zlacLULtofatlhd. eckt Gdz eLüt0i!
Emigranten worden niet
meer toegelaten.
Nieuwe Uitgaven
POND ERDAG 14 SEPTEMBER 1939
HAARLEM'S DAGBLAD
4
V ijftig jaar wollen dekens.
Jubileum van Woltering's Meubileering;
Maatschappij.
Ter gelegenheid van haar vijftigjarig bestaan
gaf Woltering's Meubileering Mij. N.V. gevestigd
Dam. Nieuwendijk en Damrak te Amsterdam
een bijzonder smakelijke brochure uit, getiteld
..Ideaal wonen". In een korte inleiding wordt
Iets over het ontstaan en den groei van de zaak
verteld.
Op 16 September in het jaar 1889 begon J. F.
A. Woltering in de Hartenstraat 21 te Amster
dam een beddenmagazijn, nam zelf de fabricatie
van springbakken, kapokmatrassen en veeren
bedden ter hand en trachtte tevens door den
verkoop van goede Leidsche wollen dekense
zich een vaste cliënteele te verwerven.
Door uitsluitend prima materialen te verwer
ken, kreeg de zaak spoedig een goeden naam
en vroeg men overal naar Woltering's beroemde
bedden en dgkens.
Bijgestaan door de energieke hulp van zijne
echtgenoote, werd uitbreiding aan de zaak ge
geven en in 1907 werd een filiaal gesticht aan
den Nieuwendijk, dat later hoofdmagazijn werd
en waar thans de zaken worden voortgezet.
Over geheel Nederland zijn er heden nog vele
bedden in gebruik, welke in die eerste jaren na
de oprichting gekocht werden.
Het gouden jubileum zal dan ook niet alleen
herdacht worden in Amsterdamsch Centrum,
tusschen Dam-Nieuwendijk en Damrak, doch
over het geheele land in alle plaatsen van Ne
derland.
In 1921 omgezet in Woltering's Meubileering
Maatschappij N.V.. zijn onder leiding van haar
directeur, Bernard Woltering, de magazijnen
steeds uitgebreid en door toevoeging van ver
schillende nieuwe afdeelingen tot een compleet
meubileeringsbecrijf gemaakt. De firma is daar
door in staat behalve woninginrichtingen te ver
zorgen. de grootste installaties op alle mogelijke
gebied uit te voeren, o.a. het installeeren van:
hotels, restaurants, cafés, theaters, bioscopen en
cafetaria's. Op de meest hygiënische wijze wer
den ziekenhuizen, sanatoria en rusthuizen inge
richt: vele modehuizen werden geïnstalleerd.
Voor de groote moderne schepen werden belang
rijke orders uitgevoerd voor levering van ma
trassen, dekens, tapijten en gordijnen.
In 1938 ontving de firma de vereerende op
dracht om een gedeelte der meubileering en
stoffeering te verzorgen van het paleis Soestdijk.
Modelkamers, toonzalen en magazijnen met
een totaaloppervlakte van c.a. 6000 M2. werden
in de laatste jaren geheel vernieuwd en gemo
derniseerd. Men vindt daar een permanente
tentoonstelling van de nieuwste modellen meu
belen. Magnifieke salons, eetkamers, zitkamers
en slaapkamers in moderne, gothieke en andere
klassieke stijlen wisselen elkaar af.
In den catalogus heeft men getracht door ver
schillende foto's daarvan een beeld te geven.
En al is dit beeld misschien niet heelemaal
volledig toch krijgt men bij het doorbladeren
van ..Ideaal wonen" een goed idee wat er bij
de firma Woltering op het gebied van meubilee-
ring te zien en te koop is.
In verband met den internationalen toestand
zal het jubileum op Zaterdag 16 September niet
feestelijk worden herdacht. Daar de oprichter
echter dit 50-jarig jubileum als commissaris nog
meemaakt heeft de directie besloten op dien dag
tusschen 11 en 1 uur in de „Irene" zaal, 3e etage
van het Dam-gebouw te recipieeren.
STRAATPREDIKING SPAARNHOVENPLEIN.
Hedenavond (Donderdag) om kwart over acht
uur zal er straatprediking worden gehouden door
de Gereformeerde Evangelisatie op het Spaarn-
hovenplein. Spreker: de heer A. J. Glerum.
Het Evangelisatie-Zangkoor van .Haarlem-
Noord verleent medewerking.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP
VRIJDAG 15 SEPTEMBER
Progr. 1: Hilversum II
Progr. 2: Jaarsveld en Hilversum I
Progr. 3: Belg. en Duitsche uitzendingen. 1)
Progr. 4: Engelsche uitzendingen.
