Haarlem's Dagblad
Vorderingen tusschen
Moezel en Saar.
In Sportieve Sfeer.
Drie punten door de
Duitschers ontruimd
Jaarbeurs.
Nederlandsch schip
gezonken
Het Belangrijkste
57e Jaargang No. 17248
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uilgaven en Algem. Drukkerij N.V.
BureauxGroote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Poatglrodienst 38810.
Drukkeriji Znider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Maandag 11 September 1939
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. loeae nummers 6 cent per ex.
Adrertentiëm 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Aan de Spanjaardslaan hebben Zondag een
paar duizend menschen een prettige en wel
dadige afleiding van de gebeurtenissen dezer
dagen gevonden bij een jubileum-tournooi
van de zestigjarige H. F. C., waaraan de an
dere jubilaresse, het vijftigjarige Haarlem, ook
deelnam. En verder Ajax, de landskampioen,
en H. F. C.'s oude rivaal van weleer, H. V. V.,
eertijds bekend als „de Leeuw van Wasse
naar". Het waren aardige wedstrijden al ston
den ze niet op het toppunt van spelpeil. Voor
dat laatste waren redenen genoeg: de hitte,
het optreden van vele invallers vanwege de
mobilisatie, het krachtsverschil tusschen de
eerste- en tweedeklassers. Toch hield H. F. C.
zich gedurende het grootste deel van den
strijd goed tegen Haarlem en bereikte zelfs
na de rust nog een gelijken stand. Bij beide
Haarlemsche clubs bleken onder de invallers
veelbelovende krachten te schuilen. En de
oude Leeuw van Wassenaar brulde nog eens
tegen Ajax, dat met moeite en slechts met
1-0 kon winnen. Waarna H. V. V. op zijn beurt
met 1-0 op het nippertje van H. F. C. won en
Ajax den eersten prijs behaalde door Haarlem
met 2-1 te slaan in een zeer spannenden
strijd.
Minder belangrijk dan de uitslagen vond ik
de sport. Die was goed van gehalte, prettig om
te zien dus fair. Er werd in een uitstekende,
sportieve sfeer gevoetbald. De scheidsrechters
hadden het gemakkelijk, zooals burgemeester
de Vos van Steenwijk in zijn rede bij de prijs-
uitdeeling zei en ik voelde de hoop in mij op
komen dat de „noodcompetities" die nu voor
de deur staan, heelemaal in zulk een vriend-
schappelijken geest zouden verloopen als
Zondag aan de Spanjaardslaan heerschte.
Niet het minst gaf daarvan de ontmoeting
tusschen de oude Haarlemsche tegenstanders
blijk; zij was de eerste van het programma en
gaf meteen den goeden toon aan.
Het was een verkwikking deze wedstrijden
te zien omdat men er den oorlog met al zijn
narigheid en onzekerheid bij vergat. Daar
werd, geloof ik, onder de toeschouwers niet of
nauwelijks over gepraat. Het was een prettig
gevoel ook dat zoo'n spel volgens de regels
gespeeld wordt en dat we daar allemaal een
rustig genoegen in kunnen scheppen terwijl
het met spelregels en rustige genoegens in
groote deelen der wereld zoo treurig is afge-
loopen,
Want wij zullen er in ons land, dat voor
groote moeilijkheden is gesteld die zeker nog
zullen toenemen, en waar al zooveel menschen
door de piobilisatie in groote zorgen geraakt
zijn, den moed en de levensvreugde in moeten
houden. Wij zullen al hetgeen het vertrouwen
in de goede spelregels des levens kan hand
haven en al hetgeen een prettige sfeer en ook
op het gebied van kunst en ontwikkeling
een verheffenden invloed kan uitoefenen,
moeten bevorderen. Veel, heel veel is al af
gelast tijdens de eerste twee weken der mobi
lisatie. Nu die voltrokken is zal er alles ge
daan moeten worden, om zoowel voor de bur
gerbevolking als voor de gemobiliseerden ont
wikkeling en ontspanning te verschaffen.
