Haarlem's Dagblad Het Yredeseiland. Ernstige Duitsche verliezen Nobelprijzen Duikbootwrak aan de Britsche kust gevonden. „City of Flint"vrijgegeven Zucht u slank! Amerika en de oorlog. Het Belangrijkste 57e Jaargang No. 17288 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem Drukkerij N.V Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendapiein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825. Soendapiein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Vrijdag 27 October 1939 Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën. 1-5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames 0.60 per regel Regelabonflementstarleven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0 60, elke regel meer ƒ0.15 Groentjes zie rubriek „Met Nederland vormt België een vredeseiland, in het belang van alle volken", heeft de Koning der Belgen in zijn radiotoespraak tot het Ameri- kaansche volk gezegd. „Op het kruispunt van de West-Europeesche landen vervult een onzijdig, loyaal en sterk België zooals het heden is een vredelievende zending: daardoor wordt het slag veld beperkt, aldus sticht het, onder de andere onzijdige staten, een vredesburcht en een element tevens van die verzoening, welke alleen de be schaving redden kan van de ineenstorting waar toe zij door een algemeenen oorlog onverwijld zou gedreven worden". Wie oppervlakkig over dergelijke zinnen heen- leest beaamt ze en past den langen tweeden zin ook gaarne op Nederland toe, zich overigens daar bij rekenschap gevend van een zekere rhetorica. Maar wie er even langer aandacht aan wijdt en zijn gedachten doet verwijlen bij het woord „vre deseiland" erkent zijn dieperen zin. Stelt hij zich even de kaart van Europa voor den geest of neemt hij die kaart voor zich, dan dringt de waarheid wel heel scherp tot hem door. Inder daad vormen de twee kleine landen Nederland en België een vredeseiland op een kruispunt in het Westen. Om die kleine kern des vredes heen lig gen de drie grootmachten die in oorlog zijn en over alles hangt de zware schaduw van het ge weldige Rusland, welks onderhandelingen met Finland nog steeds de wereld in spanning hou den, ofschoon de lange duur der besprekingen wel heeft bewezen dat de Russen geenszins op oor log met de Finnen gebrand zijn. Temidden van de kokende zee der Europeesche conflicten ligt dit kleine Nederlandsch-Belgische vredeseiland en inderdaad blijft de handhaving der integriteit van dat eiland de kans op verzoe ning bieden. Er is geen twijfel aan dat wie die integriteit schond alle oorlogsduivelen zou ontke tenen in het zwaarbeproefde, tot het uiterste ge spannen Europa. En tevens schijnt het zoo logisch dat „het element der verzoening" zich op dat eiland doet gelden. Daarom geloof ik ook dat het ons aller plicht is, zoowel van Belgen als van Nederlanders, ons in dezen tijd in onze uitla tingen te beheerschen en aan beide strijdende machten het volle besef te geven dat hier sym pathie met het lot van hun volken bestaat en dat wij door onze strikte onzijdigheid en streven naar opbouw en beschaving de volken zijn uit wier midden de bemiddeling zal kunnen komen. Ik hoop dat de Nederlandsch-Belgische hou- I ding niet te passief zal zijn. In een dergelijk con flict als thans is losgebroken in Europa vereischt zeker ook het initiatief van den bemiddelaar moed. Anderzijds kan juist van onze beide vol ken, door hun situatie temidden der strijdende I grootmachten, door iedereen zulk optreden al zeer. gemakkelijk aanvaard worden. Immers, onze eigen positie wettigt het reeds in zoo overheer- scbende mate dat de mogelijke schijn, dat men de belangen van een der beide machten zou wil len dienen daardoor reeds