Haarlem's Dagblad
onderhandelt te Burgos
Het Huidige Conflict.
Delegatie van den
Verdedigingsraad
Van Tristan da Cunha.
Rechtsbijstand
Het Belangrijkste
56e Jaargang No. 17105
ÜHgsve Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon-
Direofie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 24 Maart 1939
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 mannden I 3.25. franco per
post f3.55. loan*- nummer* t> cent per ex.
Advertentiën1-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regeL
RegelabonnenienUtarieven op aanvraag.
Vraag eo aanbod 1-4 regel» f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentje» tie rubriek.
Sinds de annexatie van Tsjecho-Slowakije
door Duitschland is een nieuwe spanning
tusschen de groote mogendheden ingetreden.
Vlak vóór die annexatie zag de toestand er
gunstiger uit dan in langen tijd het geval was
geweest. Immers, nadat Duitschland bij mon
de van Hitier zelf en van Goebbels en anderen
erkend had dat het in grooten economischen
nood verkeerde, waarbij Hitier zelfs de term
„exporteeren of sterven" bezigde, werden met
succes economische onderhandelingen met
Parijs gevoerd en waren dergelijke bespre
kingen met Londen in voorbereiding. Welis
waar verkeerde men nog steeds in onzeker
heid omtrent de niet-officieel-gestelde eischen
van Italië jegens Frankrijk tot op den hui-
digen dag bestaat die twijfel maar daarom
trent was juist door het maandenlange uitstel
een vrij algemeen optimisme gewekt.
De annexatie van Tsjecho-Slowakije kwam
werkelijk als een donderslag bij zich verhel
derenden hemel. De wereld trok daaruit de
slotsom dat Duitschland zich niet door ge
meenschappelijk overleg maar door een
expansiepolitiek, die plotseling vele landen
bedreigde, uit zijn nooden wilde gaan redden.
In strijd met Hitler's politieke program, neer
gelegd in „Mein.Kampf", in strijd ook met zijn
herhaalde verzekeringen dat hij geen terri
toriale eischen meer had in Europa, bracht
hij een volk van ander ras onder Duitsche
macht.
Het eerste gevolg was dat de oppositie in
Engeland, immer gekant tegen Chamber
lain's verzoeningspolitiek, tot een totale front
verandering drong en dat de Britsche regee
ring zelf daartoe overging. In zijn rede te
Birmingham gaf Chamberlain de verzoenings
politiek prijs. Niet alleen werden de Engelsch-
Duitsche economische onderhandelingen in
hun voorbereidend stadium afgebroken en
werd de uitvoering der Fransch-Duitsche han
delsovereenkomst opgeschort, maar de Duit
sche veroveringspolitiek werd door de demo
cratische grootmachten van het Westen met
maatregelen beantwoord, die een nieuwe
„economische omsingeling" van Duitschland
aanduidden. Het sterkst getuigde daarvan wel
de Amerikaansche instelling van 25 pCt. extra
invoerrecht op Duitsche producten. Tevens
beantwoordde Engeland de Duitsche po
gingen tot het sluiten van handelsverdragen
met Boekarest en Warschau door onmid
dellijk zelf handelsmissies naar dê hoofdste
den van Roemenië en Polen te zenden. Een
zeer dreigend bericht, namelijk dat Berlijn
aan Roemenië een economisch ultimatum ge
steld zou hebben, werd gelukkig door Roeme
nië zelf tegengesproken. Inmiddels ging Enge
land verder en ondernam diplomatieke stap
pen in verscheidene hoofdsteden om een ge
meenschappelijk front „ter verdediging van
den vrede" of „van collectieve veiligheid" te
verkrijgen. Ook Sovjet-Rusland werd daarin
betrokken. Er is nog geen resultaat bereikt,
waarschijnlijk niet omdat Engeland zeker niet
veel neiging zal hebben, meer bindende ver
plichtingen ten aanzien van het vasteland
van Europa op zich te nemen dan het jegens
Frankrijk heeft en ook omdat het nog steeds
niet tot invoering van den militairen dienst
plicht is overgegaan. Het beschikt over een
geweldig vloot-overwicht tegenover Duitsch
land, dat voldoende is om een Duitsche agres
sie tegen Engeland-zelf te verhoeden. Want
met de luchtmacht-alleen kan Duitschland
Engeland niet overmeesteren. Derhalve is er
in den grond van de zaak nog wel heel wat
over van Engelands sterke positie als eiland.
