Gebrek aan levensmiddelen in Weenen
M"
RACINE.
Het Amerikaansche Huis
Naar de vermisten van
de Sliedrecht wordt
niet meer gezocht.
Ae-r.Akkertje
Ochtendbeurs Amsterdam
DINSDAG 28 NOVEMBER 1939
H 'A A E L' E M'S D A G B C A
Toch ging de humor
niet verloren.
,Liebesgaben uit Hongarije.
WEENEN November.
(Van een bijzonderen correspondent).
|-EN kan niet bepaald zeggen dat de Wee-
ners en trouwens ook de andere Oosten
rijkers over het algemeen zeer
enthousiast zijn over den 'oorlog en over
de toestanden, die deze met zich meegebracht heeft.
Integendeel: het mopperen en het klagen geschiedt
op voortdurend luideren toon en men ziet steeds
meer in dat men niet in een oorlog zou zijn ver-
wikkeld, wanneer Oostenrijk indertijd onafhanke
lijk was gebleven. Het gebrek aan voldoende
levensmiddelen werkt zeer deprimeerend op de
geheele bevolking. Gelukkig hebben velen familie
leden en goede vrienden, die in Hogarije wonen.
Deze sturen hen „Liebesgabenpakete" toe, die een
gewicht van vijf kilogram mogen hebben. Hoewel
deze levensmiddelen bevatten en men in het Duit-
sche Rijk blij zou moeten zijn dat men die krijgt,
moeten er toch door de ontvangers invoerrechten
voor worden betaald.
Veel lieden ook, die echter eerst om een „Aus-
reisebewilligung" en een „Einreisebewilligung" (om
weer terug te mogen komen) hebben moeten vragen,
gaan even naar Bratislawa toe, de hoofdstad van
Slowakije, die niet zoo heel ver van Weenen ver
wijderd is. Zij doen zich daar eens te goed aan spijs
en drank en nemen op hun terugweg een aantal
levensmiddelen meer. Een ei per week en slechts
driehonderd gram vleesch mét been of tweehonderd
gram zonder been, eveneens per week, is niet bij
zonder veel en het is dus geen wonder dat heel veel
menschen in de laatste tijden aanzienlijk aan ge
wicht verloren hebben. Ik ken menschen, die
gedurende drie weken zeven a acht kilo zijn
afgenomen. Slechts kinderen en zieken kunnen volle
melk krijgen, de anderen moeten het met een
afgeroomde, blauwachtige „vochtigheid" doen, waar
voor de Weeners ondanks de treurige omstandig
heden toch nog een grappigen naam gevonden heb
ben. Zij noemen die mei „das blaue Wunder" en
vragen wanneer zij een winkel binnengestapt zijn
om „einen halben Liter blaues Wunder". Ook voor
het vet, dat in de keuken gebruikt moet worden,
hebben zij al een naam gevonden. Dat wordt „Volks-
vaseline" genoemd.
En dan is er een nieuwe definitie van een sand
wich: twee broodkaarten met een vleeschkaart
ertusschen.
Men wordt slecht op de hoogte gehouden van wat
er in het buitenland gezegd en geschreven wordt.
Er zijn bijna in het geheel geen buitenlandsche
bladen meer te krijgen. De kranten, die nog uit het
buitenland ingevoerd mdgen worden zijn voorna
melijk Italiaansche couranten. Tot voor kort kon
men op straat ook de „Pester Lloyd" koopen, een
in het Duitsch geschreven dagblad, dat te Boedapest
verschijnt. Daar staat iets meer in dan wat de
Weensche en de Duitsche bladen het publiek ver
tellen. Het aantal exemplaren, dat verkocht werd,
werd steeds grooter, totdat het het getal van vijf
tienduizend per dag bereikt had. Het was een ge
vaarlijke concurrentie geworden voor de locale en
de inheemsche bladen en nu heeft men de colpor
tage op straat van de „Pester Lloyd" verboden.
Maar er worden clandestien al prijzen van twee
mark voor een exemplaar betaald.
Er is een buitengewoon strenge censuur op alle
post, die naar het buitenland gaat, met het gevolg,
dat deze enorme vertraging ondervindt. Doorgaans
duur het acht, maar soms ook wel tien dagen voor
een brief uit ty'eenen in Boedapest aankomt, niet
tegenstaande de afstand tusschen de beide steden
maar vier uur sporens bedraagt!
Er zijn in den oorlog, vooral in Polen, veel Wee
ners en Oostenrijkers gevallen. Ook het aantal ge
wonden, die voor een deel teruggekomen zijn, is
Lederen Kaphandschoenen
met wol gevoerd 2.95
Nappa Handschoenen
gevoerd 2.50
De grootste sorteering bij
BARTELJORISSTRAAT 20
JACK MORRIS - TEL. 13439
(Adv Ingez. Med.j
Volgens bij de reederij van het tankschip
„Sliedrecht" ontvangen rapporten bleef het
zoeken met vliegtuigen gedurende de laat
ste dagen zonder eenig resultaat.
