Haarlem's Dagblad IJSBAAN Eindenhout Automobilisten Twaalfduizend Russen in Salla omsingeld. r De Oorlog in het Noorden. Een enkel woordje... Moeder en dochter omgekomen. IJSBAAN BREDERODE doo*£oapend geopend Vliegtuig werpt twee bommen op Deensch gebied. Ijsbond Holland's Noorderkwartier waarschuwt: Jtedihakiies uitverkoop Hef Belangrijkste 57e Jaargang No. 17349 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groots 'Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082. Hoofdred 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Woensdag 10 Januari 1940 Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1*5 regel» ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Regelabonnementstarleven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Groentjes zie rubriek. Terwijl de oorlog in het Westen te land nog steeds zijn karakter van „afwachtend beleg" blijft behouden en ter zee in de laatste weken aanmer- [kelijk in scherpte is afgenomen, begint de strijd in het Noorden ook steeds meer verwondering te wekken. Aanvankelijk leek die op een ouderwet- jschen oorlog. Dat een grootmacht een klein land overviel was niet nieuw. Dat het kleine land hevig j weerstand bood evenmin. De successen van de Finnen verrasten eerst, zij begonnen later verba zingwekkend te worden. Voor de derde maal blij ken zjj een heele Russische divisie op een der vele fronten (dat van Suomussalmi) vernietigd te heb- ben, met verovering van een enormen buit aan oorlogsmateriaal en levensmiddelen. En volgens hun eigen mededeelingen hebben zij die divisie deels bestreden met het geschut, de pantserwa gens en de munitie die zij al eerder op de tegen partij hadden buitgemaakt. Dat geeft al een heel armelijken indruk van den Russischen weerstand. En uit de verdere mededeelingen omtrent dezen strijd wordt die indruk versterkt. Evenals de vo rige maal, toen de Finnen met een heele divisie afrekenden, schijnen zij hun succes te hebben kunnen bereiken door met sterke patrouilles de onvoldoende-beschermde verbindingslijnen van den tegenstander te bestoken en te verstoren. Tot een veldslag schijnt het eigenlijk ook nu niet eens .gekomen te zijn; de Russen geraakten in paniek en gingen er vandoor voorzoover zij zich niet krijgsgevangen gaven. Er wordt vermeld dat de bemanningen van de tanks eruit kropen en aan den haal gingen en dat de artilleristen hun ge- 1 schut eenvoudig lieten staan. Van een strijd tot het uiterste is blijkbaar ook ditmaal bij de Russen l ;geen sprake geweest. Er komen nu uiteenzettingen over de techni sche tekortkomingen van het roode leger. Aan de ilagere bevelvoering vooral zou veel haperen door dat de officieren niet voldoende opleiding hebben gehad. De hoogere wordt in haar initiatief geremd door de aanwezigheid van „gedeputeerden te velde". Het aantal manschappen en onderofficie ren dat de moderne oorlogsmachines goed bedie nen kan is onvoldoende. En de regeling van het Eervoer is ook niet in orde. Havas heeft over deze dingen uitgepakt. Er zal wellicht heel wat van waar zijn, ofschoon men jzich dan toch afvraagt waarom verschillende mi litaire deskundigen, die Rusland bezocht hadden, in vorige jaren zoo sterk onder den indruk sclie- inen te zijn van de kracht en de organisatie van :het roode leger. Ik herinner mij trouwens, van énkele jaren terug, een stuk in het Alg. Handels blad waarin (nu wijlen) A. H. G. Fokker, na een (bezoek aan Rusland, heel hoog opgaf over de Russische luchtmacht. De Finnen, die ten aanzien yan het luchtwapen wel het allerergst in de min derheid zijn, schijnen zelfs op dit wapen zich te kunnen handhaven. i Maar zélfs als al die technische tekortkomin gen van de Russen waar zijn blijkt uit de be- jrichtgeving omtrent den oorlog in het Noorden nog iets heel ar-'jrs, dat van veel doorslaander jbeteekenis is. Namelijk het feit, dat de Russen (den strijd ingaan zonder eenige overtuiging. 