Haarlem's Dagblad
£tUiisdeV>Ue&
Uit den Raad.
Dteeschhat
Roeibootje
overvaren.
Jiaetfe en
DiMeCtfe'
Minder prettige afloop
van gezellig avondje.
57e Jaargang No. 17209
tfitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
HoofdredacteurROBERT PEEREBOOM
DonHerdag 27 Juli 1939
Abonnementen per «reek f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiëni 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regcL
Regelabonnementsturicven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. eiko
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Zomerzitting. Niet heel belangrijk, maar
nogal geanimeerd. Straks, in September, zal
de nieuwe vroedschap aantreden en een klei
ne proloog van het nieuwe stuk wordt opge
voerd: onderzoek van geloofsbrieven. Geluk
kig zijn er geen bezwaren.
De oude Raad geeft nog teekenen van opge
wekt leven. Wel voelt hij zich een beetje be
dreigd, want terwijl wij allemaal onder die
Prinsenhoofsche zoldering bijeen zitten wordt
onthuld, dat ook die eigenste zoldering te
zwaar belast is met het surplus-aan-boeken
dat de Stadsbibliotheek in haar huidige loca-
liteiten bezit. Iedereen kijkt zoo tersluiks eens
even omhoog. Gelukkig: nog geen scheuren in
het plafond. Maar de zolders zullen doorzak
ken als geen maatregelen worden genomen.
Zoodat het surplus naar de kelders van de
Vleeschhal moet verhuizen.
Hier wordt de oude Raad ondernemend en
wil weten wat nu de bestemming van de
Vleeschhal-boven-de-kelders wel zal worden.
Mr. Bijvoet toont zich geïnteresseerd in het
plan, op deze plaats en ook in een ander dag
blad met warmte aanbevolen, om er een mu
seum met tijdelijke tentoonstellingen van te
maken, er in elk geval een levende bestem
ming aan te geven.
Wethouder Reinalda's antwoord is bemoedi
gend. B. en W. hopen erin te slagen de
Vleeschhal een levende bestemming te geven.
Of het gebouw zal worden gebruikt als mu
seum voor moderne kunst of als verkoopruim-.
te voor oude kunst of iets anders kan hij nog
niet zeggen. Ik hoop dat hij aan die tijdelijke
tentoonstellingen zal denken. Het museumbe-
zoek in den lande is dalend. Iets levends
dat wil vooral zeggen iets nieuws, iets anders,
geen „statisch" museum, een bewegelijke in
stelling met veel afwisseling en de noodige
reclame. Die bewegelijkheid bekoorde mij
juist zoo in het plan-Gussenhoven, toen ik
daarover schreef.
Dan is er een voorstel van de raadsleden
mr. Drilsma, mr. Scheltema-Conradi en mr.
van Dam om een school voor imbecielen te
stichten in het gebouw Klein Heiligland nr.
12. Maar B. en W. hebben afwijzend geprae-
adviseerd van wege de kosten en de plaats
die zij niet geschikt achten. En mr. Drilsma
is een beetje teleurgesteld over het college,
want hij had na lang wachten een uitvoerig
praeadvies verwacht en het is maar zoo kort,
en de stukken ter toelichting ontbreken. Er
ontstaat een welwillend debat over de vraag
in hoeverre B. en W. principieel de stichting
der school voorstaan en wenschen te bevor
deren en tenslotte trekt mr. Drilsma zijn voor
stel in, mede namens mevrouw Scheltema
maar niet namens mr. van Dam, die ergens
in den vreemde vacantie houdt en onbereik
baar is gebleken. Als er zich een gelegenheid
voordoet, zeggen B. en W. vagelijk, zijn zij be
reid met een voorstel te komen. Ervaring met
- mr. Drilsma moet hun geleerd hebben
dat dit uitstel geen afstel kan zijn en dat hij
zal vasthouden aan het onderwerp ook zijn
geloofsbrief voor den nieuwen Raad is goed
gekeurd gelijk de H. O. V.-terrier die hij is.
