Het 30 millioen crediet voor
werkverruiming
Geheimzinnige
smokkelaffaire
Groote gebeurtenissen werpen haar schaduw vooruit
Vijf en twintig jarig
Nederlander aangehouden
Bloembollenvak
1 'ATERDAG 4 NOVEMBER 1939
HSAREEM'S BXGBE'AB
3
TWEEDE KAMER
Dinsdag zal hef ontwerp
worden aangenomen
DEN HAAG Vrijdag.
De gedachtenwisseling naar aanleiding van het
nieuwe crediet voor werkloosheidsbestrijding, ten
bedrage van 30 millioen gulden, nam nog den hee-
len Vrijdagmiddag in beslag. Toch is er geen twijfel
over het verlangen van de Kamer om deze aan
vrage van de Regeering goed te keuren. Dat ware
trouwens reeds vandaag geschied, indien niet, tot
veler verbazing, Mr. Rost v. Tonningen
(nat.-soc.) op het allerlaatst stemming had aange
vraagd (die nu a.s. Dinsdag om 1 uur zal geschie
den) dit, ofschoon deze afgevaardigde zelf ver
klaard had, dat zijn fractie haar stem aan het cre-
diet-voorstel niet wil onthouden, overigens de
volle verantwoordelijkheid aan de Regeering la
tende. Dit, omdat de N.S.B.-fractie eigenlijk een
mislukking van de werkloosheidspolitiek van dit
Kabinet verwacht, gelijk Mr. Rost te kennen gaf
in zijn betoog, dat rijk was aan kritiek op de z.i.
veel te lage prijzen van landbouwproducten, op
eenzelfde verschijnsel bij den export van boter enz.
Met hem voerden nog tal van sprekers een plei
dooi voor krot-opruiming in snel tempo. Zoo de
heer Wijnkoop (comm.) de heer Bijlsma
(v.-d.), de heer Smeenk (a.-r.), welke laatste
allerlei financieele opmerkingen ten beste gaf en
ook nog in verband met de „veredeling" van de
werkverschaffing waarschuwde, dat men rekening
moet houden met den loonstandaard, terwijl hij
voorts uiting gaf aan de vrees, dat de Regeering
zich in een wespennest steekt door particulieren
bijdragen te verstrekken voor gebouwen van alge
meen maatschappelijk nut. Tenslotte zij nog van
het betoog van dezen a.-r. woordvoerder vermeld
zijn fractiegenoot Amelink informeerde naar
de oorzaak van den sterken achteruitgang in het
aantal arbeiders bij de werkverschaffing dat hij
er op wees, hoe de minister, ook al is er thans een
Rijksdienst voor de werkloosheidsbestrijding inge
steld, de man moet blijven, die aan de Staten-Ge-
neraal verantwoording aflegt. Nadat de heer Wijn
koop (commun.), dien we o.m. op krachtige voort
zetting van de inpoldering van de Zuiderzee hoor
den aandringen, in den breede den sociaal-demo
craten en hun bewindsman verweten had de zaak
van de werkloosheidsbestrijding thans geenszins
aan te pakken gelijk zij zouden moeten doen, con
stateerde Ir. Vos (s.-d.), dat de vorige Regeering
nog niet de helft was nagekomen van wat zij in
dertijd ter gelegenheid van de interpellatie-van
Gelderen had toegezegd. Verder polemiseerde hij,
de vader van het plan van den Arbeid, nog wat
tegen het plan-Westhoff om aan het slot van zijn
uiteenzettingen verbetering van de loonen van de
arbeiders bij de werkverschaffing te bepleiten.
Zijn geestverwant, minister v. d. Tempel liet in-
tusschen, in een rede, die even degelijk als reëel
aandeed, niet na, er op te wijzen, dat een zekere
I verhouding moet bestaan tusschen de loonen in
werkverschaffing en de loonen in het vrije bedrijf.
De Minister die zijn speech had aangevangen
met hulde aan zijn voorganger Mr. Romme, had
het eerst over het verschil in opzet in de finan-
ciering van werken in werkverschaffing en an-
I derzij ds, van werkfondswerken.
