Haarlem's Dagblad
Rusland
Wereld
tentoonstellingen.
Heemsteedsche tram botst tegen autobus.
Een stad wordt
verkocht
3 dt
't Is Mei.
,De Kleine Brinkman
Steenen balconvloer
omlaag gestort
Doodelijk ongeval
bij de Zomervaart
Haarlemsche winkeliers
Oplichter gaf
ongedekte cheques af
garantiesysteem
Reeks waarborgen
weer uitgebreid
56e Jaargang No. 17136
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgavenen Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soeudaplein 37. Postgïrodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 150a4
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Maandag 1 Mei 1939
Ahonnrmenten per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonucmenlstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
De Vereenigde Staten houden nu twee
wereldtentoonstellingen tegelijk, een in New-
York en een in San Francisco, gelegen dus aan
de Oost- en Westkusten van dit ontzaglijk-
groote land, vele duizenden kilometers van
elkaar verwijderd. De expositie aan de West
kust is het eerst geopend. Die te New-York
volgde gisteren. Natuurlijk hadden deze plech
tigheden een echt-Amerikaansch karakter. Zij
waren niet alleen massaal van opzet en. uit
bundig in feestbetoon maar werden ook te
baat genomen om uiting te geven aan dat
idealisme, dat Amerika zoozeer kenmerkt en
dat de Oude Wereld zoo vaak verbaast en wel
eens een beetje schamper doet lachen. Zoo is
het devies van de New-Yorksche tentoonstel
ling, die de cultuur- en handelsproducten van
zestig naties vereenigt: „Building the World of
to-moQTow". Zij streeft er dus naar, mee te
bouwen aan de wereld der toekomst en presi
dent Roosevelt heeft dit in zijn openings
rede sterk op den voorgrond gebracht. „Wij
Amerikanen streven een hooger ideaal na, het
ideaal van den internationalen goeden wil, het
ideaal van den vooruitgang voor de mensch- I
heid, het ideaal van groot-er geluk en minder I
beproevingen en voor alles het ideaal van den
vrede".
Dat klinkt in onze ooren als een daverende j
phrase en herinnert de Oude Wereld aan zoo
vele schoone redevoeringen, in haar eigen om- j
geving gehouden en geenszins door daden en j
feiten bewaarheid. Zij is dit soort speeches j
nogal beu. Zij lacht er misschien even om dat
de Amerikanen aan een zoo vaak beproefd
middel van internationale toenadering als de
wereldtentoonstelling een zoo eerzuchtige leuze
als „Building the World of to-morrow" nog
durven verbinden. Ja, zij is moe en ontgoo
cheld, de Oude Wereld en niet geneigd een
diepe overtuiging in zulke leuzen en rede
voeringen te zoeken.
Toch is die er. Evenals hete echte streven
naar hoogere cultuur er in Amerika is, al
schijnt het weggemoffeld onder den stroom
van recordcijfers die New-York over den Oce
aan zendt: duizend paviljoens, 700 hectaren,
25 K.M. nieuw-aangelegde wegen op het ten
toonstellingsterrein, tienduizend boomen van
alle Amerikaansche soorten, die den bezoeker
schaduw tegen de zomerhitte zullen bieden,
een half inillioen bezoekers op den eersten
dag
Ach ja. Daar hebben we het weer. En cul
tuur wordt toch niet bepaald door afmetin
gen en aantallen. De schilderijenverzameling
op de tentoonstelling te New-York telt dui
zenden werken uit de geheele wereld, is de
grootste en meest-representatieve ooit bijeen
gebracht,Hm", zegt de Europeaan. „Dat
zal wel. Maar is de keuze volmaakt? Hangen
ze goed? Is de belichting overal in orde? Is
de nieuwe schilderkunst ook goed vertegen
woordigd? Kan men een goed overzicht krij
gen in niet te langen tijd en in eenige rust
zijn beschouwing houden? Het zou misschien
beter zijn als er wat minder stukken waren en
als er wat minder spektakel over gemaakt
werd".