Het heeft nimmer aan dienstplicht gewild en
bovendien leven wij in een tijd waarin de
afkeer van oorlog bij alle volken intenser is
geworden dan ooit tevoren.
De redenen zijn duidelijk en behoef ik niet
te herhalen. Dus is het voor een Engelsche
regeering zeer moeilijk het volk te bewegen
tot invoering van een maatregel, die
niet noodzakelijk is voor de verdediging van
het land zelf maar alleen ten doel kan hebben
expeditielegers uit te zenden om andere lan
den te helpenal zou dat dan alleen ge
beuren ter bescherming van de Engelsche be
langen in die landen.
Intusschen is de economische druk, op
Duitschland uitgeoefend sinds het Tsjecho-
Slowakije veroverde, al ernstig genoeg en
ieder die met bezorgdheid den toestand gade
slaat vraagt zich af: Wat moet daar op den
duur van komen? Tot welke daden zal een in
het nauw gedreven Duitschland wel niet in
staat zijn?
In de heerschende spanningen is nu wel
eenige verlichting gebracht. Eerst door de
troonrede van den Koning van Italië, die in
elk geval een wensch naar vrede uit en ge
matigd van toon is ofschoon de passage aan
gaande Frankrijk te vaag is om werkelijke
geruststelling te geven. Afgewacht zal moeten
worden wat Mussolini daaromtrent (op Zon
dag a.s.?) verklaren zal om een duidelijker
beeld van den toestand te krijgen.
De verklaring die Chamberlain gisteren in
het Lagerhuis heeft afgelegd wekt ook weer
eenige hoop. Zij is kort en resumeert in enkele
zinnen den loop van zaken in de laatste we
ken, waarna zij zegt dat Engeland geen be
lemmering van Duitschland's handel en geen
„ideologische blokvorming" in Europa
wenscht. Het verzet zich evenwel tegen een
Duitsch streven naar hegemonie over Europa
en is vastbesloten zich met alle middelen
daartegen te verzetten, indien een dergelijke
procedure in werking gesteld zou worden".
Het woord is aan
MILAAN, 24 MAART (D.N.B./A.N.P.)
Naar de Corriere delta Serauit Burgos meldtzouden
aldaar gistermiddag leden van den Verdedigingsraad van
Madrid zijn aangekomen om te onderhandelen over een over
gave van Madrid aan Franco. De onderhandelingen zouden
gehouden worden in het gebouw van het vliegveld van Burgos.
De leden van den Verdedigingsraad zouden de overgave van
Madrid, de ontwapening van het republikeinsche leger en de
erkenning van Franco als het staatshoofd van Spanje hebben
aangeboden. Voor eenige republikeinsche extremisten
zouden zij verlof tot uitwijking naar het buitenland verzocht
hebben'
De onderhandelingen, zoo verneemt het blad verder, wor
den van republikeinsche zijde geleid floor den commissaris
van binnenlandse/ie zaken van den V erdedigingsraad,
Garillo, en door den vroegeren gouverneur van Carthagena,
Ortega. De besprekingen zouden er toe geleid hebben, dat
nog heden aan het front van Madrid de witte vlaggen ge-
heschen zullen worden. De intocht van de nationalistische
troepen in Madrid zou zijn vastgesteld op Zaterdag 25 Maart.
De republikeinsche gedelegeerden zouden zich verder ver
plicht hebben alle toebereidselen tot het in de lucht laten
springen van gebouwen enzte staken.