Men heeft tot zijn diep leedwezen moeten
besluiten, op advies van tot oordeelen be
voegde Engelsche deskundigen, het zoeken
te staken.
De eenige hoop op redding blijft de mo
gelijkheid, dat de vermisten aan boord zijn
genomen door een voorbijvarend schip, dat
geen radiobericht kan of mag uitzenden.
ROTTERDAM, 28 November. Nu de opspo
ringen naar de leden van de bemanning van het
s.s. „Sliedrecht" die nog niet den vasten wal heb
ben bereikt, geen succes hebben gehad, deelt de
reederij van het getroffen schip thans mede, dat
de volgende 26 personen vermist worden:
Kapitein C. Boer, te Heemstede, één van de oud
ste kapiteins van de stoomvaart mij. „Maas", tij
delijk geplaatst op „De Sliedrecht 2e stuurman M.
J. Dubbeld, te Rotterdam, 3e stuurman C. Th. A.
Bouwman te Den Haag, le machinist A. Lindeman,
te Rotterdam, 2e machinist C. de Groot, te Rot
terdam, 3e machinist A. J. Breedijk te Schiedam,
4e machinist J. A. Quispel, te Rotterdam, 5e ma
chinist J. A. Hendriks, te Rotterdam, assisten-me-
chinist H. Hennink, te Rotterdam; assistent-ma-
nist C. Boersma, te Rotterdam; assistent-machinist
J. H. Meyer, te Rotterdam; marconist B. H. Blue-
mink, te Lochem; hofmeester F. Scheffers; kok F.
Eland; koksmaat J. Reic'ne; bediende J. J. van
oer Star, bediende C. van Es, bootsman J. Bloem,
matroos W. 't Hart, matroos P. Brugge, matroos
o.g. F. Bakker, dekjongen A. de Redelijkheid, sto
ker-olieman T. Bonter, stoker-olieman J. G. van
Rooyen, stoker-olieman W. A. Pal te, allen te Rot
terdam en dagman B. Dekker, te Vlaardingen.
aanzienlijk. Het juiste aantal der tot dusver gewon
den en gedooden is nog niet bekend gemaakt. Bij
de bevolking heet het dat men de Oostenrijkers
veelal als eersten in den strijd vooruit gestuurd
heeft, terwijl de zoogenaamde „Reichsdeutsche" uit
het oude rijk volgden. Speciaal bij Lemberg moe
ten veel Oostenrijkers het leven verloren hebben.
En waartoe? vraagt men thans, want Lemberg is
thans Russisch geworden.
Op den Zentralfriedhof, Weenen's reusachtige
kerkhof ten zuiden van de stad, heeft men een af
zonderlijke afdeeling gevormd voor de soldaten,
die in hun vaderland aan de wonden bezweken zijn,
welke zij in den oorlog hebben opgeloopen. Deze
afdeeling bevindt zich vlak bij het terrein, waarop
de in den wereldoorlog gevallenen rusten.
Kou gevat
'n t
(Adv. Ingez. Med.)
VOETBAL.
DE WEDSTRIJDEN VOOR
ZONDAG.
Koersen van de Ochtendbeurs te Amsterdam van
heden van 10.30 uur tot 11.25 uur.
Kon. Olie 251'2—252
U. S. Steel 49 3/4
Anaconda 24 3/8—24Vi
Afdeeling I.
Groep A:
KFC-VSV
ADO—DOS
AjaxHaarlem
DWS't Gooi
Groep B:
Purmerst.Holl.dia
SuccesWFC
W. FrisïaZaandijk
Helder—ZFC
OSVAlkm. B.
Groep C.
EDO—RCH
KinheimBeverwijk
AFCZeeburgia
QSCHFC
ZWK.mers
DWVBI.daal
Groep G:
N. NiedorpAlkm. B. 2
UitgeestBergen
Alcm. V. 2—Alcm. V. 3
DTS—CSV
Groep H:
Zeem.Hillegom
SchotenEDO 2
HillinenZandvoort
Groep I:
VI. Vogels—THB
Spaarnev.WB
K.mers 2—-VSV 2
HFC 2—Zeem. 2
Zandv. 2—EHS
Groep L:
SwiftOosterp.
ZSGOSchinkelh.
BPCHalfweg
Mad j oe—SAVM
SDWSDS
Afdeeling II.
