Haarlem's Dagblad
i
Finland heeft thans twee regeeringen
J. MUIJS
GEEF 'n Vulpen van DANTUMA
Molotof wil alleen met de „volksregeering"
van Kuusinen onderhandelen.
„Steden zijn niet
beschoten".
Weet wat Ueeta
S IV! IT'S
9C. aan TlieC 9t<m.
JilcMen-
I. KAN
Kinderzegels.
Twee ambtenaren
gearresteerd.
Q.Th&anluniü
Het Belangrijkste
57e Jaargang No. 17319
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 2 December 1939
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ1.75, eike regei meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
0.15. Groentjes zie rubriek.
DE FINSCHE STAD WI-
BORG. - Een blik op het
Marktplein met den x.g.
Russischen toren.
Radio Moskou deelt mede, „dat als gevolg van een opstandige beweging,
welke zich in 't Finsche leger zou hebben voorgedaan, zich in Terioki (aan de
Finsch-Russische grens) onder leiding van Otto Kuusinen een „volksregee
ring" heeft gevormd, waarvan het doel zou zijn de andere Finsche regeering
omver te werpen en vrede te sluiten met de Sovjet-vrienden. In haar ver
klaring verzoekt de nieuwe regeering aan de regeering der Sovjet Unie haar
te hulp te komen met haar Roode Leger. Voorts wordt medegedeeld de op
richting van een speciaal leger, dat tot taak zou hebben in Helsinki de
vlag der revolutie te planten."
Volgens Tass heeft het presidium van de Opperste Sovjets besloten de
Finsche „Volksregeering" te erkennen en diplomatieke betrekkingen te
vestigen tusschen Sovjet Rusland en de „democratische republiek".
Op 1 December had Kuusinen, premier en minister van buitenlandsche
zaken der Volksregeering van Finland, voorstellen in dezen zin gedaan.
Molotof heeft gisteravond verklaard, dat hij weigerde te onderhandelen
met de nieuwe regeering in Helsinki, maar verwachtte een bevredigende
overeenkomst te zullen sluiten met de nieuwgevormde „volksregeering".
Het Russische Telegraafagentschap meldt per
radio een „Declaratie van de volksregeering van
Finland" te hébben opgevangen en uit het Finsch
te hebben vertaald. In deze verklaring wordt ge
sproken over.de „misdadige politiek der verach
telijke regeex'ing van Ka jander, Erkko en Tan
ner" en wordt gezegd, dat volgens den wil „van
het verontwaardigde volk in Oost-Finland een
nieuwe regeering van ons land, een voorloopige
volksregeering gevormd is." Deze regeering
roept het geheele Finsche volk op tot den be-
slissenden strijd voor het ten val brengen van
de „tyrannie der beulen en oorlogsprovocateurs'.'
In haar binnenlandsche politiek stelt de „volks
regeering" zich de volgende taken: 1. Instelling
van een volksleger. 2. Invoering van staatscon
trole op de groote particuliere banken en groote
industrieele ondernemingen, maatregelen ter
ondersteuning van middelgrootte en kleine bedrij
ven. 3. Uitvoering van maatregelen tot volledige
opheffing der werkloosheid. 4. Verkorting van
den arbeidsdag tot acht uur, een vacantie van
twee weken in den zomer voor arbeiders, verla
ging der huren voor arbeiders en bedienden. 5.
Confiscatie van landerijen der grootgrondbezit
ters zonder aantasting van bodem en eigendom
der boeren, uitlevering der geconfiskeerde lan
derijen aan boeren, die geen of weinig land be
zitten. 6. Vrijstelling van betaling voor boeren
van achterstallige belasting. 7. Staatshulp ter
verbetering van het bedrijf van arme boeren, in
Molotof tot den
Amerikaanschen
ambassadeur
Roosevelt's beroep
wordt „overbodig"genoemd
MOSKOU, 1 December (Tass.) Er is een
communiqué gepubliceerd over het bezoek van
den Amerikaanschen ambassadeur. Steinhardt,
aan Molotof. De mededeeling luidt:
„Naar aanleiding van de door den ambas
sadeur der Vereenigde Staten in opdracht van
president Roosevelt afgelegde verklaringen
heeft Molotof de volgende ophelderingen ge
geven op de kwesties die betrekking hebben op
de gebeurtenissen in Finland. De wensch van
Roosevelt dat bombardementen op de bevolking
van steden van Finland door vliegtuigen niet
zouden worden toegelaten, berust voor zoover
hij gericht is tot de Sovjet-regeering op een mis
verstand. De Sovjetvliegtuigen hebben de steden
niet beschoten en zijn niet voornemens dat te
doen. Zij hebben echter vliegvelden beschoten
want de belangen der Finsche bevolking zijn
onze regeering niet minder dierbaar dan een
willekeurige andere regeering. Uit Amerika, dat
meer dan 8000 KM. van Finland verwijderd
ligt, ziet men dat wellicht niet, maar het feit
blijft toch bestaan. Dientengevolge is de vermelde
verklaring van Roosevelt doelloos'.
