Haarlem's Dagblad
Nog steeds geen
overeenstemming
KABINET
Europeesch
goud in de
Ver. Staten
N
Vetdexe
antspxMiüiig)
te Warschau
te „Moskou
op zoo breed
mogelijke basis
Zomeravond.
Jofxcms Ceger*
met de «as»
Het Belangrijkste
56e Jaargang No. 17190
Cl tg ave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne L2.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Woensdag 5 Juli 1939
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
poel f3.55. losae nummer» 6 cent per ex.
Advertentien: 1-5 regel* f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentje» tie rubriek.
MOSKOU, 5 Juli. (Havas) Volgens
gezaghebbende kringen zou het ant
woord, dat Molotof de ambassadeurs
van Frankrijk en Engeland ter hand
heeft gesteld, eenige tegenvoorstellen
bevatten. Het betreft hier dan ook niet,
zoo zegt men, een definitief antwoord
en de besprekingen tusschen de drie
landen zouden nog worden voortgezet.
Volgens dezelfde aanwijzingen schijnt
het, dat de Russische nota nog steeds
draait om de garantie der Oostzeestaten
door Frankrijk en Engeland en de ga
rantie voor de kleine Wcst-Europeesche
staten, België, Zwitserland en Neder
land door de Sovjet Unie.
Men zal zich herinneren, dat Zjdanov zich in
de „Pravda" van 29 Juni heeft afgevraagd, waar
om Engeland en Frankrijk wilden, dat de Sov
jet Unie landen als Nederland en Zwitserland,
die met de Sovjet Unie geen diplomatieke be
trekkingen onderhouden, garandeert zonder de
meening van laatstgenoemde landen te kennen,
terwijl zij aarzelden de Oostzeestaten te garan
deeren, omdat deze zich tegen de Russische ga
rantie verzetten.
Sommigen meenen, dat Engeland wellicht be
reid zou zijn, de Oostzeestaten te garandeeren,
als de Sovjet Unie Nederland en Zwitserland zou
garandeeren.
Het gerucht gaat echter, dat de Russen zich
zouden blijven beroepen op het ontbreken van
diplomatieke betrekkingen tusschen de Sovjet
Unie en Zwitserland en Nederland en zouden ver
langen dat de wederzijdsche bijstand ingeval van
bedreiging van de onafhankelijkheid der in het
garantiestelsel opgenomen landen verplicht en
onbeperkt is.
In een hoofdartikel schrijft de „Times", dat
Nederland en Zwitserland niet tegen hun wil in
een stelsel van garantieverdragen moeten wor
den opgenomen .Het standpunt der Sovjet Unie
zou zijn dat het voor de Oostzeestaten goed is,
tegen Duitschland verdedigd te worden en dat
zij gegarandeerd behooren te worden of zij wil
len of niet, terwijl Engeland zich daarentegen
op het standpunt stelt, dat iedere staat voor
zichzelf dient uit te maken, wat het beste voor
hem is. Dit is het natuurlijke uitvloeisel van de
Britsche vrijheidsgedachte. De juiste procedure
schijnt daarom te zijn, dat de drie groote garan-
deerende mogendheden een verdrag van weder-
zijdschen bijstand onderteekenen, waartoe zij
zich alle drie bereid verklaard hebben en dat in
feite reeds bestaat, aangezien tusschen Frank-
Kwestie der garantie
aan de kleine staten
blijft de moeilijkheid
rijk en de Sovjets een bondgenootschap bestaat
en Engeland met Frankrijk verbonden is.
Intusschen, zoo voegt de „Times" er nog aan
toe, zou de Fransch-Britsche diplomatie er op
gericht kunnen zijn de Oostzeestaten er van te
overtuigen, dat hun werkelijke belangen gelegen
zijn in een bondgenootschap met de drie non-
agressiestaten. In een eventueel garantieverdrag
zou zonder moeite een clausule gevoegd kunnen
worden, waarbij de garandeerenöe mogendheid
verplicht wordt haar strijdkrachten na den met
succes verleenden bijstand terug te trekken.
