Haarlem's Dagblad
Weldoener
niet vertrouwd
Luchtgevecht
Het Belangrijkste
56e Jaargang No. 17181
Uitgave Louren9 Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendapiein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15034
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendapiein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EIS ROBEKT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 24 Juni 1939
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f 3.55. losse nummer* 6 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regeL
Regelabonnementstnrieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elk©
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
op de grens van
Mandsioekwo.
Twaalf Russische toestellen zouden
neergeschoten zijn
TOKIO. 24 Juni. (Reuter-A.N.P.)
Volgens een hier ontvangen bericht, zijn
zestig Sovjet-Russische vliegtuigen van
morgen over de grens van Mandsjoekwo
gekomen. Japansche toestellen hebben
twaalf Russische machines neergescho
ten.
Mogendheden van
beschuldigd.
,,Volkischer Beobachter" over
het FranschTurksche verdrag
BERLIJN, 24 Juni (D.N.B.) Betreffende de
onderteekening van 't Fransch-Turksche ver
drag schrijft de „Völkischer Beobachter":
Wanneer men de huidige ontwikkeling ziet in
venband met de geheele orientpolitiek van de
democratieën, komt men tot de volgende con
clusie:
1. Met den afstand van dit Arabisch gebied
(bedoeld is het Sandsjak) hebben de westelijke
mogendheden voor het eerst in de geschiedenis
van na den oorlog een door hen geroofd gebied
aan zijn vooroorlogsehe eigenaars terug ge
geven. De teruggave van de Duitsche koloniën
wordt door hen echter onder alle mogelijke
uitvluchten afgewezen.
2. onder flagrante schending der man
daatsbepalingen. welke zoowel door Frankrijk
als door Engeland vrijwillig zijn erkend, heeft
de Fransche regeering beschikt over een ge
bied, waarvoor zij niet het minste recht van
eigendom kan laten gelden, doch dat haar
uitsluitend als z.g. a-mandaat was toever
trouwd.
3. De door Engeland in het verdrag met
Italië plechtig gegarandeerde statusquo in het
oostelijke bekken van de Middellandsche Zee
is hiermede practisch ondermijnd. De demo
cratieën habhen zich door deze handelwijze
opnieuw aan een verdragsbreuk schuldig ge
maakt, welke van invloed moet zijn op hun
verhouding tot Italië, als de beheerschende
mogendheid van de Middellandsche Zee.
Scherpe aanval van Goebbels
op Engeland.
BERLIJN, 24 Juni. (D. N. B.) Onder het op
schrift. „De afgehakte kinderhandjes" schrijft
minister Goebbels in de „Völkischer Beobachter"
over de Engelsche propagandamethoden. Hij zegt
hierin o.a.:
Engeland probeert thans weer hetzelfde wat
het tijdens den oorlog met zoo groot succes ge
probeerd heelt. De huidige Engelsche propagan-
dastrijd tegen Duitschland is even plomp, even
driest en even brutaal als toen. De „afgehakte
kinderhandjes" in nieuwe uitgave kunnen bij het
Duitsche volk en ook bij het grootste deel dei-
wereld geen indruk meer maken. Men heeft John
Bull's bedoelingen doorzien. De volken der aar
de weten waaraan zij zich te houden hebben. En
geland moge zich zijn bondgenooten zoeken waar
het wil, maar niet in het Duitsche volk. Daar zal
het slechts een hoongelach ten antwoord krijgen.
Wanneer de Engelschen het op een machtsstrijd
met Duitschland willen laten aankomen, hebben
zij het niet met den Führer of met een leidenden
kring te doen. Dan treedt hun het gesloten 80-
millioenen volk der Duitsehers tegemoet. Zij
zouden er dus goed aan doen, andere wegen dan
die van het gewapende conflict te zoeken. Want
dit zou geen succes opleveren en het accute ge
vaar meebrengen, dat Groot-Brittannië zijn we
reldrijk verliest. Londen moet zich meer in het
realisme oefenen en de harde en onverander
lijke feiten onder de oogen durven zien.
Aardbeving aan de Goudkust.
Groot aantal inboorlingen omgekomen.
ACCRA (Goudkust), 23 Juni. (Reu
ter). In den afgeloopen nacht en van
ochtend vroeg is de Goudkust geteisterd
door aardbevingen, waarbij 66 personen
om bet leven zijn gekomen en velen
werden gewond. Onder de slachtoffers
bevinden zich geen blanken.
