Ongeluk met „Krekeltje" en
„Nachtegaa
HEUMATIEK
KONING LEOPOLD
Raad voor de Luchtvaart
behandelt beide zaken.
AGENDA.
£en Cast oom de eoqen
Amerikaansche volk.
Prof. Gerhard Domagk.
Ochtendbeurs Amsterdam
V R T T n A G 27- 'C TORE E _1939
TTAAREEM'S ÜAGBEAO
3
Onvoorzichtigheid en
niet houden aan
de voorschriften.
Onder voorzitterschap van mr. dr. D. A. P. N.
Kooien heeft de Raad voor de Luchtvaart Don
derdagmiddag in het ministerie van Waterstaat een
openbaar onderzoek ingesteld naar het ongeval,
dat op 6 Juni jl. nabij het luchtvaartterrein Schip
hol is overkomen aan het vliegtuig PH-AKN
(Nachtegaal) en naar het ongeval, dat op 10 Juni
jL op hei strand te Vlissingen is overkomen aan
het vliegtuig PH-AJK (Krekeltje).
In de zaak van de Nachtegaal waren als getui
gen opgeroepen de K.L.M.-bestuurders A. D.
Snitslaar en J. P. J. Bielfeldt en de chef van den
vliegdienst I. A. Aler, terwijl in de zaak van het
Krekeltje als getuigen verschenen de werktuig
kundige C. A. de Bruyn van Melis en Mariekerke,
de vliegtuigbestuurder A. K. Bosman en de heer
Aler.
Begonnen werd met het onderzoek naar het
ongeval met het Krekeltje.
Dit vliegtuig is op 10 Juni des middags om 16.20
uur op het strand te Vlissingen neergestort, waar
bij de drie inzittenden, de leerling-vliegers van
Tijen en Faber en een passagier Visser om het
leven kwamen.
Volgens het rapport van den inspecteur voor de
luchtvaart die met het voor-onderzoek was be
last, zou dit ongeval te wijten zijn aan het feit, dat
de bestuurder een te scherpe bocht heeft gemaakt
met te weinig snelheid, ten gevolge waarvan het
vliegtuig is weggezakt.
Uit het getuigenverhodr bleek, dat de instruc
teurs Bosman en Steensma des morgens met 3
vliegtuigen van Schiphol naar Haamstede waren
gekomen, waar lessen werden gegeven, na beëindi
ging waarvan de leerlingen Van Tijen en Faber
opdracht kregen met het Krekeltje te vliegen naar
Vlissingen, op welk traject van Tijen zou sturen, en
van daar naar Schiphol, bij welke vlucht Faber
het vliegtuig zou besturen.
Bij het verhoor van den werktuigkundige De
Bruyruzeide deze te hebben gehoord, dat op het
vliegveld Haamstede ongeveer 30 Kilogram ballast
uit het Krekeltje is genomen. Getuige heeft voor
het vertrek van het vliegtuig de belading nage
zien en deze bijgevuld. Deze belading was vol
doende voor twee personen en getuige wist niet,
dat er een passagier zou meegaan. Verder zeide
getuige, die zelf het vertrek van het vliegtuig niet
heeft bijgewoond, dat hij derf gezagvoerder niet
op de hoogte heeft gesteld van de verandering van
de belading.
jp een vraag, wie verantwoordelijk is voor de
ballast, zeide getuige te meenen, dat de gezagvoer
der daarvoor v erantwoordelijk blijft, maar omdat
dezen er niet altijd naar kijken, heeft getuige dit
maar gedaan.
Getuige Bosman verklaarde te hebben gewe
ten, dat op Haamstede ballast was uitgenomen,
maar zich daarmede niet verder te hebben be
moeid. Ook deze getuige verklaart, dat de vlieg
tuigbestuurder verantwoordelijk is voor de bela
ding. Als instructeur heeft getuige goed gevonden,
dat er een derde man als passagier meeging. Op
een vraag van den voorzitter of in het algemeen
het meenemen vhn dien passagier door een leer
ling-vlieger toelaatbaar moet worden geacht .zeide
getuige dit in beperkten zin toelaatbaar te vinden
en zeer zeker in het onderhavige geval.