Voor meer dan een
milliard dollar
opgeslagen
NEW-YORK, 5 Juli (Havas) Meer
dan een .milliard dollar aan goud is
in de Vereenigde Staten opgeslagen
voor rekening van Engeland en andere
Europeesche landen. Het totaal dei-
in de Vereenigde Staten en Canada
opgeslagen goudreserves beloopt on
geveer V/z milliard dollar.
In aansluiting op het bericht, dat dr. Co-
lijn de voorzitters van de zes Tweede-Kamer
fracties voor een besj reking op Woensdag
middag heeft uitgenoodigd, meent „De Avond
post" omtrent den stand van zaken het vol
gende te kunnen mededeelen:
„De besprekingen alle besprekingen
die de formateur tot dusver heeft gehouden,
zijn uitsluitend van oriënteerend,en aard ge
weest. Tot portefeuille-aanbiedingen in een
bepaalde formatie is het nog niet gekomen.
Dr. Colijn streeft naar een kabinets-samen-
stelling op zoo breed mogelijke basis. De eerste
phase van dit streven is achter den rug.
De tweede vangt Woensdagmiddag aan;
Öan heeft dr. Colijn een conferentie met zes
fractievoorzitters uit de Tweede Kamer en
wel met allen gelijktijdig. Ook hieruit blijkt
duidelijk de tendenz om te komen tot wat men
zou kunnen noemen een nationaal kabinet.
Afgewacht zal moeten worden, hoe de zes
groepen (Roomsch-Katholieken. Anti-Revo-
lutionnairen, Christelijk-Historischen, So
ciaal-Democraten, Vrijzinnig-Democraten en
Liberalen) er op zullen reageeren. Met name
spant deze vraag ten aanzien van Katholie
ken en Sociaal-Democraten. Dat het program
van het te vormen kabinet hierbij een rol
speelt, spreekt vanzelf. Evenzeer kan in dit
verband worden gedacht aan de toepassing
van het nieuwe grondwetsartikel inzake de be
noeming van ministers zonder portefeuille."
Churchill's kansen voor het
ministerschap.
LONDEN. 5 Juli (Reuter) de benoeming van
Churchill tot minister van marine is zeker,
althans volgens de ..Daily Mail", welk blad
verklaart, dat van buiten het parlement als
ook door de directe aanhangers van den pre
mier druk op Chamberlain wordt uitgeoefend
om zoo weinig mogelijk tijd verloren te laten
gaan bij het wijzigen van het kabinet. De
wijzigingen kunnen volgens het blad tot stand
gebracht worden op elk oogenblik vóór het
parlement eind Juli met vacantie gaat, doch
enkele adviseurs van den premier verzetten
zich nog steeds tegen een ingrijpende poli
tieke wijziging en onder zekere omstandig
heden aou de opneming van Churchil in het
kabinet dan ook tot September vertraagd
kunnen worden.
Poolsche politie door Oekraïners
beschoten.
Ernstig incident in Oost-Galicië.
WARSCHAU. 4 Juli (Havas).
Te Brzekany in Oost-Galicië heeft
zich een incident voorgedaan tus
schen Poolsche politie en drie
Oekraïners. De politie verlangde dat
de Oekraïners hun papieren zouden
toonen, doch de mannen vluchtten in
een huis. Toen de politie hier wilde
binnendringen, werd zij met schoten
ontvangen. In den strijd werden een
politieman en een Oekraïner gedood.
De chef van de Poolsche politie leidt
persoonlijk het onderzoek.
Naar aanleiding van dit voorval formuleert
de „Kurjer Polsky" het orgaan der bewape
ningsindustrie, de Oekraïnische kwestie al
dus:
De kwestie is rijp voor een definitieve op
lossing. Polen heeft zich steeds bereid ver
klaard, haar te regelen op basis van de drie
volgende punten
1. De Oekraïners moeten de Poolsche souve-
reiniteit aanvaarden.