Het aantal werkloozen bedroeg in September 250
duizend, thans 247 duizend, maar inmiddels is hun
aantal nu weer stijgende. Als oorzaak van het te-
rugloopen in de laatste maanden van het aantal
bij de werkverschaffing tewerkgestelden noemde
hij allereerst de afneming van de werkloosheid
ten plattelande, verder de* mobilisatie en ook de
stagnatie, die in verschillende werken is opge
treden tengevolge van het feit, dat de aannemers
in verband met de prijsstijging de positie opnieuw
moeten bekijken.
In de afgeloopen jaren is voor werkfondscredie-
ten in totaal 178 millioen geblokkeerd, waarvan
110 millioen is verwerkt en voor 26 millioen in
uitvoering is, terwijl in 1940 voor ongeveer 40 mil
lioen zal kunnen worden uitgevoerd, waartoe het
nu aangevraagde crediet in belangrijke mate zal
kunnen bijdragen. Ver reikt dit nieuwe crediet
echter niet.
Over de inpoldering van de Zuiderzee moest
men praten bij de Waterstaatsbegrooting en wat de
beslissing over de IJ-tunnel aangaat (hiernaar
had o.a. Mr. Rost v. Tonningen gevraagd), die ligt
in de eerste plaats bij de gemeente Amsterdam.
Met de bezwaren, die men in bouwvakkringen
koestert tegen de uitvoering van werken als
Werkfondswerken zal men telkens, wanneer er een
beslissing te nemen valt. rekening houden.
Minister v. d. Tempel gaf voorts te verstaan
voorshands ernstig bezwaar te hebben tegen het
in het leven roepen van een staatsbedrijf der
werkloosheidsbestrijding. Hij onderstreepte, dat
de Regeering verantwoordelijk blijft voor de wijze
van uitvoering en zeide toe te willen probeeren
jaarlijks of halfjaarlijks een verslag aan de Staten
Generaal uit te brengen.
Als man met nuchteren werkelijkheidszin ver
klaarde dr. v d. Tempel, dat het maken van een
algemeen werkplan voor een langen duur onmo
gelijk is. Aangestipt zij verder, dat hij verzekerde,
dat de Regeering steeds het bedrijfsleven zelf zoo
veel mogelijk wil versterken en dat in de oogen
van den Minister de werkloosheid in de groote
steden en in de industrieele centra het nijpendst
is. Intusschen. plannen voor aanbouw van de han
delsvloot bevinden zich in een gevorderd stadium,
terwijl we voorts te hooren kregen, dat men op
krachtigen steun van de vliegtuigindustrie kan re
kenen. Al acht deze bewindsman de zorg voor goe
de volkshuisvesting en voor krot-opruiming van
groot belang voor deze punten meende hij toch eer
Vreemdelingenverkeer in
provinciaal verband.
Dezer dagen had te Amsterdam 'n eerste con
tact-bespreking plaats van afgevaardigden der fe
deratie van vereenigingen voor vreemdelingenver
keer „Noord-Holland boven het Noordzeekanaal"
en den gewestelijken bond voor vreemdelingenver
keer „Zuid-Kennemerland", met afgevaardigden
der Vereen, voor Vreemdelingenverkeer in het
Gooi, teneinde van gedachten te wisselen omtrent
een nadere samenwerking in provinciaal verband.
Hoezeer deze gedachte ingang vond, bleek wel uit
het feit, dat op deze vergadering een provinciale
samenwerking niet alleen door de betrokken af
gevaardigden gewenscht werd geacht, doch dat zelfs
overeenstemming werd bereikt ten aanzien der al-
gemeene richtlijnen dezer provinciale samenwer
king. In principe werd door de betrokken afgevaar
digden besloten, zoo spoedig mogelijk op deze basis
tot oprichting eener provinciale V. V. V. „Noord-
Holland" over te gaan, waarvan als stichters zul
len optreden de federatie van V. V. V.'s „Noord-
Holland boven het Noordzeekanaal", de „Gewes
telijke Bond voor Vreemdelingenverkeer Zuid-
Kennemerland" en de V. V. V.'s in het Gooi. De
V. V. V. „Amsterdam" zal worden uitgenoodigd tot
deze binnenkort op te richten provinciale vereeni-
ging toe te treden.
naar zijn ambtgenoot van Binnenlandsche Zaken
te moeten verwijzen. De Regeering zal voor de
werkloosheidsbestrijding doen wat er praktisch te
doen valt, maar aldus de realist kan en zal
zij niet iets ondernemen dat alleen maar (hier
volgden 's Ministers handen de richting van zijn
betoog!) in de lucht hangt!
