Haarlem's Dagblad Sp_ orwegen bestellen voor 14 millioen personenrijtuigen. Het Kerstfeest. Zestiende verantwoording giften Stille Armen. Order in haar geheel hij Neder- landsche industrie ondergebracht. Brug over de Seine ingestort. 5e KERSTSALON Een honderdduizendste. HENK TH. FIBBE BEHEER VAN HUIZEN Weer een ernstige treinbotsing in Duitschland. BERECHT -DE KERSTDAGEN- 57e Jaargang No. 17337 Uitgave lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- idienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Zaterdag 23 December 1939 Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Groentjes zie rubriek. Nu gaat de wereld Kerstmis vieren en ik hoop dat gedurende de feestdagen een wapenstilstand tusschen al de oorlogvoerenden zal intreden. Want ik zou het nog verschrikkelijker vinden dan op andere dagen, als op Kerstmis jonge men- schenlevens vernietigd werden. En ik weet zeker dat verreweg de meeste menschen dit zoo voelen. Wij zouden ware ontzetting voelen als wij op Kerstmis moesten hooren dat weer mannen waren omgekomen in een ijzige zee, na een wanhopigen doodsstrijd, of in afschuwelijke folteringen lagen te sterven in het bevroren hooge Noorden, of uit een listige hinderlaag waren neergepaft tusschen de Siegfried- en Maginot-linies. En wij zouden niet alleen aan die menschenlevens denken maar ook en vooral beseffen dat men zoover gekomen was dat men zelfs op den geboortedag van Chris tus, den Vredesvorst die het Evangelie van de liefde tot de menschen bracht, dood en verderf zaaide. Want dat zou dan bewijzen dat degenen, die daartoe bevel gaven, zelfs op dien dag niet door de ontroering bevangen konden worden die het wapen uit hun hand zou doen zinken. Dat zij zelfs dan leegen machtswaan zouden najagen en geen eerbied en ontzag voelden voor hetgeen ver boven deze aardsche verwarring is: geen nederig heid en geen schaamte. Wellicht zal mijn hoop niet geheel vervuld worden. Maar ik geloof toch dat in de meeste ge vallen Kerstmis zijn uitwerking zal hebben en dat menig wapen inderdaad omlaag zal zinken. Sommige menschen zijn heel zwartgallig ge stemd over deze viering van Kerstmis. Maar het zijn degenen die altijd zwartgallig zijn. Er is niet de stemming van verslagenheid, van gedachten aan een „bankroet van den godsdienst", zooals ik het door sommigen toen heb hooren noemen, die in December 1914 heerschte. Er is, althans in de landen van West-Europa, veel meer besef van eigen tekortkomingen onder de menschen dan er toen was. Toen laaide de volkenhaat hoog op. Nu baken de volken naar den vrede. En dat niet uit angst voor den modernen oorlog, zooals velen meenden toen de afkeer van den strijd in Sep tember 1938 voor het eerst duidelijk bleek. Neen. De moderne oorlog met de nieuwste wapenen beeft nu hij vier maanden geduurd heeft, in zijn eerste phase oneindig veel minder menschen levens gekost dan de vorige. Men heeft hem niet durven doorzetten met de ontzettende kracht die men zou kunnen ontketenen.Dat wordt alweer niet alleen verklaard doordat legers zich in onneembare vestingen verschanst hebben. Want de luchtvloten hadden ontzettende uitwerking kunnen hebben, die achterwege is gebleven. Maar hoewel de enor me vernietiging die men in West-Europa ver- Wachtte is uitgebleven, hoewel de vrees voor den modernen oorlog daardoor al verminderd moet Zijn, is de afkeer bij de volken