2. Zij moeten dezelfde plichten op zich ne
men als de andere staatsburgers.
3. Zij moeten afzien van alle geheul met de
vijanden van Polen.
Het blad verklaart dan verder: op deze voor
stellen antwoordt men van Oekraïnische zijde
met schoten en stappen bij de Duitschers te
Praag en te Dantzig, terwijl het voorts meldt,
dat de leider van de S. S. in Oost-Pruisen en
Dantzig, Rediess, zich in verbinding heeft ge
steld met de vertegenwoordigers van de
Oekraïnische minderheid.
Het woord is aan
Het schuttersfeest te Luzern ter gelegenheid van het Zwitsersche eedgenoot
schap werd geopend met een salvo door een „vrouwenbataljon".
't Is avond, ik zit in een heel luien stoel,
rt Is warm en verrukkelijk weer;
Ik grijp naar mijn krant met het heerlijk
gevoel:
Mijn liefje wat wil je nog meer.
Daar staat het met heel dikke letters gezet:
De poging tot vorming van nieuw Kabinet
Een moeilijk probleem voor Colijn;
Men raadt, men ontraadt, men voorspelt, men
vermoedt
Dat hij dit moet laten en dat mooglijk doet,
En hoopt dat het spoedig zal zijn.
Daar staat met nog dikkere letters vermeld:
In Dantzig is 't nu zus of zoo weer gesteld,
Uit Moskou wordt aldus bericht;
Een tegenspraak hier, een bevestiging daar,
Geschrijf over wantrouwen, onrust, gevaar,
Veel duisters en bijna geen licht.
Och, raken wij nooit van problemen meer vrij,
Van onrust en oorlogsgerucht;
De tijd van de zeeslang is heel lang voorbij,
En ik sluit de krant met een zucht.
Daar zit ik nu machtloos met geen ander doel.
Dan stil van mijn rust te genieten,
Maar overal heerscht een onrustig gewoel,
Je bent maar afhankelijk, zooals ik voel,
Van ai die belangrijke pieten;
Maar wat kun je doen? ik sta op uit mijn stoel,
En ik ga mijn tuintje begieten.
P. GASUS.
voor militair verdrag
Aftreden van het kabinet
geeischt indien dit
zich verzet?
TOKIO, 5 Juli. Het leger zou het aftreden
van het Japansche kabinet eischen indien dit
geen militair verdrag met Duitschland en
Italië zou sluiten. Von Ribbentrop zou blijk
baar verklaard hebben dat den door het ka
binet aangeboden politieken en economischen
steun in geval van een Europeeschen oorlog
niet voldoende zijn en dat Duitschland ster
kere militaire banden wenscht, een meening
die overigens door den Japanschen gezant te
Berlijn, Oshima, wordt gedeeld.
(United Press).
Minister Funk in ons land.
's-GRAVENHAGE, 5 Juli Ter beant
woording van het bezoek dat minister Steen
berghe in Maart j.l. aan zijn Duitschen
ambtgenoot in Berlijn heeft gebracht, is dr.
Funk hedenochtend met den nachttrein uit
Berlijn hier ter stede aangekomen. De Duit-
che minister was vergezeld van mevrouw
Funk en van eenige hoofdambtenaren aan zijn
departement verbonden. Ook kwam mede de
Duitsche gezant in Den Haag. graaf Von Zech
Burkersroda, die den Duitschen minister tot
Gouda tegemoet was gereisd. Op het tweede
perron van het Staatsspoorstation waren ter
begroeting aanwezig gravin von Zech Burkers
roda, dr. H. M. Hirschfeld, directeur-gene
raal van handel en nijverheid, namens den mi
nister van Economische Zaken, met mr.
