Haarlem's Dagblad
Het Haarlemsche Belastingkohier.
Japan aan den vooravond
van gewichtig besluit.
Gemier.
Werd Csaky
ultimatum geplaatst?
Na de crisis-inzinking is nu
weer vooruitgang te constateeren
De Paus acht oorlog
te vermijden
Beroep op de leiders
der volken
>7^ Taargang No. 17230
Oilgnve l.ouren* Coster. MaatwhappO toot
Courunt-l.ilytm-n eu Algeni. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Fostgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon Directie 13082. Hoofdred. 15054
Redactie I0600. Drukkerij 10132. L2713
Admin 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en
Directie: P. W. PEEREBOOM EIS KOBEK'J PEEKEBOOM
Feestdagen
HoofdredacieurROBERT PEEKEBOOM
Maandag 21 Augustus 1939
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25 franco per
poel f3.55. loaae nummer* 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regel* f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame* f 0.60 per regeL
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60. elko
regel meer f 0.15- Groentjes de rubriek.
Hoe zal de houding tegenover
de as-mogendheden zijn?
TOKIO 21 Augustus (Reuter). De eind
beslissing van Japan inzake zijn politiek
tegenover de asmogendheden zal, naar men
gelooft worden genomen in de interministe-
rieele conferentie, welke volgens de Kokomin
Sjimboen morgenmiddag onder leiding van
Hiranoema zal worden gehouden.
De woordvoerder van het Japansche mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft in
antwoord op een desbetreffende vraag ver
klaard in de Britsche of Japansche verkla
ringen geen aanwijzingen te hebben gezien,
dat de onderhandelingen geëindigd zouden
zijn. De Asahi Sjimboen voorspelt, dat de
Engelsch-Japansche betrekkingen weer zullen
worden zooals voor de conferentie.
Opzegging van negenmogendheden-
verdrag?
Na gezegd te hebben, dat de Japansch-
Amerikaansche onderhandelingen gewichtig
zullen worden, verklaard het blad vernomen
te hebben, dat de Japansche regeering in een
meer definitieven vorm zal overgaan tot de
opzegging van het negenmogendhedenver-
drag.
De overeenkomst van Arita met
Craigie blijft bestaan.
Ook als de Engelsch-Japansche besprekingen
mislukken.
TOKIO, 21 Augustus (Domei) Welinge
lichte kringen spreken de meening uit, dat
de overeenkomst op 22 Juli tusschen Arita
en Craigie gesloten over algemeene kwesties
welke den achtergrond vormen van het ge
schil te Tientsin blijft bestaan, zelfs indien
de Engelsch-Japansche besprekingen misluk
ken. In dezelfde kringen wordt uiteengezet,
dat aan Japanschen kant zal worden aange
drongen op een volledige inachtneming van
bedoelde overeenkomst voor elk geval, dat
zich in de toekomst zou kunnen voordoen.
De Ministerraad.
Komt op 4 September eerst weer bijeen.
Naar onze Haagsche correspondent ver
neemt is het nieuwe ministerie, na den Minis
terraad van 11 Augustus, niet meer bijeen ge
weest. In deze vergadering zijn de groote lij
nen der te volgen politiek besproken, welke
uitgewerkt moeten worden in begrootings-
stukken. De eerstvolgende vergadering van
den Ministerraad zal eerst plaats hebben op
Maandag 4 September.
Het is zeer waarschijnlijk te achten dat. in
deze vergadering de nadere voorstellen onder
het oog zullen worden gezien. Naar wij verder
vernemen vertoeft minister De Geer op het
oogenblik in het buitenland. De andere minis
ters zijn vrijwel allen in Den Haag aanwezig.
Met een motorfiets er vandoor.
Zondagavond om half zeven werden door de
Haarlemsche politie twee 16-jarige jongens aan
gehouden, die te Zandvoort een motorrijwiel
van een parkeerplaats hadden meegenomen. Ze
hadden het parkeergeld betaald alsof het hun
motor was. In Haarlem-Noord konden ze niet
verder en ze stonden daar aan den motor te
prutsen toen ze door de politie werden aange
sproken. Bij het verhoor vielen de jongens door
den mand.