Ernstig mijnongeluk te
Randfontein.
24 dooden.
JOHANNESBURG. 23 Juni. Reuter-
A.N.P.) In de goudmijnen van Rand
fontein is een liftkooi 150 meter diep
neergestort, waarna er 1200 Meter sta
len kabel op terecht kwam. Tengevolge
hiervan werden 24 mijnwerkers op
slag gedood. Twintig anderen werden
gewond, waarvan 9 zwaar.
Vrijdagavond werd in een buitengewone algemeene vergadering der Kon. Lieder
tafel „Zang en Vriendschap" de burgemeester, dr. J. E. baron de Vos van
Steenwijk, geïnstalleerd als cere-voorzitter der Liedertafel. De burgemeester
spreekt bestuur en leden toe. V. 1. n. r. de heer J. E. Voet, onder-voorzitter de
heer Frits Schuurman, directeur de burgemeester de heer J. Tideman, voor
zitter de heer H. Haverschmidt, secretaris.
Kon. Liedertafel
„Zang en Vriendschap".
Installatie van den burgemeester als
eerevoorzitter.
Vrijdagavond had in het gebouw „Zang en
Vriendschap" in de Jansstraat de installatie
plaats van den burgemeester, dr. J. E. baron de
Vos van Steenwijk, als eere-voorzitter der Kon.
Liedertafel „Zang en Vriendschap".
Nagenoeg alle leden waren aanwezig. Aan de
bestuurstafel zat ook de directeur, de heer Frits
Schuurman.
Nadat de nieuwe eere-voorzitter tusschen den
voorzitter en den directeur aan de bestuurstafel
had plaats genomen nam de voorzitter, de heer
J. Tideman. het woord, opende deze buitenge
wone algemeene vergadering en heette de aan
wezigen welkom, in het bijzonder den burge
meester.
Onze Liedertafel, zoo vervolgde de heer Ti
deman', bestaat meer dan 100 jaar en heeft meer
dan 50 jaar het praedicaat „Koninklijke". Zij
neemt dus een eereplaats in onder de zangers
corpsen van Nederland. Maar dit koninklijk
'cachet legt haar ook hooge verplichtingen op.
Spr. verheugde zich in de belangstelling, die
de burgemeester toont in het wel en wee en
het werken van „Zang en Vriendschap". Deze
Liedertafel heeft opbouwend werk verricht en
medegewerkt aan den bloei van het cultureele
leven in deze gemeente. De zangers weten en
begrijpen dat, zij zien in dat zij moeten voort
gaan met werken zooals „Zang en Vriendsdhap"
dit vroeger deed. Zij moeten de vriendschap
door den zang blijven verhoogen. Zij vormen
een groep mannen die op ernstige wijze de kunst
beoefenen en de cultuur bevorderen.
„De daden van „Zang en Vriendschap", zoo
zeide de heer Tideman tot den nieuwen eere-
voorzitter, zullen u bewijzen dat de Liedertafel
voortgaat op den door haar gekozen weg, opdat
het u nooit zal berouwen de functie van eere
voorzitter te hebben aanvaard.
Hierna ging de voorzitter over tot de instal
latie door den burgemeester den voorzittersha
mer in handen te geven en daarbij den wensch
uit te spreken, dat de burgemeester nog jaren
lang eere-voorzitter zal zijn en zijn belangstel
ling de Liedertafel kracht zal geven om met toe
wijding verder te arbeiden aan het eens begon
nen werk.
Staande brachten de aanwezigen daarna een
driewerf hoera op den eere-voorzitter uit en
zongen hem geestdriftig de toast van Von Poppel
toe.
Vervolgens nam de burgemeester het woord
en begon met te zeggen, dat hij wel eens meer
als eere-voorzitter was geïnstalleerd, maar nog
nooit op een zoo welluidende wijze. Het betreu
rend, dat het hem niet gegeven was, op dezelfde
wijze te antwoorden, merkte spr. op dat dit
niets afdeed aan de zuiverheid van zijn gevoe
lens voor de Liedertafel.
In Haarlem worden muziek; en zang met veel
liefde beoefend en de burgemeester sprak er
zijn voldoening over uit nu in het eigen gebouw
van de Liedertafel kennis te maken met velen
van hen die aan Haarlem kunstgenot verschaf
fen.
