Jcudtc's- Uec van 'h v&cUwt
Klopveegzuigers
MET AUTO EN TENT DOOR ZUID-AFRIKA.
ONS WEKELIJKSCH
KNIPPATROON.
AGENDA
ZATERDAG 19 AUGUSTUS 1939
HAARLE M'S DAGBLAD
4
Somerset Strand en Stellenbosch
rio.U- St®
4 V
Het gedenktceken voor Rhodes onder den duivelspiek bij Kaapstad.
Dr. W. C. N. VAN DER SLEEN
Er zijn van die plekjes op onze dierbare
aarde, waar een mensch naar zijn zin nooit
lang genoeg kan vertoeven en daar is Somer
set strand er een van! Het is een badplaatsje
als er zoovele zijn, met goede winkels, groote
en kleine hotels en een aardige bioscoop. Er
is een heel geschikt zandstrand, met hier en
daar rotspartijen er voor, die den strandwan-
delaar in staat stellen, heel wat interessante
dieren in hun eigen omgeving waar te nemen,
van aalscholvers en meeuwen af, tot zeester
ren en prachtige naaktslakjes aan toe.
Vlak aan het strand bloeien' mimosa
aaronskelken en tal van andere mooie planten
meer, wier namen ik niet weet en die u ook
niets zouden zeggen. Maar wat dit heerlijke
plekje allerminst onderscheidt van de vele
andere badplaatsjes is het ongelooflijk mooie
uitzicht. Het ligt midden in False Bay en dus
gaat de zon er op boven de Hottentot-Holland-
mountains en gaat ze onder boven de berg
reeksen van het Kaapsche schiereiland. De
zonsopgang verlicht Duivelspiek en Tafelberg
en al wat daarnaast volgt, tot Kaap de Goede
Hoop aan toe. Dat is mooi. Maar wanneer de
zon naar de westerkim neigt, verlicht ze de
fantastische wolkenstapels boven de Steen-
bras- en Hottentots- en Drakestein-bergen,
teekent de wonderlijkste kleuren en vormen
in de steile rotswanden en werpt een laatsten
smaragdgroenen lichtbundel door de gras
landen van de Kaapsche vlakte, waarboven
overal aaronskelken en andere bloemen op
lichten. Vooral het wisselend wolkenspel boven
al deze bergreeksen en boven de baai zelf
geven een ongekende, afwisselende bekoring
aan de strandwandelingen daar. Er leeft een
interessante schelpenfauna voor de kust en
er spoelt veel moois en aardigs aan. De vis-
schers weten dat ook enhebben het blijk
baar al heel lang geweten. Menige oud-Hol-
landsche schipper vermeldt in zijn journaal,
hoe kleine gele menschen steeds langs het
strand zwerven op zoek naar eetbare waar.
Of deze strandloopers Bosjesmannen geweest
zijn of Hottentotten, weet ik niet. Wel weet
ik. dat ze enorme hoeveelheden schelpdieren
hebben buitgemaakt, van dezelfde soorten als
hier thans ook nog veel voorkomen, zooals
blijkt uit de kolossale schelphoopen, die ze
o.a. bij Gordon's Bay op het strand hebben
achtergelaten. Bergen van een meter of zes
hoog en tientallen meters lang, grootendeels
uit schelpen bestaande, met wat tusschenge-
stoven zand. Ik heb er menigen ouden vuur
haard in gevonden en uitgegraven, maar er
nooit eenig cultuurvoorwerp in aangetroffen,
geen bewerkte steenen, geen potscherven,
slechts doodenkele vischgraten en die waren
zóó verweerd, dat we moesten aannemen, dat
hun wapens en vischhaken, die ook van visch-
graat en been zullen zijn geweest, in den loop
der eeuwen volkomen zijn vergaan. Van een
tegenwoordig Bosjesmanhuishouden is na tien
jaar zeker ook niets meer terug te vinden!
Een prachtige weg voert ons langs den berg
rug door een kolossale bloemenweelde naar de
monding van de Steenbrasrivier, maar belang
rijker zijn voor den vacantieganger de mooie
wegen over den Sir Lowry-pas het Noorden in
naar een prachtige bergstreek of de straat
weg naar Stellenbosch, door een landschap,
dat sterk aan midden-Europa doet denken;
en eindelijk de uitstekende weg naar Kaap
stad, dat ook nog maar een dertig mijl weg
Een aardig universiteitsstadje.