'Van daden van grooten moed en zelfopoffering hunnerzijds verneemt men eigenlijk niets. De Finsche berichten geven nooit den indruk dat een overwinning lang in het onzekere is geweest, dat men op hardnekkigen tegenstand is gestocten, dat zich zooiets als een veldslag heeft ontwikkeld. Telkens weer most men er uit af leiden, dat de tegenstander het snel opgegeven jheeft. Met de in den oorlog gedreven Russische troepenmassa's toont men van Finsche zijde herhaaldelijk medelijden. Het is toch duidelijk idat een aanval van „wilde horden" hoe slecht geleid dan ook, die doorvochten tot het bittere einde, andere gevoelens zou wekken. Dus wordt wel heel sterk de indruk gewekt, dat wat in de eerste plaats bij de Russen ont breekt geestdrift voor den oorlog is. En niet alleen geestdrift, maar ook toewijding, zelfopof fering, volharding. Men krijgt den indruk dat willooze, min of meer afgestompte massa's zich in den strijd laten drijven omdat zij geen anderen keus hebben, omdat er toch niets aan te doen is. Zelfs de historie van Ruslands vroegere oorlogen, die zeer schaarsch in overwinningen is, levert nog een heel ander beeld op dan dit. En Na poleon getuigde juist van hun logge onverzette lijkheid. „Als men een Rus doodgeschoten heeft' moet men hem nog omverloopen ook", zei de Fransche Keizer. De Finsche getuigenissen klinken wel heel anders. Zoo is de oorlog in het Noorden ook al I „vreemd" geworden en de Russische oorlogvoe ring herinnert eigenlijk het sterkst van alle aan idat volkomen gebrek aan oorlogsgeestdrift dat zoowel tijdens de West-Europeesche crisis van September 1938 als bij het uitbreken van den West-Europeeschen oorlog in September 1939 tot uiting kwam en dat wij nu nog steeds waarnemen in de stemming van de volken. Ook uit Duitschland dringt de uit 19141918 zoo bekende strijdlust, de dorst naar krijgsroem, al 'evenmin tot ons door als uit Engeland en Frankrijk. Er wordt wel veel betoogd en gere- deneerd en verzekerd, maar waar is de jacht op de glorie gebleven? Weg. Dat is een factor die (hier al meermalen op den voorgrond is gebracht. 'Sommigen schijnen er de beteekenis van te on derschatten of maar buiten beschouwing te la ten omdat zij er geen raad mee weten. Wonder lijk dat zij een zoo geweldig verschil met de oor logen van het verleden niet inzien als een dui delijk teeken van Europa's oorlogsmoeheid en *ls een omstandigheid, die van overheerschend belang voor de verdere ontwikkeling van zaken moet zijn. R. P. Het water is tot ijs verstard, (Och kom, zegt u, hou me ten goede De grond is kei- en bikkelhard (Ook daarvan had u een vermoeden) De thermometer staat heel laag (Nou, zegt u, dat is knap bekeken) En het is buiten koud vandaag (Zoo," zegt u, is 't je ook gebleken?) Wat ik maar verder zeggen wou, (Ha, denkt u, nu zal 't nieuwtje komen) De vogels, buiten in de kou lU hadt ze ook al waargenomen) Moeten ook eten op hun tijd iNee maar, zegt u. hoe zou hij 't weten) En drinken (ja, zegt u, een feit. Dat ik ook nog niet was vergeten). Nou, goed, ik praat er niet meer van, Ik hoef u dus ook niet te vragen, Of u voor vogels nu en dan. Een snavelkostje bij wilt dragen. Wat water en wat