bespwkm
De Suikerdistributie kan alleen
slagen met aller medewerking.
Kabinetsformatie, in
Kamerafdeelingen
MIJNHARDTJES". ■/WI/JCU iVe t ule'i srm
Men koope niet direct alles
waarop men recht heeft.
Er is voorraad genoeg.
Brandweerauto in botsing
met vrachtauto.
De Indra bleef drijven
op haar lading.
DONDERDAG 12 OCTOBER 1939
HAARLEM'S DAGBLAD
3
JJ
Hoofdpijn Kiespijn - Zenuwpijnen
Rheumatische pijnen Spit Spierpijn
Periodieke pijnen - Kou en Griep.
1 „M.jnhardlje 5 cl 1 2 ..Mgnhardtie,50ct. Bi, Apoth Drog.
Teneinde, wat de suikerdistributie be
treft, een goeden gang van zaken te ver
krijgen. is het uiteraard noodzakelijk, dat
de winkels op den 16den October inder
daad over voldoenden voorraad suiker
kunnen beschikken. Om dit te bereiken is
het noodzakelijk gebleken om gedurende
vier voorafgaande dagen, nl. heden. Vrij
dag, Zaterdag en Zondag (12 t.m. 15 Octo
ber) aan de winkeliers te verbieden sui
ker aan de consumenten af te leveren.
Deze voor het publiek onaangename
maatregel is helaas onvermijdelijk omdat,
wil men de winkels mét suiker vullen,
men ze niet van boven kan vol gieten en
van beneden laten leegloopen. Zelfs nu
moet het publiek met aandrang verzocht
werden om op Maandag a.s. niet dadelijk
alle bons tegen suiker in te willen wisse
len, want ieder kan begrijpen, dat wan
neer alle 8y2 millioen Nederlanders op een
dag ieder het hun toegedachte pond sui
ker zouden koopen, geen enkele winkel
voorraad daartegen bestand zou zijn.
Het is trouwens toch ook niet noodig, dat in
een gezin van b.v. vier leden, waar men dus
over 4 bonnen beschikt, alle vier bonnen tege
lijk ingewisseld worden. Men kan als gewoon,
den aankoop van suiker over de geheele pe
riode verdeelen.
Absoluut zeker kan men er van zijn, dat, al
zou het dan niet dadelijk Maandag zijn. ieder
een in den loop van deze periode de toegewe
zen hoeveelheid suiker zal kunnen krijgen.
Deze distributie van suiker immers geschiedt
niet omdat er werkelijk suiker-gebrek is in Ne
derland, maar alleen om te zorgen, dat iedere
Nederlander een gelijke hoeveelheid suiker zal
kunnen verkrijgen. De suikeroogst is in vollen
gang en alleen omdat zij nog niet verwerkt is,
wordt begonnen met een niet te groote hoeveel
heid te distribueeren. Dit kwantum van y, K.G.
in de veertien dagen of wel 250 gram in de
week is ongeveer 3/4 van het normale huishou
delijke verbruik, dal gemiddeld op pl.m. 330
gram per hoofd der bevolking per week wordt
geraamd. Naar het zich laat aanzien, zal spoe
dig, wellicht reeds in November, het rantsoen
verhoogd kunnen worden.
Aparte regelingen.
Aparte regelingen zullen nog getroffen wor
den voor zieken, die extra suiker noodig hebben,
voor militairen met zaken- of ziekteverlof en
hier te lande verblijvende vreemdelingen, die
niet in het bevolkingsregister staan ingeschre
ven.
Ook de hotels, cafés, restaurants en de groote
can tines vallen onder een aparte regeling. Zij
ontvangen nl. van het Centraal Distributiekan
toor rechtstreeks toewijzingen voor het verkrij
gen van suiker. Deze toewijzingen zullen hun
in den loop van deze week toegezonden wor
den. De zeer kleine cafés, die slechts uiterst wei
nig suiker gebruiken, zullen echter geen toewij
zingen toegezonden krijgen, doch zullen bij de
distributiekantoren van de gemeente, waar zij
gevestigd zijn, losse bonnen voor het verkrijgen
van suiker vanzelfsprekend in een gering
aantal kunnen ontvangen, indien hiertoe naar
het oordeel van den distributiedienst aanleiding
bestaat. Instellingen, als ziekenhuizen, werk
kampen, kookscholen enz. zullen toewijzingen
rechtstreeks van het Centraal Distributiekantoor
ontvangen.
