Een kwart eeuw Panamakanaal.
H!
Brieven van een ambtenaar B.B.
Een der belangrijkste waterwegen
ter wereld.
DOX DERDAG 17 AUGUSTUS 1939
HAARLE M'S DAGBLAD
6
De lijdensweg van
De Lesseps.
rET was deze week 25 jaar ge
leden, dat één der grootste
[technische werken der wereld
in gebruik werd genomen. Den
15en Augustus 1914 voer het mail
schip „Ancona" door het Panamaka
naal de rij openende van de duizenden
schepen, die in den loop de jaren door
het kanaal zouden varen.
Steeds grooter en grooter wordt het
aantal schepen dat gebruik maakt
van dit kanaal, en bijna lederen dag
groeit zijn beteekenis in de wereld
geschiedenis.
Een lange periode vol talrijke moeilijkhe
den ligt aan de in gebruikstelling van dit ka
naal ten grondslag. Doch het menschelijk ver
nuft heeft gezegevierd over de natuur, die
hier meer dan waar ook ter wereld een
dergelijk werk werd uitgevoerd, ont
zaglijke moeilijkheden heeft doen ontstaan.
Duizenden menschenlevens zijn gevallen in
den strijd met de tegenwerkende krachten,
miliiarden guldens zijn door het werk opge
slorpt, honderden eenvoudige werkers hebben
hun spaargeld erdoor verloren en de bekro
ning van het levenswerk van een ouden man
werd er totaal door vernietigd.
Doch thans is het kanaal reeds 25 jaar
dienstbaar geweest aan den wereldhandel, is
het een belangrijke schakel geworden in
het wegennet van het wereldverkeer.
De geschiedenis.
Columbus had nog slechts enkele tientallen
jaren de nieuwe wereld ontdekt, of reeds
werden de eerste plannen gemaakt voor het
graven van een kanaal door de Panameesche
landengte. De beroemde veroveraar van Mexi
co, de dooder der Inca's en veroveraar van
de reusachtige goudvoorraden van dit oude
volk, Fernando Cortez, opperde hiertoe reeds
plannen aan het Spaansche hof. Maar het
ging Fernando als de velen voor hem, die plan
nen hadden gemaakt voor het doorgraven van
de landengte tusschen Snez en Port-Said, de
tijd waarin hij leefde was nog niet rijp voor
het volvoeren van dergelijke grootsche wer
ken.
Na Fernando zijn er nog verschillende in
genieurs geweest die een serieus plan hebben
opgemaakt, maar het duurde tot de vorige
eeuw, eer men in regeeringskringen de be
langrijkheid van een dergelijk kanaal, dat den
zeeweg tussschen Amerika's Oost- en West
kust aanmerkelijk zou verkorten, inzag.
Amerika begon zich er het eerst mee te be
moeien. Maar Engeland, dat beducht was op
het behouden van haar hegemonie op de we
reldzeeën, begon dadelijk ook in die richting
te werken en door listige diplomatieke zetten
wist men het in Londen zoover te krijgen, dat
een verdrag werd gesloten tusschen Amerika
en Engeland over een eventueel te graven
kanaal door Middel-Amerika, dat den Stille
Oceaan met de Golf van Mexico zou verbin
den.
Amerika begon zich in dien tijd meer en
meer te interesseeren voor China, Japan en
Indië. terwijl ook strategische belangen aan
de plannen om een kanaal te graven niet
vreemd waren. Het kostte de marineschepen
immers vele weken om van de Oostkust bij de
Westkust te komen en welk een groote bekor
ting zou een kanaal niet geven!
Engeland werd echter in hoofdzaak door
economische belangen geleid.
Doch tot uitvoering van de plannen kwam
het niet. Het bleef bij een verdrag, dat voor de
toekomst zou gelden.
Engeland zoowel als Amerika had
den hun handen vol met andere
kwesties en zoo lieten ze hun kanaal
plannen een beetje dommelen, tot ze
plotseling werden opgeschrikt door het
bericht, dat een nieuwe Fransche
maatschappij van de Vereenigde Sta
ten van Columbia, waartoe Panama
toen behoorde. een concessie had
gekocht. Zoowel de Amerikaansche als
de Engelsche regeering stonden op
haar achterste pooten. doch al hun
hevige protesten hielpen niets, ze
waren voor een voldongen feit ge
plaatst.