Progr. 5: 8 007.00 Diversen. 7.008.00 Eigen
gramofoonplatenconcert. Walsen, Marschen.
Tango's. 1. Mattinata. Wiener Bohème Orkest
2. Hungaria Marsch, Magvari Imre. 3. Serenata,
Canaro's Arg. Ork. 4. Die Schlittschuhlaufer.
Odeon Dansorkest 5. Invincible. Grand Massed
Brass Bands. 6. Mi Madrid, Bachicha's Arg. Ork.
7. Amorettentanz, Blue Hungarian Band. 8.
Marschenpotp. v. Sousa deel 1, Jack Hylton.
9 El Monilo, Robert Renard. 10. Poranek, Wiener
Bohème Orlc. 11. Rakoczi Marsch, Magyari Imre.
12. Diez Anós, Canaro's Arg. Ork. 13. Wiener
Praterleben, Odeon Dansorkest. 14. The high
school Cadets, Grand Massed Brass Bands. 15.
Tus Ojos Negros, Bachicha's Arg. Ork. 16. Casino
Dances, Blue Hungarian Band. 17. Marschen
potp. v. Sousa deel 2, Jack Hylton 18. Poema.
Robert Renard. 19. Immer lustig Marie, Adal
bert Lutter 20. The royal return, London Mouth
Organ Band.
8.0012.00 Diversen.
1) Bij de programma's 3 en 4 zullen even
tueel ook bijzondere en Fransche uitzendingen
worden ingelascht.
MOORE'S SCHOOL.
Voor de examens stenografie en machine-
schrijven slaagden 26 der aangemelde oandi-
daten en wel voor:
Stenografie ..Groote" Nederlandsche taal:
de dames M. C. Lasschuit, L. Stolten, B.
Maandag, J. M. v. Schuilenburg. J. v. Leve-
rimk. K. Scholten en A. C. M. Bakkenhoven.
Stenografie „Groote" Engelsche taal: de da
mes C. J. Nijssen en C. C. Lindeblad.
Stenografie „Groote" Duitsche taal: mej. R.
L. Rolloos.
Machineschrijven: de dames A. Bottinga, W.
Kuipers. H. W. v. d. Meij, A. M. A. Rooyers en
B. Barnhoorn en de heeren H. v. Dalen, C.
Soc- tzes. J. B. Hendriks, J. S. A. Oerlemans,
A. Sepers, J. B. J. Boos, G. Th. Delemarre, B.
T Overdijk, T. Meijer, W. v. d. Star en E. G.
Swenneker.
Voor de laatst gehouden praktijkexamens,
zooals Mercurius. Ver. van Leeraren, enz.,
slaagden nog de volgende candidaten:
Engelsch:
De heeren W. Postema en C. Stapensea
(belden Liteh). de heeren B. J. Wesseling en
J. W. v. d. Sluis (beiden Mercurius'. mej.
Steiginga en de heeren J. Dam, H. Vos, R. S.
Bakker (allen V. v. L.)
Duitsch:
Mej. J. Huining (V.v.L.) en de heer H. C.
Langemeyer (Liteh).
Boekhouden: de heeren G. H. Luttik. K, Rol,
A. Dias Santilhano en W. Viets (allen V.vi.)
KERKELIJKE EXAMENS.
De classis Haarlem der Geref. Kerk heeft
praeparatoir geëxamineerd en beroepbaar ver
klaard den heer J. F. Manz te Heemstede,
candidaat aan de Vrije Universiteit.
Advingez Med.)
Slechts een zeer enkele uitzondering.
De minister van Justitie heeft het navol
gende ter kennis van alle organen, belast met
het toezicht op de politiaire grensbewaking,
en van de hoofden van plaatselijke politie ge
bracht.
In verband met den tusschen eenige Euro-
peesche mogendheden ontstanen oorlogstoe
stand, welke er toe geleid heeft, dat allerwe
gen de grenzen voor vreemdelingen worden
gesloten, ziet de Nederlandsche regeering zich
tot haar leedwezen genoopt, de toelating van
vluchtelingen (Joodsche emigranten enz.)
voor duurzaam of tijdelijk verblijf in ons land
stop te zetten.
Het volgende wordt ter zake nader bepaald:
1. Nieuwe toestemmingen voor de toelating
van vluchtelingen (Joodsche emigranten,
enz.) ook al behooren deze tot de allernaaste
familie van hier te lande wonende personen,
kunnen, een enkel zeer bijzonder uitzonde
ringsgeval daargelaten, niet meer worden
verleend.