Het motorrijwiel is aan de Zandvoortsche
politie overgegeven.
Soblaat schoot meisje dood.
Tot drie maanden veroordeeld.
Op 8 Juni van dit jaar heeft de Vlagt-
wedde een schietongeval plaats gehad, dat
aan een jong meisje het leven heeft gekost.
De twintigjarige soldaat A, M., dienstplich
tige bij het grensbataljon, stond
dien dag te Vlagtwedde op post een mitrail
leurnest. In de nabijheid daarvan stonden
eenige kinderen. De soldaat bemoeide zich met
hen en om hen bang te maken, trok hij zijn
dienstpistool. Hij manoeuvreerde daarmede,
er niet aan denkende dat het met scherpe
patronen geladen was. Plotseling ging een
schot af. Het meisje J. K. werd door een kogel
in het hoofd getroffen en overleed vrij spoe
dig. Vanochtend stond de soldaat terecht voor
den krijgsraad te 's-Hertogenbosch wegens het
veroorzaken van dood door schuld.
Hij bekende de feiten.
De auditeur-militair, mr. Van der Kun, was
van meening, dat de roekeloosheid, waarmede
de soldaat met het pistool is omgegaan,
grenst aan het misdadige. Hij eischte een ge
vangenisstraf van vijf maanden.
De krijgsraad, uitspraak doende, heeft den
soldaat wegens het veroorzaken van dood door
schuld, veroordeeld tot drie maanden gevan
genisstraf.
ORGELBESPELING
in de Groote- of St. Bavo Kerk te Haarlem op
Dinsdag 22 Augustus 's avonds van 8.159.15
uur, door den heer George Robert
Het programma luidt-
1. Fantasie on the flemish chorale.
„Laet ons met herten reyne",
dr. John Buil.
2. Concert F gr. t. G. F. Handel
Allegro moderato.
Andante maestoso.
Adagio.
Allegro.
3. Preludium in den vorm eener
Chacone Ch. V. Stanford
4. Symphonisch Choral „Ach bleib' mit
Deiner Gnade". S. Karg-Elert
5. Melancholie J. R. A. Felderhof
6. Eerst Choral H. Andriessen.
(Volgens een bericht in de New
York Times stelt een Ameri-
kaansch geleerde op het oogenblik
een onderzoek in naar de vraag, of
twee mieren uit hetzelfde nest
elkaar herkennen, wanneer zij
elkander tegenkomen).
Die hooggeleerde Aamrikaan,
Ofschoon hij wel niet lui zal wezen,
Is naar de mieren toegegaan,
Om een heel wijze les te lezen.
Op onze aardsche mierenhoop
Milliarden mieren op den loop,
Een reden om je af te vragen:
Herkennen die elkaar nu wel,
Of niet, wanneer z' elkaar ontmoeten,
Zou Mierabeau dan Mierabelle
,'En omgekeerd) beleefd begroeten?
Of trippelen dan hij en zij,
Vervuld slechts van hun nijver werken.
Maar mier nichts, dir nichts, stug voorbij,
Zelfs zonder elkaar op te merken?
Ik weet het niet, maar deze prof
Hoopt er eens antwoord op te geven,
En ik voor mij heb niets dan lof
Voor dit verhelderende streven.
Hij brengt ons weer meer kennis van
Die zeer bijzondre soort van dieren,
En dan? vraagt u misschien nou, dan
Gaan wij getroost weer verder mieren.
P GASUS.
Nieuw adresboek van Haarlem.
Een welkome uitgave.
Verschenen is het nieuwe adresboek van de
stad Haarlem 1939'40.
Deze uitgave is samengesteld met door aan
den uitgever, den heer G. Eikelenboom, ver
strekte opgaven van de Posterijen en tevens met
door hem verzamelde correcties; dus niet met de
gegevens uit de gemeentelijke bevolkingsregis
ters, zooals oorspronkelijk de bedoeling was.
Alleen de overlijdensgevallen van den datum
van verschijning van het vorige adresboek '36 af
heeft de uitgever' van de gemeente.
