Haarlem's Dagblad BEZOCHT U Het Arasterdamsche Stadhuis. Voor roodharigen. De werkloosheid te Haarlem. Het Belangrijkste 56e Jaargang No. 17137 Uitgave Lourcns Co9tcr, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Adinin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zou- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Dinsdag 2 Mei 1939 Abonnementen per week f 0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per post f3.55. losse nummers 6 cent per ex. Advcrtentiën: 1*5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elk« regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek. De voorbereiding van den bouw van een nieuw Stadhuis in Amsterdam is weer met een jaar verlengd. En als dat jaar verstreken zal zijn, zal men misschien op zijn uitgangs punt zijn teruggekeerd en weer opnieuw kunnen beginnen. Dat is de kwade kans. De goede is, dat öf het architectenpaar Duintjer- Komter öf het tweetal Berghoef-Vegter er in 365 dagen tijds in slagen zal, zijn plannen zoodanig te ontwikkelen en te verbeteren dat zij definitief aanvaard worden. Bovenstaande regelen zijn dan nog ge schreven in de vex-onderstelling, dat de Am- sterdamsche gemeenteraad het voorstel van B. en W. zal aanvaarden. Burgemeester en Wethouders van de hoofd stad hebben wijselijk de slotsom van de jury aanvaard en dit voorstel ingediend. Die slot som luidde: „Als de ontwerpers onder motto „Meron" (Duintjer-Komter) en „Belfort" (Berghoef-Vegter) in de gelegenheid worden gesteld hun ontwerpen te herzien is naar de meening der jury de kans groot, dat een project zal worden verkregen dat het ge- wenschte definitieve schetsontwerp zou zijn en dat dan niet in twee, doch in drie étappes zou worden bereikt". In sportieve termen zou men kunnen spreken van een voorronde, een halven eindstx-ijd en een eindstrijd. Dit wordt dan de eindstrijd. Een finale van een jaar. Het wereldkampioenschap schaken en de Tour de France zinken er beide bij in het niet. Maar B. en W. zeggen royalen bijstand toe. Zij stellen zich voor met de strijders in deze „heex-endouble" nu denk ik weer aan ten nis voortdurend contact te houden, waar bij hun de noodige aanwijzingen betreffende de gebruikseischen, aan het gebouw te stel len, zullen worden gegeven. De leden der voormalige jury hebben zich al bereid ver klaard, B. en W. bij te staan in het met de vier architecten te plegen overleg en hen van advies te dienen over de te verwachten nieu we ontwerpen. En het honorarium van de vier jonge bouwers zal door B. en W. in overleg met hen worden vastgesteld. Een sportief voorstel. Ik hoop dat de Am sterdamsche Raad zich even wijs zal toonen als het college en het aannemen, zich dus evenzeer aansluitend bij de slotsom der ge zworenen. In zijn eigen belang kan de Raad niet beter doen dan dit. Want zoo'n jury heeft verstand van de zaak en leeken-colleges hebben dat niet, zoodat zij zich altijd min of meer belachelijk maken als zij. debatten over kunst gaan houden. Dat besefte de groote staatsman Thorbecke al toen hij zei „Kunst is geen regeeringszaak", waarmee hij xiiet be doelde zooals men er later verkeerdelijk van heeft willen maken dat de regeering zich niet met de Kunst moest inlaten en die niet steunen, maar dat het niet op haar weg lag erover te oordeelen. Hetgeen gansch iets anders is. Of de Amsterdamsche Raad tot een zoo hooge mate van zelfbedwang in staat zal Zijn, dat zij zich van leekenpraatjes over Kunst bij deze gelegexxheid volkomen