Haarlems Dagblad
Engelsche duikboot
gezonken
K.N.A.C. RACES
Vaccinatie>ieQe£UiQ
uom kiudexm
K.L.M.-toestellen
Australië
vliegen
Nood der Orkesten.
Veiligheid der bemanning
tot nog toe niet in gevaar?
Achterschip steekt boven water uit
wvoqjw op
Vischseizoen.
Drang van overheidswege op de
_ouders in wetsontwerp vastgelegd,
Korting voor werkloozen
op treintarief gaat
heden in
Het Belangrijkste
56e Jaargang No. 17162
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Grootc Houtstraat 93, bijkantoor
SoendapleiD 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 11825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 2 Juni 1939
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f 3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advcrtentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelnbonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en uanbod 1-4 regels f 0.60. clko
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Dat het symphonie-orkest-in-nood volstrekt
geen specifiek Haarlemsch verschijnsel is wordt
weer eens bewezen door het rapport dat de
gemeentelijke gedelegeerde bij het bestuur
van het Residentie Orkest, jhr. van Beresteyn,
aan den Haagschen Raad heeft uitgebracht.
Evenals de andere orkesten ook het Con
certgebouw Orkest is er niet florissant aan
toe maakt de uitstekende Haagsche in
stelling al sinds vele jaren groote tekorten.
Het seizoen 1938—'39 is gesloten met een defi
cit van bijna f 26.000, ofschoon de uitgaven,
vergeleken met het vorige jaar, verminderd
waren van f 219.340 tot f 214.857. En toch heeft
het Residentie Orkest nog aanmerkelijk slech
ter financieele jaren gekend: drie jaar gele
den bedroeg het werkelijke tekort op de ex
ploitatie meer dan f 40.000.
De rapporteur geeft een heele reeks toe
lichtingen en opmerkingen ten beste, die ik
niet op den voet zal volgen maar er enkele
punten uit halen. Zoo herinnert hij aan de
vermindering van de sterkte van het orkest
met „tien lessenaars" en vestigt hij de aan
dacht op de zware concurrentie die van het
Concertgebouw Orkest en van de in beteeke-
nis toenemende Rotterdamsche Philharmonic
wordt ondervonden. Natuurlijk raadt hij af
het ensemble nog eens met tien strijkers te
verminderen hetgeen overwogen schijnt te
zijn want dan zou het een tweederangs
orkest worden dat de concurrentie met Am
sterdam volstrekt niet meer zou kunnen vol
houden. M.a.w.: zulk een bezuiniging met
f 20.000 zou een nieuwe daling van inkomsten
tengevolge hebben en dus zichzelf weer onge
daan maken.
Hieruit blijkt dat tien strijkers gezamenlijk
zoowat f 20.000 per jaar verdienen. Dat is
f 2000 de man en een schrale bezoldiging voor
menschen die er het heele jaar door hard voor
moeten werken en een ontzaglijk aantal con
certen geven. Ofschoon het, zelfs in verhouding
tot de maand speeltijd van de H.O.V. nog
heel wat beter is dan hetgeen de Haarlemsche
orkestleden ontvangen. Maar de subsidies die
het Residentie Orkest krijgt zijn dan ook
prachtig in.vergelijking met hetgeen de H.O.V.
ten deel valt.
Jhr. van Beresteyn acht het hoog tijd te
overleggen wat er gedaan moet worden als
Den Haag zijn orkest wil behouden, waarvoor
hij by den Raad niet behoeft te pleiten,
zooals hij vol vertrouwen verzekert, omdat dit
college al meermalen zijn overtuiging heeft
uitgesproken dat het orkest niet kan worden
gemist;. Maar als, er geen, raad wordt geschaft,
en geen geld, zal geen enkel bestuurslid de
verantwoording op zich nemen over een jaar
dé contracten voor het dan komende seizoen
af te sluiten. Want de gelden zouden er niet
zijn om ze na te komen.