Pas op Er is een R in de maand.
de R van
Rillerig weer, nog wel geen winter, maar alles
zoo klam en kil en ln Uw ledematen weer dat
gevreesde stramme gevoel van rheumatische
pijnen-op-komst Waarom wéér willoos die
pijnen te doorstaan, heel den langen winter
door? Neem nü Uw maatregelen: doe een
bloedzuiverende kuur met Kruschen Salts.
Daarmee bestrijdt ge Uw rheumatiek in den
oorsprong. Want de aansporende werking van
Kruschen Salts op lever, nieren en ingewanden
hergeeft deze organen hun oude energie en
kracht. Méér en beter dan nu, zullen ze Uw
bloed zuiveren van overtollig, schadelijk zuur,
dat. zich anders ophoopt in weefsels en ge
wrichten en dat de oorzaak is van Uw kwaal.
Tienduizenden bracht Kruschen uitkomst;
waarom zoudt gij dan blijven lijden? Neem ook
Kruschen Salts, hoe eerder, hoe beter.
L. V. te Rotterdam schrijft:
Met deze wil Ik U mijn waardeering betuigen
voor Kruschen Salts, daar ik al langen tijd
lijdende was aan Ischias en niets afdoende hielp,
tot dat ik aan Kruschen Salts begonnen ben
en daarmee prachtig resultaat heb behaald. Zoo
wil ik u langs dezen weg alle lof toeroepen voor
Kruschen Salts. In de hoop. dat er nog velen
baat bij mogen vonden, dank ik U.
Ook gij zult bij Kruschen Salts baat vinden:
ook gij zult. bij een regelmatig gebruik den wel-
dadigen invloed ondervinden van de beroem
de dagelijksche dosis. Verkrijgbaar bij apothe
kers en drogisten a f 0.40. f 0.75 en f 1.60 (extra
groot pak'. Fabrikanten: E. Griffiths Hughes
Ltd., Manchester (Engeland). Opgericht 1756.
(Adv. Ingez. Med.)
Heden:
VRIJDAG 27 OCTOBER
Rembrandt Theater: „Es war eine rauschende
Ba 11 nacht" Op het tooneel: Dansfantasieen. 2.30, 7
en 9.15 uur.
Palace Familie Theater: „Fernandel heeft trouw
plannen" en „Opstandige Jeugd", 2 en 8.15 uur.
Frans Hals Theater: „De Spooktrein", 2.30, 7 en
0.15 uur.
Luxor Theater: „Lach of ik schiet 2.30, 7 en
0.15 uur.
Moviac Theater: Non-stop programma met ..100
jaar Spoorwegen". 2.30 en doorloopend van 7.15 af.
Palestina Diorama's. Schotersingel 117a. Geopend
eiken werkdag van 35 en van 78 uur.
ZATERDAG 28 OCTOBER
Stadsschouwburg: Ensemble Bouber: „Kriebel
tjes hoogtepunt", 8 15 uur.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en 's avonds.
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a. Geopend
tlken werkdag van 35 en van 78 uur.
De leerling-vlieger van Tijen was volgens een
ministerieele beschikking tot het meenemen van
een passagier, die bovendien tot het personeel be
hoorde en naar Vlissingen moest, gerechtigd, ter
wijl deze pasagier voorts een stuk heeft ondertee
kend, waarin hij afzag van elke aanspraak op de
maatschappij.
Van Tijen was volgens getuige een goed vlieger
en daarom heeft getuige er geen bezwaar in ge
zien hem een derden man te laten medenemen.
Hoewel zulks is toegestaan, achtte toch de heer
Aler, waar van Tijen zelf in Vlissingen woonde,
en, hem kennende, van hem verwacht mocht wor
den, dat hij wellicht bravour-stukjes zou uithalen,
in het onderhavige geval de combinatie niet ge
lukkig. Daartegenover staat echter, dat van Tijen
van tevoren veel tegenslag op vlieggebied had ge
had, in verband waarmede het noodig was, dat
hij zijn zelfvertrouwen terug kreeg. In dit licht
moet dan ook worden gezien de toestemming van
den instructeur, die daarmede hoopte, dat dit zelf
vertrouwen bij van Tijen zou terugkeeren.
