Britsch-Duitsche notawisseling gepubliceerd 2Je JUius zet ziiu wedesactie oaait. Frankrijk trouw RADII Duitsch—Russische verdrag geratificeerd VRIJDAG 1 SEPTEMBER 1939 H-AARLEM'S DAGBLAD S Duitschland acht zijn voorstellen doorniet verschijnen van Poolsche onderhandelaar verworpen Aan cle buitenlandsche journalisten te Berlijn zijn gister avond op het ministerie van propaganda mededeelingen verstrekt over de tusschen Duitschland en Engeland ge voerde notawisseling. Er blijkt hieruit o.a., dat Duitschland den Polen in den nacht van Woensdag op Donderdag tot middernacht tijd had gelaten op de Duitsche voorstellen in te gaan ,door het zenden van een gevolmachtigde uit War schau, die alle volmachten moest bezitten om tot onder- teekening over te gaan, dan wel tot verwerping. Men is er te Berlijn verontwaardigd over, dat Warschau het niet eens noodig heeft gevonden, te antwoorden, laat staan een gevol machtigde te zenden. Duitschland beschouwt door deze houding van Polen de voorstellen als practisch verworpen. De belangrijkste punten uit de voorstellen zijn de yolgende Dantzig keert onmiddellijk tot Duitschland terug. Volksstemming in den Corridor. Gdingen blijft Poolsch. Overleg inzake de minderhedenkwestie. De volledige mededeeling, welke den journa listen werd gedaan, luidt als volgt: „De Koninklijke Britsche regeering heeft in een nota van 28 Aug. 1939 zich tegenover de Duitsche regeering bereid verklaard, haar be middeling tot rechtstreeksche onderhandelingen tusschen Duitschland en Polen over de omstre den problemen ter beschikking te stellen. Zij heeft er daarbij geen twijfel over gelaten, dat ook zij zich met het oog op de voortdurende inciden ten en de algemeene Europeesche spanning, van de urgentie van de procedure bewust was. De Duitsche regeering heeft zich in een ant woordnota van 29 Augustus 1939, ondanks haar sceptische beoordeeling van den wil der Pool sche regeering, om tot een overeenstemming te komen in het belang van den vrede bereid ver klaard, de Engelsche bemiddeling, resp. het voor stel der Britsche regeering aan te nemen. Zij heeft, met begrip van alle op het oogenblik voor handen gegevens, het noodzakelijk geacht, in deze, haar nota, er op te wijzen, dat wanneer het gevaar van een catastrofe wil worden ver meden, snel en onverwijld moest worden gehan deld. Zij heeft zich in dezen zin bereid verklaard tot den 30sten Augustus 1939 des avonds een ge volmachtigde van de Poolsche regeering te ont vangen onder de voorwaarde, dat deze ook wer kelijk gevolmachtigd zou zijn, niet alleen te dis- cuteeren, maar ook om onderhandelingen te voe ren en overeenkomsten af te sluiten. De Duitsche regeering heeft voorts doen weten, dat zij geloofde, voor de aankomst van dezen Poolschen onderhandelaar in Berlijn, de Brit sche regeering de grondslagen van het aanbod tot overeenstemming eveneens te kunnen doen toekomen. In plaats van een verklaring omtrent de aankomst van een gevolmachtigde Poolsche persoonlijkheid, kreeg de rijks- regeering als antwoord op haar bereid willigheid tot een overeenstemming, allereerst het bericht van de Poolsche mobilisatie en eerst op den 30en Augus tus 1939, tegen 12 uur 's nachts een tamelijk algemeen gehouden Britsche verzekering van bereidwilligheid, om van haar kant invloed uit te willen oefenen tot het aanvangen van onder handelingen. Ondanks het feit, dat door het uitblijven van den door de rijksregeering verwachten Poolschen onderhandelaar de voorwaarde was vervallen, om aan de Britsche