Haarlem's Dagblad
ERNSTIGE INCIDENTEN
IN PALESTINA.
«jssf 0PEN^HT8ad
ENORME SCHADE
rFETRIE Co.-i
J^mkstecgescfiettken
CHRISTIAN SCIENCE
„Overwinningsparade"
heden te Madrid
gehouden
Dronken woesteling rijdt drie
kinderen en een man dood.
Ontzettend ongeluk bij Lonneker.
Man doodde zijn
vrouw.
Kleurigheid.
KEIP Groote Houtstraat naast Luxor.
Het Belangrijkste
56e jaargang No. 17151
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 150d4
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 19 Hei 1939
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
poet f3.55. losse- nummer» 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regeL
RcgrlnbnnnemenUtarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentje» zie rubriek.
Een doode en
gcoot aantal
gewonden bil
botsingen te
Jewzalem
Regeeringsgebouw te Tel Aviv
bestormd.
Nadat de inhoud van het Witboek
men zie hiervoor pag. 5 be
kend was geworden is het Donderdag in
verscheidene deelen van Palestina tot
betoogingen van de zijde der Joodsche
bevolking gekomen, waarbij zich ern
stige incidenten hebben voorgedaan.
De radio-voorlezing van het Witboek in de
drie officieele talen werd bovendien verstoord
doordat alle vier de lijnen tusschen de studio te
Jeruzalem en den zender te Ramallah door on
bekenden doorgesneden waren.
Te Jeruzalem trokken Donderdagmiddag vijf
tienduizend Joden onder leiding van opperrab
bijn Herzog en andere rabbijnen door de hoofd
straten van de Joodssche wijk van Jeruzalem. In
den stoet werden borden met de volgende op
schriften meegedragen: „Wij willen ons niet
overgeven aan de politiek van de regeering" en
„Wij willen geen minderheid vormen onder
Arabische heerschappij".
Reeds vroeg in den ochtend hadden zich groe
pen Joden verzameld, die het Britsche en Ara
bische verkeer uitjouwden.
Op het Joodsch college was de Zionistische
vlag halfstok geheschen. De menigte zong het
Hatikwah-gezang en deelen van den 137sten
Psalm.
Herzorg heeft een toespraak gehouden, waar
in hij zeide, dat Engeland ontrouw is geworden
aan de goddelijke opdracht Israel te verlossen.
Des avonds deden zich op verschei
dene plaatsen van Jeruzalem ernstige
botsingen voor. Volgens de laatste
schatting zijn hierbij 12 Engelsche poli
tiebeambten en een honderdtal Joden
gewond. Een Engelsch politie-agent werd
gedood.
De politie heeft overigens een groote zelfbe-
heersching getoond, aldus meldt Reuter, twee
uur lang werden de agenten gebombardeerd met
steenen en scheldwoorden en zij grepen eerst in,
toen twee himner door schoten gewond werden.
Anderzijds hebben verantwoordelijke Joden ge
tracht de menigte van excessen te weerhouden.
Terwijl de betoogingen in den ochtend een rustig
karakter hadden, nam de opgewondenheid der
menigte later op den dag toe, totdat de hoofd
straten van de Joodsche wijk een aanblik van
de grootste wanorde boden. De oproermakers
werden van de wijs gebracht, toen de autoritei
ten de verlichting doofden, zoodat het in de
wijk geheel donker werd.
Thans is de orde hersteld. Gepantser
de wagens rijden door de straten. Tij
dens de ongeregeldheden is brand ge
sticht in een deel van het postkantoor.
Betoogers deden een aanval op een
Britsch warenhuis en een Duitsch kof
fiehuis, waar schade werd aangericht.
De Joden hebben het werk vandaag hervat.
Het was vanochtend rustig in de straten van
Jerusalem. De winkels zijn weder open en tot
dusverre is geen poging gedaan de onlusten te
doen herleven.
