Haarlem's Dagblad
Vredesactie
Welkom vreemdeling.
sterk behang
mooi behang
modern behang
Italiëen Duitschland
Ochtendbeurs Amsterdam
Zonnig weer, veel
bezoekers, maar...
Belangrijkste
56e Jaargang No. 17142
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
A dm in. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Maandag 8 Mei 1939
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën: 1*5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
van het Vaticaan
Bezoek van Mgr. Orsenigo
aan Hitier trekt de
aandacht
Het onderhoud van den apostolischen
nuntius te Berlijn, mgr. Orsenigo,
met Hitler in Berchtesgaden, heeft in
Vaticaanstad levendige belangstelling
gewekt, vooral de bijzondere omstan
digheden waaronder het plaats had.
bevoegde sferen van het Vaticaan
toont men uiterste reserve en be
perkt men zich er toe te verstaan te
geven, dat de sluiting der Katholieke
scholen in Duitschland met de schen
ding van het Concordaat een gebeur
tenis is, die op zichzelf reeds een ont
moeting zou rechtvaardigen onder zoo
speciale omstandigheden en een zoo
lang onderhoud anderhalf uur.
In kringen echter, die minder gebonden
zijn aan discretie, wijst men op het feit, dat
mgr. Orsenigo zich per vliegtuig naar Berch
tesgaden heeft begeven, juist op den dag,
dat Hitier zijn laatste instructies gaf aan Von
Ribbentrop betreffende de Italiaansch-Duit-
sche conferentie te Milaan, hetgeen aanlei
ding geeft tot de hypothese dat de ontmoe
ting van Berchtesgaden bepaald heeft kun
nen worden door urgente redenen, die niet
uitsluitend in verband behoeven te staan met
het probleem der betrekkingen tusschen den
H. Stoel en Duitschland. Zou dan het bezoek
van mgr. Orsenigo aan Hitier, zoo vraagt men
zich af, een aanwijzing zijn voor een actie
van het Vaticaan ten gunste van den vrede?
Het is volgens deze kringen niet onwaar
schijnlijk.
In diplomatieke kringen te Berlijn en in
verschillende Duitsche kringen meènt men
volgens Havas te weten, dat de nuntius een
boodschap van het Vaticaan zou hebben
.overhandigd en dat het Vaticaansche initia
tief niet tot Duitschand zou worden beperkt.
Sommigen willen deze ontmoeting alleen in
verband met de Po-olsch-Duitsche kwestie
brengen, anderen willen er een uitgebreider
actie in zien van het Vaticaan ten gunste
van den vrede. Geen enkele officieele of of-
ficieuse aanduiding heeft deze geruchten be
vestigd.
Het bezoek van mgr. Orsenigo aan Hitier
valt samen met het bezoek van den apostoli
schen nuntius te Parijs, mgr. Valerr aan
Daladier.
Poolsche meening over het
Italiaansch-Duitsche verbond.
Geen nieuwe factor in den internationalen
toestand.
WARSCHAU, 8 Mei (P.A.T.) De „Express
Poranny" meent dat de overeenkomst tus
schen Ciano en Von Ribbentrop geen nieuwen
factor brengt in de internationale situatie.
Het gaat eerder, aldus het -blad, om de juridi
sche vastlegging van een bestaanden toestand
in de Duitsch-Italiaansche betrekkingen. De
publiciteit welke te Berlijn aan de besprekin
gen van Milaan gegeven is vormt in zekeren
zin een politieke manoeuvre. De „Kuryer Cod-
zinny" vraagt zich af of het pact een offen
sief of defensief karakter draagt, of wellicht
beide. In ieder geval brengt het geen nieuw
element in den Europeeschen toestand.. De
bijzonderheden zullen moeten aantoonen wel
ke de banden zijn tusschen Rome en Berlijn.
Duitsche vlootmanoeuvres in het
Skagerak.
In samenwerking met de luchtmacht.
KOPENHAGEN, 8 Mei, (Reuter). Voor
het eerst sedert den wereldoorlog houdt de
Duitsche vloot manoeuvres in het Skagerak
voor Jutland. Hieraan wordt deelgenomen
door 32 oorlogsbodems van verschillend type,
alsmede de luchtmacht.