Groep A:
CW—RFC
SpartaHBS
DHC—Xerxes
HermesFeij enoord
VUC—DFC
Groep B:
UVS—Unitas
VDLHoll.diaan
Groep C.
Overm.Unitas
EmmaDC-L
Gouda—ODS
Sliedr.Neptunus
Fluks—Exc.
Afdeeling III.
Groep A:
NEC—AG OW
EnschedéQuick
TubW ageningen
HeraclesHengelo
Go aheadEnsch. Boys
Afdeeling TV.
Groep A:
HelmondEindh.
Limb.—Willem II
LongaNAC
PSVJuliana
MWNoad
Roerm.BW
Afdeeling V.
Groep A:
Veloc.HSC
Be QuickVeend.
SneekLeeuwarden
Achilles—GVAV
HeerenvWW
(Sportkr.)
HOCKEY
DE PROEFWEDSTRIJDEN VAN
A.S. ZONDAG.
De westelijke ploegen, die a.s. Zondag te Blce-
mendaal op de velden van BMHC tegen elkaar uit
komen, zullen als volgt zijn samengesteld:
Afdeeling GooiAmsterdam
Elftal A:
Doel: J. ter Haar (Hilversum).
Achter: De Waal (Amsterdam) en Mendes de
Leon (Hilversum)
Midden: Weening (Laren), De Looper (Hilver
sum) en Bodenhausen (Baarn)
Vóór: Van der Hagen (Hilversum), Rooden-
burgh (Amsterdam), Loggere (Laren), Ter Haar
(Hilversum) en Hagemeyer (Union)
Elftal B:
Doel: Van Kooten (Be Fair)
Achter: B Stokmans (Gooi) en Leeuwenberg
(Baarn)
Midden: Kakebeeke (Stichtsche), Keip (Gooi)
en van Eeghen (Laren)
Vóór: Moret, Moiré de Chateleaux, J. Stokmans,
Caviet (allen Gooi) en Steinz (Baarn).
Afdeeling Den Haag-Rotterdam
Elftal A:
Doel: Haitink (HHIJC)
Achter: Postma Delftsche Stud.) en Ovong
(HDM).
Midden: Bosschart (Delftsche Stud.) Loussade
(HOC) en Ankerman (HDM).
Vóór: Gunning (BMHC), Van der Graaff
(Delftsche Stud.), De Roos (BMHC), van der Doll
(HDM) en Esser (Togo).
Elftal B:
Doel: Gouka (HDM).
Achter: Vervloet (Victoria) en Wibbens (Togo)
Midden: van Rossum (HHIJC), Van Weel
(HOC) en De Wit (BMHC)
Vóór: Prins (Togo), Bos (SOS), De Gruyter
(Leiden), Schmeink (BMHC) en Henry (Victoria)
Te kwart voor één begint de wedstrijd van de
B-elftallen en te kwart over twee de ontmoeting van
de a-elftallen.
WIELRIJDEN
DE „VIJFDAAGSCHE" VAN NEW YORK
GEëINDIGD.
Uit New York: Het Amerikaansch-Italiaansche
koppel YatesMoretti, is er in geslaagd, de
,Vijfdaagsche" van New York te winnen.
De Nederlandsche renner Van Vliet, die met den
Belg Debaets een koppel vormde, eindigde als
vijfde met drie ronden achterstand.
WISSELKOERSEN AMSTERDAM.
10.15 uur.
Londen 7.37 V2
Berlijn 75.55
Parijs 4.17'/s
Brussel 31.11 1/4
Zwitserland 42.25
New York 1.88 3/8
12.uur
Londen 7.38 3/4
Berlijn 75.55
Parijs 4.18 3/4
Brussel 31.11 1/4
Zwitserland 42.24
Kopenhagen 36.40
Stockholm 44.83
Oslo 42.82
New York 1.88 3/8
Italië: vrye lire 9.60; reislire 8.60; bank
papier 6.75.
HET TOONEEL.
Bij het derde eeuwfeest
van zijn geboorte.
Op Woensdag 29 November zal het derde eeuw
feest van Racine's geboorte in den Stadsschouwburg
te Amsterdam worden herdacht met een opvoering
van zijn Phedra in een vertaling van Professor
Walch door Het Nederlandsch Tooneel met Char
lotte Kohier in de titelrol. Zoo zal ook ons land zijn
hulde brengen aan den dichter, die met Corneille
en Molière het tooneel in Frankrijk in de 17de
eeuw tot een zoo groote hoogte heeft opgestuwd.