Ja. Zoo spreekt de Europeaan. Maar Europa
is niet jong en onbevangen en kinderlijk als
Amerika en daarin heeft de Amerikaan een
grooten voorsprong. Ook juist in de kinderlijk
heid van zijn idealisme, dat de macht dei-
overtuiging bij de massa's der bevolking bezit
en niet, zooals in Europa, zich in groepen en
enkelingen bepaalt. Al maakt het dan ook
meer fouten, al is het minder wikkend en
wegend dan het Europeesche is, als het zijn
idealen poogt te verwezenlijken.
Dit groote land, dit machtige Amerika met
zijn geweldige hulpbronnen en zijn jonge
energie, heeft zooveel meer vertrouwen in zijn
toekomst dan het verscheurde oude Europa
bezit. Het is hevig, luidruchtig, vol schrille
tegenstellingen in zijn licht en donker maar
het leeft met grooter kracht. Het verwerpt
scepticisme en schudt nooit mismoedig het
hoofd. Het bezit een reusachtig zelfvertrou
wen, dat zich niet alleen uit in schoone zin
nen van redevoeringen, maar ook innerlijk
leeft. Het is heel sterk en gezond. En Europa
hoopt eigenlijk voortdurend, dat Amerika het
redden zal van zijn ondergangDat kwam
pas nog tot uiting bij de opwinding die pre
sident Roosevelt's jongste boodschap veroor
zaakte. En dat is een veelbeteekenende er
kenning als men vraagt welk land het belang
rijkste ter wereld is en ook in de toekomst
zal zijn.
Ik raad u aan de belangwekkende bijdragen
van onzen New-Yorkschen correspondent, mr.
E. Elias, nauwkeurig te blijven volgen. Zij zul
len u Amerika beter doen begrijpen.
R. P.
Een buspassagier gedood,
tien gewonden.
Consternatie bij de Houtbrug
tegen middernacht.
De inwoners van Orangeville in Oranje
Vrijstaat hebben zich bereid verklaard
hun stad voor 30.000 pond sterling aan de
regeering te verkoopen. Aangezien de
plaats geheel onder water zal komen te
staan tengevolle van het vaaldam-iriga-
tie-systeem. Reeds is het water van de
Wilgenrivier de stad tot een steenworp
afstand genaderd.
De bestuurdersruimte van de Heemsteedsche
tram, welke Zondagavond bij de Houtbrug
tegen een voor Amsterdam bestemde autobus
botste, werd geheel ingedeukt.
Zondagavond omstreeks kwart over elf
is bij de Houtbrug, op de kruising
met Raamsingel-Gasthuissingel, een
tram met aanhangwagen die in de
richting Heemstede reed, tegen een
volle, voor Amsterdam bestemde
autobus gereden. Een passagier, de
50-jarige heer Toepoel, filmopera
teur te Amsterdam, tuimelde uit de
bus, werd door de tram meegesleurd
en door den baansehuiver opzij ge
worpen. Zeer zwaar gewond werd hij
per ziekenauto naar het St-Elisa-
beth's Gasthuis vervoerd, waar een
schedelbasisfractuur geconstateerd
werd.
In den afgeloo-pen nacht is het
slachtoffer aan de bekomen letselen
overleden.
Een tweede buspassagier viel, nadat
de tram voorbij was het duurde
eenigen tijd voordat deze tot stil
stand kwam op de trambaan en
bleef daar roerloos liggen. Hij bleek
de heer G. uit Amsterdam te zijn.
Per ziekenauto werd dit slachtoffer
naar de Mariastichting vervoerd, waar
een lichte hoofdverwonding geconsta
teerd werd. De toestand van dit
slachtoffer is naar omstandigheden
thans redelijk wel.
