Haarlem's Dagblad
3let SLaatiemsche Stadhuis
„De toestand
een schande
van de kloostergangen
voor Haarlem".
Minister Dijxhoorn
Moppentrommels.
Spoorwegtentoonstelling
Kwestie-Dantzig
tHussatiui cokfeeeect
ktet Badapiia
Het Belangrijkste
57e Jaargang No. 17228
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitga ven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureauxi Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarue 12.
Telefoon: Direetie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie L0600, Drukkerij 10132, L2713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie. P. W. PEEREBOOM Eft ROBEBl PEEHEBOOM
Hoofdredacteur. ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 18 Augustus 1939
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25 franco per
post f 3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiëm 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
RegelabonuementstarieveD op aanvraag.
Vraag cd aanbod 1-4 regels f 0.60. elko
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Crootsche plannen
voor de toekomst.
Achter het Stadhuis te Haarlem vindt men het
Pand, een overblijfsel van het oude Predik
heerenklooster.
Mevrouw Jo M. Sterck—Proot schreef 9 jaar
geleden in haar boekje „Haarlem's oudste tij
den": „De hooge gewelven, oprijzend uit de
forsche zuilen, omgeven het kloosterveld, waar
in het midden de opgemetselde put lag, en om
een groot devotiekruis de monniken begraven
werden. Als een schande voor Haarlem liggen
thans de vervallen resten van die schoonheid
achter het Stadhuis." De fraaie omgang is met
metselwerk en ramen al bijzonder stijlloos afge
sloten; de pijlers missen vele stukken die door
karren en, in den tijd van Lodewijk Napoleon,
ook door kanonnenvervoer er uitgestooten zijn,
terwijl al het mooie metselwerkw geheel met wit
kalk en teer bedekt is. Wij willen hopen, dat als
de nieuwe Stadhuisplannen werkelijkheid gaan
worden, het Pand het aangewezen centrum voor
de bijgebouwen zal worden en zoo ook dit fraaie
Gothieke monument van Haarlem de bewonde
ring zal kunnen opwekken van stedelingen
vreemdelingen en ook de nog behouden binnen
ruimten, zooals de oude kapittelzaal, weer tot
hun recht komen."
Tot zoover deze schrijfster.
Haarlem bouwt om de nieuwe vleugel van het
Stadhuis in de Koningstraat en Jacobijnestraat.
Dit werk maakt flinke vorderingen, zoodat in
den loop van het volgende jaar de binnenplaats
van het Pand nu een verzamelplaats van op
geslagen bouwmaterialen wel weer ont
ruimd zal zijn. Maar nu zal mevrouw Sterck en
met haar vele bewonderaar^ van oud-Haarlem
helaas moeten constateeren, dat nog niets gedaan
wordt om dit fraaie Gothieke monument van
vreemde smetten te zuiveren. Ongetwijfeld zal,
als de nieuwe Stadhuisvleugel klaar is, er voor
gezorgd worden, dat de Pandplaats niet meer, als
voorheen, ontsierd wordt door allerlei rommel.
Er zullen bijvoorbeeld geen brandslangen meer
te drogen worden gelegd; een toezegging die
trouwens ook gemakkelijk te geven is, omdat nu
de brandweer haar kazerne aan de Ged. Oude
Gracht gekregen heeft, de werkplaats der brand
spuitmakers in de Pandpoort is opgeheven.
Toch is er veel kans, dat in de toekomst de
binnenplaats op het Pand in haar oude glorie
hersteld zal worden. Want met den bouw van
den nieuwen vleugel van het Stadhuis zijn nog
niet alle wenschen van het gemeentebestuur
yervuld.
Openbare Werken. Wij hopen dat het op den
duur daartoe nog eens zal komen. De nieuwe
vleugel van het Stadhuis die nu gebouwd wordt
past geheel in dit oude plan. Die gelukkige
omstandigheid maakt het gemakkelijker om in
de toekomst te komen tot die grootsch opge
zette vergrooting van Haarlem's Stadhuis.
Japansche bommenwerpers boven
Britscb gebied.
Krachtig protest verwacht.
HONGKONG, 18 Augustus (Reuter-
A.N.P.) Vijftien Japansche bom
menwerpers vlogen vanmorgen over
de Britsche territoriale wateren in
de nabijheid van het schiereiland
Stanley.
De kustbatterijen hebben geen waar
schuwingsschoten gelost doch naar
vernomen wordt, zal een krachtig
protest worden ingediend.
Een kijkje in de kloostergang in het Pand.