Jean Racine kwam uit een milieu, dat eerder
vijandig dan sympathiek stond tegenover het too
neel. Reeds heel vroeg wees geworden, werd hij
eerst opgevoed door zijn zeer vrome grootmoeder
en kwam hij op heel jongen leeftijd onder leiding
van de Heeren van Port Royal, de predikers van
het Jansenisme, die de leer van de predestinatie in
haar uiterste consequenties verkondigden en in hun
dogmatische strengheid het tooneel als verderfelijk
voor de menschen veroordeelden. Racine nu ver
bleef in Port Royal des Champs juist in den tijd,
dat de strijd voor de verdediging van het Janse
nisme zijn hoogtepunt bereikte en het is begrijpe
lijk, dat het verblijf in dat milieu onder deze bij
zondere omstandigheden diepen indruk op zijn jeug
dig en ontvankelijk gemoed maakte en ook van in
vloed is geworden op zijn ontwikkeling als kun
stenaar, zelfs op zijn loopbaan als tooneeldichter.
Maar aan zijn leeraren van Port Royal, die bekwa
me paedagogen en uitnemende kenners van het
Grieksch waren, heeft Racine ook de degelijke ken
nis en het fijne gevoel voor de Grieksche oudheid
te danken, die hem later in staat zouden stellen zijn
Grieksche treurspelen te scheppen.
Te Port Royal des Champs waren de werken van
Euripides en Homerus zijn geliefkoosde lectuur en
bezong hij reeds in vrome verzen de schoonheid
van de landelijke omgeving, waar hij als jongeling
leefde.
Op 19-iarigen leeftijd trok hij voor zijn studie
naar Parijs en zijn verblijf in deze hoofdstad bracht
ook den omkeer in zijn leven. Daar te Parijs, kwam
hij in aanraking met verschillende dichters en schrij
vers, sloot hij vriendschap met Boileau, La Fon
taine en Molière en kwam hij onder invloed van we-
reldsche vrienden, „beaux-esprits" en libertijnen.
Ter gelegenheid van het huwelijk van Lodewijk
XIV met Maria Theresia dicht hij „La Nymphe de
la Seine", dat hem 109 goudstukken van den ko
ning oplevert. Maar hij verlangt naar belangrijker
werk, hij wil schrijven voor het tooneel evenals de
door hem zoo bewonderde dichters Corneille en
Quinault.
Maar dan grijpen zijn verschrikte Jansenistische
familieleden in. Zij sturen den tegenstribbelenden
Racine naar een plaatsje diep in de provincie, waah
een oom, die daar bisschoppelijk vicaris-generaal
is, voor hem een betrekking zal zoeken. Racine
echter blijft in correspondentie met zijn Parijsche
vrienden en wanneer zijn oom, de kanunnik, hem
niet blijkt te kunnen helpen, keert hij opgewekt
naar Parijs terug, waar hij zich met jeugdige passie
in het volle leven stort. Hij gaat tooneelschrijven en
dat is een zonde zoo groot, dat hij er door gebrouil
leerd raakt met zijn Jansenistische leermeesters en
vrienden. Maar meer te betreuren is het, dat ook
zijn vriendschap met Molière een einde neemt, als
hij zijn „Alexandre le Grand" om een futiliteit aan
de troep van Molière^ die het speelde, ontneemt en
het mèt de eerste actrice overbrengt naar het con-
curreerende gezelschap van het Hotel de Bourgogne.
Racine's eerste drama's zijn imitaties van die van
zijn beroemde tijdgenooten, den heroïschen Cor
neille en den galanten Quinault. Van Racine's oor
spronkelijk, poetisch-psychologisch talent is hierin
nog maar weinig te bespeuren. Dat breekt pas baan
met „Andromaque" 1667 waarvoor Virgilius'
Aeneas, Homerus' Ilias en Euripides' Andromache
als bronnen dienden. Dit „Grieksche" treurspel,
waarin ae hoofdpersoon Andromache zich gesteld
ziet voor de verschrikkelijke keus haar zoon te
verliezen of den man te huwen, die haar geliefden
echtgenoot liet dooden, en waarin hartstocht, haat,
jalouzie en wanhoop tot moord en zelfmoord leiden,
had een zeer groot succes. Hier werden de hande
lingen van de hoofdpersonen niet meer bepaald
door hun vrijen wil, zooals bij Corneille steeds het
geval was, maar door noodlottige krachten, die in
hun ziel ontketend zijn. Hier geen menschen meer,
zooals ze móeten zijn, maar zooals ze kunnen zijn.
