Haarlem's Dagblad Twee menschen verbrand Ontspanning Teekenen van Ontspanning. Portvrijage. VERLICHTING F. DIJKSTRA - SPAARNE 65 Derde kort zich ternauwernood redden in den Europeeschen toestand Het Belangrijkste Langdurige conferentie ten paleize Noordeinde. 56e Jaargang No. 17193 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodïenst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082,floofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Zaterdag 8 Juli 19391 Abonnementen per treek f 0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per pos! f3.55. losse nummer* 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regel* f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclame* f 0.60 per regeL Regelabonnementstarieren op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentje* zie rubriek. Er doen zich verschijnselen voor die op een ontspanning in de kwestie-Dantzig duiden. Dit is een voorzichtig-gestelde zin, en met reden. Want de ervaring van dezen tijd heeft geleerd, dat spanningen en ontspanningen elkaar regelmatig afwisselen, met grooter snelheid zelfs dan uitsluitend door de wet van actie en reactie verklaard kan worden. Maar de gedachte dat de kwestie-Dantzig geen aan leiding tot een Europeeschen oorlog kan zijn is blijven leven en doet zich opnieuw gelden. Di Engeland heeft rijen die gedachte vanwege zijn verdragsverplichtingen met Polen scherp bestreden. In Engeland wordt men beheerscht door de overtuiging, een vastberaden houding tegen Duitschland te moeten aannemen. Maar in Nederland kunnen wij de zaak uit een an der oogpunt, een objectief, beschouwen. En dan blijft deze overweging van groot belang: Als twee landen, Polen en Duitschland, een geschil hebben waarbij niet alleen het eischen- de land wijziging van den status quo vraagt maar bovendien het andere tot een zekere mate van concessies bereid is want dat is Polen, zooals iedereen weet dan blijft de weg tot oplossing open en is die zelfs de logi sche uitweg. Vooral nu Polen de Engelsch- Fransche toezegging van steun ingeval van Duitsche agressie achter zich heeft. Heel an ders zou de toestand zijn als Polen onverbid delijke handhaving van den bestaanden toe stand vroeg. Men moet den huldigen toestand evenwel blijven beschouwen als een hangend proces. Dat is iets anders. Het is teekenend dat het officiëele Poolsche regeeringsorgaan „Gazeta Polska" gisteren geschreven heeft in dezen trant: „Wij willen Britten en Franschen niet hun leven zien ge ven voor een kleine Dantziger chimère Het vredesfront verlangt geen oorlog. De menschheid wil een slachting der jongere generatie vermijden. De Poolsche jeugd, de eerste generatie die in het onafhankelijke Po len is opgegroeid, verlangt voor alles .een vreedzaam leven. Alles hangt af van Duitsch land.... of dit land van zijn imperialistische bedoelingen wil afzien". Tezelfdertijd constateeren de Britsche en de Fransche pers een ontspanning inzake Dant- zig. De Daily Telegraph meent „dat Hitier zich rekenschap heeft gegeven van het gevaar voor Duitschland, van de kwestie een aanleiding tot een algemeenen oorlog te maken. Indien deze toestand bestendigd blijft zou het moge lijk zijn dat de Poolsche regeering de kans ziet, de onderhandelingen met Berlijn te her vatten. En de Paffijsche „Excelsior" merkt op: „Als de Duitsche leiders inzien, dat Duitsch land bij een oorlog weinig te winnen en veel te verliezen heeft, zullen zij de huidige ont spanning aanmoedigen en de vrije stad Dant- zig weer tot welvaart laten komen". Men voelt in dit alles wel degelijk