Het Haarlemsche rioleeringsplan Van der Linden's Bakkerijen TWiffvW ENGELSCHE FILMS HUIDJEUK HILDE ANNE DE VRIES „Josua". WOENSDAG 3 MEI 1939 HA'A" RE EM'S DAGBEAD 7 Werk voor 150 tüerkloozen gedurende 8 jaar Uitvoering van groot belang voor de Volksgezondheid en ontwikkeling der stad Nu Haarlem begint met de uitvoering van het groote rioleeringsplan, werden daarover nadere bijzonderheden medegedeeld in een persconferentie door de heeren M. A. Reinalda, wethouder van Openbare Werken en Volks huisvesting. Ir. M. H. Maas, directeur van Openbare Werken en Ir. J. J. Fuykschot. leider van het bureau van dien dienst dat speciaal belast is met de uitvoering der rioleerings- werkzaamheden. Waarom stinken de Haarlemsche grachten in den zomer? De heer Maas begon met het stellen van deze vraag. Natuurlijk liet hij er meteen op volgen (iets wat trouwens bekend is) omdat alle rioleeringen er op uit loopen. Die overlast werd eeuwen geleden niet onder vonden. hoewel toen ook op dezelfde wijze ge loosd werd. Er is immers zelfs een tijd ge weest. dat de bierbrouwers hun water uit het Spaarne haalden. De overlast is evenwel gekomen nadat de bevolking der stad zich sterk uitbreidde, toen konden de wateren het natuurlijke zuiveringsproces niet meer af. Daarom werd dan ook indertijd de Brouwers vaart gegraven om de brouwers in de gelegen heid te stellen daaruit water te scheppen dat rechtstreeks uit de duinstreek kwam. Hoe grooter de bevolking van Haarlem werd. hoe luider natuurlijk de klachten werden. Reeds in 1869 nu precies 70 jaar geleden wees een burger van Haarlem, de heer Dyse- rinck, op de noodzakelijkheid een rioleering te maken die loosde ver buiten de stad, in het Noorder Buiten Spaarne. Later hebben nog vele anderen' op hetzelfde aambeeld gehamerd, maar eerst nu is het eindelijk zoover gekomen, dat dit voor Haarlem zoo belangrijke werk zal worden uitgevoerd. Steeds zijn de enorme kosten een beletsel geweest, maar nu is het, door de financieele medewerking van het Werkfonds voor de ge meente toch mogelijk geworden in den crisis tijd het werk aan te pakken. In zeiter opzicht is het een gelukkige om standigheid dat het werk pas nu wordt uit gevoerd, want daardoor wordt immers in dezen tijd van groote werkloosheid een belangrijke werkverruiming verkregen. De kern van het plan Het is de bedoeling in de toekomst alle af voer der riolen .naar een centraal punt in den Waarderpolder te brengen, waar het dan eerst gezuiverd wordt voor het in het Noorder Buiten Spaarne geloosd wordt. Daartoe wordt een centraal rioolstelsel gemaakt. Over de geheele gemeente verspreid komt een net van stam- riolen, waarop de reeds bestaande riolen wor den aangesloten. Wij geven hierbij een kaart waarop de stam- riolen zijn aangegeven. Op die plaatsen wordt natuurlijk de weg opgebroken, want het wordt een heel werk om de groote rioolbuizen te leggen. Ongetwijfeld zal elke lezer allereerst kijken of ook de straat of weg waar hij woont op het programma staat. De burgerij zal het ongerief moeten „nemen" om tot den gewenschten toestand te komen. Maar het zou verkeerd zijn zich over die op breking al te veel zorgen te maken. Het geheele rioleeringsplan wordt zoo uitgevoerd, dat het verkeer en de bewoners er zoo weinig mogelijk hin der van zullen ondervinden. Uit de kaart blijkt dat er in de binnenstad betrekkelijk weinig stamriolen komen. Daar voor zijn alleen eenige breede wegen uitge zocht. Dit is gedaan omdat het natuurlijk moeilijk is in nauwe straten groote riolen te leggen. 