Daarna werd behandeld het ongeluk met de
Nachtegaal, welke tijdens een lesvlucht op 6 Juni
des morgens om 9.25 uur een noodlanding moest
maken op een bouwland nabij Schiphol, waarbij
het vliegtuig in aanraking kwam met een militair
wachtlokaal, ten gevolge waarvan 6 militairen
werden gewond, van wie later een aan de bekomen
verwondingen is overleden.
De bemanning van het vliegtuig bleef onge
deerd.
Getuige Bielfeldt, die op een Douglas-machine
moest worden ingevlogen, had opdracht gekregen
van instructeur Snitslaar om te starten. Hij dacht,
dat het een gewone oefenvlucht was en klom met
het toestel tot ongeveer 150 meter. Toen zag ge
tuige, dat de instructeur den rechtermotor terug-
zete, zoodat op 1 motor werd gevolgen.
Daarna kreeg getuige opdracht om te landen.
Toen hij echter dicht bij het landingsterrein was,
constateerde getuige, dat de hoogte nog ongeveer
60 meter was, hetgeen hij te hoog vond en daar
van kennis gaf aan Snitslaar. Deze zeide daarop
„ga maar door".
Toen geconstateerd werd, dat de voorgenomen
landing onmogelijk was, is nog getracht, het toe
stel weer op te halen. De linkermotor werkte goed,
doch de rechter deed niet mede. Als gevolg hier
van moest een noodlanding worden gemaakt, wel
ke het boven vermeld gevolg had.
Getuige Snitslaar moest van den voorzitter al
lereerst het verwijt hooren, dat hij niet was na
gekomen het lesschema, dat gevolgd moest wor
den, en volgens hetwelk het landen op 1 motor
nooit als eerste oefening op een vlucht mag wor
den uitgevoerd.
Naar aanleiding hiervan merkte de getuige op
dat hij doelbewust deze oefening heeft gehouden,
waaraan hij toevoegde, dat naar zijn meening de
bedoeling van het lesschema ls. dat een dergelijke
oefening niet onmiddellijk na den start wordt ge
houden. Dat is in het onderhavige geval dan ook
niet geschied, want het vliegtuig was eerst op een
hoogte van 150 meter gebracht.
De voorzitter bracht getuige in verband hier
mede onder het oog, dat de instructeur bij den
aanvang van elke instructie eerst de eenvoudige
oefeningen moet laten verrichten, en dat daarbij
uitdrukkelijk is bepaald, dat de oefening „g" (hel
landen op 1 motor) nimmer als eerste oefening op
een vlucht mag worden uitgevoerd.
Getuige antwoordde hierop, dat Bielfeldt een
vergevorderd leerling was, die reeds meer dan 1000
vlieguren bij de marine had en die slechts bijge
bracht moest worden in het vliegen met een
Douglas.
Het vliegen op 1 motor was hij volgens ge
tuige volkomen machtig.
De voorzitter: Al had hij nog veel meer vlieg
uren, dan heeft u zich toch nog te houden aan de
voorschriften en daarvan mag u niet afwijken. Wat
nu gebeurd is is niet in orde.
Getuige verhaalt verder, dat toen hij zag, dat
de opgedragen landing niet mogelijk was, hij zelf
het commando heeft overgenomen met de bedoe
ling om door te starten. De rechtermotor deed het
echter niet, als gevolg waarvan de noodlanding
moest worden gemaakt
De Raad zal in beide zaken later uitspraak doen.
Verduistering van landsgelden?
De militaire politie heeft te Oss gearresteerd
een feserve kapitein, dieervan verdacht wordt zich
schuldig te hebben gemaakt aan verduistering van
landsgelden.
De militaire autoriteiten vermoedden reeds ge-
.■uimen tijd, dat de thans gearresteerde officier zich
aan malversaties schuldig maakte, te meer daar
hii op te grooten voet leefde.