Stellenbosch is een der universiteitssteden
der Unie en wel de zetel der eerste Zuid-
Afrikaansche universiteit. Het stadje is prach
tig gelegen, evenals Paarl en Groot Drakestein
aan den voet der Drakenbergen. Er zijn duizend
studenten. Er is een mooie bibliotheek en er
zijn forsche universiteitsgebouwen, onder an
dere een voor Gemie. Ik heb even staan kijken,
wat daarmee bedoeld werd. Het schijnt schei
kunde te beteekenen! Maar het is een aardig
universiteitsstadje, van waaruit vele bruik
bare mannen en vrouwen het leven in trek
ken met een behoorlijke kennis der verschil
lende takken van wetenschap. Dat de land
bouwwetenschappen hier een groote plaats in
nemen, is dunkt mij zeer verstandig gezien,
Landbouw en veeteelt mogen door droogte en
sprinkhanen altijd een riskant bedrijf zijn in
de Unie, daar staat tegenover, dat. als de
goud- en diamantmijnen eens geen profijt
meer opleveren, de landbouw en veeteelt toch
het eenige middel vormen om de Unie boven
water te houden. Dat lijkt mij een der grootste
fouten van de vele. die de Engelschen hier ge
maakt hebben, dat ze na den Boerenoorlog hun
uiterste best hebben gedaan, het boerenbestaan
vrijwel onmogelijk te maken. Thans nog is het
voor de boerderij een zeer groot nadeel, dat
zoovele tienduizenden arbeidskrachten voor
het werk in de mijnen aan het land worden
onttrokken en daardoor de arbeid van den
inboorling veel duurder betaald moet worden
dan vroeger noodig was. Daarbij komt dit den
kaffers nauwelijks ten goede, omdat het ver
blijf in de mijnen hen behoeften heeft leeren
kennen, die zij vroeger niet bezaten en die hun
leven zeer veel duurder maken. Maar de boer
moet zijn bedrijf intensiveeren, menschen-
kracht door de machine vervangen, zijn heele
bedrijf op totaal anderen voet brengen en
Aaarin kunnen de landbouwhoogescholen en
scholen zeer belangrijke aanwijzingen geven!
In Stellenbosch komen tegenwoordig
jaarlijks een duizendtal studenten hun
studie beginnen of voortzetten. Dc univer
siteit wetrd in 1914 géboren uit een reeds
lang bestaand college. Daarnaast kreeg
Pretoria in 1930 zijn universiteit, die in
1933 in een Afrikaansche werd omgezet.
Zoo hoopt men binnenkort uit eigen krach
ten in de behoefte aan gegradueerden in
allerlei vakken te kunnnen voorzien. Het
aantal gestudeerden, dat in de Unie een
blijvenden werkkring vindt, zal dus gaan
deweg verminderen, althans wat de buiten
landers betreft. Het is eigenlijk wel heel
jammer, dat de Uniercgeering de Hollan
ders over vrijwel dezelfde kam scheert als
andere buitenlanders, wat immigratie-
mogelijkheden betreft, maar dat zal voor
een groot deel te wijten zijn aan Engel-
sche invloeden in het bestuur. De Neder-
landsche immigrant heeft in elk geval dit
voor, dat hij de Afrikaansche taal zonder
meer kan verstaan, wat niet weg neemt,
dat eigenlijk geen Nederlander naar Zuid-
Afrika moest trekken, die niet eerst be
hoorlijk Engelsch had geleerd.
Het is moeilijk te zeggen hoever Stellen
bosch van Kaapstad ligt, daar de voorste
den van Kaapstad, die met electrise he
trams en buslijnen met de groote stad ver
bonden zijn, eigeüjk haast een hoefijzer
vormen, van Muizenberg aan False Bay af
over Wyniberg en Rondebosch naar de
Tafelbaai, rondom den -Tafelberg heen.