37 K.M. stamriool. Hetnet van stamriolen zal een totale lengte van 37 K.M. hebben. Daarvan zijn in de laat ste jaren al eenige stukken gelegd. In lengte is dat zelfs reeds 10%, maar wat hoeveelheid werk betreft is het percentage veel kleiner. De stukken die al klaar zijn vindt men in de uiterste hoeken der gemeente, waar de stam- rio.en vrij dicht onder de oppervlakte dei- straat konden worden gelegd. Dit is natuurlijk een veel gemakkelijker werk dan .op vele an dere punten van de stad in aantocht is. Op de Parklaan moet het stamriool niet minder dan Meter onder de straatoppervlakte komen, zoodat het daar noodig is een zeer breede sleuf te graven die met houtwerk wordt afgezet terwij; bovendien tijdens het werk het grond water moet worden weggepompt. Natuurlijk wordt het plantsoen na de uitvoering van het werk weer geheel hersteld. Als daar. of op een andere plaats, eenige boomen moeten vallen, dan staan op de Stadskweekerij daar voor gekweekte groote boomen klaar ter ver vanging. Op het Phoenix-terrein wordt een pomp station gebouwd, dat het rioolvocht uit het midden en zuiden der stad naar de zuiverings installatie in den Waarderpolder moet per sen. Haarlem-Noord sluit dan meteen op die persleiding aan. Ook de bestaande riolen, die hier en daar slecht zijn, zullen hersteld worden. Er wordt op gerekend, dat niet minder dan 30 K.M. oude riolen hersteld zullen moeten worden. Dat wil dus zeggen dat ook bewoners van straten die geen stamriool krijgen verblijd kunnen worden met een tijdelijk opgebroken weg, ook al zal die overlast dan van korten duur zijn. Samenwerking met Bloemendaal. Toen Haarlem begon met de rioleerings- plannen uit te werken, is de mogelijkheid overwogen de Haarlemsche zuiveringsinstal latie ook te laten werken voc.r Bloemendaal en Heemstede. Het bleek evenwel voor Heem stede goedkooper zelf voor de zuivering te zorgen dan een persleiding te maken naar Haarlem. Toen bleef alleen de mogelijkheid over samen te werken met Bloemendaal. Er is met het Bloemendaalsche ge meentebestuur principieele overeen stemming bereikt. In de toekomst zal dus BlnempndaaT op de Haarlemsche rioleering aansluiten en daarvoor een evenredig deel der kosten betalen. Het zuiveringsstation. Het zuiveringsstation komt, zooals wij reeds schreven in den Waarderpolder aan het Noorder Buiten Spaarne. Daarvoor zal het noodig zijn onder het Spaarne, dat op dat punt 200 meter breed is, een groote duiker te leggen. Voor de zuivering van rioolvocht zijrr ver schillende methoden te kiezen. De R.I.Z.A. het rijksbureau, dat voor dit werk gespeciali seerd is heeft dit deel van het Haar lemsche plan uitgewerkt en voor Haarlem gekozen het stelsel van bevloeiïngsvelden waarbij door kunstmatige toevoeging van van lucht het natuurlijke zuiveringsproces wordt bespoedigd. Als het rioolwater gezui verd is zal het minstens zoo zuiver zijn als het Spaarnewater. zocdat er dan geen bezwaar is het daarin te loozen. De zuiveringsinstallatie die te Haar lem gebouwd wordt zal de grootste uit het geheele land zijn, daar grootere gemeenten meer dan één inrichting hebben gemaakt. De dagelijksche afvoer van rloolstoffen uit Haarlem en Bloemendaal is geschat op 14.000 M3. per dag. Maar als het regent wordt er natuurlijk veel meer afgevoerd. Dan kan er nog 70.000 M3. per dag bijkomen. Als er evenwel zooveel regen mocht vallen, dat het ringsplan 5 millioen gulden kosten. (3'/ï millioen voor het net en V/2 mil lioen voor de zuiveringsinstallatie.) Onder dit bedrag is ongeveer 2 mil lioen gulden voor arbeidsloonen be grepen. De financiering geschiedt door het werkfonds. De acht jaar dat gewerkt wordt krijgt de gemeente het geld renteloos. Eerst dan zal met terugbe taling (op 40-jarige basis) begonnen moeten worden en zal 2ll: pet. rente berekend worden. IVIaar in het contract is vastgelegd, dat als de gemeente dan niet in staat is om aan die verplichting te voldoen de Ministers van Binnenlandsche Za ken en van Financiën zullen beslissen of over dat jaar rente en aflossing zal moeten worden