2. Reeds gegeven toestemmingen voor toe
lating van vluchtelinken, waaronder met in
trekking van het bepaalde onder 1 in de bo
vengenoemde circulaire, ook begrepen wor
den de na 1 Juli j.l. verleende, waarop nog
geen binnenkomst heeft plaats gehad, moeten
als vervallen worden beschouwd.
3. Voorzoover verzoeken om toelating van
vluchtelingen zijn ingediend en daarop nog
geen beslissing is gegeven, moeten zij als af
gewezen worden beschouwd.
4. in de gevallen, bedoeld onder 2 en 3
zullen nieuwe verzoeken alleen dan in over
weging kunnen worden genomen, wanneer
blijkt, dat een buitengewoon geval van drin
gende noodzaak aanwezig is.
Volledigheidshalve wordt er nog op gewezen
dat de transitregeling voor vluchtelingen
(Joodsche emigranten enz.) gehandhaafd
blijft voor zoover de noodige reisgelegenheid
blijft bestaan.
Huiselijke avond voor de soldaten.
Ook in het Oosterkwartier een commissie?
Wat in enkele deelen van de stad reeds ge
daan wordt: den militairen een gezelligen
avond thuis aanbieden met een kop koffie
of thee en een stukje radiamuziek wil men
ook in het Oosterkwartier gaan doen. Om
daartoe te komen moet er een commissie vooi
de regeling zijn. Dames of heeren die er iets
voor gevoelen in 'n commissie zitting te nemen
worden verzocht zich zoo spoedig mogelijk op
te geven bij mevr. KeesingBruijn, drogisterij
„Teylerl', Teyierplein 37.
Voor dc militairen in Haarlem-
Noord.
Een comité gevormd.
Gelijk in andere stadsdeelen reeds het geval
is, heeft zich thans eveneens in Haarlem-Noord
een comité gevormd, dat zich gaarne wil belas
ten met het organiseeren van gezellige avonden
voor de daar ingekwartierde militairen.
Dit comité verzoekt ons het volgende onder de
aandacht te brengen.
Het is thans reeds 14 dagen geleden, dat de
algeheele mobilisatie werd afgekondigd en dui
zenden militairen hun burgerpakje moesten gaan
verwisselen voor de soldaten-uniform.
Werkkring, huiselijke gezelligheid, ouders,
vrouw, kinderen, verloofde, dat alles hebben zij
moeten vaarwel zeggen, om veelal ver hiervan
verwijderd hun militairen plicht te gaan ver
vullen.
In Haarlem-Noord zijn ook enkele honderden
militairen ingekwartierd en zij zijn spontaan
ontvangen. De eerste dagen werden zij om
zwermd door tientallen nieuwsgierigen doch
men raakt reeds gewend aan de aanwezigheid
van „Jan-soldaat" en de belangstelling begint
al te slijten.
Toch voelt een ieder dat er voor hen iets ge
daan moet worden. Wat de militairen noodig
hebben is een tehuis, vooral als aanstonds de
koude jaargetijden aanbreken. Een gezin, waar
zij als vriend worden opgenomen en eens ont
haald worden op een kopje koffie of thee en hun
eens een sigaar of cigaret gepresenteerd wordt
Wij behoeven U dit feitelijk niet te vertellen,
want wanneer het uw man of zoon betrof die
in een of anderen hoek van 't land z'n militairen
plicht moest vervullen, zoudt U het buitenge
woon aangenaam en zeer prettig vinden van
hem te mogen vernemen, dat hij een gezellig
tehuis gevonden had.
Wij vertrouwen dan ook dat vele bewoners
van Haarlem-Noord onze oproeping zullen wil
len beantwoorden met een „welkom" aan de
militairen en vernemen gaarne aan een van on
derstaande adressen op welke(n) avond (en) U
één of meer militairen kunt ontvangen.
Verder worden rookwaar, lectuur, gezelschaps
spelen en geldelijke bijdragen gaarne door ons
comité in ontvangst genomen.
Bij voorbaat zeggen wij U namens de mili
tairen hartelijk dank voor Uw medewerking.
Indien noodig, kunt U op de militairen re
kenen. Dat ook zij thans op U mogen rekenen!
Comité Haarlem-Noord „Voor de Militairen":
J. M. Bronfrer, Marsstraat 64, W. Pappot, Rijks
straatweg 344 (Wel. 23500), A. J. Overtoom,
Marsstraat 127, H. Th. Lindenborn, Marsstraat
56, J. Hofstra, Rijksstraatweg 318.