Men meent in Oss te weten, dat het hier om
een omvangrijke verduisteringsaffaire gaat, die
niet tot militairen beperkt zou blijven. Ook zou de
verdachte steekpenningen in verband met leve
ringen aan Defensie aangenomen hebben. Hij is
naar den Bosch overgebracht, waar hij is opge
sloten
Artillcrie-Iicliting 1924 weldra
naar huis?
De hereden artillerie 1924 zal volgens de Tel.
half November naar huis toegaan. Ten gevolge
hiervan zal de bereden artillerie 1939, die nog
steeds niet was opgekomen, tegen half December
worden opgeroepen. Door de volledige bezetting
dei artilleriedepots was het niet mogelijk deze
lichting eerder op te roepen en eerst nu de oudste
lichting naar huis zal worden gezonden, zal er
plaats komen in de artilleriedepots.
WISSELKOERSEN AMSTERDAM.
10.15 uur.
Londen 7.54'^
Berlijn 75.50.
Parijs 428.
Brussel 31.43
Zwitserland 42.244
New York 1.88 3/8
12.uur.
Londen 7.54y2
Berlijn 75.62i/2
Parijs 4.28
Brussel 31.43
Zwitserland 42.244
Kopenhagen 36.27
Stockholm 444.88
Oslo 42.82
New York 1.99 3/8
Italië
Vrije lire 9.62VS»
Reislire 8.60
Bankpapier 7.50
Verwachting geldig van hedenavond tot morgen-
avond ongeveer 19 uur:
Krachtige tot matige noordoostelijke wind.
Gedeeltelijk bewolkt. Geen regen van be-
teekenis. Weinig verandering in tempe
ratuur.
THERMOMETERSTAND
Hoogste gisteren
Laagste hedennacht
Hoogste heden
F 46
F 40
F 40
Het gebied van hoogen luchtdruk, dat gisteren
over IJsland lag, verplaatste zich zuidoostwaarts
en ligt thans bij de Faroër-eilanden. Het nam in
intensiteit af, doch breidt zich thans sterk over
Midden-Scandinavië uit. Tengevolge van het
transport van warmere Oceaanlucht langs de
westzijde van dit gebied was de temperatuur op
IJsland en Jan Mayen belangrijk gestegen. Een
vrij diepe depressie verplaatst zich over de noor
delijke IJszee in oostelijke richting. De storing,
welke gisteren in onze omgeving lag, trok in
zuidoostelijke richting af. In Zuidoost-Europa be
vindt zich een uitgebreid gebied van lagen lucht
druk.
Afzonderlijke depressiekernen liggen over de
Golf van Genua en Roemenië. In dit heele gebied
is overal veel regen gevallen. Het gebied van hoo
gen luchtdruk bij de Azoren neemt in betee-
kenis af
Hoogste barometerstand 1027.1 mbar te
Thorshavn.
Laagste barometerstand 991.9 mbar te
San Remo.
BAROMETERSTAND
Vorige stand 756 m.M.
Stand van heden: 761 m.M.
Neiging: Vooruit.
Opgave van:
Fa. KEIP, Opticiens
Gr. Houtstraat 137 Tel. 11640
Belangrijke Telefoonnummers
Politie: 11850.
Ongevallendienst (Brandweerkazerne) Ged-
Oude Gracht: 14141.
Brandweer: 15333
VRIJWILLIGE BURGERWACHT.
In de Donderdagavond gehouden bestuurs
vergadering van de Vrijwillige Haarlemsche
Burgerwacht, werd tot secretaris gekozen, de
heer W. J. Speller, oud-hoofd eener school,
Nieuwe Gracht 22, terwijl de heer G. G. de
Koning, gep. onderluit., Rijksstraatweg 266, zich
beschikbaar stelde om voorloopig de functie van
penningmestear waar te nemen.
Ds. Harrenstein leger- en
vlootpredikant
Dezer dagen is waarschijnlijk de benoeming van
ds. H. Janssen, die op 1 Januari 1940 wegens het
te Santpoort, tot leger_ en vlootpredikant in alge-
meenen dienst te verwachten, zulks in plaats van
ds. H. Janssen, die op 1 Janauri 1940 wegens het
bereiken van den pensioengerechtigden leeftijd
eervol ontslag zal krijgen.
