opruimÏng
3#wutaal
de lüeek
Daladier over het „nieuwe Europa".
Hevdt's
Twee aanvallen op de Karelische
landengte afgeslagen.
NIEUWS IN 'T KORT.
Slapend wordt Uw huid zacht en mooi
„Federatieve banden tusscheri
de staten zullen well,icht dienen
te worden overwogen".
Engelsch slagschip
beschadigd,
SATERDAG 30 DECEMBER 1939
H A' A R E E M'S D A"G B E A D
Het Finsche legerbericht:
Groote Finsche buit bijKelja.
Het Finsche legerbericht van Vrijdag luidt:
„Te land: op de Karelische landengte heeft de
vijand op 28 December opnieuw aangevallen in het
noorden bij Hatlahatenjarvi en ten oosten van Sum
ma. Beide aanvallen werden afgeslagen. De Finnen
hebben vijf tanks vernield en twee buitgemaakt.
Ook tegen Kelja heeft de vijand nieuwe aanvallen
gedaan, doch hij werd afgeslagen. Op andere pun
ten van de Karelische landengte bedrijvigheid van
artillerie en patrouilles. Bij het gevecht, dat van 26
December te 20 uur tot den middag van den 27sten
bij Kelja heeft gewoed, hebben de Russen meer dan
600 mail aan dooden verloren. Tot de Finsche buit
behoorden talrijke automatische wapenen en mu
nitie. Aan het oostelijk front viel de vijand ten
noord-oosten van het Ladoga-meer in de richting
van Ruokojarvi aan, doch hij kwam voor de Fin
sche verdedigingslinies tot staan: Bij den aanval,
die op 27 December tegen Syskyjarvi gedaan werd,
hebben de Finsche troepen machinegeweren en ge
weren buitgemaakt. De Russen lieten 300 dooden
op het terrein. In den sector Kuhma hebben onze
troepen een tank en een pantserwagen genomen en
een kolonne van veertig trekpaarden vernietigd.
Ten noorden van Suomusalmi, rondom Kiantajarvi,
duurde de strijd den geheelen dag voort. De Fin
sche troepen verbraken de gesloten formaties van
den vijand, vernietigden een tank en maakten zich
meester van drie tanks en twee kanonnen. Aan de
andere deelen van het front plaatselijke activiteit
van patrouilles en artillerie zonder veel schade*
voor de Finnen.
Ter zee: Niets te vermelden.
In de lucht: Op 28 December des daags vermin
derde bedrijvigheid in de lucht. De activiteit van
den vijand herleefde echter in den nacht van 28 op
29 December. Russische vliegtuigen trachtten de
linies op de Karelische Landengte en eenige ste
den in Midden-Finland te bombardeeren. In den
loop van den dag heeft de Finsche luchtmacht ver
schillende aanvallen ondernomen. Er zijn geen
luchtgevechten geleverd."
Nieuwe sneeuwval verwacht.
Hedenmorgen meldde Havas1 uit Helsinki:
De zware Russische artillerie, welke Wiborg on
der vuur heeft genomen, heeft thans 24 uur gezwe
gen. Van de landengte van Karelië valt niets te
melden. De Russen hebben veel munitie verspild,
de Finnen liggen goed verschanst. Blijkbaar hoopten
de Russen de Finnen te verlokken eveneens hun
munitie te verspillen.*
De Finsche soldaten, die op weg zijn naar het
front, en zij die hier reeds liggen, bevinden zich in
uitstekende conditie. In de stad Wiborg is het kalm.
De temperatuur is iets gestegen en men verwacht
nieuwen sneeuwval.
Volgens een Havasbericht uit Kirkenes houden de
Sovjet Russische troepen nog dezelfde stellingen
nabij Höjenjarvi bezet als een week geleden. Alleen
hebben zich bij Jordanfoss op 28 December scher
mutselingen -tusschen patrouilles voorgedaan. De
berichten volgens welke twee bataljons Russen de
wapens zouden .hebben neergelegd, worden niet be
vestigd, evenmin de geruchten over een gedwon
gen landing van zeven Sovjet Russische vliegtuigen
op het ijs bij Inari.
