Haarlem's Dagblad
Een Watteau gestolen.
Toekomst auto.
KIEST
Goldschmeding
Vredesorganisatie
Auto
reed
tegen
een trein
Engelsche credieten
Poolsche bewapening?
Het Belangrijkste
56e Jaargang No. 17171
Uitgave Lonreno Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Dinsiïag 13 juni 1939
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden I 3.25 franco per
post f3.55. losse nummer» 6 cent per ex.
Advertenticni-5 regel* f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.6O per regel.
Regelabonnenientatarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel* f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentje* zie rubriek.
Er is een Watteau gestolen uit het Louvre.
Dat is een groote sensatie, zelfs in dezen tijd.
In 1911, toen in de wereld een rust heerschte,
die wij ons niet meer kunnen voorstellen, werd
uit hetzelfde museum de Mona Lisa van Leo
nardo da Vinei geroofd en er zullen weinig
ouderen zijn die zich de geweldige opwinding
niet herinneren, die deze gebeurtenis veroor
zaakte. Twee jaar duurde het eer het portret
van de vrouw met den raadselachtigen glim
lach teruggevonden werd. En in dien tij4 ver
diepte men zich in dezelfde gissingen omtrent
de beweegredenen van den dief, die nu ge
maakt zullen worden. Want al moge „l'Indif-
férent" van Watteau niet zulk een bekendheid
bij de massa hebben als de Mona Lisa
ook wel „la Gioconde" genoemd omdat zij de
vrouw was van Francesco del Giocondohet
behoort tot de erkende meesterwerken van de
Fransche schilderkunst en er is geen stad ter
wereld denkbaar waar niet menschen leven die
het herkennen zouden. Zoodat het schilderijtje
onverkoopbaar is. Trachtte de roover het aan
den man te brengen, hij zou onmiddellijk ont
dekt en gegrepen worden. De publicatie van
foto's van het werk vergroot zijn kwade kansen
nog. Hij moet dat zelf wel beseffen en kan geen
gewone dief zijn. Die zou zijn streven op min
der gevaarlijke objecten hebben gericht. Even
als in het geval van de Mona Lisa moet men
dus wel aannemen, dat hij zoo bevangen is ge
raakt door de schoonheid van Watteau's beko
rend spel van kleur-en-licht, dat hij de be
geerte niet langer heeft kunnen weerstaan om
dit werk te bezitten en zich telkens weer in
zjjn beschouwing te kunnen vermeien.
Toen de zaalwachters merkten dat het ver
dwenen was hebben zij eerst in de meening
verkeerd dat het naar den restaurateur of
naar een tentoonstelling zou zijn gezonden,
Dat heeft tijdverlies gegeven. Men zou zoo
zeggen dat die verkeerde veronderstelling,
die al meermalen het onderzoek naar
museumdiefstallen heeft vertraagd, voor
komen zou kunnen worden als de regel werd
ingesteld, geen schilderijen voor restauratie
of tentoonstelling weg te nemen zonder het
personeel daar eerst van op de hoogte te
stellen. Enfin. Toepassing van duurzame or
ganisatiemaatregelen is geen sterk punt in
Frankrijk en daar zal het wel aan liggen.
Iedere volksaard heeft zijn kenmerkende te
kortkomingen.
Nadat gebleken was dat het schilderij ge
stolen moest zijn ging men alle bezoekers, die
het Louvre verlieten, fouilleeren. Dat klinkt
wonderlijk, maar is het niet, want het ver
dwenen kunstwerk is klein. Het meet maar
25 X 20 cM., zoodat de dief het al heel ge
makkelijk onder zijn jas meegenomen zal
hebben. Blijkbaar heeft hij het niet eens uit
de lijst gesneden, want die is ook verdwe
nen. Het zou wel eens heel moeilijk kunnen
blijken, het terug te krijgen en de knapste
koppen van de Süreté, de Sherlock Holmes
sen van Parijs, zullen er wellicht op moeten
gaan piekeren.