E. v. R.
Koningin bezoekt de „kleinbeeld"-
tento «instelling in Arti.
AMSTERDAM, 3 Nov. Vrijdagmiddag te drie
uur heeft H. M. de Koningin vrijwel onverwacht
een bezoek gebracht aan de foto-tentoonstelling
„Kleinbeeld '39" in de zalen van Arti et Amicitiae
te Amsterdam, welke tentoonstelling zich wel bij
zonder in de belangstelling der Koninklijke fami
lie mag verheugen, nu Woensdag Prins Bernhard
eveneens een langdurig bezoek heeft gebracht
aan de expositie, waar zijn eigen inzendingen een
eereplaats innemen.
Nieuwe loopbaan was geen succes.
Oneerlijk postbesteller aangehouden.
De politie te Leiden heeft den 18-jarigen hulp
besteller der posterijen H. E. aangehouden, 'die
door het plaatsen van valsche handteekeningen
wederrechtelijk vier postwissels had geïnd tot een
gezamenlijke waarde van 125. De jongeman, die
eerst kort geleden bij de P. T. T. in dienst trad,
is in verzekerde bewaring gesteld.
WEEST OP UW HOEDE!
Volgt een CURSUS in
SCHRIFTVERBETERING,
want veelal wordt men naar het handschrift
beoordeeld.
Inlichtingen en aanmelden dagelijks.
INSTITUUT REIBER—NAN,
Opgericht 1899.
KLEINE HOUTWEG 8 TELEF. 17655.
(Adv. mgez. Bied.)
Vrachtauto te water gereden.
Twee inzittenden verdronken.
Vrijdagavond om zeven uur is een vracht
auto, welke uit de richting Nieuwe Pekela
naar Veendam ging. ter hoogte van de stroo-
cartonfabriek „De Vrijheid" in het Kanaal
gereden. De wagen kwam op den kop in het
water terecht en verdween onder de opper
vlakte. De twee inzittenden, W. Sybrandy uit
Leeuwarden en A. van der Woude uit Hol-
werd, zijn verdronken. Beiden waren pl.m. 27
jaar oud.
De auto was een vierwielige vrachtauto, waar
aan een vierwielige aanhangwagen was gekop
peld. Zij kwam ledig uit de richting Pekela. De
oorzaak van het ongeluk staat nog niet vast. De
weg was zeer glad. zoodat het niet is uitgesloten
dat de auto is geslipt.
ST. NICOLAASVEREEN. „KINDERVREUGD".
In een vertrek in de woning van den heer Dor-
repaal, de Clercqstraat 121 te Haarlem, voorzitter
van de in het voorjaar van dit jaar opgerichte St.
Nicolaasvereeniging „Kindervreugd", zijn ver-,
schillende geschenken bijeengebracht, waarmede
binnenkort, op een St. Nicolaasfeest de kinderen dei-
leden zullen bedacht worden. Er zal dien dag onder
de jeugd der St. Nicolaasvereeniging inderdaad
kindervreugd" heerschen, want de voorraad in
gekocht speelgoed is groot. Er is van alles. De kin
deren zullen worden verblijd met poppen, doozen
gekleurde knikkers, kruiwagens, vliegmachines en
nog veel meer, waarvan een kind in den St. Nico-
laastijd maar droomen kan!
Arrestatie in de moordzaak te
Leidschendam.
's GRAVENHAGE 4 November. Sneller dan
men in het algemeen nog verwacht had, is in ver
band met den moord op den veekoopman Van der
Horst uit Leidschendam een arrestatie verricht,
welke, naar men verwacht, in deze duistere zaak
licht zal kunnen brengen. De Rotterdamsche poli
tie heeft n.l. gisteravond een jongen man aange
houden,, waarvan men verwacht, dat hij bij dezen
moord betrokken is.
Hij wordt hedenochtend voor den rechter
commissaris te 's Gravenhage, mr. W. G. F. Bor-
gerhoff Mulder, geleid. De politie neemt aan, dat
er twee daders zijn geweest, waarvan zij nu een
te pakken heeft. Of dit juist is, zal natuurlijk nog
uit het verhoor en het verdere onderzoek moeten
blijken.