Verscheidene andere buspassagiers kregen
nog snijwonden door de glasscherven en lie
ten zich in het St.-Elizabeths Gasthuis en de
Maria-Stichting verbinden.
Op het voorbalcon van de tram liep de be
stuurder wonden aan hoofd en pols op. In
totaal werden 10 personen min of meer ge
wond.
Aafi het stuur van de bus, welke toebe
hoorde aan de N.V. „Vergeet mij niet tours"
en van de Haarlemsche standplaats aan den
Kruisweg via de Wilhelminastraat, den
Raamsingel enz. onderweg was naar Am
sterdam, zat de heer d. M. die een oogenblik
het stuur van den eigenlijken chauffeur had
overgenomen, aangezien deze bezig was met
afrekenen. De heer d. M. was zoozeer onder
den indruk van het gebeurde dat hij be
wusteloos per taxi naar zijn woning alhier
vervoerd moest worden. Ook de bestuurder
van de tram was over zijn zenuwen. De tram
was van voren geheel ingedeukt, alle glas
ruiten van de bestuurdersruimte waren ver
splinterd.
Met een hevigen klap was de tram tegen den
linkerkant van de bus gebotst, voorbij het
midden bij het achterste wiel. De bus werd
met zijn achterkant van de trambaan gewor
pen. Op dat moment werd de nooddeur als het
ware uit zijn positie geperst en sprong dien
tengevolge open en daardoor viel een passagier
naar buiten. Deze werd een eindweegs mee
gesleurd, maakte eenige buitelingen en werd
tenslotte met doodelijke verwondingen van
de baan geworpen.
De bus werd in de linkerflank deerlijk ge
havend; de wand was ingedeukt, de ruiten
waren aan gruzelementen. Geen wonder dat
een groote consternatie onder de passagiers
ontstond. De tramreizigers waren uiteraard
ook onder den indruk van het ongeval. Zie
kenauto's kwamen spoedig aangereden, en de
politie was snel ter plaatse om een onderzoek
in te stellen.
Vele nieuwsgierigen verzamelden zich bij
de Houtbrug, omstreeks middernacht was
het er zwart van de menschen. Deze drukte
ontstond mede doordat de laatste voorstel
lingen der bioscopen juist ten einde waren;
de politie had de handen vol met de regeling
van het verkeer.
De bestuurder de heer d. M. was hedenmor
gen nog niet zoodanig hersteld dat hij aan een
verhoor onderworpen kon worden.
De trambestuurder heeft verklaard dat hij
de bus te laat heeft opgemerkt om nog in
tijds te kunnen remmen.
De algemeene opinie is dat beide bestuur
ders niet of te laat elkaar hebben gezien.
De getuigenverklaringen over de snelheden
loopen uiteen. De aanhangwagen van de tram
is van een verouderd type dat niet geremd
kan worden.
Het tramverkeer ondervond ongeveer drie
kwartier stagnatie.
De deerlijk gehavende wand van de „Vergeet
mij niet tours"-autobus, welke Zondagavond
bij de Houtbrug door een Heemsteedsche tram
werd gegrepen. Rechts ziet men de openge
sprongen nooddeur, waardoor een passagier
naar buiten tuimelde en zich doodelijk ver
wondde.
Een overzichtfoto van dc 3de tentoonstelling ..Wat doet U in Uw vrijen tijd?"
welke hedenmorgen in de Tijding/aal van Haarlem's Dagblad werd geopend.
Deze expositie is tot en met Zaterdag a.s. den geheelen dag gratis te bezichtigen.
't Is Mei en heel een reeks van jaren,
Heb 'k bij den aanvang telkens weer
Daarop gewezen, dezen keer
Weet 'k met (en op) mijn woord niet meer,
Wat nieuws er nog van te verklaren.
't Is Mei ik moet het toch vermelden,
Al weet u 't zelf ook net zoo goed,
Want Mei brengt altijd nieuwen moed,
Een soort van tinteling in 't bloed,
Een hang naar bosch en strand en velden.