verdrongen wordt. Moge men toch in ons land en in België, in de be wustheid van eigen onzijdigheid en van de vol komen rechtmatigheid van het eigen standpunt, het gevaar weten te vermijden dat men later zou moeten zeggen: wij hebben de kans voorbij laten gaan om bemiddelend op te treden. Zulke bemiddeling is voor het uitbreken van het huidige conflict in den vorm van een „aan bod van goede diensten", door Koningin Wilhel- mina en Koning Leopold ni naar voren gebracht. Er is toen geen gebruik van gemaakt. Ditmaal, in zijn radiorede, heeft de Koning der Belgen geen uitdrukkelijk voorstel gedaan ma.ar wel, zooals reeds uit de term „het verzoenende ele ment" blijkt, erop gezinspeeld. Men zou wen- schen dat daarop in de Vereenigde Staten werd gereageerd, dat bijvoorbeeld president Roosevelt een spoedconferentie van neutralen bijeenriep om over bemiddelings-kansen te overleggen. Men zou, als dat niet geschiedt, willen dat „het vredeseiland" zelf nog eens een poging ondernam. Men zou willen dat, al staan de kan sen ook nog zoo slecht, er in elk geval iets gedaan werd nu de oorlog nog steeds niet in werkelijke kracht is losgebarsten en de spanning maar blijft voortduren of dat gebeuren zal of niet en zoo ja wanneer. Men zou een moedig initiatief met vreugde en verlichting begroeten. Temeer omdat zich voortdurend de indruk ver sterkt dat de grootmachten met hun oorlog zelf niet veel raad weten.... R. P. De verkiezingen voor de Kamer van Koophandel. Candidaten der Haarlemsche Handels- vereeniging. De Haarlemsche Handelsvereeniging heeft voor de a s. verkiezing van leden der Kamer van Koop handel en Fabrieken voor het district Haarlem candidaat gesteld de heeren G. W. T. Stnutenbeek te Beverwijk en H. J. Brey te Aalsmeer. Van de 12 groote tanks voor opslag van aardolieproducten, welke voor de uitbreiding van het Depot Haarlem van de N.V. Bataafsche Import Maatschappij geplaatst zullen worden, zijn de eerste 4 tanks jan- gekomen. De groote tanks, welke niet minder dan 100.000 liter elk kunnen bevatten, wegen elk leeg 11.000 K.G. Voor het plaatsen van de tanks moest het Spaarne tijdelijk worden afgezet. Fransche mededeeling over den strijd in het Saargebied. Havas meldt: in het Saargebied is het slecht weer. Het heeft gesneeuwd. Niettemin duurt de activiteit der Fransche pratrouilles voort. Over de verliezen der Duitsche troepen op 16 en 17 October varieeren de schattingen tus- schen de 2000 en 3000 man. Volgens den com mandant van een Fransch bataljon in de streek ten oosten van Saarbrücken hebben de Duit- schers daar over een frontbreedte van enkele honderden meters 150 tot 200 man verloren. Volgens inlichtingen, welke den Franschen staf hebben bereikt, zijn verscheiden treinen met gewonden over Trier geleid. Het Fransche legerbericht van den ochtend van den 27sten October luidt: „Gedurende den nacht plaatselijke activiteit van verkenners". Het legerbericht van gisteravond luidt: „Hand gemeen tusschen verkenningsafdeelingen en we derzij dsch artillerievuur op verschillende punten van het front". Het Duitsche legerbericht. BERLIJN, 27 October (D.N.B.). Het opper bevel van de weermacht maakt bekend: „Tusschen Moezel en Wairndt valt op som mige plekken een oplevende bedrijvigheid van de artillerie waar te nemen. Overigens aan het front slechts plaatselijke actie van verkenningsafdee lingen en hier en daar verontrustingsvuur voor Geneeskunde toegekend Prof. C. Heymans (Gent) en prof. G. Domagk (Elberfeld) onderscheiden De Nobelprijs voor Geneeskunde en Physiologie voor 1938 is toegekend aan prof. Corn Heymans van de Gentsche Universi teit voor zijn ontdekking van den regelen den invloed van de carotis en de aorta