Racine oogstte bewondering, maar ook bestrij
ding met dit stuk. De aanhangers van Corneille
wilden wel toegeven, dat Racine de kunst verstond
om de amoureuze hartstochten uit te beelden, maar
spraken er tegelijk hun twijfel over uit, of hij wel
in staat was bijvoorbeeld politiek en eerzucht tot
onderwerp van een drama te maken. Racine nam
den hem toegeworpen handschoen op en zijn „Bri-
tannicus" ontstond. Dit „historisch" treurspel dat
minder „oratorisch" is dan Corneille's historische
tragedies, is dramatische en vooral psychologisch
sterker dan deze: het geeft menschen, geen les in
regeeren en conspireeren, maar een huivering
wekkende psychologische schildering van het Ro-
meinsche hof op het oogenblik, dat Nero zijn eerste
rm'sdaad beraamt begaat. Maar Racine's tegen
standers zijn hierdoor niet overtuigd.
In „Bérenice", waarvan de legende luidt, dat
Corneille en Racine de stof tegelijkertijd als onder
werp van een wedstrijd behandeld zouden hebben,
demonstreert zich op treffende wijze de waarheid
van Napoleon's woord, „dat het XVIIe eeuwsche
treurspel niet een geschiedenis, maar een crisis is"
Bérenice en Titus offeren hun wederzijdsche liefde
op, hij terwille van het staatsbelang, zij terwille
van hem.
Dan volgen „Bajazet" en het Aziatisch treurspel
.Mithridate", maar veel grooter is het succes van
Racine met zijn „Iphïgénie". Het tragische lot van
Iphigénie, die bereid is haar jonge leven te offeren,
wijl haar vader dat om redenen van staatsbelang
van haar verlangt, vertoonde een duidelijke gelij
kenis met het even tragische lot van de vele jonge
meisjes uit aristocratische kringen der 17de eeuw,
die tegen haar zin een rijken ouden man moesten
huwen en daarmede haar jeugd, haar vrijheid en
levensgeluk aan het familiebelang ten offer brachten.
1-Iet geweldige succes van „Iphigénie" deed de
afgunst bij Racine's talrijke vijanden nog toenemen
en bracht hen er toe onwaardige middelen te ge
bruiken om te probeeren bij Racine's volgend stuk
Phèdre het succes te verhinderen. Zij lieten
door Pradon, een tweederangsch treurspelschrijver
ook een „Phèdre" vervaardigden.dat tegelijk met dat
van Racine opgevoerd werd. Tevens besteedden zij
de kapitale som van 15000 livres om de beste
plaatsen in de beide schouwburgen voor de eerste
10 voorstellingen op te koopen, waardoor zij in staat
waren Racine's „Phèdre" voor leege stoelen te laten
spelen en het stuk van Pradon te laten toejuichen.
Al scheen de truc in het begin te zullen slagen,
Racine's vijanden hebben den triomf van zijn
Phèdre niet kunnen tegenhouden.
Pradon's maakwerk verdween reeds spoedig van
de planken en is totaal vergeten; Racine's Phèdre
werd alleen door de Comédie Fran<;aise sinds 1680
meer dan 1300 maal gespeeld en wordt nog steeds
als zijn meesterwerk beschouwd.
In Phèdre waarover wij uitvoeriger zullen
schrijven na de opvoering te Amsterdam toont
Racine bij zijn uitbeelding van de hoofdfiguur een
psychologisch meesterschap, dat in het Fransche
klassieke theater zonder weerga is en dat hem aan
de moderne tooneelschryvers verwant maakt. In
geen ander stuk werkt het poëtisch genfe van Ra
cine met zoo sterk beeldende en suggestieve kracht
op onzen geest in om de bij het treurspel passende
hier legendarische atmosfeer te scheppen,
die als het ware voelbaar te maken als juist is
„Phèdre".
Met Phèdre sloot Racine in 1677 op 38-jarigen
leeftijd zijn eigenlijk levenswerk af, al schreef hy
dan ook later op verzoek van Madame de Mainte-
non voor de demoiselles van St. Cyr zijn Bijbel-
sche treurspelen Esther en Athalie belde werken
van zeer hooge waarde. Voor een deel had
den de onwaardige praktijken van zijn te
genstanders bij de opvoeringen van Phèdre daar
zeker schuld aan. Maar toch niet geheel. De voort
durende bestrijding van zijn opvattingen door
verdienstelijke geleerden en begaafde schrijvers,
door leden van den hoogen adel personen van
smaak en ontwikkeling, die door zijn passsionneele
kunst in hun gemoed gekwetst werden en aanstoot
namen aan zijn werk, had op den duur den over-
gevoeligen Racine verbitterd en ontmoedigd.
Maar vooral had invloed op zijn besluit een ge
ruchtmakend moordproces in 1676, waarbij de mar.
kiezin de Brinvilliers wegens vergiftiging van haar
vader, haar twee broers en haar zuster tot open
bare terechtstelling werd veroordeeld. Dit proces
maakte diepen indruk op Racine en deed hem de
vraag aan zichzelf stellen, of hij door zijn uitbeel
ding van personen, die door hartstochten gedreven
tot misdaad vervallen, hieraan niet mede schuldig
was of kon zijn.