Ook te Haifa kwam het tot demonstraties.
Bijna vierduizend jongelui hebben op de binnen
plaats van de technische school het Witboek ver
brand temidden van een spottende menigte.
Vierduizend andere personen sloten zich bij deze
Het Hofje van Loo bestaat
450 jaar.
Een herdenking op 25 Mei.
Eenige maanden geleden deelden wij mede,
dat het Hofje van Loo (Gasthuishofje) in de
Barrevoetestraat op 25 Mei a.s. 450 jaar zal heb
ben bestaan. In datzelfde stuk gaven wij uitvoe
rige historische bijzonderheden over deze in
stelling.
Nader vernemen we dat dit jubile niet onopge
merkt voorbij zal gaan. De regenten zullen op
den feestdag met de bewoners een tochtje ma
ken naai de provinciale landgoederen in Castri-
cum. Bovendien wordt dien dag het hofje met
schijnwerpers verlicht. De winkeliersvereeni-
ging de „Bobarkei" zal de bewoners der omge
ving opwekken om te vlaggen.
demonstratie aan. Er werd geroepen: ..Leve de
verklaringen van Balfour" en „Weg met het
Witboek".
Te Tel Aviv hebben 1500 Joodsche
betoogers de bureaux van dc districts-
overheid bestormd. Zij verwoestten den
inventaris en stichtten brand. Een Jood
sche politie-agent is ernstig gewond,
toen uit de menigte werd geschoten,
nadat dc politie een charge had gemaakt.
Ook kwam het tot botsingen tusschen aan
hangers van de arbeiderspartij en van de Revi
sionistische partij. Een veertigtal menschen werd
gewond.
Ook hier is thans de rust weergekeerd.
Havas meldt nog dat op verschillende plaatsen
in het land de terreur is toegenomen. In den
nacht op Donderdag heeft een gewapende bende
een Joodsche kolonie aan de baai van Haifa aan
gevallen. Een Joodsche vrouw werd gedood, een
der vier bewakende politiemannen werd gewond.
In een gevecht tusschen politie en rebellen bij
het dorp Damough in Galilea werd een der op
standelingen gewond.
De politie nam een hoeveelheid wapens en
munitie in beslag.
In het Lagerhuis heeft de Engelsche minister
van Koloniën MacDonald eenige mededeelingen
over de onlusten gedaan.
Voorts kondigde hij aan dat Maandag en Dins
dag in het Lagerhuis de debatten over de Pa-
lestijnsche kwestie zullen worden gehouden. De
regeering zal een motie indienen, waarin wordt
gezegd, dat het Huis de politiek van de regeering
zooals deze uiteen wordt gezet in het Witboek,
goedkeurt.
Ged. O. Gracht 82, Tel. 13870 (2 lijnen)
(Adv. ingez. Medj
CHRISTIAN SCIENCE SOCIETY HAARLEM
kondigt een lezing aan in de Engelsche taal over
(DE CHRISTELIJKE WETENSCHAP)
Onderwerp
HOW CHRISTIAN SCIENCE HEALS
(Hoe Christian Science geneest)
door PROF. HERMANN S. HERING, C.S.B.
op Zondag 21 Mei a.s., nam. 4 uur, in het ge
bouw van de Vereen, van Vrijzinnige Hervorm
den, Jacobstraat b/d Raaks, Haarlem.
Voorlezing der Nederl. vertaling 2.30 uur
Zaal geopend 2 uur. Toegang vrij.
(Adv. Ingez. Mcd.)
tyzapend:
Défilé van 100.000
man voor Franco
Tienduizend Italianen in den stoet
MADRID. 19 Mei (Reuter-A.N.P. i Vandaag
is te Madrid de overwinningsparade gehou
den. waaraan door meer dan 100.000 man is
deelgenomen. De straten waren versierd met
het rood en goud van de nieuwe Spaansche
vlag. Op vele plaatsen zag men kostbare ta
pisserieën. terwijl de door den oorlog aange
richte schade inderhaast hersteld was.