Teppema van het departement van Econo
mische zaken. jhr. mr. G. C. J. van Reenen.
chef van het kabinet van den minister van
Buitenlandsche Zaken, namens dien minister
en verschillende heeren van het Duitsche ge
zantschap.
In den loop van den ochtend heeft minister
Funk een bezoek gebracht aan den Nederland-
sche minister van Economische Zaken. mr. M.
P. L. Steenberghe en den minister-president
dr. H. Colijn.
Lunch op het Duitsche gezantschap.
Ter eere van het bezoek van minister Funk
hebben de Duitsche gezant en gravin Von
ZechBurkersroda heden op het Duitsche ge
zantschap een lunch gegeven.
Behalve de Duitsche minister en mevrouw
Funk behoorden tot de gaston minister-pre
sident Colijn en de ministers Steenberghe
Welter en van Buuren, de president van de
Nederlanösche Bank, mr. L. J. A. Trip. Hr. Ms.
gezant te Berlijn, jhr. mr. H. M. van Haersma
de With, eenige departementale hoofdamte-
naren en leidende figuren uit Nederlandsche
economische kringen.
De Duiitsche pers
over het bezoek
van dr. Funk.
BERLIJN. 5 Juli (AJN.P.) Over het bezoek
van den Duitschen rijksminister van econo
mische zaken aan Nederland, schrijft de .Ber
liner Böersenzeitung" dat deze reis de uit
drukking is van Duitschland's bereidwilligheid
een gezonde wereldeconomie te voeren welke
allen deelnemers recht laat wedervaren.
Minister Funk zoo vervolgt het blad. heeft
vaak genoeg uitvoerige verklaringen afge
legö, hoe zeer Duitschland's autonome eco
nomische politiek in het geheel geen starre
afsluiting behoeft te beteekenen van de rest
de wereld, doch hoe Duitschland mtegen
deel wenscht en bereid is ook in de toekomst
zoo mogelijk nog meer op de wereldmarkt te
blijven koopen, op voorwaarde dat dit han
delsverkeer geschiedt op den grondslag van
eerlijke wederkeerigheid. De Duitsche invoer-
cijfers zijn darvoor het beste bewijsstuk. Het
Duitsche beginsel is niet, het betrekken van
buitenlandsche goederen, daar te concen-
treeren waar Duitschland in de positie is van
een kooper die onvoorwaardelijk goederen
moet koopen. neen, Duitschland's streven
naar autonomie in den wereldhandel ls er
op gericht de grootste vrijheid tusschen vraag
en aanbod te verkrijgen. In zeker opzicht
geldt dit ook voor de kwestie der z g. valuta-
politiek en daarom is het opmerkelijk dat
Funk voor de vergadering van de Bank voor
Internationale Betalingen te Bazel ook van
gedachten gaat wisselen met den president
der Nederlandsche Circulatiebank.
De „Deutsche Allgemeihe Zeitung" schrijft
„Het is niet de eerste maal, dat minister
Funk een nabuurland bezoekt waarmede
Duitschland door waardevolle vruchtbare
economische betrekkingen verbonden wordt.
Thans gaat het echter niet om het aanbren
gen van een nieuwen klant. Het betreft hier
integendeel een van Duitschland's beste
cliënten, zooals omgekeerd Duitschland een
der grootste afnemers is van Nederlandsche
producten in het bijzonder op landbouwge
bied. Daarom zal het bezoek van minister
Funk meer zijn dan een aangelegenheid van
diplomatieke hoffelijkheid. Deze reis zal ge
legenheid geven boven de technische bijzon
derheden uit. den nadruk te leggen op de
nauwe verbondenheid der beide handelsge
bieden.
Het défilé voor Gouwleider Foerster tijdens de groote demonstratie van de leden
der S.A. en vrijkorpsen van Danzig voor den terugkeer der Vrije Stad naar het
Duitsche Rijk
James Hilton:
Hij besefte dat Historie
niet alleen gemaakt icordt
met kanonnen en veroverin
gen, jnaar met elke prettige
'ondervinding die in de her
innering blijft.