De „Rotterdam" loopt
beschadiging op.
Schroeven kwamen in aanraking met
versperringsnet.
NEW-YORK, 27 October. Het s.s. „Rotter
dam" is alhier gearriveerd. De passagiers meldden
dat een van de schroeven beschadigd is toen deze
blijkbaar met een Engeisch versperringsnet in
aanraking kwam in het Kanaal. Het schip voer
langzaam, soms slechts 250 mijl per dag; ge
woonlijk legt het 380 mijl per dag af. Onder de
passagiers bevonden zich 32 Javaansche dansers,
die hier een tournée van drie maanden maken.
(United Press).
NIEUWE UITGAVEN
Hoe de oorlog van 1939 ontstond.
Bij Adries Blitz te Amsterdam verscheen
een overzicht van de periode van September
1938 tot September 1939 in de Europeesche
geschiedenis.
Het bevat authentieke briefwisselingen,
démarche redevoeringen van staatslieden
der landen, die thans in oorlog gewikkeld
zijn, alsmede de teksten van de oproepingen,
die de Paus, de Koning van België en Ko
ningin Wilhelmina, Roosevelt e.a. tot de be
trokken regeeringen hebben gericht. Samen
steller is A. Cohen, hoofdredacteur van het
A.N.P., Dr. Colijn schreef een inleidde.
Bernard Carp: Tembo.
De liefhebbers van de jacht kunnen aan dit
relaas van spannende jachtavonturen in Kenya
hun hart ophalen. Bernard Carp, die behalve
met het geweer, ook met de filmcamera gewa
pend was, vertelt van zijn ontmoetingen met
grof wild in de Afr. binnenl. op een wijze, die
zijn „mede-jachtenthousiastelingen" ongetwij
feld zal doen watertanden. Het relaas culmi
neert in de jacht op Tembo, den olifant. Het
boek is van vele illustraties voorzien en bevat
bovendien een duidelijke kaart van het jacht
gebied. „Tembo'' is een uitgave van de N.V.
Drukkerij en Uitgeverij vJi. C. de Boer, Den
Heider-Amsterdam.
is onze gloednieuwe collectie FfailSCll POStpapifiF „G. LALO".
Prijzen niet verhoogd. Keuze uit meer dan honderd soorten.
- Q*- SCoui&liaai 101 - SCaaclem
Vulpenverkoopers sinds 1890.
(Adv ingez. Med.)
Koning Leopold heeft in den afgeloopen nacht
gelijk aangekondigd was een via Londen naar de
Vereenigde Staten uitgezonden boodschap tot het
Amerikaansche volk gericht. De koning sprak zijn
rede in de Engelsche taal uit. De koning zeide o.a.:
Door kostbare en trouwe herinneringen zijn mijn
medeburgers, mijn familie en ikzelf aan de Ver
eenigde Staten genecht Geen enkele Belg kan den
doelmatigen bijstand en de opbeurende hulp ver
geten die het Amerikaansche volk aan de Belgi
sche bevolking heeft verleend, toen het over zijn
voedselvoorziening waakte gedurende jaren van
beproeving.
Het thema dat mij werd voorgesteld „een op
roeping voor de verdediging van de beschaving",
beschouw ik als een hulde aan mijn land. Zij,
die het hebben voorgesteld, hebben zich herinnerd
dat de Belgen steeds een verheven plaats in de ge
schiedenis van de Westelijke wereld hebben in
genomen. En dat België steeds beschouwd werd als
eer. van de brandpunten voor den opbloei van de
Christelijke beschaving.
Overtuigd als ik ben dat mfjn land de bescha
ving verdedigt door de aangenomen houding
tegenover het conflict, dat in Europa losgebarsten
is, meen ik mij te mogen beperken bij de toelich
ting van deze houding, welke geheel en al strookt
met den wil, den moed en de eer van mijn volk.
In mijn hoedanigheid van Staatshoofd verheugt
het mij, dat mij de gelegenheid werd geboden de
volgende feiten met. klaarheid vast te stellen.