betaald. Dit is zoo vervolgde de heer Reinalda voor Haarlem een zeer belangrijke concessie, waarvoor het gemeentebestuur zeer erken telijk is, want alleen daardoor is het mogelijk geworden dit groote werk voor Haarlem, dat van zooveel beteekenis is voor de volksge zondheid en de toekomst van de stad. in dezen crisistijd uit te voeren. De werkloosheidsbestrijding. Als het geheele rioleeringsplan in acht jaar wordt uitgevoerd wil het zeggen dat gedurende dien geheelen tijd 150 man werk zullen hebben. Natuurlijk zal het eene jaar meer geld verwerkt worden dan in het andere, zoodat dat het cijfer van 150 man een gemiddelde is. De gemeente zal als het mogelijk blijkt, den termijn van 8 jaar bovendien verkorten. Ongeveer 3/4 van het geheele werk wordt uitgevoerd als Werkfonds-object, dus slechts 1/4 als Werkverschaffing. Het eenvoudigste werk valt onder de laatste categorie. Bij het geheele werk mag door de aannemers alleen met handkracht gewerkt worden. Dit is be paald om zooveel mogelijk werkloozen aan den arbeid te kunnen zetten. rioolstelsel overbelast wordt, dan gaan de 80 nooduitiaten die op de grachten loozen werken. Daartegen is evenwel geen bezwaar omdat het water uit de riolen dan slechts voor een zeer klein percentage verontreinigd is door rioolvocht. In de toekomst zal het dus niet meer voor komen dat bij zwaren regenval enkele wijken der stad half overstroomen. Het met kano's varen in de straten behoort dan tot 't verleden! Wat er van het rioolvocht overblijft. Er wordt op gerekend, dat aan de zuive ringsinrichting per dag ongeveer 30 M3. slib zal worden gewonnen die als meststof waarde heeft. Bovendien krijgt men een hoeveelheid methaangas dat gebruikt zal worden voor het drijven van de pompen. De bevloeiïngsvelden bij de zuiverings installatie verspreiden geen stank. Bussum. die hetzelfde systeem reeds in werking heeft, bouwde zijn installatie zelfs te midden van een villawijk! Welke straten het eerst? De vorige maand is aanbesteed het leggen van een stamriool bij de Jan Gijzenvaart en in de Bantamtsraat. J.l Maandag volgde het stamriool in de Ged. Oude Gracht Raaks en Tacobstraat Dit zijn twee Werkfondsobjecten. Nu worden voorbereid twee Werkverschaf fingsobjecten. namelijk de herstelling van de riolen in den zoogenaamden Vijfhoek (Volders gracht en omgeving) en in de omgeving van den Schotersingel bij de Saenredamstraat Deze oude riolen zijn slecht, zocdat nu bi' regenval die wijken vaak onder loopen. De kosten. De heer Reinalda. wethouder, gaf nog eenige inlichtingen over de kosten van het riolee ringsplan. Builen de werken die voor Bloemen daal gemaakt worden zal het riolec- De bestrating wordt verbeterd. De wethouder wees er ook op. dat een bijkom stige omstandigheid is, dat door de rioleerings werkzaamheden zeer vele straten in Haar lem zullen verbeteren. Daarop is bij de ra ming der kosten gerekend, want vele wegen en straten zullen opnieuw bestraat worden. De wegen voor doorgaand verkeer worden dan meteen voorzien van een passend weg dek. De Wilhelminastraat krijgt om een voorbeeld te noemen een nieuwe klinker bestrating op een onderbed zooals in de Fon teinlaan is aangebracht. Als de rioleering en het zuiveringsstation eenmaal klaar is zal slechts weinig personeel voor de bediening noodig zijn. Vermoedelijk niet meer dan 10 man. Een zeer groot ge deelte van de machinerieën en pompen zal namelijk automatisch werken en dus weinig bediening vereischen. Haarlem zonder stank. Het is als zeker aan te nemen, dat Haarlem na de voltooiing van het rioleeringsplan be vrijd zal zijn van de stinkende grachten. Er bestaat bovendien al ervaring. Indertijd klaagde het Tuindorp (nabij Elswout) ook over stank, omdat de rioleering van dit kwar tier in nabijgelegen slooten loosde. Nu is daar een