Verhooging van dc gemeentesubsidie met
een belangrijk bedrag acht de rapporteur
onontkoombaar. Gelukkig Den Haag, waar
men verhooging van een orkest-subsidie nog
kan voorstellen niet alleen, maar zelfs toe
passen ook en waar men nog het heele jaar
door kan spelen
Overigens bewijst deze Haagsche historie
opnieuw dat men orkesten niet kan finan
cieren uit hun recettes. Dat kon zelfs in tijden
van welvaart niet. Deze zeer hooge uiting van
muzikale kunst eischt een apparaat dat zoo
veel geld kost dat alleen ruime overheidssteun
het kan handhaven. Ik heb het gevoel dat het
velen menschen moeite kost deze kern-moei
lijkheid als vaststaand feit te aanvaarden. Het
baat hem niets. Het helpt niet te zeggen een
orkest moet zichzelf maar zien te redden net
als een of andere handelsonderneming, net als
een bioscoop of als een radio-omroep-vereeni-
ging, die veel geld overhoudt. Want deze ver
gelijkingen gaan mank.
Als men naast de populaire kunst-uitingen
de hoogere die altijd maar een beperkten aan
hang hebben, wil handhaven en inziet dat dit
moet, omdat zij een onmisbare cultureele
waarde vertegenwoordigen evenals bijvoor
beeld de dure universiteiten bij het onderwijs
dan moet men daar geld voor over hebben.
Want zij zullen nooit in staat zijn er met eigen
financiëele middelen te komen. Zoo is het nu
eenmaal. En er is meer noodig dan zakelijk
heid van de nuchterste soort om het te erken
nen. Ik hoop dat ook in dezen moeilijken tijd
dat meerdere inzicht in ons land zal blijven
bestaan. Ik hoop dat het ondanks alles zelfs
zal groeien. Want ik ben begaan met het lot
der orkestleden in een stad als de onze. En ik
vrees een beetje voor de 2000 van het Haag
sche orkestlid. Zal hij ze houden?
R. P.
Ernstige overstroomingen in
Noord-Italië.
MILAAN, 2 Juni. (D.N.B.) Door den hoogen
waterstand is de spoorweg FlorenceFaenza
over een afstand van 200 Meter opnieuw over
stroomd. Door een aardverschuiving zijn de wa
termassa's van de Sintria opgestuwd, zoodat vijf
tig huizen ontruimd moesten worden. In de ge-
heele streek zijn 240 huizen door de bewoners
verlaten. Bij Ravenna zijn weer huizen ingestort.
De meeste landwegen zijn onbegaanbaar. Bij
Forli zijn twee meisjes om het leven gekomen
tengevolge van het instorten van een huis.
De Britsche Admiraliteit deelde gisteravond officieel mede dat
de duikboot „Thetis", die buiten Birkenhead nabij Liverpool op
proefvaart was, vermist werd. De „Thetis" was eenige malen onder
gedoken en daarna niet meer gezien. Aan boord bevonden zich in
totaal 79 personen vijf officieren, 48 minderen behoorende tot de
bemanning, en bovendien een aantal deskundigen van de werf
CammellLaird.
Hedenmorgen deelde de admiraliteit mededat men de
Thetisgevonden hadDe duikboot ligt 14 mijl van
GreatormeS'Head nabij Llandudno in Wales. Achttien voet
van het achterschip steekt boven het water uit.
Hieraan werd toegevoegddat op dat oogenblik niets er
op duiddedat de opvarenden van de Thetis99 zich in levens
gevaar zouden bevinden.
Reeds zijn vier man aan de oppervlakte gekomen met
behulp van het Davis-reddingtoestel.
(Nadere bijzonderheden zijn opgenomen op pag. 2.)
Toestemming aan de
K. N. I. L. M. verleend
door de Australische
regeering
Vesuvius.
NAPELS, 2 Juni (Reuter-A.N.P.) De
Vesuvius vertoont op het oogenblik een hevige
werking. Vannacht was de hemel verlicht door
een gloed uit den krater. Wolken asch stijgen
omhoog en stroomen lava vloeien berg-af-
waarts. Men gelooft dat er geen direct gevaar
aanwezig is,
Directe dienst van de K.L.M.
nog in beraad
CANBERRA, 2 Juni (A.N.P.) De
Australische minister van buiten-
landsche zaken, Gullett, heeft mede
gedeeld, dat de regeering van Austra
lië heeft besloten toe te staan, dat
vliegtuigen van de K. L. M. op Austra
lië vliegen wanneer zij gecharterd zijn
door de K. N. I. L. M.