De voorzitter leidt „Zang en Vriendschap" met
veel belangstelling en ijver, maar de kern vor
men toch de leden. Het bestuur moet zich ge
dragen weten door de toewijding van de zangers.
„Ik hoop", zoo eindigde spr.. „dat ook in de
toekomst de Liedertafel zich haar verleden
waardig zal toonen en het zal mij aangenaam
zijn daaraan, zij het zijdelings, mede te wer
ken. Ik voeg hieraan den wensch aan toe, dat
de „Zang en Vriendschap" nog krachtig in bloei
zal toenemen".
Nadat de leden onder leiding van den heer
Schuurman, het Wilhelmus hadden gezongen,
sloot de voorzitter de vergadering en noodigde
den burgemeester uit, de verschillende herinne
ringen aan het roemrijk verleden der Lieder
tafel. in de zaal aanwezig, te bezichtigen.
Singapore in oorlogstijd vloot-
basis der Britsch=Fransche
strijdkrachten.
Britsche opperbevelhebber aan het hoofd der
gezamenlijke legers in het Verre Oosten.
Naar Reuter meldt zijn de besprekingen welke
op het oogenblik te Singapore, worden gehouden,
zuiver Britsch-Fransoh, doch waarnemers ge-
looven, dat nauw contact wordt onderhouden
met de Vereenigde Staten, die ten nauwste be
trokken zijn bij de strategie der bevriende mo
gendheden in den Stillen Oceaan. De strate
gische beteekenis van Siam, dat, naar men wel
gezegd heeft, voorbestemd is om eens het België
van Azië te worden, schijnt bij de besprekingen
een belangrijke plaats te hebben ingenomen.
Een der belangrijkste besluiten, die
de conferentie gisteren genomen heeft,
is, naar gemeld wordt, dat de Britsche
opperbevelhebber van de vloot ingeval
van een oorlog in liet Verre Oosten het
opperbevel over de Britseli-Fransche
strijdkrachten op zich zal nemen. Ook
gelooft men, dat de conferentie, besloten
heeft, dat «Singapore in zulk een geval
basis der operaties zal zijn.
De Japansche penetratie naar het Zuiden en
de bezetting van de eilanden Hainan en Spratley
zijn, naar men meent te weten, eveneens dioor
de gedelegeerden besproken, alsmede de drin
gende noodzaak van bescherming der olievelden
van. Borneo ingeval van een oorlog.
Het is nog niet bekend, wanneer de bespre
kingen geëindigd zullen zijn, doch in verband
met de buitengewoon snelle vorderingen zullen
zij waarschijnlijk nog slechts een paar dagen
duren.
Een nieuw defensief Balkanpact?
BOEKAREST. 23 Juni (Reuter). Volgens
volstrekt betrouwbare bron wordt door den Roe-
meenschen minister van Buitenlandsche Zaken.
Gafencoe, als voorziter van den Balkanbond een
nieuw defensief Balkanpact voorbereid.
Japanners bezetten het Ckusan-
eiland.
120 mijl ten Zuiden van Sjanghai.
SJANGHAI. Volgens een Japansch com
muniqué zijn de Japanners op het Chusan-
eiland geland, hetwelk 120 mijl ten zuiden van
Sjanghai ligt ten einde te pogen de scheepvaart
op Ningpo af te snijden.
Hetzelfde communiqué meldt, dat. de Japan
ners Tinghai en het dichtbijliggende Taishan-
eiland bezet hebben.
(United Press).
Mecanicien verborg gestolen geit]
in luidspreker.
Een Haarlemmer, die aan het Spaarne woont,
deed bij de politie aangifte, dat hij f 5 uit een
kast en f 2 uit een portemonnaie, die in een
andere kast lag, vermiste. Hij verdacht hiervan
een monteur. Door de recherche is daarop een
17-jarige electricien aangehouden, die bekende
het geld te hebben gestolen. Hij had het geld
thuis verborgen in een kast en een luidspreker.
Na het opmaken van proces-verbaal is hij op
vrije voeten gesteld.
oiewt
Gouden tientjes
voor een
rijksdaalder
verkocht
Vrijdagmiddag wekte op het Damrak
te Amsterdam een mandie met een re- m
clamebord liep, groote sensatie. Op dat
bord stond namelijk te lezen
„Ik verkoop gouden tientjes voor jj
2.50".