blijven bestaan, is alle geestdrift voor den strijd uitgebleven. Ik geloof dat de wereld, temidden van al haar ellende, in den aanvang van een tijdperk van geestelijke herleving, van terugkeer tot Christus verkeert en dat dit juist in tegenstelling is met de geestelijke ontwrichting, de bandeloosheid en den overmoed van 1914. Er is in die kwart eeuw wel wat geleerd, er is wel verandering gekomen al ziet de pessimist slechts feiten die dat schijnen te logenstraffen. De wording van het nieuwe tee kent zich lang niet altijd in feiten af: de groei van het geestesleven, het aanzwellen der groote stroomingen vindt men niet uitgedrukt in nieuws berichten. Men moet daarvoor dieper speuren dan het uiterlijke gebeuren, dat met die ontwik keling in strijd kan zijn tot het er onverbiddelijk voor wijken moet. Het zal moeten wijken. Want de geest is machtiger dan het zwaard. Ik herinner mij dit uit een gedicht van Nijhoff Het goede is een onvermoeibare zang, Maar het slechte wordt moede, en is allang Voor het zingen kan, ondergegaan. En dat zal ik mij ook herinneren als het Kerst mis is. R.P. H. M. A. f25,—; Mevr. M. f 1,—Mevr. S. f2,—; F. W. H. f5,—; Mevr. de V. f2,—; H. f 1,—Den Arme gegeven is Gode geleend f 1,H. C. N. f2,50; A. W. P. f25,—; H. K. f2,50; B. f 1,—Q. f2,50; Wed. D. K.—v. d. M. f2,50; M. S. f2,50; Mej. M. f 1,fam. D. f 4,A. C. f 0,50; J. B. f 2,50; Mevr. A. v. K. f 1,—; Kinderen S. f2,50; N. N. f 0,25; E. S. f 1,—; N. N. f 1,—; H. f 10,—; C. E. f 1,—; Mevr. M. M.—B. f 1,—; Hilm f 0,50; N. N. f 0,50 M. M. A. v. E. f 10,—; J. D. J. B. f 10,—; J. K. V. f 10,—; Mej. C. H. f 10,N. N. Overveen f 10,Mevr. A. E. M. v. G. f7,50; S: f5,—; A. f5,—; J. L. f2,50; L. V. f2,50; A. O. f2,50; Mevr. J. R.—V. f2,50; M. J. B. f2,50; Annie en Henk f2,50; K. J. H. f2,—; S. M. H. f 2,—; J. A. H. te S. f 1,—; E. de K. f 1,—; G. H. P. f 1,J. B.—BI. fl,— B. d. V. f 1,— B. N. f 1,—; J. A. f 1.50; mevr. D. f 1.mevr. E f 1.fam. F. f 3.95; J. M. f 1.—; Uit Overveen f 0.50; N.N. f 2.50; Dames L f 5.—; Mevr. v. T. f 10; D. P. E. f 1.—; N.N. f 3.50; v. d. M. f 0.50; N.N. f 1.01; N.N. f 0.50; J. S. f 10.—; Ge Ve f 1.—; N.N. f 2.—; L. te Bid. f 2.50; R. B. en I. H. f 2.—; Mevr. v. W. f 5.M. f 1.Uit de spaarpot van Wim en Jo v. H. f 1.N.N. f 6.Uit de spaarpot van Kees en Klaas f 1.—; Marijke f 2.50; V. B. f 1.—; N.N. f 2.50; fam. M.-S. f 2.—; L. W. f 2.—; Willie en Jopie f 1.—; F. D. f 2.50; Th. S. f 2.50; fam. S. f 1.10; mej. K. f 0.50; Beter laat dan nooit en ge gund f 2.50; de vier zusjes f 1.25; Beb en Bob f 0.75, G. B. f 0.50; V. R. f 1.—; Fam. M. f 1.—; M. K. f 0.25 Kan nog net f 2.50. Thans zijn in het geheel bij ons blad binnenge komen 1471 giften tot een bedrag van f 9414.86. De inzameling is thans gesloten. In de cantine van het Krelagehuis is door de goede zorgen van de manschappen een aardige Kerstversiering aangebracht. De zoldering is op smaakvolle wijze „gecamoufleerd" en de verlichting geschiedt in deze dagen door lampen, waar van de kap gevormd wordt door groote, roode Kerstklokken. Het geheel biedt een gezelligen aanblik. Den gemobiliseerden, die in deze omgeving hun Kerstdagen zullen moeten doorbrengen, wordt op deze wijze het gemis van den huiselijken kring zooveel mogelijk vergoed. Naar wij vernemen zijn de plannen tot electrifi- catie van de Gooilijnen weer een belangrijke stap voorwaarts gekomen, doordat