Inzake het verzoek van de Neder-
landsche regeering om de K. L. M.
toestemming te geven tot het onder
houden van een directen dienst op
Australië, waardoor een verbinding zou
ontstaan, die men als een directe con
currente voor de Imperial Airways
beschouwt, is nog geen beslissing ge
nomen, doch het verzoek wordt in be
raad gehouden.
Hiermede is dus de mogelijkheid voor de
K. N. I. L. M., om K. L. M.-vliegtuigen te char
teren voor haar dienst op Australië, waarom
trent in den laatsten tijd zooveel tegenstrij
dige berichten zijn verschenen, voor het eerst
geopend. Het is waarschijnlijk, dat de K. N. 1.
L. M. van deze mogelijkheid binnen korten tijd
gebruik zal maken. Een beslissing hieromtrent
is nog niet gevallen, doch men venvacht, dat
de besprekingen, welke daarvoor nog noodig
zijn. geen moeilijkheden zullen opleveren.
Japanners bombardeeren een
veerboot.
36 passagiers gedood.
FOETSJAU, 1 Juni. Japansche vlieg
tuigen hebben, naar het Chineesche
Persbureau meldt, op 29 Mei te Foetsjau
'n veerboot, die den dienst over de rivier
de Min onderhoudt, gebombardeerd.
Toen de bommen geen doel troffen,
werden de passagiers gedurende een
half uur met mitrailleurs beschoten.
Hierbij werden 36 menschen gedood en
ruim 30 zwaar gewond. Slechts drie der
varenden bleven ongedeerd. (ANP)..
Holland-Amerika Lijn lieeft de
Red-Star-Line overgenomen.
Onderhandsche plaatsing van 4.500.000.
aandeelen.
ROTTERDAM 2 Juni. De directie
van de Holland-Amerika-Lijn bevestigt
thans de juistheid van liet reeds gepu
bliceerde bericht, dat zij de Red-Star-
Lin* heeft overgenomen.
De Holland-Amerika-Lijn heeft zoowel de
beide passagiers- en vrachtschepen „Pennland"
en „Westernland" als de „Goodwill" der Red-
Star-Line verworven. De bestaande dienst zal
worden voortgezet als de Red-Star-Line-service
der H. A. L.
Van 3 Juni af zal iederen Zaterdag, zoowel
van Antwerpen als van New York, een afvaart
plaatsvinden. De schepen der Bernsteinlijn val
len buiten deze transacties.
Met het oog op de verdere financiering
Nu de Meimaand is vergleden
En de zomermaand is daar,
Staat hij alweer aangetreden.
Onze vrind de hengelaar
In den nog zeer prillen morgen,
Fietst hij naar een tragen vliet
En slijt uren zonder zorgen
Met zijn hengel tusschen 't riet.
Menig arme kleine tobber.
Vindt verstrooiing naar zijn zin.
Menschen met den hardsten dobber,
Leggen er hun dobber in.
Uit benauwde steedsche straten
Naar de wijdheid der natuur,
Dat mag al in frissche mate
Gelden als gezondheidskuur.
Lieden, die met vreemde talen,
Niet op goede voeten zijn.
Komen thuis met vischverhalen.
In het vlotste vischlatijn.
Terwijl alle zorg en smarten
Even waaien uit hun kop,
Halen hengelaars hun harten
En hun dobbers weder op.
Het woord is aan
Publilius Syrus:
Hij heelt een iceldaad ont
vangen, die er een beioezen
heeft aan iemanddie het
verdiende.
ZANDVOORT.
BELANGRIJK BERICHT!!
Van bevoegde zijde wordt ons medegedeeld,
dat het „Noorderbad" vóór, gedurende en na
de races te bereiken is via Bloemendaal en
Zeeweg. Het Pav. „Zuiderbad" via Zandv.laan,
Brederodestraat en Boulev. Paulus Loot.