Mooie voorsteden zijn het ook, vooral nu
alleis in lentetooi prijkt, niu de eiken in jong
blad staan en een ongekende bloemenweel
de elk beschikbaar plaatsje inneemt. De
boot van d-e Holland—Afrika Lijn heeft een
dikke week vertraging, maar vrienden van
vrienden stellen een gezellige bungalow tot
onze beschikking, met prachtig panorama
op Tafelberg en Duivelspiek en. dat geeft
een mooie gelegenheid, om nog wat meer
te zien van Afrikaanders en Nederlanders
in Kaapstad. Den Nederlanders bevalt het
er best, vooral het heerlijk zonnige klimaat
wordt door allen geprezen. De Afrikaan
ders, welke woord dan vaak gebruikt wordt
als tegenstelling met het Engelsch spreken
de deel van de bevolking, die Afrikaanders
voelen zich ook tot steeds meer in staat
onder het van vele gevels wapperende
oranje-blanje-bleu en het is verwonderlijk
te zien, over hoe een uitgebreide col
lectie literatuur de Afrikaander beschikt,
vooral door het werk van de Nasionale
pers beperk
De banden met Nederland.
Sommigen mogen het dan al betreuren,
dat deze maatschappij het Dagblad De
Burgher uitgeeft en dat deze het orgaan, de
spreektrompet is van den uitersten nationalis-
tischschen vleugel, de Malanieten; dat neemt
niet weg, dat van Dc Burgher en De Huisge
noot en Die Jongspan en De Kerkbode, die
alle geregeld in het Afrikaansch verschijnen,
een zeer grooten invloed uitgaat, die den in
vloed van den Nederlandschen stam en zijn
nakomelingen voortdurend moet versterken.
Van die zijde wordt ook veel moeite ge
daan om de banden met Nederland nauwer
aan te knoopen. Dat wordt helaas in ons
land nog veel te weinig gevoeld, getuige
de geringe medewerking, ondervonden bij
pogingen om tentoonstellingen van Neder -
landsche kunst en industrie in Kaapstad en
andere steden te houden. En daarvoor is
toch zoo'n verrassend groote belangstelling.
Wie gezien heeft, met wat groote inge
nomenheid en waardeering het glaswerk
van Leerdam, het weefwerk van het
Paapje, het aardewerk van de Sphinx in
Maastricht en uit Gouda en de stalen meu
belen van Gispen uit Culemborg werden
bezichtigd en besteld, zal het onbegrij
pelijk achten, dat eigenlijk slechts heel en
kele firma's behalve de bovengenoemde
wilden meewerken. Laat Nederland eens
een goed stuk van zijn Jaarbeurs doorzen
den als reizende expositie naai- de verschil
lende steden van de Unie en het resultaat
kan wel eens zijn, dat de HollandAfrika
Lijn haar dienstregeling op Zuid-Afrika
moest verdubbelen. En dat zouden we alle
maal graag willen, de Stoomvaartmij niet
alleen, maar de Afrikaanders en de in
Afrika wonende Nederlanders in het bij
zonder. Excellentie Van Broekhuyzen heeft
het al zoo vaak gezegd, maar het kan niet ge
noeg herhaald worden. Er ligt in Zuid-
Afrika een zeer belangrijk afzetgebied voor
onzen Nederlandschen handel en industrie
open.
Dat er ook voor Nederlanders nog wel
kans bestaat, in Zuid-Afrika een behoor
lijken werkkring te vinden, moge blijken
uit het feit, dat verleden jan-r ruim 2000
Hollanders naar Zuid-Afrika zijn vertrokken.
En gemiddeld slaagt volgens de statistieken
ruim driekwart der immigrantenê
Mogen bovenstaande regelen en wat ik
verder schreef en vertelde er toe bijdragen,
den kostbaren band tusschen zoo nauw ver
wante volken te versterken.
(Nadruk verboden).
Restauraties in het Haarlemsche
Stadhuis.
Het was noodig.