Inmiddels heeft- de heer Klein Schiphorst
zich ietwat boos gemaakt over een zinsnede
in een voorstel tot verhooging van het crediet
voor den bouw van een Sporthaven aan het
Noorder Buiten Spaarne. Daar staat in dat
uitvoering in werkverschaffing goedkooper is
dan uitvoering door een aannemer. De heer
Klein Schiphorst neemt dit niet. Of, om para
doxaal te wezen: hij neemt het niet aan. Aan
nemers maken de zaak niet duur.
De wethouder kalmeert hem. Ook in aan
nemerskringen bestaat verschil van meening
over de vraag, of het wel goed gaat met het
aannemen van werken in werkverschaffing.
Het is moeilijk berekenen met ongeschoolde
arbeiders. Het is riskant. Wethouder Reinalda
wordt welsprekend over dit risico; hij voelt
het mee als ware hij zelf aannemer. En de
burgemeester haalt ten overvloede nog erva
ringen uit Zwolle op om aan te toonen dat het
hier geen specifiek-Haarlemsche kwestie is.
Het vroede zomerstormpje luwt.
Verder kleingoed, want de verordening
„houdende regeling" van den rechtstoestand
van de onderwijzers bij het L.O. wordt aange
houden tot de laatste zitting van den ouden
Raad, tot het scheiden van de markt, op 30
Augustus. Daar vraagt de heer Peper om, en
eerst pogen de voorzitter en de nestor en mr
Drilsma hem allen van zijn verlangen af te
brengen, maar dan mompelt de waarnemende
secretaris het reddende woord: er zal voor 30
Augustus niet veel meer op de agenda komen,
Dit is een zomersche gedachte en het ein
digt met vredig gepraat over de gewijzigde
overeenkomst voor de radio-distributie, waar
in zoo ongeveer staat dat de vergunningen
eindigen op een datum in 1952 of zoo lang
ervoor of erna als in verband met bepaalde
omstandigheden noodig zal blijken. Volgens
mij eindigen alle tijdelijke vergunningen ter
wereld in 1952 of ervoor of erna. Maar er zijn
ook nog usances betreffende contracten en
daar moeten we allemaal eerbied voor hebben.
Ik dus ook.
R. P.
wordt levend deel der
Groote Markt.
In de Haarlemsche raadsvergadering heeft
wethouder M. A. Reinalda Woensdagmiddag op
ragen uit den Raad betreffende de toekomstige
bestemming van de Vleeschhal gezegd, dat het
de bedoeling is de Vleeschhal te bestemmen tot
een levend deel van de Groote Markt. Met des
kundigen zal overleg worden gepleegd om dit
mooie oude gebouw te maken tot een belangrijk
element in het cultureele leven van Haarlem.
Groot aantal Tsjechische arbeiders
naar Duitsche gebieden.
O.a. naar Silezië en het Ruhrgebied.
Het „Petit Journal" meldt uit Praag, dat met
de medewerking van vertegenwoordigers van het
leger en de. Gestapo een plan is opgesteld voor
deportatie op groote schaal van de Tsjechische
mannen. Men heeft een voorloopig cijfer vast
gesteld van 1.750.000 valide mannen. Het blad
voegt hieraan de volgende bijzonderheden toe:
Terstond na de algemeene mobilisatie moet
de eerste zone, Pilsen, Moravisch Ostrawa en het
steenkolengebied van Silezië, 750.000 man le
veren. De andere vier zones een millioen gedu-
•ende de twee volgende weken. 500.000 Tsjechen
zullen in de steenkolenmijnen in het Ruhrge
bied worden gebruikt# 250.000 voor wegwerken
en 200.000 in het landbouwgebied van Silezië.
Reeds thans worden, al naar gelang van de be
hoeften van Duitschland duizenden Tsjechische
arbeiders in ploegen uitgevoerd en te werk ge
steld bij ondernemingen, die hen gebruiken, zon
der dat zij het recht hebben, zich te verplaatsen.
Vereenigde Staten
zeggen handelsverdrag met
Japan op.
