)efensie-wenschen
naar voren gebracht.
Onze houding tegenover
beide partijen gelijk.
NIEUWS IN 'T KORT.
WEK UW LEVER-GALOP
ONDF. RDAG 7 DECEMBER 1939
H 'A' A" REE M'S D A G B E A D"
3
In ieder middenlicht
'HUMietii 150 dekalnmen!
d"t zij
BÜUINIBT
R°y°oi me
Midianq.
zuinigheid.
Tweede Kamer
D(EN HAAG. Woensdag.
jla de lieer B a j e 11 o (R.K.) die voor een
lermanerote wettelijke regeling omtrent Ne-
rland's (en Indië's) aandeel in de Indische
jriUeme defensiekosten gepleit had, doch
0rts wel bereid bleek de prakt-k der huidige
reling nog af te wachten, gaf de heer Van
empen (lib.) te kennen, dat z.i. de Minister
i geslaagd was het bewijs van de redelijk
der huidige regeling te leveren. En de heer
agenaar (a.r.) kwam vertellen, dat zijn
jctie zich met een bijdrage van 5 millioen van
derlandschen kant kon vereenigen. In afwach-
ag van de belangrijke beslissingen die op
mst zijn met betrekking tot de verdediging
n Indië en die aanzienlijke financieele ge-
Sgen kunnen hebben, ging spr. met het be
ende stelsel i.z. de bijdrage van Nederland
coord.
juister Wel ter uitte
a voldoening over het
it, dat zoovelen de tegen -
jordige regeling bleken te
annen aanvaarden, al ging
niet bij allen van gan-
jier harte.
Formeel mocht waar
ezen, dat de Nederland
se wetgever eenzijdig be-
ialt, hoeveel Indië als bij-
age zal ontvangen, maar
en bedenke toch, dat de w. wagen««r
ilksraad zich kan uit- (Ami-Rev. Partij)
teken dat er boven-
en, alvorens besloten wordt wat de Neder-
ndsche schatkist zal opbrengen, tusschen Den
jag en Buitenzorg een briefwisseling plaats
ieft. Overigens gaf de Minister toe, dat inder-
aad, zooals bijv. Mr. Joekes en de heer
jefcto hadden opgemerkt, een nieuwe regeling
komen als het besluit omtrent de verster-
van de vloot gevallen zal zijn.
Het den heer v. Poll (R.K.) meende minister
elter, dat er financieel voorNederland nog
nkerder wolken aan den horizont verschijnen
voor Indië.
Ij de bespreking over Curacao wees de heer
seraran o.m. op de z.i. achterlijke sociale toe-
inden (krotwoningen enz.), in dat gebiedsdeel,
minister erkende de juistheid dier opmer-
doch bracht tevens in herinnering hoe Cu-
jao sinds slechts een klein aantal jaren „een
5UW rijk" is. Voor 1937 had Curacao nog
eens 'n voordeelig saldo op de be-
loting. Evenmin als Keulen en Aken op één
g zijn gebouwd kan dit met Willemstad en
anjestad geschieden! Geleidelijk aan doet men
echter een en ander voor verbetering van de
isvesting.
In verband met wat de heer Mes (R.K.) had
toogd bracht de minister in herinnering, dat
racao's vrijwillige financieele bijdrage voor
fensie sedert 't vorige jaar van f 100.000 op
(0.000 is gebracht.
.h.st, keurde de Kamer de begrooting van het
departement van Koloniën
goed om daarna, met Defen
sie te beginnen.
Daarbij bleken de heeren
.Duymaer van Twist
(A.-R. env. d. Zaal (A.-R.),
niet veel prijs te stellen op
dat onderdeel van het werk
van O. en O. dat bestaat
uit caibaret- en tooneel-
voors tellingen en „allerlei
dergelijke lol-makerijen".
Beide afgevaardigden vroe
gen naar gevallen van
reserve veldpredikers, die
t.-socialisten zouden zijn, terwijl eerstgenoem-
spreker wat naders wilde hooren over de
aag hoe het zal gaan met de vervanging van
dere lichtingen door jongeren, in welk ver-
nd hij gewag maakte van de duizenden
nge buitengewoon dienstplichtigen, die nog
et geoefend zijn.