weer den invloed van den afkeer-van-oorlog waarover ik gisteren schreef, betoogend dat in al die zwarte jaren die achter ons liggen de strijd tegen den oorlog ondanks alles groote vorde ringen heeft gemaakt. De volken zijn niet meer tot geestdrift voor oorlog te krijgen. Zij verwachten van hun leiders dat die hen den oorlog besparen zullen. Nu schrijft de hierboven geciteerde Gazeta Polska nog wel andere dingen ook in dat ar tikel. Dat zij zegt: „Polen heeft meer dan eens in zijn historie getoond, dat het weet hoe het moet vechten" kunnen wij beschouwen als een toevoeging aan de vredelievende taal, die niet uit kon blijven. Het is de gebruikelijke verze kering die ten doel heeft iedere verdenking van zwakte, van weifeling of iets dergelijks uit te sluiten. Maar opvallender is de volgende uitlating van het officiëele Poolsche blad: „Wij gronden ons op de hypothese, dat Polens verwijdering van de Oostzee het voornaamste doel van Duitschland is. Maar het is ook mo gelijk dat de geheele militarisatie van de vrije stad een afleidingsmanoeuvre is, die een bedreiging aan andere zijde, bv. van Hon garije of van Nederland, moet verhullen". Vreesachtige lieden zullen wellicht schrik ken als zij dit lezen. Laten zij bedenken dat wij dit soort veronderstellingen nu al jaren lang ten opzichte van allerlei landen hebben hooien opperen, zonder bewijs. En dat de Gazeta Polska zelf van veronderstellingen spreekt en maar wat vagelijk oppert. Ten slotte weet niemand met zekerheid, wat Hitier eigenlijk voor plannen koestert. Maar als hij een Europeeschen oorlog wil vermijden zal hij toch ook zeker niet in de richtingen van deze Poolsche vage veronderstellingen gaan. En er is geen enkele aanleiding om in haaV juistheid te gelooven. Men kan op die manier wel aan 't veronderstellen blijven en zou nog verschei dene andere kleine landen kunnen gaan op sommen. R. P. Tsjoengkittg driemaal gebombardeerd. TOKIO 8 Juli (Domei). De Japansche luchtmacht in China heeft den tweeden verjaar dag van het uitbreken der vijandelijkheden herdacht met drie achtereenvolgende luchtaan vallen op Tsjoengking, den zetel der Kwo Min Tang regeering. Bij den eersten aanval werden bommen geworpen op het hoofdkwartier van den militairen raad en de gendarmerie, waarin brand ontstond, bij den tweeden aanval werd het vliegveld gebombardeerd, en bij den derden- aanval werden de Chiheesche luchiafweerbatte- rijen bestookt, waardoor op verschillende plaat sen branden uitbraken. De Japansche vliegtui gen keerden allen veilig naar hun bases terug. De ■posterijen van Venezuela heb ben bepaald, dat minnebrieven voortaan voor half porto zullen worden vervoerd, mits in rose en veloppe gestoken en met het recht der posterijen om den inhoud te controleeren) Dat is goed nieuws voor de gelieven Van het Venezolaansche ras, De porto van hun minnebrieven Wordt nu de helft van wat ze was. Daarmede wil men hen bewegen, Nog meer te schrijven aan elkaar, In teere. vurig toegenegen Bewoordingen van 't minnend paar. Zij schreven blijkbaar niet geregeld Naar 't oordeel van de posterij, Nu wordt de liefde meer be-zegeld, Niet portvrij, maar meer portgevrij. Het spreekt vanzelf, men moet bewijzen, Dat het ook liefdesbrieven zijn, Want men gaat met de halve prijzen Niet buiten Amor's schietterrein. Men moet daarom de brieven stoppen, Waarin men heel zijn hart uitstort Alleen in rose enveloppen, Dan heeft men recht op halve port.