Het schilderij „lTndifférent", letterlijk ver
taald „de onverschillige", beeldt geen norsche
onverschilligheid maar integendeel de blijde
zorgeloosheid van de jeugd uit. Het stelt een
zwierïgen knaap voor, in de houding van een
danser die een luchtigen pas maakt. De linker
arm is horizontaal uitgestrekt, de rechter houdt
in sierlijk gebaar een slip van den mantel op
die van den rechterschouder hangt. Blauw en
rose zijn de domineerende kleuren; prachtig is
het glinsterend satijnen gewaad geschilderd.
Antoine Watteau, geboren te Valenciennes
in 1684, gestorven te Nogent-sur-Marne in 1721,
moet dit meesterwerk omstreeks zijn dertigste
jaar gewrocht hebben. Het kwam zeventig jaar
geleden, bij erflating, in het bezit van het
Louvre.
En nu zijn de berichten te wachten omtrent
het politie-onderzoek, dat in vollen gang is en
natuurlijk begonnen met de jacht op vinger
afdrukken.
R. P.
Mes getrokken tijdens twist.
Vechtpartij met doodelijken afloop.
DEURNE, 13 Juni. In den afgeloo
pen nacht is bij ccn vechtpartij een 21-
jarige jongen met een mes zoo ernstig
gewond, dat hij onmiddellijk dood was.
Omstreeks het middernachtelijk uur ontstond
nabij café Den Dolder, in de Sint Jozefparochie
alhier twist tusschen eenige jongelui, waarbij de
circa 21-jarige van G. zoodanig door den 25-
jarigen L. met een mes werd gestoken dat hij
vrijwel onmiddellijk dood was. Zekere F. liep
bovendien een snijwonde in den schouder op.
Hij werd door dokter Wiegersma behandeld en
kon naar zijn woning worden overgebracht.
De gemeentepolitie heeft den dader in zijn
woning gearresteerd. Hij heeft een volledige be
kentenis afgelegd.
Omtrent de oorzaak van den noodlottigen twist
verkeert rhen nog in het onzekere; vermoedelijk
heeft men met een oude voetbalkwestie te doen.
L. wordt naar Roermond overgebracht. Het
lijk is in beslag genomen.
Ook de bodem van de Seine moet een goudschat herbergen. Hier zonk in 1789
het vaartuig „Telemaque", dat een lading goud en zilver aan boord had. Een
bergingsmaatschappij is thans bezig de ligging van het schip vast te stellen.
(In Amerika wordt voorspéld, dat
de auto der toekomst voorzien zal
zijn van gemakkelijke stoelen, een
zonnetentdak, bedden, waschtafels
enz.)
Men is in Amerika
Altijd sterk in het voorspellen,
Daarin weet men voor en na,
Krasse dingen te vertellen.
Als ik me dus niet vergis,
Zullen de automobielen,
Als de tijd wat verder is,
Buitenhuisjes zijn op wielen.
Vooralsnog snap ik niet goed,
Hoe men 't allemaal zal bergen.
Want zoo'n installatie moet
Geen geringe ruimte vergen.
't Zonnetentdak gaat nog wel,
Maar met sanitair en bedden,
Alles levensgroot model,
Zal men 't niet zoo maklijk redden.
't Wordt ook nieuw in elk geval,
Zich in makkelijke stoelen,
Glijdend over berg en dal,
Rustig aan den rol te voelen.
Wie in deze toekomst ziet,
Die aanschouwt met vrees intusschen,
Op het auto sportgebied,
Horden echte wilde bussen.
Als het zoover komen moet,
Met gevaar in alle hoeken,
Zend 'k u nog een afscheidsgroet,
Maar dan ga 'k de stilte zoeken.
P. GASUS.
een PIANO of VLEUGEL bij
Zeldzaam ruime keus kwaliteits
merken, Concurreerende prijzen.
Nieuwe en bespeelde instrumenten.
Vakkundige bediening.
Op 1ste klas Service afgestemd.
Vraagt eens PRIJS en VOORWAARDEN.
GOLDSCHMEDING
GROOTE MARKT HAARLEM
(Adv. ingez. Med.)
Dr. MENNO TER BRAAK EN „HET
VADERLAND".
's-GRAVENHAGE, 13 Juni.