Met hartelijke aanbeveling:
L. H. Remtjes, Kapitein-Commandant 2-1-12
R. I., St. Catharinaschool, Rijksstraatweg 369.
Dr. W. L. Beekman, Kapitein-Commandant
1—II—12 R. I., Planetenlaan. J. C. Schuurman,
Res. Kapitein C.-2-II-D. M. D„ Marnixschool.
Correspondentie-adres: Marsstraat 127.
(Wij brengen in herinnering, dat sinds Maan
dag bestaat het Comité voor Ontwikkeling en
Ontspanning van de militairen te Haarlem, welk
comité in overleg met den Garnizoens-Comman-
dant dit werk zooveel doenlijk wil centraliseeren
Hiertoe behoort o.a. het inzamelen van het
voor dit doel benoodigde, geld, lectuur, het be
vorderen van huiselijk verkeer enz. Dit hoofd
comité zoekt zooveel mogelijk contact met reeds
opgerichte wijkcommissies, die in deze richting
erkzaam zijn.
Secretaris van het hoofdcomité is de heer J.
B. Schuil, Wagenweg 72 rood. Tel. 13177).
LUCHTBESCHERMING.
PHILIPS PROTECTOR LAMPEN leveren wij
uit voorraad 1.65 per stuk
Belt U even? 2-2-7-1-2
Electro-Technisch Bureau
W. KUIPERS,
CAMNEFATENSTRAAT 24 HAARLEM-N.
(Adv. Ingez. Meaj
Comité „Westerkwartier".
Voor de gemobiliseerden.
Het comité deelt mede. dat
de gehouden collecte op Dinsdag 12 Septem
ber j.l., heeft opgebracht de somma van f 229.56
Aan allen die. ons gesteund hebben onzen
welgemeenden dank.
Dank cok namens hen voor wie dit bedrag
bijeen is gebracht.
Het comité, in overleg met de militaire
autoriteiten, heeft besloten tot een geldelijke
bijdrage aan de commissie „Ontwikkeling en
Ontspanning", in het Krelagehuis.
Verder zal zij tot het in orde brengen van
de cantines in de school op het Leidscheplein
overgaan.
Degenen die daarvoor het hunne willen bij
dragen kunnen zich vervoegen bij het comité.
Reeds zijn verscheidene opgaven binnenge
komen van gezinnen, die aan één of twee
militairen een uurtje van gezelligheid willen
verschaffen. Ook hiervoor kan opgave geschie
den bij ondergeteekenden.
Tevens houdt het comité zich beleefd aan
bevolen voor het in ontvangstnemen van
gezelschapsspelen van allerlei aard. lectuur en
verdere benoodigdheden voor het inrichten van
cantines.
Nogmaals spreken wij onzen welgemeenden
dank wit, terwijl wij vertrouwen, op verdere
medewerking te mogen rekenen.
Het comité: H. J. Kooy, Rollandstraat 68. P.
Maljaars, Brouwerskade 17, A. C. van Eek-
hout, Leidschevaart 62; W. J. Erdtsieck, Brou
wersplein 40 en J. B. van Buggenum, Een-
drachtstraat 15.
Alle betalende abonnês van Haarlem's
Dagblad zijn GRATIS TEGEN ONGE
VALLEN VERZEKERD, op voorwaarden
welke kosteloos bij de administratie ver
krijgbaar zijn en welke op geregelde
tijden in ons blad worden gepubliceerd
De uitkeerlngen zijn bij levenslange
ongeschiktheid 1 2000. overlijden f 400
verlies van een hand. voet of oog t 200,
beide leden van een duim f 100. één lid
van een duim 50. alle leden van een
wijsvinger t 60 één of twee leden van een
wijsvinger 125. alle leden van een
anderen vinger 115 een of twee leden
van een anderen vinger 15, arm-
of beenbreuk 30. enkelbreuk f 15 pols
breuk f 15. Alles indien net gevolg van
een ongeval. Voor de abonnés van het
Geïllustreerde Zondagsblad bestaat nog
een afzonderlijke verzekering De voor-
-waarden -daarvan--zijn eveneens bij de
administratie verkrijgbaar
Voor den inhoud dezer rubriek stelt
Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, ge-plaatst oj niet
geplaatst, wordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
De werkloozen en de
prijsopdrijving.
Na de veelvuldige publicaties dat de prijzen
in het algemeen niet mogen worden opge
dreven. is het wel in het oogloopend dat van
vele artikelen de prijs si veroogd.
Bijvoorbeeld: bij sommige slagers is het osse-
vet (bij vleesch) van f 0.45 tot f 0.60 per pond
(ofwel met 33j/$ pet.) verhoogd.