Winkeliers.
De winkeliers hebben reeds van het Cen
traal Distributiekantoor toewijzingen, gebaseerd
op hun omzet voor het verkrijgen van suiker
bij grossier en fabrikant, toegestuurd gekregen,
terwijl zij binnen enkele dagen een tweede toe
wijzing kunnen verwachten. De bedoeling is,
dat de voorraden bij de winkeliers zoo tijdig en
zoo ruim zullen worden aangevuld, dat zij te
allen tijde over voldoenden voorraad zullen
kunnen beschikken om niet alleen aan de nor
male vraag te voldoen, maar ook een uitbrei
ding van omzet op te vangen. Van heden af
zullen de winkeliers alleen nog suiker kunnen
betrekken op .grond van de hen verstrekte toe
wijzingen. Een nauwkeurige instructie hoe de
winkelier te handelen heeft, ontvangt hij tege
lijk met zijn eerste toewijzing. Zoo noodig kan
hij inlichtingen vragen bij het plaatselijk dis
tributiekantoor of zijn stands, of vakorganisatie.
Uitdrukkelijk wordt er de aandacht op geves
tigd. dat het een misvatting is als zou een win
kelier den geheelen distributietijd er voordeel
van hebben als hij in de eerste week den ver
koop sterk stimuleert: aan „bonnenjacht'' is
geen voordeel verbonden.
Industrie.
De suiker-verwerkende industrieën. waar
onder begrepen de banketbakkers en bakkers,
krijgen hun toewijzingen niet van het Centraal
Distributiekantoor, doch van de Nederlandsche
Meelcentrale. Ook voor hen geldt, dat met in
gang van 12 October suiker slechts betrokken
kan worden op grond van genoemde toewijzin
gen.
Deze toewijzingen zullen uiterlijk Zaterdag 14
October a.s. aan de suikerverwerkende indus
trieën, die het enquete-formulier tijdig aan de
Meelcentrale hebben ingezonden, worden toege
stuurd.
Vervoer naar detaillisten noodig.
De grossiers ontvangen niet onmiddellijk toe
wijzingen, doch ontvangen op aanvrage aan hun
leverancier de benoodigde suiker, de eerste
week (d.i. t/m 14 October) 100 pet. van hun
weekomzet c 1938. Ook in de week van 16
t/m 21 Ocotber ontvangen zij de bovenbedoelde
100 pet., terwijl zij tevens in de gelegenheid zijn
de van een detaillist ontvangen toewijzingen in
te wisselen bij de distributiekantoren tegen de
blauwe bestelbonnen. Bonboeken voor grossiers
zijn op aanvrage te verkrijgen bij de plaatse
lijke distributiekantoren.
Het vervoer van suiker naar de detail
listen is zonder geleidebiljet van heden af
verboden. Vervoer van fabriek naar gros
sier kan geschieden zonder geleidebiljet
tot 30 October a.s.
Wrijvingen.
Het is vanzelfsprekend niet uitgesloten, doch
zelfs waarschijnlijk, dat zich in den beginne nog
moeilijkheden en wrijvingen zullen voordoen.
Indien dit betreft winkeliers hotels, instellin
gen e.d. richte men zich tot de plaatselijke dis
tributiekantoren of het Centraal Distributiekan
toor te s-Gravenhage (uitsluitend vragen naar
het bureau inlichtingen). Betreft het de suiker
verwerkende industrieën grossiers, banketbak
kers, bakkers etc., dan richte men zich tot de
Nederlandsche Meelcentrale ten Den Haag. In
zeer dringende gevallen kan men zich wenden
tot de gewestelijke distributie inspecteurs. Dit
laatste echter alleen in werkelijk dringende ge
vallen, b.v. indien een ziekenhuis niet over sui
ker kan beschikken.