Belangrijk besluit buiten Senaats
commissie genomen.
Gevolgen kunnen zeer verstrekkend zijn.
WASHINGTON, 27 Juli. De
regeering der Vereenigde Staten
heeft de Japansche regeering formeel
ervan in kennis gesteld, dat zij den
wensch koestert het handels- en
vriendschapsverdrag met Japan van
1911 op te zeggen. Daarmede heeft de
regeering langs de Senaatscommissie
voor buitenlandsche aangelegenheden
heen, een beslissing getroffen, die door
genoemde commmissie nog gisteren
voor onbepaalden tijd was uitgesteld.
Staatssecretaris Huil motiveerde dezen maat
regel der regeering met te zeggen dat de Ver
eenigde Staten in de laatste jaren de Ameri-
kaansche handelsverdragen met andere mo
gendheden herzien om mogelijkerwijze veran
deringen daarin aan te brengen die tot ver
betering daarvan leiden.
De Vereenigde Staten zijn er van over-
dat het genoemde verdrag met Japan be
palingen insluit die verandering noodzakelijk
maken om aan de eischen van de Ameri-
kaansche belangen te voldoen.
Daarom heeft de Amerikaansche regeering
haar wensch om genoemd verdrag te doen ein
digen. kenbaar gemaakt. Ook het aan het
handelsverdrag toegevoegde protocol is opge
zegd. Dit beteekent dat dit laatste en het ver
drag na 6 maanden gerekend van den datum
van opzegging af niet meer van kracht zijn.
Een van de voornaamste bepalingen van het
Japansche-Amerikaansche handelsverdrag
die betrekking heeft óp de Japansch-Chinee-
sohe crisis vergt van geen der beide landen
restricties op den in- en uitvoer over en weer
van geen enkel artikel waarop ook naar andere
landen geen beperkingen bestaan.. Het in
trekken van deze bepaling zou den Vereenigde
Staten den weg openen voor een embargo op
vitale goederen voor den Chineeschen oor
log. (United Press)
Britsch-Japansclie besprekingen
verloopen naar wensch.
Overeenstemming op de voornaamste punten.
TOKIO, 27 Juli (Reuter)Na de ver
dere besprekingen op de Britsch-Japansche
rondetafelconferentie is, zoo meldt Domei,
op de voornaamste onder behandeling zijnde
punten overeenstemming bereikt.
Eenig verschil van meening bestaat nog
over het voorgestelde ontslag van het anti-
Japansche personeel van den gemeenteraad
van Tientsin en over de uitlevering der vier
mannen die beschuldigd worden van moord
op een douane- ambtenaar.
HERINNERINCEN AAN DEN ZOMER VAN 1914
De run op de Nederlandsclie Bank te Amsterdam kort na de mobilisatie.
LATHYRUS „PROFESSOR GOUDRIAAN"
Aan de nieuwe Lathyrus variëteit no. 84,
welke op de speciale Lathyrustentoonstelling
te Baarn werd ingezonden door de N.V.T.I.
..Enchantress" v.h. H. Carlée, Haarlem en be
kroond werd de Zilveren Medaille van de Ned.
Lathyrus Vereen., voor de beste nieuwigheid
Voor 1940, zal de naam worden gegeven van
„Prof. Goudiriaan".
Tragisch ongeluk te
Voorschoten.
door groenteschuit
Twee broers uit
Utrecht verdronken.
Woensdagavond omstreeks zeven
uur is in het Galgewater nabij de
Vink onder Voorschoten een roei
boot, waarin een kapelaan en vier
jongens uit Utrecht waren gezeten,
overvaren door een passeereude schuit.
Kapelaan Middelkoop en de dertien
jarige Frits van Galen werden door
den schipper gered. De twaalfjarige
H. van den Oudenrijn kon zich zwem
mende in veiligheid stellen. De broers
Jos. en Wim Jongerius, resp. 11 en 13
jaar oud, zakten in de diepte weg.