op de ademhaling. De toekenning van dezen prijs werd verleden jaar uitgesteld. De Nobelprijs voor Geneeskunde en Phy siologie voor 1939 werd verleend aan prof. Gerhard Domagk te Elberfeld, wegens diens ontdekking van het chemo-therapeutisch effect van prontosil bij de besmetting door streptococcen. Prof. Corncille Heymans werd in 1892 te Gent geboren. Behalve in zijn geboortestad studeerde hij ook te Parijs. Londen, Weenen en Cleveland. Toen hij in België teruggekeerd was legde hij zich toe op de physiologie en de pharmacologic. In 1930 nam hij den leerstoel aan de Gentsche Universiteit van zijn vader over, toen deze zich als hoogleeraar terugtrok. Prof. Heymans is een broer van prof. Paul Heymans. den vroegeren minister van economische zaken. Postbode stal bij het sorteeren. Dief werd op heeterdaad betrapt. AMSTERDAM, 27 October. De diefstallen bij het sorteeren van de post in het Centraal Station waren den laatsten tijd talrijk. De politie van het bureau Wanmoesstraat ging eens opletten en gisteren betrapte zij een dertigjarigen postbode, die aan de sorteer tafel hielp, op heeterdaad. Bij fouilleering bleek hij een pakje, waarin een horloge, in zijn zak te hebben De man is op het bureau ingesloten en zal dezer dagen voor den officier van justitie wor den geleid. Vermoedelijk 50 a 60 lijken aan boord. De Britsche Admiraliteit deelt mede, dat op de Goodwin Sands, dc bekende zand bank aan de kust van Kent. het wrak van een duikboot is gevonden. Naar men ge looft bevinden zich vijftig a zestig lijken aan boord. Een aantal dezer lijken zou reeds naar Dover zijn overgebracht. Vletterlieden uit Dover ontdekten het wrak op het Zuidwestelijk deel van de zandbank. De toren stak boven water uit. Hoe de duikboot aan den grond is geraakt, is nog niet verklaard. Woensdag was geschutvuur buiten Deal gehoord. Men geloofde toen, dat een duik boot wellicht was aangevallen, maar doordat het mistte, kon niets gezien worden. Een andere veronderstelling is dat de duikboot misschien Ieen paar dagen geleden buiten Folkestone tot zinken is gebracht en over den zeebodem ge dreven is. Duitsche bemanning aan boord. Het Duitsche Nieuwsbureau verneemt uit Moskou 26 October: Officieel wordt medegedeeld, dat het Ame- rikaansohe stoomschip „City of Flint" dat eergisteren met een Duitsch „prijscommando" aan boord wegens machinedefect de haven van Moermansk was binnengeloopen en daar vastgehouden werd. nadat de havenautoritei ten de lading onderzocht hadden, instructie heeft gekregen de Russische wateren weder te verlaten. De vrijlating van het stoomschip en de reeds gisteren bevolen opheffing van de interneering van het Duitsche „prijscommando" geschiedden in overeenstemming met de Haagsche Zeerechts- conventie van 1909. Naar men verneemt, bevindt de Duitsche „prijs- bemanning" zich weer aan boord. Onder Duitsche vlag verder. MOSKOU, 27 October (Havas) Het commu niqué, waarin wordt medegedeeld, dat de auto riteiten te Moermansk de lading hebben ge ïnspecteerd van de City of Flint en besloten heb ben het schip vrij te geven, mits het direct de haven verlaat, beteekemt naar het schijnt, dat het door de Duitsche „prijsbemanning" opge brachte schip op grond van het zeerecht aan Duitschland toebehoort en dat het schip onder Duitsche vlag moet vertrekken. Zooals men weet, werd de Duitsche beman ning reeds vrijgelaten. Men veronderstelt dat de Aimierikaansche bemanning zich vrij te Moer mansk beweegt cn later naar huis zal kunnen gaan Elzasser ter dood veroordeeld. Beschuldigd van uitlevering van militaire geheimen. NANCY, 26 October. Karei Roos, een der voornaamste leiders der Elzasser auto- nomisten, is wegens het uitleveren van be