Verleden jaar hebben er, zooals onze lezers
weten, belangrijke restauraties plaats gehad in
het vertrek van den secretaris in het Haarlem
sche Stadhuis, de vroegere Justitie-kamer. Het
bleek toen dat die herstellingswerkzaamheden
dringend noodig waren, want het gevaar was
niet denkbeeldig, dat het dak anders zou in
storten Toen alles bloot-gehaald was, mocht het
een wonder heeten, dat enkele geheel vermolm
de spanten niet bezweken waren. De secretaris
Mr Th. A. Wesstra had jarenlang in een kamer
rustig gewerkt zonder het besef dat dit instor
tingsgevaar hem bedreigde.
Nu wordt er weer in het oude gedeelte van
het Stadhuis getimmerd. Thans krijgt de ka
mer van den burgemeester een beurt. Hier le
verde het dak geen onaangename verrassingen,
maar toen de betimmering van de muren ver
wijderd was bleek toch dat in de muren scheu
ren zaten die hoog noodig voorziening vereisch-
ten. Ook het kamertje van den griffier (naast
de oude Justitiekamer gelegen en bekend als
het vertrek waar vroeger de veroordeelden
moesten wachten voor zij via de Justitiekamer
naar het schavot gebracht werden) wordt ge
restaureerd. Het is gebleken, dat ook daar het
dak slecht was, zoodat het voor het leven van
den griffier, den heer A. J. de Landmeter, ge
lukkig is, dat het gevaar nog tijdig gemerkt is.
Het bewonen van oude gebouwen heeft veel
bekoring, maar het blijkt, dat daaraan toch ook
risico verbonden kan zijn. Daarom is het maar
goed, dat geregeld een onderzoek wordt inge
steld naar de noodzakelijkheid van eventueele
restauraties.
EXAMENS
Notarieel.
Geslaagd voor deel 1: G. J. Lunenberg
Haarlem.
Akten 1 (natuurkunde en mechanica).
Geëxamineerd drie candidaten. Geslaagd
T. van Os, Haarlem.
VALSCHE RIJKSDAALDERS TE UTRECHT
Gebleken is, dat te Utrecht valsche rijksdaal
ders in omloop zijn. De geldstukken zijn niet ge-
makelijk van echter munten te onderscheiden,
zoo goed zijn ze nagemaakt. De valschheid is
ontdekt doordat de twee munthelften een afwij
kenden stand vertoonden. Bij een normalen
rijksdaalder staan de beeldenaar en het wapen in
tegengestelde richting.
Hollandsche boerderij Kaapkolonie.
1. Jantje van Bommel was een heel
eigenwijs ventje, 't Was bij hem een ge
woonte geworden om alles net anders
te doen dan zijn ouders hem zeiden. Je
begrijpt dat de vader en moeder van
Jantje daar veel verdriet van hadden.
O, o, zuchtte moeder telkens weer. wat
moet er van dién jongen terechtkomen.
2 En op school ging het al niet veel
beter. Als de meester over de Verkeers
regels sprak, zat Jantje te spelen. Het
duurde niet lang, of alle vriendjes van
Jantje droegen een mooi herkennings-
teeken. Dat was het insigne van Veilig
Verkeer. En Jantje alleen had er geen.
3. „Ik wil ook zoo'n ding hebben" zei
Jantje tegen Kees van den Bakker. „Dat
moet je verdienen", antwoordde Kees
„Ik heb examen gedaan". „Ik wil ook
examen doen", zei Jantje. „Zeg maar
waar ik zijn moet". „Vraag dat maar aan
een Verkeersagent", riep Kees uit.
4. Wat is dat voor een agent?" vroeg
Jantje. Nou stond Kees toch éven ver
bluft te kijken. „Héee Piet!" riep hij
tegen Piet Snut, „hier is er een die niet
eens weet wat een verkeersagent is. Dat
is een politieagent, die het verkeer
regelt. Ze hebben onder aan hun mou
wen een witte rand met zwarte streep
jes."
5. „Grappig" zei Jantje, „en waarom
geen zwarte rand met witte streepjes?"
„Ezel", riep Kees. maar Jantje hoorde
dat niet eens. want z'n vader noemde
hem ook altijd ezel. En Jantje besloot
een verkeersagent te gaan zoeken en
zonder zich te bedenken slenterde hij
de straat op.