ont houden zal blijft de vraag. Gold het de schep pingen van musici, de kans zou grooter zijn. Ten aanzien van schilders zou nog wel een sterke aarzeling bestaan. Bij architecten en beeldhouwers wordt de verleiding te groot. Wa ren schrijvers in het spel dan zou de spraak zaamheid niet te stuiten zijn, want schrijven heeft iedereen geleerd. Op de lagere school al. Enfin, de hoofdzaak is dat het voorstel van B. en W. een meerderheid krijgt en de eind- strijd-van-een-jaar beginnen kan, met het hopelijk resultaat dat de heerendouble om hét Stadhuis-kampioenschap van Amster dam door het beste paar worde gewonnen. „May the best man win!", zouden ze in de Engelsche kranten, zelfs in de plechtstatige Times, bij een gelegenheid als deze zeker zeg gen. De Nederlandsche bedachtzaamheid treedt In langdxirige maar bij uitstek weloverwogen ontwikkeling van deze zaak weer eens sterk op den voorgrond. „Building the World of tomorrow" is een devies dat de Amerikanen aan een complex van tijdelijke tentoonstel lingsgebouwen, noch hecht noch weldoortim merd. durvexi te verbinden. Onze toepassing van dit devies uit zich kenmerkend in de jarenlange voorbereiding van den Amster- damschen Stadhuisbouw. En hecht zal die in elk geval wezen! En weldoortimmerd niet minder! Als er dan over een jaar tot de uitvoering van een ontwerp besloten mocht worden dan komt de financiëele opzet, met de be stekken en zooen als die aangenomen mochten worden, weer een jaartje later nu, dan zou de bouw kunnen beginnen. Die zou natuurlijk vele jaren vorderen. Waarmee ik maar zeggen wil dat het goed is dat Duin- tjer, Komter. Berghoef en Vegter nog jonge mannen zijn, allemaal in de dertig als ik het wel heb. Zoodat de logische vex-wachting mag gelden dat de winnende „doublé" niet alleen zijn stadhuis zal voltooien maar bovendien nog wat tijd overhouden om daarna het vaderland met nog enkele andex-e scheppingen van zijn creatieven geest te verrijken. Wij gaan niet over éen-nachls-ijs. R. P. TENTOONSTELLING SLAGERS VAKONDERWIJS. Heden Dinsdagavond te 9 uur zal in Hotel de Leeuwei-ik, Kruisstraat alhier, een ten toonstelling gehouden worden van door cur sisten van het Slagers-Vakonderwijs vervaar digd garneerwerk. (Volgens Amerikaansche onder zoekers zijn roodharige vienschen over 't algemeen vijftig procent verstandiger dan anderen). Die wijze Yankees toch, nietwaar, Die spelen het maar altijd klaar, Om nieuwe dingen te ontdekken, Die in de wereld opzien wekken. Wanneer je rood van haren bent, Dan win je zóó vijftig procent Aan puur verstandelijk vex-mogen, Bij andre haarkleur afgewogen. Voor allen uwer, rood van haar, Is dit een trotsch besef voorwaar, Hoewel ik werklijk niet zou weten, Hoe men dat nu heeft uitgemeten. Het wordt eenvoudig maar verteld, Als onweerlegbaar vastgesteld, En alle anderszins beha arden, Die moeten dat nu maar aanvaarden; Gewogen naar hun breingewicht En afgewezen als te licht, Naar streken? neen, naar haar beoordeeld Als, tusschen ons, ook ik bijvoorbeeld. Mijn haar, zeer onbestemd van kleur, Staat laag naar deze hersenkeur, En als 't natuurlijk grijs zal worden, Brengt dat my niet tot hooger orde. Maar wacht, ik weet er wel wat op, Ik kan de wijsheid in mijn kop Door kleuren op mijn kop verwerven, Ik zal mijn haar rood laten verven. P. GASUS. VRACHTAUTO SLIPTE OP DE BRUG TE HALFWEG. Over den kop geslagen en vernield. ',eheel BESTUURDER ERNSTG GEWOND. Tengevolge van de gladheid is Maandag middag omstreeks