting van Memel, „aangezien Litauen vrijwillig heeft toegestemd". Men verwacht dat Hitler met de Duitsche troepen het Memelgebied zal binnenrukken. Ook verwacht men, dat de vloot aan de feesten zal deelnemen, aangezien dit de eerste keer is. dat een gebied dat aan de zee grenst is inge lijfd. De bevolking van Berlijn vernam de aanhech ting van hot Memelgebied door een speciale uit gave van het „Zwöfl Uhr Blatt" met het groote opschrift: „Het Memeiland is vrij. Litauen geeft het Me melgebied aan Duitschland terug door middel van een vrije overeenkomst tusschen beide lan den". In Tilsit, de grensstad van Oost-Pruisen vorm de zich vanmorgen zoo meldt het D.N.B. een groote stoet juichende lieden, die over de Mcmelbrug het Memelgebied binnentrokken. De Litausche grens- en douaneposten hebben hun dienst reeds gestaakt. Ook in Koningsbergen heeft de bevolking uiting aan haar vreugde ge geven over den terugkeer van het Memelgebied Van alle huizen waait de hakenkruisvlag. (Voor verdere berichten zie men pag. 6),

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1