Deze angst voor zijn sociale verantwoordelijk
heid en de boven beschreven stemming van ont
moediging en bitterheid zijn ongetwijfeld factoren,
die het proces van innerlijke verandering bij Ra
cine hebben verhaast, een proces, dat in wezen een
onbewust uitgroeien was van de herinnering aan
zijn vrome grootmoeder en van de indrukken van
zijn verblijf als jongeling te Port Royal, en dat uit-
geloopen is op zijn besluit van 1677 om het tooneel
vaarwel te zeggen en terug te keeren tot het ge
loof van zijn jeugd, tot Port-Royal, dat den ver
loren zoon met open armen ontving.
Van dien tijd af wijdde Racine zich geheel aan
de veryulling van zijn godsdienstige plichten, aan
de zorg van zijn gezin en aan zijn werkzaamhe
den van historieschrijver van den Koning, dien
hy op verscheidene zijner veldtochten vergezeld
heeft.
Racine stierf in 1699, dus 22 jaar nadat Phèdre
ontstond; en hij werd op zijn verzoek te Port-Royal
te ruste gelegd naast het graf van zijn meest ge
liefden leermeester.
Men mag, zonder iets te kort te doen aan de
grootheid van Corneille en Molière als klassieke
tooneeldichters en aan de waarde van hun oeuvre,
vaststellen, dat het Fransche klassieke tooneel in
de werken van Racine zijn noodzakelijke afsluiting
en zijn bekroning heeft gevonden en dat zonder
zijn „schildering der hartstochten" dit tooneel
veel zou missen van de waarheid en schoonheid,
die wij er juist in bewonderen.
J. B. SCHUIL.
De
,Sibajak" vertrekt ook vandaag
nog niet.
ROTTERDAM, 28 November. Naar de Rotterdam-
sche Lloyd meldt zal het m.s. „Sibajak", waarvan
het vertrek reeds tweemaal uitgesteld is, ook van
daag nog niet vertrekken, zulks in verband met het
nog aanhoudende gevaar van losgeslagen mijnen,
als gevolg van den storm gedurende de laatste
dagen.
PROVINCIALE STATEN.
De begrootingszittingen begonnen.
Hedenmorgen half elf kwamen de Provinciale
Staten van Noord-Holland in het Gouvernements
gebouw te Haarlem in openbare vergadering bij
een.
De heer Van der Wal (S.D.A.P.) opent de
algemeene beschouwingen.
Hij begint met de hoop uit te spreken, dat ons
land buiten den oorlog mag blijven en dat onze
neutraliteit zal worden gehand'naaafd. Als de nood
erg hoog mocht worden, zal de provincie zooveel
mogelijk ordenend en regelend moeten optreden.
Van de medewerking zijner fractieTcan men ver
zekerd zijn. Hij betreurt het groot aantal politieke
partijen, die den voedingsbodem vonden in de ont
reddering van het huidige economisch leven. „De
N.S.B. en de communisten, die elkander eerst uit
scholden voor alles wat leelijk was, zijn nu elkaar
in de armen gevallen", zegt spreker, die als zijn
vermoeden uitspreekt, dat vele volgelingen van
die twee partijen deze evolutie niet volkomen zul
len begrijpen. Hij gelooft dan ook, dat men een
heel ander beeld zou zien, als er eens nieuwe
verkiezingen zouden worden uitgeschreven. Spre
ker bepleit voortzetting van de democratische po
litiek. De arbeid ten aanzien van het wegenplan
mag niet worden stopgezet; die moet zoo normaal
mogelijk voortgezet worden. Met genoegen heeft de
heer Van der Wal vernomen dat het nu nog niet
de goede tijd is, om tot belastingverlaging over te
gaan, want er moet nog een groot aantal werken
ten algemeenen nutte worden uitgevoerd. Hij
vraagt ook, maatregelen te nemen tegen het kwaad
van de z.g. lintbebouwing, vooral nu nieuwe we
gen worden aangelegd. De pi'oductie voor eigen
verbruik moet worden opgevoerd. Eenheid en ver
bondenheid moeten niet laleen in mooie artikelen
tot uiting komen, maar in daden.
De heer Asscher (lib.) brengt dank aan Ged.