De gemeente kon hem de gegevens tegen voor
hem aannemelijken prijs niet verstrekken, op
grond van het feit dat concurrerrtie-mogelijkheid
niet uitgesloten was. Nu dit echter bijna onmo
gelijk is geworden, meent de heer Eikelenboom
te mogen veronderstellen dat de volgende uit
gave, einde volgend jaar, wél met gemeentelijke
medewerking zal verschijnen.
De belangstelling voor dit adresboek is aan
merkelijk grooter dan bij de vorige uitgave en
voorzoover de exemplaren x-eeds in het bezit
kwamen van de gebruikers toonden dezen hun
tevx-edenheid. Dit valt trouwens niet te verwon
deren, want niet minder dan 15000 correcties zijn
aangebracht, terwijl in afwijking van de vorige
uitgave, namenlijst cn stratenlijst met elkander
coi-respondeeren.
De uitgever is er van overtuigd, dat met de
medewerking van de beide genoemde instanties,
het adresboek van de stad Haarlem nog be
trouwbaarder wordt.
In het adresboek wordt den gebruikers ver
zocht eventueele coiTecties schriftelijk aan den
uitgever in te zenden, zij worden dan in een
kaartsysteem bijgewerkt.
Dit nieuwe adresboek mag bogen op een zeei
duidelijken druk. Dit zal zijn weg wel vinden,
te meer daar het laatste adresboek al 3 jaar oud
was.
WANDGEDIERTE, VLOOIEN EN WESPEN
ABSOLUTE VERDELGING.
ZUIVERINGSONDERN. „RADICAA L",
Gen. Cronjéstraat 35 Telefoon 11657.
Waar anderen faalden, slaagden wij.
WEEKBERICHT
Coöp. „Vooruitgang" U.A.,
Haarlem.
Roomboter, per pond 73 ets.
Huishoudzeep, 1 pak, 1 Kilo16 ets.
Jam, grote potten 25 ets.
Slaolie, per fles, 6l/2 maatje 45 ets.
Bessensap, nieuwe oogst, per fles 12% ets.
MET DIVIDENDBONS.
voor een
In de crisisjaren was een geregelde terug
gang van het belastingkohier te Haarlem
trouwens in elke andere gemeente ook te
constateeren.
Deze keldering komt in het volgende lijstje
van de aangeslagenen in de Rijksinkomsten
belasting heel duidelijk tot uiting:
Belasting- Aantal Totaal
jaar aanslagen inkomen
1930/1931 37.736 f 93.266.000
1931 1932 38.205 f 91.939.000
1932 1933 34.689 f 81.772.000
1933/1934 31.090 f 70.971.000
1934-1935 30.307 f 67.952.000
1935 1936 29.437 f 64.065.000
1936 1937 28.015 f 60.527.000
1937 1938 27.900 f 60.208.000
Niet alleen ging het gezamenlijk inkomen
der aangeslagenen sterk achteruit de val
van f 93.266.000 tot f 60.208.000 in een tijd van
7 jaar beteekent een daling van ongeveer 35%
maar ook het aantal aanslagen verminder
de in dien tijd van 37.736 tot 27.900. wat een
afneming van ongeveer 25% is. En dat niet
tegenstaande de bevolking in die 7 jaar met
ruim 15.000 zielen vooruitging!
Gelukkig is er nu een keer gekomen! Het
kohier van het belastingjaar 1938,1939 is juist
dezer dagen opgemaakt. De officieele statistiek
komt pas over eenige maanden uit, maar wij
kunnen reeds nu mededeelen, dat het aantal
aanslagen 29.300 is en het totale inkomen
f 63.438.000.
Na een periode van 7 jaar van daling
(van f 93.266.000 tot f 60.208.000) is nu
een jaar van stijging gekomen en wel
van f 60.208.000 tot f 63.438.000. Een
vermeerdering dus van f 3.230.000, of
ongeveer 5% pCt. van het inkomen der
Haarlemmers die aangeslagen zijn in
de Rijksinkomstenbelasting. Ook is nu
het aantal aangeslagenen weer geste
gen en wel van 27.900 tot 29.300, dus
met 1400.
