Haarlem's Dagblad Warschau inden aanvul Engelsche vliegers Weer vreemde vliegtuigen opnieuw heftig bestookt Het Oorlogsnieuws. Wilhelmshaven en Cuxhaven gebombardeerd &tnstiqe schade aaugeucht? boven ons land De „Lavoro Fascista": Ook te Parijs nachtelijk luchtalarm Het Belangrijkste 57e Jaargang No. 17243 Uitgave Lonrena Co9ter, Maatschappij voot Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 A dm in. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Dinsdag 5 September 1939 Abonnementen per week f 0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco pet post f 3.55. (oase nummers cent per ex. Adrertentiën: 1-5 regel* f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclame* f 0.60 per regeL Regelabonuementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek. Wie zich den aanvang en zeer snelle ontwik keling van de krijgsoperaties in 1914 herinnert kan niet anders dan met stomme verbazing den huldigen gang van zaken waarnemen. Of schoon Engeland en Frankrijk zich volgens hun eigen verklaring sinds Zondag (resp. om 11 uur 's morgens en om vijf uur 's middags) in toestand van oorlog met Duitschland bevinden hebben Frankrijk en Duitschland na twee da gen nog geen schot op elkaar gelost en heeft de Engelsch-Duitsche oorlog zich tot dusver bepaald tot het laten zinken van een Engelsch passagiersschip, de Athenia, het laten zinken van een Duitsch vrachtschip, de Olinda, bij de Rio Grande en een enkelen Engelschen luchtaanval op de Duitsche ver sterkte plaatsen Wilhelmshafen en Cuxhafen. Van het „Westelijke front", waar de geduchte Maginot- en Siegfried-linies tegenover elkaar liggen, is nog geen enkele vijandelijke daad ge meld. Van daadwerkelijke hulp, door Engeland en Frankrijk aan Polen geboden men zou kunnen veronderstellen dat die zou bestaan in het zenden van versterking voor de blijkbaar niet zeer sterke Poolsche luchtvloot is niets gebleken. Het is een wonderbaarlijke gang van zaken. Men zou er hoop uit kunnen gaan putten dat misschien toch nog oplossingen denkbaar zou den zijn, ware het niet dat intusschen de Duitsch-Poolsche oorlog zich voortzet. Ook daaromtrent is het nieuws overigens beperkt en zonderling. Van Poolsche zijde meldt men luchtgevechten, blijkbaar niet op groote schaal maar wel veel voorkomend, de herovering van enkele dorpen en het terugtrekken uit be paalde gebieden. Van Duitsche zijde zijn de oorlogscommuniqués veel uitvoeriger en geven te kennen dat men met groote snelheid rivieren overtrekt, dorpen en steden verovert en een zeer snellen opmarsch volvoert. Zelfs wordt me degedeeld dat de Duitschers in hun haast een heelen divisiestaf in rekenden. Van iets dat op een veldslag lijkt schijnt evenwel tot dusver geen sprake te zijn. Als men de Duitsche com muniqués leest krijgt men feitelijk den indruk dat door de Polen maar hier en daar, en dan nog op kleine schaal, weerstand wordt gebo den. Van een geconcentreerde tegen-actie blijkt tot dusver niets. Nu is lang voor dezen oorlog al betoogd dat Polen groote grensgebie den, met name den Corridor en Opper-Silezië, niet zou kunnen verdedigen en dat die in zeer korten tijd bezet zouden worden. Maar hoe is het mogelijk dat een gansche divisie zich zoo snel overgeeft dat zelfs de staf meteen inge rekend wordt? Het Poolsche leger is millioenen manschappen sterk en zwaar bewapend; het Poolsche volk wordt geacht zeer militair ge schoold te zijn. Tot dusver krijgt men uit de be richten eigenlijk alleen den indruk van een snellen Duitschen opmarsch en een aantal klei ne plaatselijke gevechten. Dat de oorlog in het Westen feitelijk nog be ginnen moet vindt misschien een soort verkla ring in de pogingen van Engelsche zijde, om het Duitsche volk tegen zijn regeering in verzet te doen komen. Die pogingen zijn begonnen met het strooien van zes millioen gedrukte biljetten boven West-Duitschland. Dat herinnert niet aan het begin van den vorigen oorlog maar aan het eind, toen de Engelschen er door hun propaganda in slaagden verdeeldheid en