De geweldige kosten van de mobilisatie 1.7
llioen per dag eischt waakzaamheid ter ver
ging van overbodige uitgaven, zoo betoogde
heer Duymaer van Twist, die o.m. klaagde
er veel geld dat aan hotel-huur besteed zou
n. terwijl z.i. ook zuiniger optreden op 't ge
ld van gevorderde auto's denkbaar ware. Spr.
ong voorts op spoedige beslissing over de ver
tering van de vloot in Indië aan.
leer tegemoetkomendheid bij schadevergoeding
or vee enz. aan de boeien was een der door den
er Ruyter (r.k.) bepleite punten. Dr. Vos
b.) brak een lans voor Joodsche veldpredikers,
tot dusverre ontbraken, en bepleitte ver dei-
medicus de wenschelijkheid van vaccinatie
z. der gemobiliseerden.
De heer Van SI een (s.d.) besprak allerlei
langen van hen, die onder de wapenen zijn,
eerst hulde aan minister Dijxhoorn te hebben
bracht voor zijn werkkracht en beleid en o.m.
ik voor de door hem tot stand gebrachte ver-
loging van de kostwinnersvergoeding, al vond
j wel. dat de vrijgezellen mede onder de alge-
eene regeling behooren te Wallen en er meer
or werkloozen en kleine zelfstandigen dient te
schieden.
r. vroeg zich af, waarom destijds de intrek-
van de verloven zoo lang had geduurd zon-
r dat den mannen de reden daarvoor ook maar
niger mate duidelijk was gemaakt.
Aan kleeding en ligging ontbreekt nog wel een
en ander. Hoewel de meeste officieren den geest
van den tijd goed blijken te verstaan, zijn er nog
wel eenige beroepsofficieren, die zich niet vol
doende rekening geven van het lot der men-
schen, die aan hun maatschappelijken werk
kring onttrokken zijn.
Deze afgevaardigde drong er ten zeerste op
aan een wettelijke regeling ten behoeve van ge-
demobilseerden in het leven te roepen opdat
deze straks hun vroegeren werkkring weer zul
len kunnen gaan innemen. Voorts vernamen we,
dat de kleine zelfstandigen meer zakenverlof
moesten krijgen, terwijl hij verder den grootst
denkbaren spoed bepleitte bij het aflossen der
oudste lichtingen. Wat meer bewegingsvrijheid
in sommige kantonnementen, ruimere openstel
ling van de officiers-opleiding voor onderwijzers
en verbetering der financieele positie van de
oud-gepensionneerden waren verdere wenschen,
die de heer v. Steen voordroeg, waarna zijn frac
tiegenoot Kievit opkwam voor zoo groot mo
gelijke bescherming van onze koopvaardijvloot.
Aan welke wreede gevaren de bemanning bloot
staat hebben ons de rampen van de „Simon Bo
livar" en van de „Sliedrecht" nog kort geleden
aangetoond.
Wil men, dat Nederland blijft varen, dan is
'het noodig alles voor de veiligheid der zeelieden
te doen. Deze hooren ook met 't oog hierop ge
raadpleegd te worden.
Kan de minister mededeelen hoeveel tijd noo
dig is om aan alle bestellingen van paravanen
te voldoen; hoe groot is 't aantal schepen, waar
voor deze bestellingen gedaan zijn of worden?
Aldus vroeg spr. die gaarne een commissie sa
mengesteld zag waarin o.m. ook de marine-staf
zitting zou krijgen, ten einde bindende veilig
heidsvoorschriften voor te bereiden, terwijl hij
tenslotte op het leggen van een lichtschip voor
IJmuiden aandrong.
E. v. R.
Uitvoerverbod van kaarten.
Bij koninklijk besluit van 4 December is, ter
bescherming van de levensbelangen van het
rijk, de uitvoer van staf- en andere kaarten,
het Nederlandsch grondgebied betreffende,
verboden. Dit besluit is onmiddellijk in wer
king getreden
PROVINCIALE VERKEERSWEG ZIJL-RING
VAART HAARLEMMERMEERPOLDER
OPEN.
De nieuwe provinciale snelverkeersweg van Zijl
j Leiden af tot aan de Ringvaart van den Haar-
mmermeerpolder bij Oude Wetering is Woens-
ig voor het verkeer opgesteld. Dit nieuwe weg-
ideelte heeft een lengte van' circa 11V2 K.M.
U de aanleg is voor een zeer groot gedeelte ge-
uik gemaakt van de oude spoorbaan Leiden—
oofddorp.