restjes brood, Dat zij nu zelf niet kunnen krijgen, Beteekent redding in hun nood En goed, ik zal wel verder zwijgen. P. GASUS. ROERMOND, 10 Januari. Vanochtend ïs in het woonwagenkamp alhier, aan den weg naar Herten, een geval van kolendampver giftiging ontdekt in den woonwagen van den 54-jarigen kampwachter J. Janssen. Hier werden drie personen bewusteloos aangetroffen, nl. de 54-jarige kampwach ter, zijn 59-jarige vrouw Elisabeth Se- venich en hun 15-jarige dochter Dina. Onmiddellijk werd geneeskundige hulp in geroepen, welke echter bij de vrouw en haar dochter niet meer mochten baten. Het bleek dat de dochter reeds in den loop van den nacht was overleden, terwijl de vrouw, die bij het ontdekken van de vergftiging nog in le ven was, eenigen tijd later is bez-weken. Bij -den man slaagde men er in door middel van een zuurstofapparaat de levensgeesten op te wekken. De man is naar het St.- Laurentiusziekenhuis te Roermond overgebracht, waarheen ook het. stoffelijk overschot van zijn vrouw en dochter is vervoerd. De oorzaak van deze kolendampvergiftiging is te zoeken in het feit, dat een der wagenbewoners 's avonds de schuif van de kachel heeft dichtge schoven, tengevolge waarvan zich koolmonoxyde heeft ontwikkeld. Het Fransche legcrbericht. PARIJS 10 Januari (Havas). Het Fransch legerbericht van hedenochtend luidt: „Een kalme nacht. Plaatselijke activiteit van de contact-elementen ten westen van de Vogezen." BEVROREN WATERLEIDINGEN ELECTRISCH ONTDOOIEN door vakman. J. SCHOLTE, Loodgieter. LANGE HEERENVEST 28 Telef. 14451. (Adv Ingez Med.) VAN HET FINSCHE FRONT Toegangsprijs 20 ct. Fietsenstalling gratis (Adv. ingez. Med.) U kunt blijven rijden. Geen last van slippen en ljzei op Uw voorruit. Laat Uw wagen behandelen a ƒ5.—. SHELL SERVICE STATION, AMSTERDAMSCHE VAART 322 - Telef. 16773 (Adv ingez. Med.) STALIN'S „CEHEIME WAPEN" BUITCEMAAKT. Het Dinsdag uitgegeven Finsche legerbericht meldt: „Met uitzondering van bedrijvigheid van pa trouilles en artillerie van weerszijden is overal de dag van 8 Januari kalm verloopen. Geen operaties ter zee en niets vermeldingswaard in de lucht". Naar Stefani uit Helsinki verneemt is de toe stand van het 12.000 man sterke Russische le ger in den sector Salla wanhopig, doordat het door de Finnen omsingeld wordt. Men ver wacht dat capitulatie van het Russische leger corps niet lang zal kunnen uitblijven. Van de kalmte aan het front in Karelië maken de Fin nen gebruik om achter de Mannerheimlinie twee nieuwe linies aan te leggen. In hetzelfde gebied werken de Russen met koortsachtige haast aan versterkingswerken. Volgens den correspondent aan het front in Finland van het Zweedsche dagblad „Nya Allehanda" hebben de Finnen aan het einde van de vorige maand een gepantserde slede buit gemaakt, die beschouwd wordt als het geheime wapen van Stalin tégen Finland. De Russen hoopten dat dit wapen dezelfde uitwerking teweeg zou brengen als het optreden der tanks tijdens den vorigen wereld-oorlog. De gepantserde slede, die den vorm heeft van een torpedo is voorzien van een schroef en gewapend met een kanon. Zij is reeds bij het Lagodameer opgetreden en kan een snelheid halen van 160 K.M. per uur. De slede heeft het voordeel boven de tank, dat een ophooping van sneeuw niet ge vreesd behoeft te worden. Daar staat echter te genover, dat de bestuurder onder het vuur dei- mitrailleurs gewoonlijk zoo nerveus wordt dat hij zijn koelbloedigheid verliest en onhandig manoeuvreert. Reeds thans verklaren de Fin nen dat zij in staat zijn dit