stoffen
Vulpenspecialist
Melkhandel
G. POSTMA, Makelaar te Haarlem
O.%.9ai0a
Rijwielhersteller klom op
tot groot-industriëel.
N'
M.V.
Icentper liter
HAARLEM'S GROOTSTE
wollen-
fluweelen
en zijden
Modemagazijnen A. Fljnke Zoon
De Vereenigde
Haarlemsche
tieihaayd taaiden-
Extca AaitCiedikp
ZIJLSTRAAT 90, TEL. 11161
pjadiscUe ^escUeultenj
Z'ATERDA'G 4 NOVEMBER 1939
H A A R E E M'S D A '0 BEAD
TI
£otd Huf^ield, de
viggevigste man
van de weieid.
-OG maar enkele dagen, nadat wij Lord
Nuffield op het filmjournaal zagen,
waar hij een chèque van enkele dui
zenden ponden aan het Roode Kruis
schonk, lazen wij in de dagbladen dat het lucht
vaar tministerie mededeelde dat Lord Nuffield
benoemd is tot directeur-generaal van het
technische gedeelte van het luchtvaartministerie
Hij zal geen salaris genieten. Nuffield's functie
zal hierin bestaan dat hij algemeen toezicht zal
uitoefenen op de levering en op de leverings
diensten van de Royal Air Force, met het oog
op hun coördinatie met de reparatie-diensten.
Ook zal hij het beheer hebben over de reparatie
werkzaamheden.
Dat dit werk Nuffield wel toevertrouwd zal
zijn, staat buiten twijfel. Sinds ruim een jaar
geleden begon de Engelsche auto-koning im
mers met de vliegtuigfabricage om Engeland
meer vliegtuigen te kunnen verschaffen. De
carrière van Lord Nuffield is ongetwijfeld even
romantisch als indrukwekkend.
Lord Nuffield begon zijn carrière als een heel
eenvoudig rijwielreparateur met een beginkapi
taal van5 pond sterling. Hij heette toen
nog maar heel eenvoudig William Morris en zijn
vrienden en klanten kenden hem als „Bill". Zoo
was het in het jaar 1896. Maar Bill, die eigen
lijk voor dokter had willen studeeren, keek
verder dan de fietsen en al spoedig ging zijn be
langstelling uit naar de auto's, die in die dagen
opgang begonnen te maken.
Hij installeerde zich als auto-reparateur en
hoewel hij geen mecanicien was, had hij zich
weldra ontwikkeld tot een voortreffelijk werk
tuigkundige. Zijn reparatie-werkplaats werd
steeds grooter en niet minder groot was zijn
klandizie. In 1910 besloot hij zelf een auto te
gaan construeeren. Eerst kocht hij de onder
deden, zette ze in elkaar en verkocht de aldus
verkregen „exemplaren" tegen een matig
winstje. In 1912 had hij het zoover gebracht,
dat hij de eerste Morris van 10 P.K. op de markt
kon brengen. Het was een goed denkbeeld van
hem geweest, kleine wagentjes voor „Jan en alle
man" te vervaardigen. Bij het uitbreken van den
Wereldoorlog in 1914 bezat hij al een aardig
fabriekje, dat toen door de regeering gerequi-
reerd werd om in massa-productie mijnen voor
de scheepvaart-versperringen te maken. Toen
de oorlog voorbij was waren de machines zoo
versleten, dat de geheele fabriek herbouwd
moest worden. Hoewel Morris in die dagen al
aardig wat verdiend had, waren zijn financiën
voor-deze geweldige uitgave niet toereikend en
doodarm en met geleend geld moest hij opnieuw
beginnen.
Maar nu wist hij precies waarnaar hij stre
ven moest en in verloop van eenige jaren had hij
zijn fabriek uitgebreid tot een reusachtig be
drijf, waar 20.000 arbeiders werk vonden en
MUZIEK.
Concert in de Begijnhofkapel.
Met de voordracht van een Orgelkoraal van den
17de-eeuwschen meester Dietrich Buxtehude open
de de organist Paul Chr. van Westering het kerk-
concert van Vrijdagavond. Deze voordracht was
nog niet bij machte om ons een hoogen dunk
omtrent de kwaliteiten van instrument en bespeler
te geven: het leek een zoeken en tasten zonder
exacte resultaten op een weinig willig instrument.