Reeds te negen uur waren de tribunes bezet.
Op een der tribunes had Franco plaats geno
men, temidden van de leden der regeering.
Links zaten generaal Queipo de Llano, gene
raal Kindelan en leden van den generalen staf.
Aan de parade werd deelgenomen door -on
geveer 10.000 Italianen. Bij hun voorbijtrekken
speelde een orkest het fascistische lied „Duce
a noi". Naar schatting bevonden zich twee mil-
lioen menschen in de hoofdstad. Langs de be
kende Castellana, die thans Avenida del gene
ralissimo Franco heet, hadden zich duizenden
opgesteld om het voorbijtrekken der troepen
te aanschouwen.
Na bijna een uur passeerde de eerste geheel
Spaansche afdeeling, die een reusachtig por
tret van Franco meedïoeg. Daarna volgden
batterijen luchtafweergeschut en marine
eenheden.
Het défilé werd geopend door generaal Sali-
quet, commandant van het centrale leger en
zijn staf. Op hen volgden de Italianen. Het
Spaansche legercorps van Toledo passeerde in
den „passo Romano". Vliegtuigen vormden in
de lucht het woord Franco.
dagelijks van 7 u.
tot 9 u. n.m.; Zondags
tol 6 u. n.m Goedkoop
.Ochtend en Avondtarief.
"Water op temperatuur."
Bij gunstig weer: MORGEN ZATERDAG 20 5
POLO WEDSTRIJD: HVGB—HAARLEM om 2 u. n.m
(Adv. Ingez. Med.)
Donderdagavond omstreeks half zeven is op den Rijksweg Olden-
zaalEnschedé in het dorp Lonneker een vreeselijk ongeluk gebeurd.
Een personenauto, waarvan de bestuurder onder invloed van sterken
drank verkeerde, is van den weg afgeweken en ingereden op een
wielrijder en twee wandelende meisjes, terwijl ook een kinderwagen,
waarin zich een baby bevond, werd getroffen. De wielrijder, de onge
veer 35-jarige heer Moddejonge, het twaalfjarige meisje Smink en de
zuigeling werden op slag gedood. Het vijftienjarige meisje Smit werd
zóó ernstig gewond, dat zij in den loop van den nacht is overleden.
De bestuurder van de auto, zekere S., uit Enschedé, chauffeur van
beroep, werd door de politie gearresteerd. Alle slachtoffers zijn
afkomstig uit Lonneker.
Uit het onderzoek is gebleken, dat de bestuur
der van de auto, de 34-jarige chauffeur C. S.,
die bij een Enschedesche expeditiefirma in
dienst is, reeds vroeg in den middag in aange
schoten toestand in de stad is gezien.
In een café maakte hij kennis met een inge
zetene van Winterswijk. Er werden verschillende
.ondjes gegeven, waarna werd overeengekomen,
dat S. de auto eenigen tijd zou mogen leenen.
Hij nam twee andere personen mee naar Ol-
denzaal, waarna hij op den terugweg tegen zeven
uur het dorp Lonneker passeerde. Getuigen heb
ben aan de politie verklaard, dat de auto hen
even voor het dorp Lonneker in razende vaart
met zegt van 100 tot 120 K.M. was voor
bij gereden. De wag'cn slingerde over den weg.
In het dorp Lonneker raakte de bestuurder in
een bocht van den weg bij de bakkerij van Ba-
veld de macht over het stuur kwijt. Het scheelde
een haar of de auto reed tegen een boom.
De bestuurder wist dit nog te voorkomen, doch
de auto schoot met onverminderde vaart door,
het rijwielpad op, rechts waarvan de 14-jarige
Stientje Smit met 'n kinderwagen waarin haar
zes maanden oude broertje Willem Jan lag, liep.
