De tuin van kasteel Middachten
V R IT D A G 8 SEPTEMBER 1939
HAARLEM'S DAGBLAD
7
■De toetieding. (Lex sockdisteu
tot de leqeewtq.
UITGEBREIDE VOLMACHTEN VOOR
DE RECEERINC.
Onze Belgische correspondent schrijft 0113:
ANNEER ik thans in den com
muniqué-stijl. die in deze
dagen in alle landen opgeld
doet. voor u de stemming
der Belgen zou moeten karakterisee-
ren, zou ik u natuurlijk komen ver
tellen, dat de bevolking hier „een
merkwaardige kalmte" aan den dag
legt. Ik geloof dat er nauwelijks van
van kalmte, hoogstens van „gesla
genheid" kan gesproken worden, nu
nog slechts enkele dagen ons scheiden
van de groote ramp, die heel Europa
heeft getroffen.
De slag is aangekomen en niemand kan
haar gevolgen overzien, noch de regeering,
noch de bevolking, noch de pers. Alleen weet
iedereen dat de tijd voor theoretische discus
sies over het buitenlandsch beleid, over het
begrip „zelfstandigheids- of neutraliteits
politiek" nu wel tot het verleden behoort.
Met de officieele neutraliteitsverklaring. die
de regeering thans heeft afgekondigd, is een
nieuwe episode begonnen. Het gros dei' Belgen
hoopt vurig, dat deze episode tot het einde
van den oorlog zal duren en de regeering is
vastbesloten alles in het werk te stellen om
België buiten het conflict te houden. Maar
wie het doel wil. moet ook de middelen aan
vaarden of gelijk de premier Pierlot het voor
de Kamer uitdrukte: „Nu wij tusschen oor
logvoeren en neutraal-zijn gekozen hebben,
moeten wij ook de gevolgen van die keuze aan
vaarden."
Als Nederland staat België daarbij voor
vele moeilijkheden, moeilijkheden van mili
tairen, van politieken. van socialen, van
economischen aard. moeilijkheden, die iédere
Nederlander kent, die den wereldoorlog van
1914 in ons land heeft meegemaakt. Sinds
dien bracht de strijd in de lucht nog nieuwe
complicaties. Men kan in deft hemel geen
grenzen met prikkeldraad aanbrengen. Wat in
de lucht misdaan wordt, moet daar beneden
worden uitgeboet. Moeilijkheden ook, omdat
in België de „neutraliteit" een door deze ge
neratie nog niet beleefde werkelijkheid is. geen
oude traditie die van hoog tot laag tot in
stinct werd. Vandaar dat zoowel de koning in
zijn radiorede, de regeering in haar tot het
volk gerichte missiven, aandringen op de
strenge tucht, die de onzijdigheid van iederen
onderdaan vraagt, vandaar dat de woorden
„omzichtigheid" en „zelfbeheersching" ook in
de huidige redevoeringen van Kamerpresi
dent en premier steeds weer opklinken.
De regeering heeft één groote helper: vier
jaren van zwarte ellende, die het land van
1914-'18 heeft gekend. In 's hemelsnaam dit
niet nog eens. Maar zij heeft tevens ermede
rekening te houden dat herinneringen aan die
gezamenlijk beleefde ellende vele Belgen bindt
aan de vroegere wapenbroeders, dat taal- en
cultuurgemeenschap de sympathieën van Wa
len en vele Brusselaars Zuidwaarts zendt. Zij
heeft ermede rekening te houden dat het land
uit twee taal- en cultuurgemeenschappen
bestaat, met andere aspiraties en soms ook
met andere sympathieën.
Men begrijpt, dat onder deze omstandighe
den Katholieken en liberalen niet alleen de
regeeringsverantwoordelijkheid op zich durf
den te nemen en men de derde en op één na
grootste politieke partij, die der socialisten,
heeft uitgenoodigd in het kabinet te treden.
Het zou er waarschijnlijk ook zonder inter
nationale verwikkelingen van gekomen zijn,
gelijk ik reeds vroeger uiteenzette. Nu is de
„nationale unie" wat vervroegd.