Een Reuterbericht uit Helsinki meldt in tegen
stelling met het bovenstaande, dat, naar in de
hoofdstad verluidt, de Russen zich in wanorde te
rugtrekken uit het gebied van Höjenjarvi in het
hooge noorden, hoofdzakelijk in verband met het
tekort aan levensmiddelen, waarbij nog komt de
felle koude.
Ook Vrijdag, zoo vervolgt dit bericht, was de
Russische luchtmacht actief. Er werden bommen
geworden op het spoorwegknooppunt Karis, doch
de aangerichte schade was gering.
Het feit dat Helsinki de laatste dagen niet
het doelwit is geweest van een weloverwogen
aanval uit de lucht, doet de meening postvat
ten, dat de Russen wellicht niet voornemens
zijn, de stad te verwoesten, uit vrees, dat re
presaillemaatregelen zullen worden genomen
tegen Leningrad, dat, naar men zegt, vrijwel
niet tegen luchtaanvallen is verdedigd.
Volgens Finsche mededeelingen uit goede bron
zijn sedert het begin van den oorlog 25.000 Russen
gesneuveld en 5000 gevangen genomen. Verder zijn
volgens deze mededeelingen 270 Russische tanks
vernield en 125 vliegtuigen neergeschoten.
Eigen manschappen beschoten.
Havas meldt nog dat Russische vliegtuigen bij
vergissing een Sovjet-colonne hebben aangevallen,
die zij met bommen bestookten en onder mitrail-
leurvuur namen.
Men gelooft, dat zich muiterijen hebben voorge
daan bij de Russische troepen, aangezien groot ru
moer en talrijke geweerschoten van achter het
front gehoord zijn.
Finland heeft nog gebrek aan
materiaal.
Finsche kringen te Londen wijzen er op, dat
Finland's menschenmateriaal met de verster
kingen, gevormd door de vrijwilligers uit an
dere Scandinavische landen, toereikend blijkt
te zijn, dodh dat de toestand, wat het oorlogs
materiaal betreft, „hoogst ernstig" is.
Als de Russen alle bestaande reserves tegen de
Mannerheim-linie en ten noorden van het Lado-
gameer in het veld brengen, is het de vraag, of de
Finsche wapens en munitie den tegenstand kunnen
handhaven. De Russen gebruiken tegen Wiborg
zeer zware artillerie, die over een afstand van 40
K.M. schiet. Finland ontbreekt het aan de midde
len om op dit wapen te antwoorden. De Finnen ge
bruiken thans een aanzienlijke hoeveelheid mate
riaal, dat op de Russen veroverd is, o.a. zware en
lichte machinegeweren, en geweren van hetzelfde
kaliber, als waarmede de Finnen gewend zijn om
te gaan.
Het Russische legerbericht.
MOSKOU, 29 Dec, (Tass). Het communiqué
van den staf van het militaire district Leningrad
luidt: „Op 29 December geen gebeurtenissen van
beteekenis aan het front. In een aantal districten
heeft de Sovjet-Russische luchtmacht geslaagde
bombardementen ondernomen".
- If O- Snel en goed
\3PIOPf emOUj «rijn. helpen hierbij
altijd een poeder oï cachet van Mijnhardt.
Mijnhardt's Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 cc.
Cachets,genaamd„Mijnhardtjes"2st. lOct Doos50ct
(Adv Mgez. MecLj
Aanslag op dagbladbureau te
Belfast.
Vrijdagavond is een bom ontploft in het bijkan
toor te Belfast van de Irish Press te Dublin. Er
werd veel schade aangericht, doch niemand werd
gedeerd. Een deel van den inventaris van het ge
bouw was met benzine besprenkeld.
Bij den aanslag zijn 6 of 7 mannen betrokken. De
eenige bediende, die op kantoor was, werd in een
auto eenige uren rondgereden. Een verslaggever,
die later op het bureau kwam, heeft geconstateerd
dat de bom tot ontploffing was gekomen.
Engelsche kruiser maakt Duitsch
schip buit.
De „Bahia Blanca" had koffie en mineralen
aan boord.