vijf uur een vrachtauto van de Cacaofabriek der firma Van Houten uit Weesp op den Haarlemmerweg, juist op de brug te Halfweg, komen te slippen. De wagen sloeg over den kop en bleef tegen het ijzeren hekwerk van de brug geheel ver nield liggen. De bestuurder, de heer M. Sieraad uit Haarlem werd uit de cabine ge slingerd en ernstig gewond. De aanhoudende regenbuien hadden het wegdek van de gevaarlijke verkeersbrug spie gelglad gemaakt. Uit de richting Haai'lem kwam de trailer van een meubeltransport onderneming. Deze wagen werd ingehaald en gepasseerd door een bestelauto van de Firma Van Houten uit Weesp. Toen de bestelauto den trailer reeds gepas seerd was, slipte hij op het asphalt van de brug, botste vervolgens tegen de zware ijzeren balustrade aan en draaide een kwart slag om, zoodat hij. met een nagenoeg totaal vernielde linkerzijde, dwars over den weg kwam te staan. De bestuurder van den trailer, die en kele seconden later om den hoek van de Sui kerfabriek „Holland" kwam, zag de bestelauto plotseling vlak voor zich; de chauffeur zag geen anderen uitweg dan het stuur naar rechts om te grooien, waardoor het voorste gedeelte op het"rijwielpad schoot en op het voetpad tenslotte tot stilstand kwam. De bestuurder van d$ meubeltransportauto liep geen noemenswaardig letsel op. maar erger was het gesteld met den heer M. Sieraad: Na de bot sing met de balustrade werd hij uit de cabine geslingerd, zoodat hij zwaar gewond op de brug bleef liggen. Onmiddellijk werd de politie te Halfweg van het gebeurde in kennis gesteld. Deze was spoedig ter plaatse en stelde een uitgebreid onderzoek in, terwijl zij tevens het verkeer, dat op dit spits-uur zeer intens is, regelde. Daar de vernielde bestelauto geheel dwars over den weg lag. was het verkeer over de Boezembrug niet meer mogelijk Het drukke verkeer moest langs het oude gedeelte van den Rijksweg worden omgeleid. Geneeskundige hulp werd ingeroepen. Dr F. C. L. Kuypex-s, de plaatselijke geneesheer, verleende de eerste hulp. Even later arriveer den ook Dr. Baumann en een toevallig pas- seerenden dokter uit Haarlem. Het bleek, dat S. een 'ichte hersenschudding en een ernstige kaakwond had opgeloopexv terwijl voorts een der dijbeehen nabij het bek ken gebroken was. Laastgenoemöe verwonding was van dusdanigen aard dat Dr. Kuypers onmiddellijke overbrenging naar een zieken huis te Haarlem noodzakelijk achtte. Na voor- loopig te zijn verbonden, werd de man per ziekenauto naar de Mariastichting te Haai-lem overgebracht. Daar hij voortdurend bij be wustzijn bleef, kon hem een aanvankelijk ver hoor worden afgenomen, waarbij hij verklaar de met een snelheid van ongeveer 40 K M. per uur te hebben gereden en toen te zijn geslipt. De vernielde auto werd per kraaixwasen naar een garage te Halfweg gesleept Naar wij bij infoi'matie aan de Mariastich ting vernamen, is de toestand van den heer Sieraad bevredigend. Er is geen direct levensgevaar. De beschadigde auto waarin de gewonde chauffeur zat. Een foto van de „Empress of Australia", waarmede het Engelsche koningspaar de reis naar Canada zal maken. Weer een week van sterke daling. Het blijft thans goed gaan op de Haarlemsche arbeidsmarkt. Het aaxital werkloozen daalt nu vrij sterk. In de afgeloopen week verminderde het aantal werkloozen te Haarlem met 139. dezelfde week van 1938 gaf slechts een daling van 43. Een gunstig verschil dus van 96. Er zijn thans nog 4959 werkloozen. Voor het eerst sinds langen tijd zijn wij dus weer onder de vijf duizend. Het aantal werkloozen is thans 389 bene den dat van 1938, 602 beneden 1937, 1324 be neden 1936 en 422 beneden 1935. Gevecht tusschen Chineesche en Japansche vliegtuigen. PEKING. 