Indien ieder medewerkt en de op hem betrek
king hebbende voorschriften ten aanzien van
de distributie nauwkeurig opvolgt, is het moge
lijk, dat zelfs een onaangename noodzakelijk
heid, als distributie der eerste levensbehoeften
nu eenmaal blijft, met een minimum aan onge
rief verloopt.
Matroos der O 20 over boord
geslagen.
Marineschepen ondervonden zwaar weer.
H. Ms. van Kinsbergen heeft, naar de regee-
ringspersdienst mededeelt, gemeld, dat deze
bodem en H. Ms. O 15 en O 20 sedert het op 8
October j.l. verschenen bericht van den regeë-
ringspersdienst, opnieuw met .zeer slecht weer
te kampen hebben gehad, zoodat het wederom
gedurende eenigen tijd niet mogelijk was voor
deze schepen bijeen te blijven. Gedurende dit
bijzonder zware weer is de matroos derde klasse
W. Termorshuizen van H. Ms. O 20 door hooge
zee over boord geslagen en in weerwil van de
ondernomen reddingspogingen verdronken. De
De schepen zetten thans weer bij gunstig weder
de reis gezamenlijk voort.
10 gewonden.
Bij een oefentocht van de Hilversum-
sche brandweer is een zeer ernstig onge
luk gebeurd, waarbij tien personen ge
wond werden.
Een zware motorspuitwagen met vol
ledige bemanning reed Woensdagmiddag
met vrij groote snelheid den hellenden
Vaartweg af, toen van den Schuttersweg
een vrachtauto verscheen, die doorreed
naar de Hondenbrug, zonder voorrang te
verleenen. Een botsing was onvermijde
lijk. De brandweerauto werd in den flank
gegrepen en kwam kantelend in een tuin
terecht, waardoor de wagen ernstig be
schadigd werd. Twee brandweerlieden
werden ernstig, drie minder ernstig en
vijf licht gewond.
Verschansing aan b.b.-zijde stond
ver onder water.
Zooals wij gisteren reeds hebben gemeld
is het Finsche s.s. Indra, gesleept door de
sleepbooten Utrecht en Stortemelk gister
morgen 11 uur in IJmuiden aangekomen.
Reeds in de buitenhaven gaf de Utrecht
de sleeptros aan de Nestor over en even
later kwam de Stentor de Stortemelk ver
vangen. De Utrecht en de Stortemelk zijn
daarop naar den Helder teruggekeerd. De
Nestor en de Stentor hebben de Indra naar
de Noordersluis gesleept.
Dit ging uiterst langzaam, want de Indra
was zoo goed als onbestuurbaar, zoodat uiterst
voorzichtig gemanoeuvreerd moest worden.
Meer dan een uur heeft het geduurd voordat
het convooi in de sluis lag.
De sleepbooten moeten op zee wel uiterst
voorzichtig met de Indra gevaren hebben en
we mogen deze sleepreis wel weer als een
mooie post boeken op 't credit der bekwame
Nederlandsche sleepbootkapiteins, want de In
dra leek meer op een onderzeeër dan op een
vrachtschip.
Het schip dreef geheel op zijn lading en
wanneer niet de grootste voorzichtigheid
in acht was genomen of er een eenigszins
ruwe zee had gestaan, zou het vaartuig
ongetwijfeld deze ramp niet hebben over
leefd en zou de oude Loppersum na veer
tig jaren de zeeën bevaren te hebben, haar
einde in de nabijheid van haar vroeger
vaderland gevonden hebben.
Maar het convooi kwam behouden in de
sluis aan. Daar leek het wel alsof men een
vijandelijken inval duchtte want de geheele
sluis was afgezet door militairen met de ba
jonet op het geweer. Fotografeeren was streng
verboden en de fotografen en filmoperateurs,
die naar IJmuiden waren gekomen om de bin
nenkomst van de Indra -te vereeuwigen kon
den hun platen en films sparen. Ze hebben
moeten wachten totdat de Indra zich op een
behoorlijken afstand van IJmuiden bevond.