De suiker is met 2 a 3 ct. per pond. de
aardappelen met 1 a 2 ct. per kilo. het door
regen varkensvleesch soms met 10 ct. per pond
verhoogd; bij een zaak rekent men nu voor
een stuk huishoudzeep van 16 ct. 24 ct., of
maar 50 pet. meer. Kortom verscheidene ar
tikelen zijn meer of minder duurder gewor
den.
Wat is nu geoorloofd en wat niet?
Wel is vaststaand dat de reeds zoo zwaar
beproefde gezinnen der werkloozen nu nog
voor grooter moeilijkheden zitten.
In dergelijke gezinnen wordt steeds met
centen gerekend. Eén cent is daar een bedrag
dat een rol speelt.
De reeds uitgebalanceerde steunbedragen
kunnen deze extra-belasting niet meer dragen
Daarom verdient het aanbeveling, dat Rijk en
Gemeenten met de steunvereleening een
royaler houding aannemen.
Noodzakelijk is het ook dat de winkeliers
voor hun winkelramen een goed leesbare prijs
lijst ophangen, controleerbaar voor ambtena
ren en cliënten.
Even noodzakelijk is het, dat d>e uitkeering
der steuntrekkers met 15 pet. verhoogd wordt.
Zij. welke hier aan twijfelen moeten hun oor
eens te luisteren leggen bij de gezinnen der
opgeroepen kostwinners, die gezinnen ontvan
gen bedragen waar het gros der steuntrek
kers naar watertandt; ook daar wordt geklaagd
over de hooge kosten voor levensonderhoud
Dat het gemeentebestuur van Haarlem in
ziet dat er een tekort is in de gezinnen der
werkloozen. bewijst het volgende*
Dezer dagen werd in de stempellokalen be
kend gemaakt, dat door de werkloozen op ver
toon van hun legitimatiekaart etensresten
van de militairen aan het Proveniershuis in
de Groote Houtstraat kunnen worden afge
haald. Zelfs op Zondag ziet men menschen
met een emmer door de stad loopen.
Dit is m.i. niet de weg om het tekort in de
gezinnen te verhelpen. Bovendien toont men
zeer weinig piëteit te bezitten door de uit-
deeling op het drukste punt in onze hoofd
straat te doen plaats hebben.
Een steuntrekker,
(ex zakenmajn.)
(Wij merken op, dat onder etensresten ver
staan moet worden het eten dat door de sol
daten met aan de keuken wordt afgehaald.
Redactie).
HET TOONEEL.
UW WIL GESCHIEDE.
Een nieuw tooneelspel van Henk
Bakker en Ed. J. M. Terlingen.
(Uitg. J. Heynis, Zaandijk).
Onze stadgenoot Henk Bakker is het meest
productief van de Nederlandsche tooneelschrij-
vers. „Uw wil geschiede..", het tooneelspel. dat
hij thans in collaboratie met den heer Ed. J. M.
Terlingen heeft geschreven, is reeds zijn 30ste
stuk en het lijkt mij Bakker's werkkrachl
kennende wel zeker, dat er nog zeer vele op
zullen volgen.
„Uw wil geschiede.." speelt evenals De
Grond van Geert Teis, De Schande van D. H.
Scheffer en Onder één Dak en De Koekoek van
Jan Fabricius in het boerenmilieu en doet
al is het weer heel anders van opzet eenigs-
zins aan deze stukken denken. Het is een men
geling van realisme en romantiek.
Tjeerd Tiedema, de hoofdpersoon, is een boer,
zooals wij er al meer op het tooneel hebben
gezien. Hij is 'n oppige, sterk geloovige kerel,
die aan zijn grond, waarop zijn vaderen reeds
150 jaar gewerkt hebben, gehecht is. Wanneer
hij dadelijk in het begin een verzekeringsagent
de deur uitwerkt, en wij hooren, dat hij zich niet
tegen brandschade wil verzekeren, daar dat in
strijd is met zijn Geloof, dan vermoeden wij
omdat het nu eenmaal een tooneelspel is ook
reeds de ramp, die Tjeerd Tiedema wacht. En
als even later Tjade, een boerenzoon, die naar
de hand van Tiedema's dochter Pleuntje dingt,
maar door Tjeerd als schoonzoon niet gewild is,
omdat Tjade geen boer is geworden en zijn geld
in de stad verbrast, hooren zeggen, dat „de
rooie haan op Tiedema's dak zal kraaien", als
ie 't hart mocht hebben tusschen Pleuntje en
hem te komen, dan ligt het stuk voor een groot
deel al feitelijk voor ons uitgestippeld. Wij ver
wachten het onweer en den brand, die dan ook
stipt op tijd na een verjaarsfuif in het tweede
bedrijf komen.