't Is Mei wij kunnen weer gaan droomen,
Van dagen vol van licht en kleur.
Vol warmte en vol bloemengeur,
Maar er zal. hoe ik het betreur,
Ook nog wel storm en regen komen.
't Is Mei die brengt het klokverzetje,
Bij d' aanvang van den zomertyd,
Dat is geen wereldschokkend feit,
Gelukkig maar, want het bereidt
Ons daardoor juist weer eens een pretje.
't Is Mei die bloeimaand wordt geheeten.
Maand van volmaking van het groen,
Nu komen weer hun intocht doen
Meikever, -regen, -kers en -zoen.
Met andren die ik ben vergeten.
't Is Mei de maand van eitjes leggen
Voor vogeltjes, zoo vogelvrij.
En mijn verjaardag is nabij.
De maand van Mei is maand van mij.
Wanneer precies zal ik niet zeggen.
't Is Mei hoe zal de maand verloopen?
Wordt het krakeel nu eens gesust,
Schenkt men ons eindelijk eens rust.
Brengt ons de maand meer last of lust?
Wij kunnen slechts het beste hopen.
P. GASUS.
HEDENAVOND MUZIEK
CAFE-RESTAURANT
(Adv. mqez Med.)
Omheining in de
Groote Houtstraat viel om
Hedenmorgen omstreeks kwart over 8 wilden
eenige werklieden, die op de eerste verdieping
van het perceel nummer 171 in de Groote Hout
straat bezig waren met slooperswerkzaamhe-
den, de steenen vloer van een balcon naar be
neden laten zakken.
Blijkbaar is de vracht gaan glijden, want het
steenen stuk raakte los en stortte omlaag, wel
iswaar binnen de voor de veiligheid opgestelde
omheining, doch weze werd door de schok aan
het wankelen gebracht en viel om.
Een voetganger, die juist passeerde, kon door
een werkman, die op den beganen grond een
wakend oog hield, nog juist onder de omval
lende schutting weggetrokken worden, zoodat
hij met den schrik vrij kwam.
De omheining kwam ook op de trambaan te-
reecht, zoodat het tramverkeer vertraging onder
vond.
Jongetje onder
vrachtauto geraakt
Zaterdagmiddag om kwart voor drie is bij de
Zomervaart op het kermisterrein het 9-jarig
jongetje J. W. H. onder een vrachtauto, welke
uit de richting Vijfhuizen kwam, geraakt en zoo
danig gewond dat hij Zondagmiddag overleed.
Het jongetje was met eenige vriendjes aan het
spelen en is waarschijnlijk zonder op het ver
keer te letten heen en terug den weg overgesto
ken. De chauffeur van den vrachtauto remde
krachtig doch kon niet voorkomen dat de jon
gen door het linkervoorwiel werd gegrepen.
Sloep der Zweedsche marine
gekanteld.
Tien matrozen verdronken.
STOCKHOLM. 30 April. In de haven
van Oskarshamn is een sloep van een depot
vaartuig der Zweedsche marine omgeslagen.
Tien matrozen kwamen om het leven i D.N.B.
voor f 1200.- benadeeld
De recherche heeft een 34-jarigen man aan
gehouden. die In Haarlem verschillende win
keliers heeft opgelicht ten bedrage van totaal
1200.—. door het afgeven van chèques. waar
voor geen dekking was. Onder allerlei titels
o.m. Doctor in de letteren, trachtte de man
zich crediet te verschaffen.
Het woord is aan
Petit-Senn:
Zelfkennis verwerven is
zich voorzien van toegevend
heid jegens anderen.
in het
tt
van Engeland
en Frankrijk
LONDEN. 1 Mei (Reuter). De Brit-
sche pers wijdt algemeen de aandacht
aan het feit. dat de Sovjet Unie voor
stellen heeft gedaan aan Engeland.