Volgens berichten in de Brazïliaansche bladen is
het Duitsohe stoomschip „Bahia Blanca" (8558 ton)
dat einde der vorige week met een lading koffie en
mineralen bestemd voor Duitschland uit Rio de
Janeiro was vertrokken, door een Britschen kruiser
buit gemaakt, tijdens zijn poging de Britsche blok
kade te doorbreken.
De Britsche kruiser en een ander schip zijn Don
derdag te Rio de Janeiro aangekomen om provisie
en brandstof in te nemen.
Het dagblad „O Globo" meldt dat een ander
Britsch oorlogsschip zich bij de „Bahia Blanca"
bevindt ter hoogte van Rio de Janeiro om te voor
komen dat het zal ontsnappen.
Britscli-Fransche besprekingen
over de voorraden.
Minister voor de munitie naar Londen.
Burgin, de Britsche minister voor de voor
raden heeft medegedeeld, dat de Fransche mi
nister voor de munitie de volgende maand
naar Londen zal komen om met hem bespre
kingen te voeren over kwesties betreffende de
voorraden, waarbij de beide landen betrok
ken zijn.
Burgin zeide nog, dat bij het uitbreken van den
oorlog de productie aan granaten verdubbeld was
en dat thans tienmaal zooveel werd vervaardigd
als in de overeenkomstige periode in den vorigen
oorlog. De productie aan kanonnen was sedert het
begin van den oorlog in sommige gevallen veracht
voudigd.
Vijfliug Dionne krijgt een eigen
school.
Dr. Dafoe trekt zich terug.
CALLANDER, 30 Dec. De geneesheer van de
Canadeesche vijfling, dr. Dafoe, heeft zich terugge
trokken als voogd over de vijf kleine meisjes
Dionne. Tusschen den vader en den dokter is een
overeenkomst tot stand gekomen, waarbij voorzien
wordt in den bouw van een groot huis, waar het
geheele gezin Dionne zal wonen. Tevens zal er een
speciale school voor de vijfling gebouwd worden.
Dat dr. Dafoe zich als voogd teruggetrokken heeft,
beteekent intusschen nog niet dat hij ook als dok
ter niet meer in den huize Dionne zal verschijnen.
Hij blijft de particulier geneesheer van de vijf
meisjes.
(United Press).
Uit Boedapest: De scheepvaart op den Donau
die thans met een dun ijslaagje is bedekt, is se
dert stilgelegd.
De schepen hebben de winterha-vens moeten
opzoeken.
De Zwitsersche Bondsraad heeft een wets
ontwerp aangenomen inzake de invoering van
een verplichte para-militaire opleiding voor alle
jongelieden van 16 tot 20 jaar.
De eerste zendingen kleedingstukken uit
Engeland voor de Poolsche vluchtelingen in
Hongarije en Roemenië ,..zijn thans ter be
stemder plaatse aangekomen. Meer dan 100.000
kleedingstukken zijn onderweg.
Tot 28 December waren in de kampen bij
Lodz, waarin de Duitschers uit het voormalige
Oost-Polen tijdelijk worden ondergebracht,
rond 12.000 personen aangekomen.
indien U 's avonds Uw huid voedt met de huidzui verende en huldverfraaiende Purol. - Doos 30 ct.
(Adv. Ingez. Med.)
Havas meldt: In den Franschen Senaat heeft
Daladier Vrijdag, nadat de rapporteur het rap
port van de financieele commissie voorgelezen
had, het woord gevoerd. Hij zeide o.a. dat de on
dernomen krachtsinspanning zonder weerga is
in de geschiedenis des lands. Een geweldige op
stapeling van krachten is noodzakelijk. Bij de
gevraagde credieten neemt de luchtmacht de
eerste plaats in, ook de fabricatie van tanks
bekleedt een belangrijke plaats, evenals van alle
materialen die voor de troepen noodlg zijn, o.a
artillerie. Voorts zijn voorzieningen getroffen
voor de voortzetting van den bouw van drie
pantserkruisers van 35.000 ton, aangezien de
heerschappij ter zee een kapitale factor is voor de
overwinning. Kortom, het program is een voort
zetting van dat, hetwelk drie maanden ge
leden werd ondernomen.