In een woning in de Groote Bickerstraat te Am
sterdam is ook een man aangehouden, die er van
wordt verdacht betrokken te zijn bij dit misdrijf.
De man is op transport gesteld naar Rotterdam.
Eveneens is in het holst van den nacht op het
Amsterdamsc'ne hoofdbureau van politie binnen
gebracht een ernstig beschadigde auto, welke in
een pakhuis te Amsterdam in beslag is genomen.
Men vermoedt, dat de dader van den moord met
dezen wagen is weggereden. De moord zou dan
waarschijnlijk in dit voertuig zijn gepleegd.
Het onderzoek in deze zaak is thans in handen
van 'de Rotterdamsche en Haagsehe recherche.
NIEUWE VERTALING VAN NIEUWE
TESTAMENT IN ééN DAG UITVERKOCHT.
Op 1 November is de nieuwe vertaling van het
Nieuwe Testament verschenen, die voor het Ne-
derlandsch Bijbelgenootschap door een daartoe
benoemde commissie werd vervaardigd. Voor deze
nieuwe vertaling bleek zooveel belangstelling te
bestaan, dat zij bij het Bijbelhuis reeds den dag
na het verschijnen geheel uitverkocht was.
D. B. S ILIA KUS f
Te Roermond is op 59-jarigen leeftijd de heer D
B. Siliakus overleden, die vroeger directeur was
van het Huis van Bewaring te Haarlem. Van Haar
lem vertrok de heer Siliakus indertijd naar Sche-
veningen, als directeur van de Bijzondere Straf
gevangenis aldaar. Daarna zag hij zich benoemd
tot directeur van de Strafgevangenis te Roermond.
De teraardebestelling zal heden in Den Haag
plaats hebben.
„Er is voor gezorgd, dat voor de a.s. Sinterklaasdrukte
de banketbakkers extra suiker zullen ontvangen."
(Minister Steenberghe in zijn radia-rede van 1 November
Koffers met uniformen
over de grens
Donderdag is oij het grenskantoor Rammel
beek de Nederlander G. A. M. A. uit Denekamp
aangehouden, die met een auto, waarin zich bU
nader onderzoek militaire kleeding en andere
uniformkleeding bevond, gepakt in twee koffers,
over de Nederlandsche grens probeerde te ko
men. De auto en de koffers zijn in beslag ge
nomen. A. is in verzekerde bewaring gesteld.
De aangehoudene, die 25 jaar is, is reeds eenige
jaren als chauffeur in Duitschland werkzaam.
Hoewel auto's naar Duitschland meestal niet aan
een onderzoek worden onderworpen, was zulks
Donderdagavond wel het geval en de inspectee-
rende grensbeambte ontdekte twee koffers, welke
o.a. uniformen van de rijkspolitie, het Nederland
sche leger, de marechaussee en de posterijen be
vatten.
A. beweerde van den inhoud en de bestemming
der koffers niet op de hoogte te zijn. Hoe de kof
fers in de auto waren gekomen, zeide hij aan
vankelijk niet te weten.
De grenspost stelde zich onverwijld met den
burgemeester van Denekamp in verbinding. Deze
stelde, met de militaire autoriteiten, dadelijk
een onderzoek in en liet bij den vader van den
gearresteerde, die eigenaar van de auto is. huis
zoeking verrichten. Deze huiszoeking leverde
evenwel niets op.
Bij een nader verhoor verklaarde A. Jr., dat hij
twee heeren van Dultsche nationaliteit uit
Duitschland naar Amsterdam had gebracht. Wat
zij daar moesten doen, wist hij niet. Later ver
klaarde hij, dat hij opdracht had de koffers uit
Nederland naar Northorn te brengen. Ook de
vader, die lid van Prov. Staten van Overijsel is,
heeft een verhoor ondergaan, doch deze ver
klaarde van de gedragingen van zijn zoon niets te
hebben geweten.
Schuilkelders moeten liet ontgelden.
Maar de Amsterdamsche politie grijpt
streng in.