ZATERDAG
Record Bezoekersstroom
voor de tentoonstelling
„lüat doet 11 ia
Uw utijea tgd?
We hadden 't niet mis toen we ver
onderstelden dat Zaterdag nog velen de
tentoonstelling „Wat doet U in uw vrijen
tijd?" zouden komen bezoeken. Er is
zelfs een record gebroken! Op den laat-
sten dag van de 3de tentoonstelling werd
het grootste aantal bezoekers van alle
drie exposities geboekt, n.l. 857 op
één dag.
Een cijfer dat voor zichzelf spreekt.
Een gezelschap van meer dan honderd Engelsche bloemen- en plantenliefhebbers maakte dit weekend een excursie naar onze bloem -
bollenvelden. De gasten tijdens een boottocht in de omgeving van Lisse.
(Volgens de A.N.V.V. moeten de
totale inkomsten die Nederland in
1938 uit vreemdelingenbezoek trok,
voorloopig geschat worden op 10
millioen gulden).
Vreemdelingen aller landen,
Kom in dichten drom naar hier,
Reik ons broer- en zusterhanden.
Breng ons leven en vertier.
Zie de bosschen en landouwen,
Zie het strand en zie de stad,
Zie de kunst en de gebouwen,
Er is van hier van alles wat.
In ons land is rust te vinden,
Van de ouderwetsche soort,
En gij komt hier onder vrinden,
Tot welk land gij ook behoort.
Nederland is laag maar lieflijk,
Nederland is klein maar rein,
Niet goedkoop, maar wel gerieflijk,
Het is goed om hier te zijn.
Gij kunt autorijden, baden,
't Eten is hier extra goed,
't Welkom is niet te versmaden,
Dat gij in ons land ontmoet.
Gij vindt hier slechts open deuren,
Treed vrij over onze grens,
Kom, gij zult het niet betreuren,
Beste vriend en medemensch.
Wij staan klaar, te uwer eere,
Extra onze best te doen,
Weet gij, hoe wij u waardeeren?
Op (voorloopig) tien millioen.
voor een lageren prijs
H.M.Bakker/Gen.Cronjéstr.lSSJel.ïlóSZ
Vertrouwd, vakkundig personeel beschikbaai
(Adv. ingez Med.)
Poolsche minderheid in Duitsch
land protesteert tegen de
volkstelling.
Wijziging van de vragenlijst verlangd.
WARSCHAU, 8 Mei (Havas). De Bond
van Polen in Duitschland heeft gisteren bij
den Duitsehen minister van binnenland-
sche zaken, Frick, geprotesteerd tegen de
maatregelen, welke zijn genomen voor de
volkstelling op 17 Mei a.s, Hierbij zijn de Po
len niet in staat hun nationaliteit te kermen
te geven. Men vraagt derhalve, dat in de vra
genlijst de rubriek nationaliteit vervangen
wordt door. vragen over herkomst en moeder
taal.
Verder maakt de Poolsche pers melding van
een reeks incidenten in Silezië. Te Neu Strelitz
is de laatste Poolsche school vernield. Te
Imidlnits zijn op de muren van de kerk op
schriften? geschreven, waarin den Poolschen
pastoor en zijn Poolsche parochianen wordt
aangeraden „Duitschland te verlaten, terwijl
het nog tijd is". Te Dzierkonitz is een mede-
dee.ling gepubliceerd, waarbij Poolsche mis
sen worden verboden.
sluiten
militair verbond.
Tusschen Italië en Duitschland
is een politiek en militair bond
genootschap gesloten.
Dit verbond is opgesteld tijdens
de besprekingen, die Ciano en
Von Ribbentrop Zaterdag te Mi
laan hebben gehouden.
(Men zie voor bijzonderheden pag. 9.)
Tokio bereid zich bij het
Italiaansch-Duitsche militaire
verbond aan te sluten.