Doch beide landen bleven waakzaam en
evenals het met de geschiedenis van het
Suezkanaal is gegaan is het ook met het Pa
namakanaal geschiede de eerst uitgeschakel-
den zouden later de hoofdrollen spelen!
Dc „Société Civile Internationale du Ca
nal Interocéanique" zond dadelijk ingenieurs
naar Panama, om teekeningen gereed te ma
ken. Eenige jaren na de oprichting dei-
maatschappij werd aan den graver van het
Suezkanaal. den beroemden Ferdinand de
Lesseps. verzocht de leiding van de werkzaam
heden op zich te nemen.
Het Panamaschandaal.
E LESSEPS was wel een uitstekend inge-
nleur, doch een goed financier was hij
niet. Dat heeft hem ook tot zijn ondergang
gebracht. Diep ellendig is het einde geweest
van dezen man, die een grootsch werk heeft
tot stand gebracht, door vorsten is gehuldigd,
maar op 88-jarigen leeftijd is gestorven, ver
B*
Door het bijna 100 kilometer lange kanaal en
de 16 kilometer breede kanaalzone wordt de
staat Panama in tweeën verdeeld.
Het kanaal doorsnijdt het Gatun Meer. waar
van het wateroppervlak 24 meter boven het
Atlantische zeeniveau is gelegen. Via drie
sluizen, elk 300 meter lang en 34 meter breed,
kunnen de schepen uit zee in het meer ko
men. Daarna dalen ze weer tot het niveau van
den Stillen Oceaan door vier sluizen.
vloekt door duizenden, wier geld in de on
derneming was gestoken, en met een veroor
deeling van vijf jaar gevangenisstraf achter
zich!
Reeds dadelijk bij het begin van het werk
begon het De Lesseps tegen te loopen. De drie
en-zeventig jarige was niet meer opgewassen
tegen de ontzettende moeilijkheden, die een
dergelijk werk aan den leider voorlegt.
De eerste zorg leverden de financiën. De
Lesseps schreef een leening uit. Doch hij wei
gerde er een bankinstelling voor te spannen,
er reclame voor te maken. Hij dacht dat zijn
naam voldoende was, maar dat gaf hem reeds
de eerste teleurstelling, want de leening werd
lang niet vol teekend. Hij kreeg dertig millioen
francs, terwijl hij later met dertienhonderd
millioen aan uitgaven het werk moest stopzet
ten! Doch ondanks dat begon de groote wa
terbouwkundige vol moed aan zijn werk, daar
bij ter zijde gestaan door zijn zoon. In de ja
ren, die volgden, wist hij steeds meer geld te
krijgen, zoodat het eerst leek of ook dit plan
door den grijsaard zou worden uitgevoerd.
De eerste flnanciëele moeilijkheden waren
echter nog niet overwonnen, of de natuur liet
zich als vijand van De Lesseps aandienen.
Rond de kanaalzone lagen uitgestrekte moe
rassen, waarin de larven van vele gevaarlijke
muskietensoorten bij millioenen werden uit
gebroed.
Het leven van de eerste werklieden aan het
kanaal moet verschrikkelijk zijn geweest. De
hospitalen die werden gebouwd, waren reeds
te klein voor ze geheel gereed waren, dikwijls
moest men massagraven delven, omdat het
aantal dooden zoo groot was, dat men handen
te kort kwam om ieder een graf te geven!
Vooral de gele koorts en de malaria eischten
duizenden slachtoffers. Een ingenieur der wer
ken zag, terwijl hij met hooge koorts voor het
raam van een ziekenhuis lag, de begrafenis
van zijn vrouw, zijn dochter en zijn beide
zoons voorbijgaan. Den volgenden dag volgde
hij zelf.
Zeventien jonge ingenieurs kwamen uit
Frankrijk over om de overledenen te ver
vangen. Vol goeden moed begonnen zij, vast
van plan zich niet door de koorts van hun
werk te laten weerhouden. Maar twee maan
den later leefde nog slechts één van hen, die
als een wrak naar het vaderland terugkeerde.
Tot het einde der Fransche maatschappij zijn
er ruim 20.000 dooden onder de Europeesche
employés gevallen.
Doch het was nog niet genoeg. De Lesseps
scheen dit kanaal niet te mogen graven. Want
nauwelijks hadden de werklieden met inspan
ning van vele weken hard zwoegen in de tro
pische hitte een groot stuk rots opgeruimd, of
een aardverschuiving legde nog grootere stuk
ken in den weg.