De premier Pierlot, heeft zijn portefeuille
van buitenlandsche zaken aan mr. Spaak af
gestaan. Het premierschap is in dezen tijd
reeds zwaar genoeg. Hij slaat nu twee vlie
gen in één klap. Verlichting van werkzaam
heden en een krachtige geste tegenover bin
nen- en buitenland. Want Spaak heeft tij
dens zijn premierschap bewezen met welk
een energie hij de zelfstandigheidspolitiek in
praktijk bracht. Het is hem in de kritieke
dagen van September 1938 gelukt daarbij
zelfs het wantrouwen van de Vlamingen in
België's buitenlandsch beleid te overwinnen,
terwijl ook het buitenland die duidelijke de
monstratie het leger stond aan alle gren
zen toen goed begrepen heeft.
Veel commentaar wekt de overgang van
tweeledige in drieledige regeering nu niet.
Men heeft andere zorgen. De socialistische
„Vooruit" schrijft, dat men. als het huis van
den buurman in brand staat, niet gaat twis
ten over eigen behang of meubileering. En
de anti-socialistische conservatieve ..Nation
Beige" gaat zelfs zoover de vijf socialistische
oud-ministers een welkom toe te roepen, on
der het motto dat België geen partijen, maar
nog slechts Belgen kent.
Aangezien de toetreding der socialisten niet
gepaard ging met het aftreden van anderen,
telt België thans 18 ministers: 4 liberalen, 6
Katholieken, 5 socialisten en 3 specialisten
(die van financiën,, defensie en onderwijs).
Nieuw zijn: het departement van bevoor
rading, dat zich met de nu onvermijdelijk wor
dende distributie van levensmiddelen zal
moeten belasten en een propaganda-mi-
nisterie, dat officieel „departement van natio
nale voorlichting" heet. Het krijgt als eerste
taak op de pers toe te zien. Over dat toe
zicht, over de al- of niet instelling van cen
suur. is in dit vrijheidslievend land de laat
ste dagen nogal wat te doen geweest. Van een
preventieve censuur wil men, nu België toch
nog niet in oorlogstoestand verkeert, niets
hooren. Dan liever vrijwillige discipline! Het
gevolg is geweest dat de heer Wauters, de
rede in het Fransch herhaalt, klinkt plotse
ling als een donderslag uiti den mond van
een socialist een „Vive la France". Als
reactie klinkt van rechts een „Vive la Bel-
gique". „vive la neutralité", waarop spoedig
een „Vive la Pologne", eveneens van de socia
listische banken volgt. Men weet hoe een groep
van Waalsche socialisten zich nooit met het
buitenlandsch beleid van hun partijgenoot
Spaak heeft kunnen vereenigen. Van dat mo
ment af is de zaal electrisch geladen. Wan
neer de her van Cauwelaert zegt: De neutra
liteit verplicht ons niet ons geweten te ver
raden maar zij schrijft ons omzichtigheid
en zelfbeheersching voor; klinkt er een
krachtig applaus op. Dan volgt de verklaring
van den Belgischen premier, die er nog eens
op wijst dat België's buitenlandsch beleid
reeds drie jaren er op gericht was in vrede
met alle buren te leven en geen „improvisatie-
werk" is.' Ook volgens den premier staat het
iedereen vrij er een meening op na te houden,
maar men mag er slechts met groote omzich
tigheid uiting aan geven.
Achtereenvolgens geven de woordvoerders
der politieke groepen de regeering de toezeg
ging dat zij Haar in haar beleid zullen steu
nen. De socialist verklaart dat niets zal ge
daan worden om de loyale naleving van de
neutraliteitsverklaring te hinderen, maar hij
kan niet nalaten zijn sympathie te betuigen
voor de overrompelde Polen en ook burge
meester Max, die namens de liberalen spreekt
laat ons evenmin in twijfel over de richting
waarin zijn sympathieën gaan. Men kan het
eens zijn met de neutraliteitspolitiek der re
geering, maar de neutraliteit der gedachten
kan men niet opleggen, aldus burgemeester
Max. „België blijft zijn ideaal en zijn vriend
schappen getrouw". De Katholieke rechter
zijde houdt zich op enkele uitzonderingen
na. afzijdig van goed- en afkeuringen maar op
de Vlaamsche Nationalistische banken wek
ken de duidelijke sympathiebetuigingen van
liberalen en Waalsche socialisten levendig
protest.
Behalve de eenigszins de hilariteit wek
kende interventie van den communist en een
korte vredesspeech van den Rexist Deerelle
trok vooral de rede van den Vlaamschen na
tionalist Romsée, namens het V.N.V., de aan
dacht. Hij verdedigt nogmaals de politiek der
zelfstandige neutraliteit die nu ook de poli
tiek der regeering geworden is, maar wan
neer hij verklaart dat nlamend België be
dreigt, komt er op sommige banken eenige
beweging. Hij voegt er echter aan toe, dat de
Vlaamsche Nationalisten, wanneer België
mocht worden aangevallen, zich tegen wie
ook zullen verdedigen.