.Tenslotte zegt de mededeeling dat. de Sovjet
regeering van het nieuwe te Helsinki gevormde
bewind niets goeds verwacht en dat het ver
trouwen heeft in de „volksregeering" van Kuusi
nen.
de eerste plaats door toewijzing van meer land,
weiden en naar mogelijkheid ook hout voor hui
selijk gebruik uit de geconfiskeerde landerijen
der grootgrondbezitters. 8. Democratiseering
van den staatsopbouw van bestuur en rechtswe
zen. 9. Verhooging der staatssubsidies voor cul-
tureele behoeften en reorganisatie van het
schoolwezen, mogelijk maken van schoolbezoek
voor arbeiderskinderen en kinderen van andere
onbemiddelden evenals uitgebreide zorg voor de
ontwikkeling der volksopleiding, wetenschap, lit
teratuur en kunst in progressistischen geest".
De verklaring is onderteekend door Otto
Kuusinen als president der volksregeering en mi
nister van buitenlandsche zaken, Rosenberg als
plaatsvervangend president en minister van
financiën, Aksel Antilla als minister van lands
verdediging, Tuure Lachen als minister van
binnenlandsche zaken, Armas Eikia als mi
nister van landbouw. Inkeri Lahtinen als minister
van voorlichting, Paavo Prokkonen als minister
voor Karelische zaken.
Otto Kuusinen heeft volgens Havas sedert
twintig jaar niet meer in Finland gewoond) In
1919 moest hij uit het land vluchten. Voor 1914
was hij de leider van de Finsche sociaal-demo
craten, na de October-revolutie ging hij over tot
het Leninisme en hij moest zich na de over
winning van de witte garde onder generaal Man-
nerheim uit het land terugtrekken.
Hij is thans 60 jaar oud. Hij is vice-secretaris
geweest van de Komintern en op het laatste in
ternationale congres diende hij het rapport in
over de anti-fascistische actie.
Dg nieuwe regeering te Helsinki.
Inmiddels meldt Havas uit Helsinki dat
de nieuwe Finsche regeering, die het kabinet
Cajander is opgevolgd, volgens een officieel
communiqué, als volgt samengesteld:
Minister-president: Ryti, directeur van de
Bank van Finland
Buitenlandsche zaken: Tanner.
Justitie: Sodiuhyelm.
Binnenlandsche zaken: Von Born.
Defensie: Niukhannen.
Financiën: Pekkala.
Onderwijs: Hannula.
Landbouw: Heikhinen.
Viceminister van landbouw: Koujisto.
Verkeer: Saluvaara.
Handel: Kotilaunen.
Sociale zaken: Fagerhoim.
Voedselvoorziening: Von Siandt.
Minister zonder portefeuille: Paasikivi.
Ondanks het feit, dat het Donderdag eenstem
mig votum van vertrouwen in de Kamer ver
kregen heeft, is het kabinet Cajander afgetreden
om de persoonlijke beschuldigingen van Moskou
tegen den minister-president, en den minister
van buitenlandsche zaken, Erkko, te ontzenuwen
De laatste was in de oogen van Moskou gecom
promitteerd, omdat hij de onderhandelingen zou
hebben doen mislukken.
In een naar de Ver. Staten uitgezonden radio-
redevoering heeft de nieuwe premier verklaard:
„Wij zijn bereid over alle kwesties, welke zich
kunnen voordoen te onderhandelen, doch kun
nen er niet in toestemmen een handeltje te ma
ken van onze onafhankelijkheid of van ons recht
over onze eigen zaken te beslissen.
Het Finsche volk vraagt het recht te blijven
leven in „volledige politieke onafhankelijkheid".