goede rioleering gemaakt (die tij delijk loost op de Houtvaart) en de klachten zijn verdwenen. Natuurlijk kan deze toestand niet bestendigd worden anders gaat de Hout vaart als de bebouwing nog meer toeneemt, ook stinken. Intusschen moet men niet denken, dat de verbetering te Haarlem pas over 8 jaar, dus als het geheele werk voltooid is, zal te merken zijn. want het zuiveringsstation zal al eerder •aan werken, ook al is het geheele net stam riolen nog niet klaar. VUrfJ YLOöit Ou- Jxt. IxttA, U dttM- qehru^ SUNLIGHT ZEEP EN NOOIT ZEEP VAN ONBEKENDE HERKOMST (Adv. ingez. Med.) Emily Brontë's roman „Wuthering Heights". A. E. W. Mason's verhaal „The Four Feathers". Onze Londensche correspondent schrijft ons: „Wuthering Heights" zijn hoogten die ver delgen of verdorren. Het Engelsche woord is „withering" maar Emily Brontë, die zelf op de barre hooge heidegronden van Yorkshire woonde, heeft het dialect van de streek voor den titel van haar roman gebruikt. Er is een film gemaakt, gebaseerd op de helft van dit klassieke boek, het hardste, sterkste en meest meedoogenlooze verhaal dat uit de breinen der drie begaafde zusters is gekomen. „Wuthe ring Heights", de titel van de film, is de naam van een heerenboerenhuis op deze hooge woes te gronden van Yorkshire. Er woonden een vader en twee jonge kinderen. Het gezin werd versterkt met een vondeling uit Liverpool, een zwerverskind dat opgroeide tot een norschen demonischen man wiens leven beheerscht wordt door wraak op een van de kinderen, den jongen die als zijn vader sterft heer en meester wordt ih het huis en den vondeling naar de stallen verwijst en door zijn liefde voor het andere kind, een meisje met wilde neigingen wier haar naar de heide ruikt. De film behandelt alleen het verval en de tragedie van het huis en niet zijn opkomst en de vreug de er van in een volgend geslacht. Heathcliff, de wraakzoeker, is 111 de film veel minder de monisch dan in het boek. En Cathy, zijn ge liefde, is in de film veel minder valsch en kat tig dan in den roman. Emily Brontë's mees terwerk kon onmogelijk in een film worden voorgesteld. Maar Hollywood heeft op de basis er van een van zijn aangrijpendste films ge maakt, met vooral in het begin veel van de somberheid en de „wuthering" atmosfeer van rond het huis der Bronte-zusters. Britsche acteurs en actrices hebben met Samuel Gold- wyn's ensceneering-kunstenaars meegewerkt om een indrukwekkend en in zijn einde diep ontroerend filmbeeld te scheppen. Flora Rob- son, Merle Oberon, Laurence Olivier om de belangrijksten te noemen hebben sinds lang op het tooneel van hun vaderland een grooten naam en worden meer en meer gezocht voor de vertolking van belangrijke filmrollen in Engel sche verhalen of Engelsche historie, ook als de films gemaakt worden in Amerika. Uitslag, puistjes, insectenbeten, huidjeul' alsook kneuzingen, snljwonden en schrammen moeten direct behandeld worden. Houdt Foster's Zalf bij do hand. Dezo antiseptische zalf voorkomt ontsteking en verlicht de Jeuk en pijn. Evenoons hell/.aam voor aambeien en oczomatouze aandoeningen. Foster's Zalf. alom verkrijgbaar i Fl. 1.20 por groote doos, Fl. 1.—per tube, 50c. per kleine doos. (Adv. ingez. Med.) 2.90 (Adv. Ingez. Med.) „The Four Feathers" is uit de studio van Alexander Korda in Denham en uit de buurt van den Nijl, waar zijn troep voor belangrijke scènes is heengegaan. Ook deze film is geba seerd op een roman, dien van A. E. W. Mason, die London Films vroeger al eens aan stof ge holpen heeft, o.a. met Fire over England. Ma son zelf is zeer ingenomen met de film-lezing van zijn verhaal. „The Four Feathers" heeft, in tegenstelling met het boek van Emily Brontë, geen letterkundige waarde. Maar het is inder tijd een „best seller" geweest en het geniet nog altijd groote