revo lutie in Duitschland te ontketenen en daarmee den strijd te beslissen. Hopen zij dit thans weer te bereiken, maar dan meteen bij het begin? Het stemt zeker overeen met hun aankondiging dat zij niet tegen het Duitsche volk, maar te gen zijn regeering wenschen oorlog te voeren. Gisterenavond hield Chamberlain zelfs in het Duitsch een radiorede tot het Duitsche volk, waarin hij uiteenzette waarom geen Engelsch- man Hitier meer kan vertrouwen, dien hij als een woordbreker en meineedige aan de kaak stelde. Er zijn evenwel geen bewijzen aan te voeren voor de kans op welslagen van dezen propaganda-oorlog. De tot dusver volkomen werkeloosheid van de Franschen is wel het verwonderlijkst van alles. Zij hebben bericht dat zij „geleidelijk contact maken aan het front". Maar de Magi- not-linie is allang bezet en de mobilisatie is in hoofdzaken allang voltrokken. Zij hebben be richt dat de luchtmacht „de noodzakelijke ver kenningsvluchten maakt" en vanmiddag „dat alles normaal verloopt". Het normale verloop van een oorlog is evenwel helaas tot dusver altijd geweest dat er gevochten wordt. Ander zijds toonen de Duitschers aan het Westfront een even groote zelfbeheersching en Hitier heeft gezegd dat hij wachten zou, tot het eerste schot van de andere zijde gelost was. Als men aan de andere zijde ook dit stand punt, inneemt en het daarna wederzijds bleef doen, zou het hierbij kunnen blijven. Dat is natuurlijk een al te vreemde veronderstelling. Maar de huidige loop van zaken is ook wel uiterst vreemd. Wat moet uit dit alles worden? Is men aan Fransch-Engelsche zijde voornemens eenige dagen te wachten of het Duitsche volk wel licht in verzet komt en, als dit niet gebeurt, den oorlog pas te gaan voeren? Het is slechts een veronderstelling. Maar waaruit bestaat dan de hulp, aan de Polen toegezegd? Een plan moet toch opgemaakt zijn in het over leg, tevoren tusschen de generale staven ge pleegd? Wij mogen op dit oogenblik dankbaar zijn dat de inzet van dezen Europeeschen oorlog dien van den vorigen niet in de verte nabij komt, al valt er niets op te bouwen omtrent het verdere verloop. Het eerste schot in het Westen is nog niet gelost; wel zijn de eerste Het Duitsche Nieuwsbureau meldt Engelsche bombardementsvliegtuigen van de nieuwste con structie hebben Maandagavond tegen 6 uur de steden Wilhelmshaven en Cuxhaven aangevallen. De bombardementen richtten geen schade aan, daar zij geschiedden tijdens krachtig afweervuur. Van het totaal aantal van twaalf Engelsche vliegtuigen werden vijf neergeschoten. De aanvallers trachtten zich in Zuid-Westelijke richting aan het vuur te onttrekken en zetten koers in de richting van het Neder- landsche gebied. Het Britsche Ministerie van Voorlichting deelt mede Eenheden van de Royal Air Force hebben Maandag met succes een aanval gedaan op schepen van de Duitsche vloot te Wilhelms haven en Brunsbüttel aan den ingang van het Kielerkanaal. Verschei dene voltreffers met zware bommen werden waargenomen op een Duitsch slagschip op de reede van Wilhelmshaven, waardoor groote schade werd aangericht. Te Brunsbüttel werd een aanval gedaan op een slagschip dat langs de kade lag, waarbij eveneens ernstige schade werd toegebracht. Tijdens den aanval, die werd uitgevoerd in zeer ongunstige weersomstandigheden, werd een tegenaanval gedaan, terwijl luchtafweergeschut in werking werd gesteld, waar door wij eenige verliezen leden. bommen (op Cuxhafen en Wilhelmshafen) gevallen. Weer is stilte gevolgd. Wat beduidt het alles? Welke geheimzinnige plannen en middelen doen zich achter de schermen gel den? Ik wilde dat ik het optimistischer kon zien. Tot dusver schijnt het slechts, wat den grooten oorlog betreft uitstel van executie. R. P. De regeeringspersdienst meldt: Maandagavond kort na 7 uur zijn in het uiterste Noorden des lands twee buitenland- sche militaire vliegtuigen gesignaleerd, die zich binnen ons rechtsgebied in Westelijke richting bewogen. De in verschillende plaatsen verkregen ge gevens worden