Voortgaande wees spreker op hetgeen door
Engeland verricht is, die invoering van den
dienstplicht, de aanvaarding van eenheid in het
commando, de aankomst van Canadeesche troe
pen en Australische vliegers, terwijl hij tevens
het belang in het licht stelde van hetgeen dooi
de Fransche marine tot stand is gebracht, die
negen Duitsche duikbooten vernield heeft en
360.000 ton goederen heeft aangehouden. Voort
gaande zeide hij: wij willen thans tot het uiterst
de bouw van mechanische strijdmiddelen op
voeren, want In den modernen oorlog is de ma
chine meesteres.
De gemeenschappelijkheid van actie met En
geland is vastgesteld door een accoord, welks
consequenties onberekenbaar zijn voor het voeren
van den oorlog. Deze Fransch-Britsche eenheid
staat voor allen open. Maar ik verklaar formeel,
dat zonder materieele en positieve waarborgen
Frankrijk de wapens niet zal neerleggen.
Evenzeer als ik groote theoretische con
cepties wantrouw, evenzeer ben ik voorstan
der van materieele waarborgen tegen een
terugkeer van gebeurtenissen als die, waar
onder wij thans lijden, evenzeer begrijp ik,
dat een nieuw Europa een breedere organi
satie zal moeten krijgen dan die, welke tot
dusverre bestond. De uitwisselingen zullen
moeten worden verveelvuldigd en wellicht
zal men federatieve banden tusschen de
verschillende staten van Europa moeten
overwegen.
Wat ons betreft, wij zijn bereid tot samen
werking met allen, die hetzelfde doel nastreven
als wij. Ik voeg hieraan toe dat alle pogingen
om verdeeldheid te zaaien, alle leugens der
Duitsche propaganda, geen enkel effect zullen
hebben op de Fransch-Britsche solidariteit. Onze
mannelijke vastberadenheid om den strijd tot
het einde door te zetten eischt harde offers van
Laat ons slechts één ziel, één wil hebben om
allen.
de overwinning te organiseer en. Om in staat te
stellen haar te organlseeren, vragen wij u de
goedkeuring der credieten".
ANE GANG ***4
De speciaalzaak in broeken
Na deze rede van Daladier werden de alge-
meene debatten gesloten. Het ontwerp werd met
alle 301 stemmen vóór aangenomen.
Mussolini's bezoek aan den Paus
officieel nog niet bevestigd.
Het Italiaansche persbureau Stefani meldt dat
de berichten, volgens, welke Mussolini in den loop
van de eerste week van Januari een bezoek aan den
Paus zou brengen, officieel niet bevestigd worden.
meldt Londen.
Het schip set sijn reis voort.
Drie man gedood.
•Officieel wordt uit Londen medegedeeld,
dat een Duitsche onderzeeër een Britsch slag
schip met een torpedo heeft aangevallen.
Eenige schade werd aangericht, drie man zün
gedood.
Uit een door de Britsche Admiraliteit inge
steld onderzoek is gebleken dat het slagschip,
waarvan hier sprake is hetzelfde is als dat,
waarover Vrijdag gesproken werd door het
Duitsche opperbevel. Het schip is veilig en zet
zijn reis voort.
Het Duitsche opperbevel had gisteren, zooals wij
reeds in het grootste deel onzer vorige oplaag me
dedeelden, gemeld dat het slagschip door een duik
boot tot zinken was gebracht.
In de officieele Engelsche verklaring wordt de
naam van het getroffen schip niet vermeld, even
min als de plaats van den aanval.
Niet-officieel wordt er aan herinnerd, dat de
Britsche marine elf slagschepen heeft, verdeeld in
drie klassen, resp. genaamd „Nelson", „Royal So
vereign" en „Queen Elizabeth". Hieronder zijn niet
begrepen de slagkruisers „Hood", „Repulse" en
„Renown", die ook lot de kapitale schepen moeten
worden gerekend.
Een vermiste.
De Britsche admiraliteit meldt nader dat het
slagschip op eigen kracht een haven is binnenge
komen. De oorlogsbodem is niet ernstig beschadigd,
doch gemeld wordt dat nog een man wordt vermist,
die, naar men gelooft, overleden is, terwijl een man
ernstig gewond is. Er worden in het geheel vier
man vermist, die vermoedelijk dood zijn en een
man is ernstig gewond.