Zoo volgde de eene tegenslag op de
andere, tot in 1889 het einde kwam. De
Lesseps had te veel vertrouwd op zijn
medewerkers, hij was te goedgeloovig
geweest, en zelf warmvoelend had hij
niet kunnen begrijpen, ondanks de
vele waarschuwingen die hij had ge
kregen, dat hij door zijn beste vrien
den werd bedrogen. Omkooperij en
corruptie had op groote schaal plaats
gevonden.
Staatslieden hadden dikke portefeuilles ge
kregen om leveranties van duur en slecht ma
teriaal aan bepaalde firma's te gunnen.
Den vierden Februari van dat jaar was de
zwarte dag voor De Lesseps. Het werk in Ame
rika werd dien dag neergelegd en het faillis
sement aangevraagd.
Het Panamaschandaal bracht de geheele
wereld in rep en roer een gerèchtelijke ver
volging werd tegen den 85-jarigen De Lesseps
ingesteld en hij zag zich veroordeeld tot vijf
jaar gevangenisstraf. Het vonnis werd geluk
kig niet uitgevoerd. Verbitterd door de tegen
slagen gedurende de laatste Jaren van zijn
leven en door het bedrog van de menschen
waarop hij had vertrouwd stierf hij drie jaar
later.
Amerika aan de beurt.
t N al dien tijd had Amerika de direct be-
trokkene, niets van zich laten hooren.
Maar geen oogenblik had Washington de vor
deringen van het kanaal uit het oog verlo
ren. Nog steeds had dit land groote interesse
voor een dergelijk kanaal, hetgeen het bestuur
van de Fransche maatschappij, die de geli
quideerde maatschappij van De Lesseps had
overgenomen, begreep. Daarom vertrokken
ook geën nieuwe Fransche ingenieurs naar
Panama. Men wachtte kalm of Amerika soms
ook de rechten en reeds gegraven deel van
het kanaal voor een zacht prijsje wilde over
nemen.
En inderdaad bleek deze berekening niet
verkeerd te zijn. Amerika begon de onderhan
delingen te openen en voor 40.0i'0.000 werden
kooper en verkooper het eens.
Doch het Amerikaansche congres moest de
koot> eerst nog goedkeuren. Daarover maak
ten "de promotors van het plan zich echter niet
bezorgd. Wel echter over het feit. dat Panama
een jaarljjksche „huur" voor den af te stancn
grond vroeg van 250.0(H) en voor het recht
dat voor Panameesche oorlogsschepen geen
tol behoefde te worden betaald.
Om die reden begonnen ook verschillende
Congresleden meer en meer te voelen voor een
kanaal door Nicaragua. De aandeelhouders
van de Fransche maatschappij zagen hun geld
reeds vliegen, doch gelukkig kwam één hun
ner op een ingenieus, doch doodeenvoudig
idee, om de Congresleden gunstig te stemmen
voor Panama.
Hij reisde zoo spoedig mogelijk naar Nica
ragua en stuurde van hieruit prentbriefkaar
ten naar de Amerikaansche Congresleden. Dat
had reeds het gewenschte resultaat. Want wat
had de Franschman gedaan? Hij had de
prentbriefkaarten gefrankeerd met een post
zegel waarop de in werking zijnde vulkaan
Momolombo was afgebeeld en er naast ge
schreven: „Zoo vulkanisch is geheel Nica
ragua!"
Met groote meerderheid van stem
men werd door het Amerikaansche
Congres besloten de rechten van de
Fransche maatschappij over tc nemen
en geld te voteeren voor het volvoeren
der plannen.
Men wreef zich in Amerika in dc handen,
want nog betrekkelijk goedkoop had men het
reeds gegraven deel van het kanaal in han
den gekregen. Doch toen men de zaak in Pa
nama eens goed op ging nemen, bleek dat
toch wat tegen te vallen. De reusachtige graaf
machines. de baggermolens, waren één groo
te klomp roest geworden door het vochtige
klimaat. De huizen der employés waren inge
stort en groote stukken van het reeds gegra
ven deel waren weer ingestort.