regeering nog een inlichting te geven over de opvatting van de Duitsche regeering betreffende de mogelijke grondslagen van onderhandelingen, aangezien de Britsche regeering immers zelf voor rechtstreeksche on derhandelingen tusschen Duitschland en Polen had gepleit, gaf de rijksminister van buitenland sche zaken, von Ribbentrop, den Britschen am bassadeur, naar aanleiding van de overhandiging der laatste Engelsche nota, een nauwkeurige mededeeling van den tekst der voor het geval een Poolsche gevolmachtigde zou zijn aangekomen, als onderhandelingsbasis onder de oogen geziene Duitsche voorstellen. De Duitsche regeering meende er recht op te hebben, dat onder deze omstandigheden minstens daarna nog, de onmiddellijke benoeming van een Poolsche persoonlijkheid zou plaats vinden. Want men kan van de rijksregeering niet ver wachten, dat zij van haar kant voortdurend de bereidwilligheid tot het aanvangen van derge lijke onderhandelingen niet alleen slechts in het licht stelt, maar ook er voor gereed zit, terwijl van Poolsche zijde haar slechts uitvluchten ei niets zeggende verklaringen worden voor gehouden. Uit een in tusschen plaats gevonden démar che van den Poolschen ambassadeur blijkt op nieuw, dat ook deze geen volmacht heeft, om eenigerlei discussie aan te vangen, of zelfs om te onderhandelen. De Führer en de Duitsche rijksregee ring hebben zoodoende nu twee dagen tevergeefs gewacht op de aankomst van een gevolmachtigden Poolschen onder handelaar. Onder deze omstandigheden beschouwt de Duitsche regeering ook ditmaal haar voorstellen practisch als afgewe zen ofschoon zij van meening is dat deze, in den vorm waarin zij ook aan de Engelsche regeering waren medege deeld meer dan loyaal, fair en uitvoer baar geweest zouden zijn. De rijksregeering acht van belang, in het openbaar kennis te geven van deze aan den Britschen ambassadeur door den rijksminister van Buitenlandsche Zaken Von Ribbentrop medegedeelde onderhandelingsgrondslagen. De toestand tusschen het Duitsche rijk en Polen is op het oogenblik zoo, dat ieder verder incident tot een ont lading kan leiden van de aan beide kanten in stelling gebrachte militaire strijdkrachten. Iedere vreedzame oplossing moet van zoo- danigen aard zijn, dat niet bij de eerstvolgende gelegenheid de dezen toestand in zijn oorzaken bepalende gebeurtenissen zich kunnen herhalen en daardoor niet alleen het Oosten van Europa, maar ook andere gebieden in dezelfde spanning worden gebracht. De oorzaken van deze ontwikkeling liggen ten eerste in de onmogelijke grensafbakening, zoo als deze door het dictaat van Versailles is vast gesteld en ten tweede in de onmogelijke be handeling der minderheid in de afgescheiden gebieden. De Duitsche rijksregeering gaat der halve bij deze voorstelling uit van de gedachte, een definitieve oplossing te vinden, die de on mogelijke situatie der grensafbakening uit den weg ruimt, aan beide deelen hun vitale verbin dingswegen verzekert, het minderheden pro bleem voor zoover dat maar mogelijk is uit den weg ruimt en voor zoovre het niet mo gelijk is het lot der minderheden door de waar borging van hun rechten draaglijk maakt. De Duitsche regeering is er van overtuigd, dat het daarbij noodzakelijk is, economische en physieke benadeelingen, die sedert het jaar 1918 hebben plaats gehad, aan den dag te brengen en in vollen omvang te herstellen. Zij acht uiter aard deze verplichting voor beide partijen bin dend. Uit deze overwegingen vloeien de vol gende practische voorstellen voort: Wat Duitschland voorstelde 1. De Vrije Stad Dantzig keert op grond van haar zuiver Duitsche ka rakter evenals op grond van den eensgezinden wil van haar bevolking onmiddellijk naar het Duitsche rijk terug. 