bekendheid. Het gegeven is de laf hartigheid die door moed wordt onderdrukt. In de filmteksten is ook het jingoïsme trouwens de heele moraal van het boek als zijnde uit den tijd, onderdrukt. Dat kon wor den verwacht want R. C. Sheriff (de schrijver van Journey's End) is voor de teksten verant woordelijk. In een vroeger tijdperk stuurden jongedames witte veeren aan hun vrienden die het slagveld ontweken. Dat verklaart den titel. In de film zoowel als in het boek had luite nant Fa versham den dienst verlaten juist voor dat zijn regiment, naar Noord-Afrika ging om de Arabieren van den Madhi van de Nijl- oevers te verdrijven opdat Kitchener's sche pen door zouden kunnen glippen om generaal Gordon te redden. De post brengt hem vier veeren in een doosje, drie van zijn collega's van het regiment en een van zijn meisje. Dat laat Faversham niet op zich zitten. En al kan hij zijn vaderland niet helpen als officier in zijn regiment, hij kan liet wel helpen door, vermomd als zoon van de woestijn, een jaag pad te helpen treden langs de Nijl-oevers om de schepen Khartoem-waarts te brengen te laat om Gordon te redden, zooals de ge schiedenis heeft geleerd. Een verhaal van een lafhartige die zijn zwakheid overwint laat zich altijd goed vol gen. En als de overwinning zoo schitterend is als in deze film. trekt het aan en beweegt het gemoed. Dank zij de medewerking van het mi nisterie van Oorlog, dat Britsche regimenten en Soedaneesche troepen gaf voor den strijd tegen de duivelsche Derwischen. ontbreekt het niet aan boeiende en grootsche tooneelen van actie. De gevoelige Faversham, die in zijn le vendige verbeelding al duizend pijnlijke ver wondingen moet hebben opgeloopen voordat zijn grovere krijgsmakkers een echt schram metje oploopen. werd vertolkt door den jongen Engelschen acteur John Clements. Hij deed het zoo goed dat men zijn dapperheid hulzen- hoog verhief boven de gewone stompere dap perheid van zijn vrienden. Maar de eerepalm voor het spel moet als zoo vaak gegeven wor den aan Ralph Richardson, den vertolker van den officier die het eerst op het idéé kwam aan Faversham de witte veeren te sturen en die zooals dat in een roerend verhaal van strijd en moed past in de woestijn, door zon nesteek getroffen, door den lafaard uit de klauwen van den dood wordt gered. A. K. VAN R. (IN/T EN IETTEREN. MUZIEK. Heemsteedsch Chr. Gemengd Koor „Josua" behoort niet tot de belangrijkste van Handei's Oratoria. De uit het gelijknamige Bij belboek getrokken tekst is onsamenhangend doordat het verband tusschen de verschillende episodes ontbreekt; bovendien heeft de tekst dichter Morell het noodig geoordeeld om er een liefdesgeschiedenis tusschen twee niet in het Bijbelverhaal voorkomende, dus volkomen denk beeldige personen. Othniël en Achrah tusschen te vlechten. Dit had dramatisch kunnen worden, maar werd het niet, misschien wel doordat men, net als in sommige films, het gewilde, het opzet telijke, te zeer bemerkt. Het is dan ook te begrijpen, dat Handei's fantasie slechts in enkele fragmenten den prik kel vqfid tot ontplooiing van zijn groote gaven. Enkele koren, zooals het allereerste (no. 2), dat hetwelk aan de verbazing van het volk over den door Josua bewerkten zonnestilstand uitdruk king geeft (no. 46), het koor „Glorreich ist Gott" (no. 27) en een paar koornummers in hel derde deel, benevens enkele aria's laten ons Handel in zijn volle grootheid kennen. In vele andere, te beginnen met no. 8, bemerkten we slechts routinewerk, dat soms ontstellend slappe, taaie en onbeteekende resultaten (b.v. de over ver schillende stemmen verdeelde recitatieven no. 18 en de daaropvolgende miniatuur-aria no. 19) opgeleverd heeft. Nu is het wel waar dat Han del het heele oratorium „Josua" in vier weken tijds gecomponeerd