verzameld en vergeleken ten einde te kunnen vaststellen tot welke natio naliteit de vliegtuigen behoorden en de be treffende regeering voor deze schending van onze neutraliteit aansprakelijk te stel len. Op enkele blijkbaar verdwaalde vliegtuigen die om ongeveer vier uur hedenochtend boven ons land en met name in de omgeving van Amsterdam verschenen, kon het vuur worden geopend. Een bril van KEIP houden Uw oogen op peil. Gr. Houislraal naast Luxor (Adv. Ingez. Med.) Jtalie, heeft ook nog> een uuwtd in 't midden te (pienqen- In het commentaar op de officieele Ita- liaansche mededeelingen over de laatste po gingen van den Duce tot het behoud van den vrede, merkt de „Lavoro Fascista'" op. dat het Britsche rijk geleidelijk zijn krachten heeft hersteld om den opmarsch van Duitsch land tegen te houden. Het is de terugkeer tot de klassieke politiek van Groot Brittannië, waarbij Frankrijk zich uit een instinct van zelfbehoud heeft gevoegd. Het duel is gigantisch en zal vermoedelijk lang zijn, doch niemand zal kunnen meenen, dat deze op de oude wijze met twee tegen standers zal worden opgelost. Er bestaan in het moderne Europa andere tegenstanders. Italië is hierbij een van de eerste grootte. Ook Italië heeft problemen op te lossen en heeft derhalve op het juiste oogenblik zijn woord in het midden te brengen. DUITSCH VRACHTSCHIP IN DEN GROND GEBOORD. Bemanning had het vaartuig vooraf verlaten. ANDER VRACHTSCHIP BIJ NEW FOUNDLAND AANGEHOUDEN. United Press meldt uit Montevideo: Volgens mededeelingen van de beman ning van het Duitsche vrachtschip „Olinda" zou de Britsche kruiser „Ajax" Maandagmorgen 11 uur op 600 mijl ten zuidwesten van Kaap Polonia aan de be manning der „Olinda" bevel gegeven hebben het schip te verlaten. Hieraan was om 6 uur 's avonds voldaan. Een uur later heeft de Ajax de „Olinda" in den grond geboord. Voorts verneemt Havas uit Halifax dat het Duitsche vrachtschip „Christoffer Doornum" bij Botwood (New Foundland) aangehouden en op gebracht is.' De bemanning is gevankelijk over gebracht naar St. John op New Foundland. Na drie uur het signaal „alles veilig". PARIJS, 5 September (Reuter-ANP) Vannacht om 3.40 uur loeiden de sirenes in de Fransclie hoofdstad om de bevol king er voor te waarschuwen, dat een luchtaanval te verwachten was. Om 6.40 uur werd het signaal „alles veilig" gegeven. Het woord is aan. Malesherbes: Men zon veel meer dingen tot'stand brengen als men er minder onmogelijk achtte. La Rochefoucauld: Weinig dingen zijn in we- zen onmogelijk. De toewij ding om ze te bereiken ont breekt ons meer dan de mid delen. Sterke activiteit van het Poolsche a fweerge sch ut en de Poolsche jachtvliegtuigen Poolsche troepen moeten twee steden prijsgeven WARSCHAU, 5 September (Reuter.) De speciale correspondent van Reuter te Warschau meldt, dat Maandagmiddag zes Duitsche militaire vliegtuigen de oos telijke buitenbuurten van Warschau heb ben aangevallen en over een grooten af stand sterk ontplofbare bommen en brandbommen hebben uitgeworpen. De correspondent meldt, dat hij van voor een raam in een van de oostelijke buitenbuurten dit schouwspel heeft gadegeslagen. Een rookzuil, door de bommen veroorzaakt, bereikte een hoogte van wat meer dan dertig meter. De bommen vielen over een gebied van ongeveer twee mijl lengte. De aanvallers vlogen op zoo'n groote hoogte, dat zij voor het bloote oog onzichtbaar waren. Poolsch luchtdoelgeschut was spoedig in actie, terwijl Poolsche jachtvliegtuigen heftig aanvie len. Twee vijandelijke vliegtuigen werden om- laaggeschoten. Volgens een uit Warschau te Londen ontvangen radiomededeeling waren de Poolsche troepen genoodzaakt na hard- nekkigen tegenstand de steden Bydgoszoz en Drudziadz prijs te geven. Verklaard wordt, dat de Poolsche luchtmacht gisteren aan alle fronten eenige stoutmoedige aanvallen heeft ondernomen en dat de Duitschers in totaal 17 en de Polen 8 vliegtuigen hebben verloren. Aan het zuid-westelijk front in de buurt van Przasnysz en te Ciechanow, op 70 kilometer