REGEERINGSSTEUN VOOR SERINGEN-
KWEEKERS.
|üe regeering heeft aan de Aalsmeersche serin-
fenkweekers medegedeeld, aan de seringencul-
jiur steun te zullen verleenen nu het grootste af-
ftgebied, Engeland, is verloren gegaan. Van
Dinsdag af wordt voor doorgedraaide seringen
'|en steunbedrag betaald van 5 cent per tak voor
beste kwaliteiten en 2y2 cent per tak voor de
ider goede kwaliteiten.
Telegraaf- en telefoonregeling voor
het heele land.
De opperbevelhebber van Land- en Zee
macht heeft een telegraaf- en telefoonregeling
vastgesteld, die Woensdag in werking is getre
den. Hierin zijn algemeene regelen gesteld,
waaronder ontheffing van de schorsing van tele
graaf- en telefoonverkeer wordt verleend voor
het geheele land. Geen ontheffing wordt o.a.
verleend voor telegrammen in geheimschrift,
telegrammen en telefoongesprekken zonder in
houd of waarvan de inhoud geen algemeen ver-
staanbaren of aannemelijken zin oplevert en
voor telegrammen of gesprekken in een andere
taal dan het Nederlandsch, Duitsch, Engelsch
of Fransöh.
Evenmin wordt ontheffing verleend voor het
overbrengen van telegrammen en voor het voe
ren van telefoongesprekken, voor zoover de in
houd door het militair gezag in strijd wordt ge
acht met de belangen van den staat of de open
bare orde.
Duitsch vliegtuig door Duitsche
marinevaartuigen weggesleept.
Oe „Insulinde" heeft gerapporteerd, dat het
Duitsche vliegtuig dat Woensdag ten Noord-
Westen van Schiermonnikoog was gedaald, zich
in de branding bevond, zoodat de positie dei-
inzittenden niet zonder gevaar was. Twee
Duitsche gewapende trawlers slaagden er na
veel moeite in 't vliegtuig op sleeptouw te nemen
Men is daarop in Noordelijke richting uit het
gezicht verdwenen. De „Insulinde" is naar Oost-
mahom teruggekeerd
Index-cijfers voor den groothandel.
In November nog eenige stijging.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek deelt het
volgende mede betreffende de indexcijfers van de
groothandelsprijzen (19261939 100):
Voedingsmiddelen Afgew. Alg.
Plant- Dier- pro- index-
aardige lijke Totaal ducten cijfer
100 100 100 100 190
1929 92.6 106.3 100.4 98.7 99.7
1936 76.5 58.8 66.4 67.6 63.8
Sept.*) 75.0 58.9 65.8 66.1 62.6
1937 83.5 70.1. 75.8 78.8 76.2
1938 81.2 69.6 74.6 75.9 71.9
'38 Nov. 74,1 70.8 72.2 74.7 70.2
'39 Oct. 80,4 79.3 79.8 83.5 80.8
'39 Nov. 81.6 82.4 82.1 86.8 83.6
of in
t.o.v.
Oct. '39 1.5 3.9 2.9 4,0 3.5
Aug. '39 9.2 23,9 16.8 15.1 18.6
GRONDSTOFFEN
I II III IV V VI VII VIII
100 100 100 100 100 100 100 100
1929 98.0 101.4 102.1 93.4 105.5 101.0 100.7 101.3
1936 50.6 62.1 47.6 39.8 62.1 46.4 43.0 49.9
Sept.* 53.4 58.3 45.5 38.2 59.6 45.2 40.7 48.4
1937 82.1 74.1 57.2 64.1 101.5 94.6 54.8 69.3
938 68.5 71.9 44.6 45.0 85.1 57.7 40.9 56.9
fov. 65.4 67.8 44.1 50.4 81.6 46.6 37.2 54.7
1939:
Oct. 100.3 73.9 53.8 60.8 192.0 63.3 65.5 71.3
Nov. 101.0 95,0 56.8 55.7 112.5 67.9 64.3 76.6
-I- of in
t.o.v.
Oct. 1939
0.7 +28.6 5.6 8.4 +10.3 7.3 1.8 3.1
Aug. 1939:
f 25.9 +37.5 +29.7 +28.9 +37.2 +36.1 +60.8 +34.9
Beteekenis der kolommen:
I. Hout; II. Chemische waren; III. Textielwaren;
IV. Huiden, leder; V. Metaalwaren; VI Papier; VII.
Grondstoffen voor gefabriceerde voedingsmiddelen:
VIII. Totaal (incl. hulpstoffen).
126 September 1936.
Even buiten de haven te Willemstad is Woens
dagavond om half zes de 19-jarige schippers
knecht J. Geuze uit Oud-Vosmeer verdronken.