Het aantal ingezetenen is het laatste jaar
met ongeveer 2000 gestegen. Niet meer dan 1/5
van de inwoners is aangeslagen in de Rijksin
komstenbelasting, zoodat onder die 2000 nieuwe
bewoners zeker niet meer dan 400 belastingbe
talers zijn. Er zijn dus nu 1000 inwoners in de
Rijksinkomstenbelasting aangeslagen die een
jaar geleden geen belasting betaalden.
Er is dus wel een verbetering in de belas
tingcapaciteit der Haarlemmers te constatee
ren.
Er zijn ook zeer kleine inkomens die wel in
de Gemeentefondsbelasting zijn aangeslagen,
maar niet in de Rijksinkomstenbelasting.
De cijfers van de beide laatste belastingjaren
van die gezamenlijke belasting zijn:
Inkomsten en Fondsbelasting
Aantal Gezamenlijk
aanslagen inkomen
1937/1938 36.882 66.619.000
1938/1939 38.686 70.123 000
Alleereerst blijkt hieruit, dat de vermeerde
ring van het inkomen f 3.504.000 bedraagt. Er
waren in het laatste belastingjaar dus 9.386
Haarlemmers die alleen in de Gemeentefonds
belasting waren aangeslagen. Hun gezamenlijk
inkomen was 6.685.000.
Haarlem en de beter-gesitueerden.
De positie van de beter-gesitueerden te Haar
lem is het best te beoordeelen uit de statistiek
van de inkomens boven de 10.000.
Deze cijfers zijn:
Inkomens boven 10.000
1930/1931 896
1931/1932 803
1932/1933 634
1933/1934 492
1934/1935 445
1935G936 416
1936/1937 369
1937/1938 390
1938G939 420
In 6 jaar daalde dus het aantal Haar
lemmers dat meer dan f 10.000 inkomen
had van 896 tot 369. maar nu is het
sinds 2 jaar weer gestegen van 369 tot
420.
Dit is dus ook een hoopvol teeken voor de
verbetering van de belastingcapaciteit van
Haai-lem.
De aanslagen voor de Vermogensbelasting
waren in de laatste jaren te Haarlem:
Vermogensbelasting.
Aantal Totaal
aanslagen vermogen
1936/1937 2720 f 173.557.000
1937/1938 2778 f 198.354.000
1938/1939 2746 193.354.000
Daaruit blijkt, dat het vermogen van de
Haarlemmers die in de Vermogensbelasting
waren aangeslagen, in het voorlaatste jaar
vrij sterk steeg, maar in het laatste jaar weel
een geringe daling te zien gaf. Dit is trouwens
ook te verklaren, want over het belastingjaar
1937/1938 vielen in het algemeen de hoogste
uitkeeringen op aandeelen en effecten.
IN GALOP OVER DL GOLVEN. Een heerlijke sport bij dit warme weer is
paardrijden op zee. Aan de Fransche Rivièra wordt het druk beoefend. Zelfs
zonder teugel en stijgbeugels
Graaf Csaky.
PARIJS, 21 Augustus (Havas). Excelsior
meldt uit Londen:
Csaky heeft zich zoowel te Berchtesgaden
als te Rome tegenover een echt ultimatum
geplaatst gezien: Hongarije moet den Duit-
schen troepen doortocht verleenen in geval
Zuid-Slavië een jegens de as vijandige houding
zou aannemen. De Italiaansche troepen zou
den overigens, aldus het blad, probeeren via
Albanië Zuidslavië te overweldigen.
Een stralende Zondag.
Enorme drukte aan het Zandvoortsche
strand.
Een parelende zon, die hoog boven het
Zandvoortsche strand haar stralen wierp,
heeft Zondag vele menschen naar buiten ge
lokt, ook naar de verkoeling brengende zee
Het ls een dag geworden zooals we die dit
seizoen nog niet meegemaakt hebben en let
terlijk iedereen heeft genoten van alles wat
het vroolijke strand bieden kan. Ei- is gezond
en gebaad en niet in het minst hebben de kin
deren naar hartelust hun spel in de warme
zon gespeeld en de ouderen zullen vandaag
aan het werk gegaan zijn met een heerlijke
herinnering aan den prachtigen dag van gis
teren.