Dit alles is niet van opzettelijkheid vrij te
pleiten en spanning is er in de eerste bedrijven
dan ook weinig. Maar Bakker zou Bakker niet
zijn, wanneer zijn stuk geen betere kwaliteiten
had. Dezen brand zouden wij den aanloop kunnen
noemen, want de spanning komt eerst in het
derde bedrijf, wanneer Tjade van de brand
stichting verdacht wordt en Pleuntje daardoor
tegelijk nog meer dan in de eerste bedrijven
tegenover haar koppigen vader komt te staan.
Want al verdenkt ook zij Tjade, zij kan hem
onmogelijk loslaten, niet alleen, omdat zij te
veel van hem houdt, maar ook, omdat hij de
vader is vgn het kind, dat zij verwacht. In dezen
strijd tusschen den boer en zijn dochter ligt
eigenlijk de beteekenis van het stuk. En hierin
vinden wij ook de romantiek terug, die wij uit
de stukken van Fabricius kennen.
Tjade zou een geestelijke zoon van Jan Fa
bricius kunnen zijn, een losbandige boerenzoon,
maar.een kerel, zooals aan het slot blijkt
Een „happy ending" heeft dit boerenstuk niet
bepaald, maar toch gloort het geluk voor de
Tiedema's en ook voor Tjade aan de kim, wan
neer het doek voor het laatst gevallen is.
In de laatste 2 bedrijven ontbreekt de span
ning zeker niet al lijkt ons niet alles in dit#
boerenspel verantwoord. Dat Tiedema zich
zelf recht verschaft op de wijze, waarop hij
dit doet, wanneer de rechter Tjade in vrij
heid heeft gesteld, lijkt ons voor een streng
geloovig man, zooals deze boer toch is, niet
geheel aannemelijk. Hij valt daardoor al
thans in onze oogen van zijn voetstuk.
Maar hij helpt er de schrijver mee aan een
„slot dat pakt", al is het dan ook meer roman
tiek dan werkelijkheid.
Het stuk heeft zeker kwaliteiten, waardoor
het op het tooneel het zal doen. Juist omdat
wij bij -Uw wil geschiede", zoo dikwijls aan
Fabricius denken, zijn wij er van overtuigd,
dat dit boerenspel bij dilettanten succes zal
hebben. Voor het tegenwoordige beroepstoo-
neel lijkt het mij minder geschikt, vooral om
den ouderwetschen stijl, waarin het is ge
schreven.
Een dankbaar speelstuk is het zeker. De
verschillende rollen stellen de spelers ook al
weer evenals bij Fabricius niet voor moei
lijke problemen. Tiedema, de koppige, eigen
gereide boer, Maria, zijn geloovige, zachte
vrouw zij vooral is een sympathieke figuur
in dit stuk Pleuntje, de struische, harts
tochtelijke boerendochter, even koppig als
haar vader, Tjade, de van zijn anker gesla
gen boerenzoon en de bohémien in dit milieu,
Japik, de halfwijze zoon. zijn alle speelrollen
waar wat van te maken is. En voor den komi-
schen kant zorgen Arie Kepper en zijn vrouw
Maaike.
De dialoog in zoo'n boerenstuk brengt voor
den schrijver altijd eenige moeilijkheden mee.
De heeren Bakker en Terlingen hebben zich
er handig uitgered door hun personen Hol-
landsch te laten spreken met een dialect, dat
eenigszins boersch aandoet, al zouden wij het
nergens precies kunnen thuisbrengen.
Het zou mij niet verwonderen, wanneer ik
dit stuk vele malen op het dilettanten-too-
neel zou zien. Het heeft er alle kwaliteiten
voor.
J. B. SCHUIL.
Margo Scharten-Antink.
Bij de Wereldbibliotheek is ter gelegenheid
van den 70sten verjaardag van Margo Scharten-
Antink de 12de druk verschenen van haar boek
„Sprotje". De exemplaren voor de leden van de
W.B. Vereeniging, de Vrienden van het Vlaam-
sche Boek te Gent en de Vrienden van het boek
te Brussel, werden genummerd. De omslagtee-
kening is van Han van der Kop. het portret der
schrijfster van Renato Salvini te Florence.
Bij de N.V. Em. Querido's Uitgeversmij. te
Amsterdam is van Margo Scharten-Antink in de
Salamander-serie verschenen „In den vrijen
Amerikaan", bekroond als 50ste deel met den
eersten prijs in de daartoe uitgeschreven prijs
vraag.
Dr. W. G. N. van der Sleen.