Op het programma voor de toekomstige wen-
schelykheden blijft staan een restauratie van
bedoelde binnenplaats. Het metselwerk moet
dan van witkalk en teer gereinigd worden en
weer in strakke schoonheid pralen. Het zou
dan aanbeveling verdienen om de straatsteenen
te verwijderen en een tuin aan te leggen die aan
een kloostertuin herinnert. In het midden kan
dan een put gemetseld worden, ook al geeft die
geen water.
Maar zoo deelde onze invloedrijke zegs
man uit het Stadhuis mede daarmee zijn wij
er niet. Aan de uitvoering van dit plan zit dan
vast de verplaatsing van de Bibliotheek en
Leeszaal (de lokalen aan dien dienst toegewe
zen worden trouwens te klein) en den bouw
van een nieuwe raadszaal, want een der kloos
tergangen is dicht gemetseld om een corridor
achter de thans gebruikte Statenzaal te ma
ken. Ook zou dan een nieuw kantoor voor den
gemeente-ontvanger gebouwd moeten worden,
want het tegenwoordige kantoor, zou, evenals
de woning van den concierge van het Stadhuis
in de Pandpoort, gesloopt moeten worden.
In hoofdzaak zou dit dan neerkomen op het
uitvoeren van het oude plan van wijlen Ir. De
Bordes, den overleden hoofdingenieur van
Toen de Japanners een deel van de Engelsche concessie bezetten, verlieten vele
inwoners deze setadswijk om verwikkelingen te voorkomen.
Hoek van de binnenplaats waar muren met
ramen tusschen de gewelven staan.
kondigt oecstecking dec
J-ndische macitieme
defensie aan-
In toespraak tot bemanning
van de „Tromp"
's-GRAVENHAGE, 18 Augustus. De
minister van defensie, Z. Exc. A. G. H.
Dijxhoorn heeft heden een bezoek gé
bracht aan Nieuwediep, vergezeld van
den chef van den marinestaf, vice-
admiraal J. Th. Furstner, en zijn ad
judant, luitenant ter zee le klasse J.
E. A. Post Uiterweer.
De minister inspecteerde Hr. Ms.
„Tromp" en nam afscheid van den
commandant en de opvarenden van
dezen flottieljeleider, welke a.s.- Za
terdag naar Nederlandsch-Indië
vertrekt.
De minister heeft de bemanning als volgt
toegesproken
„Officieren, onderofficieren en manschap
pen.
Ik stel er prijs op om persoonlijk blijk te
geven van mijn belangstelling op het oogen-
blik dat gij op het punt staat voor epnige
jaren het vaderland te verlaten.
De dienst bij de Koninklijke Marine is zon
der twijfel een zeer bijzondere.
Overal ter wereld en met name in de over
zeesche gebieden van het koninkrijk kunt gij
worden geroepen ter verdediging van de Ne-
derlandsche belangen en tot de handhaving
van onze rechten. Gij behoort tot een orgaan
van den staat, waarin wel zeer nadrukkelijk
de eenheid van het rijk. hier zoowel als over
zee is belichaamd. Dit leidt er toe dat gij af
wisselend uw dienst verricht in het moeder
land en in de overzeesche gebieden.
Gij allen staat op het oogenblik aan het be
gin van een periode, waarin Indië u noodig
heeft.
Voor sommigen, wellicht velen van u, is het
de eerste maal dat gij daarheen gaat. Het is
goed dat gij u daarbij duidelijk voor oogen
stelt dat er aldaar in den loop van eenige
eeuwen door Nederlanders iets grootsch is
verricht naar het woord van Jan Pietersz.
Coen, den grondlegger van ons overzeesche
rijk. Dit te beschermen en voor de komende
geslachten de gelegenheid voor verdere ont
wikkeling te behouden is mede uw taak.
Bij de vervulling van die taak zal
het u ongetwijfeld tot steun zijn te
weten dat versterking van de maritie
me defensie in Indië in liet voornemen
der regeering ligt.
Tenslotte wil ik er aan herinneren dat gij,
overal waar gij in het buitenland komt, Ne
derland vertegenwoordigt. De achting die
men ons land toedraagt, wordt mede door
uw houding en uw daden beïnvloed.
Moge en ik richt mij in het bijzonder tot
de jongeren onder u het verblijf in Indië
en de dienst in de marine aldaar u de vol
doening geven, die gij er van verwacht. Keert
terug als flinke mannen, waarop ons land
trotsch kan zijn.
Ik wensch u allen een voorspqedige reis.
Het ga u alen goed"-
De 2000 voor Haarlemsche
Kunstenaars.
Een klein gedeelte voor beeldhouwers, het
overige voor schilders.