2. Het gebied van den z.g. Corridor, dat van de Oostzee tot aan de lijn Marienwerder Graudenz Kulm Bromberg (met inbegrip van deze steden) en dan ongeveer ten Westen naar Schoenlanke loopt, zal zelf beslissen, of het tot Duitschland of tot Polen zal behooren. 3. Tot dit doel zal in dit gebied een volksstemming gehouden worden. Stemge rechtigd zijn alle Duitschers, die op den lsten Januari 1918 in dit gebied woonden, of tot op dien dag daar werden geboren: en insge lijks alle op dien dag in dit gebied wonende of op dien dag daar geboren Polen, Kasjoe- ren, enz. De uit dit gebied verdreven Duit schers keeren ter uitbrenging van hun stem terug. Ter verzekering van een objectieve stem ming, evenals tot waarborging van de daar toe noodzakelijke, omvangrijke preliminaire werkzaamheden, wordt het genoemde gebied evenals dat met het Saargebied het geval geplaatst onder een onmiddellijk te vor men internationale commissie, die door de vier groote mogendheden, Italië, de Sovjet unie, Frankrijk en Engeland gevormd wordt. Deze commissie oefent alle souvereine rech ten in dit gebied uit. Tot dit doel moet dit gebied binnen een overeengekomen, zoo kort mogelijken termijn door de Poolsche mili tairen, de Poolsche politie en de Poolsche autoriteiten ontruimd worden. 4. Van dit gebied blijft uitgezon derd de Poolsche haven Gdingen, die principieel Poolsch souverein gebied vormt, in zooverre zij zich territoriaal tot de Poolsche nederzetting beperkt. De nadere grenzen van deze Poolsche havenstad zouden tusschen Duitsch land en Polen moeten worden vast gelegd, en zoo noodig door een inter nationaal scheidsgerecht vastgesteld worden. 5. Om alles, wat noodzakelijk is voor de verelschte omvangrijke werkzaamheden ter uitvoering van een rechtvaardige stemming veilig te stellen, zal deze stemming niet plaats vinden, voordat twaalf maanden ver- loopen zijn. Om gedurende dezen tijd Duitschland zijn verbinding met Oost-Pruisen, en Polen zijn verbinding met de zee onbeperkt te garandeeren, worden wegen en spoorwegen vastgesteld, die een vrij transito-verkeer mogelijk maken. Daarbij mogen slechts die heffingen geïnd worden, die voor het in standhouden der verkeerswegen resp. voor het ten uitvoer leggen van de transporten, vereischt zijn. 7. Over de vraag, tot welken staat dit gebied zal behooren, beslist de eenvoudige meerderheid van de uitgebrachte stemmen. 8. Om na de tenuitvoergelegde stemming onverschillig hoedeze moge uitvallen de veiligheid van het vrije verkeer van Duitschland met zijn provincie Dantzig Oost-Pruisen en Polen zijn verbinding met de zee te garandeeren, zal, in geval het aan de stemming onderworpen gebied aan PeJen komt, Duitschland een exterritoriale verkeers- zöne, ongeveer in de richting van Bütow— Dantzig, resp. Dirschau gegeven worden, voor het aanleggen van een rijksautoweg, benevens van een viersporige spoorbaan. Deze weg en deze spoorlijn zullen aldus aangelegd worden, dat de Poolsche verbin dingswegen daardoor niet worden geraakt, d.w.z. dat de Poolsche verkeerswegen noch over de zone heen, noch daaronder door loopen. De breedte van deze zóne wordt vastgesteld op 1 K.M. en vormt Duitsch souverein ge bied. Wanneer de stemming ten gunste van Duitschland uitvalt, krijgt Polen voor het vrije en onbeperkte verkeer naar zijn haven Gdingen, dezelfde rechten van een gelijken extrerr?tc.rialen weg-, resp. spoorwegverbin ding, als waar Duitschland recht op zou heb ben. 9. In geval de Corridor aan het Duitsche rijk terug komt, verklaart dit zich bereid, met Polen een bevolkings-uitwisseling uit te voeren, in zooverre de Corridor daarvoor ge schikt is. 10. De eventueel door Polen gewenschte speciale rechten in de haven van Dantzig, zouden op gelijken voet uitgewisseld worden met gelijke rechten van Duitschland in de haven van Gdingen. 