(Uit To you, Mr.
Chips"; 193)8
WISSELKOERSEN AMSTERDAM.
10.15 uur.
Londen 8,81 7/8.
Berlijn 75,55.
Parijs 4.99.
Brussel 32.03
Zwitserland 42.47.
New-York 1.88 3/8.
Situatie weerspiegelt
zich in de houding
van de pers
United Press verneemt uit Warschau:
De spanning van vorige week is nog
meer afgenomen. Politici zijn van mee
ning dat Polen's volgende stap gister
avond na een conferentie op het paleis
van den president tusschen Moscicki en
andere hooge leden der regeering is
bepaald.
Ook de Poolsche gezant te Londen nam
aan die conferentie deel.
Tot nu toe is omtrent het besprokene en de
volgende démarche van Polen niets bekend ge
maakt. Men verwacht echter dat deze niet
drastischen aard zal zijn. Deze opinie is g
seerd op de ontspanning die ongetwijfeld v-
te nemen valt en die zich eveneens in de I
ding van de pers weerspiegelt. Gedurende
drie laatste dagen hebben de Poolsche bla;'
zich van eigen commentaar en aanvallen o
Duitschland onthouden en voornamelijk berich
ten uit Berlijn. Londen en Parijs gepubliceerd,
die mededeeling doen hoe men daar de situatie
•iet.
„Duitschland tot staan
gebracht".
PARIJS. 5 Juli (Havas) Met betrekking tot
de kwestie Dantzig schrijft de „Epoque": De as-
mogendheden hebben de internationale open
bare meening op de proef willen stellen, willen
zien wat Frankrijk en Engeland zouden doen.
De regeeringen te Parijs en Londen hebben
krachtig gereageerd. Wij zullen niet zeggen, dat
Duitschland is teruggedeinsd, omdat dit woord
slecht klinkt in de ooren van den Führer. Wij
zullen zeggen, dat het tot staan gebracht is, het
geen juister is, en dat het op een gunstiger ge
legenheid wacht om voorwaarts tc gaan. Laten
wij dus waakzaam en vastberaden blijven.
De „Rcpublique" constateert: Het is weinig
waarschijnlijk, dat de Poolsche regeering met
goede woorden genoegen zal nemen, terwijl men
voortdurend bezig is Dantzig tot een versterkte
stad te maken, in strijd met het statuut, dat
iedere versterking en militarisatie van de Vrije
Stad verbiedt. Er is dan ook alle reden om aan
te nemen, dat de Senaat spoedig de verwachte
waarschuwing zal ontvangen
VERSCHE ZALM ƒ1 40 per pond
TARBOT 0.30 per pond
Fa. JAN RIENSTRA,
Bloemend.weg 339 ,Tel. 13897, Overveen
(Adv. ingez. Med.)
HF.DEN 12 PAGINA'S
BINNENLAND.
pag.
De spoorwegen gaan gezinsretours Invoeren 3
BUITENLAND.
De Engelsche minister Hore Belislia consta
teerde in een rede te Parijs dat de Britsch-
Fransche verbondenheid hechter is dan ooit. 5
Engeland, Frankrijk en Polen zouden een ge
meenschappelijke démarche te Berlijn doen. 5
Dantzig staakt zijn betalingen op den buiten-
landschen schuldendienst. 5
Syrië en Palestina, de zwakke plekken in de
as LondenParijs. 7
ARTIKELEN, enz.
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten. 3
Jhr. dr. J. C'. Mollerus: Voor de derde rpaal
naar de Oost. 3
H. D. Vertelling: Wij hebben alles. 4
Domyn Keiler: De jongste Douglas vliegt
proef. 6
De wereldtentoonstelling te New-York. 6
J. B. Schuil: Feest in Amsterdam. 1
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op g
