Haarlem's Dagblad
Jiegeetiagsoecktacing)
wm cU. Coltft
De nieuwe fhmstets
k'kdïqd
De werkloosheid
te Haarlem.
57e Jaargang No. 17207
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
A dm in- 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Dinsdag 25 Juli 1939
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25- franco per
post f 3.55. losae nummer» 6 cent per ex.
Advcrtentiën i 1-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regeL
Regelahonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60. elk®
regel meer f 0.15. Groentje» zie rubriek.
In de Tweede Kamer heeft hedenmiddag
minister Colijn de volgende regeeringsverkla-
ring afgelegd:
Het kabinet heeft er prijs op gesteld zoo
spoedig doenlijk na zijn optreden aan de
Staten-Generaal mededeelïng te doen van de
voornemens der regeering met betrekking tot
het te volgen beleid.
In algemeenen zin stelt de regeering bij de
uitvoering van hare taak zich voor oogen, dat
de steeds sterker geworden drang naar cen
tralisatie bij de bestuursvoering in de toe
komst met klem moet worden tegengegaan.
Veeleer zal voortaan het beleid er op gericht
moeten zijn in wetgeving en bestuur aan de
bestaande lagere publiekrechtelijke organen
een zoo groot mogelijke taak over te laten of
op te dragen.
Voorstellen ter bevordering van dit voorne
men zijn in voorbereiding.
Bij de bepaling van de taak der overheid en
bij de tenuitvoerlegging daarvan dient er
nauwkeurig op te worden gelet, dat niet ver
zuimd worde een ruim gebruik te maken van
de krachten waarover het maatschappelijk
leven nog in zoo ruime mate beschikt.
Van onmiddellijk belang voor het regee-
ringsbeleid zijn de navolgende vier onderwer
pen:
le. het financieel beleid van het rijk
en
2e. de daarmee samenhangende sa
neering van de gemeente-finan-
ciën en herstel van de gemeente
lijke zelfstandigheid in zeer vele
gevallen.
3e. Bestrijding der werkloosheid.
4e. Versterking der maritieme defen
sie van Nederlandsch Indië.
Met de opsomming van deze 4 punten is
niet bedoeld het aangeven van een rangorde.
Alle vier genoemde onderwerpen zijn voor ons
volksbestaan van diepgaande beteekenis,
maar werken ook wederkeerig remmend of
bevorderend op elkander in. Naarmate toch
de financieele toestand van rijk en gemeenten
gunstiger is, zijn de uitgaven voor verbetering
van de defensie en voor de werkloosheidsbe
strijding makkelijker te dragen; maar ook:
naarmate de uitgaven voor deze twee voor
zieningen hooger worden, wordt het bereiken
van een budgetair evenwicht of het benade
ren daarvan moeilijker.
Daarom ligt het in het voornemen der re
geering deze vier kardinale vraagstukken te
bezien in hun onderlinge betrekking.
Dit vooropgesteld wenscht de regeering:
le. Bij het rijk met grooten ernst te streven
naar een zoo dicht mogelijke benadering van
het budgetaire evenwicht bij den gewonen
dienst en naar matiging bij de kapitaalsuit
gaven waarvan de druk uiteindelijk weer op
den gewonen dienst terugvalt.
2e. Door gewijzigde regelingen aan de zg.
afhankelijke en noodlijdende gemeenten zoo
veel mogelijk en op korten termijn hare zelf
standigheid te hergeven.
3e. Met vermijding van aanzienlijke admi
nistratieve uitgaven en van kapitaalsinvesta-
ties van oneconomischen aard een krachtige
politiek van werkloosheidsbestrijding te voe
ren. Die bestrijding zal geheel beheerscht
moeten worden door de gedachte de geleide
lijke inschakeling der werkloozen in het nor
male bedrijfsleven te bevorderen. Andere voor
zieningen worden, voor zoover ze tijdelijk aan
het gestelde doel dienstbaar kunnen worden
gemaakt, als van aanvullenden aard be
schouwd.
Tegen uitwassen bij de steunregeling die
remmend werken op de begeerte tot arbeid
moet scherp worden gewaakt en waar zulke
uitwassen reeds bestaan zullen ze dienen te
verdwijnen.