Indertijd heeft de gemeenteraad van Haar
lem, op voorstel van B. en W., besloten om van
het saldo der Frans Halstentoönstelling 2000
te bestemmen voor opdrachten van Haarlem
sche kunstenaars.
Wij vernemen, dat het in de bedoeling van
het gemeentebestuur ligt ongeveer 1/3 van
dit bedrag te bestemmen voor opdrachten aan
beeldhouwers en 2/3 voor opdrachten of aan-
koopen van schilders.
Er komt een commissie om B. en W. over
deze aangelegenheid van advies te dienen.
Het is niet onmogelijk dat het gemeentebe
stuur, voorgelicht door die deskundigen, zal
overgaan tot den aankoop van werken als het
plan doorgang vindt om binnenkort een ten
toonstelling van werken van Haarlemsche
schilders te organiseeren.
Cliiiieezeii schieten Europeaan
neer.
SJANGHAI, 18 Augustus. (Reuter-
A.N.P.) Een 39-jarige Deen, Holger
Peter Krogh, is vanmorgen voor
zijn woning in de internationale con
cessie doodgeschoten, toen hij in
zijn auto naar kantoor wilde rijden.
Het geval speelde zich als volgt af: twee
Chineezen kwamen op Krogh toeloopen en
vroegen hem, of hij mijnheer Krogh was,
waarop deze bevestigend antwoordde. Zij los
ten toen zes schoten op hem, waaraan Krogh
bezweek.
Krogh, die employé is van de Northern
Cable Company, is gehuwd met een Engelsche
vrouw, die thans haar vacantie doca'brengt in
Peitaiho (Noord-China).
Krogh was onlangs beschuldigd van het
neerhalen der vlag van de onder Japansche
controle staande Chineesche regeering te
Sjanghai
Hoewel later gebleken is, dat deze beschul
diging ongegrond is, meent men toch, dat de
moord een wraakneming is.
(De Amerikaansche humorist Jack
Durant is voor het vervullen van
een engagement in Engeland, te
Londen aangekomen met twee
groote kisten, gevuld met 50.000
grappen).
Er zijn veel menschen, die een mop
Zorgvuldig plegen op te schrijven,
Zij hebben zooveel aan hun kop,
Dat humor er niet in wil blijven.
Wanneer je dan op een moment,
Je geestigheid wilt ventileeren
En merkt dat je 'm vergeten bent,
Kan zoo'n notitie assisteeren.
Wel is de mop dan niet spontaan,
Maar toch laat men ervan genieten,
Geen mensch heeft er per slot iets aan,
Als hij niet wil te binnen schieten.
Maar hier is nu een groot komiek,
Beroemd in alle werelddeelen,
Gewend om voor een groot publiek,
Den superdwazen nar te spelen.
Hij neemt twee kisten mee op reis,
Met even vijftigduizend grappen,
Verzekerd voor een hoogen prijs,
Een geestrijk vat, om uit te tappen.
Natuurlijk goed geregistreerd,
In series naar hun onderwerpen,
Om, telkens als hij het begeert,
Weer zijn geheugen op te scherpen.
Daar staat hij dan op het tooneel,
„Spontaan" zijn humor voor te aragen
Wij weten nu, eerst heeft hij heel
Zijn geest thuis nuchter opgeslagen.
't Kan wezen, dat dit noodig is,
Maai- het besef bederft het smullen,
Dus naar mijn meening is het mis,
Dat soort geheimen te onthullen.
Want één ding moet toch duidlijk zijn,
Vooral voor superhumoristen,
Een mop die frisch zal zijn en fijn.
Laat zich per slot door niemand „kisten".
P. GASUS.
loo-edt 8 Sepiew&ec geopend
Door burgemeester
De Vlugt
AMSTERDAM, 18 Augustus. Naar
wij vernemen zal de spoorwegtentoon
stelling te Amsterdam, die ter ge
legenheid van het eeuwfeest der
Spoorwegen in September op het
voormalige Paleis voor Volksvlijtter-
rein wordt gehouden, op 8 September
a.s. officieel geopend worden door
den burgemeester van Amsterdam,
dr. W. de Vlugt.
Koningin van 12—18 Septemoer
in Amsterdam.
Naar wij vernemen, zal het jaariys-
sche officieele bezoek van H.M. de
Koningin aan de hoofdstad dit jaar
plaats vinden van Dinsdag 11 tot
Maandag 18 September a.s.
Tijdens dit bezoek zal, zooalf bekend
is, in de Nieuwe Kerk de doop ilechtig-
heid van Prinses Irene gejehieden,
waarschijnlijk op Vrijdag 15 of Zater
dag 16 September a.s.
Spionnage in Zweden.