Volgens den correspondent te Burgos
van de „Popoio di Roma" zouden de be
sprekingen al sinds eenigen tijd gaande
zijn, met name sedert de uitwisseling
van den zoon van generaal Miaja tegen
den jeugdigen Primo de Rivera. Madrid
zou onvoorwaardelijk worden overge
geven. Wat het overige republikeinsche
gebied betreft Valencia, Murcia en
Carthagena hierover zouden de ge
delegeerden geen verplichtingen aan
vaard hebben en zelfs zouden zij Franco
hebben meegedeeld, dat indien de Na
tionalisten dit bezetten, de krijgsverrich
tingen zouden worden voortgezet.
Electrificatie van het baanvak
Amsterdam—Brussel.
Eerste bespreking te Utrecht.
UTRECHT 24 Maart. Naar wij vernemen
is onlangs op initiatief van de directie der Neder-
landsche Spoorwegen te Brussel een bespreking
gehouden door den directeur, ir. W. Hupkes.
met de directie dei- Belgische spoorwegen over
de electrificatie van het baanvak Dordrecht
Antwerpen, om aldus te komen tot een electri-
sche verbinding AmsterdamBrussel. De wen-
schelijkheid van een dergelijke verbinding werd
door beide zijden erkend.
Ter bestudeering van het vraagstuk is een
commissie benoemd, waarin vertegenwoordigers
der technische en bedrijfsdirectie der beide
spoorwegmaatschappijen zitting hebben. De
eerste zitting van deze commissie wordt heden
te Utrecht gehouden.
lijk. Zij houdt een waarschuwing en tevens
een uitnoodiging aan het adres van Duitsch
land in. Een waarschuwing dat men „alle
middelen", dus ook den' economischen oorlog
zal toepassen als Duitschland zijn koers niet
wijzigt en een uitnoodiging om het betreden
pad alsnog te verlaten. Want men wenscht in
Engeland geen belemmering van den Duit-
schen handel en geen ideologische blokvor
ming.
Hieruit blijkt wel dat Londen nog steeds niet
geneigd is tot overhaasting van zijn maat
regelen en dat het allerminst wil doordraven.
En zoo ziet men de mogelijkheid van nieuwe
onderhandelingen maar beseft tevens, dat er
uiterst hooge troeven uitgespeeld worden. Het
blijft mogelijk dat men weer tot elkaar komt.
Van die mogelijkheid hangt de vrede in Europa
af. En de volken willen den vrede. Er is geen
oorlogsgeest in de volken te bespeuren. Daar
mee hebben hun leiders allen rekening te
houden.
R. P.
Hongaarsche troepen ontruimen
Slowaaksch gebied.
BRATISLAVA, 24 Maart. (Havas). In Slo-
waaksche regeeringskringen wordt medegedeeld,
dat onmiddellijk na het publiceeren van het
Duitsch-Slowaaksch verdrag, waarbij de gren
zen van Slowakije door Duitschland worden ge
garandeerd. Radio-Bocdapest de Slowaaksche
regeering verontschuldigingen aanbood en be
loofde dat de Hongaarsche troepen binnen 24 uur
teruggetrokken zullen worden uit het Slowaak
sche gebied, dat gisteren werd bezet.
Dit terugtrekken is vanochtend be
gonnen en verloopt zonder strijd. So-
brance en Kalna Roztoka werden ont
ruimd en onmiddellijk door Slowaak
sche troepen bezet.
De Slowaaksche minister van Buiten-
landsche zaken is overtuigd, dat het ge-
heele gisteren door de Hongaren be
zette gebied, voor den avond zal zijn
ontruimd.
'De ruim 100 zielen tellende be
volking van Tristan da Cunha
heeft onlangs, toen na jaren een
schip het eiland weer eens aan
deed, verklaard, zeer tevreden te
zijn, behoudens dat sinds Augustus
het eenige radiotoestel defect ivas,
ivaardoor geen nieuios uit de bui
tenwereld doorkwam).
Wanneer ik denk. dat ik zou moeten leven
Op zulk een eiland in den oceaan.