Ten einde den minister van Sociale Zaken
gelegenheid te schenken zijn volle aandacht
te geven aan wat de hoofdzaak van zijn beleid
is, nl. bestrijding der werkloosheid, zal de af-
Vanmorgen tien uur begaf H. M. de
Koningin zich van den Ruigenhoek
naar het paleis Noordeinde, waar te
elf uur de foeëediging plaats had van
de nieuwe ministers. Reeds omstreeks
half elf kwam dr. Colijn ten paleize
aan. Klaarblijkelijk was hij aanwezig
ten einde de nieuwe ministers aan
H. M. de Koningin voor te stellen.
De heeren mr. J. A. de Visser, C. van
den Bussche, C. W. Bodenhausen,
jhr. ir. O. C. A. van Lidth de Jeude,
prof. dr. B. J. O. Schrieke en dr. ir.
M. H. Damme kwamen vervolgens ten
paleize aan.
Prof. ir. I. P. de Vooys zag men niet
binnengaan.
deeling Volksgezondheid van zijn departe
ment worden overgebracht naar dat van bin-
nenlandsche zaken.
4e. Bij de indiening der begrooting in Sep
tember a.s. mededeeling te doen van haar voor
nemens met betrekking tot de versterking der
maritieme verdediging van Nederlandsch-Indië.
De verschillende denkbeelden dienaangaande
worden door een technische commissie op hun
militaire beteekenis en op de financieele gevol
gen onderzocht.
Naast deze vier centrale vraagstukken, het
regeeringsbeleid rakend, zal het kabinet de
mogelijkheid van uitbreiding van de zorg voor
ouden van dagen in overweging nemen terwijl
het mede onmiddellijk aandacht zal schenken
aan een partieele verbetering der leerlingen-
;chaal c.q. verbetering van de regeling voor
de kweekelingen met acte.
Het kabinet doet voor den hier in het kort
geschetsten arbeid een beroep op de mede
werking der Staten-Generaal. Het is er zich
volkomen van bewust, dat de moeilijkheden,
die het op zijn weg ondervinden zal, talrijk
en groot zullen zijn. Nochtans heeft het zijn
taak aanvaard in het diepe bewustzijn daar
door, in de'gegeven omstandigheden, 's lands
belang te dienen, daarbij wetend dat de uit
komst ligt bij Hem, die óók over het lot van
landen en volken beschikt.
Na de regeeringsverklaring werd de verga
dering verdaagd tot Woensdagmiddag 1 uur.
Nieuwe massa-vlucht van Britsche
vliegtuigen over Frankrijk.
LONDEN, 25 Juli (Reuter). Vandaag, op
den dertigsten verjaardag van Bleriot's
vlucht over het Kanaal, vindt de grootste
oefenvlucht van Britsche militaire vlieg
tuigen over Frankrijk plaats, welke leidt
over Parijs, Lyon, het zuidelijk deel van de
Golf van Biscaje, en de Golf du Lion. De
eerste groep, bestaande uit 60 Blenheim bom
menwerpers, die tusschen half acht en
kwart over acht de kustlijn passeerde, maakt
een vlucht van 800 mijl. Bij het passeeren
van de Fransche kust en overal op haar reis
boven Frankrijk worden de machines opge
vangen door Fransche gevechtsvliegtuigen.
De tweede groep van 50 bommenwerpers
passeerde de kust tuschen half negen en 9 uur
Zij zullen ongeveer 900 mijl afleggen. Er zul
len nog meer vluchten volgen.
GESLAAGD.
BLOEMENDAAL Dinsdag.
Voor het Mulo-examen slaagde in Haar
lem Tine Beusekamp en Lyda van der Leeuw,
beiden leerlingen van de Chr. Mulo school
alhier. Daarmee zijn van de 20 candidaten
dezer school alle 20 geslaagd en wel 4 voor
diploma B en 16 voor diploma A.
Twee candidaten slaagden dit jaar tevens
voor het toelatingsexamen van de 4de klas
der Handels H.B.S., terwijl enkele andere
werden toegelaten tot de 3de klas van het
Chr. Lyceum, een tot de 3de klas der R.H.B.S.
te Velsen.
NIEUWE ENGELSCHE AMBASSADEUR TE
BRUSSEL.