Het kan overal warm zijn, aan het strand
ls het toch altijd iets frisscher door het ge
weldige verdampingsoppervlak van de zee.
Maar men kwam niet alleen om aan het
strand te vertoeven. Men wilde begrijpelijker
wijs een bad nemen en zoo zijn er gisteren,
door de badinrichtingen duizenden badkaar-
tjes verstrekt. Het laat zich begrijpen, dat bij
een dergelijken toevloed van baders het toe
zicht in de badinrichtingen voorzeker niet
gemakkelijk was. Zonder ook maar een mo
ment afgelost te worden hebben de badlieden
den geheelen dag aan zee gestaan onophoude
lijk blazend op hun metalen toeters Op het
stille strand was de drukte nog oneindig
veel grooter. Hier zag men jong en oud spelen
en ravotten. Voor de eerste bank zag men
schier geen water meer, zooveel badenden
waren hier bijeen. Hier was het de Zandvoort
sche Reddingsbrigade die met haar drie red-
dingsvletten den geheelen dag op zee kruiste
om de al te overmoedigen te beduiden, dat
zij hun leven in gevaar brachten, want ook
gisteren trok de zee zeer sterk. Een woord van
lof komt zeker toe aan de badmeesters van
de badinrichtingen en de leden van de Z.R.B.
Het strand voor het centrum was ook zeer
druk bezet en geleek veel op een krioelend
mierennest: steeds kwamen weer nieuwe gas
ten aan. Trein en tram reden met extra ma
terieel ap de lijn AmsterdamZandvoort,,
doch behalve deze waren het vooral auto's
en fietsers, die den geweldigen toevloed van
dagjesmenschen veroorzaakten. De parkeer
terreinen waren gedurende de middaguren
grootendeels of geheel bezet, Het behoeft nau
welijks gezegd te worden, dat er gisteren flink
verdiend is en hieraan kan direct toegevoegd
worden: Het was hoog noodig. Over het alge
meen is het dit seizoen niet al te best ge
weest. maar wanneer de rest van deze maand
zoo blijft als het heden is, dan kan
nog veel worden goedgemaakt, al zal in vele
bedrijven van winst nauwelijks sprake zijn.
Een opmerkelijk symptoom voor een drukken
dag in Zandvoort is het altijd geweest, wan
neer de N.ZE.T.M. gebruik moest maken van
de z.g. schapenhokken, teneinde een ordelijk
vervoer en een gelijke distributie van de rei
zigers over de beschikbare wagens te bevor
deren. De laatste jaren is dit niet meer
voorgekomen,, doch gisteren was het hard
noodig.
Het woord is aan
EötvÖS:
Er zijn tijden waarin het
den schijn heeft alsof tot re-
geeren niets anders noodig is
dan de menschen grondig te
verachten.
De Paus heeft Zaterdag in plechtige
audiëntie een groep pelgrims uit Ve
netië ontvangen, ter gelegenheid van
de herdenking van den sterfdag van
Paus Pius X, 25 jaar geleden.
De Paus sprak de pelgrims to« en
wekte de herinnering op aan de groote
persoonlijkheid van Pius X.
Daarna zeide hij
..Op dit oogenblik. waarop ons hart weer van
rees vei-vuld wordt, hebben wij alles gedaan
vat mogelijk was om het oorlogsgevaar te kce-
en en mede te werken aan de vestiging van
ïen hechten vrede, gegrondvest op gerechtig-
ueid en in staat om de vrijheid en eer der vol-
ren te waarborgen. Binnen de grenzen van de
nogelijkheid en de taak van onze apostolische
missie, hebben wij andere werkzaamheden en
mdere zorgen veronachtzaamd. Wij hebben
mszelf voorzichtigheid en reserve opgelegd om
3e actie voor den vrede niet moeilijker of on
mogelijk te maken, want wij zijn ons welbe
wust van alles wat wij op dit gebied in het be-
ang van de kerk en de geheele menschheid
moeten verrichten.