2 Mei (D.N.B.) Tijdens een luchtgevecht tusschen 7 Japansche vliegtui gen en 2 Chineesche vliegtuigeskaders, dat zich afspeelde boven de bergen ten Oosten van Hangtsjoeng, werden 16 Chineesche toe- stelleix neergeschoten. De leider van het Chineesche eskader, die zich met een val scherm trachtte te redden, geraakte in een Japansch vliegtuig verward en stortte omlaag Een ander Japansch vliegtuig viel. nadat het verscheidene Chinee.sche machines had neer geschoten. opzettelijk op twee andere vijan delijke toestellen. United Press meldt uit Tsjoengking: Tsjang Kai Sjek heeft een beroep op het Chineesche volk gedaan en o.a. gezegd: „Op het kritieke oogenblik. terwijl het om leven en dood gaat, mogen wij niet toegeven. De natie moet met een nieuwen geest bezield worden en zij moet n aar pogingen tot wraak verdubbelen. Burgers in de concessies, vergeet uw land niet. Men heeft mij gezegd dat oe u amuseert en dat ge danst. Dat doet mijn hai't pijn. De vijand heeft ons erger dan vee behandeld Denkt er aan dat boven alles het vraagstuk van den militairen tegenstand staat". Hitler's rede niet als antwoord aanvaard. Mededeeling van Huil aan Berlijn. Reuter meldt uit Washington, dat Huil heeft medegedeeld, dat het Duitsche ministerie van Buitenlandsche Zaken een copie van Hitler's rede heeft doen toekomen aan de Amerikaan sche ambassade te Berlijn en in een daarop vol gend telefoongesprek heeft verklaard, dat deze copie het antwoord aan president Roosevelt was. Huil voegde hieraan toe, dat de overhandi ging van deze copie echter niet als een ant woord op de boodschap van Roosevelt beschouwd zal worden. De minister zeide verder binnen enkele dagen een Roemeensch voorstel tot regeling der oor logsschulden te verwachten. Geruststellende mededeelincj aan den Koning: van Egypte. „Italië wil vriendschap". Uit Rome wordt vernomen, dat de koning van Italië een persoonlijk schrijven aan den koning van Egypte gericht zou hebben, waarin hij de verzekering geeft, dat Italië vriendschappelijke bedoelingen ten aanzien van Egypte heeft. De Italiaansche gezant te Kaïro zou deze boodschap overhandigd hebben. De verzekeringen zouden zijn gegeven voor het geval, dat de militaire maatregelen in Libië bezorgdheid bij de Egyp- tenaren gewekt zouden hebben. VAN DEN DRAAIMOLEN NAAR HET ZIEKENHUIS. Maandagmiddag te kwart voor drie viel een 38-jarige juffrouw uit den draaimolen, die op het Pretoriapleïn stond. Zij kreeg een lichte hersenschudding en is per ziekenauto naar het Diaccnessenhuis overgebracht waar ze ter verpleging is opgenomen. Negen Duitschers uit Engeland uitgewezen. Beschuldigd van spionnage en dwang op landgenooten. BERLIJN. 2 Mei (D.N.B i De „Völkischer Beobachter" meldt uit Londen; Nadat de Landesgruppenleiter Karlowa, zijn medewerker Himmelmann en de Leidster der vrouwenorganisatie, Wolf, reeds op 30 April Londen moesten vei-laten, zien opnieuw zes Duitschers zich voor dé noodzakelijkheid ge plaatst vóór 15 Mei uit Engeland te moeten vertrekken. Het zijn de vertegenwoordiger van de „Essener National Zeitung", dr. Rosel, tevens Ortgruppenleiter van Centraal Londen, de leider van het ax-beidsfront, Frauendorfer. en vier aixdere partijgenooten. Naar aanleiding hiervan schrijft het blad o.a.: „De uitwijzing