11. Om in dit gebied ieder gevoel van een bedreiging aan beide kan ten uit den weg te ruimen, zouden Dantzig en Gdingen het karakter van zuivere handelssteden krijgen, d.w.z. zonder militaire inrichtingen en mili taire versterkingen. 12. Het schiereiland Hela, dat bij, de stemming óf aan Polen óf aan Duitschland zou komen, zou in elk geval eveneens worden gedemilitari seerd Duitschland en Polen verplichten zich elke sedert het jaar 1918 eventueel voorgekomen economische en andere benadeeling der we- derzijdsche minderheden te herstellen, even tueel alle onteigeningen op te heffen of voor dit en ander ingrijpen in het economische le ven den betrokkene een volledige schadeloos stelling te betalen. 13. Daar de Duitsche rijksregeering de meest ernstige klachten omtrent de behandeling der Duitsche minder heid in Polen heeft, en de Poolsche re geering eveneens meent klachten ten aanzien van Duitschland te hebben, verklaren beide partijen zich er mee accoord, dat deze klachten aan een internationale commissie van onder zoek worden voorgelegd, die tot taak heeft alle klachten te onderzoeken omtrent economische en physieke na- deelen en andere terroristische daden. 14. Om de in Polen verblijf houdende Duit schers evenals den in Duitschland verblijf houdenden Polen het gevoel van internatio nale rechteloosheid te ontnemen en hun met name de zekerheid te geven, niet te kunnen worden opgeroepen voor handelingen of voor diensten, die onvereenigbaar zijn met hun nationaal gevoel, komen Duitschland en Po len overeen de rechten der wederzijdsche min derheden door gedetailleerde en bindende overeenkomsten te verzekeren, teneinde dezen minderheden het behoud en de vrije ontwik keling van hun volkskarakter te waarborgen, hun met name de door hen daartoe noodig ge achte organisatie toe te staan. Beide partijen DANTZIG. De stad in vogelvlucht, met op den voorgrond den toren van de Mariakerk. verplichten zich de leden der minderheid niet voor den militairen dienst op te roepen. 15. In geval van een overeenkomst op den grondslag van deze voorstellen verklaren zich Duitschland en Polen bereid de onmiddellijke demobilisatie van hun strijdkrachten te bevelen en ten uitvoer te leggen. 16. De ter bespoediging van de boven staande overeenkomst vereischte verdere maatregelen worden tusschen Duitschland en Polen overeengekomen. aan zijn verplichtingen Mededeeling na de zitting van den ministerraad. In de vergadering van den minister raad, die Donderdag in het Elysée bijeen is, hebben de Fransche minister-pre sident Daladier en de minister van Bui tenlandsche Zaken, Bonnet, een uit eenzetting gegeven van den internatio nalen toestand. De raad heeft eenstemmig besloten de verplichtingen van Frankrijk na te komen. Nota aan vertegenwoordigers van vijf mogendheden overhandigd. De Paus heeft een nieuwe démarche ondernomen ten gunste van den vrede bij de voornaamste betrokken mogend heden. Gistermorgen heeft de kardinaal staatssecretaris, mgr. Maglione, een een langdurig