ten noorden van Warschau wordt naar men meldt hevig gevochten. Talrijke slachtoffers Volgens het Poolsche Telegraafagentschap zijn tallooze plaatsjes in midden Polen gebombar deerd, waarbij een groot aantal slachtoffers zijn gevallen. In Grodzisk, ten zuidwesten van Warschau, vernielden de bommen verscheidene huizen en vielen verscheidene dooden. Tijdens een raid op Zyrardow opende de Duitsche aviateur mitrail- leurvuur op de daken en vensters der huizen. Bij Szymanow werden zes bommen gewor pen. Er vielen drie dooden. Het dorp Borysewo is gebombardeerd, twee paarden werden gedood. Het Engelsche s.s. „Athenia", dat op den Atlantischen Oceaan werd getorpedeerd. Aon boord bevonden rich 1400 oersonen In het dorp Sochaczew vernielde de ontploffing van bommen een winkel en een particulier huis. Resultaat: een doode, vijf gewonden. De dorpen Kuchary en Kozibrody zijn geteisterd door brand bommen, waardoor verscheidene huizen in brand vlogen. Tevens zijn branden ontstaan in de dor pen Gutkowo, Gwionowo, Racionz, er vielen drie dooden en vier gewonden. In den sector Mlawa-Uniezysz zijn verschei dene dorpen gebombardeerd, talrijke gewonden en dooden. In het dorp Sobow vielen vier dooden. Verder werd een aanval uitgevoerd op het ge hucht Zdunska Wola bij Lodz. Het gemeentehuis werd beschadigd en de kerk, waar juist een mis gelezen werd. De priester en talrijke geloovigen werden gewond. In den sector Baby-Szamocln is een personentrein gebombardeerd en vielen verscheidene tientallen gewonden en vijftien dooden. Verscheidene aanvallen werden gericht op Piotrkow en Bilan, waar dertig dooden vielen. Kutno is hevig gebombardeerd. Er vielen honderd dooden en ruim honderd ge wonden. In Leczyca vielen acht dooden. Lodz is verscheidene malen zwaar ge bombardeerd. Er vielen ongeveer twin tig dooden en talrijke gewonden. Het ge bruik van gasbommen is geconstateerd. De Duitsche opmarsch in het Corridorgebied. De Duitsche troepen, die in het Corridor-gebied bij Kulm aan de Weichsel in snelle opmarsch van het westen uit over de Weichsel zijn getrokken, hebben zoo meldt het D. N. B. den ooste lijken oever bereikt en blijven daar voortdurend opdringen. Het D.N3. bericht nader: De opmarsch van onze troepen in Polen wordt met de grootste snelheid voltrokken, zoodat het veelvuldig gelukt ook stafofficieren gevangen te nemen. Gisteren zijn onze troe pen zoo snel opgetrokken, dat zelfs de com mandant van de tegenoverliggende Poolsche divisie in gevangenschap geraakte. Uit Warschau verneemt United Press, dat zich hier een unieke gebeurtenis heeft voor gedaan. Gevangen Duitsche vliegers werd n.l. door de Poolsche militaire autoriteiten toege staan hun bloedverwanten door de radio toe te spreken. HEDEN: 10 PAGINA'S HAARLEM EN OMGEVING. Voorzorgen voor monumentale gebouwen in Haarlem. Geen gemeentelijke schuilloopgraven te Haarlem. De invloed van den internationalen toestand en de mobilisatie op het aantal werkloozen te Haarlem. BINNENLAND. De Tweede Kamer heeft een aantal spoedont- werpen goedgekeurd. De uitvoering van milliocnenwerken gaat voorloopig gewoon door. Heden zijn wederom verbeteringen in den treinenloop aangebracht. BUITENLAND. Tc Esbjerg in Denemarken zijn bommen te rechtgekomen, waardoor twee personen werden gedood. Churchill deelde in het Lagerhuis mede dat de „Athenia" zonder waarschuwing getor pedeerd is. Franco heeft een beroep gedaan op de in oorlog verkeerende staten het conflict te localiseeren. Bijzonderheden over het mislukte vredes voorstel van Mussolini. Koning Leopold heeft zijn volk Maandag avond per radio toegesproken. Chamberlain heeft in het Duitsch een radio rede tot het Duitsche volk gericht. ARTIKELEN, enz. R.( P.: Het oorlogsnieuws. Het Vrooiijke Paard Correspondentie uit Berlijn: Ernstige stem ming in Berlijn. Van een specialcn correspondent: Het Duit sche volk en het conflict met Polen. De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op pag. 2 2

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1