Naar wij vernemen, heeft het eenigen tijd
geleden gerezen geschil bij Het Vaderland, be
treffende de letterkundige medewerking van
Dr. Menno ter Braak, een voor beide zijden
bevredigende wijze oplossing gevonden.
der landmacht gewijzigd.
Vier legerkorpsen
ingesteld.
Bij K.B. van 19 Mei 1939 is vastgesteld de
„samenstelling van de Koninklijke landmacht
op voet van vrede". In verband daarmee is een
nieuw boekwerk „vredesorganisatie" op de
landsdrukkerij ter perse.
De vredesorganisatie der landmacht wordt
bij dit Koninklijk besluit veranderd. De hoofd
zaken dezer hervorming komen hier op neer:
de huidige (vredes) divisies worden leger
korpsen.
De brigades worden divisies en de lichte
brigade wordt lichte divisie.
De artilleriebrigades worden opgeheven en
de beide regimenten van elke brigade worden
over de divisies verdeeld, zoodat er bij elke
(nieuwe) divisie één komt.
Door deze hervorming zal er niet alleen
meer overeenkomst komen tusschen de oor-
logs- en de vredesorganisatie, maar ook
nauwere samenwerking tusschen de verschil
lende wapens, met name de artillerie en de in
fanterie. worden bereikt.
Bij de legerkorpsen zal een „legerkorps-
artilleriecommandant" gaan optreden. Men
verwacht dat deze functies aanvankelijk door
de huidige commandanten der artilleriebri
gades zullen worden vervuld.
Treinpassagier
licht gewond
Ongeluk op onbewaakten
overweg
Maandagavond even na zeven uur is op den
onbewaakten overweg aan den Laanslootsche-
weg te Rotterdam een ongeluk gebeurd, dat
wonderlijk goed is afgeloopen.
Een vrachtauto, bestuurd door den 47-
jarigen J. C., rijdende in de richting Rotter
dam, wilde den overweg passeeren, juist op
het moment, dat uit de richting Schiedam een
electrische trein naderde.
Hoewel het uitzicht ter plaatse goed is, be
merkte de autobestuurder den trein eerst op
het laatste oogenblik. Een botsing was niet
meer te vermijden. Met een hevigen slag reed
de auto tegen het tweede rijtuig van den trein.
De auto werd eenige meters meegesleurd en
vervolgens ondersteboven langs den kant van
de spoorbaan geworpen. Hierbij werd de voor
zijde der auto totaal vernield. De bestuurder,
evenals zijn naast hem zittende echtgenoote,
kwam met den schrik vrij. De trein werd
ernstig beschadigd. De linkerzijkant van het
tweede rijtuig werd ingedrukt, de treeplank
van het middenportier afgerukt en eenige
ruiten werden vernield.
Een in het rijtuig zittende passagier, de
machinist J. de B. uit Maassluis, liep door
glasscherven verwondingen op aan gelaat en
polsen. Met vijftien minuten vertraging reed
de trein door naar het station Delftsche Poort,
waar de lichtgewonde per auto van den G.G.
en G.D. naar het ziekenhuis aan den Bergweg
werd vervoerd. Na behandeld te zijn. kon hij
zijn weg vervolgen.
De werkloosheid te Haarlem.
Weer 105 minder.
In de afgeloopen week daalde het aantal
werkloozen te Haarlem met 105.
Voor het eerst sinds langen tijd is nu
de mijlpaal van 4500 werkloozen be
reikt.
Er zijn nu 580 werkloozen minder dan in 1938.
Het verschil met 1937 is 746. met 1936: 1521 en
met 1935 790.
VOORBEURS TE AMSTERDAM.
De wisselmarkt had hedenmorgen een fluc-
tueerend verloop. Bij opening lagen de koer
sen der buitenlandsche deviezen vrijwel weer
op het peil van gisteren en za^ het er naar
uit, dat in de kenmerkende situatie van de
wisselmarkt geen wijziging was gekomen. De
gulden bewoog zich nog steeds tegenover den
dollar op een laag niveau, en de mogelijkheid
van een kabinetscrisis hing opnieuw boven de
markt. Later op den ochtend trad evenwel
een kentering in. De buitenlandsche deviezen
liepen plotseling vrij scherp achteruit, waar
mee de gulden een dienovereenkomstig her
stel vertoonde.