onderhoud met den H. Vader gehad. Terstond nadat hij in het Vaticaan was teruggekeerd, liet de kardinaal de bij den H. Stoel geaccrediteerde ambassadeurs van Frankrijk, Italië, Duitschland en Polen ontbieden, als mede den gezant van Groot-Brittannië die hij na elkander ontving en wien hij een geschreven nota overhandig de. Volgens zekere inlichtingen in religieuze kringen van 't Vaticaan behelst dit document een nieuwe dringende oproeping om een vreedzame oplossing te zoeken voor het con flict, dat dreigt Europa in een oorlog te stor ten. De Paus heeft zich met nadruk gewend tot de verantwoordelijke leiders van de regeerin gen om, nu het nog tijd is, te voorkomen dat men algemeen naar de wapenen grijpt, het geen alleen zou kunnen leiden tot een on metelijke ramp. Dezelfde religieuze kringen verklaren, dat de H. Stoel nog goede hoop bewaart en dat de hooge kerkelijke autoriteiten algemeen van oordeel zijn, dat een conflict hoewel dreigend op het laatste oogenblik zal worden voorko men. Naar verder vernomen wordt heeft de kar dinaal-staatssecretaris Maglione, onmiddel lijk na het overhandigen van bovengenoemd document een langdurig onderhoud gehad met den Nuntius bij het Quirinaal, mgr. Borgongini Duca. Franco stelt een oppersten generalen staf in. Naar uit Madrid wordt medegedeeld, heeft generaal Franco een oppersten generalen staf onder zijn eigen rechtsireeksch bevel opge richt, als ,.de hoogste militaire waarborg voor Spanje's vrijheid van handelen in geval van een gewapend conflict". Generaal Vieo, een der bekwaamste strategen van Franco, is tot bevelvoerend generaal benoemd. De taak van den nieuwen generalen staf zal zijn 't opstellen van strategische plan nen, het regelen van de plaatsing der troepen en de mobilisatie en et coördineeren van de militaire en economische macht der natie. PROGRAMMA Besluit van den Oppersten Raad der Sovjet Unie gevallen De Opperste Raad van de Sovjet Unie heeft gisteravond, na een rede van den volkscommisaris voor buitenland sche zaken, Molotof, welke ongeveer een uur duurde, eenstemmig het volgende besluit genomen: Ten eerste: de buitenlandsche politiek van de regeering wordt goedgekeurd. Ten tweede: het op 23 Augustus te Moskou onderteekende verdrag van non-agressie tusschen Duitschland en de Sovjet Unie wordt geratificeerd. De Duitsche regeering heeft op het zelfde oogenblik. dat de Opperste Raad van de Sovjet Unie het verdrag ratifi ceerde, dit verdrag eveneens ge ratificeerd. ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1939. HILVERSUM I. 1875 on 414.4 M. VARA-Uitzending. 10.0010.20 v.m. en 7.30—8.00 VPRO. 8.00 Gramofoonmuziek (Om 8.16 Berichten). 10.00 Morgenwijding. 10.20 Voor arbeiders in de Continubedrijven. 12.00 Gramofoonmuziek. (Om 12.15 Berichten). 2,00 Filmpraatje. 2.15 Orgelspel. 3.00 Reportage. 3.30 VARA-orkest. 4.30 Esperanto uitzending. 4.50—5.00 en 5.05 Esmeralda. 5.30 Filmland. 6.00 Orgelspel. 6.28 Berichten. 6.30 Gramofoonmuziek. 7.00 VARA-Kalender. 7.05 Felicitaties. 7.10 Politiek radiojournaal. 7.30 Cursus „Langs steden en dorpen". 8.00 Herha ling SOS-Berichten. 8.03 Berichten A. N. P., VARA-Varia. 8.20 VARA-orkest. 9.00 Puzzle- uitzending. 9.15 Gramofoonmuziek. 9.45 VARA- orkest. 10.30 Berichten A. N. P. 10.40 Esmeralda. 11.1512.00 Gramofoonmuziek. HILVERSUM II. 301.5 M. KRO-Uitzcnding. 4.00—5.00 I1IRO. 8.009.15 Gramofoonmuziek (Om 8.15 Berich ten). 10.00 Gramofoonmuziek. 11.30 Godsdienstig halfuur. 12.00 Berichten. 12.15 KRO-Melodisten en solist. 