Eén van hen werd uit het water ge
haald. De doktoren Van der Stoel en
Kerkhof pasten op hem gedurende
anderhalf uur kunstmatige ademha
ling toe, doch de levensgeesten waren
geweken. Naar den anderen broer
werd om half negen nog gedregd.
Kapelaan Middelkoop werd ter ob
servatie naar het St. Elisabeth's Gast
huis te Leiden overgebracht. De twee
geredde jongens keerden, na van dro
ge kleeren te zijn voorzien, huis
waarts.
Burgemeester Berkhout van Voor
schoten stelde zich persoonlijk van
het droevig ongeluk op de hoogte en
leidde het onderzoek.
De kapelaan was met twintig misdienaars
uit Utrecht per tourwagen een uitstapje gaan
maken. Bij de speelplaats „De Vink" te Voor
schoten had het gezelschap zich uitstekend
vermaakt en tenslotte besloot de kapelaan
nog met een viertal jongens te gaan roeien.
Door een groentenschuit is het wankele roei
bootje toen overvaren met het vermelde ver
schrikkelijke gevolg. Begrijpelijkerwijs was de
deernis allerwege zeer groot
Vandaag hébben we een verrassing voor
het jonge volkje!
Twee nieuwe vriendjes zijn de kranten
kolommen binnengestapt: Roetje en
Dribbeltje. Zij beleven allerhande avon
turen in een onderaardsch paleis, en,
jongens en meisjes, jullie kunnen hun
avonturen heélemaal volgen. Want er
toorden plaatjes van afgedrukt en daarbij
staat met eenige woorden wat precies
met Roetje en Dribbeltje gebeurt. Van
daag kunnen jullie met je nieuwe
vriendjes kennismaken. Kijk maar op
pagina 4.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
Het aanvoeren van materiaal voor de slaapplaatsen der gemobiliseerde
Nederlandsche soldaten.
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
De Haarlemsche Vleeschhal zal tot een le
vend deel van de Groote Markt worden ge
maakt. 1 en 7
Voorloopig komt er geen imbecillcnschool te
Haarlem. 7
De berging van boeken van de Stadsbiblio
theek en Leeszaal wordt verbeterd. 7
Bfj den Heemsteedschen raad is een voorstel
ingediend om het aantal wethouders aldaar
van 2 op 3 te brengen.
BINNENLAND.
Te Voorschoten zijn twee personen verdron
ken, die in hun roeibootje overvaren
werden. 1
Het nieuwe kabinet gereserveerd in de
Tweede Kamer ontvangen.
Twee broertjes zijn te Slochteren spelende
te water geraakt en verdronken. 3
De vierduizendste wegwijzer van den A. N.
W. B. wordt morgen onthuld.
BUITENLAND.
Een tijdbom heeft in het Londensche King's
Cross Station groote verwoesting aange
richt. Twee personen werden gedood, 14
gewond. 5
Vier Spaansche generaals verschillen van
meening met Franco. 5
Chamberlain zal de volgende week een ver
klaring over de onderhandelingen te Mos
kou afleggen. 5
SPORT.
Sport in 't Kort. 6
ARTIKELEN, enz.
R. P.: Uit den Raad. 1
R. P.: Louis de Vries. 1
Zomersymptomen. 3
J. H. de Bois: Ambroise Vollard. 3
Van onzen Londenschen correspondent: Ed
gar Wallace en Guy Fawkes in het Lager
huis. 3
J. B. Schuil over het tooneelspel Afreke
ning" door Helge Krog. 4
Van onzen Brusselschen correspondent: Ne-
derlandsch-Belgische betrekkingen. 9
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op 11
Het woord is aan.
Lichtenberg
Het komt er niet op aan
of de zon in de landen eens
vorsten niet ondergaat, maar
het komt er ivel op aan wat
zij tijdens haar loop in deze
staten te zien krijgt.
Al vijf maanden is Louis de Vries nu buiten
actie. Ernstig ziek geweest. Zoo maar plotse
ling ziek geworden, heelemaal onverwachts.