Doch na dit minder gelukkige begin had een ver
andering ten goede plaats. Reeds terstond bij den
inzet van het instrumentale voorspel der Aria
„Schlafe, mein Liebster" uit Bach's Weinachts-
oratorium klonk het orgel rijker en welluidender
en toonde de organist meer vastheid en zelfver
trouwen, al was zijn registreering in het midden
gedeelte te scherp en al liet hij zich in de tusschen-
spelen tot een versnelling van het tempo ver
leiden. En als ik zeg, dat de zang van Catharina
Hessels als een klok klonk, dan bedoel ik met die
klok een feilloos zuivere, dus volkomen ideale
klok, want zoo eene bestaat niet. Cath. Hessels is,
zooals we ook onlangs op een concert in de boven
zaal van het Gem. Concertgebouw konden waar
nemen, op den goeden weg om een onzer beste
altzangeressen te worden. Het einddoel van dezen
weg heeft zij nog niet bereikt, dat bleek wel uit
de vrij talrijke, niet door de expressie gemotiveerde
aanzwellingen en afnemingen van de toonsterkte,
die, een nog niet volkomen adembeheersching doen
vermoeden, en uit eenige onklaarheid in de uit
voering der triolenfiguren. Maar het mooie stern-
materiaal, de feillooze zuiverheid der intonaties,
de warme muzikaliteit, het stijlbegrip en de over
gave waarmee zij zingt: dat alles zijn positieve
factoren, die reeds nu de balans ver in haar voor
deel doen doorslaan. Datzelfde bleek uit haar voor
dracht van een Aria van Handel en uit haar zeer
bezielde vertolking van Cesar Franck's bekende
„Nocturne".
Schier feillooze zuiverheid, stijlbegrip en mooie
toonontwikkeling kenmerken ook het cellospel van
Hendrica Hessels;! haar voordracht van de Sara
bande uit Bach's Solosuite in C gr. t., van Handel's
tot Celloconcert gearrangeerd Orgelconcert in g
kl. t. en van een fragment uit een „in ouden
Spaanschen stijl" geschreven Sonate van den be
roemden -cellovirtuoos Cassado legde er opnieuw
getuigenis van af. De orgelbegeleiding had in het
Grave van het Celloconcert wat ï-ythmischer mogen
zijn en in het Allegro wat volgzamer; voor het
overige was die zeer voldoende te noemen; bij cle
Nocturne van Franck was die zelfs zeer goed en
door de oordeelkundige registerkeuze verrassend,
zoodat de bloeiende schoonheid van den klank bij
het laatste couplet een mooie stijging bewerk
stelligde.
Als solostukken speelde de organist Van Weste
ring nog Franck's in 1858 geschreven „Andantino"
en St. Saëns' „Benedictions nuptiale". Het An
dantino verschilt zeer van dien van de 26 jaar
later gecomponeerde „Nocturne", die dus in de
derde, belangrijkste scheppingsperiode van dezen
meester ontstaan is. Uit deze periode, die geacht
wordt met het jaar 1878 aangevangen te zijn,
dateeren zijn voornaamste werken: een gedeelte
der „Béatitudes", de „Variations symphoniques",
de Vioolsonate, het Klavierkwïntet, de Symphonie,
de beide groote pianowerken, het Strijkkwartet, de
3 groote Orgelkoralen. Uit zijn tweede periode
hebben eenige stukken voor orgel (o.a. Prélude,
Fugue et Variation) groote bekendheid verworven.
Voor de vertolking van Franck's Andantino is
een orgel met meer dan één manuaal gewenscht.
Het orgel in de Begijnehofkapel bezit er maar één,
en nu zijn wel enkele registers op de helften daar
van verdeeld, maar de omvang der melodie ge
doogde niet een scheiding te trekken. Dienten
gevolge waren de begeleidende stemmen vaak
relatief te sterk en werd de klank als geheel wat
levenloos. Ook het orgelstuk van Saint-Saëns kan
slechts op een meerkldvierig instrument tot zijn
volle recht komen, doch hierin wist de organist
door een doeltreffend gebruik van de gelegenheid
tot splitsing van discant en bas toch aardige klank
effecten en een groote sonoriteit te bereiken
De uitvoering der „Berceuse" voor zang. cello
en orgel van Alph. Diepenbrock moest door om
standigheden. zeer tot onzen spijt, vervallen.