De man werkte met dit fenomenale
aanbod als een rattenvanger van
Hameln. Velen liepen achter hem aan en
van die velen icaagden het eenigen
zelfs op de transactie, die door een
sprookjesprins of door een aartsbedrie
ger moest worden gelanceerd, in te gaan.
En zoo waar.... zij kregen voor hun
rijksdaalder een gouden tientje. De
meesten echter vertrouwden het zaakje g
niet en het minst de politie, die den
man naar het bureau Warmoesstraat g
geleidde om dezen vreemden koopman 1
eens even te ontmaskeren.
Op het bureau ontpopte hij zich als 1
een medewerker van een weekblad, die 1
in den komkommertijd, welke blijkens
dit bericht zoo langzamerhand schijnt §f
aan te breken, op jacht was naar kopij g
voor een artikel in zijn blad, waarin de 1
reacties van het publiek bij een dergelijk 1
aanbod moesten worden verwerkt.
1 Zijn eerste ervaring was een proces g
1 verbaal wegens venten zonder vergun- g
g ning.
Een kwestie van opvatting
(Mariene Dietrich is onlatigs, diep
verontwaardigd, een duur restau
rant te New York uitgeloopen, om
dat er een dame zatdie precies
zulk een japon droeg als zij).
Het is wel zeker, dat Mariene.
In 't restaurant juist was verschenen,
Om er een goed figuur to slaan
(„Figuur" in dubblen zin „bekeken",
Daar hoef ik wel niet van te spreken)
Met haar gloednieuwe robe aan.
Daar zat me nu die andre dame.
Dat mensch. en zonder zich te schamen,
Precies hetzelfde uitgedost;
En de creatie van Mariene,
Werd tot een jurk. zoo'n algemeene.
Had daarvoor 't ding zooveel gekost?
Dat zij dit beeld niet kon verstouwen,
Dat vindt misschien begrip bij vrouwen,
Maar ik ben maar per slot een man,
En daarom zal het ook wel wezen,
Dat 'k een gebeurtenis als deze,
In feite, niet begrijpen kan.
Wij mannen zien die dingen anders,
Wij zien in d' eerste plaats elkander's
Colbertjes niet zoo critisch aan;
Wij vragen slechts van broek-en-jassen,
Dat deze ons behoorlijk passen
En ons niet te lachwekkend staan.
Maar verder, als wij constateeren,
Dat andre mannen in hun kleeren
Er 't zelfde uitzien, redeneeren
Wij logischer in dezen geest:
De twijfel eerst bij ons gerezen.
Was ongegrond, nu wordt bewezen,
Dat onze smaak en keus in deze,
Niet onverstandig zijn geweest.
I
Het woord is aan
Bindesböll:
Wij moeten onze werken
volbrengen, dan zitllen onze
werken ons weder vormen.
Eisch tegen Bioscoopbond ontzegd
Voor vertooning van geluidsfilm is toe
stemming van Buma niet noodig.
UTRECHT. 24 Juni. Zooals bekend had
Buma bij de rechtbank te Utrecht een vor
dering ingesteld tegen een bicscooponderne-
ming te Amersfoort tot verbod van vertooning
van geluidsfilms, waarin muziek voorkomt
van direct of indirect bij het Buma aangeslo
ten componisten, zonder toestemming van
Buma op verbeurte eener dwangsom van
f 10.000 per dag, waarbij in de eerste plaats
de principieele vraag aan het oordeel van de
Utrechtsche rechtbank werd onderworpen,
of een bioscoopexploitant, die een geluidsfilm
vertoont, waarvoor de muziek ingevolge op
dracht van den filmproducent is gecompo
neerd tegen betaling van een zeker bedrag
aan den componist voor het openbaar ver-
toonen van die geluidsfilm in zijn bioscoop,
de toestemming behoeft van dien componist
resp. van het lïiwziekauteursrechtenbureau
aan wie die componist de behartiging van
zijn muziekauteursrechtbelangen heeft over
gedragen-
De rechtbank heeft thans ln deze zaak
vonnis gewezen en aan het Buma zijn vor
dering om vertooning van geluid.sfilms,
waarin muziek voorkomt van bij dit bureau
aangesloten componisten te verbieden, ont
zegd en het veroordeeld ln de kosten van
het geding.
De rechtbank overwoog, dat Buma niet
het recht heeft om de toestemming tot de
vertooning van geluidsfilms te weigeren.