de directie der Ned. Spoorwegen dezer dagen is overgegaan tot het be stellen van het in vervand daarmede noodige rollend materieel. Het rijtuigenpark zal worden uitgebreid met. 25 vijfwagentreinstellen; 15 tweewagentreinstellen; 37 versterkingsrijtuigen voor de driewagen trein stellen van het middennet en 29 'versterkingsrijtui gen voor de tweewagentreinstellen van het mid dennet. In totaal dus 221 rijtuigen. Het ligt. dus in het voornemen, van de 37 drie wagentreinen, die thans op het middennet dienst doen, vierwagentreinen te maken en deze vergroo ting aan te grijpen, om de verhouding tusschen tweede en derde klasse meer overeenkomtsig de vraag van het reizend publiek naar deze plaatsen te maken. Hetzelfde geldt voor 29 tweewagenstellen, die thans op .het middennet dienst doen. In verband hiermede zullen de versterkingsrij tuigen alleen derde klasse zitplaatsen bevatten. De geheele order wordt ondergebracht bij de Nederlandsche industrie en wel bij Werkspoor. Beijnes en Allan. Voor de werkgelegenheid in Nederland beteekent deze opdracht een aanmerkelijke verruiming, daar er een bedrag van rond 14 millioen mee gemoeid, is. Een belangrijk aantal arbeiders zal er circa anderhalf jaar werk aan hebben. De directie der spoorwegen rekent er namelijk op, dat het nieuwe materieel in het midden van 1941 in bedrijf zal komen. De order bij Beijnes. Bij de N.V. Kon. Fabriek van Spoorwegrytuigen J. J. Beijnes te Haarlem zijn van de 25 vijfwagen treinstellen telkens de eerste drie wagens besteld. In totaal beteekent dit dus een order van 75 spoor wegwagens ten bedrage van ruim vier millioen gulden. Daar de fabriek momenteel ruimschoots van orders is voorzien zal met de uitvoering van deze bestelling, mede doordat natuurlijk eerst voor het benoodigde materiaal gezorgd moet worden, nog wel eenige tijd gemoeid zijn. Voor het oogenblik bestaat er dus geen aanleiding meer personeel aan te stellen. Over eenige maanden in Mei is het ecther zeer waarschijnlijk dat men een flink aantal nieuwe arbeiders te werk zal moeten stellen. Toestand van Fokker kritiek. Over den toestand van den vliegtuigbouwer Anthonie Fokker, die lijdende is aan longont steking en meningitis en in een ziekenhuis te New-York wordt verpleegd, wordt vernomen, dat de patiënt gisteren het bewustzijn heeft yerloren. Drie dooden. Havas meldt uit Parijs: De Pont Saint Louis, welke het eiland Saint Louis in de Seine verbindt met de Quai aux Fleurs achter de kerk van Notre Dame, is ingestort als gevolg van een ont ploffing, welke, naar men gelooft, veroor zaakt is door een lek in een gasbuis. Bij het zoeken naar slachtoffers heeft men tot dusver negen personen uit het wa ter gehaald, waarvan er drie waren overleden. Men gelooft dat het doodencijfer niet meer zal stijgen. De instorting van de brug had plaats gister middag om 14.15 uur onder nog niet opgehel derde omstandigheden. Volgens het eerste on derzoek zou een zwaarbeladen schuit, welke door den stroom was afgedreven, met kracht tegen het uiteinde van een boog. welke het dek van de brug schraagt, zijn gevaren. Er ontstond een ontploffing, welke gepaard ging met het op schieten van vlammen en ongetwijfeld haai oorzaak vond in een lek in een gasleiding. De brug, waarop verscheidene personen liepen stortte in. De menschen, die zich erop bevonden kwamen in de rivier terecht. Terstond werd