Dordt
Tloif steeds Os
uetke&isfaug)
Van alle kanten felle critiek
op den Procureur generaal
heeft
een nieuwe
DE „BLOK"KADE
ZATERDAG 24 JUNI 1939
HASRCEM'S DAGBEAD
3
TWEEDE KAMER
DEN HAAG Vrijdag.
Nadat Minister C o 1 ij n een klein wetsont
werp inzake Rijksinkoopbureaux had verdedigd,
kwam Oss weer ter tafel. Het begon met een
philippica van Mr. Rost v. Tonningen
(nat. soc.), die er een Ossche zeden-zaak tegen
een veroordeeld industrieel bij sleepte om
vervolgens uit te weiden over de zaak der beide
geestelijken. Volgens den nat. soc. spreker was
de geheele bevolking van Oss van hun schuld
overtuigd. Na het een en ander te hebben mee
gedeeld, o.a. over „nieuwe feiten" met minder
jarige meisjes, beweerde spr. dat er ook in Oss
een bijeenkomst van notabelen is gehouden om
niet-vervolging te bevorderen. Een deputatie,
met den burgemeester van Oss aan het hoofd,
was daartoe naar den Haag gegaan. „Onwaar"
riep hierop de Minister uit.
De nat. soc. spreker eischte aftreden van den
Minister, ontslag aan den Procureur-Generaal,
eerherstel van de maréchaussees, een nieuw
onderzoek (door de maréchaussee) van verschil
lende zaken.
Mr. Joekes (v. d.), die zich aansloot bij de
hulde aan de Kamercommissie gebracht, ver
klaarde te betreuren, dat belet was het hooren
van ambtenaren door die commissie.
Aan de goede trouw van den Minister twij
felde spr. niet. Hij noemde het voorts een voor
deel van de democratie, dat het beleid van den
Minister op zakelijke wijze in 't openbaar be
sproken kan worden.
De bewindsman hiervan was de v. d. afge
vaardigde overtuigd had zich laten leiden door
het verlangen de rechtszekerheid en het gezag
te handhaven. Maar dit brengt toch tevens den
eisch van rechtvaardigheid tegenover zijn amb
tenaren met zich mee.
De maatregel tegen de marechaussee was niet
gerechtvaardigd geweest, al bestond er wel aan
leiding tegen de leden der brigade die zeker
fouten hadden begaan, op te treden. Schorsing
van de opsporingsbevoegdheid was echter een,
thans niet op zijn plaats geweest zijnde, buiten
gewone maatregel geweest. Ook meende spr.
dat het stopzetten van het onderzoek tegen den
„verzekeringsagent" v. d. H. niet tot bevordering
der rechtszekerheid had gediend. Hier lag
bovenal een fout van den Proc. Gen. Het ver
hoor van 7j2 uur van den wachtmeester De
Gier is in strijd met de waardigheid van de
Nederlandsche magistratuur.
Mr. Joekes concludeerde dat een dergelijke
functionaris niet kan gehandhaafd worden. Spr.
was het geheel eens met de meerderheidscon
clusie der Kamercommissie (de maatregel
tegen de marechaussee was niet gerechtvaar
digd).
Een en ander dient men zakelijk te beschou
wen en gaat niet tegen de R. K. beginselen in,
wat dit fractie moet inzien.
Hierna zong ook Dl*. Bi er em a (lib.), die
het nog steeds betreurde dat de Kamer destijds
het enquête-voorstel had verworpen, den lof der
commissie, terwijl hij betwistte, dat het rapport
der commissie ook maar op eenigerlei wijze door
antipapisme zou zijn ingegeven.
Vrij van elke bijgedachte zal de liberale
fractie haar stem geven aan de meerderheids
conclusie. Daarmee zal de rechtsgedachte gediend
2ijn. Toen dr. Bierema het vermoeden uitsprak,
dat de Minister wel geen nieuwe argumenten
meer zou kunnen aanvoeren, interrumpeerde
deze: „Daar weet u niets van".
Na een uiteenzetting van den heer v. Hou
ten (chr. dem.), die in den breede betoogde,
dat de Proc. Gen. de kwade genius van mr.