Doch voor men met het herstellen en ver
der werken kon beginnen, moest eerst nog een
andere moeilijkheid worden opgeruimd. Want
tot hun groote verrassing kregen de Ameri
kanen bericht van de Panameesche regeering
dat er niets kon komen van een overeenkomst
tusschen de beide landen. Het Panameesche
parlement- had het ontwerp-verdrag afge
stemd
Geld noch goede woorden konden hier de
behulpzame hand bieden en daarom zette men
de diplomatie aan het werk. In Panama be
gon steeds feller en feller verzet te komen te
gen de regeering. Booze tongen beweerden dat
dat kwam door het stoken van door Amerika
betaalde krachten. Al gauw werd de toestand
in Panama dreigend, zoo dreigend zelfs, dat
Amerika zich genoodzaakt zag eenige oorlogs
schepen te zenden, om de „Amerikaansche
belangen te beschermen". Een opstand brak
uit, een bloedlooze revolutie, die alleen een
nieuwe regeering eneen nieuw parlement
bracht. Natuurlijk werd het eerste wetsont
werp dat de nieuwe volksvertegenwoordiging
kreeg te behandelen, een wet betreffende een
verdrag met Amerika over een kanaal dwars
door het land, goedgekeurd.
Zoo kon Amerika in 1904 met de eerste
werkzaamheden beginnen.
Ontzaglijke moeilijkheden moesten worden
overwonnen, reusachtige kapitalen vergde het
werk. Millioenen dollars werden eerst uitgege
ven voor het dempen der gevaarlijke moeras
sen. Duizenden tonnen olie werden over het
water gegoten om de larven te dooden, rio-
leering en plaveisel werden in alle dorpen in
de omgeving van het kanaal aangelegd.
Doch ondanks die voorzorgsmaatregelen zijn
er nog vele slachtoffers van de gele koorts ge
vallen.
Men zette echter door en in 1914 kon
het kanaal worden geopend. De we
reldoorlog deed de feestelijkheden die
ter gelegenheid van de openstelling
voor het zeeverkeer zouden worden
georganiseerd, echter in het water val
len en zoo voer vandaag vóór 25 jaar
het eerste schip zonder speeches,
muziek en vlaggenvertoon door het
kanaal.
De beteekenis van het kanaal.
IJ' OOR AL voor Amerika is het kanaal van
groot belang gebleken. Doch ook de an
dere landen hebben er zeer veel voordeel van
Dat blijkt wel duidelijk wanneer men de af
standen vergelïjkt die de schepen thans via
het kanaal afleggen en die ze vroeger moesten
afleggen, varende door Straat Magelaen. De
afstand New-York—San Francisco werd be
kort van 13.135 mijl tot 5262 mijl, die van
Engeland naar San Francisco werd met 5666
mijl bekort!
Ook uit strategisch oogpunt bekeken is het
kanaal van zeer veel belang voor Amerika,
daar het thans mogelijk is in korten tijd de
vloot in den Atlantischen Oceaan te verster
ken door schepen van de Pacificvloot en om
gekeerd. Vooral de positie van Amerika in het
Verre Oosten is hierdoor zeer versterkt.
Ook voor ons land is het kanaal van
groot belang. In 1915 voeren drie Ne-
derlandsche schepen door het kanaal,
in 1933 reeds 77. in 1934 109 en het
volgende jaar 120.
De Westkust van Zuid-Amerika, zoo
belangrijk door de export van kunst
mest. huiden, etc.. ligt thans veel
dichter bij ons land dan voorheen,
evenals de Pacifickust van Mexico en
van Noord-Amerika.
Bijna onopgemerkt buiten de sfeer van de
internationale wereldpolitiek, ligt daar thans
één der grootste technische werken. Onge
twijfeld zal zijn toekomst door het steeds
sneller en sneller wordende zeeverkeer, waar
door de afstanden worden verkleind,' nog vele
glorieuze momenten meemaken en de kans
dat het kanaal eens in het middelpunt der
wereldbelangstelling zal staan is lang niet
uitgesloten
IJMUIDEN
Nieuwe opziener der Visscherijen.
De heer K. de Hart, rijksveldwachter te
Zaandam, is bij besluit van 14 Augustus door
den minister van Economische Zaken, af dee
ling Visscherijen, met ingang van 15 Augus
tus benoemd tot technisch opziener der Vis
scherijen in het zesde district. Dit omvat het
grootste deel van de provincie Noord-Holland,
namelijk van de Haarlemmermeer tot Texel,
uitgezonderd het IJselmeer.
BESOMMINGEN.