K. DE JONG.
Mf
jaarlijks 100.000 wagens produceerden. Zijn
fortuin wordt thans op een paar honderd mil-
lioen gulden geschat, maar nauwkeurig weet men
het niet en ook William Morris, of Lord Nuf-
field zooals hij tegenwoordig heet, weet het niet
precies. „Ik geef geen zier om het geld, dat ik
met mijn fabriek verdien", zeide hij eens tegen
eenige journalisten. En dit is geen pose van
hem, het is de waarheid. Hij meent het eerlijk.
Wat hem slechts interesseert, is de industrieele
ontwikkeling van zijn land, de welvaart van zijn
volk, arbeiden ten bate van het algemeen. Zijn
streven om zijn land groot te maken en de natio
nale industrie krachtdadig te ondersteunen,
komt duidelijk tot uiting in zijn leuze: „If you
don 't buy Morris, buy Britisch" (wanneer ge geen
Morris koopt, koop dan in ieder geval Britsch fa
brikaat). Zoo eenig Engelschman zijn streven
om het algemeen belang boven het persoonlijke
te stellen, duidelijk aantoont, dan is het zeker
wel Lord Nuffield.
Van rijwielreparateur tot automagnaat en
vliegtuigbouwer is ongetwijfeld een geweldige
stap; maar Lord Nuffield zelf is in niets veran
derd. Hij is de eenvoudige en harde werker ge
bleven van voorheen en als zoodanig wordt hij
door zijn arbeiders geëerd en gerespecteerd.
Hoewel hij in 1934 door den koning van Enge
land tot Lord Nuffield verheven werd, bleef hij
voor zijn vrienden en kennissen Bill Morris, de
ma, die goeden arbeid, van wie ook, weet te
waardeeren. Dagelijks kon men hem in zijn een
voudig kantoortje vinden, dagelijks werkte hij
tien uur, hoewel hij toch al bijna zestig jaar oud
was, dagelijks maakt hij met zijn arbeiders een
praatje. Geen wonder dat zij dezen man hoog
achten.
Nog nooit is er een staking in zijn fabriek uit
gebroken en dat is geen wonder, want de arbeids
voorwaarden zijn uitstekend. Eenigen tijd ge
leden heeft hij zijn arbeiders een aandeel in de
winst gegeven door hun de inkomsten te schen
ken van aandeelen tot een waarde van 2.125.000
pond sterling.
Fantastische schenkingen.
AAR niet alleen zijn eigen menschen, doch
ook verschillende instellingen bedenkt hij
rijkelijk. De Universiteit van Oxford kreeg
1.350.000 pond sterling tot het inrichten van een
medisch-wetenschappelijk centrum, en toen men
hem daarvoor bedankte verklaarde hij tot onuit
sprekelijke verbazing van de vergadering, dat hij
er nu maar 2 millioen pond van maakte. Een
gift van 50.000 pond sterling deed hij toekomen
aan koningin Mary voor den opbouw van een
kinderziekenhuis en een van 15.000 pond, aan het
Princes Elisabeth Orthopaedisch Ziekenhuis.
Ook gaf hij al eens 100.000 pond sterling aan de
Oxford-Universiteit, 80.000 pond voor een tehuis
van verpleegsters, 35.000 pond voor het vervaar
digen van braille-boeken voor blinde kinderen
en nog dozijnen „kleinere" giften van 15 a 20.000
pond.
Lord Nuffield gevoelt nu eenmaal een onuit
sprekelijke sympathie voor degenen, die maat
schappelijk of lichamelijk misdeeld zijn en hij
getroost zich alle mogelijke moeite om het lij
den van deze menschen te verlichten. Toch is het
wegschenken van millioenen geen onverdeeld
genoegen want dagelijks ontvangt hij honder
den bedelbrieven uit alle deelen van de wereld,
volgens hem „opgesteld door beroeps-bedelbrief-
schrijvers".
Ondanks dit alles is Lord Nuffield een eenvou
dig man gebleven. Zijn gelukkig huwelijk bleef
kinderloos en dit is misschien een van de rede
nen waarom hij zoo gul met zijn -millioenen is.
Wellicht is zijn faam als filantroop nog grooter
dan zijn beteekenis als industrieeldit stem
pelt he.m tot een van Engeland's meest beminde
zonen.
L. B.
DOOPSGEZIND ZANGKOOR.