TOKIO, 8 Mei (Reuter). De Japansche mi
nister van oorlog, Itagaki, heeft gezegd, dat
Duitschland en Italië verdienen geluk te wor
den gewenscht, dat zij zich hechter aaneen
hebben gesloten door een militair verdrag. Op
de vraag of het mogelijk is, dat ook Japan zich
bij dit nieuwe verdrag zou aansluiten, zeide
Itagaki:
„De geest, welke het sluiten van het
drievoudig anti-komintern-verdrag
heelt bezield, is in Japan diep gewor
teld en indien Duitschland en Italië
het wenschen, is het niet onmogelijk,
dat Japan een militaire overeenkomst
zal sluiten met Rome en Berlijn".
De minister voor overzeesche aangelegen
heden. Koiso, heeft onofficieel verklaard dat
het geheel afhangt van het begrip dat Duitsch
land en Italië hebben voor de positie van
Japan en de macht in Oost-Azië of dergelijke
besprekingen tot een goed einde zullen wor
den gevoerd. Koisi voegde hieraan toe dat de
meeste Japanners Duitschland en de Duitsche
Zaken beter kennen dan de Durtschers Japan
en de Japansche aangelegenheden
VOERT SCHACHT BESPREKINGEN IN
MEXICO?
WASHINGTON, 8 Mei «Havas). In petro-
Ieum-kringen te Washington gaat het gerucht,
dat dr. Schacht zich op het oogenblik in Mexi
co zou bevinden, teneinde te pogen met Car
denas een petroleum-contract af te sluiten ten
gunste van Duitschland. Verder meent men dat
de besprekingen tusschen de Vereenigde Staten
en Mexico tot het regelen van het pelroleum-
vraagstuk op bevredigende wijze verloopen en
bijn amet succes bekroond zouden worden.
Men vreest derhalve in genoemde petroleum-
kringen dat de tegenwoordigheid van dr.
Schacht in Mexico deze besprekingen zou kun
nen schaden.
Nantsjang opnieuw door de
Chineezen omsingeld?
Te Kanton zouden de Chineezen
de buitenwijken binnengedrongen
zijn.
Naar het Chineesche Persbureau meldt
hebben de Chineesche troepen de omsinge
ling van Nantsjang weer voltooid. Op 5 Mei
waren de troepen reeds binnengedrongen,
doch als gevolg van het Japansche spervuur
trokken zij zich terug.
Ten Oosten van Soeihsien in Midden-Hopei
zijn tijdens een verbitterd gevecht 1000 Ja
panners gesneuveld of gewond, terwijl ook de
Chineesche troepen zware verliezen leden.
Aan het einde van de vorige week hebben
86 Japansche vliegtuigen ongeveer driehon
derd bommen laten vallen boven verschillen
de deelen van China. Swatau heeft zeer ge
leden. Hier zijn honderd menschen om het
leven gekomen of gewond. Ook Nantsjeng in
Zu-id-Sjensi is hevig gebombardeerd.
Volgens andere berichten uit Chineesche
bron hebben de Chineesche troepen zich
meester gemaakt van het station der spoor
wegen in de buitenwijken van Kanton. De
Japanners zouden meer dan honderd dooden
hebben achtergelaten. Te Kanton is de staat
van beleg afgekondigd. Onverwijld zijn Ja
pansche versterkingen en tanks naar de be
dreigde zone gezonden, Het schijnt, dat de
positie der Japanners kritiek zou kunnen wor
den als de versterkingen, die van Formosa
onderweg zijn. niet op tijd zouden aankomer
Von Ribbentrop's verblijf in Italië.
PERSONALIA.
De heer E. W. Woud te Haarlem is met in
gang van 1 Juni 1939 benoemd tot adjunct-
inspecteur van politie te Rotterdam.
Dp heer Woud was sedert 1 Juni 1938 als
ooiitie-controleur werkzaam bil den Dienst
"an werkloosheidsbestrijding en Maatschap
pelijk Hulpbetoon. Voor dien tijd was hij vo
lontair op het politie-bureau te Bloemendaal.
Eenige weken geleden slaagde hij voor het
inspecteurs-examen.
Duitsche minister vertoefde ook aan het
Comomeer.
De besprekingen tusschen Ciano en Von
Ribbentrop hebben een zeer vlot verloop ge
had.