In 1937 heeft België zijn onafhankelijkheids
positie afgekondigd en zijn drie machtige buren
hebben er acte van genomen. Zij zijn zelfs verder
gegaan, toen zij ons spontaan de uitdrukkelijke ver
zekering gaven dat zij ons grondgebied zouden eer
biedigen en de onafhankelijkheid van België zou
den waarborgen.
De neutraliteitsverklaring van de Belgische
regeering, bij den aanvang van den oorlog afgelegd,
was het logische gevolg van deze politiek.
De toestand van onzijdigheid, trouwens, stemt
overeen met de traditie van het Belgische volk.
Het was ten koste van zijn bloed en met een on-
wrikbaren wil zichzelf te blijven dat de Belg, die
zoo hooge mate den zin van de individueele
vryheid bezit, de verovering van zijn instellingen
heeft bepaald.
richt zich tol hef
De onzijdigheid is bovendien een levenselement
voor de belangen van zijn land. Het bestaan van
België, gebied van geringe uitgestrektheid, maar
welks bevolking een der dichtste van de wereld is,
hangt hoofdzakelijk af van den arbeid zijner in
woners. Deze arbeid is op zijn beurt afhankelijk
van de handhaving van onzen exporthandel en van
het vrij verkeer van onze nijverheids- en voedings
voorziening.
De vrede is dus voor het Belgische volk een
voorwaarde van leven of dood.
Wij doen geen enkele territoriale aanspraken
gelden.
Wij zijn noch van verre noch van nabij
betrokken geweest bij de oorzaken van het
conflict, dat Europa verdeelt. Moest België er
in mee gesleurd zijn, zijn grondgebied zou
wegens zijn geringe uitgestrektheid in een
slagveld herschapen worden. Een dergelijk
lot zou gelijk staan met een algeheele verwoes
ting, welke ook de uitslag van den oorlog
moge zijn.
Met Nederland vormt het een „vredeseiland"
in het belang van alle volken.
Op het kruispunt van de West-Europeesche lan
den, vervult een onzijdig, loyaal, en sterk België
zooals het heden is, een bij uitstek vredelievende
zending. Aldus sticht zij, onder de andere onzijdige
staten, een element van verzoening, welke alleen
de beschaving redden kan van de ineenstorting,
waartoe zijn door een aIgemeenen oorlog onverwijld
zou gedreven worden.
Wij zien met klaarheid onze rechten en onze
plichten in. Wij zien de toekomst tegemoet met eer
kalmé vastberadenheid én een zuiver geweten. Wij
zijn bereid onze onafhankelijkheid uit al onze macht
te doen eerbiedigen.
Het zal vandaag precies 25 jaren geleden zijn dat
het Belgische leger, na een harden strijd, onder
het bevel van Koning Albert, mijn vader, een wree-
den inval stuitte.
Mochten wij thans aangevallen worden God
beware ons van een dergelijke ramp in weerwil
van de plechtige en stellige verbintenissen tegen
over ons in 1937 aangegaan en aan den vooravond
van den oorlog hernieuwd, dan zouden wij zonder
aarzelen strijden, maar met vertienvoudigde mid
delen en ditmaal ook zou het gansche land achter
het leger staan.
Maar wij kunnen niet gelooven dat onze neutra
liteit door de oorlogvoerende mogendheden niet
zal geëerbiedigd worden. Wij hebben vertrouwen in
het woord dat zij ons in aanschijn van de wereld
gegeven hebben, zooals zijzelf mogen vertrouwen
in onze loyaliteit, die ik, naar het voorbeeld van
mijn geliefden vader, en als vorst van een vrij en
trotsch volk, besloten ben steeds na te leven.
Laat ik hopen dat de Amerikaansche natie, waar
aan wij zoo nauw verbonden zijn, ons helpe en
steune in onze houding ten bate van den vrede in
dienst van de beschaving.