heeft, maar in zijn „Messias" heeft hij getoond dat nog korter tijd voor hem voldoende was om een grootsch werk te schep pen, wanneer de geest over hem vaardig was. De uitvoering, die Dinsdagavond in de Gere formeerde Kerk aan de Koediefslaan plaats had, openbaarde in de eerste plaats een aanmerke lijke en zeer verblijdende vooruitgang in de kwaliteiten van het onder leiding van Jac. Zwaan staande Heemsteedsche Chr. Gem. Koor. Het zong doorgaans frisch, zuiver, rythmisch en vond ook in snelle figuraties geen hinderpalen. Alleen in het beroemde „Seht er kommt" (no. 56), dat Handel ook in zijn oratorium „Judas Maccabaeus" overnam, zongen de sopranen bijwijlen wat te laag. Het is mogelijk dat dit veroorzaakt werd door de medewerking van het meisjeskoor „De Zangvogeltjes" in dit num mer: van dit meisjeskoor kunnen we veronder stellen, dat het aan dit soort werk nog niet ge wend was, maar het moge in deze uitvoering aanleidinig vinden om zich vaker in grooter koorverband te oefenen. Van de vocale solisten voldeed de sopraan Hélène Ludolph als steeds door haar uitstekende zangtechniek, de zuiverheid harer intonaties en haar zorgvuldige dictie. De alt Han Holk trad voor zoover ik weet dezen avond voor 't eerst in het openbaar op. Aanvankelijk was het alsof zij zich niet geheel.vrij voelde: de stem klonk wat zacht. Gaandeweg werd dit beter en deden zich goede scholing, voldoende stemkracht en juist begrip van tekst en muziek bemerken. Haar nei ging tot iets te hoog intoneeren moge zij in 't vervolg tegengaan. De prestaties van den tenor Willem Schansman kwamen dezen avond over 't geheel niet ver boven het middelmatige uit. In de snelle figuren klonk zijn zang eenigszins moeizaam: in de recitatieven hadden we gaarne meer zeggingskracht gehoord. Bovendien was het tempo der recitatieven, ook bij de andere solisten, erg aan den langzamen kant. De bas Herman Hülsmann had wegens verkoudheid de toegevendheid der hoorders laten inroepen. In derdaad klonk zijn stem aanvankelijk gesluierd, maar allengs bemerkten we daarvan niets meer en zong hij in volle kracht en helderheid. De uitspraak van de s zou zoowel bij hem als bij den tenor iets scherper te wenschen zijn. Een verrassing was de zang van een (niet met name genoemd) koorlid, dat de sopraanparty van „der Engel" helder en zuiver vertolkte. De orkestpartij werd grootendeels door een aantal leden van het H. O. V.-orkest vervuld. Ter versterking en ter vervanging van ontbre kende blaasinstrumenten werkte het orgel mede. Maar de organist Piet Kiel opereerde nogal eigenaardig en stoorde zich soms weinig aan de leiding van Jac. Zwaan; het gevolg was dat het Ochtendmoeheid Door het versterkende, gezonde, voedzame brood uit VAN DER LINDEN'S Bakkerijen overwint U het BAKENESSERGRACHT 71 HAARLEM - TELEFOON 13882 gAN DCR (.IN*£3 orgel soms achter het orkest aan kwam en een andermaal op den koorzang vooruitliep, een en ander tot groote schade voor de gezamenlijke werking. De solopartijen voor viool, fluit en hobo klonken zeer goed. Best Nederkoorn begeleidde aan den vleugel de meeste der secco-recitatieven en deed dit goed en volgzaam. Een enkel werd, om niet be kende redenen, door het orgel begeleid. De uitvoering werd door den voorzitter van Heemst. Chr. Gem. Koor met gebed, gevolgd door het gemeenschappelijk zingen van Ps. 150 2, geopend; de predikant Ds. A. Dondorp sloot haar met een toepasselijk woord en dankgebed, waar na de gemeente den slotzang aanhief. Heemsteedsch Chr. Gem. Koor. dat pas ruim vier jaren bestaat heeft door deze uitvoering bewezen, reeds tot goede prestaties bekwaam te zijn. Onder Jac Zwaan's leiding heeft het zeker mooie vooruitzichten. Mogen deze verder ver wezenlijkt wordenl K. DE JONG.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 11