Prinselijke gift voor
„Bio-Vacantieoord".
De directeur van den Nederlandschen Bioscoop
bond heeft van Prinses Julian en Prins Bernhard
een brief ontvangen, waarin zij uiting gaven aan
hun sympathie voor de stichting „Bio-Vacantie-
oord". Deze brief was vergezeld van een belang
rijke gift voor deze stichting.
ZONDAG 24 DECEMBER
Wij beleven een Kerstvacantie van drie-en-
een-halven-dag. Met „wij" bedoel ik dan allen
die geen onderwijs geven, van de professoren tot
de jongste kweekelingen met acte, of het ont
vangen via.n de oudstejaars der Universi
teiten tot de bevolking der kleuterscholen toe.
Want die zouden drieënhalven dag niet eens een
vacantie noemen. In hun geval is het er slechts
een fragment van. Niet dait ik het hun misgun.
Wij overigen weten niet wat ons nou overkomt,
zoo midden in den winter. Zooiets gebeurt dan
ook maar eenmaal in de zeven jaar. En het won
derlijke gevoel wekt natuurlijk jeugdherinne
ringen op, die trouwens versterkt zijn door het
bericht uit New-York, dat Tonny Fokker is ge
storven. Zoo noemden wij hem op de H.BJ3. en
op de roeivereeniging en „op zwem", waar hij
zich overal kenmerkte door ongewone daden,
door velerlei initiatief en wonderlijke behen
digheid. En door een soort leergierigheid, dat
geenszins overeenkwam met het leerprogramma,
voor Middelbare of andere scholen ontworpen.
Aan die dingen is al zoo uitvoerig herinnerd; ik
zal er niet meer op terugkomen. Maar het is
waar dat wij pas in 1911, toen hij in zijn eigen-
gebouwde „Spin" boven Haarlem vloog, begre
pen dat hij meer in zijn kersepit had dan de
jongens met de mooiste eindexamens, en meer
ondernemingsgeest en volharding bovendien. Er
zijn andere wegen om wat bijzonders te berei
ken in de wereld dan via eindexamens. Maar zij
staan slechts voor een minderheid open, al telt
die heusch meer leden dan alleen de technische
genieën van het type-Fokker.
Was hij overigens een benijdbaar mensch? Ik
weet het niet. Verdriet en zorgen zijn ook hem
allerminst bespaard gebleven.
En hij stormde voort, altijd werkend en reizend,
gelijk de vliegtuigen die hij ontworpen en ge
bouwd had. Een gejaagd bestaan, zich aanslui
tend bij een gejaagd vervoermiddel
Zijn levensdraad is plotseling afgeknapt. Op
een lichte operatie is een infectie gevolgd, die
hem deed sterven op pas 49-jarigen leeftijd. Ik
heb hem niet in al zijn arbeid kunnen bewonde
ren. Maar ik heb zijn gaven en zijn moed en
energie wel bewonderd. Ik hoop dat den genia-
len schoolkameraad rust en vrede deelachtig zijn
geworden.
MAANDAG 25 DECEMBER:
Nu is het Kerstmis, zonder Vrede op aarde,
maar toch geloof ik dat er vandaag meer men-
schen dan ooit tevoren zijn die de Boodschap
tan Kerstmis beseffen en voelen dat zij naar
EEN TERUGBLIK
dien vrede streven moeten. Dat poog ik ook en
ik mag blij wezen dat een dagblad te mijner be
schikking staat om het te kunnen doen, al is het
maar op een klein gebied. Maar op dezen uit
verkoren dag des Vredes spreekt de zelfcritiek
luid en zegt dat het beter en beleidvoller had
kunnen wezen. Een rustig inzicht erkent, dat
de omvang van het terrein er niet veel toe doet.