der negen Duitschers uit Engeland heeft een voorgeschiedenis, welke ongeveer zoo oud is als het Derde Rijk. Al gauw nadat het nationaal socialisme de macht in handen had genomen begon de Engelsche pers, met de „Daily Herald" voor op, verdachtmakingen te publlceeren tegen die Duitsche mannen en vrouwen, die zich bij de partij hadden aangesloten. Beweerd werd dat deze lieden een terroristischen dwang uitoefenden op de in Engeland wonen de Duitschers teneinde hen te dwingen toe te treden tot de plaatselijke partij-organisa ties. Voorts werd beweerd dat de Duitsche vereenigingen op Engèlsclien bodem slechts een verkapte spionnage-organisatie vormden Beide beweringen zijn absolute leugens". NEUTRALITEIT BEHEERSC.HT DE ZWEEDSCHE BUITEN LANDSCHE POLITIEK. Minister Sandler geeft zijn oordeel over den internationalen toestand. DUITSCHE VRAGEN OVERBODIG GEACHT. Ter gelegenheid van de 1 Mei-viering heeft de Zweedsche minister van buitenlandsche za ken, Sandler, naar Havas meldt, te Helsing- borg een rede gehouden, waarin hij de balans van het afgeloopen jaar opmaakte. Hij betoog de dat de verdwijning van onafhankelijke sta ten en de eenzijdige verklaringen betreffende het niet bestaan van geldige verdragen reden geven tot bezorgdheid voor de toekomst. De toe stand lijkt nog onzekerder dan een jaar gele den. De geweldige krachtsinspanning van ver schillende statengroepen doet het zeker schijnen dat iedere poging tot een nieuwe herziening van de kaart van Europa een oorlog tusschen de groote mogendheden van Eui-opa en misschien een algemeenen oorlog zal ontketenen. Men weet niet in welke mate de kleine mogendheden zul len voorkomen, dat zij ook in een oorlog be trokken worden. Zweden en de andere noorde lijke landen hebben de neutraliteit gekozen. De versterking van die neutraliteit beheerscht de geheele activiteit der Zweedsche buitenland sche politiek en der verdedigingsmaatregelen. De uitnoodigingen tot deelneming aan com binaties van groote mogendheden hebben geen betrekking op de Noordelijke landen. Derge lijke uitnoodigingen zijn trouwens niet gedaan. Sandler gaf uiting aan zijn voldoening over de Duitsche en Engelsche verklaringen in dit op zicht De tot Zweden en zijn buren gerichte vmagen na de boodschap van Roosevelt wai-en overbodig, omdat Roosevelt on middellijk zelf gezegd heeft dat het initiatief van hem uitging en omdat Berlijn niet noodig had de noordelijke landen te vragen, of Duitschland hen bedreigt. Sandler juichte de herhaalde initiatieven van Roosevelt toe ten gunste van den vrede. Er is, aldus de minister, geen reden meer om zich met de bepalingen van het Volkenbonds pact betreffende de sancties bezig te houden Het antwoord der Britsche regeering op een vraag in het Lagerhuis, of de regeering voor nemens was met de grondstoffen bezittende landen onderhandelingen te voeren om den uit voer dezer grondstoffen naar een aanvallenden staat stop te zetten, verdient de aandacht. Met voldoening herinnerde Sandler er aan dat de Britsche regeering met stelligheid verklaard had, dat een dergelijke methode gelijk zou staan met een sanctiepolitiek en geen element der Britsche politiek zou zijn. Het Zweedsche volk is vastbesloten zijn onafhankelijkheid en neutraliteit te verdedigen. Het woord is aan. Sirius: Wie van de menschen te slecht denkt, denkt zeker over zichzelf te goed. Generaal Von Brauchitsch nog op Sicilië. Vandaag verder naar Tripoli. (Men zie ook pag. 5). ROME. 2 Mei (Stefani). De