Men is van oordeel, dat deze voor
stellen een uitwisseling van garanties
insluiten tusschen de Sovjet Unie.
Engeland en Frankrijk, vereeniging
va# de Sovjet Unie met de garanties
van Engeland en Frankrijk aan Polen
en Roemenië, uitbreiding van de ga
ranties van Engeland en Frankrijk
tot Litauen, Letland en Estland en
het deelnemen van de Sovjet-Unie
aan de garanties aan Nederland, Bel
gië en Zwitserland.
De „Daily Telegraph" hoopt, dat dit plan
binnenkort'verwezenlijkt zal worden. De voor
naamste zwakheid van het plan acht het
blad de beperking tot bepaalde landen en
het vraagt wat bijvoorbeeld Polen moet doen,
wanneer Engeland en Frankrijk hun garan
tieplicht ten aanzien van Griekenland moe
ten vervullen en wat de verschillende par
tijen zullen doen, wanneer bijvoorbeeld Dene
marken, dat in geen enkele garantie is ver
vat, zou worden aangevallen. Het blad dringt
er op aan, dat in deze vraagstukken een be
slissing wordt genomen, anders zullen de
deelnemers aan het garantie-verdrag ernstig
gevaar loopen. dat een wig gedreven zal wor
den in het systeem.
De „News Chronicle" Is van meening, dat
de voorstellen van de Sovjet Unie op gezon
den grondslag berusten. Het blad geeft toe,
dat practische moeilijkheden bestaan voor de
uitvoering, een van deze moeilijkheden is net
terugschrikken van de mogendheden in Oost-
Europa de Sovlet-Russische troepen op ge
bied toe te laten en een andere moeilijkheid
is de vrees van de Oostzeestaten een garantie
te aanvaarden, welke Hitler niet welgevallig
zou kunnen zijn.
De „News Chronicle" voegt hieraan toe,
dat het opzeggen van het Poolsch-Duitsche
verdrag door Hitier de Polen meer geneigd
heeft gemaakt de hulp van de Sovjet-Unie
te aanvaarden en het is mogelijk, dat de
moeilijkheden spoedig uit den weg geruimd
zullen worden. Tenslotte spoort het blad aan
spoedig besprekingen te houden, zoowel door
politici als door de generale staven, tenein
de het Sovjet-Russische plan ten uitvoer te
brengen.
Dames en Heeren met smaak, rekenen het
koopen van BATA-SCHOENEN tot hun taak.
De schoen met prima pasvorm. Zie onze
annonce van Donderdag a.s.
GROOTE
HOÜTSTR. 34
Haarlem
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN14 PAGINA'S.
HAARLEM EN OMGEVING.
P
Bij ecu botsing tusschen een tram en een
„wilde bus" is een persnon gedood.
In de Gr. Houtstraat is hedenmorgen een
steenen balconvloer omlaag gestort.
Dc quacstic der Haarlemsche uitbreidings
plannen komt nog eens in den Raad.
Verlenging van de pacht van het Gem. Con
certgebouw.
Een speelweide nabü het Tuindorp.
BINNENLAND.
B. en W. van Amsterdam willen uitgebreide
maatregelen nemen tegen luchtgevaar. 3
BUITENLAND.
antwoorden. 9
De Poolschc Pers neemt krachtig stelling
tegen de Duitschc eischen. 9
Dc wereldtentoonstelling te New York is
Zondag door president Roosevelt geopend. 9
De Ilongaarsche ministers Teleki en Csaki
voeren besprekingen te Berlijn. 9
De positie van het nieuwe Belgische kabinet. 13
Polen zal deze week op Hitler's Rijksdagrede
SPORT.
Criticus over het Vierbondentournooi. 5
ARTIKELEN, enz.
R. P.: Wereldtentoonstellingen. 1
J. B. Schuil over: 't Is Mei.
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op xi
