Haarlem's Dagblad Dt. Cot Jlabüietsfocmatwt WEER Het Slagveld des Verkeers. Mr. KOOLEN AANVAARDT •DE OPDRACHT NIET De droeve lijst. Dantzig in afwachting. Het Belangrijkste 57e Jaargang No. 17197 Uitgave Louren9 Coster, Maatschappij voor Courant-llitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodiensl 38810. Drukkerij: Zuider Bniten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 150o4 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 A dm in. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacleur: ROBERT PEEREBOOM Donderdag 13 Juli 1939 Abonnementen per vreek f 0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per posl f 3.55. losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek. Terwijl Europa's en Amerika's bevolkingen nu al jarenlang beangstigd zijn door het ge vaar van een dreigenden wereldoorlog, die wellicht niet zal uitbreken, vallen voortdurend duizenden Europeanen en Amerikanen op het slagveild des verkeers. Ook Nederland neemt daarin zijn volle aandeel. Er is op deze plaats .all meermalen over geschreven. Er is nu aan leiding het opnieuw te doen omdat de statis tiek der verkeersongevallen, die de K.N.A.C. bijhoudt, een onrustbarende stijging van het aantal slachtoffers toont. Voor dit jaar is die statistiek voltooid over de eerste vijf maan den en het is de laatste van dat vijftal, dè Meimaand, die de schrikwekkende toeneming aangeeft. Men ziet dat in het volgende lijstje, waarin de cijfers van de overeenkomstige maanden van het vorige jaar tussohen haak jes zijn toegevoegd: Dooden Ernstig gewonden Januari 42 (52) 326 (306) Februari 46 <39) 314 (287) Maart 43 (42) 361 (331) April 58 (69) 413 (348) Mei 65 (49) 500 (387) Nu moeten statistieken met voorzichtigheid gehanteerd worden. Men kan de opmerking maken dat de jongste Meimaand meer mooi weer bracht dan die van 1938, dat er dus meer toeristenverkeer geweest moet zijn met meer kans op ongelukken en dat het nadeelige ver schil in een andere maand door een voordee- lig gecompenseerd zou kunnen worden. In derdaad is het totale aantal dooden over de eerste vijf maanden van dit jaar niet veel hooger dan over de eerste vijf maanden van 1938 (254 tegen 251) Maar de andere rubriek, die der ernstig gewonden, geeft een veel on gunstiger beeld. Daaruit blijkt immers dat iedere maand een stijging toont vergeleken bij de overeenkomstige van het vorige jaar, terwijl het totaal van 1914 ernstig gewonden tegenover 1659 in 1938 staat. Dat is een toe neming met 255, een toeneming met ruim Vijftien procent! Talloos zijn- de maatregelen die gezamenlijk de regeling van het verkeer vormen. Maar vele hebben te weinig uitwerking en bij zulk een toeneming van. het aantal slachtoffers rijst de overtuiging, dat drastischer middelen noodzakelijk zijn. Bij herhaling is op deze plaats een beter politietoezicht op het weg- verkeer buiten de steden bepleit. Ik geloof dat dit onvermijdelijk is. Het zal natuurlijk veel geld kosten maar het lijkt mij evenzeer nood zakelijk als nieuwe veiligheidsmaatregelen op de onbewaakte overwegen. Daar gaat men het nu met nieuwe automatische signalen beproe ven. Het is de vraag of die veel verbetering zullen brengen. Afdoende zullen ze zeker niet zijn, althans niet in geval van mist. Naar mijn overtuiging is alleen de afdoende maatregel weder-instelling van de bewaking aan vaardbaar. Met het wegverkeer staat de zaak in zoo verre anders, dat bijna alle ongelukken door schuld van weggebruikers, die de verkeers regelen niet nakomen, veroorzaakt worden. Volgens een K.N.A.C.