En de hoop, die ook zoozeer van dezen dag is, doet
veronderstellen dat er misschien op dat be
perkte gebied wel eens een uitmiddelpuntige
schooljongen geweest is, of nu rondloopt, in
wien al dat pogen een sluimerend streven heeft
doen ontwaken en die de groote gaven bezit om
een betere wereld te helpen bouwen. Dat zou
geweldig zijn. En als ik bedenk dat elke vrije
journalist de kans heeft, door zijn arbeid zooiets
te bereiken dan vind ik het onze een prachtig
beroep. Dus kan het ook nooit vergeefsch zijn.
telkens maar weer te beproeven er je geestdrift
en diepste overtuiging in te uiten.
Vandaag wordt de wereld niet gekweld met he
vig oorlogsnieuws. Pas later zal blijken dat er op
Kerstmis toch nog „wel wat gebeurd" is. Een
Engelsch vrachtschip werd getorpedeerd op de
Noordzee en bijna de heele bemanning, aan haar
Kerstmaal vereend, is omgekomen. Maar verder
is er in het Westen werkelijk geen nieuws. Wel
in het Noorden. De Russen doen niet aan Kerst
mis en hebben erop los gebombardeerd en ge
schoten als immer. Natuurlijk niet zonder ant
woord, dat nog steeds te vinnig voor hen is.
Overigens zou het nog maar weinig baten als
er alleen op Kerstmis niet geschotenen ge
moord werd. De Kerstboodschap vergt dat op
alle dagen des jaars.
Door den ether gonzen velerlei redevoeringen
van ministers van oorlogvoerende landen. Maar
de Paus spreekt van vrede en doet het in een taal
die volstrekt niet alleen Roomsch-Katholieken
verstaan. Zijn opsomming van alge me ene grond
slagen voor vrede idiuidt een nieuwe wereld aan.
die alle volken wenschen. Alle volken. Er zijn er
een aantal in oorlog. Maar dien hebben zij niet
gewenscht. Zij zijn in oorlog tegen him verlan
gen en hun overtuiging in.
Vandaag spreken ook Prins Bernhard en Prin
ses Juliana tot ons en kleine Beatrix babbelt er
tusschendoor en nog kleiner Irene slaakt haar
kreetjes. De stem van het Leven, de stem van
het gelukkige gezin. Die verstaan wij allemaal
zoo goed en zoo graag. En ik zou haast wenschen
dat dit in vele talen uitgezonden had kunnen
worden. Het zou zelfs oorlogvoerende staatslieden
met wereldvermaardheden en onwrikbare vast
beradenheden ontroerd hebben. Gelukkig bran
den er toch in al hun landen lichtjes aan Kerst-
'ooomen en worden er Kerstliederen gezongen.
Misschien zelfs hier en daar in Rusland wel.
DINSDAG 26 DECEMBER
Sommige kranten komen nu uit, ofschoon het
Tweede Kerstdag is. De meeste doen het niet. Ik
betwijfel of de lezers der wei-verschijnende er
dankbaar voor zijn. Dit is een tijd waarin die drie
dagen krantenrust wonderwel passen. Wij komen
allemaal even op adem. Ook wij „niet-verschij-
nende" krantenmannen zelf. En we voelen onge
twijfeld allemaal dat het niet overbodig is. Geen
weelde. Dus schrijven wij geen letter. De meesten
onzer lezen waarschijnlijk ook geen letter, want
hoe wonderlijk dat ook moge klinken: in ons be
roep lees je nog veel meer dan je schrijft, vooral
als hoofdredacteur. Er is maar één bezigheid die
er nog meer aan te pas komt. En die is, heel een
voudig: luisteren, in den ruimsten zin des woords.
Op dezen dag lees ik toch nog., Het is een be
koorlijke oude historische roman, over het leven
van den Koning-Stadhouder Willem III. Ik geloof
niet dat die roman historisch heelemaal „verant
woord" is, zooals dat heet. Maar er leven warmte
en menschenkennis in en vergoeden die niet wat
dartelheid omtrent de droge feiten? Wat betee-
kenen die eigenlijk zonder warmte en menschen
kennis?