Verduistering van 250.—.
De politie te Haarlem heeft, aangehouden een
27-jarigen vertegenwoordiger, verdacht van ver
duistering van ongeveer f 250. Gedurende de laat
ste drie maanden had hij voor een handelaar radio,
toestellen verkocht en het geïnde geld niet afge
dragen. De aangehoudene bekende. Hij zal aan de
justitie worden voorgeleid.
BOTERLETTERS
BOTERSPECULAAS
POPPEN
Uitsluitend met
Roomboter
bereid
Luxe Bakkerijen
Tel. 10876 - 13714 - 11643 -12193 - 21521
(Adv. Ingez. Med.)
GROOTE HOUTSTRAAT 86, Telef. 10371.
Ook in
brengen wij altijd iets aparts.
GROOTSTE SORTEERING.
VLOTTE MODELLEN.
HOOG in kwaliteit. LAAG in prijs.
(Adv Ingez. Med
FOTO-ALBUMS DAGBOEKEN BOEK
OMSLAGEN POëZIE-ALBUMS RADIO-
PROGRAMMA-OMSLAGEN.
GEDEMPTE OUDE GRACHT 103
Telefoon 11725-
(Adv. Ingez. Med.)
WEER OF GééN WEER
een waterdicht Horloge kan overal tegen,
enis 'n bijzonder Geschenk.
Vanaf 9.75
Juwelier - Horloger
BARTELJORISSTRAAT 2 HAARLEM.
(Adv Ingez. Med
De kinderzegels zijn er weer,
Zooals reeds menig vorig keer.
Hebt u dit al vernomen?
Men zit weer op het postkantoor.
Met smart te wachten tot wij voor
Dit goede doel weer komen
Ons allen wordt in dezen tijd.
Zooveel onaangenaams bereid.
Zooveel is t' overdenken,
Dat men soms weieens vreezen mag.
Dat wij het blijvend hard gelag,
Te weinig aandacht schenken.
Die zegels zijn een oud geval,
De actie bestaat jaren al,
Er zijn nu andre dingen,
Acuut en droevig, die te licht.
Een jaarlijks weerkeerend bericht
Uit onze aandacht dringen.
En daarom zeg ik eens te meer:
De kinderzegels zijn er weer,
Als u 't nog niet mocht weten;
En thans mag elk kindervrind,
Het zwakke en misdeelde kind.
Minder dan ooit vergeten.
P. GAjSU.
Weer luchtalarm te Helsinki.
STOCKHOLM, December (D.N.B.) Naar
uit Helsinki verluidt, werd daar vanochtend
om 7 uur 50 luchtalarm gegeven.
Volgens berichten in de bladen zou de
nieuwe Finsche regeering van Ryti in een
schuilkelder haar eerste vergadering hebben
gehouden
United Press meldt nader uit Helsinki:
Om 9.20 hedenmorgen heeft een Russische
luchtaanval boven Helsinki plaats gehad.
Over de aangerichte schade is nog niets be
kend. Vluchtelingen die in groote getale de
stad verlaten, nemen alles wat bruikbaar is
mee naar het platteland. De wegen zijn
met menschen overstroomd. De meesten
moesten loopen. De Stadsbevolking heeft
den geheelen nacht aan de schuilkelders ge
werkt.
Petsamo door de Finnen heroverd?
TROMSö, 2 December. (Reuter). Volgens hier
ontvangen berichten zouden de Finnen Petsamo
hebben heroverd.
Duitschland behartigt de Russische
belangen in Finland.
Zweden de Finsche in Rusland.
Uit Helsinki wordt vernomen dat Duitschland
de Sovjetbelangen in Finland zal behartigen.
Op verzoek van de Finsche regeering heeft de
Zweedsche regeering besloten zich te belasten
met de bescherming der Finsche belangen in de
Sovjet Unie.
Het woord is aan
Castelar:
Het hazardspel is een zware belasting
op zotten.
Van spionnage verdacht.
Als verdacht betrokken te zijn in een
zaak van spionnage ten behoeve van een
naburige mogendheid zijn op last van de jus
titie te 's-Gravenhage aangehouden en in
voorloopige bewaring gesteld G. W. F. van
H. en diens echtgenoote, zoomede mr. W. B.
J. B.
Eerstgenoemde is als hoofdambtenaar ver
bonden aan het departement van Sociale
Zaken, waar hij belast was met de leiding
van den socialen jeugddienst. Mr. VV. B. J. B.
is ambtenaar aan het departement van Eco
nomische Zaken.