- Dan kon de post nog ondervinden, Dat elke, dien men posten deed, Een brief geleek tusschen beminden, In rose envelop gekleed. Dus één ding was niet te ontberen, Wanneer men veilig wilde gaan, Moest men den inhoud controleeren, Daar mag alleen maar liefs in staan. Ik zou twee dingen zeggen willen: Dat vak van controleur der min, Stel u dat voor. ik kan wel rillen, Voor geen fortuin ging ik daar in. En als ik brieven daar moest schrijven, Nam ik geen rose envelop, 'k Zou graag buiten controle blijven, Al moest er dubbel porto op. P. GASUS. ALS HET EEN PRINSJE IS 5 KINDERWAGENS CADEAU ZIE ETALAGE VAN WEERT VOOR DE BABY ANEGANG 46 (Adv. Ingez. Med.) Grootste toonzaal en sorteering te Haarlem U slaagt in elke prijsklasse. TOONZALEN AAN FABRIEK GEOPEND VAN 8—17.30. (Adv. Ingez. Med.) IN den afgeloopen nacht, tegen kwart voor drie uur, werd de Gro- niugsche brandweer gealarmeerd door werklieden die aan de Steen- tilbrug rcparatiën verrichtten en toen ontdekten, dat in hel perceel no. 46 aan de Steentilstraat, waarin een magazijn van auto-onderdeelen en lampen van den heer H. Wiegman is gevestigd, brand woedde. Deze brand had wel zeer noodlottige gevolgen, doordat twee menschen in het vuur om het leven zijn gekomen. Even nadat de werklieden het vuur hadden ontdekt, sprong reeds de groote étalageruit met een geweldigen knal uiteen, vermoedelijk veroorzaakt door het ontploffen van potten vet. Door dit geraas werden de meeste om wonenden uit hun slaap gewekt en spoedden zich naar buiten. In korten tijd stond het perceel van den heer Wiegman in lichter laaie. De bewoners, de 40-jarige heer Wieg man, diens vrouw, een 11-jarig zoontje en een 4-jarig dochtertje wisten zich te redden. Voor de bewoners van de bovenver dieping van hetzelfde perceel, den 60- jarigen kleermaker B. J. Walrecht, diens eveneens 60-jarige echtgenootc en hun 25-jarigen zoon, heeft deze brand vreeselijke gevolgen gehad. De zoon kon door de geweldige vuurzee en de rookontwikkeling geen enkele poging ondernemen zijn ouders te redden en ternauwernood gelukte het hem zelf het gevaar te ontkomen, zoodat hij het moest aanzien dal zijn ouders jammerlijk in de vlammen om kwamen. In dezen toestand mocht het hem nog gelukken via het dak en een dakraam aan de achterzijde het perceel van de firma Koopman te bereiken. Onmiddellijk na het alarm is de Groning- sche brandweer met groot materiaal uitge rukt. Toen zij ter plaatse kwam was het ge heele pand reeds een vuurzee en was ook het aangrenzende perceel en het groote pakhuis aan de achterzijde reeds door het vuur aan getast. Hierin lagen-.groote voorraden manu facturen en aanverwante artikelen opgesta peld. De woning van den heer Koopman en het pakhuis gingen geheel verloren. Dank zij het spoedig en krachtig ingrijpen van de brandweer kon worden aangenomen dat tegen vier uur het gevaar voor verdere uitbreiding was geweken. Het is de brandweer vanmorgen gelukt de lijken der beide slachtoffers te. vinden, Bij den brand is ook de heer Wiegman ge wond. Nadat hij zijn vrouw en kinderen in veiligheid had gebracht kon hij zichzelf slechts redden door van een twee meter hoo- gen muur te springen. Daarbij kwam hij te vallen en kreeg hij ook brandwonden. Deze zijn evenwel niet van ernstigen aard geble ken en zijn toestand baart dan ook geen zorg De toestand van den heer Wiegman, die bij zijn overhaaste vlucht, naar later bleek, een hielbreuk opliep, is naar omstandigheden goed. De schade door aezen brand aan de aan- jetaste perceelen veroorzaakt wordt gedeel telijk doqor verzekering gedekt. De Haarlemsche krachtsportmeuschen luisteren in het Noorder Sportpark de Sportweek 1939 op. In de gemeentelijke zweminrichting