Goseling en in heel deze zaak was geweest, con
cludeerde deze afgevaardigde, dat deze bewinds
man, voor wien z.i. Mr. de Geer ten onrechte
gepoogd had een brug te bouwen, moest heen
gaan, opdat dan zijn opvolger aan den Proc. Gen.
ontslag zou geven.
Mevr. Mr. Macka'y-Katz (c.h.) betwistte
allereerst, dat de Minister van Justitie het recht
zou hebben gehad tot ontneming der opsporings
bevoegdheid en zette vervolgens uiteen, dat op
sporingsambtenaren een zelfstandige taak heb
ben. Spreekster merkte voorts o.m. op, dat de
brigade de rechtszekerheid niet had geschaad
zoodat de wijze van ingrijpen door den Minister
niet gerechtvaardigd was.
Mevr. Mackay-Katz wees er o.m. nog op, zulks
in verband met de kwestie van de geestelijken,
dat ons Wetboek van Strafrecht juist ten aanzien
van dienaren van den godsdienst scherpere be
palingen bevat dan voor de gewone burgers;;
hun aansprakelijkheid wordt bij wijze van spre
ken gelijk gesteld met die van ouders, voogden,
leiders van gestichten waarin zich jeugdige per
sonen bevinden. Te bedenken viel, dat niet al
leen strafbare feiten maar eveneens aanwijzin
gen redenen kunnen vormen voor politieel en
justitieel onderzoek.
Door zijn te eenzijdig en te kras ingrijpen heeft
in de oogen van spreekster, welke ook weer
scherpe kritiek uitoefende op den P. G., de
Minister de rechtszekerheid niet bevorderd, maar
geschaad. En hij heeft bovendien op die manier
waarlijk het gezag noch krachtig noch even
wichtig gehandhaafd. Genoteerd zij nog, dat
blijkens een interruptie van Minister Goseling
de Ministerraad alles wist, toen hij zijn besluit
nam gericht tegen het hooren van ambtenaren
door de Kamercommissie.
Het meeste spijt deze afgevaardigde van den
Minister, dat hij in zijn nota zijn houding was
blijven verdedigen wat ook jammer was van
Mr. v. Maarsseveen's rede ofschoon hem toen
toch inmiddels van allerlei door den P. G. en
anderen begane fouten gebleken was, die hij aan
vankelijk niet gekend had.
Ware de Minister er toe gekomen in zijn nota
te erkennen, dat hij te eenzijdig te werk was ge
gaan, dit zou de meerderheid in de Kamer èn
in het land gewaardeerd hebben.
Spreekster, wier uiteenzettingen getuigden van
een volkomen beheersc'nen der zaak, acht noodig
openlijk eerherstel van de Marechaussee, open
lijke afkeuring door den Minister van Justitie
van de houding van den Proc. Gen. met de
daaraan te verbinden gevolgen, nader onder
zoek in eenige zaken. Dat is het beste in het be
lang van de rechtszekerheid èn van het gezag.
Na een anti-papistisch betoog van Ds. Ker
sten (H. Ger,), wiens gansche rede gegrond
vest was op de bewering, dat alles er om ge
draaid had het Roomsche recht boven het we
reldlijke, Nederlandsche, recht te doen zegevie
ren en die meende, dat deze Minister onmoge
lijk nog langer kan aanblijven „het prestige
van dezen bewindsman is hiervoor al te zeer ge
daald" kwam tot slot van den middag Ir. Al
fa ar da (s. d.) aan het woord.
De s.d. woordvoerder verklaarde, dat hem het
politiek anti-papisme alsmede de ongezonde
belangstelling voor schandalen, welke zich t.a.v.
de zaak-Oss in sommige kringen geopenbaard
heeft, hoogst onsympathiek was. Anderzijds vond
hij de houding der R.K. Staatspartij in dit geval
ook te betreuren, schoon wel begrijpelijk na de
zooeven door spr. bedoelde agitatie.
Niettemin hadden de katholieken behooren te
•rkennen, dat er ook waardige en juiste kritiek
was uitgeoefend en zij hadden niet een door-
dik-en-dun politiek moeten voeren. Jammer is
ook, dat het R.-K. lid der Kamercommissie van
de meerderheidsoordeelvellingen wenschte af te
wijken en insgelijks, dat hun woordvoerder bij
dit debat, zich vrijwel geheel achter den Mi
nister had geschaard.