-statistiek van 1937 is die schuld percentsgewijze vrijwel gelijkelijk over voetgangers, auto- en motorfietsrijders en wielrijders verdeeld. Hier denkt men met een aan verkeersopvoeding, waaraan al veel is gedaan maar nooit genoeg terwijl het stelsel bovendien te langzaam werkt. Vele Hollan ders zijn niet alleen roekeloos maar bovendien onhoffelijk, vaak onhebbelijk in het verkeer. In dat opzicht maken wij, evenals met de in ons land nog altijd zooveel voorkomende bal dadigheid. een slecht figuur tegenover het buitenland. Ik geloof juist daarom dat ver scherpt politietoezicht op de wegen liefst van verkeerspolitie in burgerkleeding noo- dig is. En nog eens zij herinnerd aan het Engel- sche onderzoek, dat vaststelde dat verreweg het hoogste percentage onder de autorijders, die bij verkeersongelukken betrokken waren, in de groep van 18 tot 23-jarlgen leeftijd school. Dat kan niemand verbazen. Ieder is in zijn jeugd meer tot onvoorzichtigheid en hardrijden geneigd dan later, als hij bedacht zamer is geworden en veel zwaarder verant woordelijkheden in zijn leven draagt. Maar de conclusie is duidelijk: als men de wettelijke leeftijdsgrens voor het verkrijgen van een rijbewijs verhoogde zou het aantal ongelukken zeker sterk afnemen. Dat heeft nadeelen, met name voor degenen die beroeps chauffeur willen worden. Maar wat weegt het zwaarst? Men zou tevens tot de vaststelling van een maximum-leeftijd voor autobestuur ders kunnen overgaan, want het Engelsche onderzoek bewees dat de groep der oudste be stuurders ook bij veel ongelukken betrokken was. In minder mate en niet wegens roeke loosheid natuurlijk. Nu zal men dit met herhaalde keuringen van autobestuurders trachten te ondervangen. Misschien is het afdoende. Maar wat bereikt men daarmee ten aanzien van de jongste categorie? Natuurlijk niets. Het is een zoo ernstige zaak dat men wel op veel drastischer maatregelen móet aandrin gen. K. P. VGRAVENHAGE, 13 Juli. De regeeringspersdienst meldt: Mr. Dr. D. A. P. N. Kooien heeft aan H. M. de Koningin verzocht van de opdracht tot vorming van een kabi net te mogen worden ontheven. Hedenmorgen heeft H. M. Dr. Colijn ontvangen en hem andermaal opdracht gegeven tot vorming van een kabinet. Dr. Colijn heeft verzocht deze nieuwe opdracht in beraad te mogen houden. (De statistiek van verkeersonge vallen in Mei geeft het zeer slechte beeld van 65 dooden en 500 ernstig gewonden). Van maand tot maand verschijnen de getallen, Van 't Nederlandsch verkeer in ongevallen, Ik heb er meer den nadruk op gelegd, Wat deze droeve statistiek ons zegt; Wij lezen dan het cijfer der gewonden, En erger nog, van wie den dood weer vonden, In het verkeer, dat steeds maar wordt versneld, Geruischloos spoedend of met veel geweld. De cijfers van de Meimaand, pas verschenen, Kunnen zich weer tot overpeinzing leenen, Die tot de droevige conclusie leidt: Steeds groeit nog de verkeersonveiligheid. Het heeft geen zin de auto slechts te laken, De motorfiets tot schuldige te maken. De fiets te zien als bron van al 't gevaar, Of om te schimpen op den wandelaar. Wij menschen moeten noodig allen leeren, Om veilig met elkander te verkeeren, En ieder onzer moet het zijne doen, Op 't punt van voorzorg en verkeersfatsoen. Elk onzer moet den ander aandacht schenken. En niet uitsluitend aan zichzelve denken, Totdat de groote les zal zijn geleerd: Er worde wel verkeerd, maar niet verkéérd P. GASUS. De uitwijzing van Pettinato zet kwaad bloed. ROME, 12 Juli (Havas). Het besluit van de Fransche regeering den Italiaan- schen journalist Pettinato uit te wijzen wordt door de Italiaansche pers-scherp gecritiseerd. De „Regime Fascista", het blad van Fari- nacci, noemt het Fransche volk verwekelijkt en gedegenereerd en de Fransche regeering een regeèring' van „dwazen en misdadigers." Het blad schrijft verder te hopen, dat onmid dellijk represailles zullen worden genomen. Alle Italiaansche journalisten moeten uit Pa rijs teruggeroepen worden en de vertegen woordigers van de Fransche pers te Rome moeten naar hun land worden teruggebracht. Het blad besluit met de woorden: „Gelukkig leven we in een internationaal klimaat, dat doet hopen, dat eens alle, thans nog uitstaan de rekeningen vereffend zullen worden". CHURCHILL: i,Een stap van Hitier op den verkeerden weg en een betere toekomst zal in vlammen verdwijnen LONDEN, 13 Juli. (Havas-A.N.P.