De koning van Engeland heeft de benoe
ming bekrachtigd van Sir Lancelot Oliphant,
plaatsvervangend onder-staatssecretaris van
buitenlandsche zaken, tot ambassadeur te
Brussel en gezant te Luxemburg, als opvol
ger van Sir Robert Clive.
Forster over de positie van
Dantzig.
„Voorbereid op eventueelen Poolschen
aanval."
Gouwleider Forster publiceert in den „Völki-
scher Beobachter" een artikel, waarin men te
Berlijn een definitieve verklaring ten aanzien van
den internationalen toestand uit Duitschen mond
ziet.
Forster zegt o.a., dat de buitenlandsche pers
zich op de laaghartigstc wijze van leugens be
dient en dat de bewering, dat in Dantzig een
chaos heerscht, in ieder opzicht onjuist is. In
Dantzig bestaat de wil tot bereid zijn, en er
heerschen orde en rust. Om de nieuw-opgerichte
republiek Polen tegen ieder politiek recht in
voordeelen te verschaffen, heeft men in strijd
met het gezonde verstand een klein deel uit het
Duitsche volkslichaam gescheurd en veroordeeld
tot een „zelfstandigheid", die nooit een zelfstan
digheid geweest is. Als men in 1919 het zelfbe
schikkingsrecht der volken ook op Dantzig had
toegepast, zou er nooit een „zinlooze vrijstaat"
ontstaan zijn. De wensch van Dantzig, tot het
Jluitsche rijk terug te keeren, is even oud als
de vrije stad zelf. Ogetwijfeld zouden ook de En-
gelschen en Franschen alles in het werk stellen
om een gebied, dat door menschen van hun na
tionaliteit bewoond zou worden, terug te krijgen
en ook zij zouden zich niet bekommeren om de
tegenwerpingen van andere staatslieden en jour
nalisten. Wij Duitschers, aldus Forster. zouden in
ieder geval zoo rechtvaardig zijn het goed te
keuren, dat een stad, die een zuiver Engelsche
bevolking zou hebben en wederrechtelijk van
het Engelsche rijk zou zijn losgescheurd, tot En
geland terugkeerde. Het getuigt van een on
verantwoordelijkheid zonder weerga, als men,
vooral van Engeland uit, Polen tracht op te hit
sen onder geen omstandigheden toe te geven.
Men is dus te Londen eerder bereid honderddui
zenden menschen naar het slagveld te voeren
dan vierhonderdduizend Duitschers hun natuur
lijk recht te geven.
De Polen hebben met de afwijzing van Hitiers
aanbod bij voorbaat bewezen, dat zij Dantzig ten
slotte willen bezitten.
Niemand kan ons kwalijk nemen, dat wij in
Dantzig met onze bescheiden krachten en mid
delen de voorwaarden scheppen voor het afslaan
van een Poolschen overval.
Wij weten niet, of niet op zekeren dag een
of andere Poolsche generaal zooals te Wilna
in 1922 het plan krijgt een overval op Dant
zig te ondernemen, de stad te vernietigen of te
veroveren. Wij nationaal socialisten scheppen ons
voor dergelijke gevallen betere voorwaarden. De
verantwoordelijke mannen zullen zich door geen
dreigementen of persophitsing uit het buitenland
uit hun rust laten brengen. Wij hebben een zeer
duidelijk parool, dat een naam omvat: Adolf
Hitler.
Het is ons onwrikbaar geloof, dat Adolf Hitler
ook deze 490.000 van het rijk gescheiden volks-
genooten tot het moederland terug zal brengen
en daarmede opnieuw een onrecht van het ver
drag van Versailles uit de wereld zal helpen.'
Hittegolf teistert Griekenland.
Reeds vier personen door zonnesteek
gedood.
ATHENE, 25 Juli (D.N.B.) Tengevolge van
de groote hitte in geheel Griekenland zijn
vier menschen door een zonnesteek om het le
ven gekomen. In verscheidene steden steeg de
temperatuur tot 44 graden C. in de schaduw.
De O 19 naar Indië vertrokken.
H.Ms. O. 19, onder bevel van den luitenant
ter zee eerste klasse K. van Dongen is heden
morgen van Den Helder vertrokken ter aan
vaarding van de reis naar Indië.
Italiaansche landbouw lijdt groote
schade door hevigen regenval.