Behoedzaam manoeuvreerden de sleepbooten
de Indra de sluis binnen. Hier was het werk
van de Nestor en de Stentor af en werden dooi
de vertegenwoordigers der reederij, die het
schip in ontvangst namen, drie sleepbooten
van Gebr. Goedkoop gerequireerd om het naar
zijn bestemming te brengen. Welke dat zou
zijn moest nog worden uitgemaakt.
Het heele dek onder water.
Toen de Indra in de sluis lag kon men eerst
goed zien, wat de gevolgen van de bomexplosie
waren. Van de directe gevolgen was nochtans
niet vee) te zien. De deklast lag nog prachtig.
Alleen op het voorschip aan s.b.-zijde bleek
een deel van de deklast overhoop gegooid te
zijn. Verder was de brug beschadigd, en waren
achter de brug eenige spanten van het sloe-
pendek vernield en was verder een deel van
de verschansing weggeslagen. Het gat bevond
zich geheel onder water. De grootste ravage
zal zich wel in de machinekamer bevinden,
waar ook de drie slachtoffers den dood
vonden.
Het heele schip staat natuurlijk vol water.
Aan bakboord-zijde staat het water ver boven
de verschansing uit en op het deel van het
achterschip, dat door de lading vrijgelaten
werd, is alleen aan stuurboord-zijde nog een
droge plek te vinden. Van den achtersteven
steekt nog slechts het bovenste gedeelte boven
water uit. De naam van het schip en van de
thuishaven zijn nog juist te lezen. Ook de
voorsteven zit bijna geheel onder water.
Geruimen tijd bleef de Indra in de sluis lig
gen en de experts hebben geruimen tijd gecon
fereerd over de vraag, waarheen het schip ge
bracht zou worden. Toen de drie sleepbooten,
twee er voor en een er achter met de Indra de
sluis uitvoeren was omtrent de bestemming
nog geen beslissing genomen.
Ook in het Kanaal moest omzichtig gevaren
worden, want de diepgang van de Indra be
droeg 87 d.M. zoodat er groot gevaar bestond
dat het schip aan den grond zou loopen.
De kapitein en de le stuurman kwamen,
toen de Indra in de sluis was in IJmuiden aan.
Zij zijn met het convooi meegevaren.
Hoe za! hef met de
belastingen gaan?
Bij de algemeene beschouwingen,
welke in de afdeelingcn der Tweede
Kamer over de Rijksbegrooting 1940
zijn gehouden, is "een belangrijk gedeel
te gewijd aan de vorming van het aan
het bewind zijnde Kabinet-de Geer.
Gevraagd is waarom de voorzitter van den
ministerraad en diens ambtgenooten door het
aanvaarden van hun tegenwoordige functies
de verantwoordelijkheid op zich hebben geno
men voor het feit, dat niet een poging is ge
daan tot het vormen van een kabinet, uitslui
tend gevormd uit die politieke groepen, die
haar medewerking verleenden aan de aanne
ming van de motie-Deckers, welke tot het af
treden van het vijfde kabinet-Colijn heeft
geleid.
Dat een kabinet, samengesteld als het hui
dige, thans met de bewindvoering is belast,
betreurden deze leden.
Andere leden, die ook tegen het huidige ka
binet ernstige bezwaren hebben, zouden
gaarne medewerking hebben verleend aan de
samenstelling van een nationaal kabinet. Hun
zienswijze had hen ook de pogingen doen steu
nen, welke ditmaal door den heer Colijn in het
werk werden gesteld, maar hen niet princi
pieel afwijzend doen staan tegenover de pogin
gen van den tegenwoordigen voorzitter van
den ministerraad. Zij waren evenwel van oor
deel, dat na de huns inziens on-Nederland-
sche wijze, waarop het vijfde kabinet-Colijn
was behandeld, allereerst door een katho
lieken formateur e enpoging had moeten
zijn gedaan tot het vormen van een kabinet,
steunend op dezelfde meerderheid, waaraan de
motie-Deckers haar succes dankte. Deze meer-'
derheid was niet een toevallige. Zij was, naar
deze leden meenden te weten, door een over
leg voorafgegaan. Verwacht had mogen wor
den, zeggen zij, dat die aldus bewust gevormde
meerderheid, en in het bijzonder het in de
eerste plaats verantwoordelijke katholieke
deel dier meerderheid, de gevolgen van het
aannemen van de motie zou hebben overzien
en een oplossing voor de daardoor uitgelokte
crisis als het ware in de hand zou hebben
gehad.