Staten, die met vaste hand de zaken in de provin
cie leiden. Hij is het eens met de Memorie van
Antwoord, waarin de verwachting wordt uitge
sproken, dat in deze bewogen tijden de staatkun
dige geschillen niet op de spits moeten worden
jedreven, maar dat de partijen eendrachtig moeten
samenwerken om de provincie door de moeilijk
heden heen te helpen, vooral nu het financieel be
leid zooveel overleg eischt. Iedereen heeft volgens
spreker de taak. om de defensie van ons land zoo
veel mogelijk te versterken, opdat ons land paraat
kan blijven. Ook de werkloosheid moet zooveel
mogelijk worden bestreden, want dat beteekent een
levenskwestie voor een groot deel van het Neder
landsche volk. De stichting van nieuwe industrieën
moet zooveel mogelijk worden bevorderd; het eco-
nomisch-technologisch instituut is daarvoor het
meest aangewezen lichaaam.
De meeste arbeiders werken liever, dan dat zij
steun ontvangen. Wanneer het eventueel mocht
komen tot het verleenen van een duurtetoeslag.
dan hoopt spreker, dat die over de geheele linie
wordt gegeven en dat geen enkele groep van het
provinciaal personeel wordt uitgesloten.
De heer Keulemans (A.R.) wijdt nog eenige
zeer waardeerende woorden aan de nagedachtenis
van den heer De Jong Schouwenburg, die zoo ont
zaglijk vee! voor de provincie heeft gedaan en die
zoozeer de achting van alle partijen genoot. Wat den
uitslag der laatste verkiezingen betreft, merkt
spreker op, dat de Christelijke partijen versterk'
in de Staten zijn teruggekeerd, dus met grooter ver
antwoordelijkheid. Wat het Opperwezen van hen
eischt, weegt voor hen zwaarder, dan de democra
tie. De huidige stamenstelling van het college van
Ged. Staten acht hij goed. Hij hoopt ook, dat alle
pavtyen zoo eendrachtig mogelijk zullen samenwer
ken; hij veroordeelde echter de politiek van de N.
S. B. Sprekers fractie is bereid, een eventueel
voorstel tot redelijke salarisverhooging te steunen,
als dit door Ged. Staten via het Georganiseerd
Overleg wordt ingediend. Met genoegen heeft ook
de heer Keulemans vernomen, dat het economisch-
technologisch instituut aan de verwachtingen be
antwoordt.
November t
28,29,30 November.1 Dec. t
dus nog 3 ilajjcn on diin verschijnt hob
prachtige geschenk voor St. Nicolaas:
Margaret Mitchell's „Gejaagd door dc
wind" in één luxe band van Buffa-
leder. Naast Qulbransscn's luxe editio
..De geschiedenis van liet geslacht
BJffmdal". No. 1 op veler verlanglijst!
(Adv. Ingez. il/edj
BEVERWIJK
Bescherming van de bloem perken
Ter bescherming van dc met bloembollen b
plante perken in de gazons aan de Breestrj
heeft Openbare Werken eenige voorziening
getroffen. Over de perken is gaas gespannen
de hoop dat de talrijke wandelaars, die dvr»
door de gazons plegen te marcheeren, onze I*
len aanplant nu zullen ontzien
SANTPOORT
TOONEELVEREENIGING „JAN VAN
DOMMELEN"
Ook al door de tijdsomstandigheden trad de t;
neelvereeniging „Jan van Dommelen" ditmaal la:
voor t' voetlicht dan gewoonlijk. De belangstelli
was er echter niet minder om. De zaal van
Weyman", was geheel gevuld en enkele tiental!
belangstellenden moesten nog worden afgewe
bovendien.
In zijn openingswoord deelde de voorzitter,
heer A. Tabernal Jr., mede, dat het den heer J
Dommelen wegens drukke werkzaamheden ditrr:
onmogelijk was geweest de regie te voeren. Men
echter den heer Pollé bereid gevonden de veree
ging ter zijde te staan en daarvoor was men t
zeer dankbaar.
De vereeniging voerde ditmaal op „Hoera,
erven", een blijspel in 3 bedrijven van Tob. Mc
De hoofdrol hierin vervult een jong echtpaar,:
uit Sydney bericht krijgt over een groote erfei
Hoêwel enkel prominente krachten ditmaal n
van de partij waren, mocht de opvoering er zei
zijn, een bewijs, dat de kern van goede krachten v
„Jan van Dommelen" steeds grooter wordt
Mevrouw Richter het altijd van een goudse:
droomende en daarom na het ontvangen van i
bericht over de erfenis zoo dol-gelukkig jon
vrouwtje, vond in mevr. Tabernal een goede vi
tolkster. Hoe ongekunsteld waren haar uitinf
van vreugde toen haar het bericht gewerd Mi
ook, hoe natuurlijk was zij in haar droefheid.
Den heer Van Deelen komt ook een voorna
aandeel in het succes toe. Een opmerking over z
spel zou kunnen zijn, dat hij ook dan geagites
speelde, als zulks niet noodig was.