TREVISO, 25 Juli. Hevige regens en over
stroomingen hebben aan den landbouw in Ita
lië enorme schade berokkend. Men spreekt van
15 millioen lire. De oogst van 10.000 Hectaren
zou verwoest zijn. Vooral de streken Volpago,
Santa Lucia. Conegliano en Sussegano werden
zwaar getroffen. (United Press).
Na de hoofdstad des lands kwam Haarlem aan de beurt. De Nederlandsche
Spoorwegen openden hun tweede Bureau voor Reisinlichtingen in Haarlem's
Station. Burgemeester Dr. J. E. Baron de Vos van Steenwijk, verrichtte de
opening. Na de officiëele plechtigheid liet de burgemeester (rechts op de foto),
die binnenkort met vacantie gaat, zich als eerste omtrent de reismogelijkheden
inlichten. V. 1. n. r.: Baron C. R. T. Krayenhoff. voorzitter van de A. N. V. V.,
de heeren F. Boonst ra en Berden is van Berlekom. Hoofdinspecteur van het
Vervoer te Amsterdam. J. W. C. Wolterbeek, die bij de opening van het kantoor
het woord voerde namens de Spoorwegen, Boot. inspecteur, Burgemeester Dr.
J. E. Baron de Vos van Steenwijk. A. Vos. vervoersweger en Dick Schiferli, Pers
en Publiciteits-chef der Spoorwegen.
LUCHTBESCHERMINGSDIENST
HAARLEM.
Het Rijk levert brandspuiten af.
DEMONSTRATIES MET BRANDBLUSCII- EN
BRANDWERENDE MIDDELEN.
Naar wjj vernemen zal het Rijk heden aan
de gemeente Haarlem acht draagbare, tevens
rijdbare brandspuiten afleveren. Het betreft
hier de langverwachte spuiten, welke voor de
wijkbrandweerploegen bestemd zijn. Welis
waar is dit aantal nog niet voldoende im
mers Haarlem heeft voor zijn 19 wijken even-
zooveel spuiten noodig doch het begin is er;
wij zullen hopen, dat de resteerende brand
spuiten spoedig zullen volgen.
De vrijwilligers voor de brandweerploegen,
die tot nu toe, wegens gebrek aan materiaal,
niet practisch konden optreden, kunnen dus
nu ook daadwerkelijk aan den gang gaan.
Het ligt voorts in het voornemen van het
hoofd van den luchtbeschermingsdienst, om
deze wijkspuiten te doen demonstreeren in
samenwerking met de brandweer op een on
bebouwd terrein aan de Jan Haringstraat
(achter de zwemschool Kleverlaan) en wel op
Zaterdag 29 Juli a.s., des namiddags half drié.
Tegelijkertijd worden blokbrandweerspui-
ten. emmerspuiten e. a. gedemonstreerd, ter
wijl tevens brandwerende middelen ten toon
worden gesteld en beproefd. Tot dit doel
worden zelfs eenige brandjes gesticht. Ten
slotte zullen de uitwerking en bestrijding van
brandbommen op verschillende materialen
worden gedemonstreerd.
De commandant van de Brandweer, de heer
C. J. v. d. Broek, zal via een luidsprekers
installatie de demonstraties toelichten.
Het woord is aart...,
La Bruyère:
Het is gemakkelijker een
hoogen vost te verwerven dan
er zich op te handhaven.
Weer een vermindering.
Het aantal werklcoeen te Haar
lem bedraagt thans 4341, dat is weer
65 minder dan de vorige week. (In de
overeenkomstige week van 1938 ging
het aantal met 4 omhoog).
Het getal 4341 beteekent een gun
stig verschil van 689 met 1938 in
dezelfde periode en een gunstig ver
schil met 1937 van 874.
Het werkloosheidscijfer van 1932 is
thans bijna op één na be
naderd 3.
LUCHTVAARTDAG IN BOEKAREST. Koning Carol van Roemenië inspecteert
een afdeeling van de burgerlijke luchtvaart.
Nieuwe moeilijkheden voor
buitenlandsche concessies in
China.
Japanners sluiten delta af.
HONGKONG, 25 Juli. Direct na de Britsch-
Japansche overeenkomst betreffende de hou
ding van Engeland in het Verre Oosten berei
den de Japanners een nieuwen zwaren slag
voor tegen de buitenlandsche concessies in
China.