Het was Zondagochtend, aldus Stefani, zelfs
niet noodig een tweede bespreking te voeren,
daar Zaterdag reeds alles was behandeld.
Minister Ciano ging daarom naar het paleis
van den gouverneur om de loopende zaken
van zijn ministerie af te handelen. Von Rib
bentrop en zijn vrouw bezochten de Dom, het
kasteel Sforza en andere bezienswaardig
heden. Bij het passeeren van de volkswijken
werden de Duitschers geestdriftig toegejuicht
De minister was zeer ontroerd door dese spon
tane huldiging.
Nadat de ministers en hun gevolg tezamen
de lunch hadden gebruikt, werden zij ontvan
gen op het stadhuis, waar een schitterende
receptie werd gehouden.
Tezamen reden de ministers vervolgens
naar het Comomeer, luide toegejuicht door
de Milaneezen. die zich langs een deel van de
route hadden opgesteld. Ook te Como, waar de
huizen met Italiaansche en Duitsche vlaggen
versierd waren, werden de bezoekers hartelijk
begroet. Slechts met moeite konden de auto's
zich een weg door de dichte menigte banen
In Villa d'Este werd den Duitsehen minister
een diner aangeboden, dat door 150 personen
werd bijgewoond. Vanmorgen is Ciano naar
Rome vertrokken en later op den dag verlaat
von Ribbentrop Italië.
Politieke kringen te Rome zijn van mee
ning dat de onderteek-ening van het politieke
en militaire verdrag van Italië met Duitsch
land binnenkort in plechtigen vorm, waar
schijnlijk t.e Berlijn, zal geschieden.
Hindoes en Mohammedanen
slaags.
Pan met kerrie, werd casus belli.
CALCUTTA, 8 Mei. Uit Gaya, provincie Bihar,
wordt gemeld dat er zich daar Zondagavond
vechtpartijen tusschen Mohammedanen en Hin
does hebben voorgedaan, waarbij 11 personen
gedood en meer dan 100 gewond werden.
De vechtpartij ontstond doordat een Moham-
medaansch echtpaar gedurende een twist een
pan met warme kerrie uit het raam wierp, die
op een Hindoemeisje terecht kwam, dat luid
begon te schreeuwen. Daarop kwamen Hindoes
en Muzelmannen toeloopen en tusschen deze
twee partijen ontstond een gevecht met het bo
venvermelde resultaat.
(United Press)
Demobilisatiebevel van Franco.
200.000 man naar huis.
Generaal Franco heeft een demobili
satiebevel uitgevaardigd, dat geldt voor
ongeveer 200,000 man. Deze manschap
pen zijn over het algemeen reeds terug
gezonden naar de streken, vanwaar zij
afkomstig zijn. De demobilisatie heeft
geen gevolg voor den wapenschouw te
Madrid, die officieel op half-Mei blijft
vastgesteld.
Hevige aardbeving geregistreerd.
Epicentrum nabij de Azoren.
BRUSSEL, 8 Mei (Belga). Het observa
torium van Ukkel deelt mede dat vannacht
te 1 uur 52 min. 11 sec. een hevige aardbeving
is geregistreerd, waarvan het epicentrum op
een afstand van 2700 k.m. van Ukkel in den
Atlantischen Oceaan, nabij de Azoren moet
liggen.
Koersen van de Ochtendbeurs te Amster
dam van heden van 10.30 uur tot 11.25 uur.
Kon. Olie 294Vfe—5.
H.V.A, 405' 6.
Unilever 128V2.
U, S. Steel 35 5/8.
Republic Steel 11 7/82.
Anaconda 18&.
North Am. Aviation 12—H.
Het woord is aan
Een Chineesch
spreekwoord
Men is nooit gelukkig ten
koste van het geluk van
anderen.
alleen late tulpen
bloeiden nog.
Bollen-Zondag slaagde daarom
niet zooals andere jaren.