Beide zaken zijn Zaterdag tot 's nachts 4 uur
geopend.
(Adv. Ingez. Med.)
De nieuwe vorst van Liechtenstein, Franz Josef II neemt te Vaduz de hulde van
zijn volk in ontvangst. Links de weduwe van den overleden vorst Franz I.
van den bouw der kortgeleden bestelde
twee schepen voor den Pacificdienst en
van de bovenvermelde transactie inzake
de Red-Star-Line, hebben commissaris
sen en directie der Holland-Amerika-
Lijn besloten tot onderhandsche plaat
sing a pari van 'n bedrag van 4.5000.000
gulden aandeelen, gerechtigd tot divi
dend over het loopende boekjaar.
EEN thans door de Regeering bij de Tweede Kamer ingediend
wetsontwerp beoogt de vaccinatiekwestie tot een oplossing
te brengen.
Deze oplossing wordt gezocht in een regeling, waarbij vanwege
de overheid aan alle ouders wordt aangeraden hun kind, voor zoover
daartegen uit gezondheidsoogpunt geen bezwaren bestaan, op den
daarvoor geschikten leeftijd te doen inenten. Deze raad wordt aan
de ouders of personen, die over een kind de ouderlijke macht of
voogdij uitoefenen, schriftelijk gegeven door den burgemeester
der woon gemeente van het kind, in de maand waarin het kind den
leeftijd van vier maanden bereikt.
Laten de ouders hun kinderen vaccineeren vóór het den leeftijd
van een jaar bereikt heeft, dan behoeven zij geen enkele andere
formaliteit te vervullen dan het overleggen van het bewijs, dat de
vaccinatie heeft plaats gehad.
Indien de vaccinatie op dat tijdstip niet is geschied, volgt een
tweetal administratieve maatregelen. De vrijheid van de ouders om
het kind al of niet te doen vaccineeren, blijft echter volkomen
onaangetast.
Verlaagde tarief
geldt niet voor gezinsleden
UTRECHT, 2 Juni. Zooals men weet heb
ben de Nederlandsche Spoorwegen besloten om
werkloozen, als zij moeten reizen, tegemoet
te komen door hen in de gelegenheid te stel
len dit te doen tegen betaling van den halven
enkele-reis-prijs.
Deze mogelijkheid is heden inge
gaan. Zij geldt voor werkloozen. die
in dc rijks- of gemeentelijke steun
regeling voor werkloozen zijn opge
nomen, voor hen. die in van overheids
wege gesubsidieerde werk'verschaf
fingen zijn geplaatst, die in de steun
regeling voor tewerkgestelde klein-
grondgebruikers zijn opgenomen en
voor hen. die uitkeering uit een van
overheidswege gesubsidieerde werk-
loozenkas ontvangen.
De werkloozen moeten voor elke reis een
legitimatiebewijs bezitten, dat hun voor dit
doel door het betrokken steunverleenende or
gaan verstrekt wordt. Het tarief geldt alleen
voor de werkloozen zelf, dus niet voor ge
zinsleden.
HF.DEN ló PAGINA'S
BINNENLAND.
De regeerinjr wil dc inenting regelen.
Het congres van de H. A. K. A.
K. L. M.-vlicgtuigen mogen op Australië
vliegen, mits zii door de K. N. I. L. M. ge
charterd zijn.
BUITENLAND.
Prins-regent Paul Van Joego-.Slavic js te
Berlijn aangekomen.
Bij een treinongeluk in Engeland zijn drie
personen gedood en acht gewond.
In de Baltische landen is men ongerust naar
aanleiding van dc rede van Molotof.
ARTIKELEN, enz.
R. P.: Nood der orkesten.
Mr. E. F.lias: Monroeleer met vleugels.
H. D. Vertelling: De weddenschap.
Van een hijzonderen correspondent te Rome:
Het oude en het nieuwe Rome.
Voor de Jeugd.
Dc Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op
pag.
1 en 3