Frof. Dr. H. W. Julius, hoogleeraar in de hygiëne
aan de Universiteit in Utrecht, meldt ons:
Heden bereikte ons het bericht dat de Nobelprijg
voor geneeskunde over 1939 is toegekend aan pro
fessor G. Domagk te Münster. Prof. Domagk was
verbonden als hoogleeraar aan de I. G.' Farbea
industrie te Elberfeld. Het toekennen van deze
hoogste wetenschappelijke onderscheiding is wel
zeer terecht immers hij is degeen geweest, die ons
den weg heeft gewezen naar een der meest waarde
volle geneesmiddelen dezer tijd, namelijk de groep
der geneesmiddelen, die men alle beschouwen
kan als afgeleid te zijn van de chemische stof sul
fanilamide (para benze en sulfonamide).
Vermochten wij vroeger dank zij onderzoek van
Eherlich verschillende ziekten zooals syphilis met
chemische middelen te bestrijden, met de bacte-
rieele ziekten kon dit niet worden bereikt. Domagk
heeft nu gevonden dat een bepaalde kleurstof,
door hem genoemd Prontosil, een tot nog toe on
gekend succes had bij infecties met streptococcen,
waarvan vele een zeer ernstig karakter kunnen
aannemen, zooals bijv. sommige typen van ernstige
bloedvergiftigingen en bovenal de kraamvrouwen
koorts.
De successen waren zoo opvallend dat Domagk
aanvankelijk heeft geaarzeld ermee voor den dag
te komen. Na enkele proefnemingen in de kliniek
was het echter duidelijk dat men hier een bijzonder
waardevol geneesmiddel in handen had gekregen.
Dank zij Fransche onderzoekers, werkende in hef
laboratorium van Fourneau, heeft men gevonden
dat niet alleen de oorspronkelijke stof Prontosil,
doch dat een veel eenvoudiger lichaam het Sulfa
nilamide, waarvan Prontosil is afgeleid, een even-
groote geneeskracht bezit. Thans zijn wij dank zij
dit geneesmiddel in staat om infectieziekten, waar
van wij vroeger het beloop aan de natuur moesten
overlaten en den patient slechts helpen konden
met goede verzorging en geneesmiddelen, die den
algemeenen weerstand van het lichaam .verhoogden,
zeer gunstig te beïnvloeden. De stof is betrekkelijk
eenvoudig te bereiden, en in den korten tijd, die
ligt tusschen December 1935, het tijdstip waarop
Domagk zijn ontdekking wereldkundig maakte, en
het> tijdstip van heden, ligt een reeks onderzoe
kingen, die over de gehecle wereld verricht zijn.
Spoedig bleek dat niet alleen infecties met strepto
coccen van het type der kraamvrouwenkoorts, doch
ook andere streptococcen-infecties, waartoe ook de
roodvonk moet worden gerekend, evenals hevige
keelontstekingen e. d. met ongekend succes kunnen
worden beïnvloed. Doch ook voor infecties door
andere bacteriën, bijv. blaasontsteking, koudvuur
en vele andere niet met name te noemen, geeft
het den medicus een bijzonder krachtig geneesmid
del in handen. Zooals met alle geneesmiddelen het
geval is zijn de afgeleide stoffen niet volkomen on
schadelijk. Bij hooge en vooral langdurige doseering
kan beschadiging optreden, die echter bij oordeel
kundige controle met nagenoeg volkomen zekerheid
is te voorkomen. De stroom van literatuur in de
afgeloopen jaren is overweldigend geweest. Een
ontelbaar aantal stoffen, die echter alle dcnzelfden
grondslag in hun chemische structuur vertoonen,
is samengesteld, en men vond reeds stoffen, die
vergeleken met het oorspronkelijke Prontosil van
Domagk verbeterde werking vertoonen, speciaal
op infecties, die door het Prontosil niet afdoende
worden beïnvloed (Dagenan). Merkwaardig is dat
de stof Sulfanilamide reeds meer dan 30 jaar be
kend is doch dat zijn bijzondere eigenschappen pas
kortgeleden zijn ontdekt. Wie weet of ergens in de
chemische voorradenkast niet nog andere stoffen
staan met even ongekende werking?
Het ziet ernaar uit dat in de toekomst op dit
gebied nog belangrijk werk te verwachten is, zoo-
dat het volkomen terecht is dat men op dit oogen-
biik aan dengeen, die den stoot heeft gegeven tot
wellicht nog ongekende perspectieven, deze hoogste
onderscheiding heeft toegekend.