De heer Romsée geeft er zijn misnoegen over
te kennen dat van de 18 ministers slechts 6
Vlamingen zijn. (De Walen wijzen er op dat
er slechts 6 Walen zijn; Brussel is ditmaal
rijkelijk vertegenwoordigd). Hij hekelt de
taaiwetovertredingen en dringt er bij de re-
geenng op aan dat geen Vlaming nog een
oogenblik zal staan onder het commando
van een officier die zijn t*;al niet kent. En
de heer Rcmsée richt tenslotte met krachtige
stem de waarschuwing tot de regeering dat
de weerstandskracht van een tweeledig land
niet alleen afhankelijk is van de polïiek en
het leger, maar in niet mindere mate van
de concentratie der volkskrachten, door de
strenge eerbiediging der rechten, der waar
digheid en der volkspersoonlijkheid van alle
volksdelen. vooral in dagen van spanning.
De Vlaamsche Nationalisten zullen de werk
zaamheden der regeering op dit gebied waak
zaam volgen.
IN de avondzitting, die slechts kort voor
middernacht eindigde, werden ten slot
te de onderwerpen goedgekeurd, die de re
geering in dezen tijd uitgebreide volmachten
geven/ en wel met 160 stemmen tegen 27.
De Vlaamsche Nationalisten willen de re
geering slechts volgen in de maatregelen,
die noodig zijn om haar onzijdigheidspolitiek
te handhaven. Daarnaast heeft de Kamer de
regeering een bijzonder crediet van 2 mil
liard franc toegestaan, te dekken door bin
nen- of buitenlandsche leening. In afwachting
hiervan kan de regeering binnen- of buiten
landsche schatkistbons uitgeven.
Ook al is de parlementaire zittingstijd niet
gesloten, de regeering heeft thans de handen
vrij.
Ook het model van den eersten trein uit 1839 bevindt zich op het terrein der spoor
wegtentoonstelling, welke te Amsterdam is geopend
Een ongeëvenaarde bloemenpracht.
Sprookjesland voor het
publiek opengesteld.
Wie in den zomer de Middachterallee bezoekt
en vol bewonderng opkijkt langs de gave
rechte stammen der eeuwenoude beuken, tot
daar, waar, huizenhoog boven den beganen
grond, hun takken zich tot elkaar nijgen als
in Gotische bogen, zal nadat hij zich heeft
verzadigd aan de schoonheid en de rust. die
er uitgaat van deze prachtige beukenlaan,
langzaam voortdrentelen onder die oude stoere
reuzen, zich verheugend over de vlekken van
het zonnelicht, dat op en door de bladeren
speelt en hier en daar, ondanks het dichte
loof. den grond bereikt en hij zal zich telkens
weer met verwondering afvragen hoe hoog
die stammen wel zullen zijn.
Wanneer hij komt bij het punt, waar de allee
wordt gekruist door een dwarslaan met even
hooge statige beuken, de oprijlaan van het
kasteel, zal misschien de lust hem bekruipen
om die laan even in te slaan om te pogen het
kasteel zelf te zien, want van den grooten weg
af is daai' niets van te bespeuren.
Zeker zal hij niet teleurgesteld zijn in het
eenvoudige maar deftige oude heerenhuis met
zijn twee verdiepingen en boven in den gevel
een schild met de beide wapens van Reede
en Raesfelt, die door griffioenen worden vast
gehouden.
Maar wanneer hij nu nog de aanwijzing
volgt, naar links te gaan langs de ligusterhaag,
zooals het bordje hem aanraadt, om den tuin
te gaan zien, dan is hij onbewust op weg naar
een dorado van gekweekte bloemenweelde.
Het is Juli en een warme zonnige dag. Hoog
en strak staat de blauwe hemel. Boven de
planten trilt de lucht.
oo Dadelijk bij den ingang, links van den tuin,
directeur van de socialistische „Peuple", met staan in groote tonnen de oranjeboomen.
de leiding van dit nieuwe departement is be
kleed (zelf volstrekt geen voorstander der cen
suur) en dat de heer Pierlot nu voor de Ka
mer heeft verklaard dat men het eerst zonder
die censuur zal probeeren.