Het pond sterling fluctueerde aanvankelijk
tusschen 8.81 en 8.81 3/4, waarna een reactie
volgde tot 8.80 3/48.81. De dollar opende
tusschen 1.88 1/161.88 1/4, waarna ook het
Amerikaansche devies terugliep en op
1.87 15/16 in het midden belandde.
De leiding bij deze plotselinge reactie der
buitenlandsche deviezen scheen uit te gaan
van de belga, die wel het scherpst van alle
een daling aan den dag legde. Geopend op
32.0103. liep de Belgische valuta terug tot
31.9031.95. Omtrent de oorzaken hiervan
tastte men volkomen in het duister. Ook in
Londen en elders gaf de belga een dergelijke
reactie te zien.
Overigens waren de koersverschillen niet
groot, en was de affaire niet van beteekenis,
hoewel de ommekeer in de stemming wel iets
meer levendigheid teweeg bracht.
De Fransche franc bewoog zich tusschen
4.981/4y2, de Zwitsersche frank onveranderd
op 42.4142.43, en de rijksmark op 74.45
75.55.
Overeenkomstig het verloop van Wallstreet
had het voorbeurs-effectenverkeer een gedrukt
voorkomen. De meeste fondsen liepen een
paar punten terug, en de affaire droeg een
ongeanimeerd karakter Eenige belangstelling
ging uit naar aandeelen Koninklijke en op de
Amerikaansche markt naar de Steel Shares.
voor de
Poolsche delegatie
deze week te Londen.
LONDEN, 13 Juni. In bevoegde
kringen verluidt dat de Engelsche re
geering aan Polen credieten zal toe
staan zooals zij dit aan Turkije heeft
gedaan en die in de eerste plaats be
doeld zijn om de Poolsche bewapening
te financieren.
De onderhandelingen tusschen het
Britsche ministerie van financiën en
de Poolsche delegatie, die onder leiding
van overste Koe hier in den loop van
deze week zal aankomen, hebben ten
doel credieten te verschaffen voor den
aankoop van zware bommenwerpers,
zware artillerie en machines voor de
Poolsche bewapeningsindustrie..
£United Press)
Dynamiet in spoorwegtunnel
gevonden in Ontario?
DETROIT. 13 Juni (Reuter).
Volgens de „Detroit News" zouden verschei
dene staafjes dynamiet gevonden zijn onder
een spoorwegtunnel ten Oosten van Windsor
in Ontario. Deze ontdekking zou gedaan zijn
kort vóór het bezoek van den koning en de
koningin van Engeland op 6 Juni. De politie
verklaart van een dergelijke ontdekking niets
te weten.
Waarom geen BETERE bril?
KEIP levert die.
Gr Houtstraat naast Luxor
(Adv. ingez. Med.)
Opzettelijk kanaal ingereden?
Drama te Koedijk voor het Amsterdamsche
Gerechtshof.
AMSTERDAM, 13 Juni. Na een sensatio-
neele terechtzitting van de rechtbank te Alk
maar sprak dit college den melkrijder B. uit
Bergen vrij van de hem ten laste gelegde
moord op zijn drie jeugdige kinderen, Anna.
Emerentia en Wilhelmina en poging tot moord
op zijn vrouw en zijn baby.
Een afschuwelijk misdrijf, dat door den of
ficier van Justitie te Alkmaar bewezen werd
geacht en waarvoor hij tegen verdachte na
een bewogen zitting levenslange gevangenis
straf eischte.
Het O.M. ging van het vrijsprekend vonnis
in appèl en vandaag stond de melkrijder te
recht voor het Gerechtshof te Amsterdam,
cepresideerd door mr. Joh. M. Jolles. Raads-
heeren waren mr. W. Smit en mr. S. G. Ca-
nis. De advocaat-generaal, mr. dr. D. Reilingh
nam het O. M. waar.
De dagvaarding.