1.00 Gramofoonmuziek (Om 1.15 Be richten). 1.20 KRO-orkest. 2.00 Voor de jeugd. 2.30 Gramofoonmuziek. 2.45 Kinderuur. 4.00 Gramofoonmuziek. 4.05 Causerie „Het urgentie program van de Nederlandsche Vakcentrale". 4.20 Gramofoonmuziek. 4.25 Causerie „De noodwen digheid van steeds toenemende overheidsbe moeiing met het bedrijfsleven". 4.40 Gramofoon muziek. 4.45 Causerie „De beteekenis van het Soefi-symbool". 5.00 Gramofoonmuziek. 5.15 Filmpraatje. 5.30 Gramofoonmuziek. 5.45 KRO- Nachtegaaltjes. 6.20 Journalistiek weekoverzicht. 6.45 Berichten, gramofoonmuziek. 7.00 Berichten. 7.15 Causerie ,,De nerveuze mensch". 7.35 Actueele aetherflitsen. 8.00 Berichten A. N. P., mededeelingen. 8.15 Overpeinzing met muzikale omlijsting. 8.35 Gramofoonmuziek. 8.45 Geva rieerd programma. 10.30 Berichten A. N. P. 10.40 Causerie „Het onvergankelijke Rijk" (met gra- mofoonplaten). 11.1012.00 Gramofoonmuziek. DROITWICII, 1500 M. 11.20 Gramofoonmuziek. 11.35 Pianovoordracht 12.05 Reportage. 12.35 Pianosyncopatons, karak terimitaties. 12.50 Gramofoonmuziek. 1.20 Bobby Howell's orkest. 2.05 Causerie over bijenteelt. 2.20 Reportage. 2.30 Het Ebsworth strijkkwartet 3.00 Reportage. 3.20 Mario de Pietro en zijn Estudiantina. 4.00 Het Welbeck-kwartet. 4.20 Reportage. 4.50 Fluit en piano. 5.20 Ray Ventura et ses Collégiens. 5.35 Reportage. 5.50 „New van 5.20. 6.20 Berichten. 6 50 Causerie „New professions: Air surveyor". 7.05 Radiotooneel met muziek. 7.35 Orgelconcert. 8.05 Causerie over Henry George, den Amerikaanschen econoom. 8.20 Gevarieerd programma. 9.20 Berichten. 9.50 Nieuws iut Australië. 10.05 BBC-Theaterorkest. 10.50 Henry Hall en zijn orkest. 11.50 Dans muziek (gr.pl.). 12.1512.20 Berichten. RADIO PARIJS, 1618 M. 9.00; 9.30 en 11.20 Gramofoonmuziek. 12.30 Zang. 1.00 Gramofoonmuziek. 1.10 Van de Walle- orkest. 2.10 Gramofoonmuziek. 2.50 Zang. 3.30 Gramofoonmuziek. 3.50 Vioolvoordracht. 4.05 en 5.05 Zang. 5.25 Gramofoonmuziek. 6.35 Piano duo. Wiener en Doucet. 7.20 Gramofoonmuziek. 8.50 Gevarieerd programma. 11.05 Gramofoon muziek. 11.20—12.50 Eddie Foy's orkest KEULEN, 456 M. 6.50 Gramofoonmuziek. 7.35 Willi Stanke's orkest. 8.509.50 Danziger Landesorkest. 12.20 Omroepkleinorkest. 2.30 Gramofoonmuziek. 4.20 Gevarieerd programma. 5.50 Reportage. 6.50 Kamermuziek. 7.30 Volksmuziek. 8.35 Gramoroon muziek. 11.00 Leo Eysoldt's orkest Keulsch pianoduo, vroolijk instrumentaal kwintet en so list. 12.20 Gramofoonmuziek. 2.203.20 Nacht concert. BRUSSEL. 322 M. 12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Omroep orkest. 1.502.15 Gramofoonmuziek. 2.25 Gra mofoonmuziek met toelichting. 3.25 Omroep- dansorkest. 3.50 Omroepsymphonie-orkest en so list. 6.05 Omroeporkest en soliste. 7.45 en 8.20 Gramofoonmuziek. 8.45 Zie het KRO-programma Hilversum II. 10.40 Populair concert 11.20— 12.20 Gramofoonmuziek. BRUSSEL. 484 M. 12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Radio orkest. 1.502.15 en 2.20 Gramofoonmuziek. 2.50 Marceau Burton's Musette-ensemble. 3.20 Gra mofoonmuziek. 3.40 Zang 3.55 Gramofoonmu ziek. 5.00 Vioolvoordracht. 5 35 en 5.55 Dans muziek (gr.pl.) 6.35 Zang. 7.05 Piano voordracht 7.35 Gramofoonmuziek. 8.20 Cabaretprogramma. 9.05 Radio-orkest en gramofoonmuziek. 10.30 Omroepdansorkest en solist 11.2012.20 Gra mofoonmuziek. DEL'TSCHLANDSENDER. 1571 M. 8.30 Populair concert en reportage. 10.20 Be richten. 10.40 Gramofoonmuziek. 11.05 Berichten. 11.2012.20 Omroepkleinorkest en Omroep- schrammelensemble.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 9