Wij moeten er den levenslust en den goeden
geest in houden. Als ik den praeses van de
jubileerende H. F. C., dr. C. Spoelder, als zoo
danig ook de eerste voorstander van het laten
doorgaan van dat Zondag gehouden juibi-
leum-tournooi, als kenmerkend voorbeeld
noem van de menschen die dit beseffen en
ook voortdurend bereid zijn de daad bij het
woord te voegen, dan noem ik een inspiree-
rende persoonlijkheid in onze onmiddellijke
omgeving. En meteen een man, wiens invloed
zich geenszins tot het gebied van de sport
beperkt
Ik hoop dat op de velerlei gebieden waarop
vereenigingen en bonden werken dit inzicht
zal blijken te overheerschen. Natuurlijk zul
len zij alle met bezwaren te kampen krijgen.
Die zijn er, ook in dezen tijd, om overwonnen
te worden. Wij kunnen niet als een hoop treu
rende ontmoedigden den loop van het Fatum
gaan zitten afwachten, ons bepalend tot ons
werk en verder de vreugden des levens maar
prijsgevend. Dat zou een volkomen verkeer
de uitwerking hebben en des te dwazer wezen
omdat niemand voorzien kan hoe gunstig
wellicht de kansen nog keeren kumien.
„Engeland rekent op drie jaar oorlog" zegt
de pessimist. En bedenkt niet dat in die aan
kondiging vooral weer een stuk „psycholo
gische propaganda" zit om Duitschland te ont
stellen
R. P.
Moskousclie uitzending in
twee talen.
En met twee tendenzen.
LONDEN, 11 Sept. In een radio-uitzending
uit Moskou, die hier is opgevangen, werd ge
zegd dat een groot aantal Duitsche vliegtuigen
boven Berlijn is gesignaleerd, welke vliegtuigen
zich naar het westen begaveh. De mededeeling
ging voort met te zeggen, dat ook groote troe
peneenheden van Polen naar het westen wer
den verplaatst.
In Londen viel het op, dat de woordvoerder,
zoolang hij Russisch sprak, zich gunstig uitliet
ten opzichte van Engeland en Frankrijk, terwijl
hij Duitsch sprekende, ten gunste van Duitsch
land sprak. Er was in deze berichtgeving ook
eenige critiek op de Siegfried-linie, doch deze
criliek was van technischen aard. Zoo werd ge
wezen op de ongunstige ligging van de vooruit
geschoven mitrailleur-nesten die nu door de
Franschen veroverd zija
(United Press).
Fransch legerbericht meldt:
DRIE FRANSCHE
VLIEGTUIGEN
NEERGESCHOTEN?
Volgens de Vuitschexs telt de ogand
oele dooden.
Het Fransche oorlogscommuniqué
van Zondagavond luidt: „Een reeks
stelselmatige operaties aan het front
heeft vorderingen tusschen de Saar
en de Vogezen mogelijk gemaakt. De
vijand heeft een aanvallende beweging
onmiddellijk ten Oosten van de Moe
zel, in de streek ten N.O. van Sierk,
voorbereid.
De Fransch-Britsche zeestrijdkrach
ten hebben mijnenvelden gelegd in be
paalde gedeelten van het Kanaal en
de Noordzee. Onze luchtverkenning is
in den loop van den dag voortgezet".
Het communiqué van Zondagmorgen luidde;
„De Duitschers' hebben Zaterdag tegenaan
vallen uitgevoerd op talrijke punten van onze
grens. In den loop van den nacht was de toe
stand ongewijzigd. Normale activiteit der
lu chtver kenn ingen."
Zaterdagavond was het volgend legerbericht
bekend gemaakt:
„De vijand biedt tegenstand aan het ge-
heele front. Hij heeft verscheidene plaatselijke
tegenaanvallen gedaan.