Wij willen en kunnen niet de hoop
laten varen, dat een conflict kan wor
den voorkomen dat, naar het zich laat
aanzien, het vorige conflict in vernie
ling en geestelijke en zedelijke ineen
storting verre zal overtreffen.
Wij blijven vertrouwen, dat de leider-
der volken op het oogenblik van de
gewichtige beslissing, niet de zoo zwa
re verantwoording op zich zullen laden
dodr hun toevlucht tot geweld te ne
men.
Doch onze hoop gaat verder dan naar de
wijsheid en goedheid der menschen. Onze blik
richt zich naar den almachtigen, barmhartlgen
God. die den volken wijsheid geeft rn de har
den en geesten der regeeringen behcerseht,
Op dezen gedenkwaardigen dag willen wij
met alle katholieken der aarde, levens biddend
voor zoovelen van goeden wil. die buiten de
kerk leven doch naar den vrede streven, God
;meeken, dat Hij den oorlog doet ophouden
daar waar hij woedt, en dat Hij allen moge be
hoeden voor nieuwe groote conflicten Moge het
God behagen, dat op deze verontruste wereld
3e vrede moge heerschen en de eensgezindheid
der volken en naties, waarvoor wii nimmer zul
len ophouden vurig te blijven bidden".
Men kent in de kringen van Vaticaanstad
groote beteekenis toe aan deze toespraak en
legt den nadruk op het feit. dat de Paus uit
eengezet heeft dat hij pogingen heeft gedaan
en pogingen zal blijven doen ter verwijdering
van het oorlogsgevaar, aldus meldt Havas.
Hoewel de Paus, aldus zegt men. opnieuw
heeft verklaard voorzichtig te willen zijn. opdat
hem zijn actie ten gunste van den vrede van
geen enkele zijde moeilijker of onmogelijk zal
worden gemaakt schijnt hij te kennen hebben
willen geven, dat een regeermg niet van „vre
de en gerechtigheid" zou kunnen spreken en
evenmin van „eer en vrijheid der volken" als
zijzelf er niet naar zou streven vrede en ge
rechtigheid te eerbiedigen en een aanslag zou
willen plegen op de vrijheid of de eer van een
inder volk
HEDEN: 12 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
Pi
Over hel Haarlemsche belastingkohier. Na
de crisis-inzink is nu weer voortuitgang
te constateeren.
BINNENLAND.
Twee jongens zijn te St. Oedenrodc door
den bliksem getroffen.
liurentwist met noodlottig gevolg.
Weer vele verdrinklngsgevallcn tijdens het
afgeloopen weekeinde.
Felle fabrieksbrand te Leiden.
BUITENLAND.
Forster heeft aangekondigd dat de Fixhrer
de kwestie van den „terugkeer" van Dant-
zig in rust en vrede zal regelen.
Tusschen Duitschland en Rusland is een han
delsverdrag gesloten.
Mussolini zal binnenkort Albanië bezoeken.
Tientsin wordt door overstrooming geteisterd.
SPORT
De Honkhalwedstrijd NederlandBelgië is
door onze landgenootcn gewonnen met 9-3
In Engeland is de derde Testmatch tegen
Wcst-Indië begonnen. Engeland scoorde
352 cn West-Indië 27-1.
Bij de Dames-athlctiekwedstrijden heeft „Sa-
gitta" Zondag te Amsterdam den Prinses
Juliana-bekcr geworden.
ARTIKELEN, eni.
II. D. Vertelling „De onbetaalde schuld" door
Elsa Kaiser.
J. B. Schuil over „Drie menschen In de
sneeuw".
Van een Londenschen medewerker: Engel-
sche ideeën voor een vredesvoorstel.
Bijzondere correspondentie: Polen's vijftien
jarenplan.
I"t oudste kerkje van Nederland heeft zich
verstopt.
De Burgerlijke Stand va« Haarlem is opge
nomen op