In officieele kringen in Den Haag heeft de ar
restatie dezer twee ambtenaren sterk de aandacht
getrokken. In het bijzonder de arrestatie van den
beer v. H., referendaris aan het departement van
Sociale Zaken, belast met de leiding van de sociale
jeugdzorg.
Mr. B. werkzaam aan het departement van Eco
nomische Zaken, was een minder bekende figuur
en was nog niet zoo lang in rijksdienst.' Hij was
volgens de Tel. aanvankelijk werkzaam aan het
Landbouwcrisisbrueau en was later hoofdcom
mies geworden bij de directie van den landbouw
van het departement van Economische Zaken.
Het schijnt, volgens genoemd blad, dat deze aan
houdingen, die vijf dagen geleden zijn geschied, in
verwijderd verband staan met de uniformaffaire.
Bij het volgen van sporen van deze zaak, schijnt
men tot de ontdekking van deze spionnage-affaire
en het aandeel van de thans gearresteerden te zijn
gekomen.
De heer Van H.. zoo meldt dit blad, was sinds
eenigen tijd gescheiden van zijn eerste vrouw en
was hertrouwd met zijn secretaresse. Deze tweede
vrouw is in hechtenis genomen.
Daar de heer Van H. een goed gesalarieerde po
sitie bezat, heeft men zich afgevraagd, wat hem
kon hebben bewogen, dit. gevaarlijke pad in te
slaan. Van personen, die hem kennen, vernam de
Tel., dat financieele moeilijkheden e"n de te snelle
promotie, welke hij in rijksdienst heeft gemaakt,
hieraan niet vreemd zouden zijn.
De heer Van H. had in betrekkelijk weinig ja
ren een uiterst snelle promotie gemaakt, waardoor
hij naar het blad werd gezegd, zijn geestelijk even
wicht min of meer heeft verloren.
In zijn hooge kwaliteit bracht hij eenige bezoe
ken aan een naburig land,'waar hij door de hoog-
sten in den lande werd ontvangen en gefêteerd.
Dit zou hem totaal uit zijn evenwicht hebben ge
bracht en zijn sympathieën zouden toen plotseling
zeer zijn gezwenkt. Den laatsten tijd was hij ook
op grooteren voet gaan leven. Het is echter nog
niet lang geleden, dat hij een vrij'sober betaalde
functie had aan het departement en uiterst een-
Voor elke hand en elke beurs de juiste pen.
Haarlem's grootste Vulpenspecialist.
ZIJLSTRAAT 90 TELEF. 11161
(Adv. Ingez. Med.)
voudige kamers in de residentie bewoonde. De
heer Van H. was, zoo schrijft het blad, een
uiterst ijverig ambtenaar, die bij zijn superieuren
zeer gezien was.
Het was den laatsten tijd wel meer en meer
bekend geworden, aldus de Tel., dat zijn sympa
thieën naar een naburig land uitgingen, waar hij
verschillende jeugdwerkkampen bezocht. Bij hem
zouden na dien enkele bekende buitenlanders zijn
gekomen en waarschijnlijk zouden ook personen,
die tot een spionnagedienst behoorden, bij hem
hebben gelogeerd.
Dit had alreeds de aandacht der autoriteiten op
hem gevestigd, doch dat hij en zijn jonge vrouw
tenslotte wegens verdenking van spionnage gear
resteerd zouden worden, kwam voor officieel Den
Haag toch als een donderslag uit helderen hemel.
Ten huize van den heer Van H. zou de politie
een aantal bescheiden in beslag hebben genomen.
Van een gerucht, als zou de heer Van H. hebben
bekend zich aan spionnage te hebben schuldig ge
maakt, kon het blad geen bevestiging krijgen.
Het zou voorts niet onmogelijk zijn, dat binnen
kort nog meer arrestaties zouden volgen.
De gearresteerde hoofdambtenaar van het de
partement van Sociale Zaken G. W. F. v. H. is
referendaris van de afdeeling Werkverschaffing
en Steunverleening en volgt als zoodanig onmid
dellijk in rang op den Directeur-Generaal, hoofd
der afdeeling. Hij is een van de twee referenda
rissen.