Dan kan dat denkbeeld mij een rilling geven.
Het lijkt mij een afgrijselijk bestaan.
Altijd diezelfde even honderd menschen.
Altijd die zee. dat kleine lapje grond.
Ik ben bereid mezelf geluk te wenschen.
Dat lang gelèe mijn wiegje daar niet stond.
Maar 't leven dat ik voor geen goud zou
willen.
Daar zijn die even honderd mee tevrêe
Het blijkt dus weer dat smaken zeer
verschillen.
En 'k wensch hun op hun beurt geluk
daarmee.
Maar onlangs, toen een schip er is gekomen.
(Dat komt zoo weieens om de paar jaar
voor)
Heeft de bemanning toch één klacht
vernomen.
Men kreeg geen nieuws per radio meer door
Reeds sinds Augustus was de band
verbroken.
En maandenlang was men dus tot zijn smart
Van al het nieuws van buitenaf verstoken.
Dat vond het brave eilandvolkje hard.
Ik zei al iets van een verschil in smaken,
De een'ge overweging die ik wist,
Om op dat eiland tot geluk te raken,
Was juist dat ik dat nieuws dan had gemist.
P. GASUS.
KRANEVELD - JACORIJNESTRAAT 10.
Kant. 9—5 's av. 7—8 U. TELEF. 20707,
(Adv. ingez. Med.)
Britsch vliegtuig verongelukt.
LONDEN. 24 Maart. (Havas). In den afge-
loopen nacht is op acht Kilometer van Dereham
in het graafschap Norfolk een vliegtuig in de
lucht ontploft en brandend omlaag gestort. De
beide inzittenden zijn omgekomen.
Vluchtelingenkamp komt in
Drente.
In de gemeente VVesterbork bij Beilen.
WESTERBORK. 14 Maart. Het staat
thans vast. dat het vluchtelingenkamp,
het welk eerst op de Veluwc zou ko
men. wordt ingericht in de gemeente
Westerbork bij Beilen in de provincie
Drente.
De keus is gevallen op een complex grond van
het St^atsboschbeheer. gelegen tusschen Hoog
halen, Amen en het Oranjekanaal in het Zwig-
gelterveld. Deze grond is reeds ten deèle in cul
tuur. Het is de bedoeling, een weg naar het kamp
aan te leggen van den weg HooghalenAmen af
langs de boschwachterswoning achter de bezit
ting Oosthalen.
Er zal zoo spoedig mogelijk worden begonnen
met den bouw van ongeveer vijftig barakwo-
ningen, terwijl ook de stichting van een katho
lieke kerk. een Evangelische kerk en een Syna
goge in de plannen is opgenomen.
Oekraïnische vluchtelingen te
Praag.
PRAAG, 24 Maart. (Havas). Te Praag zijn
vandaag 300 vluchtelingen uit de Karpathische
Oekraine aangekomen. Zij vertelden met 3000
andere landgenooten voor de Hongaarsche troe
pen naar Roemenië te zijn gevlucht, waar zij
werden ondergebracht in een «kamp bij Mar-
maros Sighet.
Inayat Khan:
Hoe dichter wij tot de wer
kelijkheid naderen, hoe dich
ter wij tot de eenheid komen.
Rede van Italiaanschen koning
vindt weerklank te Londen.
Vermoedelijke vertolking van de gevoelens
van het Italiaansche volk.
LO-NiDEN, 24 Maart (Reuter).
De Britsche pers toont greote belang
stelling in de rede. welke de koning
van Italië gisteren heeft gehouden.
De gematigdheid en de wensch naar
vrede en vooral de woorden welke be
trekking hadden op Frankrijk, heb
ben de aandacht getrokken. De
„Times" schrijft, dat de rede vermoe
delijk een trouwe weergave is van de
gevoelens van het Italiaansche volk.
De passage over Frankrijk acht het blad
niet begrijpelijk en het hoopt, dat de nieuwe
vragen van Mussolini in even hoffelijke ter
men zullen zijn vervat als de rede van zijn
souverein.