nieuwe wapen het hoofd te bieden. De vernietiging van de 44ste Russische divisie. Havas meldt uit Helsinki dat de 44ste Russi sche divisie, welke door de Finnen bij Raate is verslagen, een divisie was, welke ter versterking was gezonden naar de divisie, welke de vorige week bij Suomusalmi werd verslagen. De Finnen maakten zich meester van een brug achter de Russen, die hierdoor wei-den omsingeld. De Russén streden dapper gedurende twee dagen Van de 18.000 man, welke de divisie telde, maakten de Finnen slechts 2000 gevangenen. Deze zagen dat alle tegenstand nutteloos was en stuurden onderhandelaars om zich vervolgens in groepen over te geven. De rest van de divisie werd of wel gedood, of is verspreid in de moerassige bosschen, zonder levensmiddelen. Deze vluchtelingen zijn gedoemd om van honger en koude om te komen De opeenvolgende vernietiging van twee Russische divisies in dit gebied maakt niet alleen voor langen tijd een Russischen aanval op den spoorweg Kajaani-Oulu- Tornea-Haparanda onmogelijk, doch maakt ook een bres in de Russische linie. De buit van de Finnen neemt nog steeds toe. De Russische divisie voerde behalve het normale materieel nog een groote hoeveelheid reserve- materieel mee. Zoo hebben de Finnen 75 mi trailleurs gevonden, nog dik in het wapenvet gezet en in kisten verpakt en ook een gedemon teerd vliegtuig. De artillerie, welke de Finnen hebben buitgemaakt bestaat uit 70 stukken veldgeschut, 16 stukken zwaar geschut en 14 antitank kanonnen. De luchtdoelmitrailleurs met vier loopen, waarvan er 16 werden buit ge maakt, kosten zeker vijf millioen Fransche franc per stuk. Van groot belang wordt-ook ge acht, dat 47 keukenwagens werden buit gemaakt,. Deze keukenwagens zijn het eenige middel om de troepen in de bevroren bosschen van warm eten te voorzien. Volgens berichten, welke van welingelichte zijde zijn ontvangen, doch welke niet ge controleerd kunnen worden, is de spoor lijn van Leningrad naar Moermansk door de Finnen op verscheidene plaatsen ver nield. BIJ DERTIG GRADEN VORST. Een Finsche ski-patrouille rust even uit op den tocht door het besneeuwde land bij den strijd tegen de Russische troepen. Finsche patrouilles hebben ook de benzinevoor raden langs dezen spoorweg in brand gestoken. Indien het al mogelijk zou zijn de spoorlijn te herstellen, dan zal het toch niet gemakkelijk zijn de benzine-voorraden spoedig aan te vullen Dit is een groote hindernis voor de Russen, wier leger sterk gemotoriseerd is. Het benzinegebriuk is in de koude tot 40 gr. beneden het vriespunt zeer groot, aangezien de chauffeurs de motoren 's nachts door moeten laten draaien, om het anders 's ochtends niet mogelijk is de motoren op gang te krijgen. Lijken van duizenden Russen De correspondent vaxi United Press Webb Miller meldt: De Finnen zetten het opdrijven der vluchte lingen van de vier en veertigste Russische divi sie in het Suomussalmi-district voort. De belang rijkheid van de débacle der Sovjets wordt steeds duidelijker. Duizenden gesneuvelde Russen be dekken de gronden der bosschen en de wegen zijn mijlen achtereen bedekt met groote aantallen gewonden, die dood zijn gevroren, voordat hun hulp kon worden geboden. In de bittere koude en door de dikke sneeuw jagen de Finnen op hun ski's verdwaalde troepjes van de verslagen di visie op en doen het aantal hunner gevangenen stijgen. Het vernielen van den Moermansk-spoorweg door kleine Finsche expedities van enkele man schappen met dynamiet gewapend maakt de taak van het weer verzamelen der Russische colonnes