Dezer dagen hield het Doopsgezind Zangkoor
zijn 45e jaarvergadering in gebouw ..Zang en
Vriendschap" te Haarlem onder leiding van den
heer C. Overbeek. De heer J. Th. Bontjema. de
laatste der oprichters, met 45-, mej. A. Meyer
met 30- en de heer en mevrouw Van den Berg
met 25-dienstjaren werden op hartelijke wijze
gehuldigd.
De secretaris, de heer J. van den Berg, oogstte
met- zijn jaarverslag, waarin hij een beknopt
overzicht der voornaamste gebeurtenissen uit
het 45-jarig bestaan der vereeniging had ge
vlochten, veel bijval.
De penningmeester, de heer H. G. Zeilmaker,
stelde de leden in kennis van het jaarlijksche
financieel overzicht. De rekening sloot met een
klein batig saldo. Namens de commissie van veri
ficatie bracht de heer A. Jansen den penning
meester dank voor zijn nauwgezet beheer.
De heer J. ten Wolde verstrekte als secretaris
van het Koorfonds inlichtingen over de werk
zaamheden in het afgeloopen jaar. Aan den pen
ningmeester werd een bijdrage voor de kas ter
hand gesteld.
De periodiek aftredende bestuursleden mej. S
Martens en de heeren J. ten Wolde en H. G. Zeil
maker werden met algemeene stemmen herko
zen. t J
De concerten, die in vereemgmg met de
Doopsgezinde Zangkoren uit Amsterdam en Be
verwijk gegeven zullen worden, maakten ver
volgens een punt van bespreking uit.
Na de gebruikelijke rondvraag sloot de voor
zitter met een opwekkend woord de vergade
ring.
SCHOOLTANDVERZORGING.
Door de desorganisatie van het onderwijs kon
de Haarlemsche Vereeniging voor Schooltand-
verzorging bij het begin van het nieuwe school
jaar niet met haar werk. te Haarlem beginnen.
Nu de toestand eenigszins gestabiliseerd is, zal
ze zoo spoedig mogelijk het werk hervatten.
Het werk wordt in ieder geval voortgezet op
de groep scholen waar de schooltandzorg nu
reeds een paar jaar was. terwijl gepoogd zal
worden eenige nieuwe scholen in het werk te be
trekken
Deze maand gaan de circulaires naar de ouders
en in December zal het- onderzoek in de klassen,
dat- tweemaal per cursus geschiedt, wel weer be
ginnen.
WEGVAK HAARLEM—SCHIPHOL.
Naar wij vernemen gaan de voorbereidingen
voor den aanleg van het laatste wegvak van Haar
lem naar Schiphol wel door al is nog niet te zeg
gen wanneer met de eigenlijke werkzaamheden een
aanvang zal worden gemaakt. De aanbesteding van
de brug over de Ringvaart heeft nog niet plaats
gevonden.
De datum van aanbesteding is nog niet vastge
steld-
oüioon/
I Opgericht 1888
maakt bekend, dat in verband
met regeeringsmaatregelen, de
prijfcen van MELK en MELK
PRODUCTEN met ingang van
ZONDAG 5 NOVEMBER met
VOOR EEN VULPEN slaagt U alleen in een Vulpenspeciaalzaak.
U hebt een ruime keus uit een groote sorteering.
PEN SHOP,
GROOTE HOUTSTRAAT 150, HAARLEM
Wij repareeren alle merken Vulpenhouders.
belast zich met VERKOOP EN en VERHUREN van Uw HUIZEN
FABRIEKEN enz.
Inlichtingen Schotersingel 17, Telef. 10430.
CHEM. WASSCHERIJ EN VERVERIJ
S. KROM N.V.,
ALKMAAR - TELEF. 404S (5 lijnen).
VANAF 30 OCTOBER TOT 15 NOVEMBER.
Chemisch reinigen Colbert Costuum f 2.60
Hierbij een hoed gratis.
Regenjas f 3.10
Hierbij een paar handschoenen gratis.
Japannen vanaf 1.75
Hierbij een paar handschoenen gratis.
Filiaal HAARLEM ZIJLSTRAAT 85 TELEF. 16387
Onze speciale Garderobe Ververij verdient Uw
aandacht
lll-.vfituinlifjToi'iif
inecme sacteecing postpapiec
met naam en adces bedcuhtr