Ten aanzien van de Italiaansche eischen
schrijft de ..Daily Mail", dat Daladier ver
zekerd kan zijn, dat Engeland zoo noodig
Frankrijk zal helper, de moeilijkheden te rege
len en onredelijke eischen af te wijzen. Indien
Frankrijk en Italië tot een overeenstemming
zouden komen, zou misschien de vrede voor
langen tijd hiermede gebaat zijn.
De totstandkoming van het Roemeensch-
Duitsche handelsverdrag wordt wel op opval
lende wijze gepubliceerd, doch commentaar
wordt nog niet veel geleverd De „Daily
Herald" schrijft boven 't bericht „Carol wijkt
vcor Hitler terwille van den vrede". De
..Daily Telegraph" spoort wederom aan tot
snel gemeenschappelijk optreden tegen een
aanval en de „Daily Express", schrijft, dat
de Duitschers meer hebben gevraagd, doch
dat de Roemenen voet bij stuk hebben ge
houden. waarna de Duitschers hebben toege
geven".
HEVIGE BRAND SCHRIKT
WOOLWICH EN OMGEVING OP.
Explosies vergrootten de
consternatie.
KWAADWILLIGHEID IN HET SPEL?
LONDEN. 24 Maart. Een hevige brand
die om twee uur vannacht is uitgebro
ken in een medicijnbergplaats van het
Militair-Wetenschappelijke College na
bij Woolwich Common, heeft de gan-
sche omgeving opgeschrikt. Mijlen in
den omtrek werd de hemel hel verlicht.
Een twintigtal zuurstofcylinders explodeerde
met tusschenpoozen. zoodat de omwonenden
ruim een uur lang in ongerustheid zaten, tel
kens opgeschrikt door explosies. Bij duizenden
snelden de inwoners van Woohvich. Plumstead
en Canningtown uit hun huizen, gekleed in
nachtgewaad.
De brand en de talrijke explosies hebben het
gebouw ernstig beschadigd Vierduizend man
troepen waren gerequireerd om de brandweer
lieden te assisteeren. Op tweehonderd meter van
de vuurzee bevond zich namelijk een groote
voorraad explosieve stoffen.
Alle wegen werden afgesloten. Om drie uur
was de brandweer het vuur ongeveer meester.
Een grondig onderzoek wordt thans
ingesteld door detectives van Scotland
Yard. daar men de mogelijkheid, dat
dit wederom een geval van sabotage is,
niet uitsluit. Een aantal personen zyn
ondervraagd, doch arrestaties zijn niet
verricht. (United Press).
HEDEN: 16 PAGINA'S
De Duitsche troepen rukken het Memelgebied binnen. Artillerie passeert de
Koningin Louise-brug te Tilsit, die het Memeiland van Oost-Pruisen scheidt.
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
Belastingcapaciteit te Haarlem 4
BINNENLAND.
De werkloosheid blijft dalen. 6
De Groningschc Justitie onderzoekt een
groote oplichtingsaffairc. 6
BUITENLAND.
Heden overgave van Madrid. 1
De stad Memel zal een steunpunt der Duit
sche marine worden. 5
Bij het te Boekarest tot stand gekomen han
delsverdrag heeft Duitschland vérstrek
kende concessies in Roemenië gekregen. 5
De Hongaarsch-Slowaaksche incidenten in
het Roetheensche grensgebied. 5
SPORT.
Sport in 't Kort. 8
Sportgesprek van de week. 8
ARTIKELEN, enz.
R. P.: Het huidige conflict. 1
Mr. E. Elias: Medestrijder, doch geen steen
des aanstoots. 6
Van onzen Londenschen correspondent: En
gelands veranderde houding. 6
Voor de Jeugd. 9
K. de Jong: Concert tc Bloemendaal.
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Ons handelsverkeer
met Duitschland. 14
De Burgerlijke Sta Haarlem is opge
nomen op 13