De straatjeugd heeft een nieuw object van ver
maak gevonden. Het vermaak van dergelijke
domme jongetjes bestaat meestentijds in ver
nieling zonder aanzien van de dingen. Thans
moeten het de Amsterdamsche schuilkelders
ontgelden. Reeds herhaaldelijk moesten kleine
jongetjes en opgeschoten jongens voor een der
gelijk feit worden opgebracht. Donderdag wa
ren het in de Linnaeusbuurt zeven knaapjes
van elf tot veertien jaar, die den schuilkelders
aan het Iepenplein welke reeds daags te voren
grondig door opgeschoten jongens onder handen
was genomen onder andere was het wacht
huisje vernield en waren de houten planken los
gemaakt. verder hadden geruïneerd.
De politie is van meening. dat hier terecht zeer
strenge maatregelen moeten worden genomen,
en het zevental zal zich voor den kantonrechter
terzake van deze vernieling hebben te verant
woorden.
DE WAGNERVEREENIGING.
Het bestuur der Wagnervereeniging te Amster
dam heeft aan de leden medegedeeld dat, voor dit
seizoen althans, moet worden afgezien van het
organiseeren der voorstellingen met buitenland-
sChe medewerkers.
Besloten is nu, de Nederlandsche Opera-Stich
ting uit te noodigen, de drie werken, die deze
Stichting in studie heeft, t.w. „Les Contes d'Hoff-
mann" van Offenbach; „Die ZauberflÖte" van Mo
zart en „Faust" van Gounod voor de leden der
Wagnervereeniging te doen opvoeren.
heeft finantieelen
steun nooclig.
In het Weekblad voor Bloembollencultuur lezen
wij: Waar men ook menschcn spreekt, hetzij in
de herfstkou bij de nog volle bollenschuren, hetzij
op de beurs te Haarlem, zorgen komen naar vo
ren. Zorgen over wat de toekomst in het vechtend
en gemobiliseerd Europa gaat brengen, zorgen in
de eerste plaats over den dag van vandaag.
Want het is helaas niet zóó, dat in het bollen-
vak alleen gesproken wordt over het verder ver
loop van den oorlog. Deze heeft het bollenvak di
rect geslagen, en hevig, zoodat nu er over gespro
ken wordt hoe het in het leven gehouden kan
worden.
Het wegvallen van belangrijke afzetgebieden en
de voorgeschreven inkrimping van 50 pet., zullen
niet alleen later hun invloed doen gelden. Ook
niet alleen op 1 Mei van het volgend jaar. Neen,
reeds nu worden de gevolgen gevoeld, vooral door
de kleineren, die niet alleen een te klein bedri)f
voor hun bestaan hebben overgehouden, maar die
in vele gevallen door het ontbreken van de noo-
dige zekerheid over de gevraagde Regeeringshulp,
niet eens aan gelden uit voorschotten kunnen ko
men, welke hen moeten helpen om hun bollen weer
te planten en den winter door te komen.
Plannen worden weer gemaakt om op reis te
gaan naar die landen waar dit eenig resultaat be
looft. Gesproken wordt over middelen om onzen
afzet zooveel mogelijk nog te verruimen. De lei
ders der organisaties beraden zich dagelijks, hoe
de vele problemen, die zich opwerpen, tot een op
lossing moeten worden gebracht. Waarbij de moei
lijkheid is. dat men de oplossing daarvan niet altijd
zelf in de macht heeft.
Alles een bewijs, dat het bollenvak zich wel ge
slagen, maar niet lam geslagen voelt. Maar om die
verlamming te voorkomen is in de eerste plaats
noodig, dat nu een gunstige beslissing op het steun-
plan bekend wordt. Slechts dan kan de zaak weer
zooveel mogelijk normaal gaan draaien; hierop is
van de zijde der organisaties, ook door onze ver-
eeniging, reeds bij herhaling gewezen.
Het bollenvak heeft slechts in de uiterste nood
zaak gevraagd om financieele hulp, die niet verder
gaat dan het uiterste minimum. Het verwacht dan
nu ook, dat deze reddinggordel zal worden toege
worpen, Maar het toewerpen van een reddinggordel
is te laat, als het slachtoffer verdronken is.
En dat verdrinkingsgeval zou zich in vele geval
len, zonder hulp, ook vóór 1 Mei afspelen, omdat
de normale financiering niet meer loopt, als n:etj
bekend is over steun. Daarom is een gunstige be
slissing nu noodzakelijk.