Manden Trwalers:
940 Utrecht IJM. 73 i 2570
950 Caroline IJM. 26 f 2810
240 Neptunus IJM. 87 f 1820
185 Condor IJM. 72 f 1720
250 Cornelis IJM. 152130
210 Zwarte Zee IJM. 94 f 1590
300 Jacqueline Clasina IJM. 10 f 2460
Logger: KW 35 f 790.
marktbericht
Tarbot 1.020.76 per kg.
Tong 1.900.90 per kg.
Heilbot 1.05 per kg.
Zetschol 2617 per 50 kg.
Kleinschol 207.50 per idem
Bot 2010 per idem.
Schar 84.70 per idem.
Tongschar 21 per idem.
Middel schelvisch 2624 per idem.
Kleinmiddel schelvisch 2719.50 per idem.
Kleine schelvisch 2111 per idem.
Groote gul 12.508 per idem.
Wijting 3.602 per idem.
Makreel 1310.50 per idem.
Versche haring 3.65—2.10 per idem.
Kleinmiddel heek 16 per idem.
Kleine heek 9.509 per idem.
Kabeljauw 5022 per 125 kg.
Vleet 1.50 per stuk.
Leng 0.800.50 per stuk
Koolvisch 0.630.50 per stuk.
VERWACHTE VISCHAANVOER.
Thuisstoomende voor de Vrijdagmarkt:
Amsterdam. IJM. 58. Vangst 750 m. haring.
190 m diversen. Totaal 940 m. benevens 70 st.
stijve kabeljauw.
Hollandia. IJm. 78. Vangst 1000 m. haring.
SCHIPPER VAN DE „ZWARTE ZEE" KRIJGT
EEN BERISPING.
AMSTERDAM. 17 Augustus. De Raad voor
de Scheepvaart heeft, vanmorgen uitspraak
gedaan inzake de klacht van den inspecteur-
generaal voor de Scheepvaart tegen den
schipper van den stoomtrawler „Zwarte Zee"
IJM. 94. wegens het niet-achtgeven op de
brandstofvoorraad. zoodat sleepboothulp
moest worden aangenomen.
De Raad verklaart de klacht gegrond. Hij
straft den schipper door het uitspreken van
een berisping.
3iet einde, van een lange dienstxeis
E vorige maal eindigde ik met de fees
ten op het eiland Letti, waarna we
verder koersten naar Kisar, dat on
der den rook van Timor ligt, waarvan
je het Portugeesche deel goed ziet liggen. Ki
sar zelf is van zee uit gezien een erg akelig
oord: je ziet niets dan dorre, lugubere, kale
kusten, zooiets als bij Perim. En zoo te zien
ook totaal onbewoond. We gingen aan wal,
werden opgewacht door de bekende orkesten
enz. en gingen een weggetje in, dat tusschen
de rotsen doorvoerde. Al gauw ging het er
veel weliger uitzien en na een „tippel" van 2
k.m. kwamen we op Wonreli, standplaats van
den gezaghebber. Dat Wonreli is een bijzon
der aardig plaatsje, dat je niet achter die dor
re kusten had verwacht. Daar en in de om
geving wonen de 7000 inwoners van Kisar, die
een tamelijk poover bestaan hebben. Hier is
ook het land der Mestiezen, die gewoon als
Inlanders leven. Ik ontmoette daar o.a. twee
dames Bakker, oudjes van een jaar of 70, met
mooi wit haar, bij wie je nog duidelijk de
Europeesche trekken kon zien. Dat waren na
tuurlijk nakomelingen van de eerder bespro
ken schipbreukelingen.
Wij werden in het huis van den gezagvoer
der prettig en gastvrij ontvangen, bleven en
logeerden er. De stafmuziek was ook tegen
woordig en wel voor het eerst op Kisar, zoo
dat het concert heel druk bezocht was. Het
was intusschen ruw weer geworden, zoodat
onze boot niet op de plaats kon blijven lig
gen waar we afgestapt waren, maar naar den
anderen kant van het eiland moest omvaren
om daar in de luwte te wachten. Dat kostte
ons een wandeling naar den anderen kant
maar Kisar is niet groot, zoodat we na 6 k.m
loopen weer aan de andere kust stonden. Ki
sar is n.l. zoowat rond, met een middellijn van
8 k.m.