Bij de N.V. Het Nederlandsche Boekhuis te
Tilburg is van Dr. W. G. N. v. d. Sleen versche
nen „Zweden en Lapland".
Vijf maanden lang bereisde de schrijver met
auto, vouwboot en tent het vaderland van Selma
Lagerlöf en bovendien Lapland, het eenzame
Noorden, waar men nog wekenlang zwerven kan
zonder een medemenseh te ontmoeten en waar
een volk huist, nog interessanter dan de India
nen. nog trouwer aan zijn eeuwenoude zeden.
Systematisch ordende hij daarna het verza
melde materiaal in vier groote hoofdstukken
met een levendige en gedetailleerde onderver
deeling.
Het werk is verlucht met 24 fotopagina's, een
gekleurde plaat, twee kaarten tusschen, en een
landkaart buiten den tekst. De buitengewoon
smakelijke omslag Is in drie kleuren uitgevoerd.
Bij de N.V. van Holkema en Warendorf te
Amsterdam is in de serie ..Aesculaap's popu
lair medische reeks" van dr. M. H. P. P. van
Haeft een handleiding verschenen over
„De verpleging van lijders aan been- en ge-
wrichtstuberculose, en de levenswijze na de
genezing"
Bij de uitgeverij N.V. Boot te Voorburg, zag
een boek van Beverley Richols „Revue" het
licht vertaald door Johan M. Paluv.
De man met het
boeiende leven.
door JAAP STIGTER.
OVER kostbare Perzische tapijten, langs
wonderlijk gestyleerde porceleinen va
zen en ebonieten sierkasten. werd de
magere bezoeker met het kleine snor
retje in een hoogen hal geleid, waar door glas-
in-lood-vensters gekleurde lichtbundels speel
den. Er heerschte een stemmige, bijna exotische
sfeer en een zachte geur van Egyptische sigaret
ten gaf hieraan nog een speciaal accent. Het was
moeilijk te vermoeden geweest, dat de oude en
grauwe patriciërswoning, zich spiegelend in een
historierijk, doch muf grachtje, van binnen een
dusdanig aspect zou bieden. Weer een gang met
tapijten, langs een enorme koperen gong, die
glinsterde als ware zij de zon zelve en een mach
tig wapenrek met oeroude sabels en dolken
de sigarettengeur werd iets sterker en dan de
senore en wat hautaine stfem van den huis
knecht: „Gaat u maar binnen".
Daar zat dan de beroemde man achter een
laag schrijfbureau met glazen plaat, in een over
dadig gemeubeld vertrek, met allerlei snuiste
rijen en souvenirs: het leek wel een soort mu
seum. Daar zat de man, wiens detective-romans
de wereld .hadden veroverd, die duistere mach
ten der misdaad in zijn verbeelding wist te con-
strueeren, die in mystische nachten revolvers
liet knallen en zijn vertellingen wist te overtrek
ken met een wonderlijk uitheemsch waas van
geheimzinnigheid.
Een gedrongen figuur met een rond, vleezig
gezicht en kleine beweeglijke oogen. Het heele
vertrek stond met sigarettenrook de gemor
ste asch en de vele peukjes op de glazen bu
reauplaat spraken in deze ook een eigen taal.
Edward Donijn bewoog nauwelijks, toen zijn be
zoeker binnenkwam. Hij taxeerde hem met een
vluggen en scherpen blik en stak toen met een
onverschillig gezicht een versche sigaret op.
„Autogram....?" vroeg hij met een stem,
alsof hij zeggen wilde: wanneer zullen dat soort
menschen mij nu eens eindelijk met rust laten?
Onderwijl schoof hij met een traag gebaar een
vel papier naar zich toe en tastte reeds naar
zijn vulpen.
„Neendat niet", zei de bezoeker, „ik kom
ergens anders voor. Mijn naam is
„U gaf mij uw kaartje. Maakt u het kort en
vertelt u kort en bondig, waar het om gaat: ik
heb weinig tijd.
Gezien de vele sigarettenpeukjes mocht dit
laatste wel wat onwaarschijnlijk klinken, maar
de bezoeker kwam dadelijk met zijn kwestie.
„De werkelijkheid heeft soms boeiender ge
gevens, dan de beste roman. Indien u mijn le
vensgeschiedenis zou hooren.
„Ach zoo. neen, mijnheer, spijt mij erg
daarvoor heb ik geen interesse
„Mijnheer u weet niet, wat u weigert. Mijn
leven heeft zulke in',?: ?ssante en boeiende mo
menten gekend en mijn voortdurende drang naar
avontuur
De man achter het bureau taxeerde den ander
met een wat cynischen blik. Een mager, onbe
duidend gezicht, fletse oogen, slecht gekleed
het leven van dien man interessant? Neen, hij
was psycholoog genoeg om de onmogelijkheid
daarvan in te zien.