Aan verdachte is poging lot moord op zijn
vrouw en baby ten laste gelegd. Tengevolge
van aan zijn wil onafhankelijke omstandig
heden is deze poging mislukt. Dan is ten
laste gelegd dat hij ter uitvoering van zijn te
voren beraamd plan en genomen besluit om
opzettelijk zijn kinderen Anna Emerentia B..
Emerentia Elisabeth B en Wilhelmina Cor
nelia B.. door verdrinking van het leven te
berooven opzettelijk na kalm beraad en rus-
tig overleg toen hij als bestuurder van een
vierwielig motorrijtuig waarin behalve zijn
echtgenoote ook zijn drie genoemde kinde
ren waren gezeten, daarmede reed over den
Helderschen weg onder Koedijk, met dat mo
torrijtuig opzettelijk overeenkomstig zijn
bedoeling in genoemd Kanaal heeft laten
rijden, nadat hij zelf eerst tijdig zich daaruit
had verwijderd.
De eerste getuige is de landbouwer Prins. Hu
had van een afstand het ongeluk zien gebeuren.
De weg was tamelijk glad. de auto was hem
met een kalm gangetje voorbij gereden, plotse
ling hoorde hij een vreemd geluid. Getuige keek
om en zag de wagen pardoes in het kanaal ver
dwijnen. Direct was hij te hulp geschoten. Ver
dachte was al uit de auto en stond in het water
en schreeuwde om hulp. „Hij deed zoo vreemd,
dat ik dacht dat hij gek was. De auto stond pa
rallel aan den weg op een afstand van een paar
meter uit den wal. De koplichten brandden,
maar in de auto waren de lichten uit.
President: „En wat deed verdachte?"
Getuige: „Hij wilde het water in en riep: „Help
help, m'n vrouw en de kinderen".
Inmiddels waren er meer menschten te hulp
geschoten en de vrouw en de baby waren met
veel moeite uit de auto gehaald. Toen de drie
zusjes op den wal waren gebracht, bleken de le
vensgeesten reeds geweken.
President: „En sprak verdachte direct na de
redding reeds over een hondje, dat over den weg
had geloopen?"
Getuige: „Neen, daar praatte hij pas over, toen
ik hem in het ziekenhuis bezocht."
Getuige vertelt dan nog. dat ter plaatse geen
kuil in den weg was: „Ik ben huurder van de
berm, dus ik weet 't."
Wel was de linkervoorband van de huurauto
glad.
Pres.: „En weet u iets van honden in de
buurt?"
„Neen," antwoordde de getuige, daar is me
niets van bekend. Ik ben een van de weinigen
in de buurt, die een hond heeft en de mijne lag
kalm achter de kachel.
Getuige J Steyn, die bij de redding gehol
pen had en die het dak van de auto had open
gesneden. vertelt, dat de weg ter plaatste erg
glad was Een paar uur tevoren had hij van
gladheid niets gemerkt.
(De zitting duurt voort).
Het woord is aan
Gustave Ie Bon:
Het kleine aanhoudende
heldendom is moeilijker dan
het groote toevallige helden
dom.
Fransche veronderstellingen
inzake liet drielanden-pact.
Overeenstemming met Volkenbondshandvest.
PARIJS, 13 Juni (Havas). De „Jour" meldt
uit Londen, dat, tenzij de Sovjet-regeering op
het laatste oogenblik met onvoorziene bezwa
ren komt, het Fransch-Britsch-Russische ver
drag de volgende punten zal kunnen bevatten:
1. De Sovjet-Unie verplicht zich Frankrijk
en Engeland te hulp te komen in geval van een
directen aanval op hun onschendbaarheid en
onafhankelijkheid. Zij verplicht zich met
Frankrijk en Engeland hulp te bieden aan de
gegarandeerde staten: België, Polen, Grieken
land, Turkije en Roemenië.
2. Frankrijk en Engeland verplichten zich de
Sovjet-Unie te hulp te komen bij een recht-
streekschen aanval tegen haar grondgebied en
met haar samen te werken in geval van een
aanval, die, zonder direct tegen haar gericht te
zijn, haar onafhankelijkheid en onschendbaar
heid in gevaar zou brengen.