Dus moeten we weer aan boord, thans op
weg naar Wetar, waar we wel vóórkwamen,
maar door het zware weer niet aan land kon
den komen, zoodat we doorvoeren naar het
eiland Daam, waar we den volgenden morgen
een prachtige baai binnen voeren. Daar was
weer het gewone vertoon van zingen en
dansen, maar ik deed er ditmaal niet aan
mee, liet het aan anderen over en ging zelf
met den overste, den landbouwconsulent en
den gew. dokter een vulkaan op van het
eiland. Die „tippel" deed goed na weken van
lui en lekker leven aan boord van een klein
schip, waarop je haast geen beweging hebt.
De twee dokters waren slechte wandelaars,
zoodat ik met den landbouwman vooruit ging.
Het was een mooie en stevige wandeling met
een prachtig uitzicht op de baai en de zee; het
was ook een interessante streek waar we
doorkwamen, vooral het laatste gedeelte
langs jonge lava-formaties. Dicht bij den top
was nog veel werking, zoodat je met een zak
doek van den mond moest loopen wegens de
scherpe, lavaprikkeling. De krater zelf was
„klein aber fein" en je kon er, al was het een
beetje benauwd, heelemaal in komen en ook
over de kleine zandzee loopen. Het gesis en
lawaai van de sulfatoren maakte alles nog
merkwaardiger. We gingen dwars door de
zandzee heen, beklommen den anderen kra
terrand en hadden daar ook weer een prach
tig uitzicht. Toen we weer terug waren op het
eerste punt kwamen de anderen puffend en
proestend boven en die geloofden het verder
wel. Nadat die twee op adem waren gekomen
gingen we weer terug en waren we tegen
drieën weer aan boord, waar een ijskoud bier
tje vorstelijk smaakte.
Mijn tijd aan boord van de Reiger was hier
mee afgeloopen en ik stapte over op de veel
kleinere Harmen een bootje van 60 ton, dat
thuis hoort op Dobo, maar dat ik hier op
Daam besteld had om mij verder te brengen,
want de Reiger ging naar Ambon door en
daar had ik voorloopig niets te maken. Aan
boord van de Harmen was de commissaris van
politie met vrouw en dochtertje, mijn stadge-
nooten van Toeal, maar met het oog op het
slechte weer lieten we de laatsten maar aan
boord van de Reiger achter, waarmee ze dan
via Ambon ook naar Toeal hopen te komen.
Om 5 uur trokken we de baai uit en sloegen
direct flink aan het schommelen, maar daar
wen je wel aan en ik kan er buitengewoon
goed tegen. Alleen kwam er van eten niet veel.
daar al het personeel zwaar zeeziek was en
je toch zoowat je bord en lepel niet kon vast
houden. Mijn djongos-kok is een prachtvent,
maar moet nog erg aan de zee wennen. Maar
hij houdt dapper vol en laat me niet in den
steek. Zoo kwamen we dan den volgenden dag
weer op Kisar, waar we in de keurige pas-
sangrahan onzen intrek namen en verder de
gasten waren van den controleur. Die zijn In
mijn ressort allen voorzien van frigidaires en
radio, zoodat we steeds van de gemakken van
de beschaving kunnen genieten. Ik bleef twee
dagen op Kisar voor algemeene inspectie en
diverse besprekingen. Toen ging het weer
verder met de Harmen, eerst weer naar Tepa,
waar ik niet zoo veel te doen had. maar daar
moest de commissaris van politie de kazerne
inspecteeren. We bleven er een dag. namen
afscheid en gingen weer verder naar Saum-
laki; hadden 't daar druk en erg warm, maar
konden er gelukkig ook af en toe wat bewe
ging nemen door te tennissen. Dat heb je tel
kens na een lui leventje aan boord wel noo-
dig. Toen kwam Larat nog aan de beurt voor
inspectie en ook voor het opmaken van een
testament voor een ouden Duitscher die daar
woont, hetwelk ik kon verrichten tn mijn
functie van notaris.