Deze week is de Kamer in buitenge
wone zitting bijeengekomen om con
tact met de nieuwe regeering te nemen
en haar tevens de zeer vergaande vol
machten te verstrekken, die zij in
dezen bijzonderen tijd vraagt. De re
geering had voordien reeds de leiders
van alle politieke groepen ontvan
gen, opdat deze zitting niet in gevaar
lijke discussies zou ontaarden.
Natuurlijk was de belangstelling ontzaglijk
groot. Overvolle tribunes en veel buitenland
sche diplomaten! In den aanvang een gedruk
te, doch oogenschijnlijk kalme stemming.
Terwijl de president, de her van Cauwelaert,
zijn eerst in het Nederlandsch uitgesproken
's Winters worden deze opgeborgen in de
oranjerie, maar nu staan ze wijd uiteen in de
zon te stoven. Heerlijk is de frissche zoete geur
van de witte bloemen. Daarnaast prijken tal-
looze knoppen, de zoo begeerde bruidstooi:
oranjebloesem is hier in overvloed aanwezig.
Ook vruchten van vorige jaren hangen aan de
takken, sommige nog volkomen groen, andere
al eenigszins oranje.
Dit gedeelte van den tuin wordt afgeschei
den van het nog meer links gelegen deel door
een lange hooge haag van hulstboomen. Nu
in den zomer valt alleen het verschil in blad
op. Alle tinten van donkergroen, grijsgroen
tot geelgroen zijn er te zien en ook bonte hulst
met gevlekte bladeren, 's Winters wordt het
verschil nog grooter, want dan prijkt iedere
variëteit met zijn eigen kleur van bessen. Er
zijn er met zwarte, met roode en met oranje
bessen.
Mag dit al meer interessant dan mooi zijn.
de rondleidende tuinman is er met recht
trotsch op.
Maar achter die haag begint het sprookjes
land.
Daar liggen ieder in een eigen haag van
lage buxusboompjes de prachtigste veldjes tel
kens van één soort bloemen, soms alle van
gelijke kleur, soms ook in prachtige schakee
ringen van bijeen passende tinten.
Zoo rijk aan kleur is dit deel van den tuin,
dat geen schilder op zijn palet een kleur zou
kunnen mengen, die hier ontbrak. En zoo ver
rassend fijn en mooi "is het effect van het ge
heel, dat we pas langzamerhand ons er toe
kunnen dwingen om ons er veldje voor veldje
rekenschap van te geven welke bloemen het
zijn.
Ieder bed op zichzelf is een juweeltje van
kleur. En alles is zoo keurig onderhouden en
ziet er zoo frisch en stevig uit, ondanks het
warme weer, dat er behalve de schoonheid
nog iets anders tot ons spreekt, de groote
liefde waarmee deze tuin wordt verzorgd.
Er zijn veldjes van lupine in alle nuances
van wit. paars en rose, veldjes van leeuwen
bekjes eveneens in fijne bijeenpassende tinten.
Iets helderder maar ook prachtig bijeen ge
zocht zijn de tinten van violier, meest dubbel-
bloemige, slechts een enkele plant heeft enkele
bloemen. Aan de hoeken liggen veldjes van
Nemesia met de fijne bloempjes in één zelfde
kleur, één bedje van helderrood, één van half-
rood, half wit en één effen oranje. De regel
matigheid van zoo'n éénkleurig bed met al die
duizenden gelijke bloempjes alle even hoog
en op gelijken afstand van elkaar, is een lust
voor de oogen.
Over dit deel van den tuin ligt, hoewel de
kleuren op zichzelf alle frisch rijn. een teere
fijnheid, die aan het geheel den indruk geeft
alsof het alles pastelkleuren waren.
Iets meer naar achteren in den tuin loopt,
dwars op den zijkant van het huis, een gras
pad van ongeveer vier meter breed, aan weers
kanten begrensd door een prachtigen border
van hooge forsche zomerplanten, die volop in
bloei staan. Hier is het één en al uitbundig
heid van kleuren en kleurcombinaties. De
phloxen leveren het leeuwenaandeel in deze
kleurenweelde, helpaars en rood en wit in alle
denkbare schakeeringen. Daartusschen wuiven
de lange hardgele pluimen van de gulden
roede en de stijve gele schermen van de
Achillea, de fijne ijle sluier van Gypsophila,
met de kleine witte bloempjes, de bruine slappe
pluimen van Humea elegens, de stijve paars-
roode aren van lythrum, het blauw van mon
nikskap en ridderspoor, de paarsblauwe Salvia
zachtroode valeriaan, blauwe en witte Cam
panula in een eindelooze variatie, aldoor even
mooi en steeds even uitbundig, een zomersche
border bloemenweelde, zooals men zich die
niet rijker en niet schooner kan denken.