Zondag is dan eindelijk de lang verbeide bol-
len-Zondag geworden. Des morgens straalde de
zon uit een wolkenlooze lucht en dat is voor de
velen, die tot dusverre hun traditioneelen tocht
langs de bollenvelden wegens de dreigende re
genluchten van de laatste Zondagen hadden uit
gesteld, aanleiding geweest, om er nu op uit
te trekken. Van langer uitstel zou trouwens
waarschijnlijk wel afstel gekomen zijn, want tal-
looze velden zijn reeds van hun bloementooi
ontdaan en alleen de late Darwin, Triumph en
Mendel-tulpen zorgden er nog voor, dat de tal-
looze bezoekers toch nog een indruk kregen van
de rijke kleurenpracht, die een bezoek aan de
bloeiende bloembollenvelden zoo attractief
maakt.
Hoewel men in de verschillende dorpen niet
te klagen heeft gehad wat het bezoek betreft,
kan toch niet gesproken worden van een echte,
ouderwetsche drukte, want daarvoor was het
wat te laat in den tijd, terwijl de bloeiende Be
tuwe, alsmede de voetbalwedstrijd Nederland
Zwitserland waarschijnlijk de bollenstreek wel
concurrentie aangedaan zullen hebben.
Voor de wielrijders was het blijkbaar wat te
winderig, om een flinken tocht te ondernemen,
wandelaars waren er echter des te meer en zoo
heeft deze Zondag nog gedeeltelijk goed ge
maakt, wat zijn voorgangers hadden bedorven.
Onze correspondent te Hillegom schrijft nog:
Wat mooi zonnig weer kan doen is Zondag
weer eens gebleken Al is natuurlijk het mooiste
van bollenland voorbij omdat narcissen en hya
cinten zijn verdwenen; de thans bloeiende tul
pen met haar vele felle en contrasteerende" kleu
ren zijn een tocht door de streek nog wel waard
en menigeen heeft daar gisteren dan ook nog
gebruik van gemaakt.
Het was flink druk, voornamelijk met auto
mobielen en fietsers. De tram vervoerde veel
passagiers, ofschoon zij de drukte gemakkelijk
aan kon en op de drukste punten moest de Hil-
legomsche politie toch nog voor verkeersagent
spelen. Verschillende bloemverkoopers langs den.
weg maakten dan ook nog goede zaken, ofschoon
dit de stroppen der vorige weken toch niet meer
kon goed maken.
Ook in de komende dagen behoeft men nog
niet bang te zijn dat alle kleur van de velden
verdwenen is. Alleen: de bloeiende stukken vor
men geen geheel meer, maar er is toch nog veel
te genieten.
WEEKBERICHT
Coöp. „Vooruitgang" U.A., Haarlem.
ROOMBOTER per pond 74 ets.
PRUIMEN per pond 12'/> ets.
SLAOLIEper flesch, 6V2 maatje 45 ets.
BAK- EN BRAADVET. per pond 38 ets.
PLANTENVET per pond 38 ets.
APPELMOESper blik 28 ets.
LIMONADE per flesch 33 ets.
BESSENSAP per Vz flesch 15 ets.
MET DiVIDENDBONS.
(Adv. ingez. Med.)
Als ik aan vroeger denk, toen was het koopen
van schoenen voor mij een last, thans een lust,
dank bij den prima pasvorm van BATA-
SCHOENEN. Zie onze annonce van Donder
dag a.s.
Groote Hout-
str. 34, H'lem
•Adv ingez. Med.)
HEDEN: 14 PAGINA'S.
BINNENLAND.
pag.
Te Vlijmen zijn twee motorrijders bii een bót-
sing om het leven gekomen. 3
Te Tilburg is een man bij een vechtpartij
gedood. 3
BUITENLAND.
Een vredesactie van het Vaticaan? 1
Tusschen Italië en Duitschland is een mili
tair bondgenootschap gesloten. 9
liet Engelsche koningspaar is Zaterdag met de
„Empress of Australia" naar Canada ver
trokken. 9
Engeland en Turkije hebben een basis ge
legd voor een pact van wederzüdschen
bijstand. 9
SPORT.
Het Nedi/landsche Voetbalelftal verliest van
Zwitserland. 5 en 6
ARTIKELEN, enz.
.1. H. de Bois: Schilderijen door Doeser in
Frans Hals 2
Melis Stoke: De mensch als voetbal. 3
K. de Jong: Fritz Hirsch operette. 4
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op n