langrijke militaire geheimen aan agenten van den Duitschen spionnagedienst, ter dood veroordeeld. Drie zijner medeplichti gen werden tot vijf jaarf dwangarbeid ver oordeeld en een tot de doodstraf en militaire degradatie. (Havas). (Volgens een nieuwe theorie is geregeld diep zuchten een uit stekend middel om slank te wor den en te blijven Dames en, waarom niet, heeren, Willen dit dus wel noteeren; Een geregeld diep gezucht, (Tenzij ze niet wenschen zouden, De gestalte slank te houden) Zij dus niet meer van de lucht. Dit gezucht (en niet figuurlijk. Maar toch ook weer wel natuurlijk) Heet als middel zeer probaat: 't Hoeft niet luid rondom te klinken. Maar wie werkelijk wil slinken, Zuchte diep met regelmaat. Men kan ons in deze dagen Heel wat zwaarder dingen vragen, 't Gaat vanzelf met deze kuur: Deze zorgenzware tijden Zullen automatisch leiden Tot een sierlijk slank figuur. Zuchten dames, zuchten heeren. Maar ook af en toe varieeren Met een glimlach op z'n tijd; Want het moet ook weer niet voeren, Tot de hoekige contouren Van te schrille magerheid. Knap, zoo'n middel uit te vinden, Om het middel in te binden, Simpeler kon het niet zijn: Maar ik moet een einde maken. Ik moet hu gaan zuchten slaken Voor mijn eigen slanke lijn. P. GASUS De luchtaanval op het Engelsche convooi. Bemanning van nog drie Duitsche vliegtuigen opgepikt. LONDEN, 27 October (Havas-A.N P.) Het ministerie van luchtvaart maakt bekend: Men weet dat minstens zeven van de twaalf Duitsche vliegtuigen, die Zaterdag j.l. zonder succes op de Noordzee een Britsch convooi heb ben aangevallen, niet in hun* bases zijn terug gekeerd. Dit kan worden vastgesteld wegens red ding van Duitsche vliegers, wier toestellen tij dens het gevecht werden omlaaggeschoten. Het is mogelijk, dat de Duitsche verliezen nog zwaar der zijn. Na de actie verklaarde de R.A.F. slechts vier vijandelijke toestellen, welke men had zien val len, te hebben neergehaald. Drie waren op zee gevallen, het vierde dreef op zee. De beman ning is met een rubberbootje ontsnapt en werd den volgenden dag opgepikt. De Britsche vlie gers, die aan het gevecht hebben deelgenomen, hadden den indruk, dat minstens drie der ande re vijandelijke vliegtuigen nimmer hun bases zouden kunnen bereiken, doch er bestond daar voor geen enkel tastbaar bewijs.Thans is dit be wijs geleverd door de leden der drie Duitsche bemanningen, welke zeer ver van de kust op de Noordzee door een visschersboot en een torpedojager werden opgepikt. Ook een Deensch stoomschip heeft Duitsche vliegers ge red. Aan Britsche zijde werden geen verliezen geleden." - tLllenataie K E IP GR. HOUTSTRAAT naasl Luxor (Adv. Ingez. Med.) Het woord is aan Victor Cherbuliez: Een pessimist is iemand die veronticaardigd is dat de wereld niet een onmetelijk magazijn van geluk is ten zijnen dienste. De radiorede van President Roosevelt. President Roosevelt heeft in zijn radiorede ge sproken over de pogingen van redenaars in en buiten het Congres om te bewerken dat Ameri- kaansche jongemannen in den oorlog zouden wor den gezonden, welke pogingen hij „een der ergste suggesties in de tegenwoordige geschiedenis" noemde. Roosevelt zeide: „De Vereenigde Staten zijn neu traal en hebben niet het voornemen in den oor log verwikkeld te raken. Dat wij neutraal kun nen zijn in denken zoowel als in daden is, gelijk ik reeds eerder zeide, onmogelijk uit te voeren, omdat wederom het volk van d:t land, de dingen rustig, zonder vooroordeel doordenkende, zich een opinie heeft gevormd en vormt omtrent de hui dige gebeurtenissen op andere continenten". De president sprak zijn redevoering uit in een bijeenkomst die door de „New-York Herald Tri bune" georganiseerd