Het rosarium is in deze maand niet op zijn
mooist, hoewel er vele bijzondere soorten
bloeien, onder andere een zuivere oranje roos
rondom het vijvertje.
Dan volgen prachtige gazons waarop figu
ren van buxushaagjes, die bloemenbedden
omsluiten. Er is een kroon van groene haagjes
gevuld met zachtgele Calceolaria. Daaromheen
rechte figuren met grijsblauwe Verbena.
Achter het huis is het gazon versierd met
begonia, eveneens door groene haagjes om
sloten.
Om en bij den karpervijver staat mooi hout
onder andere een ceder van Libanon, waar de
top is uitgewaaid. En achter den vijver houden
hier en daar de boomgroepen op, zoodat men
van het kasteel uit een prachtig uitzicht moet
hebben, eerst over het groote. sober versierde
gazon, dan over den vijver en tot slot tus
schen de boomen door over weiland tot heel in
de verte.
Aan de andere zijde van het huis is een
openluchttheater, geheel van gazon en hagen
en er zijn mooie groepen heesters waarvóór in
golvende slingers weer borderplanten in
frissche kleuren.
Van hieruit zien we nu ook duidelijk, dat het
kasteel rondom door een gracht is omgeven,
waaruit de keuken- of kelderverdieping stijl
omhoog rijst. Overal waar het kasteel zelf
met bloemen is versierd prijkt het frissche
rood van Salvia's.
Meer naar voren in den tuin is een herha
ling van de buxushaagjes. nu met grijsblauwe
Ageratum gevuld, en bij de tennisbaan een
rand van welige lathyrus.
Langs den geheelen zijkant van het terrein
loopt een hooge buitenmuur, waartegen lei-
boomen staan, alle soorten van vruchtboomen,
ook perzik, abrikoos en vijgenboom. Daarvóór,
langs al die tientallen meters buitenmuur, ligt
Het kasteel Middachten.
weer een breede border van vaste planten, in
bonte mengeling van heldere kleuren. Behalve
de in den grasborder genoemde planten staat
hier nog roode Monarda, gele en bruine He-
lenium en lavendel.
Hier kunnen we dichter bij de bloemen ko
men en, behalve van het effect in zijn geheel,
van de mooie gave planten zelf genieten en
van de zeldzaam mooie kleurcombinaties, soms
wat gewaagd misschien, maar van een uit
bundige stralende vroolijkheid, die langs heel
dien langen border niets van zijn bekoorlijk
heid inboet.
Wanneer we langs hooge jeneverbessen den
tuin weer hebben verlaten na alle schittering
van felle kleuren en zonneschijn weer terug
komen in de koele schaduw van de hooge beu
ken. komt een gevoel van wijding over ons.
alsof we staan in het kruis van een cathedraal
van groene beuken en we zoo juist, de verheer
lijking van God's mooie schepping, inplaats
van op gekleurde ramen, in bloemen hebben
vertolkt gezien.
De tuin van kasteel Middachten bezit een
ongeëvenaarde bloemenpracht en het is een
goed idee geweest hem tegen een zeer kleine
vergoeding voor het publiek open te stellen,
zoodat vele vreemden en buurtgenooten ervan
mee kunnen genieten.
A. J. D.
M. T. S.'crs binnenkort weer
aan den slag.
Twee groote villa's worden voor hen
ingericht.
Daar het gebouw der M.T.S. tijdelijk niet be
schikbaar is, was men genoodzaakt naar een an
dere huisvesting voor de leerlingen om te zien.
Voor dit doel zijn twee groote villa's in Bloe-
mendaal en Haarlem gehuurd en wel aan het
Kennemerplein 1 te Haarlem en de villa „de
Rijp" te Bloemendaal, die thans tot tijdelijke
schoolgebouwen worden ingericht.
Zeer binnenkort hoopt men met deze werk
zaamheden gereed te zijn. De lessen van de leer
lingen aan het eerste en vierde jaar zullen dan
beginnen. De leerlingen van het tweede jaar
krijgen geen les. Ze krijgen evenals de derde
jaars een pratctèeh jaar. Zooals men weet was
dit voor de leerlingen van het derde jaar ge
bruikelijk.