De jongen, die werkzaam was op het sleepschip
„Marinus Willean" van schipper de Korte, ge
raakte bij het aangeven van een touw zijn
evenwicht kwijt en sloeg over boord.
De gemeenteraad van Delft heeft een voor
stel van B. en W. aangenomen om de gemeente
voor 25 pet. te laten bijdragen in de kosten van
de voorgenomen restauratie van het Prinsen
hof, welke op f 340.000 zijn begroot.
Op den rijksweg EnschedéGlaninlbrug,
even buiten de kom der gemeente Enschedé, is
Woensdagmiddag de 56-jarige H. Eshuis, die
per fiiets den voorrangsweg wilde oversteken,
door een personenauto aangereden en ge
dood.
(Adv. Ingez. Med.)
Haagsclie politie was Ainsterdamsclie
te vlug af.
De politie van het bureau Marnixstraat te Am
sterdam heeft Woensdag achter het net gevischt.
Haagsche collega's zijn haar te vlug afgeweest.
Het betrof een man met een zwaar beladen
strafregister, die een advertentie had gezet in
de kranten, waarin hij colporteurs vroeg. Al
vorens deze echter een goed betaalde betrekking-
konden krijgen, moest een bedrag, varieerende
tusschen 20 en 50 gulden, worden gestort.
Zoowel van hun geld als van de betrekkingen,
welke waren aangeboden, zagen de sollicitanten
nooit iets. Dinsdagavond besloot de politie in te
grijpen, doch toen rechercheur Blonk zich bij de
woning van den man vervoegde, bleek deze reeds
te zijn gearresteerd op last van de politie te Den
Haag, die met hem voor een andere kwestie nog
een appeltje had te schillen.
Zijn zonden in Amsterdam bedreven zullen
echter niet vergeten worden.
en u zult 's morgens uit bed springen,
gereed om bergen te verzetten.
lederen dag moet uw lever een liter lever-gal in uw
Ingewanden doen vloeien. Wanneer deze stroom van
lever-gal onvoldoende Is, verteert uw voedsel niet.
het bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt verstopt.
Uw lichaam is vergiftigd, u voelt u beroerd en
ellendig, u ziet alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmidde
len. U moet CARTER'S LEVER-PILLETJES nemen
om deze liter lever-gal vrij te doen vloeien en u
zult u een geheel ander mensch voelen. Onschade
lijk, plantaardig, zacht, onovertroffen om de lever-
gal te doen vloeien.
Eischt Carter's Lever-Pilletjes bij apothekers en
drogisten, f. 0.75.
(Adv. Ingez. Med.)
Nederland zal zijn
neutraliteitshouding
het recht doen
wedervaren, dat
haar toekomt.
Tegen alle ooctoguae eenden woedt
eenzelfde t'gn geilekken.
BERLIJN. 6 December. Van officieuze Duit
sche zijde wordt aan de buitenlandsche pers het
volgende bericht verstrekt:
Nadat de Britsche en Fransche oorlogssche
pen opdracht hadden gekregen de door Cham
berlain aamgekoniddgde inbeslagneming van
Duitsche exportgoederen ook inderdaad uit te
voeren, meende men in politieke kringen al
hier te kunnen verwachten, dat de achter de
neutrale scheepvaart staande regeeringen zich
niet langer tevreden zouden stellen met pa
pieren protesten, welke voor een deel zelfs
een Britsen anwoord niet waardig werden
gekeurd.
Integendeel moest men aannemen, zooals
hiér verscheidene malen naar voren is ge
bracht, dat de neutralen van hun zijde eigen
hulp tegen Engelands optreden, dat tegen het
volkenrecht indruischt, zouden organ Lséeren
en hun koopvaardijschepen actief zouden be
schermen
Des te grooter is de verwondering, dat b.v.
de Nederlandsche regeering op het
oogenlblik niet voornemens is haar koopvaar
dij schepen te bewapenen of eigen konvooien
samen te stellen. Ook wekt liet hier bevreem
ding, wanneer dit eigenaardige afstand doen
van de de vrijheid dier zeeën wordt gebaseerd op
de neutraliteit van Nederland, een neutraliteit,
welke aan de eene zijde buitengewone gevoe
ligheid aan den dag legt en aan de andere zijde
de zwaarste overtredingen van het volkenrecht
in het algemeen, en het recht van de neutralen
in het bijzonder aanvaardt.
Dat de neutralen zeer goed recht en onrecht
weten te onderscheiden, heeft nog onlangs de
bekende professor in het volkenrecht, mr.