Als men spreekt over rechtszekerheid, dient
bedacht, dat zulks ook beteekent dat schuldigen
moeten worden gestraft.
Spr. betreurt het ingrijpen van den Proc.-
Gen. juist waar het katholieke geestelijken be
trof en begrijpt ook niet, dat de hoogere geeste
lijkheid in dezen niets heeft gedaan nu alge
meen toch de indruk is, dat er door die perso
nen, zoo geen strafbare dan toch wel immoreele
handelingen zijn gepleegd.
Vervolgens betoogt de s.-d. woordvoerder, dat
een krachtig gezag had moeten leiden tot op
treden tegen den Proc.-Gen.
Uit een oogpunt van beleid had de Minister
bereid moeten zijn de gevraagde stukken aan de
Kamercommissie over te leggen.
Is nu nog een enquête noodig? Neen, zij zou
niet veel anders meer kunnen opleveren en bo
vendien thans noodeloos tijdverlies veroorza
ken.
Over de voorstelling van zaken van Mr. Rost
v. Tonningen dat het nat, socialisme een ieder
tegen geestelijk en lichamelijk leed wil bescher
men, heeft spr. zich hoogelijk verbaasd, gezien
alles wat er in nat. soc. kring in Duitschland is
en wordt vertoond.
Wat nu de meerderheidsconclusie aangaat,
spr. zal er van harte voorstemmen, behalve als
de Minister belangrijke nieuwe feiten mocht
aanvoeren. Zou dat het geval wezen, dan zou er
reden kunnen bestaan dit hebben we na de
interpellatie-Drop wel geleerd om schorsing
dezer beraadslagingen te doen plaats hebben,
teneinde aan de Kamer gelegenheid te geven
zulke nieuwe mededeelingen rustig te verwer
ken.
Wat nu de opmerking van Mr. De Geer be
treft over de beteekenis van de meerderheids
conclusie die ging wel wat te veel in de richting
van verzachting van den zin dier uitspraak.
De beteekenis van het votum der Kamer zal
intusschen afhangen van 's Ministers rede. In
dien de Minister onverzettelijk blijft volhouden,
dan beteekent de aanneming veel meer.
Ik koester echter nog de hoop. dat 't anders
zal gaan. Een achtenswaardig man vernedert
zich niet door schuld te erkennen. Integendeel.
Daarom hoop ik dat 's Ministers antwoord tege
moetkomend zal zijn en de Procureur-Generaal
de kracht zal gevoelen van 's Ministers hand, al
dus spr.
Aangezien de voorzitter eener Kamercommis
sie, die na onderzoek eener kwestie tot een be
paalde aan de Kamer voorgestelde conclusie is
gekomen pas na het betoog van de Regeerings-
tafel het woord pleegt te voeren, komt de heer
Schouten eerst na den Minister aan 't woord.
Deze kan heden nog even z'n rede aanvangen,
zijn waardeering uitsprekend voor de zakelijke
sfeer, waarin dit tweedaagsch debat, enkele
•ontsporingen daargelaten, was gevoerd. Of
schoon ik, aldus mr. Goseling, zooals men
misschien begrijpen zal, in meer dan een op
zicht verlangd heb naar dit oogenblik, waarop
ik mag spreken nadat ik zoolang heb moeten
zwijgen, beschik ik toch over voldoende geduld
en zelfbeheersching, mijnheer de voorzitter, om
u te verzoeken a.s. Dinsdag mijn rede te mogen
voortzetten.
Dinsdag om 1 uur dus vervolg.
E. v. R.
ERNSTIGE AANRIJDING.
Vrijdagmiddag ls in de Grootestraat te
Nijverdal, het twaalf-jarige meisje S„ dat,
op de fiets gezeten, tusschen twee stilstaande'
auto's door den rijweg wilde oversteken, door
een passeerende personenauto aangereden.
Het kind viel tegen den grond, waarbij 't een
zware hersenschudding opliep. In zorgwek-
kenden toestand is het slachtoffer naar het
ziekenhuis te Almelo overgebracht.