aan de Kleverlaan geven leden van den Ned. Arbeiders Sportbond een gymnastiekdemonstratie in het water. Jians op meedzanie xegeting van de kwestie (Dantzig vetbeiexd LONDEN, 8 Juli. (Havas) De bladen constateeren een merkbare ontspanning in de kwestie-Dantzig doch wijzen cr op, dat deze in liet geheel niet te wijten is aan een verzwakking van Polen. De „Daily Express" schrijft: In bui- tenlandsche politieke kringen heerschte gisteren de meening, dat de vooruitzich ten voor een vreedzame regeling der kwestie Dantzig sterk verbeterd zijn. De Daily Telegraph schrijft: Hitier schijnt zich rekenschap te hebben gegeven van het gevaar voor Duitschland, om van de kwestie-Dantzig een aanleiding tot een algemeenen oorlog te maken. Indien deze situatie aanhoudt, zou het onmogelijk zijn dat men op een punt belandt, waarop de Poolsche regeering het mogelijk acht de onderhandelingen met Berlijn te hervatten. De geruchten, als zou Londen druk op War schau hebben uitgeoefend, zijn door de Poolsche regeering zelf tegengesproken. Frankrijk en En geland hebben uitsluitend om nauwkeurige in lichtingen verzocht, welke houding Polen zal aannemen bij alle verwikkelingen die zich kun nen voordoen. Ook de Fransche pers bespreekt de kwestie-Dantzig. De „Excelsior" schrijft: Indien de Duitsche leiders inzien dat Duitschland bij een oorlog weinig te winnen en veel te verhezen heeft, zul len zij de huidige ontspanning, welke rondom Dantzig geconstateerd wordt aanmoedigen, en zullen zij de vrije stad weer tot welvaart laten komen. Japansche vliegers vergisten zich. OTTAWA. 8 Juli. (Havas). Mackenzie King heeft een uit Tokio ontvangen nota gepubliceerd waarin de Japanners hun verontschuldiging uiten voor het bombardement op het zendings gebouw te Tsjangteh, waarbij twee zendelingen omkwamen. De Japansche vliegers zouden zich vergist hebben, doordat de Britsche vlaggen op de getroffen gebouwen moeilijk zichtbaar wa ren. HEDENIA PAGINA'S HAARLEM EN OMGEVING. P Fusie van twee Haarlemsche tooneelvereeni- gingen. De laatste wedstrijddag van „Proza en Poëzie". BINNENLAND. Langdurige conferentie ten paleize over de kabinetscrisis. Bij een brand te Groningen zijn twee be jaarde menschen om het leven gekomen Te Stevensweert is een kind verbrand BUITENLAND. In Japan wordt de anti-Britsche campagne met kracht voortgezet. Er zijn belangrijke maatregelen genomen ten aanzien van de samenwerking der Fransche en Engelschc luchtwapens. De Amerikaansche minister van marine, Swanson, is overleden. ARTIKELEN, enz. R. P.: Teekeneh van ontspanning. P. v. d. Hem: Nederland en de Garanties. Gabriel Smit: Herdenking van Willibrordus J. II. de Bois: Litteraire Kantteckeningen. Vr. S.: In Engeland. A. J. D.: Campanula K. de Jong: Concert der H. O. V. Bioscopen Financieel Economisch Weekoverzicht: De handel krimpt in door toedoen van de in ternationale politiek. De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op Het woord is aan Rivarol: Er bestaat een nauw ver band tusschen de spijsver tering van den mensch en zijn 'geestelijke productie. Henry Montalée: Men heeft de philosophic van zijn maag. Toch nog een kabinet-Colijn De bespreking, welke de Koningin heeft gehouden met de voorzitters van de beide Kamers der Staten-Generaal, den vice- president van den Raad van State, jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland, den minister van Staat mr. D. Fock en de chefs van den generalen staf en den marinestaf, resp, luit. gen. I. H. Reynders en vice- admiraal J. Th. Fürstner heeft tot twaalf uur geduurd. In politieke kringen