En toen ging het eindelijk Toealwaarts,
waar ik na een afwezigheid van 52 dagen ar
riveerde. Ik was heel blij thuis te zijn en al
mijn eigen comfort weer om me heen te heb
ben. Ik nam dien dag en den volgenden vrij
om mijn particuliere post, veel brieven, kran
ten en tijdschriften door te nemen. Dat was
een enorme stapel zooals men zich we! voor
kan stellen. Ik vond bij thuiskomst mijn ba
boe, vrouw van mijn kok, wat in de war; die
had het die 52 dagen ook wel erg eenzaam ge
had en daarbij nog met ziekte gesukkeld Daar
ze als Baüneesche hier onder de Christenen
haast geen contact heeft, was het ook geen
pretje voor haar. Maar ze had toch goed haar
best gedaan; er lag geen stof, alles was op
orde en er stonden bloemen op tafel Zelfs
had ze handwerkjes voor me gemaakt, wel erg
kakelbont borduurwerk, maar de bedoeling
was goed. En toen, na die vrije dagen, ben ik
aan het werk geslagen dat de stukken er af
vlogen: dat moest wel omdat er stapels en
stapels post lagen. Mijn commies had wel zoo
veel mogelijk de gewone loopende stukken af
gedaan. maar het belangrijker werk blijft
toch allemaal liggen. En dat was heel wat.
Ik ben dan ook tot nu toe tien uur per dag
bezig geweest om me er door heen te werken.
Nu ben ik zoover klaar dat alles over een
naar dagen met de boot weg kan. Heel veel
werk geven de vonnissen, die ik van de zes
Controleurs krijg en die ik allemaal in revi
sie moet nemen en dat zijn er heel wat. zoo
wel civiel als crimineel tot de ingewikkeldste,
maar ook soms amusante zaken toe.
In mijn huishouden had ik toch ook na mijn
lange afwezigheid eenige zaken recht te zet
ten, want er was wat „deining'. Ten eerste
mijn Kei-eesche toekang kebon, genaamd
Anastasius, ik noem hem gemakshalve Ana
nas, eruit getrapt omdat hij mij te lui was. Het
heele huishouden wordt eigenlijk gedreven
door mijn Balineeschen kok met zijn vrouw.
Samen zijn ze djongos, kok. baboe, waschbaas,
broodbakker, tuinman, kortom alles. Ik betaal
ze dan ook goed, maar laat hen flink sparen.
Ik nam zelf spaarboekjes voor hen. Dat von
den ze heel gewichtig. Ik ben nu ook bezig
om hun twee jongens van 12 en 14 jaar, die op
Bali achterbleven, over te laten komen, want
die missen ze erg en ik kan ze hier allicht ge
bruiken.
Ziezoo nu bent u weer van alles op de hoog
te; mijn gezondheid is nog steeds uitstekend,
al wordt er op Toeal nogal veel gesukkeld met
griep en dysentherie. Maar ik doe daar niet
aan mee!
HONKBAL
NED. IX—SEAGULLS.
Nu het kampioenschap van de eerste klasse
door de Seagulls is veroverd, krijgt de voor
26 Augustus a.s. te Haarlem of te Amster
dam vastgestelde ontmoeting Neder-
landsch IX-talSeagulls bijzondere betee
kenis.
Een zeer interessante krachtmeting waar
voor de belangstelling stellig zeer groot zal
zijn. Uiteraard vervallen door dezen wed
strijd de competitiewedstrijden E.D.O-Sea
gulls en Blauw-WitH. H. C., die nu op 2
September worden gespeeld.
HET PROGRAMMA.
Het programma van deze week vermeldt o.a.
de volgende wedstrijden;
Zaterdag;
le klasse: A.F.C.—V.V.G.A.
3e klasse: Haarlem mH.H.C. m.
Schoten nE.HS. I.
Zondag:
Nederland—België (terr. Ajax).
le klasse: AjaxHaarlem.
2e klasse: SchotenQuick (terr. E.D.O.).
R.C.H. n—E.D.O. II.
3e klasse: R.C.H. Ill—T.H.B. I.
R.C.H. IV—E.D.O. V.
Nu de beslissing omtrent de bezetting van
de eerste plaats is gevallen richt aller belang
stelling zich op den strijd tusschen Ajax en
A.F.C., om aan het spelen van degradatie
wedstrijden te ontkomen.
Zooais men zal weten staan beide ploegen
gelijk in wedstrijden en in punten, namelijk
zes uit 13. Op papier staan de kansen van
A.F.C.' het ongunstigt. doordat V.V.G.A., ook
al heeft het twee punten voorsprong, door een
wonderlijke wending van de situatie nog in der.
strijd, om de laatste plaats te ontgaan, kan
worden betrokken. Ajax ontvangt Haarlem, dat
niets te vreezen heeft en slechts kansen heeft
op de tweede plaats.