BIJ HET ZWEMMEN VERDRONKEN.
Vrijdagmiddag ging de vijftigjarige heer
A. Hulzebos, opzichter van de steenfabriek
van de firma Strating te Oude Pekela, zwem
men in een wijk te Groot-Stukken, gemeente
Onstwedde. Toen hij om acht uur nog niet
thuis was werd de familie ongerust en stelde
zij een onderzoek in. Men vond toen zijn
kleeren en fiets op den wal liggen. De politie
begon te dreggen en haalde korten tijd daar
na het lijk op. Vermoed wordt, dat de heer
H., die een goed zwemmer was, in het water
onwel is geworden
Nu een ideale
verbinding
tusschen
Noord en Zuid
Het verlangen naar snelle verbin
dingen tusschen de verschillende dee-
len van ons land in den loop der
jaren sterker geworden naarmate het
wegverkeer groeide, is vandaag weer
voor een gedeelte bevredigd nu de
nieuwe verkeersbrug over de Oude
Maas bij Dordrecht officieel in ge
bruik is genomen. De ingebruikneming
van de brug over het Hollandsch Diep
beteekende reeds een belangrijke ver
betering, doch de weggebruikers zullen
eerst thans kunnen juichen nu het
leed van de veerponten bij Dordrecht
geleden is. Een prachtig viaduct leidt
hen feitelijk over Dordrecht heen
over een lengte van 1260 meter, zoo
dat zij op de snelste wijze hun weg
naar het Zuiden of naar het Noorden
kunnen kiezen.
Geen wonder dus, dat er vreugde
heerscht in de kringen van deze weg
gebruikers. Geen wonder ook, dat de
gemeente Dordrecht verheugd is over
de totstandkoming van deze brug,
welke Dordrecht uit zijn isolement
verlost. De ligging van deze stad tus
schen de groote Zuid-Hollandsche wa
teren maakte haar gedurende langen
tijd vrijwel ontoegankelijk en toen
men de oeververbindingen tot stand
bracht door middel van veerponten,
toen was het oponthoud der wegge
bruikers dermate groot, dat men na
het passeeren van de pont de stad als
het ware ontvluchtte
De nieuwe "brug.
Er is een groot werk tot stand gebracht, dat
weer luister bijzet aan den naam van de Ne
T- YAtHP e
Het sensatienummer.
derlandsche bruggenbouwers. Men kon name
lijk niet volstaan met het bouwen van een
brug alleen, welke de oevers van de Oude
Maas zou verbinden, doch, omdat de brug op
Rijnvaarthoogte gebouwd moest worden, waren
viaducten noodig om het verkeer op de ver-
eischte hoogte te brengen. De bouwers zijn er
niet alleen in geslaagd een uitermate prac-
tische brug te bouwen, doch zij hebben hier
een voorbeeld gegeven hoe doelmatigheid aan-
de schoonheid van nieuwe zakelijkheid ge
paard kan worden.
De brug met toebehooren bestaat in de rich
ting van Zwijndrecht naar Dordrecht uit een
gronddam, een betonviaduct, een stalen via
duct, een vakwerkbrug. een beweegbare brug,
een betonviaduct en een gronddam. De grond-
dammen zijn op de gebruikelijke wijze aan
gelegd en zij dragen de wegverharding. Het
beton-viaduct aan de Zwijndrechtzijde bestaat
uit op betonpalen gefundeerde kolomrijen,
welke door tusschenkomst van stalen rol- en
scharnier-opleggingen een vlakpiaatligger dra
gen. Behalve ter plaatse waar, in verband
met het uitbreidingsplan van de gemeente
Zwijndrecht, een overspanning van 40 meter
werd verlangd, wisselden de overspanningen
van 13 tot 22.50 meter.
Het viaduct is 536 meter lang.
In de nabijheid van den ringdijk zijn ter
weerszijden van het viaduct betontrappen ge
bouwd voor voetgangers. Een rijwielgoot ver
gemakkelijkt het transport van fietsen.
Het stalen viaduct overspant met twee ope
ningen van ieder 33.60 meter den rivieroever
en met één overspanning van 33.60 meter het
gedeeltevan de rivier in het verlengde van
de kleine draaibrug van de spoorbrug. De
hoofdliggers zijn doorgaande stalen plaat
liggers. Ook de vloerconstructie bestaat uit
stalen balken, afgedekt met een betonplaat.