Een schitterende aanval van een van onze
divisies heeft ons een belangrijke terreinwinst
verzekerd. De artillerie van den vijand reageert
hierop.
Gedurende den loop van den dag is onze
verkenning in de lucht voortgezet, niettegen
staande de jachtvliegtuigen van den vijand."
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakt 't volgende bekend:
„In het Westen hebben voor de eer
ste maal Fransche verkenningstroepen
de Duitsche grens overschreden en zijn
in gevechtscontact getreden met onze
ver voor de Siegfriedlinie staande
voorposten. De vijand liet talrijke
dooden en gevangenen, o.w. zich een
officier bevindt, achter.
In den nacht van 8 op 9 September
hebben Britsche vliegtuigen boven
eenige steden in het Noorden en Wes
ten van Duitschland vlugschriften
uitgeworpen. De bemanning van een
bij Uberstedt in Thüringen neerge
stort Engelsch gevechtsvliegtuig werd
gevangen genomen. Aan de Westelijke
grens werden drie Fransche vliegtui
gen boven Duitsch territoriaal gebied
neergeschoten. Bomaanvallen hebben
niet plaats gevonden.
Het legerbericht van vanochtend con
stateert dat de Fransche troepen plaat
selijke vorderingen hebben kunnen
maken.
United Press vernam hedenochtend uit
Parijs:
De Franschen hebben gisteren aan
zienlijke terreinwinst geboekt op de
rechterflank aan het Saarfront door
de operaties van de voorafgaande 2
dagen Oostelijk van Forbach en Saar-
brücken uit te breiden. Er werd geope
reerd op drie Duitsche punten, met
name Zweibrücke, Blieskastel en Tem-
rasse, die precies in de Siegfriedlinie
liggen.
De Duitschers hebben bevel gegeven
deze drie plaatsen onmiddellijk te
ontruimen.
Op geen enkel punt hebben de Franschen
tot nu toe de Siegfried-linie zelf aangevallen,
maar zij probeeren terrein te veroveren, ten
einde zichzelf stevig te nestelen tegenover den
sector van de Siegfriedlinie ten Oosten van
Forbach, waardoor zij practisch gesproken het
rijke Saarbekken in handen zouden krijgen.
De operaties van gisteren bestonden uit
langzaam voorwaarts trekken van tanks, in
fanterie en mitrailleurs, gevolgd door het
schoonvegen van het veroverd terrein.
De Duitsche tegenstand was hevig, maar
werd gebroken en ging over in een gestadig
terugtrekken. Tijdens een tegenoffensief
trachtten de Duitschers de versterkingen van
de Maginotlinie op den Franschen linker
vleugel vlak langs de Luxemburgsche grens
bij Sierck aan te vallen. De Duitschers brach
ten groote troepeneenheden in het vuur, om
dat dit deel van het front uiterst belangrijk
is voor de operaties.
Zij leden hevige verliezen, waartegenover
echter een kleine terreinwinst stond, omdat
de Maginot-linie hier een paar honderd me
ter achter het front ligt. 'De Franschen ont-
Voor een beschouwing over
den strijd in Polen, door een des
kundigen medewerker, zie men
pag. 3.
De kranslegging bij het monument „Voor hen die vielen" in Den Helder, ter
nagedachtenis van hen. die bij de ramp van de „Willem van Ewijck" om het leven
kwamen, door schout-bij-nacht baron De Vos van Steenwijk namens
H. M. de Koningin.
der overlevenden, 1ste luitenant ter zee F. van Straelen, commandant
mijnenleggers-divisie. Links zijn echtgcnoote, rechts zijn vader.
Nu opent men de Jaarbeurs weer,
Als reeds zoo menig vorig keer,
En stelt daarbij de kans weer open,
Om veel te zien en veel te koopen.
Wij leven in een droeven tijd,
Beheerscht door nieuw geweld van strijd,
Wij voelen ons belast niet zorgen
En vreezen voor den dag van morgen.
En steeds weer denken wij er aan,
Hoe het de wereld moet vergaan.