Daar is hij nog welsprekend verbaasd over:
in woorden, mimiek en gebaar welsprekend
verbaasd. Maar nu is hij herstellende. Het
gaat wel langzaam, maar het is onmisken
baar. Ik heb mij ervan overtuigd door hem
op te zoeken in hötel-pension Iepenhove te
Bloemendaal, waar hij met zijn vrouw ver
toeft, die zoo goed voor hem zorgt en vertelt
van hun zorgen, die kenmerkend des tooneel-
spelers zijn, of moet ik zeggen: des tooneels,
want heeft het ooit weelde gekend? Maar
waar hij tegelijk vertelt van de wereld die zoo
mooi is al gebeuren er zooveel treurige dingen,
Louis de Vries.
en van de zoovele lieve menschen die je har
telijkheid betoonen ook als de tegenslag komt.
„Zie je, er zijn toch altijd zulke menschen,
ook in deze tijden". Die gedachte komt telkens
weer tot uiting: de wereld en de menschen
zijn en blijven Louis de Vries dierbaar.
Hij haalt herinneringen op, zij zijn talloos
en van vele perioden in zijn loopbaan, zij spe
len in veie landen als even zoovele scènes op
een groot en wisselend levenstooneel. En zij
worden allemaal kleurig en sprankelend als
hij ze in flonkerende mengeling opdiept uit
een geheugen, dat geen détail verloren schijnt
te hebben. Zijn oog tintelt; telkens schiet hij
in den lach bij dè gedachte aan een onver
wacht gebeuren, een grappig incidentje, een
plotselinge ontmoeting.
Ja, hij is v/el weer geladen met vitaliteit. En
je bent blij dat te kunnen waarnemen als je
hem zoo lang gekend hebt en vooral zelf die
blijvende herinneringen hebt aan zooveel
stukken, waarin hij je niet slechts boeide
maar wist te ontroeren. Trouwens, al had ik
hem alleen maar gezien als Abraham Sender
Lehmannhoe lang is dat nu geleden?
ergens ver in mijn jeugd.dan zou ik daar
voor nu nog dankbaar zijn, en blij wezen dat
de kunstenaar dezen slag te boven komt en
nog steeds weet te boeien en soms te ontroe
ren zelfs in zoo'n gesprek in een hotelkamer,
ver van het voetlicht en de schmink en al de
ingewikkelde paraphernalia van het vak.
Hij houdt van Bloemendaal. Het is mooi.
En de menschen zijn er vriendelijk voor hem.
En heb je die prachtige karpers en goud-
visschen in den vijver gezien? Ga eens mee
kijkenIk moet geduld hebben, zegt de
dokter. Moeilijk hè? Al vijf maanden ....iets
voor mij: Vijf maanden! Ik doe hier niet veel,
maar ik verveel me niet. En het komt wel
allemaal terecht
Dit is een man met veel zorgen, die pas een
zwaren tegenslag heeft gehad, maar er gaan
een weldadige vitaliteit en menschenliefde
van hem uit, die je verkwikt en opgewekt van
zoo'n „ziekenbezoek" doen weerkeeren.
R. P.
Man bewusteloos geslagen
en van zijn geld beroofd.
Een inwoner van Amstelveen heeft bij de
politie van het bureau Stadhouderskade te
Amsterdam aangifte gedaan, dat hij Dinsdag
nacht op de Prinsengracht door een hem on
bekend persoon bewusteloos is geslagen en be
roofd van tachtig gulden.
Hij was in gezelschap van een vrouw uit ge
weest. Na afloop van den gezelligen avond
had een man hem opgewacht en hem zonder
eenige aanleiding een klap op zijn hoofd ge
geven, tengevolge waarvan hij eenige oogen-
blikken het bewustzijn had verloren. Toen.
hij weer bij kwam was zijn eerste reactie om
naar zijn binnenzak te tasten. Inderdaad
bleek zijn geld verdwenen.
Reeds Woensdag heeft de politie een man
en de vrouw met wie de Amstelvener uit is
geweest aangehouden en op het bureau als
verdacht van berooving en medeplichtigheid
daaraan ingesloten.