was onder het motto „oor logsuitdaging jegens de Vereenigde Staten". De president legde er den nadruk op dat niemand, die een verantwoordelijke regeeringspositie bekleedde in Washington ooit op eenigerlei wijze h«gl denk beeld had geopperd dat Amerikanen uitgezonden moesten worden om in Europa te strijden. Het Congres, aldus de president, heeft thans geleerd „georganiseerde propaganda' te herkennen. (Ver moedelijk was dit een verwijzing naar den stroom van brieven en telegrammen, die het Congres be reikt heeft en waarin gevraagd werd het wapen embargo niet op te heffen). Den nadruk leggende op de waarde van het in acht nemen van een de- mocratischen, gematigden koers zeide Roosevelt: „Vooral wanneer die gematigde koers, om op de hoogte van den tijd te blijven, een beetje links van het centrum ligt". Een Japansche voorspelling. „China valt in drie declcn uiteen." TOKIO. 27 October (Domei). Volgens een bericht uit Peking wordt China, als gevolg van de „Sovjetiseering" van Noordwestelijk China, hetgeen slechts een kwestie van tijd zou zijn, bedreigd met een verdeeling ip drie gebieden, t.w.: 1. Een „gesovjetiseerd" gedeelte. 2. Een zuidwestelijk gebied onder Britsch- Franschen invloed. 3. Een gebied onder jurisdictie van de nieuwe centrale regeering van China, welke binnenkort gevormd zal worden met Wang Tsjing Wei als de centrale figuur. Het bericht zegt voorts, dat de terugtrekking van het communistische leger, ter sterkte van 120.000 man. ui de provincie Sjansi naar de pro vincies Sjensi. Kansoe en Ningsla geschiedt om van de vier provincies in Noordwestelijk China nl. Sjensi. Kansoe. Ningsia cn Sin- kiang (Chineesch Turkestan) een Sovjetgebied te maken dat krachtig door de Sovjet-Unie ge steund wordt. Deze vier provincies zouden te zamen met Buiten-Mongolië in de naaste toe komst een uitgebreid Sovjetgebied vormen, ter wijl Zuid-west-China met Tibet onder invloed van Engeland en Frankrijk zou blijven. De re geering van Tsjoenking zou onder invloed van deze ontwikkeling snel tot verdwijnen ge doemd zijn. HEDEN: 14 PAGINA'S. Een veldslag in het klein De manschappen, die in opleiding zijn voor de be diening der Engelsche gevechtswagens, worden getraind in een -ijzeren geraamte", met kleine mitrailleurs, waarvan 5e uitwerking op een miniatuur landschap ge controleerd kan worden HAARLEM EN OMGEVING pag- Bij de Britsche kust is een duikbootwrak ge vonden. De huizen-voorraad te Haarlem en welke in vloed de oorlog daarop zal hebben. 4 BINNENLAND De Tweede Kamer is met het bcgrootingsdebat begonnen. Zaterdagmorgen vroeg zal een maansverduiste ring plaats hebben. 3 Tegen de jongens, die den moord op de Linde gracht te Amsterdam hebben gepleegd is 9 12 jaar geëisebt. 3 Het werkloosheidspercentage is niet toegenomen 7 BUITENLAND De Fransehen maken gewag van ernstige Duit sche verliezen. 1 Koninc Leopold sprak tot het Amerikaansche volk. 2 Chamb-rl3in WH Donderdagmiddag in het La gerhuis Von Ribb°ntrop van renliek gediend. 5 Lord Halifax heeft in b«t Hnogerhuis over de houding van Rusland eesp-oken. 5 SPORT. Sport in 't Kort. Schaakrubriek. 7 AR1IKELEN. enz. R. P.: Het vredeseiland. 1 Prof. dr. II. W'. Julius: Prof. Gerhard Domagk 2 H. D. Vertelling: Vertrouwen. 4 Mr. E. Elias: Daghoek van een busreis door Amerika. 5 Han v. d. Horst: Militaire rangen en andere dis tinctieven. 6 Van onzen Londenschen correspondent: Dc Brit sche staten-gemeenscliap schaart zich aaneen 6 Van onzen Maritiemen medewerker: De duik bootoorlog. 6 K. de Tong: Stefan Askenase. B. K. Mobilisatie-perikelen. 7 Voor de Jeugd. n De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op o

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1