ï De .Daily Mirror" publiceert een beschouwing van Churchill over den internationalen toe stand: o.a. schrijft hij: De poging der Nazi's, de Britsche en Fran sche democratieën te vermoeien door middel van een „zenuwenoorlog en beleedigingen" zijn tot mislukking gedoemd. Het Britsche rijk en zijn Fransche bondgenooten zullen zich in hun vastbeslotenheid niet laten schokken. Niemand weet, wat in het buitenland zal ge beuren, noch wanneer het ergste zal gebeuren, doch wel weten wij wat wij in zoo'n geval zul len doen. Nooit was er in vredestijd op ons oude eiland grootere eenstemmigheid. Churchill. Na verklaard te hebben, dat de beslissing over vrede of oorlog geheel in handen van Hitier ligt. betoogt Churchill, dat het ver- geefsche moeite is, met het zwaard in de hand levensruimte te zoeken. De barbaarse he methoden zijn ondoeltreffend en verouderd. Slechts de wetenschap telt en het is noodig. het vertrouwen en den goeden wil te her stellen. Churchill hoopt dat Hitier. nu het nog tijd is, over deze eenvoudige doch duidelijke waarheden zal nadenken Doch doet hij slechts enkele schreden op den verkeerden weg of pleegt hij een enkele daad van agressie, dan zullen de vooruitzichten op een betere toekomst voor onze generatie in vlammen en rook verdwijnen. Er wordt een gecamoufleerde marine gevormd. Gouwleider Förster is per vliegtuig uit Dant zig naar" München vertrokken, waar hij „den dag der Duitsche- cultuur" zal bijwonen. In de afwezigheid van Förster, en van Zaske, die zich in Berlijn bevindt, waar hijbesprekin gen voert over den volgenden stap en instructies krijgt, verkeert Dantzig in een toestand van af- wachting.De dagbladen houden zich in hoofdfcaak bezig met de reacties in het buitenland, maar men kan geen aanwijzingen omtrent de toekom stige politiek verwachten voor de terugkomst van de beide leiders. De toon der Polen blijft krachtig maar zeer kalm. Intusschen komen des nachts nog steeds sche pen aan bij de Schichau-werken. Er wordt een gecamoufleerde marine gevormd met vier sche pen: Kalthof, Mariensee, Natzkau en Gutland, Nederland gebouwd visschersvaartuigen. Voorts worden thans drie schepen van deze soort veranderd in Schichau in sterke mijnen- leggers. In de laatste paar dagen zijn duizenden exemplaren van het jongste vredesmanifest van den nationalen raad der Britsche Labour partij in geheel Dantzig verspreid. Braziliaansch zaakelastigde gearresteerd. De Braziliaansche zaakgelastigde te Warschau, Barbosa, is door de politie van Dantzig vastge houden. Hij had zich naar Gdynia begeven om zijn echtgenoote af te halen, die aan boord van de „Batory" was aangekomen en in den middag bezocht hij met haar en den Brazilaanschen con sul te Gdynia, Zoppot en Dantzig. Barbosa werd tezamen met den consul gearresteerd toen hij in de vrije stad monumenten fotografeerde. Zij werden naar het hoofdbureau van politie ge bracht en de echtgenoote van den zaakgelastigde werd uitgenoodigd in een particuliere auto te volgen. Hoewel beide heeren hun diplomatiek paspoort lieten zien, werden zijn toch twee uur vastgehouden en werden zij eerst vrijgelaten na na krachtig optreden van den Braziliaanschen concul te Dantzig. Twaalf Poolsche arbeiders gearresteerd. Twaalf Poolsche arbeiders, die in de dokken van Schichau werkten, waar thans pontons voor een brug over den Weichsel worden gemaakt, zijn gearresteerd. I. R. A.