WOENSDAG 27 DECEMBER
Er moet weer een krant gemaakt worden. Wij
zijn dus allemaal terug op het appèl en aanvaar
den de feiten maar weer: de oorlogsrekening van
de voorbije dagen, maar gelukkig ook gunstiger
tijdingen. Die gelden vooral de samenwerking
voor den vrede van den Paus en de Italiaansche
regeering, min of meer aansluitend op de tijding,
dat president Roosevelt een ambassadeur bij het
Vaticaan heeft benoemd. En de speurende opti
mist ontwaart dat Roosevelts andere ambassa
deur in Rome, die bij het Quirinaal, naar Parijs
vertrokken is om daar met zijn ambtgenoot Wil
liam Bullitt te praten en ziet deze werkzaamheid
der diplomaten hoopvol aan. Amerikaansche di
plomaten maken altijd een ietwat hoopvoller in
druk dan andere, al is hun kennis van aardrijks
kunde niet steeds even goed. Zij zijn democrati
scher in alle opzichten, staan veel minder ver van
het leven der gewone stervelingen, zitten niet op
gesloten in de kaste-afzondering van „la car
rière" en moeten dus wel beter aanvoelen wat in
de volksmassaas leeft.
Uit het Noorden komen vandaag zeer sterke
verhalen tot ons. De Finnen berichten dat zii
zoo'n succes met hun papieren propaganda bij de
Russen hebben, dat die hun al tien Sovjet-vlieg
tuigen en een heel bataljon tanks, met bijbehoo-
rende bemanningen, heeft opgeleverd. Zij zijn
respectievelijk komen overvliegen en overrollen.
En de commandant van de tanks heeft hun de
behandeling van zijn apparaten geleerd boven
dien. „Nou moe!" zeggen de meeste Hollanders
als zij zooiets lezen.
Nog sterker lijkt het verhaal dat de kapitein
van een Finsche houtboot, "de Anne H., die erin
geslaagd is de hem belagende tegenstanders te
ontvax-en en Nederland te bereiken, aan een Am-
sterdamsch blad doet. Volgens hem hebben de
Russen dagenlang met hun oorlogsschepen het
eiland Hogland beschoten, dat al heelemaal ont
volkt was op vier visschers na, die met succes dek
king zochten. Tenslotte landden twee Russische
detachementen in het holst van den nacht, ieder
op een einde van het eiland, maar zonder dat van
elkaar te weten. Zoodat zij, na langdurig behoed
zaam voortsluipen, met elkaar slaags raakten in
het donker. De vier visschers stapten inmiddels in
een schuitje en voeren heen.
Als het niet waar is, is het goed gevonden en
heeft deze Finsche zeeman ook een handig stukje
propaganda volbracht. Want de Russische mili
taire macht maakt zoo'n vreemd figuur dat „de
wereld" in de stemming is geraakt om er alles van
te gelooven. Vooral natuurlijk als het sterke ver
halen zijn. Ik heb trouwens geen er lei bewijs dat
ze onwaar zijn en er komen vaak rare misver
standen in oorlogen voor. Vertrok in 1915 of 1916
de Engelsche vloot niet uit de Dardanellen op
het oogenblik, dat de Turken hun forten ontruim
den en Konstantinopel wilden prijsgeven? De
Turken wisten niet wat hun overkwam. Dit geluk
leek hun te groot. En de eenige oorzaken waren,
dat de Engelschen te weinig luchtverkenning
hadden toegepast én net één schip meer verloren
hadden, dan zij volgens hun plannen zouden op
offeren. Nuen zooiets gebeurde bij de be-
faamdste aller oorlogsvloten, zich beroemend op
een traditie van wat-ben-je-me!
Op overwinnings-tradities kunnen daarentegen
noch het Russische leger, noch de Russische vloot
zich beroemen. En toen de Russische Oostzee-
vloot in 1905, tijdens den oorlog tegen Japan, on
der bevel van admiraal Rodzjestvensky op reis
ging naar haar ondergang, sloeg zij in het begin
van die reis al een vreeselijk figuur door 's nachts
op de Noordzee Engelsche visschers te gaan be
schieten, die voor vijanden werden aangezien. De
vorige president Roosevelt, Theodore, moest zich
nog uitsloven om een Engelsch-Russischen oorlog
te voorkomen'
Als ik mij dat herinner lijkt de historie van
het eiland Hogland niet zoo onwaarschijnlijk
meer. Te minder omdat alle mogendheden, hoe
zeer veranderd van régime zij ook mogen zijn,
haar militaire zoowel als haar diplomatieke re
putaties door alles'heen schijnen te handhaven.