opperbevel hebber van het Duitsche leger, generaal Von Brauchitsch, vertoeft nog op Sicilië en hoopt dat het weer vandaag zoodanig verbetert, dat hij zijn vlucht naar Tripoli, welke hij gisteren moest onderbreken, kan voortzetten. Het ligt in de bedoeling van Von Brauchitsch tot 9 Mei in Libië te blijven en deel te nemen aan verscheidene betoogingen te zijner eere. Op 9 Mei zal hij een groote militaire parade bij wonen. Na een bezoek aan La Spezia en Genua keert hij op 10 Mei naar Berlijn terug. Engeland wil vijf millioen aan Roemenië leenen. LONDEN 2 Mei (Haves). De correspon dent te Boekarest van de „Financial Times" bericht, dat de Britsche regeering bereid is een crediet van vijf millioen pond sterling te yer- leenen aan Roemenië voor den tijd van vijf jaar met een rente van 6 pet. De aflossing moet be ginnen in 1940 en kan geschieden in grondstof fen. Dit crediet zou worden gebruikt voor het aankoopen van wapens. Binnenkort zal de Britsche economische mis sie. onder leiding van sir Frederick Leith Ross, Boekarest verlaten om naar Athene te gaan. De „Times" geeft niet dezelfde bijzonderhe den als de „Financial Times", doch bericht dat het succes van de zending van Sir Frederick Leith Ross zich af zal meten naar de mate van de overeenkomsten, welke hij heeft kunnen slui ten te Boekarest en Athene, waardoor Roemenië en Griekenland in staat zullen zijn hun produc ten te verkoopen in Engeland en andere landen met vrije munt. reeds onze 3de Vrije-Ti|d Tentoonstelling Als U dit deed. dan hebt U ongetwijfeld verbaasd staan kijken tiaar de Eeuw- klok, die door den heer U. Stinne in zijn vrijen tijd is vervaardigd. Niet alleen ■wijst deze klok nauwkeurig den Neder - landschen tijd (uur en minuten) aan. maar ook den Ned. Indischen en den Noord-Amerikaanschen tijd kunt ge op dit mechanische wonderwerkwaaraan de heer Stinne vier jaar arbeidde, zien. Evenals de dageti der week, den datum en den naam der maand. En deze klok vormt dan nog slechts een klein onder deel van het vele, dat ge op deze ten toonstelling in onze „Tijdingzaal" kunt bewonderen. Daar zijn verder nog de miniatuur brandweerwagens, de scheeps- en vliegtuigmodellen (er is een toestel met een echten motor, dat 52 K.M. per uur kan vliegen) en de schilderijen. En alles in vrijen tijd vervaardigd. Be zocht U deze tentoonstelling nog niet? Dan doet U dat toch één dezer dagen. Maandag waren er reeds 450 bezoekers en evenals hen zult V niet teleurgesteld zijn. HEDEN 12 PAGINA'S HAARLEM EN OMGEVING. Vrü sterke daling van het aantal werkloozen te Haarlem. 1 BINNENLAND. Te Rotterdam zijn twee schippers het slacht offer geworden van kolendampvergifti ging. 3 Minister Slotemaker wil de collegegelden tot f 350 per jaar verhoogen. doch slechts gedurende 5 jaar laten betalen. 3 B. en W. van .Amsterdam willen nog een nieuw project voor het raadhuis. 3 BUITENLAND. De Engelsche dienstplichtwet is gisteren bij het Lagerhnls ingediend. 5 Nieuwe Arabische voorstellen geven kans op regeling van het Palestijnsche vraagstuk. 5 ARTIKELEN, enz. R. P.: Het Amsterdamsche Stadhuis. 1 Mr. E. Elias: Ik ontdek Amerika 3 II. D. Vertelling: De volmaakte misdaad. 4 Van een bijzonderen medewerker: Italië op gelucht na de rede van Hitler. 5 Van onzen Londenschen correspondent: Schil derkunst te Londen. 6 .1. B. Schuil over „De Moeder" 6 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op g LAATSTE BERICHTEN. d

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1