De vakwerkbrug overspant met openingen
van 88.80 en 77 meter de eigenlijke rivier.
De beweegbare brug heeft een opening ge
lijk aan de geheele opening van de naastlig
gende draaibrug van de spoorbrug, welke 48
meter bedraagt. De brug bestaat uit twee
klappen, welke ieder van dit draaipunt af een
lengte hebben van 28 meter bij een breedte
tusschen de leuningen van 22 meter.
Het betonviaduct aan de Dordrechtzijde ver
toont veel overeenkomst met dat aan de
Zwijndrechtzijde.
Dit viaduct heeft een lengte van 468 meter.
De totale lengte van de viaducten en brug
te Dordrecht, welke als een aansluitende over
brugging kunnen worden beschouwd, bedraagt
ongeveer 1260 meter, hetgeen dus langer is
dan de verkeersbrug bij den Moerdijk.
De Minister van Waterstaat heeft de brug
officieel opengesteld.
Bij Groesbeek blijft beide en bosch
branden.
Reeds veertien maal brand in kort
tijdsverloop.
Opnieuw heeft Vrijdag brand gewoed
in de bosschen van Groesbeek, nu op
de Mookerheide onder de gemeente
Mook. Het vuur greep snel om zich
heen en verwoestte verscheidene
hectaren bosch.
Deze brand kwam zeer ongelegen in
verband met de viering van het zil
veren ambtsfeest van den burgemees
ter van Mook. Toen er alarm iverd ge
blazen werden de feestelijkheden on
derbroken en snelden soldaten en bur
gers naar het terrein van den brand,
om de uitspanning de Mookerschans
te beschermen. Hierin slaagde men,
doch 4 H.A. jong dennebosch en heide
gingen verloren.
Dit is nu reeds de veertiende brand,
welke in korten tijd te Groesbeek heeft
gewoed.
Sybrigje teekent booger beroep
aan.
Naar wij vernemen heeft Sybrigje V., die
door de rechtbank tot anderhalf jaar gevange
nisstraf is veroordeeld, omdat zij ten nadeele
van haar vriend P. B., 45.000 gulden uit diens
safe in een bank te Amsterdam had gestolen,
hooger beroep aangeteekend van dit vonnis.
Telegrammen worden op
stations afgeroepen.
Het is dikwijls moeilijk op de stations reizi
gers. voor wie een telegram is aangekomen,
daarvan te verwittigen. Daarom is eenigen
tijd geleden op het station te Arnhem een proef
genomen om reizigers, voor wie een telegram
ligt te wachten, door middel van op het sta
tion aanwezige luidsprekers te waarschuwen.
Daar deze proef een bevredigend resultaat
heeft gehad, zal voortaan behalve te Arnhem
eveneens op het station te Amsterdam ca.,
Utrecht c.s., Rotterdam D.P., Nijmegen. Gro
ningen, 's-Hertogenbosch, Zwolle. Dordrecht,
Hilversum en Amersfoort voor dit doel van de
bestaande luidspreker-installaties gebruik wor
den gemaakt.
Nieuwe technische leider bij
K. L. M.
de
In de vacature van algemeen technisch lei
der bij de K. L. M., ontstaan door den dood
van den onder-directeur P. Guilonard, is be
noemd de heer H. Veenendaal, totnutoe verte
genwoordiger van de K. L. M. in Amerika.
De heer Veenendaal is 26 Juli 1899 te Maarn
geboren en hij trad in 1921 bij de K. L. M. in
dienst, toen hij werd tewerkgesteld bij den
technischen dienst. In 1935 vertrok hij naar
Amerika om als technisch vertegenwoordiger
der maatschappij op te treden.
In den loop van de vorige week keerde hij ln
ons land terug.
De heer Veenendaal die dus een gedeelte
van de werkzaamheden van den heer Guilo
nard overneemt, zal onmiddellijk zijn nieuwe
functie aanvaarden.
Tot zijn opvolger in Amerika is benoemd de
heer F. Besangon, die den heer Veenendaal
reeds terzijde stoncL