-leden veroordeeld. Ontplofbare stoffen in hun bezit gevonden. Twee Ieren, Duggan en Mac Nessa, zijn dooi de rechtbank te Manchester veroordeeld tot twintig jaren dwangarbeid, daar zij in het be zit waren bevonden van ontplofbare stoffen. Zij waren beiden lid van het Iersche republi- keinsche leger en hebben geweigerd zich te verdedigen. Het woord is aan Engelsche gevangenen uit Spanje ontsnapt. Vier kanonniers van de Britsche artillerie te Gibraltar, die de vorige maande de Spaansche grens hadden overschreden en door de Spaan sche autoriteiten waren gevangen genomen, zijn uit de militaire gevangenis te Lalinea ont snapt. Zij. zijn half gekleed en half verhon gerd te Gibraltar teruggekeerd. De Britsche grenswacht heeft hen een goed maal gegeven en vervolgens in arrest gesteld. Driehonderd politici in Slowakije gearresteerd. De'vroegere minister-president Hodza bevindt zich onder hen. BRATISLAVA. 12 Juli (Havas). Wegens corruptie zijn driehonderd politici van het oude regiem gearres teerd. Onder hen bevinden zich Milan Hodza. de vroegere minister-presi dent, Vavro Srobar, minister van Slowakije en verscheidene oud-kamer leden en senatoren. Benesj naar Londen. Benesj begeeft zich, vergezeld van zijn vrouw, met de „Washington" naar Londen. De Tsjecho-Slowaaksche oud-president heeft een aanstelling tot professor aan de universiteit van Chicago aanvaard. Men ver wacht bijgevolg, dat hij in den winter naar de Vereenigde Staten terugkeert. Vuurgevecht tusschen stakers en politie. Te Harlan (Kentucky) is in de buurt van een mijn van de „Mahan Ellison Coal Com pany" een vurugevecht geleverd tusschen een afdeeling van de nationale garde en stakende mijnwerkers; tijdens het gevecht werd een mijnwerker gedood. Drie mijnwerkers en een der manschappen van de nationale garde werden gewond. De gouverneur heeft direct bevel gegeven versterkingen naar Harlan te sturen, die voorzien zijn van twee tanks en een aantal machinegeweren. Douglas-aandeelen voor Neder- landsche bankgroep. President Douglas van de Douglas vliegtuigen- fabrieken heeft een verklaring afgelegd, waarin hij mededeelde, dat regelingen zijn getroffen voor den verkoop aan buitenlandsche belegger: van 29.320 aandeelen uit de portefeuille. Deze aandeelen, welke ongeveer vijf procent van het thans uitstaande aandeelenkapitaal om vatten, zullen worden afgeleverd aan een Ne derlandsche bankgroep. welke onder leiding staat van de Nederlandsche Handelmaatschappij, waartoe behooren de Amsterdamsche Bank N.V.. de Twentsche Bank N .V., Labouchere en Co N.V.. Warburg en Co.. allen te Amsterdam, R. Mees en Zn., te Rotterdam en Heldring en Pierson te 's Gravenhage. Aardverschuiving in Tasikmalaja. Veertien dooden. TASIKMALAJA 13 Juli (Aneta). Door aardschuivingen zijn gisterenmiddag in de desa Tjikondang, in het district Manondjaja, vele huizen bedolven. Hierbij werden veertien per sonen gedood. Bij een badjir van de Tjibandjaran zijn drie personen verdronken. In den nacht van Dinsdag op Woensdag heeft de rivier Tjikembang gebandjird. Hierdoor zijn vele huizen meegesleurd, o.a. de bale-desa (ge bouwtje voor inheemsche rechtsspraak) te Tji- haoer. Een houten brug is geheel vernield. Het verkeer is gestremd. Bij deze laatste bandjir kwamen geen persoonlijke ongelukken voor, doch de schade is groot. Claudianus: Het is geen overwinning als de tegenstander haar niet erkent in het besef, dat ook zijn geest is ovenoonnen. Milton: Wie niet geweld overwint overwint slechts half. De Weesper ontslagkwestie. Scheidsgerecht wenscht veroordeelden hoofdambtenaar te handhaven. Naar wij vernemen heeft het scheidsgerecht voor ambtenaren, na beraadslaagd te hebben over het, aan dit college voorgelegde voornemen van den raad om den veroordeelden hoofd ambtenaar P. v. A. eervol ontslag te verleenen en hem een vergoeding toe te kennen, B. en W. doen weten, dal het van oordeel is, dat de be trokken ambtenaar niet ontslagen moet worden, maar in gemeentedienst moet blijven. Men wijst ons er op, dat deze houding van het scheidsgerecht niet 'van invloed behoeft te