in het Noorden enorm moeilijk. Enkele resten der divisie, dié aan den ondergang zijn ontsnapt, probeeren nu de Russische grens over te steken en dat zal dan het vijfde punt zijn. waar de Fin nen de Russen over hun eigen grens hebben terug gejaagd. Al het veroverde oorlogsmateriaal kan door de Finnen tegen de Russen worden ge bruikt. De Finnen gébruiken hetzelfde kaliber Voor een groote kaart van Finland zie men pag. 7. kanonnen als de Russen en misschien is dit niet alleen maar toeval. Mannerheim en vele zijner hooge stafofficieren, die in 1918 de Russen in dezelfde streken tijdens den Finschen Onafhan kelijkheidsoorlog hebben bevochten, zijn niet vergeten dat het grootste gedeelte van het door hen gebruikte materiaal op het Roode Leger was veroverd. Toen ik op een keer een officier erop wees hoe moeilijk het moest zijn ammunitie te krijgen uit het buitenland zeide hij: „Ja, maar de Russen gebruiken hetzelfde kaliber." Evenals te voren heeft het Finsche legercommando 't nieuws van de overwinning niet eerder verspreid voor dat het succes volledig was en gewoonlijk zijn de communiques zeer bescheiden in zake eigen verdiensten, hetwelk om gezonde militaire re denen geschiedt. De Finsche posities zijn ten zeerste verbeterd, ook al omdat de diepte der Mannerheimlinie aanzienlijk is vergroot door den aanleg van tweede en derde linies. Optreden der Russische luchtmacht. De Russische luchtmacht heeft Dinsdag vol gens Havas geprobeerd drie stadjes in West-Fin land te bombardeeren en drie in het oosten des lands, waarvan de namen evenwel niet worden gegeven. Totnutoe werd geen enkele bijzonder heid verstrekt. Des middags was er ook luchtalarm te Abo. Volgens de eerste inlichtingen zijn er geen slachtoffers. Overigens wordt uit betrouwbare bron ver nomen. dat zich onder de Russische krijgsgevan genen bij de operatie van Raate veertig Russische officieren bevinden, waaronder een kolonel, chef van een divisiestaf. Be Killöla zo ueen generaal zijn gedood. Het Russische legerbericht. Het hoofdkwartier van het militaire district Leningrad deelt mede: „Op 9 Januari hebben zich in het district Ukhta gevechten voorgedaan tus- schen infanterie-afdeelingen als resultaat waar van de Russische troepen zich ten oosten van Suomussalmi verscheidene kilometers hebben moeten terugtrekken. In de districten Repola en Petrozavodsk acti viteit van verkenningsafdeelingen. Op de land engte van Karelië een weinig veelvuldige actie der artillerie. Met het oog op het ongunstige weer was het optreden der luchtmacht beperkt- Oproeping van president Kallio. President Kallio heeft een nieuwe oproeping gericht tot de wereld tegen de bombardementen der Russen op de burgerbevolking. Hij zegt- „Rusland stelt er zich niet mede tevreden oorlog te voeren tegen ons leger op de gebruikelijke wijze, maar het zendt vliegtuigen achter het front om onze huizen en burgers te vernieti gen. Dat is een ongelooflijk optreden van den kant van een staat, die op zich genomen heeft de internationale beginselen van de oorlogvoering te erkennen. Deze meedoogenloosheid heeft" den geest van ons volk niet gebroken, ofschoon de vijand ongeveer 100 plaatsen, onder welke de meeste onzer steden, gebombardeerd heeft. Wanneer men overweegt, dat bijna 4000 bom men neergeworpen zijn en machinegeweren zijn gebruikt, is het aantal slachtoffers betrekke lijk gering. Dat is to danken aan vele redenen, o.a. aan het feit, dat wij er in geslaagd zijn zeer snel onze luchtafweermaatregelen te orga- niseeren. In één maand zijn 234 burgers gedood, 269 gewond en 210 licht gekwetst, Ongeveer 170 vijandelijke vliegtuigen met de bemanningen zijn reeds neergehaald en onze weerstandskracht neemt snel toe, dank zij de vele luchtafweer- wapens, die wij op den vijand buitgemaakt heb ben". Hei woord is aan Publilius Syrus: Wie met een dronken man twist be- leedigt een afioezige. Een Britsch toestel KOPENHAGEN. 