on der leiding van den prefect van politie en den brandweercommandant der naburige kazernes een hulpactie georganiseerd. Havas zegt nog dat sinds eenige weken de gietijzeren balken, waartegen de vaartuigen her haaldelijk aanbotsten, gebarsten waren. Een deel van de brug was daarom voor het verkeer uitgeschakeld. Auto's reden nog slechts op het linker wegdek van de orug en dan nog slechts die voertuigen welke minder dan drie ton wegen. In haar huidigen staat dateerde de brug van 1877. Jiennemec J&takcuig) Op 24, 25 en 26 December wordt in onze tijdingzaal de jaarlijksche tentoonstelling gehouden van foto's, vervaardigd door leden van den Kennemer Fotokring. Wij kunnen een bezoek aan deze expositie ten zeerste aanbevelen. De tijdingzaal is op de boven vermelde dagen open van 10-5 uur. I^j DE TOEGANG IS KOSTELOOS. Het woord is aan (Op de Bossche veemarkt is dezer dagen het honderdduizendste stuk rundvee aangevoerdwelke gebeurtenis met feestelijkheden gepaard ging.) Stel ze u voor, die honderdduizend beesten, In nog geen jaar ter veemarkt aangebracht, Dat was voorwaar een reden om te feesten, En daar heeft men dan ook wel aan gedacht. Daar ging wat naar den Bosch toe tal van malen Aan exemplaren van het Brabantsch vee, De eerste boer de beste mocht betalen, Maar nam naar huls toch ook zijn duiten mee. Als je zoo'n aantal op elkaar ging zetten, Wat krijg je dan? 't kan zijn dat u het weet, Maar 't antwoord zult u mij Soch niet beletten Dat is nu wat bij vee een stapel heet. Ik ken geen percentage van de stieren En evenmin dat van het genus os, Noch 't aantal koeien in die stoet van dieren, Maar honderdduizend kwamen naar den Bosch. Met loggen stap soms begeleid met loeien, Langs wegen met koe-koeken geplaveid, Een bonte rij van nooit volprezen koeien, Werd daar van week tot week ter markt geleid. Er werden tal van speeches afgestoken. Ter eere van den handel in het vee, Slechts werd de feestkoe zelf niet toegesproken En zij kreeg ook geen spaarbankboekje mee. Het werd een feest vol lof en goede wenschen, Dat in haar kop geen wrevel heeft gewekt, Hoewel 't geen vreugd kan zijn als je bij menschen Op die manier de honderdduizend trekt. P. GASUS. „EVERYBODY" „CHEERIO" Zondag a.s. 3.eddy Utascm in H.K.B. 2e Kerstdag „JAe ffletody Vlakecs" in „DE LEEUWERIK", beide van 36 uur. (Adv. lngez. Med.) Makelaar en Taxateur. NASSAUSTRAAT 14 TELEF. 137,81. (Aav Lngez. Mea (Adv. lngez. Med.) Japan en Amerika. Goed verloop der handelsbesprekingen, „De goede ontwikkeling der betrekkingen tus schen Japan en de Vereenigde Staten is verzekerd als gevolg van de Vrijdagmiddag gevoerde be sprekingen tusschen Nomoera en ambassadeur Grew", aldus verklaarde de woordvoerder van het Japansche ministerie van buitenlandsche zaken, die hieraan toevoegde: „Ambassadeur Grew heeft handelend op in structie van zijn regeering, de optimistische uit spraak gedaan, dat er geen situatie zal ontstaan, waarbij de handelsbetrekkingen tusschen Japan en de Ver. Staten niet in een verdrag geregeld zijn. De onderhandelingen moeten nog worden voortgezet, doch het is duidelijk geworden, dat de betrekkingen tusschen beide landen zich goed ontwikkelen". De „Deutschland" waarschijnlijk in een Duitsche haven. Inayat Khan: O! vredestichter, voor je beproeft vrede te brengen aan de toereld maakt vrede in uzelf. Stationschefs van Marksdorf en Kluftern