„Het spijt mij, mijnheer, maar nogmaals
onderbrak de schrijver weer.
„Voor slechts 5000 gulden krijgt u de gege
vens van mijn levensgeschiedenis.... het zgl
een boek worden, dat men algemeen tot uw
beste werk zal rekenen.
„Zoo u wilt er dus nog geld voor hebben",
zei de auteur mat, terwijl hij zijn hoofd pijnigde
met de vraag, wat zoo iemand nou voor bele
venissen meegemaakt kon hebben belevenis
sen nog wel ter waarde van f 5000.
Onwillekeurig diepte hij het reeds verfrom
melde visitekaartje uit de prullemand en las: J.
J. van Lattum, vertegenwoordiger. Meer niet
daar werd hii ook al niet veel wijzer van.
„Mijnheer, ik heb geld noodig", zei de bezoeker
nu, „ik ben jarenlang een gevreesd misdadiger
geweest en zou nu wel eens eindelijk wat op
eerlijke wijze willen verdienen...."
Erward Donijn moest onwillekeurig glimla
chen. Hij had teveel misdadigersfiguren geschetst
in zijn boeken om niet in de veronderstelling te
verkeeren, dat zoo'n mannetje onmogelijk een
misdadiger zijn kon. Die man kwam natuurlijk
met een slecht fantasietje, dat hij zelf of mis
schien wel zijn buurman had uitgeknobbeld en
veronderstelde nu bij de tegenpartij zooveel
naieveteit, dat hij zijn armelijk verhaaltje voor
iets „persoonlijks" en „waardevols" meende te
kunnen opdienen....
Wacht, hij zou hem wel eens schaakmat zet
ten met z'n doorzichtige leugens.
„Zoo vriend misdadiger", zei hij, „waarom zit
u thans dan niet in de gevangenis en waarom
neemt u het groote risico op zich, zich tegen mij
bekend te maken
„Ik ben verleden week juist uit de gevange
nis ontslagen", aldus de ander, „en voorloopig
heb ik niets op m'n kerfstok
„Zoo.... en vindt u het dan niet zonderling
van u zelf, dat u als gevreesde misdadiger in
eens op eerlijke wijze wat wilt verdienen.
vroeg de schrijver hatelijk.
„Neenik heb een meisje leeren kennen
en wil eerlijk- worden. Maar geld moet ik heb
ben geld om te leven".
Edward Donijn schaterde nu van het lachen.
„Een meisje leeren kennen.... goedkoope
fantasie heb je man.hahahaha.kostelijk
ja, ik zou jou niet door hebben..hahaha."
De bezoeker stond ineens op van zijn stoel en
kwam voor het bureau staan. Met een strak,
ernstig gezicht zei hij nu: „Maar u koopt mijn
levensgeschiedenis tochniet waar?Al
bent u dan ook schrijver van misdadigersver-
halen.... u zult het toch toejuichen als een
maatschappelijk-gevallene een eerlijk man
wordt
„Manschei uit.... je bent kostelijk
Hahahaha.... ga toch weg.... hahaha.... ik
lach mij naar.
„Ik zeg u mijn geschiedenis".
„Jaal goeddie geschiedenis van jou
is al mooi genoeghahaha....''
Het gezicht van den ander verstrakte nog
meer en dof zei hij: „Ik zal maar gaan
„Maar natuurlijk er is een tijd van komen
en van gaan hahahatot ziens, gevreesd mis
dadiger. en beterschap, hoor.
Gebogen en teleurgesteld verliet de ander het
vertrek en een half uur later kreeg Edward
Donijn bij de herinnering weer een verschrik
kelijke lachbui. Toen werd hy ineens krijtwit
en tastte naar zijn binnenzak.... zijn porte
feuille.... weg! Zijn gouden horlogedito!
Zijn met platina afgezette en met edelsteenen
bewerkte sigarettenkoker.... weg! Dat had die
vent dus gedaan, toen hij voor het bureau stond.
De auteur sprong op en zocht overal, of hij
die kostbare voorwerpen ook niet ergens neer
gelegd hadmaar tevergeefs. En terwijl hij
verpletterd op zijn leunstoel neerviel en met
zijn zakdoek het klamme voorhoofd bette, mom
pelde hü toonlóos: „Misschien was de levensge
schiedenis van dien man inderdaad de moeite
wèard.
(Nadruk verboden. Auteursrecht voorbehou
den).