Blijkbaar vallen die niet onder de afschuwelijke
term „ideologieën".
In Nederland is het vandaag extra-vredig.
Euwe en Keres zijn een schaakmatch aan het
spelen in even ongestoorde gedachtenconcentra-
tie als vroeger. En de Staat, die toch al geen uit
komst uit zijn schulden meer ziet, toont plotse
ling of misschien juist daardoor een ver
rassend gevoel van verwantschap met de beel-,
dende kunstenaars. Hij koopt drie-en-vijf tig wer
ken op de tentoonstelling „De Kunst van Heden"
in het Rijksmuseum. Dat is nou cultuurbewape
ning.
DONDERDAG 28 DECEMBER
Het zijn niet alleen oorlogen die de menschen
gewelddadig treffen. Sinds de strijd in het Wes
ten begon zijn meer dan vierhonderd Duitschers
bij zeven spoorwegongelukken omgekomen en
daar kan men nog verband met den oorlog in
bespeuren. Maar niet in het geval van de ruim
zevenhonderd Amerikanen, die tijdens de Kerst
dagen in het verkeer zijn gesneuveld. En evenmin
in het verschrikkelijk geval van de Turken, dat
vandaag bekend wordt. Daar staan menschelijke
uitvindingen totaal buiten. Het is de Natuur die
getoornd heeft in Anatolië en door een reeks van
zeven aardbevingen geheele districten verwoest
heeft en duizenden menschenlevens opgeëischt.
En dat in een winter, die de Finsche evenaart,
zoodat ettelijke dakloozen van koude en honger
omkomen. Het eerste bericht meldt zesduizend
dooden. Latere doen dit aantal steeds stijgen;
morgen zal het in de tienduizenden klimmen. Het
is te hopen dat de uitstekende organisatie van
het moderne Turkije nog velen zal weten te red
den, maar de vernieling geldt ook verkeersmid
delen en telegraaf- en telefoon-verbindingen.
Het nieuwe wegennet en de moderne „efficiency"
der hulpdiensten moeten hier hun waarde be
wijzen.
VRIJDAG 29 DECEMBER
Het einde van een stormachtig jaar is nabij
en ons Oudejaarsnummer in voorbereiding. 1939
voelt zich kennelijk niet tot een rustig afscheid
in staat. Tijdingen over een ontzettenden sneeuw
storm, die op de Zwarte Zee gewoed heeft, duiden
aan dat de Turken een nieuwe ramp getroffen
moet hebben door verliezen bij hun koopvaardij
vloot. In Finland wordt weer hevig gevochten. De
Russen hebben er een anderen opperbevelhebber
heen gestuurd, die generaal Stern heet. En zij
schijnen er nu 270.000 man van hun beste troe
pen naar toe te zenden. Maar dat zal niet zoo
vlot gaan, want zoo'n vervoer vergt, met al het
materiaal dat mee moet, misschien wel duizend
treinen en de Finnen hebben de eene spoorlijn
naar Moermansk weer op verscheidene plaatsen
vernield. Toch moet men blijven vreezen voor het
lot van Finland, tenzij misschienmen weet
het nooithet Russische régime minder weer
stand zou hebben dan het Finsche zoo krachtig
bewijst te bezitten. Veel kan soms veranderen in.
korten tijd, vooral met regeeringsstelsels die het
van hun succes moeten hebben en in een reeks
tegenslagen belanden. Maar niets is moeilijker
voor den West-Europeaan dan de hechtheid van
Russische stelsels op de juiste waarde te taxee-
ren en ik zal er mij dan ook niet aan wagen. De
berichten omtrent onrust, ontevredenheid en.
zelfs verzet in eenige Russische steden zijn tot
dusver trouwens veel te vaag en te onsamen
hangend om er veel beteekenis aan te hechten.
Zondagavond zullen wij allen afscheid nemeri
van 1939. Het heeft, wat het ergste aangaat. Ne
derland gespaard en wij mogen in de huidige we
reld wel bijzonder dankbaar wezen dat dit ona
bespaard is. Des te hoopvoller kunnen wij vooc
R. R