gearresteerd. KARLSRUHE, 23 December (D.N.B.). Vrijdagavond na 10 uur Ls tusschen Marks dorf en Kluftern op het traject Friedrichs- hafen—Radolfzell een personentrein tegen een goederentrein gebotst. Hierbij werden dertig personen gedood en veertig gewond. Korten tijd na het ongeluk was hulp uit Friedrichshafen en Radolfzell aanwezig. De chefs van de stations Marksdorf en Kluftern zijn door de politie gearresteerd. Uit Berlijn wordt gemeld dat het aantal personen, dat bij het spoorwegongeluk te .Genthin om het leven is gekomen, 132 be draagt. Het aantal gewonden bedraagt 109. Brand op Amerikaansch vrachtschip. Geval van sabotage? Aan boord van het Amerikaansche vrachtschip „Wind Rush" (5.586 ton), dat zich in de Antillenzee bevindt, is brand uitgebroken. Het schip stoomt volle kracht naar de kust. Aan boord bevinden zich 38 man. Toen de brand uitbrak, bevond zich het schip op 250 K.M. van Cristobal. De kapitein heeft de oorzaak van den brand niet kunnen verklaren en dezen aan sabotage toegeschreven. Blijft ambassadeur Ott in Tokio? In politieke kringen te Berlijn wordt naar het D.N.B. meldt, het bericht, dat de Duitsche ambassadeur te Tokio, Ott, naar Berlijn terug geroepen zou zijn, tegengesproken. Uruguay wijst Duitsch protest af. Beroep op de Haagsche conventie. De minister van buitenlandsche zaken van Uruguay. Guani. heeft den Duitschen gezant een nota overhandigd, waarin het protest van Duitschland betreffende den termijn, die was toegekend aan de ..Admiral Graf Spee" van de hand wordt gewezen. De nota brengt de Haagsche conventie in herinnering en verwijst naar het rapport der technici, die concludeerden tot een ♦ermijn van 72 uur. Engelsch verkeersvliegtuig vermist. Tien personen aan boord. Britsche oorlogsschepen zoeken op het oogenblik de Middellandsche Zee af naar een Engelsch verkeersvliegtuig, dat onderweg van Egypte naar Engeland vermist is ge raakt.. Naar verluidt had het toestel een bemanning van 5 koppen en 5 passagiers aan boord. Het vermiste vliegtuig, een Lockheed 14, was Donderdagochtend vroeg van Alexandrië ver trokken en had een tusschenlanding gemaakt te Solloem, vanwaar het om 8.14 uur Greenwich- tijd was vertrokken voor de vlucht over zee naar Malta, een afstand -van ongeveer 730 mijl. Sedert 10.20 uur dien morgen heeft men van het toestel niets meer vernomen. Zes inzittenden van het vliegtuig gevonden. ALEXANDRIë 23 December (Reuter). Zes inzittenden van het vermiste Britsche vliegtuig zijn gevonden en door een schip aanu boord genomen. Zij zijn op weg naar Malta, waar zij hedenochtend worden verwacht De overige personen worden nog vermist. LONDEN, 23 December (Havas). De „Daily Express" bericht, dat het vestzakslagschip „Deutschland" in een Duitsche haven moet zijn teruggekeerd. Men heeft in Engeland brieven ont vangen van de bemanning van de „Rawalpindi", welke aan boord van de „Deutschland" gevangen zaten, waaruit blijkt, dat het schip in een Duit sche haven voor anker is gegaan. Deed Mussolini Hitler een vredes plan aan de hand? Over de geruchten dat Himmler een boodschap van Mussolini aan Hitier zou hebben overgebracht meldt United Press, dat het hier een „Kerstmis- vredesaanbod" zou betreffen. Naar men in politieke kringen te Rome aan neemt, wordt er groote waarde aan dit bericht ge hecht in verband met de rede, die de Paus gehou den heeft tot den koning