3. De drie mogendheden verplichten zich
overleg te plegen met het oog op een gemeen
schappelijke actie tot het onderdrukken van
iedere daad van agressie in Europa.
4. Zij verplichten zich, wanneer zij eenmaal
in een oorlog gewikkeld zijn, niet afzonderlijk
vredes- of wapenstilstandsonderhandelingen
aan te knoopen.
De preambule zal vaststellen dat 't verdrag een
strikt defensief karakter heeft en in overeen
stemming is met de gedachte van het Volken
bondshandvest. Het verdrag zal voor tien jaar
gelden en onverwijld zullen technische bespre
kingen over de practische samenwerking be
gonnen worden. De Randstaten zullen niet
jenoemd worden, doch niets zal de militaire
deskundigen verhinderen alle mogelijkheden
van indirecte agressie te bestudeeren.
Eenige bladen melden dat te Londen in den
Iaatsten tijd rapporten zijn ontvangen waar
uit blijkt, dat Duitschland van ieder verschil
van meening tusschen Rusland en Engeland
zou profiteeren om nieuwe penetratie te be
proeven op de wijze waarmede het ver
trouwd is.
De „Ordre" schrijft in dit verband: „Men
verneemt, dat de Britsche ambassadeur te
Berlijn Londen heeft laten weten, dat het in
het belang van den vrede dringend noodig is,
dat een overeenkomst met Moskou wordt ge
sloten en dat men alleen daardoor het Derde
Rijk zou kunnen verhinderen de daden van
agressie ten uitvoer te leggen,
De „Oeuvre" publiceert een dergelijk bericht
Felle boschbranilen in Britsch-
Inrlië.
Dorpsbewoners en vee in de vlammen
omgekomen.
ALLAHABAD. 13 Juni In de provincies
Tehri en Garhwall zijn groote boschbranden
uitgebroken, die reeds een enorme oppervlakte
hebben aangetast. Vijftig dorpsbewoners en
honderden stuks vee zijn verbrand. Een groot
aantal dorpelingen ontsnapte aan de vlammen
door in de met roet bedekte rivier te springen.
(United Press).
Autotocht voor ouden van dagen.
Tweede opgave van giften.
Luth. Weeshuis f 10,Fam. H. f 10,H.
f5.Garage den Hout f5,H. f2,50; Mevr.
J. D. f 2,50; Mevr. E. f2,50; Mevr. A—B. f2,50;
Mevr. D.S. f 10.—: B F. f 2,50: H. f 2,50; E. A.
V. f5,Regenten Hofje Heythuizen f 10.
Regenten Hofje Noblet f 10,R. R. f 1,50; M.
f2,50; V. f 1,H. O. D. f5,—; M. D. f5,—.
Totaal f 95,
Het gironummer van den penningmeester is
20365. Wij vestigen nog eens de aandacht van
onze stadgenooten op dit gironummer; wie voor
dit doel een gift afstaat helpt mede, velen ouden
van dagen een heerlijken dag te bezorgen.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
HAARLEM EN OMGEVING.
Aantal werkloozen te Haarlem is tot 4500
gedaald.
BINNENLAND.
De vredesorganisatie der landmacht wordt
gewijzigd.
De Javasche Bank keert tien procent uit.
De plannen voor het Noordzeckanaal.
Met de spoorwegen uit kampeeren.
Spoorweganecdoten.
BUITENLAND.
Uit het Louvre is ccn beroemd schilderij van
Watteau verdwenen.
De Engelsche minister van buitenlandsche
zaken Lord Halifax, heeft in het Hooger-
huis nogmaals de richtlijnen der Britsche
politiek uiteengezet.
SPORT.
Hellemons wint het Nederlandsch wegren-
kampioenschap.
ARTIKELEN, enz.
R. P.: Een Watteau gestolen.
J. B. Schuil over „Zaken met Amerika"
R. P.: Een merkwaardig bedrijf.
Brusselsclie correspondentie: België behoudt
zich zijn vrijheid van handelen voor.
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op
LAATSTE BERICHTEN
pag.
1