Verzijl, bewezen, toen hij de blokkade-ver
scherping van Engeland en Frankrijk, wegens
haar natuur, welke in strijd met het volken
recht is, voor het Haagsche Gerechtshof wilde
brengen.
Men schrijft ons van gezaghebbende zijde:
Een officieus Duitsch bericht spreekt er ver
wondering over uit dat de neutralen waarom
in dit verband alleen Nederland met name wordt
genoemd en niet óók andere onzijdige zeevarende
landen, zooals bij voorbeeld Italië, Japan en
Noorwegen, is onduidelijk geen daadwerkelijk
verweer stellen tegenover de Britsche en Fran
sche maatregelen ter zee, door koopvaarders te
bewapenen of eigen konvooien samen te stellen.
Indien men deze uiting niet als een polemische
wending, doch als een naar de letter te nemen,
weloverwogen uitspraak zou moeten opvatten,
zouden dus Italiaansche, Japansohe, Noorsche en
Nederlandsche schepen naar Duitsche opvatting
zich tegen Britsche en Fransche geweidmaatrege -
len met geweld moeten verzetten.
Wat hiervan het eind zou zijn, is niet twijfel
achtig: oorlog met Engeland en Frankrijk.
Of dit aan Duitschland welgevallig zou zijn,
is een vraag, die hier niet behoeft te worden
beantwoord.
Wel moet een antwoord worden gegeven
op een andere vraag, die door het Duitsche
bericht rijst, en wel deze: legt de onzijdig
heid aan Italië, Japan, Noorwegen en Neder
land en zoovele andere neutrale staten de
verplichting op, dat hier bedoelde geweld
met geweld te riposteeren?
Antwoord: zulk een verplichting bestaat
hoegenaamd niet, evenmin als er een ver
plichting bestaat om met geweld te ant
woorden op actie van Duitsche onderzee-
booten of het onredelijk lang vasthouden
dooi de Duitsche autoriteiten van talrijke
Nederlandsche houtbooten afkomstig uit de
Oostzee.
Men wete in Duitschland, dat geen enkel on
zijdig land overmacht gelaten ondergaat. Het is
kwetsend voor den nationalen trots, in die po
sitie te worden geplaatst. Zoo ondervond het
ook Bismarck in 1870, toen het onzijdige Enge
land oorlogsmateriaal leverde aan Frankrijk.
Maar was dat een reden voor den ijzeren kan
selier om, wat hij onneutraal achtte, met geweld
te beantwoorden? Geenszins; hij bepaalde zich
tot vertoogen tegenover de Britsche regeering,
omdat de archieven spreken ten dezen onmis
kenbare taal hij niet in staat was, zich met
goeden uitslag tegen de Britsche overmacht ter
zee te keeren.
Zoo gaat het ook den onzijdigen, althans den
kleineren onder hen de grootere hebben an
dere motieven om zich bij de Britsche actie neer
te leggen doch verliezen daarom hun onzij
digheid evenmin als wij. Het is een kwestie van
maat. Is de maat vol. dan zal ook de kleine neu
trale geweld met geweld beantwoorden, van welke
zijde het ook moge komen.
Wat ten slotte de insinuatie betreft dat
Nederland tegen de eene partij anders zou
optreden dan tegenover de andere, dit zal
niemand gelooven die Nederland kent en
onze neutraliteitshandhaving gadeslaat met
den ernstigen wil om haar het recht te doen
wedervaren dat haar toekomt.
Door schade en schande wordt men
niet altijd wijs.
Trouwlustige juffrouw tweemaal bedrogen.
Een 32-jarige inwoonster van de hoofdstad heeft
binnen korten tijd tot twee maal aangifte moeten
doen. dat zij onder het voorwendsel van trouwbe
loften was opgelicht. Eenigen tijd geleden maakte
zij kennis met een man, die haar al spoedig van
trouwen sprak. Voor het echter zoover kwam, moest
een en ander betaald worden en het kapitaaltje van
de juffrouw werd met f350 verminderd. De trouw
plannen bleken toen tot het verleden te behooren
en er restte de juffrouw niet anders te doen dan
naar de politie te gaan en mede te deelen, dat zij
opgelicht was.
Een vriend van den spoedig gearresteerden op
lichter besloot daarna zijn slag te slaan. Ook hij
legde de juffrouw een trouwbelofte af en boven
dien belootde hij de vrouw er voor te zorgen, dat
zij de f 350 terug zou krijgen.