Bouw van school in de Eemstraat.
Aanbesteding.
Hedenmorgen 27 October 1939 om 11 uur werd
in café Brinkmann, Groote Markt, Haarlem, open
baar aanbesteed:
Het bouwen van een zesklassige school aan de
bestaande St. Philomenaschool in de Eemstraat te
Haarlem-Noord door den architect Jacq. van
Velsen.
Er waren 27 inschrijvingen, als volgt:
A. van Varik, Haarlem f 50250, Veenman en
Vink Hillegom f 48480, G. Splinter, Bussura
f 45990, Fa. F. Couwenberg, Waalwijk f 49998, Fa.
Handgraaf Santpoort f 56777, Fa. J. Fycn Heiloo
f 44900, Fa. J. Rym, Waddinxveen f 48365, P.
Groeneweg, Rotterdam f 49940, Fa. C. Boel, Voor
burg f 49700, Fa. Breevoort, Haarlem f 48100, W. H.
Verheyd, Haarlem f 48900, Fa. de Korte en Wale-
veld, Haarlem f 42750, Fa. Y. Smit, Haarlem
f 46430. Fa. H. Vennis, Bussum f 45900. Fa. J.
Leeghwater, Heer Hugowaard f 52900, Fa. v. d.
Meer, Amsterdam f 56274, Fa. v. d. Putte, Haar
lem. f 43812, Fa. Oppenkamp, Haarlem - f 50450,
Fa. Ebbing, Haarlem f 49990, Fa. J. F. Philips,
Santpoort f 45670, Fa. Boerrigter, Haarlem f 46900,
Fa. Brandsma en Bakker, Haarlem f 50.800, Fa.
C. Bot, Haarlem f 51.000, Gebrs. de Vries, Haar
lem f 48440, Fa. v. d. Wal en Feenstra f 53370,
Fa. T. Katz f 53900, Hamers, Naarden f 48429.
PADDESTOELEN-DAGEN.
De afdeeling Haarlem en omstreken van de
Nederl. Natuurhistorische Vereeniging houdt op
Zaterdag 28 en Zondag 29 October Paddestoelen-
dagen. Zaterdagmiddag wordt materiaal verza
meld onder leiding van den heer G. Gerbranda,
waarvoor de leden samenkomen op den hoek
Bekslaan en Vogelenzangscheweg. Hoofddoel is
het zoeken van paddestoelen om die daarna te
brengen naar de 2e H.B.S. aan het Santpoorter
plein, waar, in samenwerking met leerlingen van
ecnige middelbare scholen, in de hal gedurende
twee dagen paddestoelen worden tentoonge
steld en over dit onderwerp wordt gesproken,
verduidelijkt door lichtbeelden.
Behalve paddestoelen, zullen ook wat mooie
herfst takken en -vruchten worden opgesteld, en
zal literatuur ter inzage liggen.
De tentoonstelling in de hal van de 2e H.B.S.
is geopend op Zaterdagavond en Zondagmorgen
en middag.
Zaterdag worden lantaarnplaatjes, w.o.
gekleurde, van paddestoelen vertoond en
korte mededeelingen gedaan.
Donderdagavond 2 November wordt door de
Natuurhistorische Vereeniging in de 2e Gem. H.
B. S., Santpoorter plein een ledenavond gehouden.
De agenda vermeldt: M. Dijkstra: Nieuwe vogel
opnemingen, G. L. van Eijndhoven: Iets over
processie-rupsen (met materiaal) en mededee
lingen van de heeren G. Gerbranda en G. A.
van Schaik
Koersen van de Ochtendbeurs te Amsterdam
van heden van 10.30 uur tot 11.25 uur.
Kon. Olie 2821/2
H.V.A. 292914
Amst. Rubber 204
Ned.-Scheepvaart Unie 118
Beth. Steel 69i/2—70
U. S. Steel 58 3/8
Republic Steel 21 9 16—21 3/4
Anaconda 26 7/1626 5/8
Shell 1212 1/8
North Am. Aviation 201/4—203/8