Tijdens een zijner reizen heeft hij in een bij
eenkomst te Hamburg van „Kraft durch Freude"
een toespraak gehouden, welke hier te lande aan
leiding was tot het stellen van eenige vragen aan
den toenmaligen minister van Sociale Zaken. Ge
antwoord werd dat die ambtenaar daar niet na
mens de regeering had gesproken, doch als par
ticulier, die tijdens een vacantiebezoek dat con
gres had bijgewoond.
Naar men volgens het Handelsbl. zegt, wordt
hij er van beschuldigd dat hij op zijn departe
ment documenten heeft laten fotografeeren en
op deze wijze inlichtingen zou hebben verstrekt.
De tweede gearresteerde is hoofdcommies bij de
directie Landbouw van het departement van Eco
nomische Zaken.
Ons wordt nader nog gemeld:
Naar wij vernemen heeft de arrestatie van den
ambtenaar van het departement van Economische
Zaken mr. W. B. J. B. op een later tijdstip plaats
gehad dan die van den hoofdambtenaar (referen
daris) G. W. F. v. H. van het departement van
Sociale Zaken. Men mag hieruit opmaken dat het
onderzoek na de arrestatie van v. H. tot de aan
houding van mr. B. heeft geleid. Hierin vindt men
meteen de verklaring, waarom hangende het thans
loopende verdere onderzoek nog geen nadere me-
dedeelingen kunnen worden gedaan. Immers, dit
zou wellicht .nog kunnen leiden tot de ontdekking
van nieuwe sporen.
Het is nog onzeker of het hier een affaire van
spionnage op groote of op kleine schaal betreft.
I ^'«''"makerij k .der Steur's
10730 Kru,sslraat 7
T~H'URLEM.
(Adv. Ingez. Med.)
Eén bom maakt 20 slachtoffers.
Arbeiderswijk van Helsinki getroffen.
Twintig personen zijn gistermiddag tijdens
het luchtbombardement op Helsinki gedood
doordat een bom neerkwam op een onderko
men in Vallgaard, een arbeiderswijk.
(Adv ingez Meat
CENTRALE RADIO-ONTVANGST.
De Centrale blijft nog groeien
Hopen we dat dit U leert.
Dat men in steeds loijder kringen
Onzen arbeid juist waardeert.
HAARLEM TELEF- 10010
(Adv. Ingez. Med.)
HET Sint Nikolaas is
een mooie AZALEA
BEGONIA
CAMELEA
CYTRUS Sinaasappelboompje)
CACTISBAK
DWERGDEN
van DAUDEY'S Bloemenmagazijn
GROOTE HOUTSTRAAT 112 TEL. 10859
Tevens ruimste keuze in:
ITALIAANSCH AARDEWERK
GLASWERK VAN LEERDAM
VENETIAANSCHE VAZEN
vele andere artikelen.
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 20 PAGINA'S
BINNENLAND
pag.
Te 's Gravenhage zijn twee ambtenaren gear
resteerd verdacht van spionnage. I
Minister de Geer verwacht niet veel van op
heffing van het bankgeheim 3
BUITENLAND
De Finnen zeggen alle Russische aanvallen te
hebben afgeslagen. 7
Aan de Britsche kust zün weer eenige schepen
op een mijn geloopen. 7
In Engeland zijn alle jongemaimen van 20 tot
23 jaar opgeroepen. 7j
SPORT.
Damrubriek. 6
Sport in 't Kort. 6
Het gouden jubileum van den K. N. V. B. 6
ARTIKELEN, enz.
Van onzen maritiemen medewerker: Torpedo-
bootjagers. 3
P. v. d. Hem: Rusland voelt zich bedreigd. 3
R. P.: Journaal van de week. 1
C. C. K.L.: „Het evacuatie-matrasje. 11
Helsinki, de moderne stad aan de Finsche Golf II
Jhr. dr. J. C. Mollcrus: Wijziging in het vacan-
tieseizoen? 13
J. II. de Bois: Litteraire' Kantteekeningen 13
Mr. E. Elias: Dagboek van een busreis door
Amerika. 13
Dr. W. G. N. v. d. Sleen: Na drie jaar weer naar
Canada. 13
Financieel Economisch Weekoverzicht: Het
blokkade veroorzaakt geslagen stemming
op de beurzen. 14
Filmschouw 14
Voor de Vrouw t5
Voor de Jeugd 16
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op i7
LAATSTE BERICHTEN
17