is men geneigd de beteekenis van deze bij een kabi netscrisis ongebruikelijke bèspreking ten peleize hoog aan te slaan. Als vaststaande mag worden aangenomen aldus de Tel. dat de bespreking zij het al ongewoon in ons staatkundig leven, volkomen past in het kader der consultaties rond de regeeringsvorming. H. M. de Koningin heeft hiermede een stap gedaan, welke ook geheel en al tot de bevoegd heden van het staatshoofd, dat ten onzent waar lijk niet louter ornament is, behoort. De ernstige internationale omstandigheden verleenen aan deze raadpleging alleen een bijzonder cachet. Er wordt rekening mede gehouden, dat de uitgebreide raadpleging door H. M. de Koningin een aanwijzing kan zijn, dat het bij de hangende regeeringsvorming niet alleen gaat om de be- grooting-1940. doch op de financieele politiek in vollen omvang, ook voor een iets verder ver wijderde toekomst. Hierbij zou dan het zwaarte punt in belangrijke mate komen te liggen op de onvermijdelijk hooge eischen der verdedi ging van het grondgebied des rijks. Er kunnen nu eenmaal omstandigheden zijn, waaronder voor een bepaalde verzorging andere zaken eenigermate dienen te wijken. Vooral waar, naar verluidt, de katho lieken zich niet het eerst aangewezen achten om de verantwoording voor kabinetsformatie op zich te nemen, overheerschte gisteravond in politieke kringen de verwachting, dat dr. Colijn minister-president zal blijven. Het is natuurlijk mogelijk, dat hem alsnog ontheffing zal worden verleend van de in beraad gehouden formatieopdracht, doch het zou geen verwondering baren, wanneer de crisis zou wor den opgelost, doordat er onder zijn leiding komt een extra-parlementair, zoogenaamd intermezzo kabinet, wel of niet met reconstructie van het demissionnaire coalitie-kabinet. De regeeringspersdienst meldt: H. M. de Koningin heeft heden voormiddag ontvangen den minister van staat, mr. D. Fock. Onze winkelgevelprijsvraag. In ons nummer van heden publiceeren wij den uitslag van onze Winkelgevel prijsvraag dd. 17 Juni j.l. Door inge spannen arbeid zijn wij erin geslaagd ons door den waren berg van oplossingen heen te worstelen en stuk voor stuk nauwkeurig te controleercn om tijdig op den aangekondigden dag van heden, de prijswinnaars en winnaressen bekend te kunnen maken. De prijsvraag is een groot succes geworden en de deelnemers en -neemsters hebben zich veel moeite gegeven. Daardoor was het aantal geheel juiste oplossingen grooter dan het aan tal prijzen en dientengevolge hebben wij moeten loten. Het resultaat der loting is te vinden elders in dit nummer, waar wij ook nog eens alle gevelfotos, nu voorzien van de namen, publiceeren. De prijzen zijn reeds verzonden. Wij danken allen, die hebben deelgenomen en ver trouwen dat zij, die thans ook de goede oplossing zonden, maar bij de loting af vielen, een volgend maal weder zullen mededingen en dan fortuinlijker zullen zijn. Conferentie over het Spaansche goud te Burgos. ST. JEAN DE LUZ, 7 Juli Tijdens een vandaag te Burgos gehouden belangrijk ge sprek tusschen maarschalk Pc tain en Jor- dana werd de kwestie behandeld van het Spaansche goud. dat zich in het bezit, bevindt van de Bank van Frankrijk. Ook werd naar men gelooft gesproken over andere punten, die bij het jongste bezoek van Pétain aan Parijs aan de orde waren geweest. De Spaansche pers heeft haar houding tegen over groot Brittannië en Frankrijk op op merkelijke wijze veranderd. Zij is vol lof over Pétain. die een groot vriend van Spanje wordt genoemd. (Reuter)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1