Sommige leden noemden de in de voormelde
betoogen tot uiting gebrachte opvatting, dat
allereerst gepoogd had moeten worden een
kabinet te vormen, steunende op de rooinsch-
katholieken, de sociaal-democraten en de vrij
zinnig-democraten, onjuist.
Geen overleg vooraf.
Volkomen onjuist noemden de leden, hier
aan het woord, de bewering, dat de meerder
heid, welke zich voor de motie-Deckers uit
sprak zou zijn tot stand gekomen na vooraf
gaand overleg. Dat de heer De Geer in de vor
ming van een kabinet op breede basis slaagde,
achtten deze leden verheugend.
Eenige leden achtten het verschil tusschen
het vierde kabinet-Colijn en het kabinet-De
Geer van weinig beteekenis. Zelfs na het feit.
dat van dit laatste sociaal-democraten deel
uitmaken, beschouwden zij niet als een omme
keer. Naar hun meening is dit slechts een
symptoom van de politieke ontwikkeling der
laatste jaren.
Vele leden zouden nog gaarne hebben ge
zien, dat het kabinet aan de Kamer tijdig,
liefst onmiddellijk na zijn optreden, mededee-
ling zou hebben gedaan van het program,
waarop het werd gevormd en dat tot richt
snoer zal dienen voor de handelingen der re
geering in den eerstvolgenden tijd.
Er waren leden die b.v. dachten aan de ver
betering van de leerlingenschaal en aan de
voorziening in den nood van een aantal ouden
van dagen. Ook meenden dezen van dit kabi
net de totstandkoming of althans de voorbe
reiding van een aantal maatregelen op het
gebied van het onderwijs en van de sociale
wetgeving te mogen verwachten, welke van
's rijks kas geen of althans geen belangrijke
Het Finsche s.s. „Indra", dat bij Terschelling op een drijvende mijn is geloopen, is Woensdag door sleepbooten naar Amsterdam
getransporteerd, om in het dok te worden opgenomen. De „Indra" drijvend op haar deklast, passeert de Hembrug.
offers zullen vragen. Met betrekking tot de
sociale wetgeving dachten zij daarbij o.a. aan
een wettelijke vacantieregeling en aan een
wettelijke regeling van de werkloosheids
verzekering.
Wat het buitenlandseh beleid betreft,
verklaarde men zonder eenige uitzonde
ring te kunnen instemmen met de door (je
regeering gevolgde zelfstandigheidspoli-
tiek en met de daarop gebaseerde hand
having van een strikte onzijdigheid in het
uitgebroken gewapende conflict.
Hulde werd gebracht aan de weermacht.
Wat de wijze van samenstelling van de weer
macht betreft achtten eenige leden thans den
tijd gekomen om alle mannen, die tot mede
werking van de landsverdediging in staat zijn.
voor den militairen dienst op te leiden, onver
schillig of zij daarvoor volgens de bestaande
bepalingen in aanmerking komen of niet.
Recht op vrijen handel.
Eenige leden, die herinnerden aan de
bemoeilijking van onzen handel van de
zijde der oorlogvoerende mogendheden,
gaven uiting aan hun hoop, dat de regee-
rïng ons recht op vrijen handel zal weten
te verdedigen. Daartoe zou wellicht sa
menwerking, niet alleen binnen de Oslo-
groep, maar ook met alle overige neutrale
staten, kunnen worden gezocht.