Het meisje werd tegen den grond geslingerd en
uiterst zwaar gewond. De kinderwagen werd ge
heel versplinterd. De baby kwam in een langs
den weg loopende sloot terecht. Door toege
snelde voorbijgangers werd het levenloos uit den
modder gehaald. De chauffeur raasde echter
door en reed ongeveer twintig meter verder de
12-jarige Annegje Smink aan, die op slag werd
gedood. Weer twintig meter verder fietste het
echtpaar Moddejonge uit Enschedé. De man werd
door den auto gegrepen en eveneens op slag ge
dood. Zijn vrouw, die met een kind op den ba
gagedrager dicht bij haar man fietste, werd ra
kelings door de auto gepasseerd.
Een eindje verder, vlak bij de woning van
den rijksveldwachter Smit, heeft de autobestuur
der zelf stilgehouden. Toen de veldwachter ter
plaatse kwam, stond de man, die beschonken
bleek te zijn, midden tusschen het publiek. Hij
werd naar het politiebureau te Enschedé overge
bracht, waar hij is ingesloten. In verband met
zijn toestand kon hij aanvankelijk niet worden
gehoord.
TENTOONSTELLING ONSCHOOLSCH WERK.
De Speeltuinvereeniging „Flora" houdt een
tentoonstelling van werkstukken der Onschool-
sche Cursussen op Zaterdag 20 en Zondag 21
Mei a.s.
Op Hemelvaartsdag Is in Amsterdam-
West een vrouw door haar man doodge
stoken. Voorbijgangers en bewoners van
het Barendsplein waren getuige van een
drama, dat een zeer kort verloop had en
waarbij een 42-jarige vrouw om het le
ven is gekomen.
De dader is een 51-jarige man. die reeds v
scheidene jaren met de vrouw, een kleurlinge
uit Zuid-Java, gehuwd is. Thans leefde hij ge
scheiden van de vrouw op een kamer in Amster
dam-Zuid.
De vrouw woont in het tehuis van de vereeni-
ging Hulp voor Onbehuisden. Het echtpaar heeft
vier kinderen. De oudste een meisje van dertien
jaar, woont bij den vader, twee kinderen wor
den momenteel in 'n sanatorium verpleegd, terwijl
de jongste met de moeder is ondergebracht bij
hulp voor onbehuisden.
Het schijnt, dat de vrouw omgang had met an
dere mannen, wat de jalouzie van den echtge
noot had opgewekt. De man heeft de vrouw Don
derdag ontmoet en is een eindje met haar mee-
geloopen. Zij bevonden zich omstreeks half twee
op het Barendsplein, waar voorbijgangers merk
ten, dat er een korte, maar zeer felle woorden
wisseling tusschen hen ontstond.
De man greep toen plotseling een groot pad
vindersmes, dat hij bij zich droeg, en stak de
vrouw eenige malen in den hals Een der steken
trof den halsslagader, die werd doorgesneden,
met het gevolg, dat de vrouw hevig bloedend in-
eenzeeg. Nog vóórdat hulp ter plaatse was, had
zij den geest gegeven.
Twee voorbijgangers, die de noodlottige daad
niet meer hadden kunnen voorkomen, grepen
den man vast, die zich, zonder zich te verzetten,
naar het politiebureau op het Haarlemmerplein
liet overbrengen.
Vandaar werd hij korten tijd later overge
bracht naar het politiebureau Spaarndammer-
straat, waar hij is ingesloten. De man was ge
heel versuft en gedurende den middag was hij
niet in staat een verklaring af te leggen.
Het Chr. Fanfarecorps „Arti et Religioni" uit Haarlem had met Hemelvaartsdag
een groot nationaal concours voor Harmonie- en Fanfarecorpsen uitgeschreven
op het Prinsen Bolwerk. Alle deelnemende corpsen speelden bij de opening het
Volkslied.