Agent der Gestapo gearresteerd.
Het blad Zweedsche „Social Democraten'
meldt, dat een agent der Gestapo is gearresteerd
die zich uitgaf voor een uit Duitschland ge
vlucht communist en die onder verscheidene
namen werkte. Voorts zijn aanklachten inge
diend tegen andere personen, o.m. een jong kan
toorbediende en verscheidene Zweedsche natio-
naal-socialisten. Deze spionnen trachtten inlich
tingen te krijgen over aantallen arbeiders en
productiecapaciteit der fabrieken, over emi
granten uit Duitschland enz.
De president van Turkije, Ismct Inönü, biedt koning Carol de behulpzame hand
bij diens aankomst nabij het Dolma Bagtche Paleis aan den Bosporus.
Het woord is aan
Vauvenargues:
De edelmoedigheid geeft
minder raad dan bijstand.
Oocdeet van (B&dijn:
kan op vredelievende wijze
geregeld worden
VeKktacinq aan <Kit£ec
uow den JUfksdag)
BERLIJN. 18 Augusts Ondanks
de verzwaring van de Duitsche eischen
voor een regeling met Polen, waarbij
niet alleen de teruggave van Dantzig
maar ook van de Corridor wordt ver
langd, gelooft men in nationaal-socia-
listische kringen nog steeds dat het
geschil op vredelievende wijze opgelost
kan worden, maar uitsluitend op d#
voorwaarden van het Rijk zelf. Men
geeft evenwel toe dat de toestand ern
stig is.
Men voegt er aan toe dat iedere poging van
Polen of de westelijke mogendheden om Hitier
er toe te bewegen een compromis inzake Dant
zig te aanvaarden, dat zal loopen over de eerst
volgende drie tot vijf jaar, onherroepelijk mis
lukken zal Ofschoon Hitier tot dusverre nog
geen tijdlimiet gesteld heeft voor de regeling,
zegt men dat hij besloten is de geheele Duitsch-
Poolsche oneenigheld zonder uitstel op te los
sen.
Men gelooft te Berlijn dat een bij-
eenroepingr van den Rijksdag te wach
ten is, waarop door Hitler een verkla
ring worden afgelegd.
(United Press).
Gevolg van de besprekingen
te Salzburg
PARIJS, 18 Augustus (Havas) De „Fi
garo" verneemt uit Rome: Mussolini
heeft gisteren maarschalk Badoglio, den
opperbevelhebber van' het Italiaansche
leger, ontvangen, en met hem een lang
durige zuiver militaire bespreking ge
voerd. Aan dit onderhoud hecht men
een zeer bijzondere beteekenis.
Men zal zich n.l. herinneren, dat Badoglio on
langs de versterkingen in Libië heeft geinspec-
teerd, en daarna naar Albanië gegaan is. De
nieuwe besprekingen tusschen den Duce en den
maarschalk en de nieuwe reis van graaf Ciano
naar Albanië welke gisteren officieel is aange
kondigd, worden in sommige Romeinsche krin
gen uitgelegd als het resultaat der beraadslagin
gen van Salzburg.
HEDEN: 12 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
De toestand waarin de kloostergangen achter
het Stadhuis verkeeren zijn een schande
voor Haarlem. Grootsche plannen voor de
toekomst voor verdere vergrooting van
het Haarlemsche Stadhuis. 1
f 2000 voor Haarlemsche beeldhouwers en
schilders. 1
De Invloed der metaalnijverheid op de ge
meentehuishouding. j.
BINNENLAND.
Minister D.vxhoorn verklaart dat de Indische
marine zal worden versterkt. 1
De spoorwegtentoonstelling wordt op 8 Sep
tember geopend. 1
Een vliegfout deed waarschijnlijk de „Ijs
vogel" vergaan. 3
Er wordt bij de behandeling van de „Ek-
ster"-ramp critiek uitgeoefend. 3
BUITENLAND.
De Volkenbondscommissie voor de Mandaten
keurt het Witboek inzake Palestina af. 5
Doordat een vliegkampschip te vroeg van
stapel liep werden te Belfast twintig perso
nen gedood en een gewond. 5
Aan de RoemeenschHongaarsche grens
heeft zich een ernstig incident voorgedaan. 5
ARTIKELEN, eni.
J. B. Schuil: Met de Kraljica Marya naar de
Adriatische Zee en het oude Griekenland. 4
D. Vertelling: De NegerinneKanden. 4
Van onzen Londenschen correspondent: En-
geland's houding in de politieke gebeurte
nissen. 5
K. de Jong: Concert der H. O. V. 6
Voor de Jeugd. g
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen oo 7