Met den algemeen opzet van het finan-
cieele beleid der regeering. gelijk die in de mil-
lioenennota tot uiting komt, verklaarden zeer
vele leden zich te kunnen vereenigen. De con
clusie, dat de financieele toestand tot groote
voorzichtigheid maant, wenschten zij niet aan
te tasten.
Het voornemen tot het opnieuw instellen van
een leeningfonds ter financiering van uit de
huidige bijzondere omstandigheden voort
vloeiende uitgaven, vond vrijwel algemeen©
instemming.
Gaarne zou men voorts vernemen, wel
ke inkomsten aan het hier bedoelde fonds
zijn toegedacht. In de millioen°nnota
wordt te dezer zake alleen medegedeeld,
dat als zoodanig zal worden bestemd de
opbrengst van een in te voeren oorlogs
winstbelasting. Die opbrengst kan echter
voorshands niet hoog worden geraamd,
wijl de regeering. terecht, tal van maat
regelen neenit met de strekking het ont
staan van oorlogswinst zooveel mognl'ik
te beperken. In elk geval moet zij geheel
ontoereikend worden geacht voor de be
taling van rente en aflossing van de be
dragen. welke ten laste van het leening
fonds zullen worden gebracht.
Belastingplannen.
Gevraagd werd of de voorgenomen her
ziening van de Rijksinkomstenbelastins*
niet zoodania kan worden bespoedigd,
dat een tijdelijke heffing van extra op
centen ten behoeve van het Rijk op de
Gemeentefondsbelasting, althans voor
zoover die het belastingjaar 19391940
betreft, niet in overweging behoeft te
worden genomen.
Ook zouden deze leden het op prijs
stellen, te mogen vernemen, waarom
de regeering aan een winstbelastine de
voorkeur geeft boven een herziening
van de dividend- en tantièmebelasting,
gepaard met een wijziging van de wet
op de richtige heffing.
Dringend noodig noemden verscheiden le
den het. dat bij de uitwerking van de belas
ting-plannen-De Geer. op het voetspoor van
hetgeen te dien aanzien bij het ontwerp-De
Wilde werd voorgesteld, ten volle rekening zal
worden gehouden met de belangen van het
groote gezin. De leden oordeelden een speciale
belasting gewenscht op de winsten van be
drijven. welke door contingenteeringen worden
beschermd
Prijzenverloop.
In zake het tegengaan van ongemotiveerde
prijsstijring op allerlei gebied werd van ver
schillende zijden er op gewezen, dat, wil in
dit opzicht de noodige redelijkheid worden in
acht genomen, een voorzichtige aanpassing
van prijzen aan den nieuwen toestand nood
zakelijk zal zijn.
Eenige leden stelden de vraag of de regee
ring eenigerlei maatregel denkt te treffen ten
aanzien van de middenstanders, die ten gevol
ge van de overheidsmaatregelen tegen prijs
stijging in financieele moeilijkheden zijn ge
raakt. zoodat hen bijvoorbeeld faillissement
bedreigt.
Deconfiture-Mendelssohn.
De aandacht werd op gevestigd, dat de dé
confiture bij Mendelssohn's Bank opnieuw de
vraag doet rijzen, of het toezicht van de over
heid op het bankwezen, in het bijzonder ten
aanzien van de uitgifte van buitenlandsche
leeningen in Nederland, wel voldoende is.
Gaarne zouden sommige leden vernemen, of
naar de meening der regeering de directie der
Nederlandsche Bank met betrekking tot de
bovengenoemde financieele instelling van vol
doende diligentie heeft blijk gegeven.
HET INRICHTEN' VAN SCHUILRUIMTEN IN
WONINGEN.
's GRAVENHAGE 11 October. Door de
commissie, ingesteld door den Nationalen Wo
ningraad (Algemeene Bond van Wonmgbouw-
vereenigingen) is rapport uitgebracht over het
'nrichten van schuilruimten in woningen. De
daarin opgesomde eischen en voorgestelde voor
zieningen moeten als volstrekt noodzakelijk
worden aangemerkt. De commissie heeft de
kosten van het vraagstuk ten naaste bij kunnen
begrooten.