Het woord is aan
Ceibel:
Tracht de jeugd niet van
alles zooveel mogelijk in te
pompen, maar oefen den
geest met weinige doch waar
dige leerstof. Het doel is be
reikt. als de jeugd geleerd
heeft te leeren.
(Te Londen worden pogingen
aangewend om een overzichte
lijker klassificatie te maken van
de 2000 benaamde kleuren en
kleurnuances, die men thans on
derscheidt
De kleuren met de namen,
Zijn er tweeduizend samen.
Dus waarom dat getreur:
Om het eens rond te zeggen,
Het valt niet te weerleggen,
Het leven is vol kleur.
Soms is dat wel eens lastig,
Niet ieder is standvastig,
In dezen raren tijd;
Licht kun je 't hoofd verliezen,
Wanneer je hebt te kiezen,
Uit zooveel kleurigheid.
Men vindt nu ook te Londen,
Naar 't lijkt op goede gronden.
Dat men het gaandeweg.
Wat al te „bont" gaat maken,
En daarom wil men raken.
Tot nuchter overleg.
Men wil het kleurschakeeren.
Wat beter reguleeren,
Eenvoudiger als 't kan;
Wie thans probeeren zoude.
Ze uit elkaar te houden.
Wordt duizelig ervan.
De kleurenweeld' in 't leven.
Is haast te overdreven
Steeds wordt ze uitgebreid;
Hoe kan het dan gebeuren.
Dat wij om niets meer kleuren
In dezen vreemden tijd.
Russisch antwoord te
Londen overhandigd
.LONDEN, 19 Mei. De ambassadeur
der Sovjet Unie, Maiski, heeft heden
het antwoord der Russische regeering
op de jongste Britsche voorstellen op
het Foreign Office overhandigd.
Dit antwoord behelst een weigering.
Moskou blijft aandringen op een drie-
mogendhedenpact gebaseerd op weder-
zijdschen bijstand als minimum.
(United Press).
KOEPANG. 18 Mei. (Aneta-ANP).
De correspondent van Aneta te Koe
pang meldt nader, dat uit dc jongste
berichten uit het binnenland van Timor
is gebleken, dat de toestand tengevolge
van noodweer en overstroomingen er
ger is dan men zich had voorgesteld. In
Nederlandsch Timor zijn honderden per
sonen omgekomen. Duizenden dieren
werden het slachtoffer van de overstroo
mingen. Groote oppervlakten aan voe
dingsgewassen zijn vernield, terwijl vele
boomen vernield zijn.
De totale schade wordt thans geraamd
op circa twee millioen gulden.
EEN BRIL VAN KEIP
GAAT LANGER MEE
Zoo'n bril is altijd van het beste materiaal
met groote zorg en vakkundigheid gemaakt.
Pasvorm onberispelijk, daarom „zit" hij ook
zoo prettig.
(Adv. ingez. Med.)
HEDEN: 16 PAGINA'S
BINNENLAND.
Pag.
Een dronken chauffeur heeft bij Lonneker
een man en drie kinderen doodgereden. 1
Te Amsterdam heeft een man zijn vrouw
doodgestoken. 1
De Vrouwen Vredesgang maakte grooten in-
Indruk. 3
BUITENLAND.
Volgens het Witboek zal Palestina binnen 10
jaar een onafhankelijke staat zijn. Nog vijf
jaar mogen Joden immigreeren. 5
Het Engelsche koningspaar bevindt zich
thans op Canadeesch gebied. 5
Bij een ontploffing in het arsenaal te Wool
wich zijn vijf personen om het leven ge
komen. 5
SPORT.
Laga won het hoofdnummer op de Varsity 6
ARTIKELEN, enz.
J. B. Schuil: Ludamus 2
B. A.: Vrouwen Vredesgang 1939. 3
K. de Jong: Leerlingenuitvoering Alie
Michielsen. 4
G. J. Kalt over het concours van „Arti et Re
ligioni". 15
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen on ij