Volgens mededeelingen van de Japansche
autoriteiten in Kanton wordt met ingang van
heden de reusachtige Delta van de Parelrivier
officieel „voor ongeveer veertien" dagen afge
sloten.
Men veronderstelt, dat daardoor een blokkade
begint voor het eiland Sjamin waarop zich de
buitenlandsche concessies van Kanton bevin
den. De buitenlandsche oorlogsschepen worden
echter niet door deze maatregelen getroffen.
Tegelijkertijd deelen de Japanners mede, dat
zij van plan zijn voortaan alle personen, die het
eiland Sjamin verlaten (om zich naar het te
genoverliggende Kanton, naar het overige vas
teland van China of Hongkong te begeven) aan
een nauwkeurige visitatie te onderwerpen zoo
als dat thans bij de Britsche concessie te
Tientsin geschiedt.
De Japansche patrouillebooten oefenen een
uiterste scherpe controle uit op de Chineesche
rivierscheepvaart. Talrijke vrachtjonken wor
den door de Japanners aangehouden hetgeen
zich vooral manifesteert in een tekort aan le
vensmiddelen te Hongkong. De prijzen daarvan
stijgen dan ook voortdurend.
(United Press).
Spanje en de mogendheden.
Generaal Aranda voorstander van herstel der
betrekkingen met Engeland en Frankrijk.
De leider van de Spaansche militaire missie
naar Duitschland, generaal Aranda, heeft een
interview toegestaan aan het Portugeesche' blad
..Dario de Lisboa" waarin hij o.a. heeft gezegd
een voorstander te zijn tot het herstel van de
vriendschappelijke betrekkingen met Engeland,
Frankrijk, Zwitserland en België en buiten de
vriendschap, welke het met de totalitaire staten
bindt, moet het ook betrekkingen aanknoopen
met de overige mogendheden.
Hij zeide verder, dat Franco hem vóór zijn
vertrek naar Duitschland heeft gezegd vóór alles
handelsbetrekkingen aan te knoopen en op poli
tiek gebied geen overeenkomst te behandelen,
welke Spanje van zijn vrijheid van handelen op
internationaal gebied zou berooven.
Blokkade van Tientsin blijft
voorloopig gehandhaafd.
Totdat overeenkomst van Tokio uitgevoerd is.
TIENTSIN, 25 Juli.
het Japansche leger
dat dc blokkade zal
Britsche autoriteiten
dat zij van plan zijn
Tokio in zijn geheel
het geheele dispuut
De woordvoerder van
heeft bekend gemaakt,
voortduren totdat de
concrete bewijzen geven
om de overeenkomst van
uit te voeren en totdat
geregeld zal zijn.
(United r
HEDEN: 12 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
Weer een vermindering der werkloosheid te
Haarlem. 1
Zaterdag a.s. zullen demonstraties worden ge
geven met de spuiten, welke het rijk in
verband met de luchtbescherming aan de
gemeenten verstrekt. 2
BINNENLAND.
De nieuwe ministers zijn vanmorgen door
II.M. de Koningin beëedigd. 1
Minister Colijn heeft hedenmiddag in de
Tweede Kamer de regeeringsverklaring
afgelegd. 1
II. M. de Koningin heeft een boodschap ge
richt tot de Wereldconferentie van Chris-
tenjeugd te Amsterdam. 3
Het aantal faillissementen neemt af. 3
BUITENLAND.
Sir Samuel Hoare heeft in het Lagerhuis ver
klaard dat de Iersche terroristen door
buitenlandsche organisaties gesteund wor
den. 2
Chamberlain heeft in het Lagerhuis gezegd,
dat de Engelsche regccring niet voorge
steld heeft Duitschland een leening te ver
strekken. 5
In het Lagerhuis heeft Chamberlain nader
mededeelingen gedaan over de overeen
komst met Japan. 5
ARTIKELEN, enz.
Van onzen Londenschen correspondent: Ste
phen King-Hall en zijn brieven. 5
H. D. Vertelling: „De tip" door Jaap
Hoogstra.
M. G. Koper-Botje: Hollanders in den
vreemde H
K. dc Jong: Het concert der H. O. V. onder
leiding van Nico Verhoeff. 11
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op 9