10 Jan. (Reuter). - Otfi- cieel wordt medegedeeld dat een vliegtuig van onbekende nationaliteit 4twec bommen heeft laten vallen op het Deensche eiland RomÖ, voor de zuidwestkust van Denemarken. Het vliegtuig kwam uit zuidwestelijke rich ting en verdween later naar zee. Inwoners van Esbjerg zijn volgens United Press van meening dat het vliegtuig van Engelsche na tionaliteit is. Er is echter geen officieele verkla ring hieromtrent uitgegeven. Er zijn geen dooden gevallen. Wel werd veel materieele schade aangericht, o.a. zijn de tele fonische verbindingen op het eiland gedeeltelijk gestoord. Romö voor Sylt aangezien? Nader verneemt United Press uit Toender dat het Duitsche eiland Sylt hedenmorgen om 6 uur en om 9 uur door vliegtuigen gebombardeerd is. Uit de richting van Helgoland werd daarna zwaar kanonvuur vernomen. Ook zag men Duitsche vliegtuigen opstijgen. Het vermoeden bestaat, dat de aanvallende vliegers aanvankelijk het Deensche eiland Romö voor Sylt hebben aangezien. Ook te Palm op Jutland heeft men in den afge- loopen nacht vliegtuiggeronk gehoord. Boven Vanö, waar een Deensche marinebasis gevestigd is, werd een onbekend vliegtuig waargenomen. Sporen op het strand zouden er op wijzen dat het toestel hier korten tijd voor een noodlanding neergestreken is. Te Londen wordt inmiddels van bevoegde zijde vernomen dat hedenmorgen om 6 uur geen Britsch toestel boven Romö gevlogen heeft. Van het bombardement op Sylt is nog geen beves tiging ontvangen. 99 Goed uitkijken Door het bestuur van de IJsvereeniging Haarlem en omstreken „IJsbond Holland's Noorderkwar tier" wordt ons het volgende gemeld: Wegens malen door Rijnland is groote voorzich tigheid in en om Haarlem geboden. Donderdag wordt de baan op den Kloppersingel te Haarlem weer uitgezet. Aalsmeer en Westeinderplas goed, tusschen groote en kleine poel moet men goed uitkijken. Van Weert uoot de tatif Anegang 46 (Adv. Ingez. Med.) DOORLOOPEND GEOPEND. TOEGANGSPRIJS 25 cent Fietsenstalling gratis. (Adv. ingez. Med.) HEDEN: 12 PAGINA'S. HAARLEM EN OMGEVING De nieuwsjaarsrede van den burgemeester van Haarlem 11 BINNENLAND In een woonwagenkamp zün moeder en dochter door kolendamp om het leven gekomen 1 Een Nederlandscli militair vliegtuig heeft in België een noodlanding moeten maken 2 De kustvaarder „Truida" zonk binnen vijf minuten 3 BUITENLAND De Finnen hebben in Salla twaalfduizend Rus sen omsingeld 1 Op een Deensch eiland zijn twee bommen geworpen 1 Een Engelsch passagiersschip is op een mijn gcloopen 7 ARTIKELEN, enz. R. P.: De oorlog in het Noorden 1 J. B. Schuil: Het avontuur van Ambrose Ap- plejohn 2 K. de Jong: Ledenconcert der H. O. V. 2 .1. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daarbuiten 3 H. D. vert.: Boerenvertellipg 4 Jlir. dr. J. C. Mollerus: Tabaksproducten in oor logstijd g Van onzen Brusselsehen correspondent: Het nieuwe Belgische kabinet 7 Van onzen Bocdapester correspondent: Schat ten op den bodem van den Donau 7 Dr. W. G. N. v. d. Sleen: Na drie jaar weer naar Canada g De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op g Laatste Berichten

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1