Wij kunnen niet die zorg verbannen,
Maar toch, wij moeten ons vermannen.
Al gaat het niet gewoon zijn gang,
In 't eigen en het landsbelang.
Al stelt het leven ons problemen,
Bij veel dat wij nu ondernemen,
Wij slaan er ons manmoedig door,
Daar zijn wij Nederlanders voor.
De Jaarbeurs komt het voorbeeld geven,
Wij blijven werken, blijven streven
In toegewijden ernst en rust.
Van eigen taak en kracht bewust.
Want zaken moeten zaken blijven
En Nederland moet handel drijven.
P. GASUS.
vingen de Duitschers met geconcentreerd
vuur.
Volgens de „Daily Telegraph" heb
ben de Franschen op het oogenblik
350 vierkante mijl Duitsch gebied in
handen.
(United Press)
In een hedenmorgen door het Duit
sche opperbevel uitgegeven legerbe
richt werd medegedeeld dat het ont
ruimde vliegveld van Saarbrücken door
Fransche artillerie beschoten is.
Duitsch tegenoffensief afgeslagen.
PARIJS, 11 September. Het Duit
sche tegenoffensief langs de grens van
Luxemburg .is in den loop van den
nacht tot stand gebracht. De strijd speel
de zich voornamelijk af op de Duitsche
zijde van de grens tot Buchsdorf toe.
Het Duitsche tegenoffensief droeg
een zeer heftig karakter; in het open ak
kerveld langs den weg van Sierck naar
Saardorf kwam het zelfs tot bajonetge
vechten van man tegen man, maar
tenslotte werden de Duitsche tegenaan
vallen afgeslagen. (United Press).
Goering op den voorgrond.
Veronderstellingen van een bekend
Engelsch journalist.
LONDEN, 11 September (Havas) Ward
Price schrijft in de ..Daily Mail" van van
ochtend., dat de redevoering van Goering (op
genomen op pag. 6) kenmerkend is voor den
tegenwoordigen toestand in Duitschland. Deze
redevoering zou naar zijn meening er op wij
zen, dat men er in zekere hooge kringen,
evenals in het Duitsche volk, voor vreest, zich
zonder hoop te storten in een oorlog tegen
de gezamenlijke strijdkrachten der democra
tie.
Het feit, dat Goering en niet Hitier
de eerste belangrijke redevoering in
oorlogstijd heeft gehouden, geeft- Price
aanleiding tot verscheidene veronder
stellingen: zou in het karakter der
rijksregeering reeds een geheime wij
ziging zijn ingetreden ten koste van
het opperste gezag van Hitier?
Zouden lieden, gelijk Goering, die minder
neurastenisch en practischer zijn, probeeren
Duitschland uit de gevaarlijke situatie te
trekken, waarin onverdraagzaamheid en het
ongeduld van Hitier het hebben gestort?
Voorts schrijft Price, dat het vertrek van
Hitier naar het front uit andere fundamen-
teele redenen zou kunnen worden verklaard.
Hitier zou zich in geval van onlusten in
Duitschland temidden van het leger veiliger
voelen. Zoo lang hij bij zijn generaals zou zijn.
zou er minder waarschijnlijkheid bestaan dat
een militaire staatsgreep zou uitbarsten om
een einde te maken aan den oorlog, welke tot
mislukking zou zijn gedoemd, zooals tal van
generaals tegenover Hitier hebben verklaard.
Tenslotte zou Hitier zijn generaals niet de
vreugde willen geven, alleen Polen te „ver
overen".
Indien zekere dezer veronderstel
lingen juist zouden zijn, zou men er
volgens Price uit kunnen concludeeren,
dat Goering ertoe geroepen is een
meer beslissende rol te spelen in de
aangelegenheden van het Rijk.
Price noemt Hitier een „soort roekeloos
automobilist, die heftig allerlei kansen trot
seert. doch wanneer de zaken een kwade
wending beginnen te nemen, zichzelf niet
meer in bedwang heeft".