Ook de Ambachtsschool is gedeeltelijk niet
beschikbaar. De practijklokalen kunnen echter
worden gebruikt en daar worden nu ook de
theoretische lessen gegeven. Met vereende krach
ten hoopt men door deze maatregelen de gere
zen moeilijkheden te overwinnen en het onder
wijs zoomin mogelijk schade te laten lijden.
Ongeveer 4/5 deel der leerlingen van de Am
bachtsschool kan op deze manier weer les krij
gen.
Tenslotte zij nog vermeld, dat de feestviering
ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan der
M.T.S. voorloopig is uitgesteld.
Voor 5.- per jaar 4 maal stemt
F. MOLENAAR Piano's, repareert Orgels, ook
buiten de stad. Telef. 13795, Schalkburger-
gracht 38, Haarlem-Noord.
(Adv. Ingez. Med.)
GEREF. GEM.KOOR „DOOR ZANG
VRIENDSCHAP'.
Bovengenoemde vereenlging heeft dezer
dagen haar jaarlijksche ledenvergadering
gehouden in het gebouw van „Die Spaerne
Sangers". Jansstraat 83, tevens het toekomstig
repetitielokaal. (De zaal van het gebouw Het
Blauwe Kruis is niet meer beschikbaar).
De voorzitter de heer J. van Waarde sprak
een kort openingswoord. Het verslag werd
goedgekeurd.
De~ begrooting en de werkzaamheden voor
het komende jaar werden besproken.
De secretaris de heer A. Vos gaf in zijn
jaarverslag een duidelijk overzicht van het
afgeloopen jaar.
Een bestuursverkiezing had niet plaats in
verband met de tijdsomstandigheden.
Aangezien de directeur de heer Andries de
Braai onder de wapenen is, is de heer Piet
Halsema bereid gevonden D.Z.V. en het kin
derkoor te leiden.
Nadat nog eenige zaken van hulshoude-
lijken aard waren behandeld, sloot de heer
Vos den avond op de gebruikelijke wijze.
MARANATHA-ZOEKLICHT-TENT.
De Maranathalezingen die gehouden worden
;n de tent op het Soendaplein, zullen nóg
voortduren tot Dinsdagavond 13 September,
met uitzondering van Zaterdagavond (dit
laatste in verband met de openluchtsamen
komsten.)
Zondagmiddag zal te half vier een spe
ciale Jeugdsamenkomst worden gehouden
voor jongelui van 16—30 jaar en des Maan-
dagsmiddags een vrouwensamenkomst van
2.30 uur3.30 uur.
De besproken onderwerpen hadden veel be
langstelling en de opkomst was dan cok zeer
bevredigend. Vooral van de gelegenheid tot
vragen stellen, die na iedere samenkomst werd
gehouden, werd een ruim gebruik gemaakt.
SYNAGOGEDIENSTEN.
Nederl. Israël. Gemeente.
SABBATH:
Vrijdagavonddienst te 7.15 uur.
Ochtenddienst te 8 uur.
Middagdienst te 1.30 uur.
Avonddienst te 8.15 uur.
WERKDAGEN:
Seliechoth: Zondag 's morgens te 7 uur.
Maandag en Dinsdag te 6.30 uur.
Woensdag 's morgens te 6 uur.
Zondag: Middagdienst te 1.30 uur te Synagoge.
Middag- en Avonddienst te 7.15 uur.
Maandag en Dinsdag: Middag- en Avonddienst
te 7.15 uur.
Woensdag: Middagdienst te 1.30 uur, ter
Synagoge.
T.ALMOED TOR AH:
Sabbath te 12,30 uur.
Werkdagen: Na den Middag- en Avonddienst.
De diensten op Sabbath, de Seliechoth en de
Middagdienst op Zondag en Woensdag, vinden
plaats ter Synagoge, Lange Begijnestrnat 11. De
overige diensten, alsmede Talmoed Torah, wor
den verricht in het Gemeentegebouw, Lange
Wijngaardstraat 14.
DE NEDERLANDSCHE VOLKSHUISHOUDING
1914—1918.
Door het Centraal bureau voor de statistiek
wordt een beredeneerd statistisch overzicht
van den economischen toestand van Neder
land in de jaren 19141918 samengesteld dat
onder den titel hierboven vermeld, als spe
ciale aflevering van het tijdschrift „de Nerier-
landsche conjuctuur", zal worden gepubli
ceerd.