Een overzichtfoto van de generale repetitie van de „Lighaluitvocring", welke
hedenavond op het „Haarlcm"-terrein wordt gegeven.
Britsche schepen mogen Swatau
binnenvaren.
Hervatting van het zakenleven in de stad.
HONGKONG, 24 Juni (Reuter!A.N.P.)
Officieel wordt medegedeeld, dat
de Japansche marine-autoriteiten met
ingang van vanmiddag 12 uur aan
Britsche schepen het recht toekennen
de haven van Swatau binnen te varen.
Naar uit Swatau aan Domei wordt gemeld,
hebben vooraanstaande burgers der stad een
commissie voor behoud van den vrede ge
vormd. teneinde het normale leven te herstel
len. Reeds zijn 50.000 uitgeweken Chineezcn
naar de stad teruggekeerd en hebben ver
scheidene zaken hun winkels weer geopend.
Gisteren hebben 400 vooraanstaande burgers
vergaderd en het volgende besloten:
1. De burgers hervatten hun zaken bin
nen drie dagen.
2. De Kamer van Koophandel her
opent zoo spoedig mogelijk.
3. De Japansche oorlogsbons worden
aangenomen tegen een koers van 1H
yoean per Japansche yen.
Anti-Britsche actie.
SJANGHAI. 24 Juni (Reuter). Tsingtao
heeft zich geschaard in de rij van steden in
Noord-China. waar een anti-Britsche bewe
ging gaande is.
Op alle gebouwen, oa. op het Britsche con
sulaat en op kantoorgebouwen, zijn anti-
Britsche biljetten aangeplakt. Chineezen en
Russen worden gedwongen aan de massa-
'oetoogingen deel te nemen.
Een massavergadering van gisteravond ein
digde met een betooging voor het Britsche
consulaat.
De toestand te Tientsin.
TIENTSIN. 23 Juni (Reuter). De autori
teiten van de Britsche nederzetting te Tientsin
zijn zeer bezorgd over de verhooging van de
prijzen der levensmiddelen en maatregelen
zijn genomen om de armere bevolkingsklassen
te helpen.
Vreemdelingen, welke de nederzetting van
ochtend zijn binnengekomen, hebben mede
gedeeld. dat de controle verscherpt is. de
documenten werden aan een nauwkeuirg on
derzoek onderworpen. Voor het eerst moesten
Duitsehers met Chineezen in de rij staan.
TENTOONSTELLING H. A. VAN DEN EYNDE.
Wegens de groote belangstelling wordt de
eere-tentoonstelling van werken van wijlen den
beeldhouwer H. A. van den Eynde in het Frans
Halsmuseum verlengd tot en met 9 Juli.
Opening van den Noord-
Atlantischen luchtdienst.
„Yankee Clipper" naar Southampton
gestart.
NEW-YORK. 24 Juni (Reuter/
A.N.P.) Heden vertrekt de „Yankee
Clipper" van de Panamerican Airways
op zijn eerstel vlucht naar Engeland
over het Noordelijke deel van den
Atlantischen Oceaan.
Men verwacht, dat de tocht naar
Southampton 24 uur zal duren.
Aan boord bevinden zich 20 passagiers,
waaronder Stephen Early, de secretaris van
president Roosevelt, verscheidene regeerings-
ambtenaren en vertegenwoordigers van het
congres.
HEDEN: 20 PAGINA'S
BINNENLAND.
pag.
De Tweede Kamer is nog met de Ossche
kwestie bezig: Dinsdag komt de Minister
aan het woord. 3
Dordrecht heeft een nieuwe verkeersbrug
gekregen. 3
BUITENLAND.
Het Fransch-Turksche bijstandspact is Vrij
dag onderteekend. 5
Koning George over zijn reis naar Canada
en de Ver. Staten. 5
SPORT.
Sport in 't Kort. 6
ARTIKELEN, enz.
P, v. d. Hem: De „blok" kade. 3
Van onzen Brusselschen correspondent:
Kunstweken in België en Nederland. 5
Financieel Economisch Weekoverzicht: De
zaken op de Beurs zijn vrijwel tot stilstand
gekomen. p
v. H.: „Vruchtbare rotsen". n
J. H. de Bois: Litteraire Kantteekeningen 11
Gabriel Smit: Boegen uit het buitenland. 11
K. de Jong: Kerk*oncert. 12
Bioscopen. \2
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen on 2