De beslissing kan ons inziens aangeno
men dat Haarlem op volle sterkte uitkomt en
zoodanig speelt niet verkregen worden.
V.V.G.A. zal van A.F.C. weten te winnen en
Haarlem van Ajax, waardoor dan een beslis
singswedstrijd tusschen de beide candldaten
noodzakelijk is.
Een andere belangrijke gebeurtenis is de be
slissingswedstrijd tusschen Schoten en Quick
om het kampioenschap van de tweede klasse
A. De winnaar zal met Z.eeburgia en V.V.G.A.
II een kans mogen wagen om tot de eerste
klasse te worden toegelaten
Het merkwaardige is dat Schoten en Quick
hun eenige nederlaag aan elkaar hebben te
wijten. Over het algemeen genomen waren de
overwinningen van Quick iets positiever, clan
die van Schoten. De strijd zal voornamelijk
gaan tusschen den Schoten-wei per De Smidt
en den curve-werper van Quick, Geestman.
Wij hopen op een overwinning voor Schoten,
doch vreezen dat Quick zich de sterkste zal
toonen.
NederlandBelgië.
Zondag wordt in het Ajax-Stadion de
twaalfde interlandwedstrijd tegen België ge
speeld. Nog heeft ons land met twee punten
voorsprong de leiding, doch gezien de pres
taties der Belgen in de.laatste ontmoeting be
staat er twijfel, of deze situatie bestendigd
blijft. De kans van het Nederlandsch negen
tal staat en valt met de prestaties aan slag.
Zoowel het binnen- als buitenveld zal wel voor
zijn taak berekend zijn, werper Pijnakker is
momenteel de beste werper en mocht hij falen
dan zijn Meenhorst, Lammers. Wilders en
Schijvenaar aanwezig om te probeeren de
Belgen in toom te houden.
De vraag is slechts, speelt de werper der
Belgen, Gillet wederom in ongenaakbaren
vorm. Zoo ja, dan zullen ook nu onze sterkste
hitters weinig kans hebben op succes. Wij zijn
benieuwd wat onze Haarlemsche vertegen
woordigers Pijnakker, Baas. Schijvenaar. Mul
der en Van der Putten zullen presteeren
Een interessante strijd zal het zeker zijn!
GYMNASTIEK
VERGADERING VAN „TURNLÜST"
Woensdagavond hield de Beverwijksche Gym
nastiek Vereeniging „Turnlust" onder leiding van
den heer K. van Leeuwen een algemeene ver
gadering in Bellevue.
Bij de bestuursverkiezing bleken aftredend te
'ijn de dames D. Tabak en J. Waterdrinker (com
missar essen) en de heer P. Olthoff (penning
meester). In verband met de vacature, ontstaan
door het bedanken van mej. Waterdrinker, werd
de geheele bestuursverkiezing uitgesteld.
De vergadering droeg het bestuur op, een pro-
paganda-commissie samen te stellen. Van de
kas-commissie was een gupstig verslag ingeko
men. Betreffende de uitvoering op Koninginne
dag, te verzorgen door de drie plaatselijke turn
verenigingen en te houden in het Sportpark, kon
worden medegedeeld, dat Turnlust zijn aandeel
zal leveren met de Bondsserie (dames en heeren)
toestelturnen (dames en heeren), evenwichts-
balk (dames) en tafelspringen (heeren).
Besloten werd, om 3 September deel te nemen
aan den estafette-loop van de T. V Santpoort, en
10 September aan de K. N. G. V. athletiek kam
pioenschappen in Den Haag.
Omstreeks 1 November zullen de onderlinge
gymnastiekwedstrijden worden gehouden. Zij
tellen tevens als tweede (laatste) onderdeel voor
de bekerwedstrijden. Met een maximum van 55
punten zoowel voor gymnastiek als athletiek
luidt na het eerste onderdeel (athletiek) de uit
slag:
Dames: 1. D. Tabak 39.15 p., 2. A. v. d. Voort
35.20 p., 3. T. Schaap 30.95 p.
Heeren: 1. H. Kluft 43.97 p., 2. A. Schaap
40.02 p., 3. P. Koeten 32.50 p.
Het verschil tusschen de nummers 1 en 2, als
mede de gymnastische hoedanigheden van de
nummers 2, zijn van dien aard, dat om de wis
selbekers een spannende kamp is te wachten.