Hiervoor was evenwel geld noodig.
Bij elkaar 180 gulden, doch ook dit geld bleek
voor andere dingen gebruikt te zijn, dan waarvoor
het gegeven was.
Ten tweeden male begaf de juffrouw zich naar
de politie om een aanklacht wegens oplichting te
doen. Thans is ook deze man gearresteerd en inge
sloten.
Opvarenden van de „Spaarndam"
weer thuis.
Negen en twintig opvarenden van de „Spaarn
dam" zijn Dinsdagavond omstreeks 7 uur met
den Belgischen trein te Rotterdam aangeko
men. Zij waren 's ochtends om 8 uur uit Londen
vertrokken en arriveerden 12 uur te Oostende
waar zij een half uur later op den trein stapten.
De ontvangst door wachtende familieleden op het
station te Rotterdam was natuurlijk allerharte
lijkst. Maar toch was er ook nog teleurstelling
en wel bij de wachtenden, die hun man, zoon of
verloofde niet uit den trein zagen stappen. Dit
laatste was een gevolg van het feit, dat de trein
ook in het Beursstation had gestopt.
Daar hadden verscheidenen hem verlaten, niet
wetend, dat verwanten aan het D.P. Station ston
den te wachten.
Twee opvarenden van de „Spaarndam" zijn
thans nog in Engeland nl. de stuurmansleerling
Mijnders, die in een ziekenhuis wordt verpleegd
en kapitein F. H. Dobbenga, die is achtergeble
ven om de loopende zaken te regelen.
PAKKETPOSTVERVOER NAAR HET BUITEN
LAND UITSLUITEND OP RISICO VAN DE
AFZENDERS.
In verband met ingekomen verzoeken om scha
deloosstelling voor pakketten, welke met het s.s.
Simon Bolivar verloren zijn gegaan, wordt er aan
herinnerd, dat ingeval van overmacht, waartoe
ook scheepsrampen behooren, welke direct of in
direct door een oorlogshandeling zijn veroorzaakt,
geen recht op schadeloosstelling bestaat.
Het mogelijke wordt gedaan om ook in oorlogs
tijd het pakketvervoer met het buitenland, met
inbegrip van de Nederlandsche overzeesche ge
westen, voortgang te doen vinden. Het oorlogs
gevaar ter zee en de maatregelen, welke in de
oorlogvoerende landen zijn getroffen, als onder
zoek en eventueele inbeslagneming, vormen
een bijzondere bron van risico's, waarvoor, over
eenkomstig de internationaal vastgestelde rege
len, door den postdienst geenerlei aansprakelijk
heid kan worden aanvaard. Deze bijzondere risi
co's hebben er trouwens toe geleid, dat sedert 1
September j.l. pakketten voor het buitenland uit
sluitend op risico der afzenders ter verzending
worden aangenomen.
Bij den spoorwegovergang op den Kleinen Koppel te Amersfoort werd Woensdag
een vrachtauto door een trein gegrepen en in de Eem geworpen, waarbij de
chauffeur om het leven kwam. Het deerlijk gehavende voertuig wordt op den
wal getakeld.
Winkelomzetten in November.
In geld hooger dan een jaar geleden
Ook invloed van prijsstijging.
De bedrijvigheid in den kleinhandel, welke,
naar aanleiding van het uitbreken van den oor
log, zoo sterk was toegenomen, is blijkens de ge
gevens, welke het centraal bureau voor de sta
tistiek en het economisch instituut voor den
middenstand verstrekten, tot een meer normaal
niveau teruggekeerd. Terwijl de omzet naar de
waarde gerekend in een aantal grootwinkel
bedrijven en middenstandszaken (geen levens-
middelenbedrijven) in de drie grootste gemeen
ten des lands in October gemiddeld nog 20 pCt.
hooger was dan in October van het vorige jaar,
is het overeenkomstige percentage voor Novem
ber gedaald tot 8.
In het winkelbedrijf in kruidenierswaren was
de geldomzet in October j.l. nog 9,4 pCt. hooger
dan in October 1938. Voor de groot-winkelbedrij
ven luidt dit percentage 14,4, voor de coöperatieve
verbruiksvereenigingen 6,2 en voor de midden
standszaken 8,8. Gegevens over November j.l. zijn
hiervan nog niet beschikbaar.
Aangezien deze percentages gebaseerd zijn op
de omzetten in geld, dient men te bedenken dat
de stijging ten opzichte van 1938 voor een deel
door verhooging van het prijsniveau veroor
zaakt is.