Echt fijne types had de regie voorts gemaakt v
Room, den banketbakker, (den heer Dortmundt)
Wip, den kleermaker (de heer Soetens). Deze ht
ren leverden ook uitstekend werk.
Een paar echte „vrouwen uit het volk" met
daaraan verbonden „groote monden" waren mei
Kruisman als juffrouw Wip en mej. Grapendaal i
juffrouw Blauw. Vooral uit den mond van eer
genoemde vloeide de „ongezouten" taal, als w
het haar dagelijksch werk. En ook haar mimiek v
heel goed.
Voor Dolly van Dommelen was de rol van „Me
de Ridder" van het modehuis „De Lente" als j
knipt. Geen moment kreeg men den indruk h:
slechts met spel te doen te hebben.
Mevrouw van Toren (mevr. Voogt) en de he
Richter (de heer Voogt) waren de moeder en vac
van het jonge vrouwtje en haar jeugdigen echtj
noot. De heer Voogt speelde, z'n rol met gepa:
soberheid, juist, zooals het hoorde.
Mevr. Voogt voelde haar rol eveneens goed ai
HEEMSTEDE
GEMEENTERAAD
Wij ontvingen nog een suppletoire agenda vc
de vergadering van den raad der gemeente Hee:
stede op heden Dinsdagavond, 28 November, waar
voorkomt als punt 14: Vaststelling notulen van
vergadering van 20 November 1939.
VRIJWILLIGE BRANDWEER
Het kader van de Heemsteedsche VrijwilU
Brandweer heeft B. en W. vei-zocht, een tijdelij
afwijking te willen bevorderen van de bepaling*
inzake de leeftijdsgrens der spuitgasten en ve
der personeel. Een viertal spuitgasten is gemobi!
seerd en per 1 Januari a.s. zou een vijfde zijn fun
tie moeten neerleggen wegens het bereiken van i
leeftijdsgrens. Door een gebrek aan geroutineei
personeel zou de brandveiligheid in de gemeen
worden aangetast.
B. en W. kunnen deze zienswijze deelen, en ste
len mitsdien aan den gemmeenteraad voor, de lee
tijdsbepalingen uit de brandweer-verordening „br
ten toepassing te laten, zoolang de buitengewo:
omstandigheden voortduren."
WERKVERSCHAFFING
Door 61 vrouwen van werkloozen is in een
tot den gemeenteraad het verzoek gericht, te wi
len besluiten dat een juiste rouleering plaats i
vinden bij de vierweeksche werkverschaffing. N
worden er, aldus het adres, een aantal werklooze
eenige malen per jaar geplaatst tegenover andere
slechts éénmaal, hetwelk tot onbillijkheden aan
leiding geeft, en waarvan gezinnen met kindere
de dupe worden.
B. en W. teekenen hierbij aan, dat de aanwijzin
voor de tewerkstelling op de juiste wijze naar ee
vasten maatstaf geschiedt om onbillijkheden te voor
komen, weshalve zij adviseeren om het adres vo<
kennisgeving aan te nemen.
A.R. KEESVEREENIGING.
De A.R. Kiesvereeniging „Nederland en Oranje
te Heemstede zal op Donderdag 30 November ee:
vergadering beleggen, waarin als spreker optreed
ds. E. T. v. d. Born, predikant aldaar, met he
onderwerp „Kerk en Politiek". De vergaderin;
wordt gehouden in de hulpkerk der Geref. Ker!
aan de Camplaan.. Geestverwanten hebben toe
BURGERLIJKE HULPVERLEENING AAN
MILITAIR GEZAG.
Op verzoek van het militair gezag moet in elkl
gemeente een verordening worden vastgestelq
waarbij alle mannelijke ingezetenen van Ï8- ta
59-jarigen leeftijd tot het verrichten van persoon
lijlce diensten voor hulp bij militaire werkzaamh»
den tot het herstellen van schade aan wegen, brug
gen enz. kunnen worden opgeroepen. B. en W. stel
len voor, deze verordening vast te stellen. docS
daarbij ontheffing te verzoeken van de verplichting
tot het aanleggen van een personenregister. D<
kosten daarvan zouden n.l. zeer hoog zijn en oj
andere wijze staan alle benoodigde gegevens reedi
ter beschikking van hét gemeentebestuur.
BLOEMEN DAAL
BEHANDELING DER BEGROOTING I
Er wordt een openbare vergadering van den
Raad der gemeente Bloemendaal gehouden, op Doïw
rierdag 30 November, te 10 ure. voort te zetten dej
namiddags 2 uur en c.q. den volgenden dag dea
voormiddags 10 uur, ter behandeling van de ge]
meentebegrooting dienstjaar 1940.