van Italië en waarin Zijne Heiligheid de hoop uitsprak, dat Italië in staat zou zijn een duurzamen eervollen vrede tusschen de volken tot stand te brengen. Volgens doorgaans goed ingelichte kringen heeft Berlijn zijn „voelhorens" reeds uitgestoken wat be treft de bereidheid van Engeland en Frankrijk om hun eisch van herstel van Tsjecho-Slowakije en Oostenrijk te laten vallen. Hiertegenover zou Hitier dan een edelmoediger aanbod doen, wat Polen betreft. Ongehoorzaamheidscampagne in Britsch-Indië op komsl? BOMBAY 23 December. Het uitvoerend comité van het Congres heeft zijn instemming betuigd met twee resoluties, die naar in goed ingelichte kringen wordt aangenomen, ten doel hebben het land voor te bereiden op een mogelijke actie van civiele on gehoorzaamheid. Er wordt geen bepaald tijdstip genoemd, maar waarnemers gelooven dat een crisis in de nabije toekomst zou kunnen uitbreken, tenzij eerder een regeling tot stand wordt gebracht. (United Press). Vreest Leningrad luchtaanvallen? Stad en omgeving des nachts geheel verduisterd. MOSKOU, 23 December (Havas). Te Leningrad en in de omgeving met een straal van 100 k.m. moeten des nachts alle lichten „afgeschermd" worden. Overtreding kan worden gestraft met een maximum van 10 jaar gevangenis. Het blad „Leningradskaya pravda" maakt melding van een veroordeeling tot acht jaar gevangenisstraf voor iemand, die weigerde zijn licht te dooven. Engelsche en Duitsche vliegers in gevecht. Drie toestellen neergeschoten, een tot daling gedwongen. LONDEN. 23 December (Reuter). Het ministerie van luchtvaart deelt mede, dat aan het Westelijk front Vrijdag vier Messer- schmidt gevechtsvliegtuigen uit de wolken te voorschijn kwamen. Een patrouille van drie Britsche gevechtsvliegtuigen hebben aange vallen. Twee Britsche gevechtsvliegtui gen en een der Messerschmidts werden omlaag geschoten. Een tweede Messer- schmidt werd gedwongen te dalen, doch er is niet gezien hoe het toestel is neergeko men. Zij, die iich met ingang van 1 Januari per kwartaal abonneeren, ontvangen de in December nog te verschijnen nummers gratis. DE ADMINISTRATIE. Evenals in andere jaren zal dit blad op de Kerstdagen niet verschijnen. HEDEN: 14 PAGINA'S. BINNENLAND pag. De Spoorwegen bestellen voor f 14 millioen per sonenrijtuigen. 1 Nabü Veenendaal zijn drie militairen ver dronken. 3 De clearingovcreenkomst met Duitschland is verlengd. 3 De Eerste Kamer heeft het Kinderbyslagont- werp aangenomen. 3 BUITENLAND Bij een nieuwe treinbotsing in Duitschland zijn 30 menschen om het leven gekomen. 1 1 Een brug over de Seine is ingestort. 1 Daladier heeft In de Kamer de cijfers der Fran- sche slachtoffers aan het front gegeven. 5 De Finnen blijven successen melden. 5 ARTIKELEN, enz. R. P.: Het Kerstfeest. 1 R. P.: Journaal van de weck 5 Melis Stoke: Een kerstboom spreekt. 3 P. v. d. Hem: Kerstmis 1939. 3 v. H.: Pluk den dag. 6 Elsa Kaiser: De hoop herleefde 7 Kerstliederen. 7 Dr. P. H. Schroder: Boeken die bleven 7 K. de Jong: Ledenconcert der H. O. V. 8 J. B. Schuil: Amicitia Juncti. 6 J. II. de Bois: Litteraire Kantteekeningen. 9 Filmschouw 9 Financieel Economisch Weekoverzicht: De mis lukking der Staatsleening. it Van onzen Weenschen correspondent: Sombere Kerstdagen in Weenen. 13 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen 00 12

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1