zijn op het straks door den gemeenteraad te nemen besluit. Uit de debatten in den raad is reeds voldoende duidelijk gebleken, dat men aan die zijde een ambtenaar, die wegens valsch- heid in geschrifte door de rechtbank veroordeeld werd, niet wenscht te handhaven. Eenige raads leden verklaarden ons, het standpunt van het scheidsgerecht niet te kunnen begrijpen, daar de raad een alleszins welwillende houding je gens P. v. A. had aangenomen. Volgens hetgeen ons thans reeds ter oore kwam, zijn sommige raadsleden voornemens, in de eerstvolgende raadszitting een minder royaal standpunt in te nemen, wat de uit te keeren vergoeding betreft. In elk geval is door het door 't scheidsge recht aan B. en W. verstrekte advies, komen vast te staan, dat, wanneer de raad straks den ver oordeelden hoofdambtenaar eervol ontslag ver leent, al of niet met toekenning eener vergoe ding, de ontslagene er op rekenen kan met succes in beroep te kunnen gaan bij het scheidsgerecht, want wij vernamen óók nog. dat slechts één van de 5 leden van genoemd college zich niet kon vereenigen met het advies, om P. v. A. als ambtenaar te handhaven. Wanneer dan t.z.t. het scheidsgerecht P. v. A. in het gelijk heeft gesteld, zal de raad in beroep gaan bij den Centralen Raad van Beroep, welk college, zooals men weet, niet uit Weespers is samengesteld. De steekpartij te Groningen. Drie jaar gevangenisstraf geëischt. GRONINGEN, 13 Juli. Voor de vacantie- kamer van de Groninger rechtbank heeft van morgen terechtgestaan de 32-jarige gehuwde arbeider J. J. V.. thans gedetineerd, beschul digd van doodslag subsidiair zware mishande- ing den dood tengevolge hebben. Op Zaterdag 13 Mei j.l. den eersten avond van de Groninger kermis heeft aan het Bin- nendamsterdiep nabij de Steentilbrug een vechtpartij plaats gehad, waarbij de werkman W. de Weerd is doodgestoken. De officier van justitie verwierp het beroep op noodweer en eischte wegens doodslag drie jaar gevangenisstraf. inisl aantal GROENTJES in HAAR LEM'S DAGBLAD neemt nog steeds in aantal toe. In 1959 zullen er waarschijnlijk 50.000 worden geplaatst. HEDEN: 14 PAGINA'S. ITALIAANSCH ESKADER IN TRIPOLI. ROME, 12 Juli (Havas-A.N.P.) Medegedeeld wordt, dat een tweede Italiaansche eskader te Tripolis is aangekomen. Complot tegen Chileensclie regeering ontdekt. De Chileensche autoriteiten hebben uit de verklaring van een zestal personen, die Zon dag werden gearresterd wegens het verwek ken van ongeregeldheden, de overtuiging ge kregen dat een uitgebreid complot is gesmeed tegen den staat. Hieraan wordt toegevoegd, dat het plan omver geworpen is Na huiszoe king bij den Spanjaard Soleri den leider van de Ibanistische jeugd, zijn verscheidene per sonen gearresteerd. Het blad .La Opinion" bericht, dat de samenzweerders beschikten over vijftien millioen piasters. HAARLEM EN OMGEVING. pag. Dr. II. Colün is weer kabinetsformateur 1 De haringreeders vierden hun 25-jarig vereenigingsjubileum. 3 BINNENLAND. De werkloosheid blijft afnemen. 3 BUITENLAND. „Politieke activiteit van bepaalde elementen vormt de reden, waarom vreemdelingen Zuid-Tirol moeten verlaten. 5 Zaterdag beginnen de Britsch-Japansclie be sprekingen. 5 De immigratie in Palestina is voorloopig stopgezet. 5 5 Alle inzittenden van een Spaansche vliegma chine, welke brandend neerstortte, zijn omgekomen. 5 SPORT. Sport in 't kort 9 ARTIKELEN, enx. R. P.: Het slagveld des verkeers. 1 Dr. P. H. Schroder: De val der Bastille. 3 II. D. Vertelling: Speeches. 4 Dr. P. H. Schroder: Spellung und Kein N-de 7 Van onzen correspondent te Genève: Zwit- sersche feesten in crisistijd. 9 J. B. Schuil: Haarlem en de belangstelling voor het tooneel. G. J. Kalt: Orgelconcert g K. de Jong: Concert der H. O. V. 9 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op 21

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1