6. Zooals gewoonlijk liep Jantje maar
raak. Hij dacht er geen oogenblik aan.
dat er een voetweg was voor de voet
gangers en een rijweg voor fietsers,
karren en auto's. Jantje stapte den rij
weg op en hij hoorde niet eens dat ze
hem aan alle kanten toeriepen; „Jantje,
pas op!" Nou, hij zou gauw genoeg mer
ken, dat de rijweg geen plaats is voor
kleine jongetjes.
GEKLEEDE WANDELJAPON.
Voor deze gekleede wandeljapon heeft men
2.85 meter materiaal van 90 centimeter breedte
noodig. Het model is eenvoudig doch gekleed.
De rok loopt een weinig klokkend uit. Het voor
pandje, dat met knoopjes sluit, is op een aar
dige manier in panden verdeeld. De zijstukjes
zijn met een weinig ruimte aan het middenstuk
gezet. De garneering van dit model bestaat uit
zijden tres in een donkerder tint langs kraagje,
manchetjes en deelnaden.
Benoodigd materiaal: 2.85 meter soepele stof
van 90 centimeter breedte. Het patroon is te ver
krijgen in maat 50: bovenwijdte: 120 centime
ter; taillewijdte: 100 centimeter; heupwijdte
138 centimeter. Door het al of niet aanknippen
van naden, kan men het patroon passend ma
ken voor het eigen figuur.
Prijs van het patroon 26 ets. Het is van
Maandag af gedurende een week verkrijgbaar
bij de bureaux van dit blad, Gr. Houtstraat 93
en Soendaplein 37.
DUURZAAM.
't Vraagt weinig zorgen van Uw handen
Persil maakt zelf de wasch gereed,
Het bleek een weldaad voor Uw linnen
Als U het steeds met Persil deed
(Adv. ingez. Med.)
Keuze uit 10 verschillende merken.
De Stofzuiger Centrale H A G E M A N
GED. OUDE GRACHT 52 TELEF. 12762
(Adv. Ingez. Med.)
ZATERDAG 19 AUGUSTUS
Frans Hals Theater: „Midnight". 2.30, 7 en
9.15 uur.
Rembrandt Theater: Shirley Temple in „The
little Princess", geprolongeerd. Tooneel: Hiawa
tha's. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Luxor Theater: Fra Diavolo. 2.30, 7 en 9.15 u.
Palace Familie Cinema: „Tommy en zijn moe
der" en „Reuzen der lucht". 8.15 uur.
Moviac Theater: „Dik Trom".
Teyler's Museum, Spaarne 16. 113 uur, be
halve 's Maandags. Toegang vrij.
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a Ge
opend eiken werkdag (behalve Vrijdags) van
35 en 79 uur.
Zandvoort: Groot oogstfeest in het Noor-
derbad.
ZONDAG 20 AUGUSTUS
Bioscoopvoorstellingen des middags en des
avonds.
Heemstede: Concert Harmonie „St. Mi-
chaël" in Groenendaal, 35 uur.
Zandvoort: Atletiekwedstrijden op het
strand voor het Noorderbad.
MAANDAG 21 AUGUSTUS
Bioscoopvoorstellingen des middags en de3
avonds.
Palestina Diorama's. Schotersingel 117a. Ge
opend eiken werkdag (behalve Vrijdags) van
35 en 79 uur.
Zandvoort: Vergadering van den gemeen
teraad, 7.30 uur.
ROOSTER VAN APOTHEKEN
(Samengesteld door den Inspecteur der
V olksgezondheid.i
Voor de apotheken die toestemming gevraagd
hebben, om 's avonds en 's nachts en Zondags te
sluiten is door den Inspecteur der Volksgezond
heid een sluitingsrooster opgemaakt.
Van Zaterdag 19 Aug 8 uur tot en met Vrijdag
25 Aug. zijn de volgende apotheken op Zondag,
des avonds na 8 uur en des nachts geopend:
J. Dienske, Firma Duijm en Keur, Keizerstr. 6,
Tel. 10378.
Dr. J. J. Hoff. apotheek, Firma Begemann en
Sneltjes, Kruisweg 30, Tel. 10043.
J. M. Meisner, Marnix-Apotheek, Marnixstraat
65, Tel. 23525.