Goering zou meer koelbloedigheid en ge
zond verstand hebben. Hij zou er, ondanks
zijn pocherijen, van overtuigd zijn, dat
Duitschland niet kan overwinnen.
Parijzenaars voor luchtalarm
gewekt.
Van paniekstemming geen sprake.
PARIJS, 11 September. (Havas-ANP)
Om zes minuten over vier vannacht
werden de Parijzenaars uit hun slaap
gewekt. Sinds een paar dagen was hun
nachtrust niet verstoord. Zeer spoedig
bereikten de bewoners in volmaakte
orde en kalmte de schuilplaatsen. Om
5 uur 29 werd het signaal gegeven, dat
alles weer veilig was.
Het woord is aan
Landriot:
Naast den moed, die
handelt bestaat de moed die
aanvaardt.
door
mijnontploffing
KOPENHAGEN, 11 Sept. (A.N.P.):
Uit Thisted wordt gemeld, dat elf
leden van de bemanning van het Ne-
derlandsche s.s. „Mark", afkomstig
uit Rotterdam, in een reddingsboot te
Vorupoer zijn aangekomen.
Zij deelden mede, dat de „Mark"
Zaterdagmiddag op weg van Fintand
naar Nederland op een mijn is geloo-
pen en gezonken, De bemanning, die
uit twee-en-twintig koppen bestond,
begaf zich in de beide reddingssloepen.
Zij voeren tot gisteravond in eikaars
nabijheid.
Een motorreddingsboot uit Klitmoel-
ler en reddingsbooten uit Vorupoer en
Lyngby zochten daarop naar de andere
boot, welke zij hedenochtend op eenige
kilometers afstand van de kust van
Lyngby vonden. In deze boot bevon
den zich de andere elf der bemanning.
Alle twee-en-twintig schepelingen
waren uitgeput door de vermoeienis
sen, welke zij hebben uitgestaan gedu
rende den langen tocht in reddings
booten.
De kapitein van de „Mark", de heer
A. G. van Dam, en de eerste officier,
de heer J. Vinke, werden tengevolge
van de mijnontploffing gewond. Zij
bevinden zich onder geneeskundige
behandeling.
(De „Mark" behoort aan de N.V. Hout
vaart, Firma Vinke en Co. te Rotter
dam. Het schip meet bruto 1514 ton
en werd in 1930 gebouwd).
Maarschalk Pctain in het
Fransche kabinet?
Bonnet zou tot ambassadeur in Spanje
worden benoemd.
PARIJS, 11 Sept. Van betrouwbare zijde ver
neemt United Press, dat Daladier voornemens
is een kabinetswijziging door te voeren waarbij
hij zelf buitenlandsche zaken en Pétain de por
tefeuille van oorlog krijgt. Men neemt aan, dat
in dat geval Bonnet als ambassadeur naar Span
je zal gaan.
(United Press).
tAdv tngez. Mea.j
HF.DEN: 12 PAGINA'S
BINNENLAND.
Een Nederlandsch schip is op een mijn ge
loopen en gezonken; alle opvarenden zijn
gered.
Zaterdag en Zondag zijn zeven menschen
door verkeersongelukken om het leven
gekomen.
BUITENLAND.
De Duitschers ontruimen 3 punten.
Goering heeft Zaterdag in een redevoering
felle verwijten aan het adres van Enge
land gericht, maar er verder den na
druk op gelegd dat „Duitschland nog al
tijd voor den vrede klaar staat."
Rusland heeft reservisten opgeroepen.
Reynaud constateerde in een radioredevoe
ring, dat Frankrijk en Engeland zullen
overwinnen en dat Duitschland econo
misch grootcndeels reeds uitgeput is.
ARTIKELEN, enz.
R. P.: In sportieve sfeer.
Melis Stoke: Overpeinzing voor een reis
bureau.
Van een deskundigen medewerker: De groote
oorlog.
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op
Pag.
1
3
1